Franco-bewind
ladert einde'
■Pikeurtje
Akkoord over
Cyprus bereikt
Benzine mag niet duurder
worden - stookolie wél
Indezekrant
WASAUTOMATEN
Twee doden en
7 gewonden bij
zware botsing
Kappers krijgen
12 nrocent
meer pensioen
Nieuwe Franse munt
Elke dag tonnen autogas in Haagse lucht
Overwinning voor de Turken
Overijsselse boeren
gaan actie voeren
Veel animo voor
verkeersschout
Nixon nu ook
gepakt wegens
minachting van
het Congres
Snelle service -
internationale
reservering NS
Dijkverzwaringen
Gelre al geraamd
op f 408 miljoen
Hot degelijke handwork
Italië stopt
invoer besmet
kalverenvoer
Lekke Courant
WOENSDAG 31 JULI 1974
55ste jaargang no. 100
„Stantvastich is ghebleven
mijn hart in taghenspoet!"
IISTEIIJK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMGEVING
itraat 37 Postbus 76 Telefoon 31441 Gironr. 269274 t.n.v. B V. De Christelijke Pers, Amsterdam Abonnement 12,02 per maand, per kwartaal 36,05
HAARLEMMERSTRAAT
9 250
LEIDEN
Alle bekende merken
v.a. 499-
Afd. Bezorging vanaf 08.30 uur
1644
)801
[positie bereidt machtsovername voor
RIJS, MADRID (AP, AFP, Reuter, UPI) In Madrid en Parijs
ft een groep Spaanse oppositieleiders in ballingschap en in Span-
erblijvende oppositieleden de vorming aangekondigd van een 'de-
iratische junta van Spanje'.
DS.
-roep, die onder leiding staat van
ïago Carillo en Rafael Valvo Se-
wil een voorlopige Spaanse rege-
die op een brede coalitie is
;eerd. klaar hebben om de rege-
in Spanje over te nemen zodra
ien einde komt aan het Franco-
:en verklaring in Parijs zegt de
p dat 'de ineenstorting van het
ico-regime dichterbij is dan alge-
n wordt aangenomen',
'democratische junta' bevat verte-
voordigers van de Spaanse com-
istische partij, de socialistische
spartij, de carlistische partij (van
el Hugo, (de echtgenoot van prin-
Irene), leden van de Spaanse soci-
ische arbeiderspartij en ook chris-
democraten.
iago Carillo, de secretatis-generaal
de Spaanse communistische partij
Rafaël-Calvo Serer, lid van de
ïolieke beweging Opus Dei en oud-
bladuitgever, zeiden in Parijs:
fs als Franco uit het ziekenhuis
it en in het El Pardo-paleis terug-
rt onder dezelfde omstandigheden
uije'a 81-jarigc leider, generaal
ico, heeft gisteren het ziekenhuis
•laten, terwijl op vele krantenredac-
reeds een 'in memoriam' over
klaarlag. Franco, zo wordt ver-
icht, zal de Spaanse teugels voorlo-
volgens sommigen: nooit meer)
»t overnemen van troonpretendent
ian Carlos. Hij moet nog geruime
l naijd rust houden om weer wat op
ichten tc komen. Hij leed aan een
lerontsteking.
itruif
Hier en daar regen
Vandaag: In liet noorden en
I midden van het land veel be-
gen wolking met hier en daar regen.
In het zuiden wolkenvelden,
maar ook verspreide opklarin-
lien j gen. Zwakke tot matige, tijdelijk
krachtige wind uit west tot zuid-
west. Maximumtemperaturen ca.
19*graden.
MORGEN EN OVERMORGEN:
Vrij veel bewolking, maar over
wegend droog. Weinig verande
ring in temperatuur.
Morgen: zon op: 5.01
onder: 20.31
maan op: 19.23
onder: 4.24
an
)fd j
ak.
zij
))-
(ADVERTENTIE)
frambozen-bessen met jonge
_jenever literkruik-450"-35©
als tevoren, is Franco politiek dood'.
