Europese twijfels niet weggenomen Grimmige volksrepubliek Jemen past zich aan Negatieve balans Arabieren: 'geheime hulp' voor Libanon Kosmonauten op weg naar ruimtestation Laat'ns wal van je Nu het Suezkanaal weer open gaat Kissinger lichtte bondgenoten in Eerbetoon aan Peron abrupt beëindigd Leger en politie paraat na bloedige rel in Thailand TROUW/KWARTET VRIJDAG 3 JULI 1974 BUITENLAND T7/K6 ADVERTENTIE BRUSSEL, WAiSiHEVGrrOiN (UlPI, AP, ANP, Reuter) De Euro- pese bondgenoten van de Verenigde Staten hebben zich niet laten overtuigen door de verzekering van minister van buitenlandse zaken Henry Kissinger, dat Washington geen geheim akkoord met Moskou heeft gesloten over de slepende Europese veiiigheidsoonferentie. Kissinger is er met in geslaagd de ongerustheid weg te nemen die (voor al bij Nederland) is ontstaan door de vrij grote verschillen in de slotverkla ringen die zijn uitgegeven na de NA- VO-conferentie in Ottawa, vorige maand, en na het bezoek van Ndxon aan de Sowjet-Unde. In NAVO-kringen vraagt men zich af, of deze kwestie niet het sluimerende wantrouwen tus sen Europa en de Verenigde Staten weer heeft aangewakkerd. Wat Nederland essentieel vindt, is dat op veiligheidsconferentie ook duidelij ke afspraken worden gemaakt over een vrijer personenverkeer van Oost naar West en andersom en over meer vrijheid van informatie. Omdat op dit punt geen vooruitgang is geboekt, lieten de NAVO-ministers in Ottawa in hun slotverklaring weten dat de Vedligheidsconferentie weliswaar en kele resultaten had opgeleverd, maar dat veel zaken onopgelost waren ge bleven. Verder Het slotcommuniqué dat na de top conferentie in Moskou is uitgegeven gaat naar de smaak van veel Europese landen dn de NAVO veel verder. Daarin wordt namelijk gezegd dat over een aantal vragen van betekenis al gedeeltelijke vooruitgang ds ge boekt en dat, ervan uitgaande dat een goede afloop van de conferentie van betekenis is voor de vrede, de VS en de Sowj et-Unie er voor zijn dat de conferentie, 'spoedig, met een bijeen komst op het hoogste niveau' wordt besloten. Er is nog een zaak waartegenover Nederland en andere Europese NA- STOCKHOLM (Reuter) Het In ternationale instituut voor vredes vraagstukken (SIPRI) dn Stock holm heeft de ontmoeting tussen Nixon en Breznjew beschreven als teleurstellend en niet in het be lang van de vrede. Volgens deze vermaarde onderzoek instelling zijn de resultaten van de topconferentie zeer negatief, ge zien in het licht van de ontwape ning, de grote vooruitgang in de militaire technologie in een nieuw tijdperk van verspreiding van nu cleaire wapens. Dr. Frank Barnaby, directeur van SIPRI, vertelde in een vraagge sprek dat het instituut overtuigd was dat president Nixon en de Sowj et-leider Leonid Brezn j ew niet in staat waren de ontwikkeling van een nieuwe generatie van nu cleaire wapens tot stilstand te brengen. 'Zij waren niet in staat de wapen wedloop te beheersen omdat er in beide landen machtige groepen zijn die blijven aandringen op nieuwe bewapening, vooral met het oog op een anti-onderzeeboot oorlogvoering'. De huidige politici en diplomaten kunnen deze pres siegroepen niet in de hand hou den. In Rusland zijn het de mili tairen en in de Verenigde Staten is het het zogenaamde militair- industrieel complex', aldus Bar naby. Volgens SIPRI is de overeenkomst om de ondergrondse kernproeven te beperken tot een kracht van 150 kiloton, zonder betekenis. De mili tairen hebben geen belangstelling meer voor kernexplosies boven de 150 kiloton, het gaat nu vooral om tactische kernwapens en strategi sche atoomkoppen met een minder krachtige lading. Nixon en Bres- njew hebben dat gedurende hun onderhandelingen eenvoudig gene geerd. De resultaten van de ontmoeting zijn dan ook zeer mager. SIPRI zou gewild hebben dat beide kan ten