aanvaardt Palestijnen als esprekspartner y Niet inflatie maar persoon van Trudeau gaf de doorslag Achtdelig boek van congrescommissie over Watergate-zaak Conferentie over veiligheid Europa schiet niets op Laat'ns wat v an je \eningsset naar Jordanië in de maak Israëlische lof voor Beate uzie in Brits labinet rondom ames Callaghan Sowjet-Unie bereikte niets ""in China Onderhandelaars op reces 1 iW/KW>A:RTErr VRIJDAG 12 JULI 1974 BUITENLAND T7/K9 h| ngel gevej St ngel cluul 1% mdh J Stap raa> IL AVIV (UPI) De Israëlische regering heeft donderdag laten doorsche- ™Ji, dat zij bereid is de Palestijnen als een politieke werkelijkheid te aan- ichti irden. n zi, w.. liefd he eringswoordvoerders zeiden, dat fes meeste ministers van het kabinet- in op dit standpunt staan, maar •aan niet verbinden dat er nu ook met de Palestijnen zal worden emoi erhandeld. Vandaag over een week de regering zich beraden over de ophe jelijkheid van onderhandelingen rage een gemengd Jordaans-Palestijnse ag, ijegatie over een regeling aangaande e'riljwestelijke Jordaanoever. gro ël heeft 26 jaar lang het stand- iren t gehuldigd dat de Palestijnen als itieke groep niet bestaan.. Een paar eri geleden ging echter de Arbei- do spartij overstag, nadat al enige blanlgn jang de Mapam-groepering van ^^Arbeiderspartij op politieke erken- g van de Palestijnen had aange- ngen. Deze, links van het centrum Terende, groepering, veroordeelde officiële neiging om de Palestijnen believen in de Arabische wereld ier te brengen, alsof deze zich even lakkelijk in Marokko zouden kun- vestigen als op de Westelijke daanoever. Gegeven de verbonden- d van de Palestijnen met het vroe- :e Palestina was de Mapam overi- alléén voor een Palestijns-Jor- inse federatie met inbegrip van de istelijke Jordaanoever en bleef zij mals de Israëlische regering tegen- nder van 'een derde' staat' in het lied. iter de schermen oefenen de VS ik op Israël uit om zo spoedig gelijk met onderhandelingen met danië te beginnen. Met name vpte zou daarop zitten wachten, ïgezien het eerst een regeling tus- Jordanië en Israël wenst te 7-pn orens met Israël de tweede fa*e de onderhandelingen over de Si- in te gaan. Washington bericht Reuter, dat wjet-dinlomaten daar zinspelen on bereidheid van het Kremlin om de ilomatieke betrekkingen met Israël herstellen die na de oorlog in 1967 rden verbroken. Ook de voorzitter het Joodse Wereldcongres Gold- rg, verklaart al maandenlang dat sprekken met Sowjet-diplomaten m die indruk geven. «herstel van de betrekkingen zou 4e moeten dienen om een bemidde lde rol in het Midden-Oosten ook foor de Sowjet-Unie mogelijk te ma ren. Het Kremlin is er nog steeds liet overheen dat Amerika na de iktober-oorlog in het Midden-Oosten show heeft gestolen, ngeland kreeg donderdag een krach- ge schrobbering van het Svnsehe wind vanwege zijn bemoeienis et de Joden in Syrië, die als een rnstig ingrijpen in de Syrische in- rne aangelegenheden werd bestem- leld'. Een dergelijk optreden zou er- e kunnen leiden dat Engeland door e Arabische landen op de zwarte ONDEN (Reuter) In de Britse sgering is donderdag een heftige dis- issie uitgebroken in verband met Bt uitlekken van een vertrouwelijk ipport met kritiek op minister van litenlandse zaken Kam es Callaghan. dit rapport, dat donderdag door dagblad Times is gepuhliceerd, Mrdt erover geklaagd dat Callaghan, jkens de politieke verklaring die ij op 4 juni op een bijeenkomst van ie ministerraad van de Europese Ge meenschap aflegde, akkoord gaat met en besnoeiing van de bevoegdheden an het Britse parlement inzake het idustriële en regionale beleid, Deze .vestie is een fel omstreden zaak linnen de Britse Labourpartij. Het apport is opgesteld op het hoofdbu reau van de Labourpartij en woens- ag goedgekeurd door de partijcom- lissie