J
s
Defensie bespaart
zeker 1,5 miljard
Tekst van Witte Huis
klopt niet met bandjes
Appelsap
Politici stuiten
op verzet junta
A
^ijsstijging
/alt in juni
mee: 0,3 pet
i
In deze krant
WASAUTOMATEN
499-
Minister houdt
Drees jr. uit
leiding NS
Minister Vredeling: inflatie meegeteld
Sonia Gaskell
(70) overleden
Wrakken in Libanese haven
Twee maanden
gevangenis voor
Beate Klarsfeld
Nederlands schip
in moeilijkheden
fles 0,68 liter
Kabinetscrisis in Portugal
Ov«»r luisteren on kijken
Nieuwe Leidlse Courant
CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR 1EIDEN EN OMGEVING
lenstraat 37 Postbus 76 Telefoon 31441
„Stantvastich is ghebleven
mijn hert in teghenspoet!"
WOENSDAG 10 JULI 1974
55ste jaargang no. 82
HAARLEMMERSTRAAT
J 250
LEIDEN
Alle bekende merken
Gironr. 269274 t.n.v. B.V. De Christelijke Pers, Amsterdam Abonnement 12,02 per maand, per kwartaal 36,05 Afd. Bezorging vanaf 08.30 uur
Van een verslaggever
UTRECHT De Vervoersbond
NVV iz boos op minister Westerterp
omdat deze bij de samenstelling van
de nieuwe raad van commissarissen
van de Nederlandse Spoorwegen
maar gedeeltelijk de voorkeur van
de ondernemingsraad van het be
drijf heeft gevolgd.
Van de vijf kandidaten die de raad
had gesteld, zijn er maar drie be
noemd. Tot de 'afgewezenen' be
hoort Westerterps voorganger, de
politieke leider van DS'70 dr. W. n w n
Drees jr. Er zijn negen commissaris-
sen bij NS; de ondernemingsraad
mag er vijf voordragen.
Mulder van de bedrijfsgroep spoor
wegen van de vervoersbond, 'maar
'Je kan twisten over de politieke 11a Suurhoff is hij de beste minister
kleur van Drees'. aldus voorzitter J. van verkeer en waterstaat die we
gehad hebben.' Meer in het alge
meen vindt de heer Mulder het 'aan
de magere kant' dat minister Wes
terterp maar in drie van de vijf
gevallen de voorkeur van de onder
nemingsraad volgde. De raad van
commissarissen van NS 'had echt
wel wat fris bloed nodig.'
In dat verband betreurt de NVV
bond ook dat de minister akkoord is
gegaan met een statutenwijziigng
die de leeftijdsgrens voor commissa
rissen verhoogt van 70 naar 72 jaar.
De heer Mulder had een verlaging
van die grens eerder wenselijk ge-
vonder.. 'De minister als radertje in
het progressieve raderwerk valt ons
op dit punt tegen.'
Van onze sociaal-economische
redactie
DEN HAAG De prijsstijging is
de afgelopen maand meegevallen.
Het prijsindexcijfer van de ge
zinsconsumptie liep op van 140,9
tot 141,4, wat neerkomt op een
prijsstijging van ruim 0,3 pro
cent. Sinds januari zijn de prij
zen ongeveer vijf procent geste
gen.
'rijsstijgingen traden op bij fruit,
margarine, melk en melkproduk-
onderhoud van de woning, bloe
nen en planten, woninginrichting, huis
houdelijke apparaten en kleding. Da
mes, en meisjeskleding, daarentegen
laaiden in prijs, evenals eieren.
Het cijfer voor juni wettigt de ver
pachting dat de prijsstijging dit jaar
leneden de tien procent zal kunnen
ilijven, wat gunstig zou afsteken bij
de ontwikkeling in de overige West-
europese landen.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG Op defensie zal in de periode 1974-1977 in ieder geval rond
f 1500 miljoen bespaard worden, bij een totale begroting van rond 32 miljard
gulden.
j\'an een verslaggever
j. AMSTERDAM Sonja Gaskell, van
1961 tot 1968 directrice van het Natio
nale Ballet is gisteren op 70-jarige
leeftijd in een ziekenhuis te Parijs
overleden. Zij wordt eind deze week
;in Amsterdam gecremeerd.