hadden toegefeven dat anti raket-systemen (ABM) ni et-effec tief zijn en totaal verwijderd die nen te worden. Het feit dat beide grootmachten elkaar toestaan door te gaan met de ontwikkeling van één ABM- systeem zou aantonen dat ze de deur op een kier willen houden, zodat ze met het onderzoek en de verbetering ervan kunnen door gaan. Eppler afgetreden BONN (DPA, AFP). De Westduit- se minister voor economische samen werking de 47-jarige Erhard Eppler, is gisteren afgetreden, aanleiding is het besluit van het kabinet de uitga ven voor ontwikkelingshulp te beper ken. De industrielanden hebben zich inder tijd bereid verklaard 0,7 percent van het bruto nationaal produkt als ont wikkelingshulp beschikbaar te stellen. De Westduitse regering besloot even wel 0,42 pet als richtlijn aan te hou den, welk percentage het laatste jaar zelf sniet gehaald is (0,32 pet) Eppler, die in 1968 minister werd, vindt dat veel te weinig. Jassa Arafat tweede wereldoorlog bekend is gewor den vanwege zijn contacten met Hit- Ier en Mussolini, is gisteren op 77- jarige leeftijd in Beiroet overleden. Haj Amin al-Hoessemi, die een hart kwaal had sinds de Arabische legers in 1967 door Israël werden vernietigd, was eens de leider van de Palestijnse Arabieren. BUENOS AIRES (Reuter) De poli tie in Bueonos Aires heeft gisteren plotseling een eind gemaakt aan het défilé langs het opgebaarde lichaam van de overleden Argentijnse presi dent Juan Domingo Peron, Hinderden gewapende politiemannen omsingel den het congresgebouw, waar Peron lag opgebaard. Tienduizenden mensen die op straat in de rij stonden om Peron de laatste eer te bewijzen, kregen te horen dat ze zich moesten verspreiden. Later werd bekendgemaakt dat de kist met het lichaam was gesloten en naar een andere kamer in het congresge bouw was overgebracht. Een Japanner was aangetrokken om Perons lichaam te balsemen. Mensen die Peron niet hadden kunnen zien terwijl hij opgeb aard was, zouden daar nu in een later stadium de gelegenheid voor hebben. Het défilé zou zijn beëindigd omdat Perons lichaam er niet zo best aan toe was. Arafat gaat naar Moskou CAIRO, BEIROET (Reuter, AP, UPI, AFP) De ministers van de fensie en van buitenlandse zaken van een aantal Arabische landen hebben in Cairo beslissingen genomen over 'geheime hulp' aan Liba non, opdat het zich kan verdedigen tegen Israëlische (lucht-) aanval len. Ondanks de geheimhouding lijkt het vrij duidelijk te zijn, dat Libanon geen rechtstreekse militaire hulp zal krijgen. Het heeft laten weten dat het er alleen oip uit is, de eigen verdedi ging te versterken. Blijkbaar wil het voorkomen, dat eenheden van lucht macht en leger van andere Arabische landen zich in het conflict mengen. Aangenomen wordt dat de in Gairo gehouden conferentie besloten heeft, Libanon en de Palestijnse comman do's in dat land financiële hulp te verstrekken om wapens te kopen. De Palestijnse leiders zouden ook om militaire hulp hebben gevraagd, met inbegrip van moderne afweerraketten. Naar verluidt staat het de Arabische landen vrij, geld of wapens te ver strekken. Intussen weet het Libanese blad Al Nahar te berichten dat Jassir Arafat, leider van de Palestijnse bevrijdings organisatie, binnenkort weer een be zoek aan Moskou zal brengen. Arafat streeft er naar een bureau in de Russische hoofdstad te openen, de betrekkingen tussen zijn organisatie en Moskou op een officieel niveau te plaatsen. Ook wil hij bijzonderheden vernemen over de besprekingen tus sen Nixon en Breznjew over de Pales tijnse kwestie. In Beiroet werd een redacteur van het blad An Nahar ontvoerd. Enkele tienduizenden demonstranten gingen gisteren op straat om tegen de kid napping te protesteren. De veiligheids troepen zoeken in geheel Libanon naar de plaats waar de journalist, Michel Aboe Jawdeh, verborgen