die toezicht houdt op zaken etreffende de Europese Gemeen- ohap. Vele vooraanstaande tegenstan- crs van Engelands lidmaatschap van e EG, onder wie enkele ministers, 'oonden de bijeenkomst van de com- lissie bij. Minister Callaghan en an- ere kabinetsleden zouden woedend ijn. Zij eisten een onderzoek. ■■ONDEN (UPI) China heeft de aatste voorstellen van de Sowjet-Unie 'oor een regeling van de geschillen bissen beide landen van de hand jewezen. Dit is gisteren bekendge maakt in het huisorgaan van de Sow- et-ambassade in Londen. In het arti- £l waarschuwt Moskou China voor le grote gevaren, die zijn verbonden !an 'pogingen om de wereldkaart te 'eranderen'. Vorige maand keerde het loofd van de Russische onderhande- ingsdelegatie, Ilitsjew, terug naar Pe- "ng, nadat hij een jaar in Moskou vas geweest. Zijn terugkeer viel onge ler samen met het begin van een nieuwe heftige campagne van China tegen de Sowjet-Unie. In het ambassa de-blad staat nu, dat China alle voor stellen heeft afgewezen en niet eens de moeite heeft genomen om te ant woorden op een voorstel van de Sow- Jet-Unie om een nietaanvalsverdrag te Huiten. lijst zou worden geplaatst', aldus een Syrische regeringswoordvoerder. In veel ernstiger verlegenheid is En geland echter geraakt door het voorne men van de Jordaanse regering om 31 oude Hunter-straaljagers aan het re- bellenbewind in Rhodesië te verko pen. Dit voornemen werd onthuld door het dagblad The Guardian. De Britse ambassadeur die in Amman opheldering vroeg over dit bericht kreeg te horen dat een zodanig con tract niet getekend was, maar in Lon den maakt men zich zorgen dat de hele handel al rond is. De transactie zou uitgevoerd worden zodra de nieu we bestelde F5-straalbommenwerpers uit Amerika zouden aankomen. Een hartelijke begroeting tussen de Israëlische minister zonder portefeuil le Gideon Hausner destijds aankla ger in de zaak-Eichman en Beate Klarsfeld de journaliste die in Keulen tot twee maanden Is veroordeeld we gens een poging om de oorlogsmisda diger Kurt Lischka naar Frankrijk te ontvoeren. Lischka is in 1950 in Frank rijk bij verstek tot levenslang ver oordeeld wegens zijn verantwoorde lijkheid voor de deportable van hon derdduizend Frans? Joden. Hausner heeft aangekonigd dat hij de West- duitse president zal verzoeken het Keulse rcchtbankvoimis tegen Beate Klarsfeld' te vernietigen. Inmiddels zijn de Weslduitse rege ringspartijen vastbesloten om nog dit jaar een in 1971 met Frankrijk geslo ten verdrag door het parlement te laten ralificereji, dat liet de Westduit- se justitie mogelijk maakt om in Frankrijk bij verstek veroordeelde na zi-misdadigers die in de Bondsrepu bliek verblijven alsnog te vervolgen. ADVERTENTIE Da's mooi: een ver weg wonen de j arige toch. mondeling feliciteren. Doet u dat al altijd Ook als 't verre neefjes enniclitjes zijn 't Kan best hoor Want, na zessen en in 't weekend hp.lt u voor half HHnnvheel Nederland, Schrijf dus voor 't gemak ook de tele foonnummers op de verjaardagskalender. De winst van de Liberalen in Canada door Peter van Lakerveld De onverwacht grote verkiezingszege van zijn liberale partij heeft de Canadese premier Pierre Trudeau in meer dan één opzicht 'verlost van een ongemakkelijke positie. Voorop staat natuurlijk, dat Trudeau voortaan kan rekenen op de steun van 140 liberale afgevaardigden de meerderheid in het 264 léden tellende Lagerhuis. In het oude parlement hadden de liberalen maar 109 zetels, waardoor hun minderheidsregering voortdurend afhankelijk was van de bereidwilligheid van de Nieuwe De mocratische Partij, eer. soort sociaal democraten. Maar dat Trudeau sinds maandaga vond aanzienlijk ruimer kan ademha len, heeft ook nog een andere reden. In het oude Lagerhuis was de Frans talige provincie uebec de enige steunpilaar van de