Sonja Gaskell werd in 1904 in Kiev
geboren en vluchtte na de Oktoberre
volutie eerst naar Palestina, later
naar Parijs. Van 1927 tot 1929 was zij
danseres bij het Ballets Russes. Zij
kwam naar Nederland in 1939 als
echtgenote van de Nederlandse bin
nenhuisarchitect Bauchhens. Mevrouw
Gaskell stichtte in 1949 Ballet Recital,
dat in 1954 opging in het Nederlands
Ballet en in 1961 uitgroeide tot het
Nationale Ballet. In 1968 verliet zij
het Nationale Ballet en vestigde zich
weer in Parijs, vanwaaruit zij scholen
en dansgroepen in Frankrijk, Italië
en Israël adviseerde.
t Zie ook pagina 4
De wrakken van de vissersschepen, die maandagavond in de Libanese havenstad Tyrus door de Israëli
sche marine tot zinken werden gebracht, trokken gisteren veel bekijks.
(Zie voor de Palestijnse en Israëlische reacties op de marine-aanval de buitenland-pagina).
Congrescommissie komt met eigen versie
W ASHINGTON (UPI, Reuter) De juridische commissie van het Amerikaanse Huis van Afge*
vaardigden heeft de tekst gepubliceerd van acht gesprekken, die president Nixon met medewerkers
over de Watergate-zaak heeft gevoerd.
Nu en dan zon
Zonnige perioden en op de
meeste plaatsen droog weer.
Overwegend matige, aan de kust
eerst af en toe krachtige weste
lijke wind. Maximumtemperatu
ren circa 21 graden. Aan zee
iets lager.
Morgen en overmorgen:
Droog, vrij zonnig en iets ho
gere temperaturen.
Morgen zon op: 04.33
zon onder: 20.57
maan op: 23.10
maan onder: 12.09
Deze tekst wijkt op verscheidene
plaatsen af van dc tekst, die het
Witte Iiuis heeft uitgegeven van de
zelfde gesprekken. De juridische com
missie heeft die verschillen opgesomd
in een aparte bijlage van 137 bladzij
den. In de versie van de commissie
wordt de president meestal wat uit
voeriger aangehaald dan in die van
het Witte Huis.
Tot de gesprekken, waarvan de con
grescommissie nu de tekst heeft gepu
bliceerd, behoort ook de dialoog tus
sen president Nixon en diens toenma
lige adviseur John Dean van 21 maart
1973. Bij die gelegenheid zou de presi
dent hebben goedgekeurd, dat er
zwijggeld werd betaald aan Howard
Hunt, één van de leiders bij de in
braak in het Watergate-gebouw. Vol
Daar zit (ook voor
u) muziek in
Zoek met behulp van het vreemde
ffoord (de lettergrepen staan aan el-
Mkaar vast) de twee afgebeelde muziek-
instrumenten. Bewaar deze tot zater
dag.
(Het onderschrift onder de opgave van
gisteren moest luiden: banorbomzuin-
rlntekel).
yerdoegelzakoricadel
KEULEN (DPA, AFP, Reuter)
Een rechtbank in Keulen heeft giste
ren de nazi-vervolgster Beate Klars
feld tot twee maanden gevangenisstraf
veroordeeld wegens dreiging met ge
weld en ernstige mishandeling. Er was
een half jaar geëist.
De 35-jarige Duitse, die door haar
huwelijk met een Fransman Francaise
is geworden, probeerde in 1971 met
enkele anderen in Keulen de vroegere
Gestapolelder van Parijs, Kurt Lisch-
k$, op straat te ontvoeren en naar
Frankrijk over te brengen, waar hij
bij verstek tot levenslange gevange
nisstraf was veroordeeld. De poging
mislukte echter.
Beate Klarsfeld, wil met acties tegen
niet veroordeelde nazi's de Westduitse
regering onder druk zetten om een
verdrag met Frankrijk te bekrachti
gen. op grond waarvan berechting van
Lischka in de Bondsrepubliek moge
lijk zou worden. Tijdens zijn bezoek
aan Bonn heeft de Franse president
Giscard d'Estaing hierover in principe
overeenstemming bereikt met kanse
lier Helmut Schmidt.
