Zorg over veiligheid van musea na roof in Doorn Afgeluisterde gesprekken vormen bewijs Onderzoek naar herbouw Utrechtse Dom DAF gebouwd uit veiligheid Ministerie sou geld aan bewaking willen besteden Klachten over achteloosheid van bezoekers Militaire order van Indonesië voor Nederland? Na slecht rapport weggelopen meisje na maand gevonden Oplossing mogelijk voor scheepswerf Van der Werf motor voorin,variomatic achterin; de ideale gewichtsverdeling vooreen Douwe Egberts in kort geding tegen Dirk van den Broek Politie weet wie overval (buit bijna een ton) pleegden Laat'ns wat van je Utrechtse stichting gaat mogelijkheden bekijken 'Beslist geen grap' Kind omgekomen bij spel in lift Gemeenten teleurgesteld over lagere rijksbijdrage TROUW/KWARTET VRIJDAG 2 AUGUSTUS 1974 BINNENLAND T3K5 door Huib Goudriaan DOORN/ROTTERDAM Na de diefstal van de unieke collectie snuifdozen en andere kostbaarhe den uit Huize Doorn, de voorma lige verblijfplaats van de Duitse ex-keizer Wilhelm II, is de reeds bestaande zorg over de bewaking van onze musea toegenomen. Di recteur A. M. Meijerman, direc teur van het Gemeentelijk Histo risch Museum in Rotterdam, meent dat de overheid zich er over zal moeten beraden welke maatregelen kunnen worden ge nomen om ons museumbezit be ter te beschermen. Ook de beheerder van Huize Doorn, mr. S. P. baron Bentinck, vindt dat de bewaking meer aandacht moet krij gen. De heer Bentinck voegde hier gisteren aan toe, dat het ministerie van CRM reeds veel denkwerk voor een meer doelmatige bewaking ver richt en bereid is hiervcor geld ter beschikking te stellen. De kraak van 51 antieke snuifdozen, die eigendom waren van Frc-'erik de Grote (1620-1688), elf gouden, met edelstenen bezette dozen, acht gouden ringen en veertien antieke gouden horloges gebeurde woensdag tijdens de lunchpauze van de suppoosten van Huize Doorn. Aangenomen wordt dat de dieven die nog spoorloos zijn, zich hebben laten insluiten, waarna zij vier vitrines hebben opengebroken. Zij konden ongehinderd hun gang gaan, want de suppoosten waren om die tijd tussen omstreeks half één en kwart over één niet aanwezig. Ook zou er een raam hebben openge staan, een omstandigheid die doet denken aan het gezegde 'De gelegen heid maakt de dief. Beheerder baron Bentinck ontzenuw de dit verwijt gisteren door op te merken dat het raam zich boven een onderhuis bevindt en zo hoog is aan gebracht dat het praktisch onbereik baar zou zijn. Op het gerucht dat het personeel de drie suppoosten die het publiek rondleiden de alarmin stallatie buiten werking zou hebben gesteld, wilde de heer Bentinck geen Van een verslaggever DEN HAAG De kans bestaat dat Indonesi in Nederland vier kleine marineschepen van het type corvet bestelt. De Nederlandse scheepsbou- wonderneming 'Nevesbu' heeft de In donesische marine een offerte gedaan. Dit heeft generaal Maraden Panggabe- an, die minister van defensie is, in Djakarta meegedeeld. Ook Britse en Duitse ondernemingen zouden aanbie dingen hebben gedaan. Deskundigen van de Nederlandse ma rine zijn niet verbaasd over het feit dat Indonesi zijn marine wil uitbrei den. Na de omverwerping van het regiem van Soejarno, heeft de Sowjet Unie de levering van onderdelen stop gezet, terwijl de marine van Indinesi op dat moment voor het grootste deel uit Russische schepen bestond. Het gevolg is geweest dat nu nog maar enkele schepen van Russische origine in de vaart zijn. Van een verslaggever ARNHEM De veertienjarige Bella Aecherlin uit Amersfoort, die een maand geleden van huis wegliep om dat ze in de tweede klas van de mavo was blijven zitten, is