Turken vinden op Cyprus massagraf Rockefeller: lange ervaring David de Beer ziet voor Namibië de vrijheid dagen Verdeeldheid over rem op bevolkingsgroe Vice-premier praat over 'federaal eiland' Moslem nieuwe president India Huis aanvaardt rapport over Nixons gedrag Assistent van bisschop Colin Winter TROUW/KWARTET WOENSDAG 21 AUGUSTUS 1974 BUIT.NLAND T7 NICOSIA (AP, DPA, Reuter, UPI) Turkse soldaten hebben in het door hen bezette gedeelte van Cyprus een mass agraf ontdekt. Volgens de Turkse minister van voorlichting Orhan Birgit lagen er 57 lijken van Turkse dorpsbewoners in het graf, meest vrouwen en kin deren. In het betreffende dorp (A- loa, op 25 kilometer van Famegoes- ta) waren volgens de bewindsman slechts een oud blind echtpaar en een man van middelbare leeftijd levend aangetroffen. De man zou hebben gesproken over een 'massa moord' door de Grieken. Op de dag van de Turkse invasie zouden dorpsbewoners door troepen van de Griekse Nationale Garde zijn weg gevoerd. Sindsdien is niets meer NIEUW DELHI (AFP. Reuter, UPI) Fachroeddin Ali Ahmed, de kan didaat van de regerende Congres partij. is dinsdag met grote meer derheid tot president van India ge kozen. Het is de vijfde president sinds iiet land onafhankelijk werd. Fachroeddin (69) was tot nu toe minister van landbouw. Hij kreeg ongeveer 70 pet. van de stemmen van de circa 4.000 afgevaardigden van het federale parlement en de provinciale parlementen. Fachroeddin heeft in Engeland rechten gestudeerd. Zijn vader was kolonel in het Britse leger in het toenmalige Voor-Indië. Na zijn rech tenstudie werd hij lid van de Con grespartij. In 3935 werd hij gekozen in de raadgevende vergadering van de deelstaat Assam. Gedurende de tweede wereldoorlog is hij door de Britten gevangen gehouden. Tegen de verdeling van Voor-Indië in twee staten heeft hij zich steeds verzet. Deze werd in 1947 een feit, toen het Mohammedaanse Pakistan en het niet-Mohammedaanse India werden gecreëerd'. Fachroeddin is zelf Moslem. In 1952 werd hij lid van het cen trale parlement in Nieuw Delhi. Zijn intrede in de regering deed hij in 1966. Achtereenvolgens beheerde hij de portefeuilles van irrigatie en energie, onderwijs, industriële ont wikkeling en landbouw. Hij is de tweede Mohammedaanse president, na dr. Zaklr Hoessein, die de functie van 1967 tot '69 bekleedde. Fachroeddin is getrouwd en heeft drie kinderen. van hen gehoord. Ook van 300 be woners van dorpen in de omgeving van Aloa (dat in de berichtgeving ook wel als Altilar wordt aange duid) ontbreekt volgens de Turken elk spoor. Officieren van de EOKA- B, de beweging op Cyprus die ijvert voor aansluiting van het eiland bij Griekenland, zouden uit het dorp Miles alle jongens en mannen bo ven de vijftien jaar hebben meege nomen. Ecevit: (maatregelen De Turkse premier Bulent Ecevit zei gisteravond over de massa moord; 'Als de Griekse Cyprioten niet in staat zijn een einde te maken aan zulke daden en als de VN-vredesmacht werkeloos blijft toezien bij de moord op ambassa deur Davies met de opmerking dat zij niet gerechtigd zijn in te grij pen, dan zal Turkije doeltreffende maatregelen nemen om aan dqze daden een einde te maken'. 7 Overigens heeft de Cypriotische po litie gisteren drie mannen aange houden die ervan worden verdacht de aanslag op de ambassadeur te hebben gepleegd. Gisteren kwam ook vast te staan dat de ambassa deur is getroffen door gerichte schoten uit gebouwen in de omge ving en niet door toevallige scho ten uit de .menigte. Op het ambas sadegebouw zijn meer dan veertig schoten afgevuurd, die alle gericht waren op de kamer van de ambas sadeur. Het dodelijke schot was af komstig uit een flatgebouw op tachtig meter van de ambassade. sten als de PTT en de uitgifte van paspoorten zouden onmiddellijk al kunnen functioneren. Over het be middelingsaanbod van