Volgens Serer maakt Spanje thans
eenzelfde ontwikkeling door als Por
tugal. De groep zei op veel steun in
Spanje, zoals leger, monarchisten, af
scheidingsbewegingen, de financiële-
en industriële wereld, vakbonden en
linkse groeperingen, te kunnen reke
nen. Volgens Carillo hebben 'sommige
monarchistische leden van de (demo
cratische junta) persoonlijke banden
met (kroonpretendent en zaakwaarne
mer van Franco) Juan Carlos'.
MANIFEST
Zowel in Parijs als in Madrid is een
manifest van de groep uitgegeven,
waarin naast vorming van een voorlo
pige regering in Spanje, de volgende
idealen worden opgesomd voor het
toekomstige bewind:
volledige amnestie voor politieke
gevangenen;
vakbondsvrijheid (recht van verga
dering, betoging en staking);
persvrijheid;
onafhankelijke rechtspraak:
een neutraal beroepsleger;
erkenning van de Catalaanse, Bas-
kische en Galicische volken;
scheiding van kerk en staat;
volksraadpleging om de definitieve
staatsvorm te kiezen;
aansluiting bij de Europese Ge
meenschap.
FRANCO
Generaal Franco heeft gisteren het
ziekenhuis verlaten, waar hij eerder
wegens een aderontsteking was opge-
a nomen. Uit medische bronnen is ver-
lf nomen dat het lange tijd zal duren
il voordat de 81-jarige generaal zal zijn
hersteld van de stoornissen in zijn
bloedsomloop. Hij gaat een week naar
zijn paleis in Madrid en daarna naar
een ziekenhuis in noordwestelijk
Spanje. Hij is in het ziekenhuis vier
kilo afgevallen, zo werd gemeld.
Van een onzer verslaggeefsters
RIDDERKERK Bij een verkeerson
geluk op rijksweg 15, vlak voor de
brug bij Alblasserdam zijn gistermid
dag twee personen gedood en zeven
gewond, waarvan zes zeer ernstig.
Het ongeluk gebeurde, toen een auto
met vier Turken erin, vlak voor de
brug op de verkeerde rijstrook te
recht kwam. Zij raakten hiei twee
tegemoet komende auto's frontaal. In
een van deze auto's zaten de 24-jarige
C. J. Elands uit Tiel en zijn 18-jarige
echtgenote C. Elands-Briene, die bei
den gedood werden. Verder zaten in
deze auto de 18-jarige mejuffrouw E.
van der Garde uit Veenendaal en haar
24-jarige verloofde Henk Kruidenier
uit Tiel. Zij werden zeer ernstig ge
wond. De vier Turken, drie uit Zecl-
dam en een uit Hengelo, allen werk
zaam bij Vredestein in Doetinchem,
zijn ook zeer ernstig gewond geraakt.
Zij liepen allemaal schedel letsel op.
Alle gewonden zijn naar het Dijkzigt-
en het St. Claraziekenhuis in Rotter
dam overgebracht. In de derde auto,
die bij de botsing betrokken was, zat
de 23-jarige heer Kruik uit Rockanje.
die ook gewond raakte, zij het iets
minder ernstig dan de andere zes
personen. Hij is eveneens naar het
ziekenhuis gebracht.
UTRECHT Het bij de bedrijfsvere
niging Detam in Utrecht in admini
stratie zijnde bedrijfspensioenfonds
voor het Kappersbedrijf heeft beslo
ten de pensioenrechten van de onge
veer 2500 deelnemers en gepensio
neerden met ingang van 1 januari a.s.
met 12 procent te verhogen.
Deze belangrijke verbetering van c!e
pensioenrechten is mogelijk dank zij
de gunstige resultaten in het boekjaar
1973, dat voornamelijk door een beter
rendement van de beleggingen een
overschot opleverde vap rond drie
ton. De kappers profiteren daardoor
in feite van de uitzonderlijk hoge
rente op de kapitaalmarkt. Voorts vie
len de administratiekosten van het
pensioenfonds lager uit dan was ge
raamd.
De pensioenen van de kappers zijn
sinds 1970-71 nu met 33 procent opge
trokken. waarmee ze vrijwel gelijke
tred hebben gehouden met de loon
ontwikkeling.
