Golf van geweld teistert Bangkok Relatie tussen Frankrijk en Amerika is verbeterd De onverzadigbare behoeften der militairen De laatste getuige Noodrem als wapen in de taalstrijd In enkele dagen 23 doden Makarios: Griekenland wil macht op Cyprus madurodam! B-^mWa,'~madurodam! Milieugroep meldt nieuw schandaal in stad Karlsruhe Ruimtestation van Russen nu bemand Nixon negeerde waarschuwing van zijn arts Ulster vrij positief over Brits Witboek Half jaar geëist (voorwaardelijk) tegen Klarsfeld L ROUW/KiWAiRUBT ZATERDAG 6 JOU 1974 BUITENLAND T7/K9 BAJMGKOK (Reuter, UPI, AP) In de Thaise hoofdstad Bangkok zijn gister avond opnieuw tenminste drie mensen gedood en verscheidene gewond toen de politie het vuur opende op een menigte die in de Chinese wijk een politie bureau aanviel. Het totaal aantal doden sinds woensdag de rellen uitbraken bedraagt nu 23 en er zijn tientallen gewonden. PremÖer Sanya Dharmasakti van Thai land heeft de bewoners van Bangkok gewaarschuwd in hun huizen te blij ven e» zich vooral niet op straat te begeven. Alle regeringsgebouwen wor den door eenheden van het leger bewadkt en volgens de politiecommis saris had men de toestand gisteravond onder controle. De ongeregeldheden begonnen woens dag boen een Chinese taxichauffeur werd gearresteerd wegens fout parke ren. De gevechten zijn de hevigste stads opstandige jeugd vorig jaar ok tober de militaire regering tot heen gaan dwong. De politie werd een gehate macht gedurende deze oktob er- demonstraties en premier Sanya heeft altijd geaarzeld de politie in te zetten, zelfs als de demonstraties een geweld dadig karakter kregen. Volgens waarnemers is deze haat er de oorzaak van geweest dat een op zichzelf klein Incident als de arresta tie van de chauffeur uitgroeide tot een compleet straatoproer. De rege ring kondigde donderdag de staat van beleg af en zond militairen en tanks naar de Chinese wijt, Aanval Gistermorgen veegden de militairen de straten schoon en achtervolgden zij Dictatuur dreigt voor eiland NICOSIA (AP, Reuter, UPI) De Cypriotische president aartsbis schop Makaraios heeft de Griekse regering er voor de eerste maal openlijk van beschuldigd de beweging te steunen die uit is omverwer ping van zijn bewind. Makarios zei dit op zijn maandelijkse persconferentie. Hij verdenkt de Griekse junta ervan de dictatuur op Cyprus te willen vestigen. Hij voegde eraan toe dat de junta ook heeft geprobeerd de Grieks-Cypriotische Na tionale garde te willen veranderen van een staatsorgaan in een' binnen lands bezettingsleger*. Met de beweringen van Makarios is de sinds lang sluimerende ruzie tus sen Nicosia en Athene weer naar de oppervlakte gekomen. Eén en ander heeft aanleiding gegeven tot het hard nekkige gerucht dat de Griekse junta van plan zou zijn om de aartsbisschop aan de dijk te zetten. Makarios heeft deze berichten van de hand gewezen. 'Volgens mij is een coup niet mogelijk, Maar zelfs als een coup wel mogelijk zou zijn ziet het er niet naar uit dat deze succesvol zal zijn', aldus Makarios. Staatsgreep l Plaatselijke waarnemers menen echter dat een staatsgreep wel degelijk mo gelijk is omdat de 600 officieren van het 10.000 manschappen tellende Cypriotische leger (nationale garde) overwegend anti-Makarios en pro- Grieks zijn. Een aantal officieren van de Nationa le garde zijn op verschillende manie ren betrokken bij de EOKA, de on dergrondse pro-Griekse beweging, op gericht door de overleden generaal George Grivas. Deze beweging is de laatste drie jaar actief geweest en heeft terroristische aanslagen ge pleegd om zo de vereniging van Cyprus en Griekenland te bewerkstel ligen. Volgens Makarios is Athene groten deels verantwoordelijk voor wat er in Cyprus gebeurt. 