Het Israëlische parlement heeft een
motie aangenomen waarin wordt ge
protesteerd tegen het proces dat tegen
Beate Klarsfeld is gevoerd. Het wrrdt
'het toppunt van onrechtvaardigheid'
genoemd.
gens het Witte Huis heeft Nixon
betaling van zwijggeld alleen maar als
een mogelijkheid genoemd. In de ver
sie van de juridische commissie laat
hij zich hierover echter wat directer
uit.
Peter Rodino, de voorzitter van de
juridische commissie, heeft er overi
gens op gewezen, dat de publicatie
van zijn commissie geen conclusies
bevat over de rol van Nixon bij de
Watergate-zaak. Hij zei, dat de acht
gesprekken, waarvan de commissie
bandjes heeft, alleen maar zijn uitge
tikt om 'de beraadslagingen van de
commissie te vergemakkelijken'. Deze
commissie moet nagaan of president
Nixon kan worden afgezet. Het is de
eerste keer, dat zij materiaal, dat zij
gebruikt bij haar onderzoek, heeft
gepubliceerd
Verhoogde druk
VVaarnemers geloven, dat de commis
sie met deze publicatie is gekomen
om de druk op het Witte Huis te
verhogen. De commissie wil van het
Witte Huis nog veel meer bandjes en
documenten, maar die zijn haar bot
weg geweigerd. Het Witte Huis ligt
eveneens overhoop met de speciale
aanklager voor Watergate, Leon Ja-
worski, die ook om een groot aantal
geluidsbandjes heeft gevraagd. Over
dit geschil moet het Amerikaanse
Hoog Gerechtshof een uitspraak doen.
Die wordt voor het eind van de
volgende week verwacht.
Nixons advocaten hebben al gewaar
schuwd, dat niet zeker is of alle
bandjes, waar Jaworski om gevraagd
heeft we bestaan. James St. Clair, die
de zaak van Nixon bij het Hoog
Gerechtshof verdedigt, liet zich dins
dag in die zin uit. 'Ik kan u niet
garanderen, dat alle bandjes bestaan',
zei hij.
Kissinger
De Amerikaanse minister van buiten
landse zaken Henry Kissinger zal van
daag als getuige optreden in het pro
ces tegen John Ehrlichman, één van
Nixons vroegere topmedewerkers. Kis
singer was maandag opgeroepen door
rechter Gerhard Gesell. De minister
sloot gisteren een rondreis door Euro
pa af met een bezoek aan Madrid. Hij
zei tegen journalisten dat hij vandaag
voor de rechtbank zou verschijnen,
maar wilde verder geen enkel com
mentaar geven op de zaak. Ehrlich
man moet zich verantwoorden voor
zijn aandeel in de acties, die zijn
ondernomen tegen Daniel Ellsberg, de
man, die geheime stukken van het
ministerie van oorlog liet uitlekken.
Er werd onder meer ingebroken bij
de psychiater van Ellsberg om belas
tende gegevens over hem te verzame
len. Volgens één getuige zou ook
Kissinger opdracht hebben gegeven
dergelijk materiaal over Ellsberg te
verzamelen. Kissinger heeft dit totnu-
toe ontkend. De verdediging van Ehr
lichman heeft om zijn getuigenis voor
de rechtbank gevraagd.
De minister van buitenlandse zaken
vertrok gistermiddag uit Madrid, Hij
zal voordat hij naar de rechtbank in
Washington gaat eerst een onderhoud
hebben met president Nixon.
DOVER (AP) Na een melding van
de Nederlandse kustvaarder Klaas
Douwes, die in het Kanaal te kampen
heeft met motorpech, is de redding
boot van Eastbourne gisteren uitgeva
ren om een vrouw en haar drie jonge
kinderen van boord te halen.
(ADVERTENTIE)
Als in deze periode de gisteren gepu
bliceerde reorganisatieplannen voor
de landmacht ook kunnen worden
uitgevoerd, zal de besparing met ruim
100 miljoen toenemen. Minister Vre
deling (defensie) zei dit gisteren op
een persbijeenkomst in Den Haag. Hij
wees erop dat die 1500 miljoen niet
als echte bezuinigingen beschouwd
kunnen worden. Het bedrag is een
gevolg van het feit dat de defensieno
ta de komende jaren minder snel zal
stijgen dan het nationaal inkomen.