wordt gehouden. Men zoekt verband tussen dé moord op een vroegere Jeministi- sche minister en een artikel van Jaw deh waarin deze de onbekende moor denaars veroordeelde. De vroegere groot-moefti van Jeruza lem, die voornamelijk tijdens de VO-landen zich voorzichtig opstellen. Kissinger heeft de NAVO-raad meege deeld dat hij dinsdag in Madrid een verklaring met Spanje zal tekenen die zich 'zal bewegen langs de lijnen van de recente Atlantische verklaring'. Er bestaat een Nederlandse beducht heid voor de mogelijkheid dat de in Madrid te ondertekenen verklaring miissahien toch zal wijzen in de rich ting van een opnemen van Spanje in de NAVO en de EEG. Nederland znet dan ook met belangstelling naar de tekst van deze verklaring (die Kissin ger overigens niet bekend maakte) uit Positief In Brussel werd positief geoordeeld over het feit dat Kissinger zich, na het topoverleg in Moskou, naar Brus sel heeft gehaast. Dat wijst toch op een verbeterd klimaat tussen de VS en Europa en op een Amerikaanse wil de afspraken inzake consultatie over eind te houden, aldus NAVO-kringen. Kissinger heeft in de NAVO-raad ook mededelingen gedaan over het verloop van het gesprek in Moskou inzake de onderhandelingen over de vermin dering van strategische kernwapens (SALT). De Russen zouden langza merhand mededeelzamer worden over hun uitgangspunten. Voorts zou de Sowj et-Unie nog steeds een achter stand hebben in het geheel van de nucleaire bewapening. Amerika is vastbesloten zijn voorsprong op dit punt niet verloren te laten gaan. De minister heef t donderdag in Brus sel ook besprekingen gevoerd met de voorzitter van de Europese commissie, Ortoli, en met het commissielid Sir Christopher Soames. Daaruit resul teerde een afspraak voor een nieuwe ontmoeting Kissinger en Ortoli in september in Washington. Kissinger is gistermiddag naar Parijs doorgereisd voor overleg met de Fran se politieke leiders. Bij aankomst ver- blaarde hij de Fransen te zullen ont moeten als bondgenoten op basis van gelijkheid en onafhankelijkheid. Van daag zou Kissinger besprekingen voe ren met president Vaiery Giscard d'Bstaing. Daarna vertrekt hij naar Rome om met de Italiaanse leiders besprekingen te voeren. Nixon Nixon verklaarde bij zijn terugkeer in de Verenigde Staten dat de Russische leiders beseffen dat Amerika niet voor een nieuwe vredesstructuur werkt ten koste van zijn traditionele bondgenoten. De gesloten akkoorden zijn niet bedoeld als een kortstondige sensatie, maar als de voortzetting van een duurzaam beleid, aldus de presi dent die overigens herinnerde aan woorden van de eerste Amerikaanse president. George Washington: 'Voor bereid zijn op een oorlog is één van de beste manieren om de vrede te bewaren. James Schlesinger, de Amerikaanse minister van defensie, heeft ontkend dat er een diepgaand meningsverschil tussen hem en Kissinger bestaat over de in Moskou gesloten akkoorden. Hij verklaarde dat Amerika de onder grondse kernproeven zal voortzetten, totdat het akkoord van Moskou (in het voorjaar van 1976) van kracht wordt. Heel Nederland kijkt.keel Nederland praat met keel Nederland na over deWK-finales. Ook voetbal-enthousiaste lingen die ver van elkaar wonen. Diebellen elkaar gewoon even op voor een gezellige nabeschouwing. Pa's niet duur, want 's avonds en in het weekend belt u voor half geld door heel Nederland! BANGKOK (Reuter, AFP, AP) Premier Sanya Dharmasakti van Thai land heeft gisteren het leger en de politie in staat van verhoogde paraat heid gebracht na relletjes in de vroe ge ochtenduren. Volgens zegslieden beoogt de regering met de maatregelen verdere uitbrei ding van de rellen te voorkomen. Verder zou ze een eind willen maken aan de anti-Amerikaanse demonstra ties. Bij de rellen zijn zeven personen gedood en vielen 40 gewonden, onder wie vijf