PARIJS (Reuter) Frankrijk brengt
vandaag een geldstuk van 50 frank in
omloop (ongeveer 25), een van de
grootste, zwaarste en waardevolste
ooit gemaakt. De munt bevat een klei
ne hoeveelheid zuiver zilver, is vier
centimeter in doorsnee en weegt 30
gram.
Van een verslaggever
DEN HAAG Dagelijks spuien
de personenauto's in Den Haag
bijna 4,8 ton uitlaatgassen per
vierkante kilometer. Dit betekent
dat er in het bebouwde gebied van
Den Haag dagelijks een stuk lucht
verontreiniging bijkomt, dat be
staat uit 4013 kilo koolmonoxyde,
476 kilo koolwaterstof en 287 kilo
stikstofoxyde. In Rotterdam is de
dagelijkse luchtverontreiniging
door het autoverkeer iets minder,
namelijk 4,2 ton per vierkante ki
lometer. (3529 kilo koolmonoxyde.
420 kilo koolwaterstof en 252 kilo
stikstofoxyde).
Dit blijkt uit een onderzoek van
de provinciale waterstaat van Zuid-
Holland. Slechts op enkele knoop
punten van grote autowegen, in de
buurt van Den Haag en Rotter
dam, is de hoeveelheid uitlaatgas
sen in de lucht nog hoger.
Deze inventarisatie van de provin
ciale waterstaat maakt deel uit van
een groter onderzoek naar de be
langrijkste luchtvervuilers in Zuid-
Holland. Dit zijn de industrie, de
tuinbouw, het verkeer en de woon
gebieden.
Bij het onderzoek zijn alleen de
uitlaatgassen, die personenauto's,
die op benzine lopen veroorzaken,
gemeten. Buiten beschouwing zijn
dus gebleven de uitlaatgassen van
bromfietsen en dieselmotorvoertui
gen. Gezien het verband tussen de
verkeersdrukte en de hoeveelheid
uitlaatgassen, zal de luchtveront
reiniging door personenauto's jaar
lijks even sterk stijgen als het
aantal auto's.
De Griek Dennis Carayannis (links) en de Turk Osman Olcay maken
een praatje in het gebouw van de Verenigde Naties, waar de Sowjet-
Unie de Veiligheidsraad verzocht een missie naar Cyprus te zenden
om toe te zien op de naleving van het staakt-het-vuren. Verder eiste
Rusland de terugtrekking van alle buitenlandse troepen van het
eiland.
Lubbers zwicht wiet voor oliemaatschappijen
Van een verslaggever
DEN HAAG Minister Lubbers is niet gezwicht voor de druk van de grote
oliemaatschappeijen om de benzineprijs te verhogen: op 1 augustus mag ben
zine van hem niét duurder worden. Wel gaat de minister ermee akkoord dat
stookolie morgen in prijs verhoogd wordt.
Zoals bekend pleiten de oliemaatschappijen reeds geruime tijd voor een ver
hoging van de benzineprijzen. Omdat zij rekening hielden met een stijging van
de benzineprijs boven de gulden, hadden zij de meeste benzinepompen reeds
zodanig omgebouwd dat de prijs voortaan per halve liter berekend wordt. Bij
de beslissing dat stookolie wel duurder mag worden heeft de minister rekening
gehouden met kostenstijgingen die onder meer voortvloeien uit gewijzigde rege
lingen in olieproducerende landen. Ook heeft hij in aanmerking genomen dat
vooral de prijs van stookolie in ons land erg laag was. Stookolie met een zwa-
velgehalte van 3,5 procent mag nu 20,20 per ton duurder worden; laagzwa-
velige stookolie (één procent) met 2,70 per ton.
GENEVE, ANKARA, ATHENE (Reuter, UPI, .AFP, AP) Na zes dagen moeizaam onderhande
len zijn de ministers van buitenlandse zaken van Engeland, Griekenland en Turkije het in Genève
eens geworden over een vredesregeling voor Cyprus, die als een overwinning voor de Turken be
schouwd kan worden. Het akkoord verplicht de Turken tot niet meer dan een troepenvermindering
op een wazig tijdstip in de toekomst.
