Bevrijding van de vrouw
is méér dan emancipatie
fllsillfil:
voorlopig
Tegenpaus Clemens
(69) overleden
Uit de kerkbladen
Professor Beatriz Melano Couch:
Hebben vrouwen
wel een ziel?
Fusie van kerken
in Zuid-Afrika
Opschudding
over Mao-preek
Akkoord Rome- Moskou verwacht
Gemeente-zijn
samen met
alle heiligen
Vandaad
Fondsen vergoeden
hartoperaties 25 mille
Beroepingsm
Nieuwe boek
TROUW/KWARTET DINSDAG JÜXI 1974
KERK t\Y
door ALDERT SCHIPPER
Beatriz Melano Couch is waarschijnlijk de enige Latijns-Amerikaanse
hoogleraar in de theologie. Zij is moeder van drie kinderen, is ge-,
huwd met een presbyteriaanse dominee en döcèert aan het verenig
de theologische seminarium aan de universiteit van Buenos Atces
in Argentinië.
Mevrouw Couch heeft gestudeerd in
Buenos Aires, in Princeton in de
Verenigde Staten en in Straatsburg.
Behalve een graad in theologie bezit
prof. Couch een graad in letteren. Zij
werkt aan een proefschrift over "her
meneutische phenomelogie' bij Paul
Eiqueur, de Franse theoloog en filo
soof.
Mevrouw Couch is 36 jaar. Zo ziet ze
er ook uit. Een spits gezicht met ogen
die steeds lijken te vragen: verstaan
we elkaar goed? Zij heeft pas een
stuk geschreven over een onderwerp
waar zij veel over heeft nagedacht,
het 'machismo' in Latijns Amerika,
de onderdrukkende ideologie, die
mannen en vrouwen verdeelt in hoger
en lager naar gelang hun sexe.
In haar artikel zegt prof. Couch: 'Het
is een idee dat onze hele Latijns-
Amerikaanse cultuur heeft aangetast:
een mythologische gedachte over wat
mannelijk en vrouwelijk is in het
gedrag van mensen, hetgeen leidt tot
dubbele morele maatstaven. Zelfs in
de wetten van de landen ligt dit
'machismo' verankerd. Een voorbeeld
Het is de vader en niet de moeder,
die aam een kind toestemming kan
geven dat het mag gaan weiken, een
buitenlandse reis niag maken of te
trouwen. Als een vader niet (meer)
in het gezin is, is er een langdurig en
kostbaar proces nodig om de moeder
de rechten over de kinderen te laten
verwerven. Zo'n proces bliijft dus
meestal achterwege. Het gevolg is dat
kinderen alleen maar üjdelijk werk
kunnen aannemen en niet beschermd
worden door sociale wetten. En als
zo'n kind trouwen wil bij afwezigheid
van de vader moet de moeder inge
wikkelde maatregelen nemen, waar
een eenvoudig iemand niet toe komt.
Mevrouw Couch heeft haar studie ge
daan, terwijl ze al kinderen had. Zelf
zegt zij hierover: 'Ik ben aan de
theologische studie begonnen uit een
persoonlijie behoefte; niet alleen een
verlangen naar persoonlijke ontploooi-
ing, maar voral uit de behoefte mij
zelf te geven aan anderen via het
kerkelijk werk'. Ik vraag:
Beschouw je jezelf als een geëmanci
peerde vrouw?
Nee. Zo wil ik het niet noemen. Ik
wil de bevrijding van de vrouw als
een bevrijdingsproces zien. Bij eman
cipatie denk ik aan gelijke rechten,
stemrecht, gelijke beloning enzovoort
Dat is maar een stap. Bevrijding is
iets dat veel dieper reikt In mijn
ogen gaat de bevrijding samen met
humanisering: een zodanige ontwikke
ling van het gehele meriselajke leven
dat het leidt tot een rechtvaardiger
en menselijker samenleving. Zo'n be
vrijde samenleving zou meer gebas-
serd zijn op hoop en liefde.
Ifoe ziet een werkelijk vrije vrouw er
uit?
Bevrijding is een proces, niet een
einddoel. Een bevrijde vrouw is ie
mand die weet wat zij is, die haar
eigen identiteit heeft gevonden en die
los ds van angst Zo iemand kan echt
liefhebben en anderen bevestigen. Dat
geldt precies zo voor een vrije man.
Een vrouw die vrij is, is niet jaloers
op andere vrouwen. Ze heeft niet de
behoefte om agressief te zijn; ze kan
begrijpen en luisteren. Ze kan juist
veel agressie van anderen dn zich
opnemen.