Liberale Partij. Daar had Trudeau een overweldigen de meerderheid en Quebec leverde niet minder dan 56 van de 109 leden van de liberale parlementsfractie. In tien van de elf Engelstalige provin cies echter varen de conservatieven de baas en ook in die elfde provincie, British Columbia kwam Trudeau er niet aan te pas. De meeste zetels warener in handen van de nieuwe democraten, de rest van de conserva tieven. Tegen de achtergrond van de tegen stelling tussen Quebec en de engels- sprekende rest van Canada was die eenzijdige liberale betrokkenheid een ongelukkige situatie. Mede ook door de cultuurpolitiek van Trudeau, die het Frans een gelijkwaardige plaats wil geven begon de man in de straat te geloven, dat do liberalen een spreekbuis waren van de franaspre- kenden en de conservatieven van de engelstalige bevolking. Daarom is het voor Trudeau zo belangrijk, dat na de afgelopen verkiezingen de liberalen niet meer alleen in Quebec, maar ook in Ontario de meest volkrijke pro vincie van Canada de meerderheid hebben. Waar de conservatieven 16 van hun 40 zetels verloren, konden de liberalen hun zetelaantal vergroten van 35 naar 55. Ook in de aan de Atlantische Oceaan gelegen provincie New Brunswick 's "lrudeau nu het sterkst en het gevolg is, dat in het nieuwe parlement veel meer dan de helft van de liberale fractie engelsta- lig is. Versleten thema In voorbeschouwingen is steeds ge zegd, dat inflatie de inzet was van de verkiezingen van afgelopen maandag. Geen onderwerp zou net publiek meer bezighouden dan de geldontwaarding, die op het voor Canada onvoorstel baar hoge percentage van 11 was terechtgekomen. Huren van flats in de grote steden behoorden tot de grote gangmakers vau de inflatie. Inderdaad had ieder van de drie be langrijkste partijen zijn remedie te gen de inflatie klaar. De conservatie ven gingen het verst. Leider Robert Stapfield beloofde, dat wanneer hem op 8 juli de regeruig zou toevallen, hij onmiddellijk een loon- en prijs- stop voor 60 tot 90 dagen zou afkondi gen met na afloop van die periode een strenge controle op de ontwikke ling van lonen en prijzen. De leider van de Nieuwe Democraten, David Lewis wilde alleen prijsstop en dan alleen voor dagelijkse levensbe hoeften, maar de liberalen wilden van geen ingrijpen weten op het loon- en prijsfront. Eerste argument van Trudeau was, dat een tijdelijke inilatiebevriezing in de Verenigde Staten ;n feite een aver echts effect had gehaa. Verder wees hij erop, dat Canada economisch te sterk met het buitenland (lees Vere nigde Staten) verbonden is om lonen en prijzen tijdelijk stil te leggen. 'Inflatie is een wereldprobleem, dat niet aan de grens is tegen te houden', heette het Een kwart van de verkoch te goederen komt van over de grens en het grootste deel van de bedrijfs beslissingen in Canadese fabrieken of kantoren wordt in de VS genomen. Trudeau's remedie tegen de inflatie is hogere produktiviteit, waarvoor hij de bedrijven belastingfaciliteiten wil ge ven en directe hulp aan de makkeren in de maatschappij. Op dit program ma legde hij tijdens zijn campagne echter nauwelijks de nadruk. Veel meer en kennelijk met succes viel hij Stanfields ideeën aan, wat een slimme tactiek was. De conservatieve leider bleek namelijk moe.te te hebben om uit te leggen hoe zijn oplossing in do praktijk werkte. Andere factoren De vraag is of de inflatie wel eeht zo'n grote rol in de stembusstrijd speelde. Niet dat het de Canadezen niets zou kunnen schelen, dat zij iedere maand opnieuw- met prijsstij gingen worden geconfronteerd. Maar bij iedere verkiezing weer horen zij van iedere partij, dat die eindelijk de inflatie eens fors gaat aianpakken en dat werd velen te gortig. Uit een Gallup-onderzoek bleek, dat 80 pet. van de ondervraagden de inflatie een niet-specifiek