weer bij haar ouders terug. Een Arnhemmer her kende haar gisteren van een kranten foto, geplaatst nadat haar ouders zich volkomen overstuur tot een krant hadder. gewend. Bella was op de fiets naar Arnhem gegaan, waar ze tot gisteren onderdook bij een jongen, die ze op het station daar ontmoette. De Amersfoortse politie bracht Bella na een verhoor op het politiebureau weer naar haar ouders. DEN HAAG Op basis van een fusie tussen scheepswerven Van der Werf b.v. te Deest en scheepswerven v/h H. H. Bodewes te Millinigen a/d Rijn is een oplossing ten aanzien van de financiële problemen van scheeps werven Van der Werf B.V. mogelijk. Nadere besprekigen, o.a. met de Franse opdrachtgever, zijn noodzake lijk. Dit is donderdag gebleken bij besprekingen op het ministerie van economische zaken in Den Haag. ADVERTENTIE •n METZLER- bril: ieders oogmerk! Een politieman bij een beschadigde en leeggeroofde vitrine in Huize Doorn. commentaar leveren. 'Uit óverwegin gen van preventie, om potentiële die ven niet op een spoor te zetten, kan ik niets over de alarminstallatie zeg gen'. Over het gisteren ook geuite verwijt dat de suppoosten tussen de middag Huize Doorn niet hadden mogen ver laten, zei de baron: 'De suppoosten zijn geen bewakers, maar gidsen die alleen tct taak hebben het publiek rond te leiden. Om vijf uur 's mid dags, als Huize Doorn dicht gaat voor het publiek, gaan ze ook weg en 's nachts is er eveneens geen bewa king'. (ADVERTENTIE) 'Authentiek' De heer Bentinck acht het bijzonder moeilijk om de voorwerpen in Huize Doorn doeltreffend te bewaken. 'We hebben hier een authentike collectie in een authentieke omgeving (veel voorwerpen staan opgesteld, zoals die stonden tijdens het verblijf van de ex- keizer) en hoe meer we ingrijpen met beveiligingsmaatregelen des te meer wordt ook de oorspronkelijkheid aan getast'. De directeur van het Gemeentelijk Historisch Museum te Rotterdam, de heer Meijerman, is van mening dat de afwezigheid van bewaking als nogal naïef en bijzonder achteloos moet worden gekenschetst. Verweer onmogelijk Overigens tekent hij hierbij aan dat er vormen van overvallen en van insluiping kunnen zijn, waartegen geen enkele museumdirectie zich kan wapenen. De roof uit Huize Doorn ziet hij eens te meer als een waar schuwing voor betrokken instanties om collecties als die van de gestolen snuifdozen, die van groot cultureel belang zijn voor de hele gemeenschap, beter te organiseren. 'Ik vind dit soort inbraken erger dan die bij parti culieren, omdat de gemeenschap hier van de dupe wordt'. Museumdirecteur Meijerman meent dat de laatste jaren toch al een scher per toezicht in de musea vereist is door de houding van het publiek. 'Er komen steeds meer klachten over de achteloosheid van bezoekers, ever diefstallen van kleinere voorwerpen en over kinderen die op schilderijen krabben enzovoorts. Daarom wordt een strikter toezicht noodzakelijk en worden museumdirecteuren gedwon gen in toenemende mate voorwerpen in stolpen en vitrines op te stellen, hoe vervelend zij dat ook vinden. Iets los opstellen in een stijlkamer begint bijvoorbeeld bijna onmogelijk te wor den. De heer Meijerman zegt dat een men taliteitsverandering van het Neder landse publiek in de richting van wat meer met respect omgaan met cultuur- goederen, nodig is. Evenals baron Bentinck veronderstelt de heer Meijerman dat de inbraak in Huize Doorn is gepleegd door een maniak of in opdracht van 'n maniak. Baron Bentinck: 'Het zal een fetisjist zijn of een maniak, want het is erg moeilijk, zo niet uitgesloten, deze ge stolen voorwerpen, die overbekend zijn op