Congres Lausanne wijst
op enorme zendingstaak
'Ik koos altijd voor1
wisselend accent'
Vandaag
Nieuwe boekei
Trouw
Kwartet
is
Tweede charismatisch
congres in Israël
Verontrusting
kost geld
Koreaanse bisschop
weer gearresteerd
President van Senegal
komt op staatsbezoek
Ds. Barthold van Ginkel veertig jaar predikant
Vrouw overleden
na aanrijding
flisilisll
vt
Conferenties
TROUW /KWARTET VRIJDAG 26 JULI 1974
KERK/BINiNENLAM)
T2/)ffl
door Aldert Schipper
IiAlUSAjNINE De boodschap van Lausanne, die het Wereld evan
gelisatiecongres gisteren heeft gepubliceerd draagt in verschillende
opzichten het karakter van een belijdenisgeschrift, waaraan evange
licals over de hele wereld elkaar kunnen houden. Dit werd gisteren
in de slotzitting van het congres gezegd door de Amerikaanse
evangelist dr. Billy Graham, de erevoorzitter van het congres.
De verklaring is op een manier tot
stand gekomen die moeilijk democra
tisch genoemd kan worden De deel
nemers aan het congres kregen bij
hun aankomst een proeve voorgelegd.
Daarop kwamen enkele honderden
schriftelijke reacties, die door een
groep mensen onder leiding van de
Engelsman dr. John Stott, de voorzit
ter van de evangelische wereldbond,
in de uiteindelijke versie verwerkt
werden. Deze versie staat niet alle
deelnemers aan. Vierhonderd zichzelf
noemende radicale discipelen hebben
een eigen tekst opgesteld die op ver
schillende punten veel verder gaat
dan de boodschap van Lausanne.
De namen van hen, die de booschap
van Lausanne hebben getekend wor
den geheim gehouden. De handteke
ningen worden bewaard door het uit
voerend comité van het congres. Dr.
Stott noemt de betekenis van de bood
schap meer die van een belijdenis dan
van een contract, waar het woord co
venant aan herinnert Bovendien
moet het beschouwd worden als een
program van actie. Wat voor actie er
uit voortkomt, moet nog worden afge
wacht, want iedere ondertekenaar
deed dat puur alleen namens zichzelf.
Wereldgodsdiensten
In de ontwerptekst werd gezegd dat
er weliswaar deelwaarheden bestaan
in andere dan christelijke godsdien
sten, maar er werd ontkend dat deze
niet-christelijke religies alternatieve
manieren zijn tot het bereiken van de
zaligheid. Dit is uit de uiteindelijke
boodschap weggelaten. Wel wijst de
boodschap van Lausanne dialoog met
andere godsdiensten op basis van de
veronderstelling dat Christus ook
door andere godsdiensten tot ons
spreekt af. Diegenen die Christus af
wijzen worden nu ook niet meer met
de hel en verdoemenis gedreigd. Er
wordt simpelweg gesteld: 'Zij die
Christus afwijzen, weigeren de vreug
de van gered te worden en veroorde
len zichzelf tot eeuwige scheiding van
God'.
In de paragraaf over de christelijke
maatschappelijke verantwoordelijk
heid zegt de boodschap van Lausanne
dat 'evangelisatie en sociaal-politiek
betrokkenheid beide deel zijn van onze
christelijke opdraclif Want bedde zijn
noodzakelijke uitdrukkingen van onze
leer over God en mens. De boodschap
van reddding betekent tevens een ver
oordeling van elke vorm van ver
vreemding, onderdrukking en discri
minatie en wij behoren elk bestaand
onrecht aan de kaak te stellen.
De boodschap legt sterk de nadruk op
de zendingstaak die nog voor ons ligt
'Meer dan 2.700 miljoen mensen, meer
dan twee derde van de mensheid, zijn
nog niet in aanraking gebracht met
het evangelie. Wij schamen ons dat
zovelen' verwaarloosd zijn, het is
een voortdurende schande voor ons
en voor de hele kerk'. De boodschap
stelt evenwel vast, dat er thans in de
hele wereld een grote ontvankelijk
heid is. Hierom is net nu de tijd om
te beginnen met de evangelisatie van
de hele wereld. Hiervoor zijn offers
Jan van Capelleveen
nodig, zegt de boodschap. 'Diegenen
onder ons die in welvaart leven, mo
ten het als him plicht opvatten, een
eenvoudiger manier van leven na te
streven, teneinde ruimer te kunnen
bijdragen aan hulp en evangelisatie'.
