Regering wil steun aan
boeren verder aanvullen
Al lang oïirust
op St. Maarten
Gelderland piekert over geluidsarchief
Hendriks wil rem
op kostenstijging
gezondheidszorg
Kritiek op hogere
prijs voor musea
^Geen gedwongen ontslag
van vuurtorenwachters
Inhoud van maatregelen vandaag bekendgemaakt
Dood na val van trap
Kruisinga somber
over resultaten
van het overleg
Meisje onder melkwagen
In put verdronken
Maurits zet 'juf in de bloemen
Meeste supporters
van naakt in, PPR,
minste in de ARP
PvdA ook sterk in
dagelijks bestuur
van stad Groningen
Veel informatie, die vroeger op schrift gesteld werd, gaat nu verloren
HOI W "KW U'TKT "WOENSDAG 14 AUGUSTUS 1974
BLNÜVEKLWD
T3/K5
Van een verslaggever
ARNHEM De 42-jarige Duitser H.
Hoehnscheidt is gisternacht in hotel
Haarhuis te Arnhem van een trap
gevallen en om het leven gekomen.
De man is door een trapgat naar
beneden gestort, nadat hij na sluitings
tijd binnen was gekomen.
Van onze sociaal-ecenomische redactie
DEN HAAG De regering overweegt de vorige week aangenomen steunmaatregelen voor de boeren
aan te vullen. Premier Den TJyl heeft dit gisteravond na afloop van de vergadering van de minister
raad meegedeeld. De concrete inhoud van de maatregelen zal vandaag, nadat de regering eerst over
leg heeft gepleegd met de landbouworganisaties, worden bekendgemaakt.
tste
Het gaat om een compensatie op de
omzetbelasting, uitstel van belasting
betaling, een verlaagd tarief voor
aardgas en stookolie en andere tege
moetkomingen. Het is zeer de vraag
of de Nederlandse regering in de
EEGiministerraad op een tussentijdse
verhoging van de tarieven van land-
bouwprodukten zal aandringen. Vol
gens de premier zou zo'n standpunt
'een slag in de lucht' zijn.
Wel zal in EEG-verband worden nage-
nnegaan wat er op Europees niveau te
doen is aan de inkomenspositie van
de boeren en hoe de maatregelen van
de diverse landen met elkaar in over
eenstemming kunnen worden ge
bracht. De centrale landbouworganisa-
Reorganisatie moet wel doorgaan
.Van een onzer verslaggevers
\j DEN HAAG Geen enkele vuurtorenwachter zal onvrijwillig ont-
slagen worden. Dit heeft de directeur-generaal van het Loodswezen,
schout-bij-nacht G. van der Graaf, in een brief aan de vijftien hoof
den van de kustwacht bekend gemaakt.
:ork
18.2'
Onder de 42 vuurtorenwachters was
de algelopen weken ernstige veront
rusting ontstaan door de plannen van
het ministerie van defensie, waaron
der het loodswezen resorteert, om het
aantal vuurtorenwachters tot tien te
rug te/brengen.
In zijn brief zegt het hoofd van het
Loodswezen dat mogelijke toekomsti
ge personeelsvermindering slechts ge-
jj-jjj leidelijk zal geschieden door natuur
lijke afvloeiing (pensionering en der
gelijke).
De schouthij-nacht heeft in de brief
aan de kustwachters wel toegegeven
dat er in de studie over een perso
neelsinkrimping wordt gesproken.
Maar, zo schrijft hij, deze personeels
vermindering is nog slechts onder
werp van studie, zowel bij de ambte-
narenmaatschappijen. Op 27 augustus
uzal er een gesprek gehouden worden
d tussen de ambtenaren en de dienst
^.Loodswezen. De bonden hadden in
zenjmei al protest aangetekend tegen de
Tuzjpersoneelsvennindenng omdat anders
;cia.^e veiligheid van de scheepvaart in
!2.5kgevaar zou worden gebracht.