'Kaders van het Griekse militaire regime he"bben de Aartsbisschop Makarios macht over en leiden de EOKA-orga- nisatie', aldus Makarios. Makarios heeft de Griekse leider Phaedon Gizi- kis een lange brief gestuurd waarin hij eist dat de officieren op 50 na worden teruggeroepen naar Grieken land. 'Wij zouden in het begin voor enkele moeilijkheden kunnen staan, maar het is onze bedoeling in de toekomst de Nationale garde onder leiding te stellen van Cyprische officieren', zo zou Makarios gezegd hebben. BARTOW, FLORIDA (AP). De gewezen slaaf Charlie Smith vierde donderdag, dus op de officiële her denkingsdag van de onafhankelijk heidsverklaring van de Verenigde Staten zijn 132 ste verjaardag. Vol gens de officiële registers is Char lie de oudste inwoner van de V.S. Hij kwam in 1854 op een slaven schip naar dit land. 'De Jongere generatie, onverschillig blank of zwart, Is geen knip voor de neus waard. Ik heb dat de afgelopen honderd jaar voortdurend -gezegd', aldus Charlie. Volgens de archieven van de Ame rikaanse sociale dienst, waarin gege vens uit de boekhouding van de slavenmarkt van New Orleans zijn opgegaan, werd Smith in 1842 ge boren in het deel van Afrika, dat nu Liberia heet. Hij zelf vertelt, dat hij op onge veer 12-jarige leeftijd met beloften van lekker eten en een lui leventje in het land overzee aan boord werd gelokt van een houten zeil schip. Toen hij benedendeks kwam om die lekkernijen met eigen ogen te bekijken, voer de slavenhaler uit. Pas in New Orleans liet het schip zijn anker vallen. Smith werd daar op de veiling gekocht door een boer uit Texas, die hem mee naar huis nam, hem zijn familienaam gaf en hem als een van zijn eigen kinderen behan delde. Jarenlang werkte Smith als cow boy en Houthakker In Texas en Oklahoma. Dertig jaar. later ver huisde hij naar Florida, waar hij als citroen plukker en enige tijd als zelfstandig kruidenier in zijn le vensonderhoud voorzag. Smith heeft nooitprecies geweten, wat zijn geboortedatum was en daarom beschouwde hij dc verjaardag van Amerika maar als zijn eigen ver jaardag. Over zijn verleden zegt hij: 'Ik heb geen geschiedenis geleerd, ik heb het zelf beleefd'. (ADVERTENTIE) Ook is er een héé' goed restaurant in de merendeels jonge demonstranten. In de loop van de morgen meldde de politie dat de honderen rellenmakers voor het grootste deel waren terugge dreven. De noodtoestand bleef echter van kracht ómdat dé politie reekning hield met nieuwe gewelddadige uit barstingen. Deze bleven niet uit Toen de politie de wegen in de Chinese wijk probeer de af te zetten werd zij opnieuw door een woedende menigte, vooral jonge ren, aangevallen. De gevechten ver plaatsten zich weer naar het al eerder belegerde politiebureau Plabplachai, waar in de nacht van donderdag op vrijdag al zeven mensen door politie- op.®^ndige Een tank houdt de wacht bij het Grote Paleis nada t het leger in paraatheid gebracht werd om een eind anden^voorwerpen! SS de gewelddadige rellen in de Chinese wijk. den zich sluipschutters die in de rich ting van de honderden politiemannen vuurden. In een wijde straal rond het politie bureau waren de verkeerslichten ver nield en de verkeersborden uit de grond getrokken. Een groot aantal particuliere auto's en zeven stadsbus sen bleven vernield in de straten achter. De politie verklaarde dat de autoritei ten rekening houden met de mogelijk heid van een nieuwe golf van geweld, zodra de nacht is ingevallen. De auto riteiten hebben bevolen een onder zoek in te stellen naar de achtergron den van de gewelddadigheden. PARIJS, ROME, WASHINGTON (UPI, AP, Reuter) Bij het bezoek vain Henry Kissinger, de (Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, aam Parijs is gebleken dat er een belangrijke verbe tering is ontstaan in de betrekkingen tussen