Voor een belangrijk deel, zo gaf ir.
Vredeling toe, wordt die 1500 miljoen
bereikt door de inflatie.
Of dit bedrag nog ruim 100 miljoen
hoger zal worden als de reorganisatie
van de landmacht doorgaat, hangt af
van de onderhandelingen die in We
nen tussen NAVO en Warschau-pact
worden gevoerd over wederzijdse ver
mindering van troepen. Nederland
heeft de NAVO toegezegd, de voorge
nomen vermindering van dc parate
sterkte van de landmacht niet te zul
len uitvoeren voordat het overleg in
Wenen resultaten heeft opgeleverd.
Minister Vredeling gaf toe dat de
huidige eerste fase van die zogenaam
de MBFR-onderhandelingen in Wenen
militair niet zo essentieel voor Neder
land zijn, omdat het nu alleen nog
maar gaat om vermindering van Ame
rikaanse en Russische troepen. Pas de
tweede fase wordt interessant voor de
Nederlandse defensie. Het is volgens
minister Vredeling volstrekt onzeker
of en wanneer deze tweede fase resul
taten gaat opleveren. Bij de financiële
planning is er desondanks in de de
fensienota van uitgegaan dat die re
sultaten er in 1975 al zullen zijn.
Mocht dat niet zo zijn, en dat is zeer
waarschijnlijk, dan kan de voorgeno
men inkrimping van de landmacht
nog niet in gang worden gezet. Er
moeten dan meer mensen in dienst
blijven en dat zou voor volgend jaar
37 miljoen extra gaan kosten. Dat
bedrag zal dan per aanvullende begro
ting beschikbaar worden gesteld. Mis
lukken de onderhandelingen in We
nen helemaal, dan zal het kabinet zijn
plannen voor de landmacht volledig
opnieuw moeten bezien.
'Indien de mislukking voortkomt uit
toegenomen spanning en onveiligheid
tussen oost en west, dan is het on
waarschijnlijk dat Nederland tot ver
mindering van zijn troepensterkte
kan overgaan', aldus minister Vrede
ling. Omgerekend in percentages van
het nationaal inkomen zal het defen
siebudget met een besparing van 1500
miljoen naar verwachting dalen van
3,56 procent in 1974 tot 3,54 in 1978.
Indien de landmacht reorganisatie
doorgaat daalt dit percentage verder
tot ongeveer 3.44.
zien het progressieve Keerpunt wel
kan doorstaan. Hierbij moet we! wor
den opgemerkt dat de 1500 miljoen
uit Keerpunt gebaseerd was op reële
bezuinigingsmaatregelen, terwijl nu
een belangrijk deel van de 1500 mil
joen voortkomt uit de inflatie. Deson
danks reageerde de PvdA-fractie in de
Tweede Kamer gisteren positief op de
nota.
'De uitgangspunten van Keerpunt zijn
er duidelijk in terug te vinden en het
is een goede basis voor rationalisatie
van onze toekomstige defensieontspan
ning, constateert de fractie tevreden.
Bij AR en KVP waren gisteren nog
geen duidelijke commentaren ver-
Zie vervolg op pagina 5
Keerpunt
Minister Vredeling meent dat de de
fensienota met zijn besparing van in
ieder geval 1500 miljoen in deze kabi
netsperiode, de toets van kritiek ge-
LISSABON (UPI, AP, Reuter, AFP) lil Portugal is een kabi
netscrisis ontstaan als gevolg van de weigering van de door militaire
leiders overheerste staatsraad, de regering van premier Adelino da
Palma Carlos meer bevoegdheden te geven op het gebied van de
economische ontwikkeling. De premier en enkele tot het centrum
behorende ministers hebben president Antonio de Spinola hun
ontslag aangeboden.