Een vrije vrouw werkt aan de bevrij
ding van anderen?
Ik vertel mijn studenten altijd dat de
bevrijding die Latijns Amerika nodig
heeft alleen maar gebracht kan wor
den door mensen die echt vrij zijn.
Anders worden de chaos en agressie
alleen nog maar groter.
In de achttiende eeuw hebben
Nederlandse theologen een pro
ces gevoerd over de vraag of de
vrouw een ziel bezit. Zij gingen
er van uit dat de vrouw er is
om te zorgen voor nageslacht
Dat is niet meer nodig bij het
eind der tijden. Aan vrouwen
zal dan daarom geen behoefte
meer zijn. De vrouw heeft dus
geen ziel, dachten de oude theo
logen.
Dit stukje kerkgeschiedenis ver
telt de hoogleraar Beatriz Mela
no Couch, een van de deel
neemsters van het vorige week
in Berlijn afgesloten oecumeni
sche beraad over sexisme, om te
Illustreren hoe de vrouw altijd
in de kerk gediscrimineerd is.
Nu nog zijn in de meerderheid
van het christendom de functies
van priesters en predikanten
voor vrouwen gesloten.
'God schiep ons als mensheid.
De nieuwe mens in Christus
kun je niet individualistisch op
vatten, maar het betekent een
nieuwe relatie tussen mannen
en vrouwen. God maakte van
mannen en vrouwen eikaars
partners en samen moeten zij
het middel zijn, waardoor God
deze wereld naar rijkere gerech
tigheid voert', zegt professor
Couch.
RUSTENBURG (LWK) Vier zwar
te lutherse kerken in Zuid-Afrika met
samen 395.000 leden hebben besloten,
in december 1975 samen te gaan. Het
zijn de lutherse kerken van Tswana-
land. Transvaal, zuidoostgebied (Natal
en Oostelijk Transvaal en het Kaap-
Oranjegebied. Deze kerken ontstonden
als resultaat van zendingswerk van
verschillende Europese kerken Hun
vereniging is een belangrijke stap op
weg naar de vereniging van alle der
tien (blanken en zwarte) lutherse
kerken in Zuidelijk Afrika.
En wat vindt u van de situatie in Europa, mevrouw Brown?
Ach, ik laat zulke dingen altijd met een gerust hart over aan
de dominee.
(Uit Punch van 7 februari 1934, maar nu weten we dat dit een
sexistisch grapje is).
Veel vrouwen willen helemaal niet
vrij worden.
Hoe meer een persoon vervreemd is,
hoe minder hij of zij er zich van
bewust is. Sommige mannen en vrou
wen ontkennen hun eigen vervreem
ding omdat zij zelf niet in de gaten
hebben hoe erg zij vervreemd zijn. Er
waren vroeger ook slaven, die blij
waren dat zij dat waren. Er zijn veel
vrouwen die graag een sex-object zijn
of het verlangen van mannen oproe
pen.
Maar hoe kom je te weten dat je
vervreemd bent?
Eerst moet je de onderdrukking als
lijden ervaren. Dat moet je bewust
gemaakt worden. Dat is een opvoe-^
dingsproces: gesprekken met andere
mensen, die soms nog meer ver
vreemd waren dan jij nu nog bent.
Dan merk je het verschil.
Moet een vrije vrouw om zich te
bevrijden ook economisch onafhanke
lijk zijn?
Dat is heel belangrijk. Heel wat vrou
wen zijn ongelukkig in hun huwelijk,
maar ze kunnen niet hun eigen brood
verdienen. Ze blijven dan in de huwe-
Ujksstructuur tegen him wil. Zij ver
nietigen daarmee hun eigen leven,
vaak ook het leven van hun man en
beschadigen de kinderen. Dat leidt tot
een ziekelijke toestand in huis. De
vrouw moet weten dat zij vrijwillig
in de huwelijksstructuur blijft. Wer
kelijke vrijwilligheid bestaat alleen
als de vrouw desgewenst ook buiten
deze structuur in leven zou kunnen
blijven.
En sexuele onafhankelijkheid?
De huidige ontwikkelnig naar grotere
sexuele vrijheid is goed. MaaT ik
maak sex niet los van de hele per
soonlijkheid, zoals in onze maatschap
pij steeds meer gebeurt. Voor mij is
sex niet iets dat in de eerste plaats te
maken heeft met de geslachtsorganen,
maar het is primair de relatie tussen
twee persoonlijkheden, twee zielen en
twee lichamen. En ik hoop echt dat
als de maatschappij grotere sexuele
vrijheid zal kennen, dit de mensen zal
helpen meer verantwoordelijk te zijn
voor elkaar.
