Onze auto steeds
grotere slokop
Staat komt met
10,5 pet lening
Bezig bedrijf
Banken uit Japan
deden stap terug
op wereldranglijst
SEP voelt weinig voor
staatskerncentrales
Minder uitgaven aan voeding en kleding
Middenstand stopt
met bonnen betalen
Ned. Bank moest
Duitse mark
weer steunen
Brits minister:
Omzet op beurs EG bedreigt
bleef achter wereldhandel
Whiskey
galore
Nederlandse instellingen wat vooruit
Wereldbank vraagt
hogere rente
Trekking premie
lening Amsterdam
IATA wil direct
olie kopen van
Arabische landen
Iran dreigt produktie
olie te beperken
NEW YORK VERDEELD
Nog geen controle
commissie VN
voor multinationals
TROUW/KWARTET ZATERDAG 3 AUGUSTUS 1974
FIN AN CEEN/ECONOMIE
T21 K21
Van een onzer redacteuren
DEN HAiAG Het doorsnee Nederlandse gezin zal in de komende paar jaar een aanzienlijk groter
deel van zijn inkomen aan auto's besteden dn op liet ogenblik. Gaat momenteel maar 7,62 procent van
de bestedingen naar de eigen wagen, in 1980 zal dat 11 a 13 procent zijn.
Looptijd 1'2 jaar, twee stortingsdata
DEN HAAG De minister van financiën gaal een 10,5 pet. 12-ja-
rige staatslening, groot 200 miljoen, uitgeven. Het recht wordt
voorbehouden het bedrag van de lening te verhogen. De koers van
uitgifte is 100 pet.
Tot deze prognose komt het Econo
misch Instituut voor het Midden- en
kleinbedrijf, dat berekeningsmethoden
van het Centraal bureau voor de sta
tistiek heeft gebruikt. Op het ogen
blik staat de post meubilair, huishou
delijke apparaten, radio, TV en gram
mofoon nog bovenaan het uitgaven-
lijstje met in totaal 11,95 procent,
maar in 1S80 wordt voor deze groep
artikelen nog maar rond de 8 procent
van de uitgaven besteed.
Het EIM verwacht ondanks de publi
citeit rond het rapport van de Club
van Rome een voortdurende drang
naar meer, waarbij men afgaat op de
ervaringen van de laatste paar jaar.
Misschien gaan de mensen wel zoeken
naar anderssoortige behoeften die re
kening houden met andere inzichten
t.a.v. milieu, derde wereld, grondstof-
fenvoorraden, techniek en economi
sche groei. Op korte termijn kan de
invloed echt moeilijk worden geschat
meent het EDI en te verwachten is,
dat voor het stoppen van nu op gang
zijnde consumentenontwikkelingen
een lange remweg nodig is. Op korte
termijn verandert er daarom niet veel
aan de ontwikkelingen van de consu-
mentenveriangens.
Prognoses
Het EIM heeft drie verschillende
prognoses opgesteld, waarbij men ie
dere keer van verschillende prijsstij
gingen en verschillende stijgingen in
hoeveelheid gekochte produkten uit
gaat. Zo is het uitgangspunt bij prog
nose I, dat de consumptie naar hoe
veelheid gerekend jaarlijks met 4 ct.
zal toenemen en naar prijs gerekend
met 8 pet. Bij prognose H is het 2
pet hoeveelheden en 10 pet. Prijzen
en voorspellingen Hl ligt er nu onge
veer tussen in.
Deze verschillende lijken misschien
op het eerste gezicht iets voor specia
listen, maar in werkelijkheid kunnen
zij versohillende uitkomsten veroorza
ken, waar de verbruiker zelfs iets van
kan merken. Stijgt de hoeveelheid
weinig, maar de prijs veel, zoals in
prognose II, dan gaat relatief veel van
de toeneming zitten in de artikelen,
die men dagelijks nodig heeft, zoals
voedsel. Cijfers illustreren dat Wordt
het 2 pet. hoeveelheidsstijging en 10
pet. prijsstijging, dat gaat het deel
van de consumptieve bestedingen dat
naar voedings- en genotmiddelen gaat
achteruit van 25,54 pet naar 22.9 pet.
Bij 4 pet hoeveelheidstoenemiing en 8
pet. prijsstijging is de achteruitgang
evenwel veel groter, er blijft dan
maar 20 pet, over voor voedings- en
genotmiddelen.
Bij nauwkeurig bekijken van de lange
lijst artikelen en artikelvroepen blijkt
de auto zo'n grote slokop te zijn, dat
er maar weinig andere goederen ook
in aanmerking komen voor een rela
tieve stging. Een daarvan is de ru
briek schrijf- en kantoorbehoeften,
dag- en weekbladen, boeken en tijd
schriften'. Ook voor genees- en ver
bandmiddelen wordt wat meer uitge
trokken in de nabije toekomst.