politieagenten. De incidenten begonnen toen de politie een taxi chauffeur wilde aanhouden, die voor een bioscoop op een vrachtje stond te wachten. De chauffeur riep de hulp in van het uit de bioscoop komende publiek, waarna het tot een massale vechtpar tij kwam. Honderden mensen probeer den een politiebureau te bezetten, waartegen de agenten met hun vuur wapens optraden. Ovambo's gearresteerd JOHANNESBURG (AFP). Meer dan 130 leden van de Ovaunbostam (uit het noorden van Namibië) zij in de afgelopen maand in Angola gear resteerd wegens illegale grensover schrijding. Onder hen is één van de leiders van de SWAPO, (de bevrij dingsbeweging van Namibië) John Ya Otto. De meeste gearresteerde Ovambo's zeggen studenten te zijn, die gevlucht zijn voor een onderdrukkend bewind. Velen van hen hebben politiek asiel aangevraagd en willen in Angola blij ven, aldus een Portugese woordvoer der an Johannesburg. Namibië is een voormalig mandaatgebied van de VN, ook nadat de VN het mandaat introk. De SWAPO streeft naar onafhanke lijkheid voor Namibië. Moord Delgado opgelost LISSABON (DPA, AP). De moord op de Portugese generaal Humberto Delgado, in 1958 een kansrijke kandi daat bij de presidentsverkiezingen, is opgehelderd. Volgens berichten in Portugese kranten heeft minister van buitenlandse zaken Mario Soares op een bijeenkomst in Oporto gezegd dat twee voormalige agenten van de ge heime dienst (de Pide) zijn gearres teerd en de moord hebben bekend. Cuba en de VS HAVANNA (Reuter) De Cubaanse premier, Fidel Castro, zal in de ko mende dagen een ontmoeting hebben met een functionaris van de Ameri kaanse senaatscommissie voor buiten landse betrekkingen. Daartoe is Pat Holt, directeur van de staf van de commissie, in Havanna aangekomen. Zijn bezoek is het eerste van een lid van de commissie sinds de VS in 1961 de betrekkingen met Cuba verbraken. Fidel Castro zou hebben verklaard, dat hij graag een gesprek zou hebben met de Amerikaanse minister van bui tenlandse zaken, Henry Kissinger, over herstel van de normale betrek kingen met de VS, nadat deze hun economische blokkade van Cuba heb ben opgegeven. Post via Vatikaan ROME (DPA) De enorme achter stand bij de Italiaane posterijen, waardoor gewone en aangetekende brieven en zelfs expressestukken vaak maandenlang onderweg zijn, heeft er toe geleid dat steeds meer Italianen hun post naar het buitenland via Vatikaan-Stad gaan verzenden. De kleine Vatikaanse postdienst kan het vooral uit Rome komende aanbod nauwelijks meer verwerken. MOSKOU (UPI, Reuter) De twee Russische ruimtevaarders die woensdag met de Sojoez 14 waren gelanceerd, hadden gisteravond nog niet vastgemaakt aan hun reisdoel, het ruimtestation Saljoet 3. Kolonel Pawel Popowitsj en overste Joeri Artjoechin zullen eerst 'n formatievlucht met de Saljoet oefenen en andere experimenten uit voeren, verklaarde hun collega Alexei Leonow. Nixons hoop WASHINGTON (AP) Ten tijd« van de inbraak in het kantoor van de psychiater van Daniel Ellsberg, hoop ten President Nixon, Henry lüssinger en andere functionarissen dat infor matie, waardoor Ellsberg (die de Pen- tagon-papieren inzake Vietnam publi ceerde) in een kwaad daglicht werd gesteld, openbaar kon worden ge maakt. Dit heeft de vroegere speciale adviseur van het Witte Huis Charles Colson verklaard in verband met het proces tegen de zogenaamde 'loodgie- tersgroep' die de inbraak in het kan toor van de psychiater pleegde. TR Daarmee maakte hij een eind aan een periode van onzekerheid die begon toen Amerikaanse astronauten die bij Moskou trainen voor de gezamenlijke ruimtevlucht volgend jaar, op weg naar hun ontbijt gisteren van de Russen begrepen dat de koppeling toen al een feit was. Maar de officiële berichten van TASS spraken gister avond alleen nog maar over 'baancor- recties' van de