Culturele kritiek
In de boodschap wordt opgeroepen tot
cultuurpolitiek. De cultuur, zo zegt de
verklaring, moet steeds getoetst wor
den aan de bijbel. 'De zending heeft,
zo vervolgt de boodschap, maar al te
vaak in het verleden samen met het
evangelie een dekadente cultuur ver
spreid en kerken hebben zich soms
meer door een cultuur dan door de
bijbel laten
In de slotparagraaf betuigen de evan
gelicals dat 'Christus persoonlijk en
zichtbaar in kracht en glorie zal te
rugkeren om te redden en te oorde
len. Deze belofte zet ons aan tot
verdere zendingsijver, want wij herin
neren ons zijn woord, dat het evange
lie eerst aan alle creaturen moet wor
den gebracht*. In de boodschap wordt
ook verwezen naar Christus1 woorden
over de komst van de anti-christ 'Wij
verwerpen daarom als een eigenwijze
en trotse droom het idee dat de mens
ooit een utopia op aarde zal kunnen
verwezenlijken. Ons christelijk ver
trouwen is, dat God zijn koninkrijk
zal vervolmaken en wij zien met
groot verlangen int naar die dag en
tot het tot stand komen van een
nieuwe hemel en aarde waar gerech
tigheid zal zijn en waar God voor
eeuwig zal regeren'.
De boodschap is een zorgvuldig uige-
wogen compromis tussen de verschil
lende groepen, die de afgelopen tien
dagen in Lausanne elkaar hebben le
ren verdragen. Onder de evangelicals
is een grote groep, meest Amerikaan
se christenen, die naast een schitte
rend kinderlijk geloof een bijna even
blind vertrouwen in de Amerikaanse
stijl van leven koesteren. Deze men-
Corrie ten Boom
sen waren in grote getale in Lausan
ne. Zij vinden de boodschap door
gaans te slap tegen het communisme.
Graag hadden enkelen gezien, dat het
communisme ter sprake was gekomen
toen de boodschap de antichrist noem
de. Voor de charismatici, die ook een
grote groep deelnemj'-s afvaardigden,
moet de boodschap ook nauwelijks
bevredigend zijn, daar er in het ge
heel niet verwezen wordt naar de
gaven van de Geest.
De enigen die echt gelukkig naar huis
gaan na dit congres, zullen de vier
waarnemers van de wereldraad van
kerken zijn. Het congres startte in
zijn voorbereiding als een anti-wereld
raad in de dop. Aan de vier werd
zelf een officiële status als waarnemer
onthouden.
Compromis
In de eerste dagen van het congres
werd een enquête onder de deelne
mers gehouden naar him wens naar
een alternatieve organisatie. Van de
deelnemers zond ongeveer de helft
het formulier in. Van deze ingezon
den formulieren waren zes en tachtig
procent gunstig voor een alternatieve
organisatie. Niettemin stelde de ere
voorzitter van het congres, dr. Billy
Graham, woensdag tijdens een ge
sprek met de pers, dat hij dit niet
kon opvatten als een mandaat om een
nieuwe organisatie te vormen. Hij
sprak zeer sympathiek, met name over
secretaris-generaal Philip Potter van
de wereldraad van kerken, die bijna
op dezelfde voet met de grote evange
list lijkt te 6taan als de amerikaanse
president Nixon (beiden heten 'een
goede vriend sinds lange jaren')'1.
Het is praktisch aan Graham te dan
ken, dat de evangelicals geen eigen
club er bij stichten. Wel meent Gra
ham dat er een coördinerende taak is
weggelegd voor de evangelische we
reldbond. Graham zei dat de evange
licals lange tijd sterk op zijn Billy
Graham-Society geleund hebben. Hij
wil daar een einde aan maken, ook al
omdat hij langzamerhand wat kalmer
aan wil gaan doen met zijn werk.
Graham is journalistiek 'n interessan
te man. Op rare vragen komen soms
de aardigste antwoorden. Iemand
vroeg bijvoorbeeld naar zijn plannen
voor toekomstige campagnes. Wanneer
komt u weer naar Europa? Volgend
jaar juli met een campagne in Brus
sel. Wanneer gaat u naar China?