de markt te brengen'. De vrees bestaat dat de roof is uitgevoerd in opdracht van een buitenlandse ma niak, waardoor de opsporing bijzonder moeilijk wordt. Het is ook mogelijk dat de dieven de voorwerpen willen 'ontmantelen' en het goud en de edelstenen zullen verkopen. De waarde van de gcederen is moeilijk te schatten omdat het unieke, onvervangbare voorwerpen zijn, die nooit op de markt zijn geweest. Volgens een ruwe taxatie is de collectie miljoenen guldens waard. Uit Duitse reacties leidde baron Ben tinck gisteren af dat er in Duitsland nog een grote gevoelsmatige betrok kenheid bestaat met de collectie in Huize Doorn. De kostbaarheden wa ren, evenals de andere eigendommen van de ex-keizer Wilhelm II, na de tweede wereldoorlog door de Neder landse staat geconfiskeerd en onder beheer van ,een stichting gebracht. Huize Doorn en de daarin aanwezige inventaris is dus rijkseigendom en niet verzekerd, omdat de staat zich niet verzekert. De gestolen voorwer pen zijn daarom ook niet getaxeerd. Van een onzer verslaggevers UTRECHT Douwe Egberts en Dirk van den Broek staan maandag of dinsdag a.s. in een kort geding tegen over elkaar voor de Amsterdamse rechter. De grootste koffiebrander in Nederland beschuldigt de Amsterdam se grootgrutter ervan haar koffie be neden de vastgestelde prijs in zijn filialen te verkopen. Een informeel gesprek liep op niets uit, omdat Dirk van den Broek op het standpunt bleef staan dat een fabri kant niet het recht heeft de detail- handelsprijzen vast te stellen en dat elke winkelier zijn eigen prijsbeleid mag voeren. Douwe Egberts, die nu langs gerech telijke weg haar gelijk probeert te krijgen meent, dat grote delen van de handel - en niet alleen de kleine middenstand - achter het vasite prij- zenbeleid van DE staat. De Utrechtse koffiebrander is nog niets gebleken van een prijsdoorbraak van andere supermarkten. Dirk van den Broek had namelijk andere supermarkthou ders gevraagd hem in zijn actie te volgen. Ook Profimarkt Inmiddels heeft Profimarkt BV te Monster, die achttien supermarkten in de randstad exploiteert, besloten mer kartikelen van Douwe Egberts en Hei- neken onder de vastgestelde prijzen aan de consument aan te bieden. Profimarkt BV zegt de tijd gekomen te achten dat ook Heineken en DE hun prijzen loslaten en zich net als andere levensmiddelenfabrikanten, be perken tot vrijblijvende adviesprijzen. Profimarkt verkoopt roodmerk DE koffie niet voor ƒ2,46 maar voor ƒ2,19 per pak van 250 gram. Heine ken bier wordt per 0,3 liter niet voor 53 maar 45 cent aangeboden. Van een onzer verslaggeefsters AMSTERDAM De Amsterdamse politie weet wie gistermorgen de ge wapende overval hebben gepleegd op een kantoortje van de gemeentegiro in het Wibauthuis aan de Wibaut- straat in Amsterdam, waarbij een be drag van honderdduizend gulden werd buitgemaakt. Het gaat hier om drie joneemannen (de politie wil hangen de het onderzoek de namen nog niet bekend maken), die al veel vaker met de politie in aanraking zijn geweest Zeer waarschijnlijk zijn zij eveneens de daders van de overval van maandag morgen op het giro-agentschap aan de Hemonystraat in Amsterdam, waar 7500 gulden werd buitgemaakt, en de oven-al op het giro-agentschap aan het Delflandplein, eveneens in Am sterdam, waar 6000 gulden werd ge stolen. De politie is op het ogenblik met zo'n dertig man bezig de tips te onderzoe ken over de verblijfplaats van de drie mannen. Zij zijn gisteren nog in Am sterdam gezien, zij het in een ander stadsdeel dan waar de overval ge pleegd is. Twee gewapende mannen kwamen gisterochtend bij het bijkan toor van de