Luxe voedsel
Onder de voedingsmiddelen zijn het
vooral luxe produkten, die in 1980
een groter aandeel in onze uitgaven
zuilen hebben, zoals specerijen, soe
pen en oosterse eetwaren. Ook wild
en gevogelte mag op een grotere be
langstelling rekenen. Daarnaast is er
een categorie, die volgens prognose I
op een iets lager percentage zal uitko
men, maar naar de maatstaven van
prognose II op een iets hoger. Daar
onder vallen kaas, groente, en bier
maar (dat zal velen verrassen) niet de
overige alcoholische dranken. In 1972
ging daar 1,23 pet van ons budget
heen en in 1980 zal dat al aaar gelang
welke prognose we volgen 0,89 tot
1,00 pet zijin.
Roomboter is een artikel, dat volgens
de voorspellers in 1980 nauwelijks
nog geconsumeerd zal worden. In 1972
gaven we er nog 0,07 pet van ons
inkomen aan uit wat toen overen-
kwam met 60 miljoen gulden. On
danks de inmiddels al gerealiseerde
en nog te verwachten prijsstijgingen
hebben we zo meent het EIM in
1980 miiet meer dan 12 miljoen gulden
meer over voor roomboter, wat tegen
die tijd overeenkomt met 0,01 pet van
de uitgaven. De consumptie van eie
ren zal naar verwacht ongeveer hal
veren.
Een nog niet genoemde groep die
dan weer avlt in de categorie duur
zaam consumptiegoederen is kle
ding. Ook daarover is het EDI niet
optimistisch. Werd er in 1972 nog
9,16 pet. van het inkomen aan uitge
geven, in 1980 zal dat volgens progno
se I 7,82 pet zijn en volgens prognose
II 8,12 pet.
Veranderingen
Veranderingen in uitgaven van de
consument kunnen velerlei oorzaken
hebben. Mode of veranderde ideeën
kunnen van invloed zijn evenals de
samenstelling van het gezin of het
feit dat er opgroeiende kinderen zijn,
die de ouders naar wat moderner
aankopen stuwen. Een heel belangrij
ke factor is uiteraard het inkomen.
Een stijging van het inkomen van 1
procent betekent (afgezien van prijs
stijgingen) niet, dat we van elke be
schikbare goederen ook 1 procent
meer gaan kopen. In het voorgaande
bleek al, dat bij een vrij grote toene
ming van de gekochte hoeveelheden
de post voedings- en genotmiddelen
de neiging heeft wat achter te blijven
bij uitgaven voor duurzame goederen.
Dit verschijnsel is heel eenvzudig te
verklaren. Wie meer gaat verdienen,
zal nauwelijks de neiging hebben per
dag meer boterhammen te gaan eten,
maar wel is hij wellicht in staat het
lang verbeide autootje aan te schaf
fen. De economische wetenschap heeft
dat verschijnsel al tientallen jare ge
leden ontdekt en noemde het elastici
teit. Als de verbruik van een bepaald
goed maar weinig toe- of afneemt bij
schommelingen in het inkomen, dan
is de elasticiteit gering, bijv. als we 5
pet meer gaan verdienen (reëel ge
zien), maar onze uitgaven aan brood
maar met 1 pet vermeerderen.
Het CBS heeft in de jaren 1963/65
een budgetonderzoek gehouden waar
bij voor vele tientallen artikelen werd
vastgesteld hoe de elasticiteit was. Die
bleek het geringst bij melk- en melk-
produkten. Een reële stijging van het
inkomen met 1 pet veroorzaakte
slechts een vergroting van de melk-
consumptie met drie honderdste pro
cent. Aardappelen kwamen tot negen
honderdste procent. Wat meer luxueu
ze voedingsmiddelen als vlees gaan
wat meer met hetinkomen mee, maar
de consumptiestijging met 0.56 pet bij
1 pet meer inkomen betekent toch
nog een minder dan normale elastici
teit. Dat zelfde geldt voor duurzame
goederen als schoeisel (0,32 pet), radi-
o, TV, grammofoon (0,34) en roken
(0,68) pet.
Boven 1 pet en daarom duidelijk
elastisch zijn o.m. drank (1,30) sport,
spel en vakantie (1,90) en het eigen
vervoer (2,03 pet). Laatstgenoemd on
derzoek is al tien jaar oud. maar zal
in grote trekken nog wel kloppen.