Daarover heb ik al tweeanaal met
Henri Kissinger gesproken, maar het
is nog niet helemaal zover.
Vrouwen
De balans van het congres ls positief.
De boodschap van Lausanne mag ve
len niet hebben bevredigd, er is ge
werkt in goede harmonie. De groepen
hebben elkaar verdragen en meer dan
dat Twee schaduwzijden, die de mees
te christelijke congressen hebben, be
zat ook dit congres in hevige mate.
Het ontbrak aan jeugd en aan vrou
wen.
Evangelisatie is een aangelegenheid
van mannen rond de veertig, uitge
rust met kwieke koffertjes, bandrecor
ders en een blik in de ogen die reikt
tot over de horizon.
De enige vrouw, die werkelijk een rol
speélde was onze eigen Corrie ten
Boom, die in de Nederlandse ge
spreksgroep er samen met anderen in
slaagde het heterogene gezelschap bij
een te houden. En als er dan toch
over Nederlanders wordt gesproken,
woensdagavond hield de publiciteits-
secretaris van het Nederlands bijbel
genootschap, Jan van Capeleveen, een
geslaagde presentatie van moderne
hulpmiddelen bij de evangelisatie.
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Pers
Dagelijks bestuur: B. Bol, Den
Haag. dr. E. Bleumlnk, Paters-
wolde; mr. G. C. van Dam,
Nootdorp: W. A Fibbe, Rot
terdam: J. Lanser, Utrecht:
drs. J. W. de Pous, Den Haag;
J. Smallenbroek, Wassenaar.
Overige leden van het alge
meen bestuur: K. Abma, Am
sterdam; H. A. de Boer, IJmul-
den; Th. Brouwer, Assen; mr.
dr. J. Donner, Den Haag; J.
van Eibergen. Schaarsbergen;
mr. K. van Houten, Wagenin-
gen; ds. O. T. Hylkema, Bilt-
hoven; Jac. HuIJsen, Amster
dam; mevrouw M. C. E. Kloos-
terman-Fortgens, Voorscho
ten; mevrouw J. G. Kraaye-
veld-Wouters, Heerhugowaard;
prof. dr. G. N. Lammens.
Naarden; ds. F. H. Lands
man, Den Haag; H. de Mooi],
Rijnsburg; H. Ottevanger, Bui
tenpost; mr. dr. J. Ozlnga,
Lunteren; H. H. Wemmers,
Den Haag; drs. R. Zijlstra,
Oosterland (Zld.).
Directie:
Ing O. Postma
F. Diemer
Hoofdredactie:
J. Tamminga
Hoofdkantoor: NZ Voor
burgwal 280, Postbus
859, A'dam. Telefoon
020-22 03 83. Postgiro:
26 92 74. Bank: Ned.
Midd. Bank (rek.nr.
69 73 60 768). Gem.giro
X 500.
UIT
VAN LEZERS
Zuid-Afrika (8)
Gedrongen door de liefde voor Chris
tus en ter verzoening tussen blanken
en negers in Zuid Afrika moge ik U
lndaqhtig maken, dat in Christus noch
de blanke noch de neger superieur is.
Immers, in Christus is jood noch
heiden, gevangene, noch vrije, neger
(bantoe) noch blanke. In Christus
zijn ze allen gelijk. Het rassenvoor
oordeel is een openlijke ontkenning
van onze verdorven stelsel van de
apartheid en een zeer belangrijke
steun In de Nederduits Gereformeerde
kerk waardoor aldaar een schijn
Christendom wordt gecrëerd. Zij die
rassendiscriminatie voorstaan hebben
Jezus Christus ndet lief. De vraag die
bij mij opkomt is: "Waar wil de
blanke van Zuid-Afrika na dit aparte
aardse leven de eeuwigheid doorbren
gen?'