de Ameri kaanse minister van buitenlandse zaken Henry Kissinger zei de Turk se bewindsman dat zijn land nog steeds open staat voor alle voor stellen die afkomstig zijn van be vriende mogendheden. Turks-Cypriotische kinderen e^even water aan de bemanning van een Turkse tank. Vervolg van pagina 1 Franklin D. Roosevelt, die hem tot hoofd van het Bureau voor inter- Amerjkaanse zaken benoemde. La ter werd hij onder-minister voor Latijns-Amerika. Een soortgelijke functie bekleedde hij ook enige tijd bij het departement voor volksge zondheid en onderwijs. President Eisenhouwer diende hij als speciaal adviseur voor buitenlandse zaken. Zijn loopbaan in Washington on derbrak Nelson Rockefeller in 1958. Hij ondernam toen met succes een poging om gouverneur van New York te worden. De steenrijke Roc kefeller won de verkiezingen ge makkelijk en werd behoorlijk popu lair. Twee jaar later al lonkte hij openlijk naar het presidentschap, maar hij kreeg niet de steun van zijn partij. De Republikeinen gaven de voorkeur aan Richard Nixon, die als vice-president naam had ge maakt. van 1964 parten heeft gespeeld. Hij probeerde dat jaar opnieuw de no minatie van de Republikeinen te krijgen, maar moest het na een bittere strijd afleggen tegen de aartsconservatieve senator Barry Goldwater. Het conflict tussen deze twee is nooit helemaal bijegelegd. Afgetreden Fronten rustig Aan de fronten op Cyprus was het gisteren rustig. De Turkse troepen, die ongeveer veertig procent van het eiland in handen .hebben, zijn niet verder opgerukt. Zij staan nog steeds op vijf kilome ter van de strategische weg Nicosia Famagoesta, waarlangs nog steeds drommen vluchtelingen naar het zuiden trekken. De Turken lijken op het moment niet van plan te zijn de weg in handen te krijgen. Wel heeft de Turkse vice-premier Necmettin Erbakan verklaard dat als het nog lang duurt voordat een oplossing komt er een Turks Cypri sche federale staat op het eiland zal worden gesticht. Bepaalde dien- Echtscheiding Toen Nixon daarop van Kennedy verloor en er vervolgens ook niet in slaagde om gouverneur van Califor- nië te worden, leek Rocekfeller, de aangewezen presidentskandidaat voor de Republikeinen. Maar in 1962 reed hij zichzelf lelijk in de wielen door zich, na een huwelijk van dertig jaar te laten scheiden van zijn eerste vrouw. Kort daarop trouwde hij^ met een veel jongere vrouw van wie hij nu twee kinderen heeft. Uit zijn eerste huwelijk heeft hij vier kinderen. Zijn zoon Mi chael kwam in 1961 om het leven op Nieuw Guinea. Rockefeller heeft later wel toegege ven, dat zijn echtscheiding hem in en bij de presidentsverkiezingen In 1968 deed hij weer een gooi naar het presidentschap, maar hij gaf de strijd binnen de partij al gauw op ten gunste van Nixon. Hij slaagde •er wel in zich tweemaal te laten herkiezen als gouverneur van New York. Vorig jaar gaf hij deze func tie vrij onverwacht op om zich geheel te wijden aan zijn commis sie voor 'de beslissende keuze voor Amerika'. Velen hielden het er op, dat hij zich met deze uit eigen zak betaalde commissie wilde voorbe reiden op een vierde 'presidentiële campagne'. Wat hij in 1976 gaat doen nu de kansen door het voortijdig vertrek van Nixon volldig gekeerd zijn, hangt nu vooral af van Ford. Maar als vice-president heeft hij in elk geval weer grote invloed op de ge beurtenissen in de Republikeinse partij. Op veel van zijn rivalen heeft hij voor, dat hij zich zorgvuldig buiten het Watergate-schandaal heeft ge houden. Oproer Voor de conservatieven is hij de laatste jaren een stuk acceptabeler geworden. Als gouverneur schoof Rockefeller duidelijk op naar rechts met besnoeiingen op het sociale beleid en een Zeer strenge wetge ving tegen drug-gebruik. Bij de meer progressieve Amerikanen heeft hij het vooral in 1971 tijdens het oproer in de Atticagevangenis