Belangrijke functie
Ook de reddingsmaatschappijen, een
aantal Kamerleden en de vuurto
renwachters zelf hadden minister Vre-
deling (defensie) er al op gewezen
dje dat de kustwacht vooral voor de ple-.
ziervaart een belangrijke functie
heeft. Door toedoen van de vuurto
renwachters zijn de afgelopen- jaren
heel wat opvarenden van pleziervaar
tuigen gered. De zeilschepen en
jachten hebben meestal geen radio
aan boord. Wanneer zij in moeilijkh
eden komen kunnen zij alleen een
vuurpijl afschieten in de hoop dat de
kustwacht hen opmerkt.
"In zijn brief aan de kustwachters gaat
de schoutbij-nacht niet verder op
deze problematiek in. Wel schrijft hij
dat het noodzakelijk zal zijn dat er
een concentratie bij de zeegaten
plaats zal hebben. Wat betreft de
personeelsvermindering blijven 'de
n,«.posten Terschelling, Kijkduin, IJmui-
Kodn den, Hoek van Holland en Vlissingen
i<n< nu reeds buiten beschouwing. De
overige posten zullen bemand blijven,
doch waar mogelijk met een kleinere
bezetting'.
De vuurtorenwachters hadden juist
tegen deze reorganisatie geprotes
teerd. Volgens de studie van het
Loodswezen zou bijvoorbeeld voor het
Waddengebied a (leen de vuurtoren
van Terschelling op volle sterkte
blijven en zouden de vuurtorens van
Texel, Vlieland, Ameland en Sehier-
monikoog eenmansposten worden.
Vanaf de Brandaris kan echter niet
de gehele Waddenzee en een gedeelte
van de Noordzee in de gaten worden
gehouden en op de andere eilanden
kunnen de vuurtorenwachters niet al
leen 24 uur op de toren blijven
zitten.
ties hebben vanmiddag na afloop van
het overleg met de regering een be
spreking roet het actiecomité van de
landbouwers. De grote vraag vandaag
zal zijn of de achterban van de boeren-
organisaties het met de dan bekend
zijnde regeringsmaatregelen eens zal
zijn.
De fractieleider van de CHU, dr.
Kruisinga, is blijkens zijn artikel in
De Nederlander van deze week som
ber gestemd over de resultaten van het
overleg. Hij zegt er 'niet gerust op te
zijn dat de gerechtvaardigde onrust
en onlustgevoelens bij de boeren kun
nen worden weggenomen'. In zowel
de landbouw als de middenstand is de
inkomensontwikkeling in 1974 buiten
gewoon slecht. Het kabinet had daar
voor onvoldoende oog, aldus dr.
Kruissinga. Hij wees op de door hem
ingediende motie, waarin extra aan
dacht voor deze bevolkingsgroepen
wordt gevraagd. 'Het zou het kabinet
sieren als het het minachtende oor
deel over deze motie herzag. De CHU
zou dat op hoge prijs stellen', aldus
de fractieleider van de CHU.
Eveneens in De Nederlander van deze
week vraagt zijn fractiegenoot Tolman
om een aanpassing van de landbouw
prijzen. Hij meent dat thans de posi
tie van het kabinet in het geding és.
Vóór Prinsjesdag dient er daarom
volgens hem duidelijkheid te komen,
'anders is het onvermijdelijk dat de
politieke rekening van het falend be
leid wordt gepresenteerd'.
Op korte termijn
Het Consumenten Contactorgaan heeft
gisteren in een telegram aan de mi
nisterraad gezegd dat het met de
landbouworganisaties eens is dat er
op korte termijn maatregelen geno
men diénen te worden. De EEG-land-
bouwpolitiek van de afgelopen jaren,
die mede de oorzaak van de huidige
problemen is, dient grondig te wor
den gewijzigd, aldus het Consumen
ten-Contactorgaan. Oplossing in de
sfeer van exorbitante prijsverhogin
gen van bepaalde landbouwprodukten
wijst het Concumenten-Contactorgaan
echter van de hand. Deze wakkeren
enerzijds de inflatie aan en anderzijds
bieden ze op langere termijn ook
geen oplossing voor de boeren zelf.