Leidschendam
J. W. van Minde
Contrareformatie
Een jampot gevuld uit een bergbeek,
bevat hetzelfde zuivere water. In elk
ander opzicht Is het potje ongeveer
het tegendeel van de beek. Als het
mij moeilijk valt om dit toe te geven,
dan zou ik kunnen zeggen, dat mijn
jampotje de bergbeek consolideert. Op
deze manier probeert de heer Van de
Graaf de afgrond tussen de reformatie
en de zogenaamde nadere reformatie
te overbruggen. De conserverende
consolidatie van een nieuw establish
ment is zo ver verwijderd van het
revolutionaire geweld van de reforma
tie, dat wij liever van protestantse
contrareformatie moesten spreken. De
argeloze lezer weet dan tenminste in
welk verband hij dit cultuurhistori
sche verschijnsel moet plaatsen en
Calvijn hoeft zich dan niet langer in
zijn graf óm te draaien.
Haaften
Gerrit Noordzij
Korte, duidelijk geschreven, liefst
aan één kant getypte, brieven
kunnen worden gestuurd naar:
Secretaris Hoofdredactie Trouw/
Kwartet, Postbus 859, Amsterdam.
Bij publikatie wordt de naam van
de schrijver vermeld.
JERUZALEM De internationale
charismatische conferentie, die deze
winter in Jeruzalem is gehouden,
krijgt een vervolg, eind oktober
begin november 1975. Omdat het
congresgebouw in Jeruzalem te klein
was voor de meer dan vierduizend
deelnemers, wordt nu gedacht aan het
overdekte stadion van Tel Aviv, zo
meldt het maandblad Opwekking.
In het Israëlische parlement zijn VTa-
gen gesteld over de conferentie, die
volgens ultra-orthodoxe groepen een
poging was om zending te drijven.
Mosje Kol, minister van toerisme, ver
dedigde zich door erop te wijzen dat
als Joden verdraagzaamheid in vreem
de landen wensen, zij eerst zelf ver
draagzaamheid tegenover bezoekers
zullen moeten tonen.
LOUISVILLE (VS) (UPI)
De verenigde presbyteriaanse
kerk in de Verenigde Staten
heeft zich genoodzaakt gezien,
haar begroting te besnoeien
met maar liefst 25 procent (ze
ven miljoen dollar). De reden
ls, dat de drie miljoen kerkle
den steeds minder bijdragen
aan de landelijke kerkelijke
kassen. Dit wordt toegeschreven
aan onlustgevoelens over sociale
actieprogramma's van de kerk.
Men geeft nog wel, maar alleen
voor activiteiten van zijn plaat
selijke kerk. Ook steeds meer
kerkeraden dragen niet meer
bij aan activiteiten, die van de
synode uitgaan.
SEOEL (KNA) Voor de tweede
maal binnen twee weken heeft de
Zuidkoreaanse geheime dienst de
rooms-katholieke bisschop Daniel Tji
Hak Soun gearresteerd. Aanleiding
voor deze arrestatie was de aankondi
ging van de bisschop, dat hij bij het
tegen hem op handen zijnde proces
iedere samenwerking met het ge
rechtshof zou weigeren en opnieuw de
regering van president Park zou be
schuldigen van geweld en corruptie.
Bisschop Tji, voorzitter van de Kore
aanse commissie justitia et Pax, werd
begin juli ook gearresteerd. Na per
soonlijke tussenkomst van de aartbis-
chop van Seoel werd hij een dag
later vrijgelaten maar wel onder huis
arrest gesteld. Hl wordt ervan be
schuldigd een bedrag van ruim zeven
duizend gulden te hebben gegeven
aan de rooms-katholieke dichter Kim
Chi Ha, tegen wie een proces aanhan
gig is gemaakt wegens staatsvijandige
activiteiten. Welingelichte kringen in
Zuid-Korea achten het waarschijnlijk
dat een proces tegen de bisschop zal
leiden tot ernstige spanningen tussen
de regering en de r.k. kerk.
DEN HAAG Van 22 tot 25 oktober
zal de president van de republiek
Senegal, Leopold Sedar Senghor, met
zijn vrouw een staatsbezoek aan ons
land brengen. Koningin Juliana en
prins Bernhard hebben hem daartoe
uitgenodigd.
President Senghor (67) is een dichter
en wijsgeer van internationaal for
maat. Vooral is hij bekend om zijn
filosofische beschouwing van het ne
ger zijn in de negercultuur. Hij was
een van de poEticd die destijds presi
dent Charles de Gaulle ertoe bewogen
de gebieden in Zwart Afrika volledige
onafhankelijkheid te verlenen binnen
de Franse gemeenschap. Hij is presi
dent sedert september 1960.