verbruid. Gouverneur Rockefeller weigerde te onderhandelen met de opstandige gevangenen en liet de opstand bloedig neerslaan. Door de kogels van de politie, die op zijn be^gl de gevangenis bestormde, vie len er 39 doden, onder wie tien gijzelaars. In een rapport, dat in opdracht van de staat werd opge steld, is het beleid van Rockefeller in de kritieke zaak onomwonden afgekeurd. WASHINGTON (UPI) Het Ame rikaanse- Huis van Afgevaardigden heeft het rapport van zijn juridi sche commissie over de handel en wandel van oud-president Richard Nixon gisteren zonder discussie aanvaard. Op grond van dit rapport kwam de juridische commissie tot de conclu sie, dat Nixon moest worden aange klaagd. Nu hij zelf afgetreden is hoeft het Huis zich over deze aan beveling niet meer uit te spreken. De 'impeachment-procedure 'in het Congres is nu formeel afgelopen. Deze parlementaire procedure staat geheel los van de strafrechtelijke, die voorlopig gewoon doorgaat. Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM Iemand uit Zuid-Afrika met de naam De Beer lokt de vraag uit: ben je familie van De Beers Consolidated Dia mond Mines? Het antwoord van de 27-jarige David de Beer luidt: 'nee, vroeger vond ik dat natuurlijk jammer, maar nu ben ik blij toe'. Een jonge Zuidafrikaner van Nederlandse komaf, destijds bestemd voor de handel en nu, vijf jaar na het ontwaken van zijn geweten, in Londen als assistent van de Namibió (Zuidwest-Afri- ka) gezette Anglicaanse bisschop Colin Winter. David de Beer werd eerst met zijn bisschop Namibië uitgezet daar toe werd in één dag de wet veran derd en vervolgens in Johannes burg door een 'banning-order' ge troffen, nadat hij bij het Christelijk Instituut was gaan werken. Dat was twee jaar geleden. Toen kon hij Congres gewijd aan arbeidersstrijd Op 6 en 7 september wordt in de aula van de Vrije Univer siteit in Amsterdam het vijfde Zuidelijk Afrika Congres ge houden. dat deze keer vooral gewijd is aan Zuid-Afrika, Namibië en Zimbabwe (Rho- desië). De congresmap vestigt er de aandacht op dat de af hankelijkheid van de blanke economie in deze landen van zwarte arbeid het verzet on der de arbeiders tot een zeer belangrijke uitingsvorm maakt van de vrijheidsstrijd. Daar aan zal dit Congres dan ook vooral gewijd zijn. Voor het congres zijn als prekers uitge nodigd: Herbert Chitepo na mens de Rbodesische bevrij dingsorganisaties ZANU en ZAPU, Peter Katjavivi van de Namibische verzetsbeweging SWAPO en de bekende Zuid- of rikaanse dichter-schrijver Breyton Breytenbach. De con gresmap onder de titel 'Ach tergronden van arbeiders- strijd. vrijheidsstrijd in Zuide lijk Afrika' is te krijgen door overmaking van 3,50 op giro 580900 van de Anti Apart heidsbeweging Nederland te Amsterdam. alleen nog een baantje bij een handelsfirma uitoefenen als ge gradueerde in de handelsweten schappen bereikte hij alsnog zijn bestemming. Zijn familie was er lang niet onge lukkig mee hij was in zijn bewe gingsvrijheid tot een bepaald ge bied beperkt, hij kon niets meer in de gevaarlijke politiek doen en hij was vaak thuis. David zélf had zich er na de 'verwijdering' uit Namibië met moeite bij neergelegd dat hij bisschop Colin Winter niet in bal lingschap naar Londen kon volgen omdat onmiddellijk zijn paspoort was ingenomen. Hij had de bis schop, door de ovambo's n Zuid- west-Afrika nog altijd als hun bis schop door de Ovambo's in Zuid- tenland willen blijven assisteren. Maar in maart van dit jaar kon hij wel tegen de muur ppvliegen: Colin Winter, op bezoek ih Zambia, werd door een zware hartaanval getrof fen en verkeerde wekenlang in le vensgevaar. Voorspelling Toen bood het Nederlands consu laat in Johannesburg uitkomst. Als zoon van een Nederlandse 'vader (geboren in Breda. Nederlandse school te Brussel, de handel ln naar het toenmalige Kongo en later naar