Van een onzer verslaggevers
AALSMEER De Aalsmeerse 'Za-
kenclub Centrum' is opgehouden met
het betalen van parkeerbonnen voor
hun klanten. Het gedeeltelijke par
keerverbod. zoals dat geldt in de Aals
meerse Zijdstraat veroorzaakte een
conflict tussen de winkeliers verenigd
in Zakenclub Centrum en politie en
gemeentebestuur. De middenstanders,
die al langer opheffing van het par
keerverbod eisen, protesteerden tegen
het bekeuren van fout-parkeerders
door de parkeerbonnen vcor hun re
kening te nemen.
In totaal werden 106 bekeuringen
voor 1590 gulden aan klanten uit
betaald. Zakenclub Centrum heeft be
sloten het betalen van de parkeerbon
nen te staken, omdat zij vindt dat het
gestelde doel namelijk bekendheid
geven aan de grieven van de midden
stand is bereikt. Overigens wacht
de Zakenclub op reacties van B. en
W. en van de gemeenteraad.
De middenstanders blijven bij hun
standpunt dat het parkeerverbod moet
verdwijnen.
De aflossing zal, te beginnen op 1
september 1975, geschieden in 12 jaar
lijkse termijnen. Vervroegde gedeelte
lijke of algehele aflossing is de eerste
tien jaren niet toegestaan. De rente
gaat in op 1 september 1974 en is
betaalbaar per 1 september van elk
AMSTERDAM De gulden is ook
vrijdag op diverse Europese valuta
markten weer sterk gevraagd geweest
In ons eigen land moest de Neder-
landsche Bank ongeveer 150 min
mark kopen, om te voorkomen, dat de
Duitse munt door haar laagst toegela
ten punt ten opzichte van de gulden
zou zakken. De markt had echter een
rustig aanzien. In België ging het
vrijdag wat rustiger toe. Als de Belgi
sche Nationale Bank al heeft moeten
ingrijpen, dan is het om de aankoop
van bescheiden aantallen marken ge
gaan, zo zeiden wisselmarktkringen.
Hetzelfde gold voor de Bundesbank
voor wat betreft zowel de gulden als
de Belgische frank. De dollar gedroeg
zich tamelijk rustig. In Amsterdam
werd opnieuw fractioneel lager geslo
ten.
jaar. Aan de inschrijvers wordt de
keuze gelaten te storten op hetzij 4
september hetzij 4 oktober, onder bij
betaling van 0.88 resp. 9.63 aan
lopende rente
De schuldbewijzen in de nieuwe le
ning worden afgegeven of in de vorm
van K-schuldbewijzen, groot 1000 en
100 of in de vorm van CF-schuldbe-
wijzen groot 1000, terwijl deelne
ming in de lening in de vorm van
schuldregistermschrijivingen zal kun
nen geschieden tot bedragen van ten
minste 100.000. De inschrijving
wordt opengesteld op 14 augustus.
Opneming van lening in de notering
ter beurze van Amsterdam en Rotter
dam zal worden bevorderd. Het pros
pectus zal binnenkort, vermoedelijk
op 7 augustus, verschijnen.
De laatste maal dat de staat een
beroep op de kapitaalmarkt deed was
in juni '73. Het ging toen om een 7%
pet 25-jarige lening, waarop tegen 99.5
pet kon worden ingeschreven. Het
bedrag van deze lening werd uiteinde
lijk bepaald op 350 min.
Dezer dagen emitteerde de Bank voor
Nederlandsche Gemeenten, zoals be
kend, een 7-jarige obligatielening met
een rente van 11 pet a pari- De
belangstelling voor deze lening was
zeer groot Er werd uiteindelijk voor
500 min toegewezen.
Op korte termijn uitspraak gewenst
UTRECHT iDe in de SEP samenwerkende electriciteitsproduk-
tiebedrijven in Nederland zijn in liet geheel niet geporteerd voor
produibtie van kernenergie rechtstreeks door de overheid. Binnen
de SEP wordt thans 'hardop gedacht' over de meest gewenste struc
tuur voor toekomstige kernenergieproduktie-eenheden.
Een duidelijke stellirgname naar bui
ten toe is er echter volgens SEP-
directeur ir. R. van Erpers Royaards,
n(g niet 'De gevoelens van de meeste
pensen gaan wel uit naar afwijzing
ran een staatsbedrijf, al was het al
leen al omdat exploitatie en controle
ia één hand, die van de staat, onge
wenst is', zegt ir. Royaards voorzich
tig.