overigens goed wer kende Sojoez. Popowitsj en Artjoechin waren woensdagavond om 21.51 Moskou tijd gelanceerd, ruim vier uur nadat presi dent Nixon zijn bezoek aan de Sowjet- Unie had beëindigd. Twee minuten later, om 19.53 uur onze tijd, ving de Engelse leraar Jeff Perry, die in zijn school in Kettering een luisterpost heeft ingericht, radiosignalen op die wezen op de lancering van een Rus sisch ruimtevoertuig met twee man aan boord. De officiële Russische mededeling kwam pas in een nieuwsuitzending van radio Moskou, gisterochtend zes uur plaatselijke tijd. Het bericht werd tweemaal gelezen. Enkele minuten la ter gaf TASS het eerste communiqué uit. Volgens professor Boris Petrow, voorzitter van de raad voor de ruim tevaart van de Russische akademie van wetenschappen, zal de vlucht niet erg lang duren. door Heinz Gstrein Het opschrift op het vliegveld van Aden TComt u snel terug na een plezierig verblijf' wordt door bezoekers van de Democratische Volks republiek Jemen al jaren lang als pure ironie opgevat. Een ambassadeur uit een ander Ara bisch land, die mede in Aden geaccre diteerd is dus daar regelmatig heen moet, meende zelfs dat wat er in Dante's Goddelijke Comedie boven de poorten van de hel geschreven staat, hier beter op zijn plaats zou zijn. ('Wie hier binnenkomt iaat alle hoop varen, (red.). Toch zijn er zelfs in Volks-Jemen tekenen die er op wijzen dat de heroriëntering van Egypte en Syrië ook hier in Bab-el-Mandeb aan de uit gang der zee niet helemaal zonder uitwerking blijft. Verder valt bij een bezoek aan de Volksrepubliek op dat de geiten uit de hoofdstraat van Aden verdwijnen zijn, maar deze opruiming sahijnt minder met een campagne van het sinds 1970 aan de macht zijnde regiem van president Salem Robaie Ali te maken te hebben dan met het acute vleestekort van de afgelopen maanden. Behalve de geiten is ook het handelsbelang, dat voor de in 1967 onafhankelijk geworden Britse kroonkolonie van levensbelang was. verdwenen De kooplieden hebben in de Noordjemenitisclie havenstad Ho- meida al lang een nieuwe en Vrijere overslagplaats gevonden dan in het 'volksdemocratisch' geworden Aden. Misère Zo langzamerhand geeft de economi sche misère de jonge staatschef in Mao-kostuum reden tot nadenken. Een eerste resultaat is het besluit van de revolutionaire raad een punt te zetten achter het sluiten van moskeeën in naam van het 'wetenschappelijk socialisme.' Ook veroorlooft de enige krant van het land het vier pagi na's grote blad de 'Veertiende Okto ber' (de datum van de onafhankelijk heid) zich weer de Egyptische presi dent Anwar Sadat lof toe te zwaaien. En op ds ministeries wordt plotseling gesproken over een economische ope ning' in de stijl van Cairo en Damas cus. In het eens met alle goederen van de wereld gezegende handelscentrum Aden is weliswaar voorlopig alleen nog maar ramsdh en rommel te krij gen, maar dat kan dan snel anders worden. De bewindhebbers over dit op de zuidwesthoek van het Arabisch schier eiland gelegen land schijnen ook in de gaten te hebben gekregen dat het met de aanstaande opening van het Suezkanaal alléén niet geholpen is. Als de dreiging voor terreur en ontei gening blijft zal de wereldscheepvaart de stad Homeida in het andere Jemen of de door Ethiopië in Eritrea uit de grond gestampte haven Assab aan gaan doen. Salem Robaie Ali wil dat tot elke prijs voorkomen. Hij zou zelfs bereid zijn oude rivaal Adballah al-Asnag uit Noord-Jemen terug te halen, waar deze na jaren van burgeroorlog de 'vader' van het economische wonder van Homeida is geworden. Als het inderdaad zo gaat hebben de Emirs van Koeweit, die de Volksrepu bliek Jemen met economische hulp als enigen tot het laatste moment zijn trouw gebleven, hun miljoenen niet voor niets geïnvesteerd. VraagtPken Een vraagteken bij de 'ommezwaai' is