Frankrijk en de Verenigde Staten. KARLSRUHE (DPA) Een groepe ring lil de Duitse stad Karlsruhe, die zich inzet voor bescherming van het milieu, heeft een naar haar mening nieuw 'kernschandaal' onthuld rond het centrum voor kernonderzoek in deze stad. In een brief aan de Westduitse rege ring wijst de groepering erop dat de radio-activiteit in een gebied ten wes ten van het onderzoekcentrum de toe gestane hoeveelheid tot het 20- of 30- voudige heeft overschreden. Een en ander is volgens de groep te wijten aan onvoldoende veiligheidsmaatrege len bij het opslaan van radio-actief afval in het centrum. Nog pas eind mei had de groep het centrum verweten op de vuilnisstort plaats Leopoldshaven bij Karlsruhe radioactief afval te hebben gedepo neerd, dat tot een aanzienlijke be smetting zou hebben geleid. De auto riteiten wezen deze beschuldiging van de hand. Van Franse zijde werd verklaard dat het bezoek van Kissinger belangrijk was, omdat het klimaat van de rela ties tussen beide randen sinds de verkiezing van Valery Giscard d'Es- taing als opvolger van president Geor ges Pompidou was veranderd. Kissin ger verklaarde zelf dat zijn besprekin gen met president Giscard vriend schappelijk en opbouwend waren ge weest. Giscard en Kissinger spraken over de resultaten van het Russisch-Ameri kaanse topoverleg en de Europese be trekkingen met Amerika. De Franse president zou uiting hebben gegeven aan de Europese ongerustheid over het in Moskou gepubliceerde commu niqué, waarin aangedrongen wordt op spoedige afsluiting Van de Europese veiligheidsconferentie en op een top conferentie ter ondertekening van een overeenkomst. Na zijn gesprek met Giscard is Kissin ger naar Rome vertrokken voor be sprekingen met Italiaanse regerings leiders. Voordat hij vandaag doorreist naar Bonn zal Kissinger door de paus in audiëntie worden ontvangen. Maan dag wordt hij in Londen verwacht. In Rome zal Kissinger ook spreken over de mogelijkheden van economische steun aan Italië. In Washington hebben advocaten na- ADVERTENTIE stadswijk in tijdloos I mens Kissinger de distrjctsrechter ge vraagd, de dagvaarding ongedaan te maken, rwelke de munster verplichtte, gisteren te getuigen in het proces tegen John D. Ehrlichman, en drie andere vroegere medewerkers van het Witte Huis, die betrokken zouden zijn MOSKOU (UPI, Reuter) De Russi sche ruimtevaarders Popowitsj en Artjoechin zijn aan het werk in het ruimtestation Saljoet 3. De manoeu vres die nodig waren om hun Sojoez- cabine bij het station te brengen en te koppelen, verliepen soepel. Over het werkprogramma bestaat enige on zekerheid. Uitspraken van de chef van de Russische kosmonautenopleiding Wladimir SJatalow wijzen er op dat er meer gaat gebeuren dan het soort waarnemingen dut Amerikanen maan denlang vanuit hun Skylab deden. In een vraaggesprek met TASS- sprak generaal Sjatalow over het 'verkennen van nieuwe mogelijkheden om zowel afzonderlijke ruimtevaartuigen te ge bruiken, als groepen van ruimte-ob jecten'. Wat dit betekent, kan men slechts afwachten. De sfeer aan boord is goed. 'Beide mannen zijn briljant aan het werk. Zij voeren het vluchtprogramma effi ciënt uit en, wat de hoofdzaak is, ze doen het met gemak en met enthousi asme', aldus vluchtleider Alexei Jeli- séjew. geweest bij de inbraak in het kantoor van de psychiater van Daniel Ells- berg, de man die de Pentagon-papie- ren betreffende strijd in Indo-Ghina publiceerde. De advocaten verklaarden dat Kissin ger onmogelijk kon verschijnen in verband met zijn belangrijke ontmoe tingen met Europese leiders. Gezegd werd dat Kissinger in elkngeval naar zijn Deste weten 'niet op de hoogte was van de inbraak'. Als getuige had de minister zonder meer verklaard 'niets van de inbrqak te hebben gewe