Hij noemt het wel noodzakelijk dat
de electriciteitsproducenten, verza
meld in de SEP, op korte termijn een
uitspraak zullen doen over de naar
hun mening meest gewenste
beheersstructuur
voor kernenergiecentrales. Wellicht
dat dit gebeurt in een reactie op de
energienota, die minister Luibbers (e-
conomische zaken) aan het samenstel
len is. Uiteraard zal veel afhangen
van wat er over de kernenergie in die
nota gezegd gaat worden.
In Nederland zijn twee kernenergie
centrales werkzaam. In Dodewaard
staat een kleine centrale, die wordt
geëxploiteerd door een rechtstreeks
onder de SEP vallende organisatie. In
het Zeeuwse orssele staat een centra
le van de Provinciale Zeeuwse Eelctri-
citeits Maatschappij.
Alle electriciteitsproducenten in Ne
derland zijn bedrijven, waarvan de
aandelen in handen zijn van provin
cies of gemeenten. Al deze bedrijven
werken nauw samen in een aantal
samenwerkingsverbanden, de zoge
naamde Arnhemse instellingen, waar
van de SEP weer een onderdeel is,
evenals bijvoorbeeld de KEMA.
LONDEN Voor de eerste
keer in de lange geschiedenis
van de whisky-industrie hebben
de Schotse destillerders een
voorraad van meer dan 4mil
jard liter whisky, die ligt te
rijpen. De waarde ervan wordt
op ruim één miljard pond
(ruim 6 miljard gulden) ge
schat.
Deze record voorraad is nodig
om aan de sterk stijgende vraag
naar whisky uit de gehele we
reld te kunnen voldoen. Deze is
recentelijk met 10 procent per
jaar toegenomen. De jaarpeo-
duktJic bedraagt thans ruim
751% miljard liter Volgens de
wet moet de Sdhotse whisky
minstens drie jaar rijpen, maar
de normale periode is langer.
Van een onzer verslaggevers
NEW YORK Aan de opmars van het Japanse bankwezen is in 1973 52,4 (75.2)" min, bank en verzeke-
fir/v\i-irtrvicr?i oor» oïnHo crobnmon Nnrtat Ho finanriplp instel linden uit ringswezen 91,4 (61,5) min en de
AMSTERDAM Met een effectieve
omzet van 1.4 miljard is op de
Amsterdamse effectenbeurs in juli
voor 300 min meer omgezet dan in
juni. Vergeleken met juli 1973 verwis
selde echter voor 700 min minder
aan effecten van eigenaar.
Aan aandelen werd vorige maand
voor een effectief bedrag van 945,8
min verhandeld, incl. 35,4 min bui
tenlandse aandelen, claims e.d. In ju
ni waren deze bedragen resp. 781,6
min en 48.4 min. De effectieve
omzet in obligaties e.d. bedroeg in
juli 495,1 min, waarvan 19,1 min
buitenlandse obligaties, tegen resp.
356,4 min en 25,9 min in juni.
Van de verhandelde Nederlandse aan
delen had in juli 308,6 min (juni:
246,1 min) betrekking op de inter
nationale concerns. Handel en indus
trie namen 268,3 ((260,1) min voor
hun rekening, scheep- en luchtvaart
SYDNEY Het landbouwbeleid en
de douanetarieven van de Economi
sche Gemeenschap vormen een poten
tiële bedreiging voor de wereldhan
del, zo heeft de Britse minister van
handel, Peter Shore, in Sydney verkl
aard. Engeland wil, dat de EEG beter
toegankelijk wordt voor de ontwikkel
de Gemenebestlanden.
Groot-Brittannië, zo zei de minister,
heeft altijd handel gedreven met do
gehele wereld en wil dat ook blijven
doen. Dat is één van de redenen
waarom het opnieuw wil onderhande
len over de voorwaarden voor toetre
ding tot de EEG.
Engeland wenst, volgens Shore, een
wijziging van het EEG-handelsbelerid.
een aanzienlijke verlaging van de
Britse bijdrage aan de begroting van
de Gemeenschap cn een verstrekkende
hervorming van het gemeenschappe
lijk landbouwbeleid. Het erkent de
(voorlopig?) een einde gekomen. Nadat de financiële instellingen uit
Japan de laatste jaren steeds verder oprukten op de lijst van de
grootste 500 banken, die het tijdschrift American Banker jaarlijks pu
bliceert, hebben zij in 1973 enig terrein moeten prijsgeven. De Ne
derlandse banken handhaafden zich of wonnen terrein
beleggingsmaatschappijen
(76,4) min.
WASHINGTON De rentevoet voor
nieuwe leningen van de Wereldbank
zal van 7.5 tot 8 procent worden
verhoogd. De bedoeling om 100 mil
joen dollar van de bank over te
hevelen naar de internationale ont
wikkelingsorganisatie (IDA), een zus
terorganisatie van de bank, die laag-
rentende leningen verstrekt aan arme
landen.