echter de linksradicade 'nevenrege ring' van partijsecretaris Abdel Fat- tah Ismail. Zijn functie als leider van de uit de koloniale periode stammen de Nationale Bevrijdings Front is daarbij minder beslissend dan zijn met Oostduitse steun opgezette volks militie. Abdel Fattah Ismail trekt ook aan de touwtjes van de partisanen-oorlog die Aden 'in opdracht van het wereldcom munisme' voert in het naburige sulta naat Oman, in Saoedi Arabië en in de Golfstaten voert. Deze krijg sahijnt zich echter onder een ongelukkig ge sternte af te spelen. De Saoedd's heb ben als eerste met de ongewenste gasten afgerekend en de laatste 62 guerrilla's uit de Verenigde Arabische Emiraten zijn eind mei door het sul tanaat Aboe Dhabi naar Oman ver jaagd, waar hen de scherprechter van het middeleeuwse regiem van Sultan Qabus wacht. Gewapend verzet bestaat nu alleen nog in Omans westelijke provincie Dhofarm, die aan de Volks republiek Jemen grenst. De successen die de troepen van de Omanese sultan nu ook daar hebben geboekt worden door het blad 'Veer tiende Oktober' aan de inzet van Iraanse militairen toegeschreven. De minister van voorlichting van Oman, Fahd Ben Mahmoed, heeft nu de Arabische Liga gevraagd een onafhan kelijke commissi e te sturen om zich van de toestand op de hoogte te stellen. Voor de Arabische Liga komt deze uitnodiging als geroepen omdat zij zich al in mei met de mogelijkhe den voor bemiddeling tussen de Volksrepublieken Jemen en Oman heeft beziggehouden. Over de resultaten van een dergelijke verzoeningsactie hoeven geen twijfels te bestaan zolang in de Volksrepu bliek Jemen de behoefte aan een economische en politieke ommezwaai de boventoon blijft voeren. Bij deze verhoudingen klinkt het wei nig overtuigend als pessimisten waar schuwen dat de Sowjet Unie na het afglijden van Egypte en Syrië van de Volksrepubliek Jemen haar Arabische bolwerk wil maken. Voor een Sowjet- Russische greep op de Golf komt echter Irak veel meer in aanmerking. PEKING, TOKIO (Reuter, AP) China heeft officie*! ontkend dat pre mier Tsjoe En-lai ernstig ziek of zelfs reeds overleden zou zijn, zoals in het buitenland is gemeld. Een correspondent van het Japanse persbureau Kyodo heeft van een func tionaris van buitenlandse zaken in Peking vernomen dat de berichten 'pure verzinsels' zijn. D* berichten zijn waarschijnlijk de wereld in gekomen omdat Tsjoe En- lai meer dan een maand reeds niet meer in het openbaar is verschenen. Griekse minister gaat ATHENE (UPI, DPA) De Griekse minister van buitenlandse zaken, Spyros Tetenos, «n twee hoge functio narissen van zijn ministerie hebben hun ontslag ingediend. Volgens niet- bevestigde berichten zou hun ontsla gaanvrage verband houden met de kwestie-Cyprus en het Turks-Griekse conflict inzake de territoriale rechten en de oliewinning in de Engelse zee. Sacharow eet weer MOSKOU (AFP) De vooraanstaan de Russische dissident Andrej Sacha row heeft gisteren zijn hongerstaking beëindigd. Sacharow zei dat een dok ter hem al enkele dagen geleden gead viseerd had, weer voedsel tot zich te nemen. Sacharow was in hongersta king gegaan om d« vrijlating te ver krijgen van een aantal politieke ge vangenen in de Sowjet-Unie, onder wie Wladimir Boekowsky. Doodvonnis in Saigon SAIGON (Reuter) Een militaire rechtbank in Saigon heeft een 40- jarige zakenman van Chinese afkomst tot de doodstraf veroordeeld wegens smokkel op grote schaal. Drie hoge militairen, die aan h«t transport van de smokkelwaar hadden meegewerkt, kregen elk 20 jaar dwangarbeid. Tij dens hetproces werd het bestaan ont huld van een omvangrijk netwerk van regeringsfunctionarissen die gedetail leerde plannen hadden uitgewerkt voor het binnensmokkelen van grote partijen sigaretten en cognac.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1974 | | pagina 6