Zuid-Afrika) kon hij een Neder lands paspoort krijgen. Hij is en thousiast over de medewerking van de Nederlandse consul die zeer har telijk en dienstvaardig was. Op 30 mei vijf^uur nadat eindelijk zijn uitreisvisum loskwam vertrok hij naar Londen. Bij het afscheid had de directeur van de handelsfirma waar hij werkte met een somber gezicht tegen hem gezegd: 'Ik zie jou nog wel over een paar jaar naar Namibië terugkomen als het vrij is Dat een Zuidafrikaans zakenman alleen al die naam in de mond David de Beet nam was voor D&vld onthullend: Het was een maand na de omwen teling in Portugal en de weerslag daarvan in de koloniën. Die op merking van zijn werkgever bewees hem dat ook de blanken in Zuid- Afrika er oog voor beginnen te krijgen dat er een stroomversnel ling optreedt in de ontwikkeling. Uit Namibië komen berichten dat het werk aan de Cunenedam aan de zuidelijke grens van Angola die de stroom zou moeten leveren aan industrieën en mijnen in Zuid- westAfrika, is stopgezet, Het is een gezamenlijk project van Portugal en Zuid-Afrika. De te leveren elec- trjcitelt had ook de nieuwe Rossing- uraniummijn in Namibië van electriciteit moeien voorzien. Maar West-Duitsland heeft zich uit deze mijnonderneming teruggetrokken, de Britse Labourregering is ook be zig de Engelse relatie ermee te herzien en de politiek van de VS is om geen nieuwe investeringen ln Namibië meer aan te moedigen. Honderden Ovambo's zijn uit Na mibië de grens overgetrokken naar Angola ongehinderd door de Portugezen en velen krijgen thans, in Lusaka in Zambia, een opleiding voor bestuursfuncties. Reddingspoging Als ik De Beer vraag of hij gelooft dat de vrijheid van Namibië in zicht is. zegt hij: absoluut. Hij ziet aankomen dat Zuid-Afrika, als het geen steun meer kan verwachten uit Angola, het gebied politiek prijsgeeft met het doel zijn econo mische relaties ermee te redden. Strategisch is dat een geweldig voordeel: de verdedigingslijn langs de noordgrens krimpt daarmee tot de helft in. De Oranjerivier die Zuid-Afrika van Namibië scheidt is trouwens een uitstekende natuurlij ke barrière. De kans van de 95.000 blanken in Namibië om de 750.000 zwarten naar hun pijpen te laten dansen is volstrekt verkeken. De boycot van de verkiezingen van door de rege ring gewilde stamhoofden is totaal. In Windhoek kwamen er bij de verkiezingen in 1973 op het groot ste stembureau maar vier zwarten opdagen, van wie er dan ook nog twee in dienst van de politie wa ren. Van een ander stembureau op het platteland werd gemeld dat er slechts één zwarte verscheen en die bleek dan ook dronken te zijn. Bewustgeworden Die bewustwording van de Ovam bo's in Namibië heeft David de Beer als assistent van bisschop Winter precies helemaal meege maakt. Hij kwam na zijn studie aan de universiteit van Witwaters- rand in januari 1969 als admini strateur naar een anglicaans zen dingsziekenhuis in het noorden, te gen de grens met Angola. Maar zijn speciale vergunning om in Ovam- boland te vertoeven werd na een week Ingetrokken. Terug in Wind hoek kreeg hij het aanbod van bisschop Colin Winter om op zijn kantoor te komen werken. 'Daar begonnen de drie meest opwinden de jaren van mijn leven tot nu toe'. Het Anglicaanse bisschopskan toor in Windhoek werd een ont- moetingsplaats voor contractarbei ders die na hun werk en buiten de arbeidskampen geen kant op kon den. Hun pogingen om een cen trum voor hen op te richten waarvoor ze al steun van interker kelijke hulp in Genève hadden we ten los te krijgen werd door de autoriteiten verhinderd. Bij bezoe ken aan de arbeidskampen waar hij christelijke lectuur en bundels kerk liederen verspreidde werd David de Beer getroffen door het doelloze bestaan van de contractarbeiders. 