Van een verslaggever
ARNHEM De elfjarige Johanna
Lentjes uit het Gelderse Droessen is
om het leven gekomen toen zij van
een wagen met melkbussen viel en
onder een van de wielen terecht
kwam. Met een vriendinnetje reed zij
in Zevenaar mee op een wagen die
door een trekker voortbewogen werd.
Zij viel toen de melkbussen kantelden
bij het nemen van een bocht.
Plan: bedcapaciteit ziekenhuizen verminderen
Kaartjes volgend jaar 50 procent duurder
i
Van eeri onzer verslaggevers
AMSTERDAM De beslissing van de regering om de entreegel
den voor de rijksmusea met ingang van 1 januari 1975 met vijftig
procent',te verhogen heeft bij kunstminnend Nederland wrevel op
gewekt; - Woordvoerders van zowel de rijksmusea als de kunstenaars-
bonden garven als commentaar dat zij van deze regering juist had
den ver Wacht dat de musea gratis voor het publiek toegankelijk
zouden worden gemaakt.
Per 1 januari zal de toegangsprijs van
de rijkimusea voor volwassenen
1.50 bedragen en voor kinderen 75
cent. Hel Rijksmuseum im Amster
dam, het'Mauritshuis in Den Haag, en
het Van, Goghmuseum dn Amsterdam
de drukst bezochte musea van
Nederland moeten echter een toe-
gangsprm van drie gulden per per
soon gaan heffen. Voor kinderen gel
den in deze drie instellingen verschil
lende regelingen. De entreegelden
voor het Rijksmuseum in Amsterdam
zullen op zaterdag en zondag boven
dien lager liggen.
De regering beeft a» oegin juli beslo
ten de entreeprijzen van de rijksmu
sea te verhogen. In een brief is deze
prijsverhoging aan de directies van de
rijksmusea meegedeeld. Noch met de
directies noch met de Nederlandse
Museumvereniging is enig overleg ge
pleegd, hetgeen zij de regering kwa
lijk nemén.
Drempel
>Jek
HUYBERGEN In Huybergen
(NBr.) is de 59-jarige mevrouw P.
Meesters-Hulterm ans verdronken 'in
de regenput achter haar huis. Zij is
waarschijnlijk uitgegleden toen zij
daar regenwater wilde putten dat zij
altijd gebruikte om de was te doen.
In de diepe put stond bijna twee
meter water.
Ook voor het oudste zoontje van prinses Margriet, Maurits, begon gisteren in Apeldoorn de eerste dag
op de 'grote school'. Het prinsje (rechts) bood zijn 'juf', mevrouw R. A. Voulon-Van der Hoek, een bosje
bloemen aan. Links achter de juf staat het één jaar jongere broertje van Maurits, Bernhard. Het hoofd
van de schooi, J. R. van Riel (midden op de achtergrond) en prinses Margriet kijken toe.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG Staatssecretaris Hendriks heeft bij de Tweede Ka
mer een nationaal plan ingediend voor bet verbeteren van de ge
zondheidszorg. Door liet accent van liet bestuur en de toezicht op
de gezondheidszorg bij de gemeenten en regio's (de nieuwe gewes
ten) te leggen, hoopt de regering de sterke kostenstijging in de sec
tor van de volksgezondheid te drukken.
Deze kosten zijn de laatste tien jaar
steeds gemiddeld met achttien procent
per jaar gestegen. Wanneer het plan
in 1980 is uitgevoerd zal deze stijging
niet onbelangrijk zijn afgeremd. De
totale kosten van de gezondheidszorg
mogen dan niet meer dan acht pro
cent van het nationaal inkomen be
dragen.