AMSTERDAM Bij de jaarlijkse
uitloting van 500 obligaties van de 2,5
pet premdelening Amsterdam 1956-11
is nr. 10 van serie 17721 uitgeloot met
100.000. Op nr. 1 van serie 8443 viel
50.000. Met 10.000 lootten uit nr.
7 van serie 4640 en nr. 3 van serie
14727 en met 5000 nr 10 van serie
6112 en nr. 3 van serie 9431. Tien
obligaties worden afgelost met 1000:
nr. 4 serie 326, nr. 9 serie 4631, nr. 3
serie 4640, nr. 5 serie 6867, nr. 9 serie
8104 nr. 8 serie 12054, nr. 10 serie
13674, nr. 7 serie 17401, nr. 9 serie
17622 en nr. 6 serie 18842
Met 500 lootten 24 obligaties uit:
nr. 5 serie 237, nr. 1 serie 352, nr. 5
serie 1776, nr. 2 serie 2049, nr. 3 serie
3092, nr. 10 serie 4631, -nr. 7 serie
5219, nr. 4 serie 6013, nr. 3 serie 8104,
nr. 2 serie 8383, nrs. 8 en 10 serie
8952, nr. 8 serie 9431, nr. 10 serie
9531, nrs. 2 en 3 serie 9870, nr. 2
seeir 12054, nr. 8 serie 14282, nr. 5
serie 14693, nr. 2 serie 15264, nr. 10
serie 15861. nr. 8 serie 17401, nr. 3
serie 18482, en nr. 10 serie 18842.
Voorts werden 460 obligaties aflosbaar
gesteld met 125.
OSLO De internationale organisa
tie van luchtvaartmaatschappijen (IA-
TA) wil rechtstreeks ruwe olie kopen
van de Arabische olielanden om die
vervolgens zelf te laten raffineren.
Knut Gagrup, directeur van de SAS
en tevens voorzitter van een IATA-
commissie die zich bezighoudt met de
ontwikkeling der brandstofprijzen,
heeft dit bekendgemaakt in een vraag
gesprek met het Noorse 'Aftenposten'
De leden van de LATA zijn afhanke
lijk van de grote olieconcerns en
moeten voor een deel te hoge prijzen
betalen, aldus Hagrup. Een van de
oplossingen zou kunnen zijn dat alle
IATA-leden of groepen luchtvaart
maatschappijen hun brandstof bij
slechts één oliemaatschappij kopen.
Zij kunnen dan als een der grootste
afnemers een gunstige positie inne
men bij onderhandelingen over de te
betalen prijs. 'Maar ook het denk
beeld om zelf ruwe olie te kopen en
raffinagecapaciteit te huren dan wel
in eigenbeheer een raffinaderij te ex
ploiteren komt ons niet vreemd voor',
merkte Hagrup op.
Cijfers Unilever op
14 augustus
ROTTERDAM Unilever zal de re
sultaten over het tweede kwartaal en
het eerste halfjaar van 1974 op 14
augustus, direct nabeurs, bekendma
ken.
Halfjaarcijfers ABN
op 9 augustus
AMSTERDAM Algemene Bank Ne
derland zal de resultaten over het
eerste halfaar van 1974 op 9 augustus
bekendmaken.
DSM breidt produktie
kunstmest in VS uit
HEERLEN De dochteronderne
ming van DSM in de VS voor de
fabricage en verkoop van kunstmest
stoffen en aanverwante produkten,
Columbia Nitrogen Corporation, (Au
gusta, Georgia) heeft plannen voor
een aanmerkelijke uitbreiding van de
produktie. Er zal een nieuwe ammoni-
ïkfabriek worden gebouwd met een
produktievermogen van ca. 1350 ton
ammoniak per dag.
Verwacht wordt, dat deze grote fa
briek nog in de eerste helft van 1978
in produktie kan worden genomen.
De beide dochterondernemingen van
DSM voor de produktie van kunst
meststoffen, t.w.: CNC en UKF (Unie
van Kunstmestfabrieken), zullen dan
tesamen over een produktievermogen
aan ammoniak beschikken van 2,3
miljoen ton per jaar.
ABN Beleggingspool
AMSTERDAM Het aantal geplaatr
ste participaties van de ABN Beleg
gingspool is in het tweede kwartaal
van 1974 per saldo met 112.347 geste
gen tot 4.249.095. De basiswaarde daal
de echter van ƒ61,19 tot 55.78 en
het totale vermogen van ƒ248.4 min
tot 237,9 min.
Het aantal participaties ABN Rente-
pool liep per saldo in het tweede
kwartaal met 8.808 terug tot 1.029.816.