Canadees probleem acht te, waar weinig aan te doen is. Opvallend is, dat de partijen tegen het eind van de verkiezingsstrijd an dere punten gingen aansnijden. Zo vertelde Trudeau in de Atlantische kustprovincies, dat hij de Canadese visserijzone tot 200 mijl wil uitbrei den en liet hij op een geschikt ogen blik ook weten, dat van nieuw aange boorde natuurlijke hulpbronnen ten minste 50 procent <n Canadese han den zou moeten blijven. In Canada met de sterke econ miische overheer sing van de VS een gevoelig punt. Minder populair is Trudeau's voorstel om betaalde provinc.ale belasting niet meer aftrekbaar te lattn zijn voor het bedrag waarover federale vennoot schapsbelasting moet worden betaald. Dat de liberalen ook ditmaal weer Bij de voor de Canadese premier Trudeau zo succesvol verlopen ver kiezingscampagne kwam hij veel dichter naar de doorsnee kiezer dan voorheen. gefaald hebben in de Westelijke pro vincies kan voor een deel best veroor zaakt zijn door dit idee. Aan de andére kant hadden de liberalen in Ontario weer mee, dat de conservatie ve regering van de/.e provincie de laatste jaren enkele malen in schanda len betrokken is geweest. Image Inflatie heeft het stem busgedrag maar ten dele beïnvloed, kwesties als de natuurlijke hulpbronnen en de schan dalen voor een ander deel, maar het is waarschijnlijk, dat ook ditmaal de persoon van Trudeau weer de door slag heeft gegeven. Opnieuw heeft de onkreukbare, maar betrekkelijk kleur loze Stanfield het moeten afleggen tegen de man, die nu al zes jaar aan het hoofd staat van de regering. Toch stond er eeir andere Trudeau voor de kiezer dan bij de beide vorige verkiezingen. De eerste maal in 1968 bekoorde de levendige vrijge zel honderdduizenden met een 'hoera, hier ben ik, ik zal het wel eens even maken'-stijl. Van de beloofde hervor mingen kwam betrekkelijk weinig te recht en ook door gebeurtenissen in Trudeau's privéleven werd het onmo gelijk voor hem bij de verkiezingen van 1972 de bohemien uit te hangen. Kort tevoren was hij namelijk ge trouwd met een 25 jaat jongere, fraai ogende, roodharige vrouw bij wie hij spoedig twee zoons kreeg. De verkie zingen van 1972 lieten daarom een wat afstandelijke .staatsrechtgeleerde zien, hetgeen eigentijk ook meer in oversteenslemming was met Trudeau's feitelijke l.eroep. Dat image deed het niet bij de kie zers, getuige de slechte stembusuit slag. Veer meer succes had de eerste minister echter met zijn nieuwste cre atie, die van de pollficus die naar de mensen toekomt en hün noden echt aanvoelt. Had Trudeau in 1968 juist succes door zijn ontwapenende oner varenheid, ditmaal presenteerde hij zich met succes als de door de wol geverfde staatsman. 117fIe Huis woedend over pnblikatie WASHINGTON (UPI, Reuter, AlP) De juridische commissie van het Huis van Afgevaardigden heeft gisteren een boekwerk van acht delen en in totaal ruim 4100 bladzijden over- de Watergate-zaak uitgegeven. In zeven delen is alle materiaal sa mengebracht, dat de commissie heeft verzameld bij haar onderzoek naar de rol van president Nixon in de Water- gate-affaire, die ruim twee jaar gele den begon met ee n inbraak in het hoofdkantoor van de Democratische partij. Het achtste deel bevat een relaas van Nixons belangrijkste advo caat James St. Clair. Het lijvige Watergate-dossier bevat geen nieuwe opzienbarende feiten. De belangrijkste gedeelten zijn al eerder door andere instanties gepubliceerd. De samenvatting is verzorgd door de staf vén de juridische commissie. Zij is door de uit 38 congreslede n be staande commissie op enkele punten herzien. Er staan geen conclusies of beoordelingen in. 