ten'. Onderzocht wordt, of hij mei need heeft gepleegd. KEY BISCANE (Reuter, UPI) President Nixon zou begin vorige maand zijn leven hebben geriskeerd door zijn reis naar het Midden-Oosten te laten doorgaan. Nixon was door zijn arts dr. Walter Tkach gewaar schuwd dat zich bij de adefontsteking in zijn linkerbeen een bloedprop had gevormd en dat deze zich naar zijn longen kon verplaatsen met fatale gevolgen, Nixon was toen al in Salz burg en had dr. Tkach geantwoord, dat de reis door het Midden Oosten te belangrijk was om af te gelasten. Op Nixons reis naar Moskou was het gevaar al geheel geweken. door Victor Zorza Op weg naar de topconferentie in Mos'kou legde minister Kissinger nit en niet voor de eerste keer dat de Verenigde Staten en de Sowjet-Unie het menselijk leven in een paar dagen kunnen ver nietigen' en 'een einde kunnen maken aan de beschaving, zoals wij die kennen'. BRUSSEL (ANP) Twee Belgische kamerleden, beiden van de Vlaamse Volksunie, hebben aangekondigd dat ze voortaan ip de Belgische treinen de noodrem als wapen zullen gebruiken om een juiste toepassing van de Belgische taalwetten af te dwingen. Twee leden hebben donderdag dat wapen al gehan teerd. Zij ontdekten dat de conducteur op de lijn Oostende-Luik alleen maar Frans sprak. Toen ze daartegen wensten te protesteren bij de hoofdconducteur en toen de conducteur weigerde de hoofdconducteur te roepen, trokken ze aan de noodrem. De beide kamerleden eisten dat er proces-verbaal zou worden opgemaakt. Dat kon, zei de hoofdconducteur die toen inmiddels wel was ver schenen en lilj bracht de kamerleden een franstalig formulier. De twee kamer leden stapten uit in het station Brussel-Zuid en wilden daar opnieuw een proces-verbaal laten opmaken van hun lo'gevallen onderweg. Toen de onder- stationschef dat weigerde stapten de twee kamerleden weer in de trein en brachten die, via de noodrem, tussen Brussel-Zuid en Brusel-Centraal opnieuw tot stilstand. Maar in Moskou is dit juist een punt van discussie. De aanhang van Brezn- jew betoogt, dat het gevaar voor de beschaving reëel is, maar de meer militante vleugel houdt vol, dat het de imperialistische agressor is, die in een toekomstige oorlog volkomen en definitief verslagen moet worden. Dit argument, dat doorgaans is te vinden in de militaire Sowjet-pers, wordt aangevallen door de woordvoer ders van Breznjew. 'Natuurlijk,' schrijft het regeringsblad Izwestia, ui teraard zonder de militairen te noe men, 'de agressor zou worden verplet terd, maar tegen welke prijs?' Kissinger gelooft, dat ook in Washing ton een diepgaand debat over de toe komst van de 'detente' (ontspannings- politiek) onvermijdelijk is en dat daarbij de 'fundamentele vragen over het nationaal voortbestaan en de toe komst van de mensheid' aan de orde moeten komen. Dit zijn in feite de begrippen, waarover het debat in het Kremlin wordt gevoerd. Sommige SowjeWeiders voeren aan, dat 'natio naal voortbestaan' grotere en betere wapens vereist Anderen blijven erbij, dat de 'toekomst van de mensheid' alleen verzekerd ban worden door inkrimping van de bewapening. Paraat In Moskou zegt de militante fractie, dat het imperialisme met zijn oorlo gen wapens noodzakelijk heeft ge maakt. Het is een stelling, waaraan minister van defensie Anrei Gretsko bijzonder gehecht is. Zoals zij opgevat wordt door politieke schrijvers die zijn mening delen, betekent deze stel-, ling: militaire paraatheid voor het aoor Victc: Zorzc opvolging. Nikita Chroestsjew pro beerde het leiderschap aan premier Georgi Malenkow te ontfutselen. Het was Malenkow, die in die tijd stelde, dat de bedreiging voer de mensheid, die uitging van de atoomwapens, Rus land noodzaakte om de politiek van confrontatie uit de tijd van Stalin af te