Ds. Barthold van Glnkel (63), sinds 1945 woonachtig
In Amsterdam, voltooide op 22-jarige leeftijd z'n predi
kantsstudie. Hij ls thans veertig jaar dominee. Niet
ontkend kan worden, dat ds. Van Glnkel een aparte
plaats inneemt in het kerkelijke patroon van Neder-
landa. Een predikant, die zoals hij het zelf karak
teriseert onder onderscheidene kerkelijke vlaggen
heeft gevaren, maar vaststelt, dat de 'lading' onveran
derd is gebleven.
Hij staat bekend om z'n voordrachtskunst op de kansel;
hij bereidt z'n preken voor, zoals Wim Kan z'n confe
rences. Barthold van Glnkel trekt onveranderd volle
kerken, vooral vanwege z'n speels-Indleke, zeer aan
spreekbare betoogtrant Als zestiger .ls hij nog steeds
een bruisende, boeiende figuur. Een gesprek met hem
ls een ervaring. Onze Amsterdam-redacteur, Jan
Roelfs sprak met beter, luisterde naar Barthold
van Glnkel. die over de kerk en over zichzelf opmerke
lijke uitspraken doet.
DAAGJE
Het weer was bijzonder voor de
waartoe wij eigenlijk vrij onvei
besloten toen wij een logé
Het begin en het einde van do
was wel warm met regen, maar
tussen in was het hoofdzakelijk
niet te warm. Wij maakten een
langs de Zuiderzee, want daar m»
gauw bij zijn voordat alles dh
goold is. Eerst namen we do bi
weg, richting Wlerlngermeer.
stolpboerderijen links en rechts
den wc Indrukwekkend. Later
we dat ze zelfs hier en daar]
voorbeeld genomen worden voor
dernere architectuur. Opperdoes,
mijn vrouw geboren is. was
droom van stilte, tot op het G»
waar de kerk met de bakstenen toi
staan, waardig en bijna een bi
streng. Ook daar moesten we nog
zijn. Ze waren het oude meestei
al aan het afbreken. Maar dat
prachtige open ruimte midden In
dorp nu ook nog vol willen
met huizen, dat ls totaal onbej,.
lijk en onvergeeflijk. Enkhuizen
nog ouder dan ik dacht. Ik von<
het huisje aan de haven terug,
ik tientallen jaren geleden met
en moeder logeerde en met nog
broertje dat blijkbaar even lastig
als ik, want anders hadden wij
thuis mogen blijven. De boten,
station en het stljf-deftige Sn<
Van Lozenpark en niet te vergetei
mannen op de kaai. We wilden
ken nog aandoen. Ik was er,
om het te bekennen, nog nooit
weest. Sommige houten hulzen
neerden mij wel. Vooral die watf
ger oprezen en daardoor ontsl
aan de soms al te burgerlijke
van de andere. Maar misschien
het laatste stuk ln dalende avoni
nog het fraaist Over Uitdam helei
onderlangs de dijk, voorbij het
totaal onbekende Kinselmeer.
jongen, staande tussen wat afval
een autowrak, deed mij denken
boeken van Caldwell. En dan nlt
vergeten, Durgerdam, dat alles slj
voor mij dan. Hoe lang nog zal
stompe toren van Ransdorp daar
gen dromen, vlak tegen de kolt
van de oprukkende stad? Even
waren we opgenomen in het verk«
geweld van bruggen en tunnelsj
daverde de trein over onze hoofdi
Orgelconcerten
De heer A, J. Klei heeft de indruk,
dat er de laatste tijd weinig luiste
raars bij orgelconcerten zijn (Tr/Kw.
van 20-7-'74). Jammer dat hij niet
naar concerten is gegaan, waar zg.
stevige fuga's worden gespeeld, daar
is nl. de belangstelling wel groot.
Voorbeelden: een concert in de Haar
lemse Bavo gegeven door Marie Claire
Alain en de in Rotterdam doer Arie
Keyzer gegeven Bachconcerten (1000
tot 1500 bezoekers). Ik had niet de
indruk, dat die bezoekers er gefrus
treerd vandaan kwamen en de zoete
gewijde klanken gemist hadden.