'Alles is in het werk gesteld om verdachtmakingen in de presentatie van het materiaal uit te sluiten', zo schrijft Peter Rodino, voorzitter van de commissie, in het voorwoord. Later zal zijp commissie zich onder meer aan de hand van deze boekdelen, moeten beraden op de vraag of aan het Huis van Afgevaar digden al dan niet moete n worden voorgesteld om de president in staat van beschuldiging te stellen. Eén van de leden van de commissie noemde de verzameling documenten, afschriften van geluidsbandjes, memo randums, getuigenverklaringen en an dere stukken leen enorme mecano- doos'. 'Je hebt alle onderdelen, maar wat je mist is de handleiding die je vertelt hoe je het in elkaar moet zetten. bandje, waarop Nixon aan een mede werker vertelt, dat hij het gesprek van de zeventiende nog eens heeft beluisterd. Hij geeft vervolgens enke le bijzonderheden. Daaruit blijkt, dat de president zich de zeventiende vier dagen voor de befaamde 21ste dus al zorgen maakte over de mogelijkheid, dat door de onthullingen over de Water gate-zaak de president zelf ook bij de affaire betrokken zou raken. Manipulaties Nieuwe gaten Eén van de nieuwtjes, die in dit rapport van 4100 bladzijden te vinden zijn, is dat één van de bandjes waarop Nixon mijmert over de Watergate- zaak, een gat van 57 seconden bevat. De leemte komt net als de president begint te zeggen wat er eventueel over de zaak bekend zou mogen wor den gemaakt. Eerder op de dag had de speciale aanklager voor Watergate al onthuld dat er een stilte van maar liefst negentien minuten te beluisteren was op een bandje, met een gesprek van Nixón en zijn vroegere topmedewer- ker John Ehrlichman. Dat gesprek had plaats op 20 maart 1973. De president heeft totnutoe altijd volge houden, dat hij 21 maart 1973 pas voor het eerst heeft gehoord van de pogingen, die vanuit het Witte Huis zijn ondernomen om de Watergate- zaak in de doofpot te stoppen. Het bestaan van deze leemte werd door Richard Ben-Veniste, een assis tent van speciale aanklager Leon Ja- worski. gemeld aan rechter John Siri ca. Hij vertelde er bij, dat de aankla ger het Witte Huis had gevraagd om de geluidsbandjes met gesprekken van Nixon wat zorg-vuldiger te bewaren. Omweg Via een omweg wordt er in de nieuw ste uitgave van de 'juridische commis sie toch iets weer gegeven, van wat er te beluisteren is op één van de vele bandjes, die het Witte Huis niet heeft willen afgeven. Dat bandje bevat een gesprek van 17 maart. De commissie blijkt wel te beschikken over een Ronald Ziegler, de perschef van het Witte Huis, heeft de congrescommis sies, die zich bezig houden met Wa tergate, beschuldigd van manipulaties. Hij zei, dat de beide commissies op zettelijk en weloverwogen allerlei ma teriaal in de openbaarheid brengen om stemming tegen Nixon te kweken. Zieglers woede was vooral gewekt door een rapport van de staf van de speciale senaatscommissie voor Water gate, dat woensdag gepubliceerd werd. In dit rapport va n 350 bladzijden wordt Nixon ervan beschuldigd, dat hij ongeveer 50.000 dollar uit het verkiezingsfonds heeft gebruikt voor privé-doelen. Hij zou er zijn huis in Florida voor hebb erilaten opknappen en geschenken voor zijn vrouw mee hebben betaald. Het geld was afkom stig uit een geheim verkiezingsfonds, dat werd beheerd door zijn vriend Charles 'Bebe' Rebozo, een bankier en miljonair. Ronald Ziegler riep de juri dische commissie van het Huis van Afgevaardigden op al haar materiaal in één keer te publiceren. 