Van een verslaggever
MARKELO Het bestuur van het
district Markelo van de Overijsselse
Landbouwmij. heeft namens de veer-
tie'nhonderd leden in een telegram aan
het bestuur van het Koninklijk Neder
lands Landbouw Comité onmiddellijke
maatregelen geëist ten aanzien van de
moeilijkheden in de landbouw.
In een gisteravond in Ra al te gehou
den vergadering van vertegenwoor
digers van de drie standorganisaties
ABTB, CBTB en OLM is besloten bin
nenkort 'spontane maar correcte' ac
ties te gaan voeren om de wensen
kracht bij te zetten. Over de inhoud
van de acties wilde men echter nog
niets zeggen.
DEN HAAG Ruim zeventien
honderd personen hebben gesol
liciteerd voor de nieuwe functie
van verkeersschout, die binnen
kort bij het openbaar ministe
rie zal worden ingesteld. Veer
tienhonderd van hen vielen ech
ter bij een eerste selectie af:
honderd van hen waren te oud
of te jong, zevenhonderd had
den het vereiste diploma (HA
VO of VWO) niet en zeshon
derd hadden niet voldoende er
varing. Dat laatste was vooral
van belang omdat het deze eer
ste keer ging om kandidaten
met zoveel kennis en ervaring
dat zij met een verkorte oplei
ding van één jaar zouden kun
nen volstaan. In de toekomst
zal die opleiding vijf jaar du
ren.
Uit het antwoord van minister
De Gaay Fortman (die 'ad inte
rim' justitie behandelt) op vra
gen van de WD-kamerleden De
Beer en Dees blijkt dat na
overleg met het ministerie van
onderwijs en wetenschappen en
naar aanleiding van reacties
ook het diploma van een hogere
beroepsopleiding voortaan als
voldoende vooropleiding aange
merkt zal worden bijvoor
beeld met HTS). Mensen die
om die reden waren afgewezen,
zullen binnenkort bericht krij
gen dat zij tóch in aanmerking
zullen komen bij de verdere
selectie.
De taak van de verkeersschou
ten zal bestaan uit het behande
len van verkeersovertredingen.
Hij behoeft geen jurist te zijn
en zal worden opgeleid tot spe
cialist in de verkeerswetgeving
en zal op dat gebied dezelfde
taak en bevoegdheden krijgen
als de officier van justitie. Hij j
zal dus bijvoorbeeld ook kun
nen beslissen over het 'schik-
ken' van verkeersovertredingen.
WASHINGTON (AP. Reuter, UPI)
De juridische commissie van het Huis
van Afgevaardigden heeft gisteren het
derde artikel aangenomen van de re
solutie, waarin Nixon voor afzetting
wordt voorgedragen.
In artikel 3 wordt de president ervan BuffGTZOTlGS
beschuldigd dat hij heeft geweigerd
gehoor te geven aan bevelen van de
commissie om bewijsmateriaal (de 147
Watergate-bandjes en documenten)
over te leggen, en dat hij daarmee
het Congres heeft geminacht.
Artikel 3 werd met 21 tegen 17 stem
men aangenomen. Twee Republikei
nen stemden vóór (van de 17), terwijl
twee Democraten (van de 21) tegen
stemden. Eerder waren de artikelen 1
en 2 aangenomen met resp. 27 tegen
11 en 28 tegen 10 stemmen.
President Nixon heeft gisteren de eer
ste partij geluidsbandjes over de Wa-
tergate-zaak afgestaan. De bandjes be
vatten 20 presidentiële gesprekken
over het Watergate-schandaal en wer
den in een grote metalen doos over
handigd aan rechter John Sirica in
het federale hooggerechtshof in Was
hington.
Volgens het akkoord krijgt Cyprus
een nieuwe status, gebaseerd op de
aanwezigheid van een Grieks-Cypri
sche en een Turks-Cyprische gemeen
schap met ieder hun eigen bestuur.
Hierdoor wordt de Turkse wens cm
een federatie op het eiland te vormen
ingewilligd.