'Het zijn dubbele outcasts: zij staan buiten het leven waar ze werken en zij zijn dpor die jaarcontracten ge heel vervreemd van hun eigen ge zinnen in Ovamboland'. Die ge zangbundels hebben ruimschoots dienst gedaan bij de opzienbarende staking in december 1971. Het werd eengeweldige geloofservaring voor deze geknechte mensen. Als Chris tus in de wereld gekomen was om de mensen vrij te maken, dan was er ook geen enkele reden meer waarom zij zich aan het mensonte rende contractsysteem zouden on derwerpen. Voor het eerst hadden de Ovambo's ook de verklaring van de Rechten van de Mens van de VN gelezen, die verspreid was door de lutherse kerken. Zo kregen ze iets in handen om hun toestand aan te meten. In een paar jaar tijd heeft De Beer de Ovambo's tot een be wuste natie zien worden die met niets minder dan onafhankelijkheid genoegen zal nemen. Meer mensen een probleem? door Johan ten Hove BOEKAREST Naast de controverse tussen de ajke ge industrialiseerde landen en de ontwikkelingslanden 5 er 0 de wereldbevolkingsconferentie van de Verenigde Nates, di maandag officieel geopend werd, een tweede blokvormng o\ getreden die samen hangt met de vraag welke landen vel be 1 reid zijn hun bevolkingsgroei af te remmen en welke clarto niet bereid zijn. En deze tweede blokvorming valt niet ame* met de zo langzamerhand klassiek geworden verdeling vin d wereld in rijk en arm, maar gaat daar dwars doorheen. Momenteel is er op de conferen tie een groep landen, Westeuro pa, de Verenigde Staten, Au stralië en Nieuw-Zeeland en de Aziatische landen, die alle aan dringen op beperking van de be volkingsgroei over de gehele we reld. Daar tegenover staat een groep landen uit Oost-Europa, Latijns-Amerika en Afrika, die stellen dat de grootte van hun bevolkingen geen problemen oproept en dus ook niet de noodzaak inzien van een op be perking gerichte bevolkingspoli tiek. Alleen China, het land met de grootste aantal inwoners, heeft in de controverse nog geen standpunt ingenomen. China voert zelf wel een strin gente en succesvolle bevolkings politiek maar het is mogelijk dat het zich wil opwerpen als lei der van de derde wereld en zich niet in het blok laat dringen waarin ook het grootste deel van de rijke westerse landen zich bevindt. Nog steeds zijn de ontwikke lingslanden gezamenlijk van mening dat de huidige wereldor de zodanig moet veranderen dat een evenwichter en rechtvaardi ger verdeling van de aanwezige hulpbronnen op de aarde tot Stand kan komen. Zij zullen wat dit betreft ook aandringen op een accentuering hiervan in het bevolkingsactie plan, het belangrijkste document waarover in Boekarest gepraat wordt. De Algerijnse minister van cul tuur en voorlichting, Ahmed Ta- leb heeft nog niet zo lang gele den gezegd dat overbevolking van de wereld een westelijke mythe is, die voorbij gaat aan je realiteit van de ontwikkelings landen. Algerije zelf streeft een politiek van bevolkingsgroei na. Argentinië het vormen van grotere gzinj nen en het nemen van maitre gelen om dit gedaan te krigei Zo heeft Roemenië dat als (ast land van de conferentie optEec de abortuspleging weer illejai verklaard, nadat die tot 1966vr gelaten was. De Roemeense til. nister van buitenlandse zalei1 George Macovescoe, die t< 1 voorzitter van de conferentie je kozen werd, vertelde op te persconferentie dat het gebou tecijfer zo laag geworden va dat dit gevaar opleverde voor P economische ontwikkeling vi 1 het land. Nadat abortus verb den verd en de ontbinding vs het huwelijk bemoeilijkt weif steeg bet geboortecijfer weer dat is nu gestabiliseerd rond geboorten per duizend inwoner Ook de Roemeense president N cola Ceaucescu wees in zi; rede op de eerste dag van conferentie op 'noodzakelijkhel varf de continuering van de pre ductieve Irachten' als men be volkingskvesties te lijf wilc gaan. De angst dat door c enorme bevolkingsgroei de aarc se bronnei uitgeput zoude kunnen ralen, sproot volger hem