De basiswaarde daalde van ƒ48,59 tot
ƒ48,14 en het totale vermogen van
ƒ50,0 min tot 49,2 min.
Het aantal geplaatste participaties
ABN Rendementspool steeg in het
tweede kwartaal met 20.122 tot
677.396. De basiswaarde verminderde
met ƒ0,51 tot ƒ50,28. Het totale ver
mogen steeg van ƒ33,4 min tot ƒ34,0
min.
Order uit Irak
voor Prins Dokkum
DOKKUM Prins Engineering, een
afdeling van Prins in Dokkum, heeft
een opdracht gekregen van het minis
terie van olie en delfstoffen te Bagh
dad in Irak voor de levering van een
gasflessenfabriek met een capaciteit
van 250.000 flessen per jaar. Met de
reservedelen is hier een bedrag mee
gemoeid van ca. ƒ4 min.
Pierson trok nieuw
kapitaal aan
AMSTERDAM In verband met de
uitbreiding der zaken heeft Pierson
Heldring en Pierson uit de bestaande
kring van beherende en commanditai
re vennoten nieuwe kapitaal en ach
tergestelde deposito's aangetrokken.
Hierdoor is het zichtbaar aansprake
lijk firmavermogen, dat eind 1972 80
min en eind 1973 87,5 min bedroeg,
op ƒ100 min gebracht
Dat wil evenwel niet zeggen, dat de
grote Nederlandse banken ook maar
in de buurt van de top zouden ko
men. Gerekend naar het totaal van de
toevertrouwde middelen staat onze
grootste instelling, de Coöperatieve
Raiffeisen-Boerenleenbank op de 49e
plaats, één plaats lager dan op de
ranglijst van 31 december 1972. De
Algemene Bank Nederland staat 57e,
dat is onveranderd ten opzichte van
een jaar tevoren en de AMRO-bank
steeg van de 64e naar de 58e plaats.
De andere plaatsen van Nederlandse
banken onder de top-500 zijn: Ned.
Middenstandsbank 103 (was 116),
Bank Mees Hope 238 (272), Neder
landse Credietbank 252 (309), Slaven
burg 362 (428) en Van Lanschot 419
(453).
Het einde van de opmars van de
Japanse banken wordt het best geïl
lustreerd aan de hand van de cijfers.
Dai-Ichi Kangyo bank, de grootste
Japanse instelling zakte van 5 naar 10
en de Japanse nummer twee, de Fuji
Bank ging van 8 naar 12. Ook de drie
volgende Japanners moesten een stap
je terug. Namen zij op de lijst van
31-12-1972 de posities 9, 12 en 15 in,
op de nu verschenen lijst van 31
december 1973 verschijnen zij als 13,
16 en 19.
Valutaverschillen
Oorzaken van deze terugval is waar
schijnlijk de stagnatie van de Japanse
economie en verder de wat minder
gunstige koers van de yen. De onder
linge verhoudingen van de nationale
valuta's spelen uiteraard op meer
plaatsen een rol, want Is de munteen
heid van een land in waarde gezakt
ten opzichte van andere valuta's, dan
wordt het totaal van de toevertrouw
de middelen, uitgedrukt in die munt
eenheid, ook minder.
Een voorbeeld daarvan is de Verenig-
TEHERAN Iran zal zijn oiiepro-
duktie beperken in geval Saoedi-Ara-
bië - om een daling van de olieprijzen
te bewerkstelligen - meer gaat produ
ceren. Deze waarschuwende woorden
heeft de Iraanse minister van econo
mische zaken en financiën, Hsuhang
Ansari, gesproken. De Saoedische mi-
nistér van olie, sjeik Achmed Zaki
Jamani, heeft in het recente verleden
herhaaldelijk verklaard voorstander te
zijn van lagere olieprijzen.
Als Saodi-Arabië zijn produktie uit
breidt, zuilen volgens Ansari Iran en
andere lidstaten van de organisatie
van olie-exportlanden (OPEC) hun
produktieplannen in gelijke mate te
rugschroeven. 'Als Jamani de rijke
industrielanden een geschenk wil aan
bieden, kan hij daarvoor zijn eigen
schatkist gebruiken', merkte de Iraan
se minister op.
de Staten. Op de ranglijst van ultimo
1969 kwamen nog vijf Amerikaanse
banken voor onder de eerste tien.
Ook nu zijn de plaatsen één, twee en
drie ook nog in handen van Ameri
kaanse instellingen, resp. de Bank of
America, de First National City Bank
en de Chase Manhattan Bank. De
vierde Amerikaanse bank, de Manu
facturers Hanover Trust treffen we
echter pas op de 21e plaats aan (een
jaar eerder de 18e) en nummer vijf
uit de VS, Morgan Guaranty Trust
staat 25e (was 20e).