Kempen
EL Jansen
Lausanne
Als een dr. Bergmann in Lausanne
zegt- dat de wereldraad van kerken
'oecumenisch toenadert ten koste, van
het eigen geloof, projecteert deze the
oloog dan niet? Krijgt hij het wel
licht zelf met zijn eigen geloof te
kwaad juist dóór de toenaderingswijze
van de wereldraad?
Door het oprichten van een alterna
tieve wereldraad nu, zou het duidelijk
zijn, dat men op dit moment inder
daad niét interkerkelijk voor elkaar
open staat. Een alternatieve weerld-
raad staat voor mij gelijk met: nog
meer isolatie.
Deventer
Kees Upmeljer
Van een verslaggever
NEDERWEERT De 56-jarige mevr.
A. M. D. Kuypers-Seerden uit Neder-
weert is woensdagavond om het leven
gekomen en haar echtgenoot werd
zwaar gewond, toen zij in hun woon
plaats werden aangereden door een
auto. Het echtpaar reed op de fiets.
'Ik heb het geluk gehad, dat de
sleutelfiguren van m'n jeugd een
boiit gezelschap vormden. Van 1
moeders kant: hervormd-vrijzin-
nige grootouders, mét familie-
leden rondom de Vrije Gemeen
te. Van vaders zijde: grootouders
in de orthodox-kerkelijke traditie.
Er waren prachtige figuren bij. Twee
grootmoeders, de een zwijgend geze
ten bij een zak met levensgrote vraag
tekens, de andere ging bewust
door de grote bevindingen (de levens
angsten) heen en leefde in het: al
hoewel, nochtans. Met deze figuren
ooi je heen is het onmogelijk dat je
uitgroeit tot een kerkelijke partijman,
met om je heen de spruitjeslucht van
de onverdraagzaamheid, van de gelijk-
hebberij.'
Levendig gebarend zegt de jubilaris
dit in antwoord op de vraag van
stellig velen: U wisselde in uw ambts
termijn nogal eens van "kerkelijke
kleur.' Welke motieven zaten daarach
ter?'
'Ik heb in m'n predikantschap', zo
gaat hij verder, 'de ludieke houding
gekozen van het wisselen van de ac
centen. Iemand die geestelijk bewege
lijk is, staat nu eens op het ene been
en dan weer op het andere. Mensen
die gekleed gaan in grijze stofjassen,
begrijpen dat niet. In iedere levende
pastor gaan vier dominees schuil, of
beter: vier mensen Paulus koh ze
soms niet uit elkaar houden'.
Hoe ervaart u de tegenstelling: vrij
zinnig en orthodox christendom?
'Deze onderscheiding is volkomen uit
de tijd. Alleen theologen die dertig
jaar achterop liggen (en dat zijn er
helaas nog heel wat), staan nog te
talmen op dit volledig verlaten front
Iedere vakman weet, dat de kwesties,
die in de vorige eeuw aan de orde
waren over de triniteit, over het
Zoon-zijn van God, over de menselijke
factor in de bijbelse berichten
voor goed van de baan zijn. Niemand
heeft gelijk gekregen Men ging
beseffen dat de christelijke godsdienst
niet een zaak van discussies is aan-
^jmde dogmatische formuleringen,
maar: met de bijbelschrijvers heen
waden door de stroomversnelling van
de drie grote angsten en de drie grote
bevindingen. De afgrond roept tot de
afgrond, Christus wenkt ons.'
Kt
Itta
h
Ned. HERV. KERK i li-
Beroepen te Noordlaren: G. v. J K
kand. te Kampen; [ft
Bedankt voor Rekken (toez.) Mjge
Draak kand. te Vlaardingen.
Bevestiging op 28 Juli te Dordraat
(pred. buiteng. werkz.) pastoraat ord
fa ja-ziekenhuis te Dordrecht)J.
ger van Moerdijk.
GEREF. KERKEN
Afscheid van Zwammerdijk: S.j.
mersma ber. te Leeuwarden Huizdei
van Slootdorp: G. Kalksma bererc
Deventer en te Deventer West
GEREF. KERKEN (VRIJG. B.V.)is
Aangenomen naar Rotterdam]
schie (Nadere beslissing): G.
Brink te Zwolle.