Een andere pijler van het nieuwe
beleid is het meer overzichtelijk ma
ken van de gezondheidszorg. In het
beleid zal sterk worden onderscheiden
de sector van de eerste hulp van de
huisarts etc ('eerste echelon') en de
gespecialiseerde hulp ('tweede eche
lon'). Daarnaast bestaat neg., een 'e-
chelon' van algemene gezondheids
diensten. Deze diensten moeten straks
het hele land bestrijken. De niet-
gespecialiseerde hulp wordt versterkt,
terwijl de sterk gegroeide specialisti
sche diensen wat worden verminderd.
In de nota worden om dit te bereiken
enkele concrete maatregelen voorge
steld.
De bedcapaciteit van de ziekenhui
zen wordt verminderd.
Wijziging van de wet ziekenhuis
voorzieningen, waardoor het mogelijk,
wordt ziekenhuizen of onderdelen er
van te sluiten.
Instelling van een bouwplafond
voor inrichtingen van gezondheidszorg.
Uit de nota, waarin het nationale
plan wordt uiteengezet blijkt, dat de
herstructurering van de gezondheids
zorg vooral tot stand zal komen door
wijziging van oude en invoering van
nieuwe wetten. Maar in afwachting
van de nieuwe wetten zullen de hier
boven genoemde wettelijke maatrege
len reeds worden getroffen.
De Koninklijke Nederlandse Maat
schappij tot Bevordering der Genees
kunst heeft in een eerste reactie gun
stig gereageerd op de nota. Voorzitter
dr. A. E. Leuftink noemde het vooral
belangrijk, dat het plan via wetgeving
wordt uitgevoerd. Hij prees het voor
zichtige beleid, dat de staatssecretaris
heeft uitgestippeld. Alleen, aldus de
KNMG, komt het probleem van de
voorkoming van ziekten er wat karig
in de nota af.
Zie ook pagina T5/K7
Volgens een woordvoerder van het
Rijksmuseum in Amsterdam zal deze
prijsverhoging zeker een drempel leg
gen in het museumbezoek. Het Van
Goghmuseum verwacht na ingang van
de maatregel een kleine teruggang in
het bezoek, maar dat zal slechts voor
korte duur zijn. De Federatie van
Beroepsverenigingen van Kunstenaars
vindt deze prijsverhoging in strijd
met een modern kunstbeleid.
De prijzen van de musea gingen voor
het laatst in 1972 omhoog. Het profijt
beginsel van het kabinet-Biesheuvel
zorgde toen voor een prijsverhoging.
Volgens het ministerie van CRM
heeft deze prijsverhoging geen terug
gang in het museumbezoek tot gevolg
gehad.
Een woordvoerder van het miiniisterie
zei dat er bij CRM 'in het geheel niet
over gedacht wordt de musea gratis
voor het publiek open te stellen'.
Tegenstellingen schrijnender door toerisme
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG St. Maarten is liet grootste van de drie Bovenwind
se eilanden van de Nederlandse Antillen. Het eiland ligt midden
in de Caribische Zee op ongeveer 850 kilometer ten noorden van
de drie Benedenwindse eilanden: Curasao, Aruba en Bonaire.
Van een verslaggever
AMSTERDAM Onder PPR-stem-
mers vindt men veel voorstanders van
het Instel lm van naaktstranden: drie
en veertig procent voor. Onder de
aanhangers van de ARP vindt men
slechts twee procent voorstanders.
Dat blijkt uit een enquete van het
Nederlands Instituut voor de Publie
ke Opinie (NIPO).
Uit deze enquete blijkt dat de visie
op naakstranden de laatste drie jaren
nauwelijks is veranderd. Landelijk be
zien is dertien procent van de bevol
king voor, veertig procent tegen en
vijf en veertig procent staat er onver
schillig tegenover. Het aantal voor
standers bij verschillende partijen:
PvdA vijftien procent voor, WD der
tien procent, KVP twaalf procent en
CHU zeven procent. Bij jonge mensen
is het aantal voorstanders groter dan
dat van de tegenstanders. Het verzet
tegen deze vorm van recreatie loopt
op bij toenemende ouderdom.