voort uit het pessimisrr dat geen retening houdt met menselijke teihnologie en arbei die aangewerd kunnen worde Het merendeé van de Oost-et ropese landen deelt het R01 meense standiunt. Zij zijn vooral bezorgd over dat de s?e Een van do landen die zegt on- derbevolkt te zijn is Argentinië. Een woordvoerder van het La- tij nsamerikaanse land vertelde dat de bevolking niet hard ge noeg groeit om al de rijkdom men die in Argentinië aanwezig zijn te exploiteren. In Argentinië, meer dan half zo groot als Euro pa, maar met slechts 25 miljoen inwoners' heeft de regering van wijlen Peron al maatregelen ge nomen voor een drastische be perking van de verkoop van de pil en andere voorbehoedmidde len. De pil was .voorheen overal vrij te koop, maar nu is een recept in drievoud nodig vSn de dokter. Een afschrift daarvan wordt opgeborgen in het minis terie van volksgezondheid. Al in 1960 heeft de Argentijnse regering maatregelen getroffen om het aantal geboorten omhoog te brengen. Kinderbijslag bij voorbeeld werd verdubbeld, en vrouwen krijgen drie maanden vrij wanneer ze in verwachting zijn. Argentinië wil vooral zijn berg achtige en oerwoudrijke noord westen bevolken. De helft van de Argentijnen woont in de stad en de provincie Buenos Aires, op 11 procent van het grondgebied van het land. Toch neemt de urbanisatie, de trek naar de gro te stad niet af. De Argentijnse woordvoerder vond het oneerlijk dat zij (de rij ke landen) door kunnen gaan met te veel consumeren. Argentinië wil het wereldbevolkingsactie plan dan ook uitbreiden. Het wil meer nadruk op de soevereiniteit van elk land wat haar bevol kingspolitiek en gezinsplanning aangaat, het wil als oplossing voor het bevolkingsvraagstuk in het plan opgenomen zien: in terne en internationale migratie, waarmee het zelf al bezig Zegt te zijn en dat zij als 'creatieve actie' bestempeld. Verder wil Ar gentinië dat geboorteregelings campagnes die ingaan tegen de rechten van de mens, worden tegen gegaan. Abortus Ook in de meeste Oosteuropese landen is de groei van de bevol king geen probleem. Door de meest liberale abortuswetgeving ter wereld na de tweede wereld oorlog is hier de gezinsgrootte sterk afgenomen, zodat veel re geringen van de Oostbloklanden nu beginnen aan te dringen op Wereld bevolkings conferentie menstelling van hun bevilkin gen te onevenwichtig word. D vergrijzing is al opgetredei ei door het lage geboortecijfe; za het produktieve deel van de be volking in de volgende geneati erg klein zijn en een te zvar last moeten dragen. Aziatische landen Heel anders laten de delegati leiders van de Aziatische lande zich horen'. Iran liet bij monc van de zuster van de Sjah wete dat de bevolkingsgroei in da land 3.1 procent bedraagt en da de regering dit door middel vai campagnes vooral op het platta land, tot de helft wil terugbren gen. In Iran is 47 procent vac de bevolking niet ouder dan lï- jaar, Ook Indonesië waar bevolkinjs vraagstukken tot voor een aan tal jaren nog taboe waren, i van mening dat in het kace van een algemeen welzijnspo.i tiek een afremming van de l» volkingstoename, noodzakelij] is. Een woordvoerder van India, lie land waar de bpvolkingsgxoe waarschijnlijk het meest kien mende probleem is, vertelde ca ondanks de voortgeschredïi technologie, de bevolkingsgrcr in een eindige wereld niet onbi lemmerd door kan gaan. In Indj zijn de campagnes voor massal sterilisatie een mislukking ge bleken en deze zullen wordei opgeheven. De Indiase minister Karan Singh legde uit dat eei puur klinische benadering geel oplossing kan bieden. Volger hem hebben de Indiase experi menten duidelijk aangetooni dat bevolkingsprogramma's inge past moeten worden in planner voor economische en social ontwikkeling, 'de beste pi: ii ontwikkeling.'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1974 | | pagina 6