Zondagmorgen halfelf gaat ds. B. van Ginkel voor in een speciale kerkdienst
in de Thomaskerk aan de Prinses Irenestraat in Amsterdam-Zuid, het stads
deel, waar hij van 1949 tot 1969 predikant was van de hervormde wljkge-
meente rondom de Bachzaal.
Ds. Van Ginkel deed in 1934 intrede in Renswoude, daarna werd hij in 1937
predikant te Wezep. Hij ging in 1942 naar Katwijk aan Zee. Van 1945 tot 1949
was hij als wijkpredikant verbonden aan de zelfstandige hervormde gemeente
van Amsterdam-West (Bosch en Lommer) als opvolger van ds. W. P. Ie Roy.
Sinds een aantal Jaren is hij docent aan de rijksuniversiteit te Utrecht: pasto
rale psychologische leergangen.
rle
Kosmos-uitgaven voor op reds eii
vakantie Preventieve gezondsirk
op reis de tent en de caravan
de Belgische Ardennen en Wales.
De predikant
Voordat ds. Van Ginkel voortborduurt
op vrijzinnig-orthodox, wil hij eerst
z'n visie geven op de vraag: Voor
welke taak staat een predikant in
deze tijd?
'Die heeft te maken met de drie grote
angsten, waaraan elk mens ten prooi
valt: de angst voor de dood, de angst
voor het tekortschieten als mens, de
angst voor de zinloosheid van het
leven. Kort m: hij heeft te maken met
moeite en verdriet tezamen: oererva
ringen! Zondagmorgen preek ik in de
Thomaskerk over de verbijstering (we
worden geboren met de vraag 'van
waar en waarheen?') de verwondering
(\ie stilte in het leven) en de vertede
ring (wie het woord genade heeft
leren spellen, heeft de genade dóór).
Om dit alles de angsten draait
de bijbel. Een predikant, die niet zelf
door deze angsten en ervaringen heen
gaat, groeit uit tot een leuterbroek en
wordt in deze tijd geconfronteerd met
lege kerkbanken. De meeste gemeen
teleden beleven deze angsten onbe
wust. 'Wees uzelf, zei ik tot iemand,
maar hij kon niet'. Dat geldt niet
alleen voor een stadi onpubliek met
bierflesjes. Dat geldt óók voor kerk
mensen. Toch is er een gradueel ver
schil. Wie naar de kerk gaat, is
meestal (zij het weinig bewust), bezig
met de grote angsten, men ging (zij
het wat vaag) door de oerervaringen
heen. Echte persoonlijke ervaringen
zoals Jakob aan de Jabbok, blijken
zeldzaam. Vandaar dat je weinig gelo
vigen ziet hinken aan dë heup. Keuri
ge principiële mensen, dat wel.
Wat het doornsee «emeentelid nodig
heeft, is een duidelijk dak van ge-
loofs- en gedragspatronen. Een predi
kant, die op de kansel een zak met
vraagtekens over de hoofden uit
schudt, mist mensenkennis. Het pasto
rale geheim is: een dak te bouwen dat
omgeven wordt door de drie grote
angsten. Zonder het waaien van de
wind rondom het dak krijg je gort
droge preken*".
Dan gaat hij in op de vrijzinnigheid
en de orthodoxie. Ds. Van Ginkel is
bijzonder radicaal als hij opmerkt:
'Wat mij betreft kunnen de Vereni
ging van vrijzinnig hervormden en
de Confessionele Vereniging en de
Gereformeerde Bond mórgen worden
opgeheven. Allemaal ouwe koek. De
gemeenteleden hangt de hokjesgeest
de keel uiL Eindelijk, na eeuwen,
bereiken we open vaarwater, waar de
wind oan de oren waait en het boeg
water opspat'.
Hoe ervaart U de tegenstelling 'geloof
en politiek engagement'?