Het hele eiland St. Maarten is onge
veer 85 vierkante kilometer groot»
maar het Nederlandse deel is slechts
37 vierkante kilometer groot. Het
noordelijk deel van het eiland is
Frans. In het Nederlands-Antilliaanse
deel wonen ongeveer 7.500 mensen.
Het is er al geruime tijd onrustig.
Minister De Gaay Fortman heeft vori
ge maand bij het beleidsdebat over de
West in de Eerste Kamer zijn be
zorgdheid uitgesproken over het zwak
ke bestuur op de Bovenwindse Eilan
den (St. Maarten, St. Eustatius en
Saba vormen samen één eilandgebied;
een bestuurseenheid met nogal wat
plaatselijke autonomie). De hoofdstad
Van een onzer verslaggevers
GRONINGEN Evenals in het col
lege van Gedeputeerde Staten van
Groningen zal de PvdA ook in B en
W van de gelijknamige stad sterk
gaan domineren. Het reeds gekozen
provinciale college telt vier PvdA-
gedeputeerden naast een communist
en een PPR-man. In de stad komt die
verhouding precies zo te liggen. Naast
de zittende wethouders Van de Berg,
Wallage, Barmentloo zal de PvdA als
vierde man L. Westernok (28) kandi
deren. Ddt viertal wordt aangevuld
met een communist (H. Niemeijer of
J. Siemons) en een PPR-wethouder,
Wim Wildeboer.
De laatste heeft de PvdA overigens
recentelijk tegen de haren in ge
streken door het op te nemen voor
het Trefkoel-bestuur. De PvdA gaat
daar nog eens over praten, omdat het
tegen de PvdA-keus om voorrang te
geven aam de binnenstadswijken in
heeft gesuggereerd dat de PvdA op
nieuw in overweging zou willen
nemen of de samenwerking met de
PPR in het college van B. en W. wel
op zijn plaats is. Wel wordt echter
gezegd dat Wildeboer zich bij voor
baat al enigszins heeft geïsoleerd in
het overwegend PvdA-coÜege.
Van een onzer verslaggevers
ARNHEM De mensen gaan steeds minder brieven schrijven, ze grijpen steeds
meer naar de telefoon. De PTT werkt daar niet helemaal onbaatzuchtig aan mee.
Nu worden er door de telefoon niet alleen maar belangrijke dingen gezegd. Het
gaat overwegend over gewone huiselijke dingen, voor de betrokkenen interessant,
maar het nageslacht zou er niet van wakker liggen als heft er deelgenoot van waö
gemaakt.
Een feit is echter dat door dat
toenemend telefoneren ook
een stuk op-schriftigestelde in
formatie verloren gaat, die
wél van gewicht geacht moet
worden. Ondanks de boeken,
brochures en krantenartikelen
die er verschijnen.
In Gelderland wordt op het
moment gewerkt aan de voor
bereiding van een provinciaal
geluidsarchief, dat enigszins
in die leemte moet voorzien.
Een commissie onder voorzit
terschap van de provinciale
contactfunctionaris, de heer G.
J. Ganzenbrink, bestudeert de
zaak. Over een poosje zal dat
wel resulteren in een voorstel
van gedeputeerde staten aan
provinciale staten om een kre
diet beschikbaar te stellen.
Gelderland wordt dan de eer
ste provincie met een geluids-
arcluef.
De geluidsarchieven komen
steeds meer van de grond. De
Rijksvoorlichtingsdienst be
schikt er al over. In elk geval
twee gemeenten hebben er
ook een. Amsterdam was des
tijds de eerste gemeente die
er een kreeg. Rotterdam volg
de, maar is nu al veel vérder
dan Amsterdam.
In Rotterdam maakt men zelf
al interviews met allerlei
mensen. Amsterdam doet dat
nog niet. Het volstaat tot nu
toe in hoofdzaak met het op-1
nemen van wat radio en tele
visie presenteren. Daarbij gaat i
het uiteraard om zaken, die
'Amsterdam' zijn. Liedjeszan
gers en actiegroepen zijn daar
ook bij, In enkele kleinere
gemeenten denkt men erover
om ermee te beginnen. De
basis van het geheel wordt
meestal gevormd door op de
band vastgelegde raadsverga
deringen.