Ondertekening-
Het nieuwe driemogendheden-akkoord
werd gistermiddag om negen uur onze
tijd ondertekend door de Britse mi
nister van buitenlandse zaken, James
Gallaghan, de Turkse minister van
buitenlandse zaken, Turan Gunes, en
•zijn Griekse ambtsgenoot George Ma-
vros. De deelnemers aan de conferen
tie zijn het eens geworden over terug
trekking van de Griekse en Turkse
strijdkrachten van Cyprus in fasen.
Er is geen sprake van een totale
terugtrekking. De andere regelingen
zijn van dien aard dat de nieuwe
Griekse regering van Constantine Ka-
ramanlis het thuis zeer zwaar zal
krijgen omdat zij op zeer veel punten
bakzeil lijkt te hebben gehaald. Zo
heeft het naar schatting 20.000 man
sterke invasieleger het recht gekregen
om in te grijpen zodra de Turkse
minderheid vindt dat zij in gevaar
wordt gebracht door de veel talrijker
Grieks-Cyprische eilandgenoten. Daar
naast zullen de Turkse troepen al het
gebied bezet houden dat zij sinds het
st aak-het-vu ren, nu negen dagen gele
den. zijn binnengetrokken. Tevens er
kent het akkoord het recht op zelfbe
stuur voor beide bevolkingsgroepen,
waardoor Cyprus de facto een federa
le staat lijkt te zijn geworden.
zaken van Engeland, Griekenland en
Turkije. Twee dagen later gaan ook
vertegenwoordigers van de Griekse en
Turkse gemeenschap op Cyprus aan
de conferentie deelnemen. Of de vroe
gere president van het eiland, aarts
bisschop Makarios daarbij aanwezig
zal zijn is niet bekend. Volgens Gal
laghan was daarover niet gesproken.
Tegelijk met de ondertekening van
het akkoord in Genève moest op
Cyprus het vuren worden gestaakt. De
gedelegeerden hebben het laatste hete
Danzkij het akkoord kan er in Genève
op 8 augustus een vervolgconferentie
over de constitutionele toekomst van
Cyprus gehouden worden. Dit heeft
de Britse minister Gallaghan op een
persconferentie in Genève verklaard.
Daaraan zal worden deelgenomen
door de ministers van buitenlandse
Van een verslaggever
UTRECHT Door invoering
van een elektronisch systeem is
het vanaf eind september moge
lijk tot drie maanden voor ver
trek plaats te reserveren in de
28 dagelijks uit ons land ver
trekkende internationale trei
nen. Het is de bedoeling het
Nederlandse systeem synchroom
te maken aan reeds bestaande
systemen in andere Europese
landen.
In Frankfort wordt op dit mo
ment druk gedoktert aan het
centrale computergeheugen, dat
geschikt moet worden gemaakt
voor de dienstregeling 1974-
1975. Op dit moment kunnen de
spoorwegmaatschappijen van
West-Duitsland, België, Luxem
burg, Oostenrijk en Denemar
ken via Frankfort in een hand
omdraai beschikken over zo'n
twintig miljoen zitplaatsen in
duizend treinen. Een electroni-
sche boeking neemt 0.3 secon
den in beslag.
Zie verder buitenlandpagina
Van een onzer verslaggevers
ARNHEM De dijkverbeteringswer-
ken langs de Gelderse rivieren zullen
op basis van het prijspeil 1974 al 408
miljoen gulden gaan kosten. Dit staat
in de nota meerjarenprogramma in
vesteringen, die gedeputeerde staten
van Gelderland voor de jaren '75 -'80
hebben doen schijnen.
Het rijk verleent in de kosten van
urgente dijkvenbeteringswerken (die,
zoals bekend, hier en daar nogal kri
tiek ontmoeten, omdat men aantasting
van het rivierlandschap vreest)
een vaste bijdrage van zestig procent.
Daarnaast werd het ministerie van
verkeer en waterstaat bereid gevon
den aan een aantal waterschappen een
aanvullende subsidie te verstrekken
van in de jaren '70 tot '74 uitgevoerde
werken, mits de provincie ook in de
kosten wilde deelnemen. De staten
van Gelderland hebben inderdaad :n
een aantal gcallen subsidie toege
kend.