'We leven in een'samenleving met een
aantal instituten die ris een skelet de
samenleving dragen. De kerk is zo'n
instituut, een geestelijk dak boven
hoofden, de staat is zo'n instituut
iedere burger behoort het zijne te
krijgen. Als je nu onder het dak van
de kerken zit, maar jc hebt honger, of
je zit in de gevangenis, of je krijgt
een atoomwapen Ln je handen ge
duwd, dan is het no-iig dat de kerken
noodsignalen uitzenden naar de rege
ring. Een minister, een politicus moe
ten zich als het goed is hoogst
ongemakkelijk voelen als een kerk om
audiëntie vraagt. Ze moeten dan den
ken: 'Mijn hemel, daar heb je die
kerels weer, die altijd aan de kant
van de verdrukten staan.' De enige
methode is: samen (kerk en staat)'
mét elkaar de stroomversnellingen
van de samenleving in, zonder de
polariserende gelijkhebbers, zonder
kruitlucht.
In het godsdienstig engagement en in
het politieke engagement worden we
geconfronteerd met drie grote angsten
en drie grote ervaringen. Boven elke
kansel zou je kunnen schrijven:
Zo menigeen lei de ploegstaart om
en deed het werk niet voort;
maar de leeuwerik zong hetzelfde lied
en de boer, hij ploegde voort.
Buskes
Pratend over de kerk en'de arbeiders-
wereld betoogt de predikant dat tot
voor enkele tientallen jaren de kerk
geen oog had voor de beroerde en
vernederende situatie van de arbei
ders.
In die wereld is er geen haat tegen
de kerk, wél onverschilligheid. Ds.
Van Ginkel vindt, dat de bijbelse
boodschap buiten de bestaatservaring
van de arbeiders ligt Hij zegt dat hij
en ds. Buskes geen dikke vrienden
zijn. Toch vindt hij dat Buskes de
enige is geweest d;c het begrepen
heeft: die ging tot diep in de arbei
dersgroepen. Maar hij ondervond on
voldoende steun van vele van z'n
collega's, niet dat ze niet deugden,
maar ze zagen het niet.
Ds. Van Ginkel werkt ongeveer drie
weken aan een preek, die hij dan
meermalen houdt. Er ontstaat in die
voorbereidingstijd een kladboek met
aantekeningen, knipsels, bouwstenen.
Voor zondag a.s. heb ik zoveel moge
lijk verzameld over de drie thema's,
die ik aan de orde stel. Uiteindelijk
ga ik selecteren, de slof kritisch over
wegen. Tijdens de coliectezang lees ik
m'n preek helemaal door. Dan zit die
ik heb een goed geheugen vast
in m'n hoofd.'
ier
Tijdens de vakantie kan er heel
lichamelijk ongerief ontstaan,
blijkt zonneklaar uit het boekje, ivfcn
in in 130 pagina's over het voorkoi
van het ziek-worden wordt vertil.
Wie kennis neemt van wat er
maal kón gebeuren op het gebied
insectenbeten, voedselvergiftiging,
partijen, weersinvloeden (zonneste
hooikoorts, snorkelen, snoepen
brand is de helft van de inhoud
lang niet aangezegd. Wie het
scala van grote en kleine dreigin
overziet van brandwonden, voe
veis tot bewusteloosheid en er
pijnlijk van bewust is, dat er zi?f
het een en ander aan z'n reisapotl h.
ontbreekt, om maar van z'n EH&-
kennis te zwijgen, die vergaat b t
de lust op reis te gaan. Toch is
laatste indruk een compliment
dit boekje, dat de arts F. E,te
Bouricius en de journalist C. P. V i
hof hebben samengesteld. Véél ai
zen en véél zaken, waaraan men
de toch betrekkelijk zorgeloze
tijdssfeer nauwelijks denkt
De Haagse toeristische journaliste
de Kreuk kan het niet laten om
haar hobby de tent en de caravai|>
schrijven. Haar informatieve boel-»
Kamperen de tent en Kampere
de caravan, zijn alleen al daaU
waardevol, omdat ze qua inforn
steunen op een langjarige ervai
Omdat tent en caravan ieder
opnieuw evolueren blijft er een m
voor beide steunpilaren van het
onveranderd groeiend sociaal to
me.
ge
ba
Vlnea Domini. Witmarsum (Bei
05175-444), 29 juli tot 3 augupri
trainingsweek voor actiegroepen,
reldwinkels e.d.
Hedenesse, Cadzand (tel. 01
1654), 3 tot 10 augustus, man-vro|aL
maatschappij'.
Volkshogeschool Valkenburg (Ir
004406-15353), 5 tot 10 augustus jan
mingsweek voor ouderen.
rc
;;i