Als Japan en de VS wat minder op de
voorgrond traden .moesten anderen
die plaatsen innemen en in het afge
lopen jaar waren dat vooral de Franse
banken. De Franse nummer één, de
Banque nationale de Paris staat nu 4e
en bedreigt ernstig de een jaar nog
eerder onaantastbare derde plaats van
Chase Manhattan. Ook de beide ande
re grote Franse banken maakten een
sprong naar voren: De Crédit Lyon-
nais ging van 10 naar 7 en de Societé
Générale van 11 naar 8. Toch is het
de vraag of de Franse banken hun
positie in 1974 kunnen handhaven,
laat 6taan verbeteren. In januari van new york
dit jaar is Frankrijk uit het Europese *cf industries
valutablok (de 'slang') getreden, wat Allied chemical
enige vermindering van de waarde Aium. co of Am.
van de franc inhield. J™"!™ ?"nds
In 1973 hebben ook Duitse en Engelse Am Cyanamid
banken hun posities kunnen verbete- Am Eiectr power
ren. Duitsland is nu met de Deutsche MmSl.01"""
Bank voor het eerst bij de eerste tien Am 'smelt Ref
vertegenwoordigd, Engeland had in Tel Tel
de top -10 al twee instellingen (Natio- Anaconda
nal Westminster en Barclays). Armco sieci
EFFECTENKOERSEN AVONDVERKEER
AMSTERDAM In het telefonisch avondver-
keer kwamen gisteravond de volgende koer
sen tot stand (tussen haakjes de officiële
slotkoers van gisteren): AKZO 56.90 (56.90):
Hoogovens niet genoteerd (69.00): Kon. Olie
75 80 g.b./76.00 g.l. (75.90U Philips 28 (28);
Unilever 102.80 (10.00): KLM niet genoteerd
(55.00).
waarde van de Europese markt, doch
is daarvan niet bezeten.
176.4 Engelands eerste minister Harold
Wilson heeft voor de Britse televisie
gezegd, dat de uiteindelijke beslissing
of Engeland al dan niet lid van de
Europese Gemeenschap zal blijven bij
het Britse volk ligt. 'Zijn stem zal
bindend zijn', aldus Wilson.
NEDERLANDSE FONDSEN IN NEW YORK
Kon. Olie noteerde gisteren S 28%-29
<29'.;-%); Unilever 3974-<3974-%: Philips
1074-% (10%-74); KLM 3 20%-% (20%-21%).
DOW JONES INDEX
Indust. Sporen Utlll. Obl. Modi
31 juli 757.43 157.96 68.41 66.54 870.7
1 aug. 751.10 158.31 68.00 66.47 856.9
2 aug. 752.58 157.77 67.68 66.31 849.2
Aand. Obl. Tot. H. L.
31 juli 10.960 1.580 1.697 365 923
1 aug. 11.470 13.170 1.713 459 825
2 aug. 10.110 12.250 1.718 557 737
Dow Terneuzen wil ruim
400 min. investeren
TERNEUZEN —De voorbereidingen Knprqpn in Mnntroal
van Dow Chemical voor uitbreiding rxuerben In IVIOnireai
van haar produktiefaciliteiten in Ter-
neuzen verkeren in een vergevorderd
stadium. De raad van bestuur heeft
reeds in principe goedkeuring ver
leend voor verschillende projecten.
Bovls
Husky
Nat. Gas
Mass Ferguson
Nat. Resources
Shell Canada
30/7
1.52
16%
8%
18%
443L
1474
Betidlx
Bethl Steel
Boeing
Burlington Ind.
357'g 3574
4G% 47%
31 31%
23% 25%
22% 22%
86% 86?;
29% 30%
17% 1774
18% 1874
1374 13%
3174 32
32% 337'*
46% 4674
14% 14%
Can Pacaflc Ry
Celanese
Chase Manhattan
Chessie System
Chrysler
Cities Service 39%
GENEVE De Economische en Soci- Coigate Paimoiiv.
ale Raad van de Verenigde Naties commonw Edison
(Ecosoc) heeft tijdens zijn laatste zit- cuns Edison
ting voor het zomerreces nog geen £,"n
besluit genomen over de oprichting curtin Wright
van een permanente commissie van curtiss Wright a
toezicht voor multinationale onderne- Beero'and co
mingen. Een groep van twintig des- Dow chemical
kundigen die zich zeven maanden Du Pont
lang in opdracht van de Verenigde
Naties met multinationals en hun ac- Eastman k°dak
tiviteiten in de derde wereld heeft F|rsl Nat city
beziggehouden had de raad aanbevo
len een dergelijke commissie in het Admiral Corp
leven te roepen. Aiiengheny Pow s
De raad besloot vrijdag alleen in Atn°standard
beginsel tot de oprichting van een Amsted ind.