zweren. Chroestsjew bestempelde Politi6k6 WGt de ontwapeningsplannen van Malen kow als iets, dat gelijk stond aan verraad en werd hein de baas met de hulp van een dankbaar leger. Altijd meer geval Iemand als senator Jackson ooit president (van de VS) wordt en de Sowjet-nic met vernietiging bedreigt. Als maarschalk Gretsjko er in slaagt van het Politburo te krijgen wat hij wil, kan Jackson in aansluiting daar op weer aanvoeren, dat de Sowjet- Unie een steeds groter wordende be dreiging voor de VS wordt. Juist omdat er niets nieuws steekt in dit actie-reactie-patroon, dat eigenlijk al bestaat sinds er atoomwapens versche nen, hebben Kissingers waarschuwin gen over het eind van de beschaving een holle klank. Dit alarm is zelf deel geworden van hèt patroon. Het eerste debat in het Kremlin ovur 'het eind der beschaving* kwam aan het licht in de jaren vijftig, kort na de dood van Stalin, toen het een rol ging spelen bij de strijd om diens Jarenlang ginig Chroestsjew door met het afbetalen van zijn schuld aan de militairen, maar tenslotte keerde hij zich tegen hun onverzadigbare behoef ten en ging hij een zelfde beleid voeren als waarvoor hij Malenkow had afgezet Tegen die tijd had hij al de schijn gewekt dat Ruslands capaci teit aan atoom-raketten groter was dan die van de VS. John F. Kennedy hief toen de kreet aan over de 'missile-gap', de achter stand bij de ontwikkeling van raket ten, tegenover de regering van Eisen hower. Hij gebruikte dit argument in zijn verkiezingsstrijd tegen Richard Nixon, bijna net zoals Chroestsjew een soortgelijk argument had ge bruikt om Malenkow weg te krijgen. De uitbreiding van het wapenbestand, dat onder Kennedy volgde, gaf de mensen van de harde lijn in het Kremlin de mogelijkheid om bij Chroestsjew aan te dringen op grotere bedragen voor defensie. Dat was hal verwege de jaren zestig. Toen hij weigerde werd hij afgezet door Brezn jew, die nèt als Chroestsjew had Zuid-Afrika boos JOHANNESBURG (Reuter) De Zuidafrikaanse staatsradio heeft Ne derland en Engeland, 'twee van onze moederlanden', veroordeeld wegens hun politiek ten opzichte van Zuid- Afrika. Nederland zou van plan zijn, geld te geven voor steun aan een guerrillabeweging in de Capiri-strook in Namibië (Zuidwest-Afrika). 'Erken ning en steun aan terroristen door geciviliseerde regeringen is geen rati oneel gedrag*, aldus de radio. Almirante ROME (DPA) De leider van de Italiaanse neo-fascisten, Giorgio Almi rante. moet terecht staan. De Italiaan se 'Tweede Kamer* heeft met grote meerderheid een verzoek van het openbaar ministerie om opheffing van Almirante's parlementaire onschend baarheid goedgekeurd. De zestigjarige partijleider wordt ervan beschuldigd tot een gewapende opstand opgeroe pen te hebben. Tindemans populair BRUSSEL (ANP) De Belgische premier, de christen-demokraat Leo Tindemans, is populair bij de bevol king van zijn land. Uit een opiniepei ling blijkt dat 72,3 pet van de onder vraagden 'zeer tevreden' of 'tevreden' is over de premier. In het Vlaamse land ligt de populari teit van Tindemans nog hoger: 80,6 pet meent daar dat men het met deze premier heeft getroffen. Bonn helpt Caïro CAIRO (UPI) De Westduitse rege ring zal de komende drie jaar voor een bedrag van 500 miljoen mark ontwikkelingshulp geven aan Egypte. De ontwikkelingshulp is vooral elek- trificatieprojecten, kunstmestfabrie- ken en het herstel van de door de oorlog verwoeste streek langs het Su- ezkanaal. Bovendien stelt Bonn 250 miljoen beschikbaar als exportgaran ties voor Egyptische aankopen in de Bondsrepubliek. Havenstaking Lissabon LISSABON (AP) Een staking van 2.600 havenarbeiders heeft de haven van Lissabon stilgelegd, juist voor de aankomst van een schip met Portuge se troepen die terugkeerden uit