'Wij kun nen niet akkoord gaan met de publi- katie bij stukjes en beetjes. Wij vin den dat geen eerlijke procedure', zo zei hij tegen de journalisten die hij speciaal hiervoor naar zijn kantoor had laten komen. Meer publicaties De juridische commissie heeft al aan gekondigd. dat zij volgende week weer materiaal vrij zal geven. Dat zal dan niet betrekking hebber^ op Water gate, maar op andere zaken, waarmee Nixon in opspraak is gekomen. Tot de zaken, die de commissie nog in onderzoek heeft behoren de affaire met het lTT-concern en de beschuldi ging dat Nixon geld zou hebben aan vaard van de melkindustrie. De commissie begon haar reeks publi- katies deze week met een uitgave van de tekst van acht presidentiële ge sprekken. Sihanoek wijst voorstel van Lon Nol af TOKIO (AP) De in 1970 afgezette Cambodjaanse leider prins Norodom Sihanoek, die in Peking woont, heeft woensdag een voorstel van de huidige Cambodjaanse regering om gezamen lijk te streven naar vorming van een nationale coalitie in dit land, afgewe zen. In Cambodja, aldus Sihanoek, heerst geen burgeroorlog maar een oorlog van agressie en kolonialisatie, die wordt gevoerd door de Verenigde Staten. 'En dit betekent', aldus de verklaring, 'dat de oplossing oortog of vrede, berust bij de V.S., de agressor.' GENEVE (UPI, Reuter) Er is weinig kans, dat de Europese veiliigheidsconferentie, die in Genève wordt gehouden, nog dit jaar met een topconferentie van de Europese leiders kan worden afge sloten- Dit voorspelden westerse diplomaten nadat de conferentie gisteren had be sloten eind deze maand voor vijf weken op reces te gaan. Tot dan had de Sowjet-Unie zioh steeds krachtig verzet tegen een zo lange onderbre king van de besprekingen. Volgens de allereerste opzet had er afgelopen voorjaar al een bijeenkomst op het niveau van regeringsleiders of ministers over de Europese veiligheid gehouden moeten worden. De bespre kingen tussen Oost en West zitten nu al maanden vast Volgens de westerse diplomaten is het grote struikelblok de Russische weigering om een vrijer verkeer van mensen en informatie tussen de beide blokken mogelijk te maken. In reactie daarop weigeren de westerse landen en ae niet gebonden staten om de bestaande grenzen in Europa te herkennen als de Sowjet- Unie dat zoti willen. 'Wij zitten volledig in het slop', zei den westerse functionarissen gisteren. 'De toezeggingen die wij van de com munisten hebben gekregen op onze eisen voor meer menselijke vrijheid zijn onrealistisch «n onaanvaardbaar'. Amerika Na zijn ontmoeting in Moskou heeft de Amerikaanse president Nixon in navolging van de Sowjet-partijleider Breznjew opgeroepen ora de Europese veili-gheidsconferentie zo spoedig mo gelijk af te ronden met een top ontmoeting. Volgens de vertegenwoor digers van verschillende landen in Genève heeft het weinig zin om bij de huidige stand van zaken al te praten over een vergadering yan rege ringsleiders en staatshoofden. Vooral de Canadezen benadrukten, dat grote re vrijheid voor de mensen het enige belangrijke punt bij de onderhande lingen is en dat zij zich sterk zullen verzetten tegen een overeenkomst zon der wezenlijke Russische concessies op dit punt. Aan <ie besprekingen in Genève doen 35 landen mee: 33 Euro pese plus Canada en de Verenigde- Staten. Troepen Ook bij de besprekingen tussen Oost en West over troepen vermindering in centraal Europa is nog geen wezenlij ke vordering waarneembaar. Voor de onderhandelaars bij deze conferentie, die in Wenen wordt gehouden, begint het zomerreces volgende week al. Zij komen voor die tijd nog eenmaal voor een algemene zitting bijelkaar. Vol gens een woordvoerder van de NAVO- landen staat het vast, dat daar geen beslissingen over Delangrijke zaken kunnen worden genomen. Er is geen verandering in de standpunten over de algemene voorstellen gekomen, ze zei hij. 'Beide partijen beten rich vast in minder belangrijke aspecten', aldus deze westerse onderhandelaar. De be sprekingen tussen de landen van het Warschau Pact en de NAVO-landen over vermindering van de landstrijd krachten in midden-Europa begonnen vorig jaar op 31 oktober. De afloop van deze onderhandelingen is uiterst belangrijk voor het Nederlandse de- fen&ie-beieid.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1974 | | pagina 9