gemeentegiro op de twee de verdieping van het Wibauthuis. Zij bedreigden de kassier en dwongen hem het geld af te geven. Ze stopten de buit in een plastic zak en gingen er van door in een rode Austin Glider, kenteken 34-49 GX of 44-39 GX. De twee overvallers waren jongeman nen, een met rood en een met blond haar, van wie de een een wit jack en de ander een donker jack droeg. In de auto zat r.og een derde jongeman. Amsterdamse krijgt acht maanden voor aandeel in affaire met hasjkotter Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM Afgeluisterde en op banden vastgelegde tele foongesprekken, waarvan fragmenten in de rechtszaal ten gehore werden gebracht, vormden gisteren belangrijk bewijsmateriaal in de zaak tegen de 42-jarige Gijsje B. De op de Zeedijk, waar zij een cafetaria exploiteert, als 'Blonde Greet' bekend staande .Amster damse stond voor de rechtbank in Amsterdam terecht wegens haar aandeel in de smokkelaffaire met de 'hsjkotter' Lammie. Met toestemming van de rechter-com- missaris luisterde de politie van 7 maart tot 26 april de telefoon af van de 37-jarige Amsterdammer Frits A. en van 17 april tot 26 april van de 27- jarige Volendammer Krelis M. Frits A., die nog terecht moet staan, wordt beschouwd als het brein achter de smokkeloperatie; Krelis M werd vori ge maand in Alkmaar, evenals een aantal andere medeplichtigen, tot een gevangenisstraf veroordeeld. Mede op grond van de onder andere tussen Frits A. en zijn overbuur vrouw 'Blonde Greet' gevoerde tele foongesprekken achtte de rechtbank bewezen dat de laatste betrokken was bij de smokkel met de Lammie. On middellijk uitspraak doende, veroor deelde de rechtbank 'Blonde Greet' tot een - gevangenisstraf van acht maanden met aftrek, waarvan drie maanden voorwaardelijk, met een proeftijd van drie jaar. Het verzoek van de raadsman, mr. B. J. F. Simon uit Utrecht, tot opheffing van de voorlopige hechtenis werd ingewil ligd. De officier van justitie, mr. F. H. von Meyenfeldt, had een gevange nisstraf van twaalf maanden met af trek geëist. Ontkenning Hoewel in de afgeluisterde telefoon gesprekken geregeld haar naam werd genoemd en ook haar eigen stem viel te horen, ontkende 'Blonde Greet' ten stelligste iets met de smokkelaffaire van doen te hebben gehad. Op 25 april, enkele uren nadat de lammie bij Callantsoog was aangekomen, werd Greet in Drunen, in de Betuwe, gear resteerd. In de aan Frits A. toebeho rende auto waarin zij reed, werd 66 kilo hasj verpakt in twee zakken, gevonden. Greet hield gisteren staande dat zij op het vroege uur (ongeveer half negen) slechts op zoek was geweest naar een zomerhuisje. Van de hasj in de auto zou zij niets geweten hebben. In strijd daarmee waren de verklarin gen die een zuster van Frits A. tegen over de politie en de rechter-com- missaris heeft afgelegd. Volgens deze getuige, die overigens niet op de zitting verscheen, was Greet 's mor gens vroeg bij haar thuis geweest en was ze daarna met Frits A. vertrokken. In de auto De als getuige gehoorde wachtmeester van de rijkspolitie die Greet arres teerde, verklaarde gezien te hebben dat Frits A. zich in de auto van Greet bevond. Toen hij haar ongeveer een kwartier later dwong te stoppen, was Frits A. verdwenen. Dezelfde morgen werd Frits A. aangehouden in de (ADVERTENTIE) Het Grote Wereldgebeuren komt wel op hetTV-journaal. Maar de gewone, dagelijkse belevenissen, thuis en op 't werk? Dat is Telefoon-Nieuws 't Is goed om met elkaar bij te praten over alledaagse dingen. Juist als je ver van elkaar af woont. En 't kanVanavond bijvoorbeeld: want 's avonds en in het weekend belt u