permanente instelling die moet hel
pen bij de behandeling van het pro- Ralf f)h.„
bleem van de multinationals. Die in- Bavuk cigar» 5 4%
stelling werd aangeduid als een infor
matie- en onderzoekcentrum voor
'transnationale maatschappijen'. Het c£tntoBrewer,e" 17»^ 17%
gebruik van die term in plaats van chadbourn -Goth -
'multinationale ondernemingen' wijst Chase select Fd 25.09b5.07L
er volgens waarnemers op, dat het comfneó"
aantal concerns waarvan de activitei- corn Telephone 12% 12%
ten zullen worden onderzocht aanzien
lijk is uitgebreid. Fluor Corp 237, 24%
39
24 23%
2574 26%
2474 23%
1% 7%
23% 22%
18% 1974
36 35%
(1% 61%
8674 85%
3074 3074
15% 15%
177; 17
12% 12%
39% 3974
Ford Motor
4474
44%
Fruehauf
20%
2074
Gen Electric
4374
4374
Gen Fondi
22%
22'4
Gen Motors
43'4
43%
Gen Publ Uttl
22%
1174
Gen Tel Tel
4i3;
20%
Getty Oil
11
99
Gilette
19'4
26%
Cimbel Brothers
98%
1974
Goodyear I and E
27%
2374
Gulf Oil
19%
19%
Illinois
Central Ind.
15%
15%
Instlco
6%
67*
Int Busln Mach.
201%
200%
Intern Harvester
22%
22%
lnt Nick of Can
27%
27%
Int Paper
48%
46%
Int Tel Tel
1874
18%
Johns Manvllle
167»
K74
Jones and Laugh
18%
18%
Kennecott Copper
34%
34%
Kraft Co
37%
37%
Ling Lemco Vougl
9%
0%
Litton Ind.
6%
374
674
Lnckhead Aircraft
3%
Marcor
2274
23%
Martin Marietta
14%
14%
May Dep Stores
20%
20»;
McDonnell Dougl.
12%
12
Mobil Oil Corp.
41%
4074
Nabisco
26%
26%
Nat Cash Reglst
29%
29%
Nat Distillers
13
1374
Nat Cypsum
10%
10%
Nat Steel
8574
35
Nat Lead Ind.
13%
13%
Gen. Cigar
11% 1274
Int Bank for Rec
94% b
99b
Int Flav. Frag
30 29%
Int Paper iS 4)
36%
3574
Interspar
17 17.00
Kansas City Ind
9%
Kansas Power
15% 15%
KLM
2174
20%
Kroger
11%
5674
Lone Star Cernen*
1274 12%
Lehman
1074
074
Madison Fund
8
774
Olln
15%
18
Pac Gas and El
2174
21%
Penn Central
1%
1%
PepsIco
48%
46%
Phelps Dodge
37%
3674
Philip Morris
47%
47%
Philips Petr.
45%
44
Procter A Gam!
93 '4
90%
RCA
12%
1374
Republic Steel
24
24
Reynolds Ind.
4374
43%
Royal Dutch Petr.
29%
29
Santa Fé Ind.
26%
2774
Sears Roebuck
64
6474
Shell Oil
4174
42%
Southern Co
11%
11
Southern Pacific
29
29%
Southern Railway
40%
40%
Sperry Rand
33%
32%
Stand Oil Calif.
26%
26
Stand Otl Indians
82*»
82%
Exson Corp.
75%
767 4
Studebaker Worth
23
23%
Sun Oil
39%
38%
Texas Gulf
2474
24%
Texas Inst.
82%
83%
Transamerlca
6%
6%
I'nllever
39%
3974
Union Carbide
39%
4074
Uni Royal
7%
Unlied Aircraft
24%
24'.
United Brands
5%
6
US Steel
64%
45
West Union Tel.
10%
10%
Westlnghouse El.
12%
12%
Woolworlh
127s
%ZI
Nat. Can
7%
774
NV Ceritr. A
45
6%
North West R
58
56%
N Am Philips Co
28%
16
occidental Petr.
8%
8%
Pacific Light
16%
16%
Public Steel
6%
14%
Reliance Group
31% 5074
Standard Brands
Satham Ind.
Tandy
•9%
19%
Union Electr.
11%
11%
United Corps
6%
United Gas
12%
12
Western Bancorp
16%
1674