Tot eind '74 zal de provincie Gelder
land 4.700.000 gulden bijdragen voor
de dijken. Voor het tijdvak '75-'80
wordt gerekend op een provinciale
bijdrage van 11 miljoen gulden, daar
na nogeens op rond 16.5 miljoen gul
den.
Er zijn vernieuwingen waar wij niet aan meedoen.
Bij de spoonvegen kunt u straks elektronisch
reserveren voor treinen naar het buitenland.
Maar het reserveren van een goede krant blijft
degelijk handwerk. We dachten niet dat dat een
bezwaar was.
Abonneer eens iemand. Desnoods uzelf.
NIEUWE AHONNEE
NAAM:
STRAAT:
GIRO: PLAATS:.
Wenst abonnement op:
TROUW
DE ROTTERDAMMER
NIEUWE HAAGSE CRT.
NIEUWE LEIDSE CRT.
DOROTS DAGBLAD
(aankruisen a.u.b.)
Betaalt per maandAwartaal
Opgegeven door:
Naatn:
Adres:
Plaats:
IK ONTVANG GRAAG:
Artikelen-serie 'Ondernemings
raden' door prof. dr. H. J. van
Zuthem.
Gezellige rookverdrijver.
Altijd paraatrazp briefpa
pier en pen).
Een postzegel is niet nodig. Die betalen wij.
Schrijf op de envelop: De Chr. Pors, antwoordnummer 2792, A'dam.
hangijzer, de kwestie van de bufferzo
nes, laten rusten tot een later tijdstip.
De Turkse delegatieleider had geëist
dat alle Grieks-Cyprioten om veilig
heidsredenen zouden worden gedepor
teerd uit een rondom de Turkse stel
lingen te vormen bufferzone. Hij eiste
dat deze zone een breedte zou krijgen
van 16 kilometer, waardoor het gevaar
van beschietingen met artillerie en
zware wapens zou zijn bezworen. De
Grieken dienden een tegenvoorstel in
dat voorzag in een demarcatiezone
met een breedte van slechts één kilo
meter. Overeenstemming bleek onmo
gelijk en daarom werd besloten dit
onderwerp te laten rusten.
Volgens conferentiekringen heeft de
Amerikaanse minister van buitenland
se zaken, Henry Kissinger, een voor
name rol gespeeld bij het bereiken
van overeenstemming. De gehele
nacht van maandag op dinsdag heeft
hij met Ankara gebeld om de Turkse
regering te bewegen een compromis
te aanvaarden over een scheiding van
de strijdkrachten op Cyprus. De
Griekse premier Karamanlis had Kis
singer om bemiddeling gevraagd.
Morgen zullen er op Cyprus bespre
kingen plaats vinden tussen Griekse.
Britse en Turkse militairen om te
bepalen waar de demarcatielijnen lo
pen.
Van een verslaggever
ROME Het Italiaanse ministerie
van volksgezondheid heeft gisteren de
import van veevoeder uit Nederland
stopgezet, als gevolg van de vergifti
ging van kalveren door kwik bevat
tend veevoeder. Vlees mag alleen uit
Nederland worden geimporteerd als
het is vergezeld van een veterinair
certificaat waarin staat dat het kwik
gehalte in het vlees lager is dan 00,7
pro mille. Er zijn maatregelen geno
men om reeds ingevoerd besmet vee
voer in beslag te nemen.
Binnenland
Tweede luchthaven het goed
koopst in Markerwaard5
Actie voor herscholing van
werklozen 5
Buitenland
Weer gevechten in Libanon 9
Cuinee-Bissau spoedig vrij 9
Kerk
Kerk in beweging naar
de wereld toe2
Sport
Ree één punt van
grootraeesterresultaat11
Economie
Werk van 500 man
op het spel 10
Lezer* schrijven j
Nieuwe boeken 2
Radio en tv 4
Sirlps, feuilleton 4
Puzzel 4
Weer, oproep toeristen 7
Familieberichten i*