Moeten we na de theologie van de
bevrijding nu ook weer een theologie
van de bevrijding van de vrouw ont
wikkelen?
De bevrijdingstheologie gaat terug op
de theologie van Bonnhoeffer, die
met zijn leven heeft aangetoond dat
er een eenheid moet zijn tussen het
woord en de daad, dat det bevrijding
is. De tegenwoordige bevrijdingstheo
logen in Zuid-Amerika nemen de ge
dachte van het koninkrijk van God
hoel serius. Het gaat om hier en nu.
Wij zijn samen werkers van God in de
komst van het koninkrijk. God werk'
door ons naar gerechtheid toe. De
bevrijdingstheologie heeft daarnaast
de hoop als kern. Niét een oppervlak
kig optimisme, maar een hoop die
voortkomt uit lijden.
HAMBURG (EPD) De lei
ding van de evangelische kerk
van Sleeswijk-Holstein heeft
haar raad voor kerk en theolo
gie verzocht, een oordeel te ge
ven over een preek van de 35-
jarige vrouwelijke predikante
Edda Groth uit Hamburg-Bram-
feld.
De predikante had in de bewus
te preek letterlijk gezegd: 'In
Gods ogen zijn uiteindelijk al
leen diegenen aan zijn kant, die
deze wereld goed maken, die
haar weer menswaardig maken
en strijden voor gerechtigheid
op aarde. Zo bezien zo waag
ik tenslotte uitdagend te bewe
ren staat Mao met alles, wat
hij voor en met het Chinese
volk gedaan heeft, dichter bij
God, dan alle pausen en bis
schoppen yan de laatste duizend
jaar bij elkaar'.
De raad voor kerk en theologie
moet vaststellen, of deze uit
spraak cvereenstemt met de
leer van de kerk.
De redactie behoudt zich het recht
voor haar ter opname in deze rubriek
toegezonden meningsuitingen verkort
weer te geven. Bij publikatie wordt
met de naam van de inzender onder
tekend. Brieven kunnen worden ge
stuurd aan het secretariaat hoofdre
dactie Trouw/Kwartet, postbus 859.
Amsterdam.
Jongeren
De geref. kerken groeien niet verder*
(Tr/Kw 4-6). Waarom wordt in de
kerken niet het volle evangelie ver
kondigd?: de noodzaak van de beke
ring, wedergeboorte, het werk van de
H. Geest? De hongrige gemeente blijft
weg omdat ze toch niet wordt gevoed
(Ezech. 34 vers 6). Wanneer wij zien,
dat bewegingen als Youth for Christ
(die welbewust naar de kerken toe
werkt, en bv in dc Zaanstreek zeer
nauw met de geref. kerk samen
werkt), dusdanig groeit, dat de staf
moest worden uitgebreid, dat De Na
vigators en Campus Cruisade for
Christ (beide interkerkelijk) niet al
leen grote scharen jongeren trekken,
doch hen tevens vormen tot positieve
Christusbelijders die er op uit zijn
anderen voor Christus te winnen, dan
wordt aan de jongeren onrecht aange
daan wanneer hun ongeïnteresseerd
heid wordt verweten, maar ook, dat
bij ouderen meer interesse voor de
Kerk zou worden gewekt wanneer van
een meer-volle en meer positieve pre
diking sprake zou zijn
Amsterdam
N. P. Renning
(ADVERTENTIE)
Verlegen??
Wél: kapot gelezen!
Wél: antwoord-klaar (desnoods voor
lopig).
Als 't tenminste gaat om evangelisch
commentaar.
En elk jaar een grotere groep om zich
heen, die critisch en scherp wil na
denken.
Over vele facetten van het leven.
Voor ƒ20,50 p.j. bent ook u 3bonnee
op dit maandblad. Studenten 13,90.
Antwoordno. 101, Delft. Geen postz.
Uitgave: Kok/Meinema.