In het archief mogen de band
jes beluisterd worden door
hen die er interesse voor heb
ben. Overnemen op een zelf
meegebrachte recorder mag
van de archiefwet niet. In de
nieuwe auteurswet, die in
voorbereiding is, zal ook een
bepaling ten aanzien van de
geluidsarchieven worden opge
nomen. Daarin wordt vastge
legd wat in dit kader is toege
staan.
Universiteit
Aan de rijksuniversiteit te
Utrecht Is destijds ook een
geluidsarchief begonnen.
Hoofd is drs. R. Schuursma.
Inmiddels is dat onderge
bracht bij de Stichting Fllim
en Wetenschap. Dit archief
werkt landelijk. Het staat ten
dienste van wetenschap en an
der onderwijs. Men beperkt
zich tot de Nederlandse ge
schiedenis vanaf ongeveer
1930, en dan met name weer
tot onderwerpen die liggen op
i politiek, sociaal en economisch
terrein. Er is een nauwe sa
menwerking met de NOS, die
1 uiteraard over enorm veel ma
teriaal beschikt. Er is om
een enkele naam te noemen
- bijvoorbeeld een zeer uit
gebreid interview gemaakt
metde hoogbejaarde, zij het
Steeds meer telefoon,
steeds minder brieven-.
nog altijd vitale, dr. W.
De stemmen zelf (het mogen
Colijn of iemand anders zijn)
zijn ook interessant.
Ook de
paardenmarkt
In Gelderland wil men ook
interviews met mensen, die
met name voor deze provincie
essentiële dingen zouden kun
nen vertellen. Omdat sommi
gen van hen al niet zo jong
meer zijn, gaat het wel drin
gen. Het is allemaal nog wat
prematuur, maar men speelt
in Gelderland met de gedachte
in principe geen enkel gebied
onbewerkt te laten liggen.
Wat de moeite waard is
bestuurlijk, historisch, artis
tiek of in welk ander opzicht
ook zou aan de orde die
nen te komen. Gepraat moet
niet alleen worden met figu
ren uit de bovenlagen van de
maatschappij. 'Je zal bijvoor
beeld ook naar de paarden
markt in Bemimel moeten', al
dus de her Ganzenbrink. 'Als
je het goed wilt doen, is het
een kolossaal arbeidsveld'.
van dit eilandgebied is Philipsburg op
St. Maarten.
Van buiten gezien gaat het St. Maar
ten wel voor de wind, beter althans
dan St. Eustatius en Saba. die verge
ten en volstrekt arme uithoeken van
het Koninkrijk zijn. St. Maarten is de
laatste jaren bij de vele zeer welge-
stelden op het westelijke halfrond in
de mode gekomen als exclusief en
zeer luxueus vakantieoord. Dat bete
kent dat er wel geld kan worden
verdiend en dat er zelfs arbeidskrach
ten van elders moeten worden aange
trokken.
Echter: door dit toerisme zijn de
sociale tegenstellingen op het eiland
nog schrijnender naar voren gekomen,
want de toeristen vormen natuurlijk
een wereldje op zichzelf, waartoe
de eilandbewoners geen toegang heb
ben (dan als bediende) en waar van
daan de gelden maar zeer spaarzaam
naar de bevolking doordruppelen. De
grootste winst van dit alles gaat trou
wens naar de weinige kapitaalkrachti
ge investeerders in dit toerisme.
Industrie
Er is ook een visconserven-industrie
op het eiland, maar deze industrie is
eigenlijk ook een vreemde eend in de
bijt gebleven. Het is een Japans be
drijf, dat met erg veel eigen perso
neel werkt en dat grote rechten heeft
in de visgronden van het eiland, waar
met moderne visapparatuur de kleine
en zelfstandige plaatselijke vissers een
geweldige concurrentie wordt aange
daan.
RITA
'Ik wil eens wat nader kennis-
makenu met de nieuwe over
buren'.