voor half geld door heel Nederland Van een onzer verslaggevers UTRECHT In Utrecht is gistermiddag een stichting opgericht die de mogelijk heden gaat onderzoeken om te komen tot herbouw van het drie eeuwen geleden verwoeste middenschip van de Domkerk. Het initiatief tot het oprichten van deze 'Stichting Onderzoek Herstel Domkerk'is genomen door de Junior Kamer Utre cht. De commissaris van de konin gin in de provincie Utrecht mr. P. J. Verdam is voorzitter van de Stichting geworden. Verder hebben er zitting in wethouder H. J. Zeevalking, de bouw- en restauratie des kundige dr. ir. C. L. Tem- minck Groll, de publicist B. Kieboom en de heer C. G. von Weiier namens de Junior Ka mer Utrecht. De plannen voor deze stich ting ontstonden naar de heer Von Weiier ons gisteren ver telde al geruime tijd geleden. De officiële start van de stich ting heeft men laten samen vallen met de herdenking van het feit dat de Domkerk drie eeuwen geleden bij een storm ramp grotendeels instortte. De plannen de Domkerk in oude stijl te herstellen duiken deze eeuw regelmatig op. De heer Tcmmick Grol! is er een groot voorstander van. In 1965 was hij de man die de nog steeds bestaande 'Stichting tot herbouw van het schip van de Dom' oprichtte. Veel heeft die stichting niet bereikt. Her bouw van het schip van de Dom werd in 1965 begroot op tien miljoen gulden. Nu zal het belangrijk meer gaan kos ten. De initiatiefnemers tot het oprichten van de nieuwe stichting beschouwen deze ac tiviteit beslist niet als een grapje. 'Het is allemaal heel serieus bedoeld. Anders zou iemand als mr. Verdam geen voorzitter van de Stichting zijn geworden. De afgelopen tijd zijn er telkens stemmen opgegaan om die Domkerk he lemaal te herbouwen. Wij vonden dat nu eens heel eer lijk moet worden nagegaan of het mogelijk was dat te doen. Wij willen alles eens op papier zetten, zowel de voor- als de nadelen. Vandaar dat het een stichting is die de zaak gaat onderzoeken. Wij houden ons niet met vage idealistische plannen bezig, zoals die door mensen die in het verleden met alle geweld de Dom wil den herbouwen openbaar zijn gemaakt' 'Als Junior Kamer zeggen wij beslist niet dat wij er wel eens voor zullen zorgen dat de Utrechtse Dom wordt her bouwd. Als het onderzoek mocht uitwijzen dat herbouw mogelijk is, dan zal het een zaak worden die ver boven het stedelijke uitgaat. Landelijk is dan een actie nodig", zegt de heer Von Weiier. De studie naar de mogelijkhe den van herbouw zal zich richten op vijf aspecten, te weten cultuur-historisch, ste- debouwkundig, bouwkundig economisch en financieel. Verkeersproblemen De verkeersproblemen die er mee verband houden zullen zwaar wegen en óók; welke functie een herbouwde Dom kerk kan krijgen in de samen leving. De hervormde gemeen te van Utrecht is sterk geïnte resseerd in de activiteiten van de nieuwe stichting. Vanaf het begin is zij bij de besprekin gen betrokken geweest. Bij het onderzoek zal volgens de heer Von Weiier ook wor den bekeken op welke manier het middenschip eventueel herbouwd moet worden, of dat in dezelfde steensoort moet zijn als hetgeen er nog staat van de Domkerk, of dat bij voorbeeld een betonconstruc tie met daartegen oude ste nen, nodig is. De stichting is van plan vaart achter de werk zaamheden te zetten. Het is niet de bedoeling dat de resul taten van hst onderzoek, hoe wel het een tijdrovende zaak wordt, jarenlang op zich zul len laten wachten. woning van een als hasjhandelaar be kend staande inwoner, van Heusden, een op geringe afstand van Drunen gelegen plaats. Greet ontkende alles. Naar haar zeg gen was ze niet bij de zuster van Frits A. geweest, was ze ook niet met Frits A. naar Heusden gereden, had ze niet met Frits A. over de Lammie zaak getelefoneerd, en was ze slechts stomverbaasd geweest dat in de door haar bestuurde auto hasj was gevon den. Haar stem op de banden herken de ze niet als de hare. 