Afri ka. De havenarbeiders zijn in staking gegaan, om looneisen kracht bij te zetten. Kabinet IJsland REYKJAVIK (AP) —De president van IJsland, Kristjan Eldjarn, heeft de leider van de Onafhankelijkheids partij, Geir Hallgrimsson, gevraagd een nieuw coalitiekabinet te vormen. Dit wérd bekendgemaakt, na bespre kingen tussen de president en de leiders van alle politieke partijen. Tsjoe in ziekenhuis TOKIO (Reuter, AP) De Chinese premier Tsjoe En-Iai heeft gisteren in een ziekenhuis in Peking een onder houd gehad met de Amerikaanse sena tor Hènry Jackson, zo is in een radios uitzending vanuit Peking bericht Hoewel er geen bijzonderheden wer den vermeld betekent dit blijkbaar dat Tsjoe medische behandeling ondergaat in verband met een ziekte, waarvan de aard niet bekend is gemaakt. BELFAST (UPI) De meeste poli tieke leiders in Noord-Ierland laten zich gematigd positief uit over het gisteren gepubliceerde Britse witboek óver de politieke toekomst van Ulster. De gematigde protestantse leider Bri an Faulkner, ex-voorzitter van de ont bonden 'assemblee', meende dat het publiek in niet-emotionele sfeer zal kunnen deelnemen aan de verkiezin gen voor de 'Constitutionele conven tie' die een blauwdruk voor de poli tieke toekomst van Ulster moet ont werpen. Hij rekende op steun voor het beleid van het Inmiddels opge schorte bestuur, dat uitging van het beginsel van machtsverdeling tussy rooms-katholiek en protestant gedaan begon met de militairen hun zin te geven, alleen maar om te ontdekken, dat zij altijd méér wilden. Nu, halverwege de jaren zeventig, is de cirkel weer rond, en nu zijn het Breznjew en de militairen, gesteund door enkele politici, die in een debat zijn gewikkeld. Wéér gaat het debat ogenschijnlijk over 'het eind der be schaving', maar in feite over het be wapeningsprogramma van de Sowjet- Unie voor de volgende tien jaar. Het zich herhalende patroon sugge reert het bestaan van een Internatio nale politieke wet, die de Oost-West- verhoudingen lijkt te beheersen. De tijd voor het opbouwen van een mo dern wapensysteem is ongeveer tien jaar en iedere tien jaar woedt er in het Kremlin een machtsstrijd, waarbij de militante fractie er in slaagt, degenen, die zich verzetten tegen hogere uitgaven voor bewape ning, uit te schakelen De winnaars keuren de nieuwe bewapeningspro gramma's goed, maar na verloop van tijd beginnen rij te werken aan beper king van de bewapening en aan verbe tering van de OostrWest-verhouding, alleen maar om op hun beurt te worden afgezet De Amerikaanse politici, die aandrin gen op grotere bewapeningsprogram ma's, dragen de munitie aan, die de haviken in de Sowjet-Unie nodig heb ben om de macht in het Kremlin te veroveren. En de Russische haviken zorgen voor de munitie, die Ameri kaanse politici van Kennedy tot Jackson kunnen gebruiken om in hun land verkiezingen te winnen. De werking van deze wet gaat over de grenzen tussen Oost en West heen en de onbewuste samenwerking tussen beide partijen houdt de bewapenings wedloop op gang. Beate Klarsfeld KEULEN (DPA) —In het proces tegen de 35-jarige Frans-Duitse Beate Klarsfeld heeft de officier van justitie in Keulen een voorwaardelijke gevan genisstraf van een half jaar geëist wegens bedreiging en het toebrengen van zwaar lichamelijk letsel. Beate Klarsfeld had in maart 1971 getracht de vroegere chef van de nationaaJsoci- alistische geheime staatspolitie (Gesta po) in Parijs, Kurt Lischka naar Frankrijk te ontvoeren waar hij ter dood veroordeeld was. Er was gisteren geen publiek in de zaal. Slechts enkele journalisten wer den toegelaten. Felle demonstraties hadden eerder deze week voortzetting van het proces onmogelijk gemaakt I

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1974 | | pagina 9