De staatsraad bestaat uit 21 leden: de
zeven man tellende militaire junta,
met inbegrip van Spinola, zeven leden
van de strijdkrachten, die de staats
greep van 25 pril hebben geleid en
zeven burgers. De Staatsraad heeft
het recht een veto uit te spreken over
sociale, economische en financiële be
sluiten van de regering. Hij treedt op
als parlementaire assemblee, totdat
volgend voorjaar parlementsverkiezin
gen zijn gehouden.
Naar verluidt is de weigerachtige
houding van de Staatsraad een onver
wachte persoonlijke nederlaag voor
president Spinola. Deze zou van plan
zijn, de bevolking verslag uit te bren
gen over de jongste ontwikkelingen.
Blijkbaar in verband daarmee hebben
de Portugese strijdkrachten in een
door de radio verspreid communiqué
opgeroepen, niet aan een betoging
deel te nemen, die gisteravond op het
Markies van Pombalplein in Lissabon
zou worden gehouden. De demonstra
tie zou zijn georganiseerd door extre
mistische organisaties.
Vergeefs
Spinola zou volgens de nog verwarde
berichten uit Lissabon bij de Staats
raad vergeefs een fiat hebben ge
vraagd om 1. op 31 oktober van dit
jaar een president te kiezen, die zes
jaar in functie zal blijven; 2. een
referendum te houden over de thans
geldende voorlopige grondwet; en 3.
Meer zendtijd voor de televisie kost uiteindelijk
meer kijkgeld. De Consumentenbond vraagt zich
hardop afof de consument daar wel zin in heeft.
Hardop vragen stellen is alleen zinvoly als die ook
gehoord ivorden. Wij luisteren voor u.
Abonneer eens iemand. Desnoods uzelf.
NIEUWE A KONNEE
NAAM:
STRAAT:
GIRO:PLAATS:
Wenst abonnement op:
TROUW
DE ROTTERDAMMER
NIEUWE HAAGSE CRT.
NIEUWE LEIDSE CRT.
DORDTS DAGBLAD
(aankruisen a.u.b.)
Betaalt per maand/kwartaal
Opgegeven door:
Naam:
Adres:
Plaata:
IK ONTVANG GRAAG:
Artikelen-serie 'Ondernemings
raden door prof. dr. IL J. van
Zuthern.
Gezellige rookverdrijver.
Q Altijd paraatmap brtefpa-
papler en pen).
Een postzegel Is niet nodig. Die betalen wij.
Schrijf op de enveloppe: De Chr. Pers. antwoordnummer 2792, A'dam.
Antonio de Spinola
de algemene verkiezingen voor een
grondwetgevende algemene vergade
ring uit te stellen tot voorjaar 1975
tot 1976.
De voorlopige president Spinola zou
bij presidentsverkiezingen duidelijk
favoriet zijn. Hij zou van de huidige
situatie af willen, waarin hij slechts
als staatshoofd optreedt in afwachting
van do verkiezing van een parlement
in begin 1975.
Volgens niet officiële zegslieden in
Lissabon was de stemmenverhouding
in de Staatsraad vijftien tegen, drie
voor en drie onthoudingen. Naar aan
genomen wordt was één van de ont
houdingen' van Spinola zelf. Aange
zien in de raad veertien militairen
zitting hebben, lijkt het erop dat de
meeste militairen zich tegen Spinola's
voorstellen hebben gekeerd.
Het was gisteravond laat nog niet
duidelijk, hoe de verhoudingen in het
Portugese kabinet precies liggen. De
mogelijkheid werd niet uitgesloten
dat de socialist Soares en de commu
nist Cunhal eveneens ontslag zullen
nemen. De politieke situatie in Lissa
bon zou dan heel kritiek kunnen
worden.
Binnenland
Barbecuevuur 5
'Vader en zoon' op tv 7
Buitenland
Bonn en Parijs:
Europa saneren 9
Kerk
Prof. Graafland en de
charismatische beweging 2
De bijbel maakt
nieuwsgierig 2
Sport
Merckx overeind
in Spaans festival11
Economie
KLM, valuta en
brandstofprijs 10
Meuwe boeken j
I.ezers schrijven j
Kadto en tv 4
Strips, feuilleton 4
Kecrpt en puzzel 4
Beurs 6
Commentaar 7
Weer, oproep toeristen 7