'Dat is een veel te ordinaire stem', zei ze giste ren. De officier van justitie zei in zijn requisitoir dat mede op grond van de afgeluisterde telefoongesprekken bewe zen kon worden geacht dat Greet op de hoogte was van de sanobkel met de Lammie. Hij zag in de verdachte een 'glasharde zakenvrouw5 die er alleen maar op uit was op een gemakkelijke manier veel geld te verdienen en zich daarbij niet bekreunde om de maat schappelijke gevolgen van haar han delwijze. Overigens was hij van me ning dat niet aantoonbaar was dat de verdachte betrokken was bij de voor bereiding van de reis met de Lammie of er financieel in geïnteresseerd was. De verdediger van Greeet zei weinig waarde te hechten aan de geluidsban den ('negentiende ervan is niets waard, op sommige plaatsen is het een soort cryptogram') en kwam op grond van 'enige mysteries' tot de conclusie dat Greet wel eens zo on schuldig zou kunnen zijn als zij voor gaf. Daarnaast hekelde hij de eis van de officier, waarbij hj verwees naar de vonnissen die de Almaarse recht bank heeft geveld, waarvan er enkele zo laag waren dat sommige veroor deelden alweer op vrije voeten zijn. Milder De president van de rechtbank, mr. W. S. da Costa, zei bij de uitspraak dat de Amsterdamse rechtbank met die vonnissen in Alkmaar geen reke ning hoefde te houden, maar dat hij en zijn mederechters zich er toch onmogelijk van hadden kunnen los maken. Mede met het oog op die Alkmaarse vonnissen legde hij een aanzienlijk mildere straf op dan1 de officier had geëist. Anders dan de officier was de rechtbank ook van mening dat een gedeeltelijk voorwaar delijke straf op z'n plaats was. Tot zichtbare ergernis van de presi dent applaudiseerde de met kennissen van 'Blonde Greet' volgepakte tribu ne, nadat het vonnis was geveld. 'Dat vonnis houdt in dat Greet nog twee maanden moet zitten, maar voorlopig terug kan naar de Zeedijk. EYGELSHPVEN De driejarige Mo hammed Said uit Amsterdam is in een lift in een flat in het Zuidlim burgse Eygelshoven omgekomen. Hij raakte beklemd tussen de wand van de liftkoker en de lift. toen hij met zijn zusje en een nichtje in de lift met een bal aan het spelen was. De lift bleef tussen twee verdiepingen steken. De brandweer moest eraan te pas komen om de andere kinderen te bevrijden. DEN HAAG De Vereniging van Nederlandse Gemeenten is er zeer teleurgesteld over dat de regering besloten heeft van de 135 miljoen die in 1974 verstrekt zijn als compensatie voor de prijsstijgingen, in 1975 weer 55 miljoen terug te nemen. De regering heeft dit gedaan omdat zij verwacht dat de gemeenten vol gend jaar hun eigen inkomsten zullen hebben opgevoerd. De vereniging be twijfelt echter of dat mogelijk zal zijn. Gezien het algemene prijsbeleid van de regering mag niet verwacht worden dat de gemeentebesturen hun heffingen in 1975 zo kunnen opvoeren dat zij behalve de kostenstijgingen van 1975 ook nog een inhaalmanoeu vre voor 1974 kunnen uitvoeren, aldus de VNG. Het Niveau van de algemene uitke ring uit het gemeentefonds zal vol gend jaar reëel iets verbeteren maar de toeneming die door de raad voor de gemeentefinanciën is bepelit zal weer niet worden bereikt. RITA 'Het was heel aardig van u, dat u ons de prijs van tevoren ver telde

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1974 | | pagina 5