Zonder CHU
De heer Steenkamp heeft zich ver
heugd getoond over de goede verkie
zingsresultaten van het CDA Dat is
niet verwonderlijk; Steenkamp is niet
alleen voorzitter van het CDA. hij is
ook de man die WDREESHEUVELS
kabinet in elkaar timmerde. Boven
dien waren de 'goede' verkiezingsre
sultaten te danken aam de CHU, een
partij die zo conservatief ds dat ze
zelfs stemmen wint van de WD. Nu
heeft de CHU geëist dat AR en KVP
met het huidige kabinet breken; een
kabinet dat 2/3e van de Nederlandse
bevolking zichter zich weet. Dit is een
eigenaardige vorm van chantage. Stre
ven naar macht om de macht (met
behulp van de CHU) kan naar mijn
mening nauwelijks christelijk ge'
noemd worden. Daarom wens ik de
christelijk-progressieve stroming, met
mensen als Boersma, De Zeeuw en
Mertens alle krgcht toe. Christelijke
en progressieve politiek kan alleen
maar gevoerd worden door een CDA
waarvan de CHU geen deel uitmaakt
Groningen
J. Bauer
Attestaties
In een recent artikel over de chr.
geref. kerken hebben me de cijfers
getroffen over de onkerkelijkheid en
het niet meer inleveren van de attes
taties. Ik zou alle kerken en met
name de scriba's erop willen wijzen
dat je altijd moet zorgen dat de kerk
waar men heen vertrekt met attesta
tie, bericht moet ontvangen dat die
en die met attestatie zijn binnengeko
men. Dan zijn er misschien heel wat
mensen die niet in de mist opgaan
maar door dat de kerk ze bezoekt en
laat merken dat ze erbij horen, voor
de kerk behouden blijven.
Loenen a. d. Vecht
Z. Zandstra-Otten, scriba geref. kerk
Draai de knop om
Schokkend, teleurstellend en weerzin
wekkend vind ik de ontoelaatbare taal
die velen voor radio en tv gebruiken.
Het protest hiertegen van prof. Vele-
ma is mij uit het hart gegrepen. Hoe
kunnen mensen hun eigen taal zo
naar beneden en door hun voorbeeld
een zo minderwaardig woordgebruik
propageren. Maar ook: hoe kunnen
kijkers en luisteraars om deze stemme
en afstotende taal lachen (ook al
spreken sommigen van hen er later
schande over). Denk toch aan onze
kinderen! Zij nemen praktisch alles
over ook grievende, onbeschaafde
godslastering.
Wij willen tegenover het buitenland
topmensen zijn, in de sport en op
tientallen andere gebieden. Maar in
hun taalgebruik verlagen velen ons
land tot een schandelijk niveau.
Kijkers, luisteraars, zet het program
ma Af, zodra mensen vloeken of zich
onbehoorlijk gedragen. Het gaat om
ons land, om onze kinderen en boven
al om de Eer van onze God.
Rozcndaal (Gld) Zr. F. Vos.
Dr. Wiersinga (9)
Ik stelde, dat ter synode niemand het
afwijkend gevoelen van Wiersinga
deelde noch verdedigde. Een andere
inzender wil dat logenstraffen. Hij
noemt daartoe enige namen van syno
deleden. Ik handhaaf echter mijn uit
spraak. Inzender haalt namelijk door
een het begrip vragen voor iemands
opvatting. het wijzen op theologische
problemen die zich inzake c'.e verzoe
ning voordoen, en hel verdedigen van
d«- opvatting als zodanig Een advo
caat kan voor zijn cliënt opkomen
zonder het met diens opvatting en
daad eens te zijn. Over dat laatste had
ik het. Waarvan, ter voorkoming van
misverstanden, hiervan acte.
Den Haag C. Gilhuis
Van een onzer verslaggevers
CLEMERY Michel Collin, tegenpaus Clemens XV, Is ha een lang
durige ziekte overleden. Hij is 69 jaar geworden. Collin was in 1905
in het oosten van Frankrijk geboren. Hij studeerde voor priester in
Metz en Rijssel en werd in 1935 gewijd.
Als stichter van het 'instituut van de
apostelen van de oneindige liefde'
kreeg hij aanhang in verschillende
Europese landen en ook in Canada. In
zijn boetepreken deed hij zoveel on
controleerbare visioenen en hemelse
boodschappen, dat hij in 1951 uit het
priesterschap werd ontzet wegens 'val
se mystiek en tie verbreiding van
bijgeloof'.
In 1961 zou hij van de aartsengel
Gabriel in een visioen het bevel heb
ben gekregen, de leiding van de r.k.
kerk over te nemen. Omdat het Vati-
caan voor djt visioen ongevoelig
bleek, regeerde hij de kerk sindsdien
vanuit zijn 'Klein-Vatlcaan', een ver
bouwde boerderij in Clémerv bij
Metz, waar hij zich omringde mdt
priesters uit verschillende landen, die
hij tot bisschop of kardinaal bevorder
de.
Clemens beschouwde zichzelf als de
mystieke paus, die door de zieners en
profeten vanouds is voorspeld en door
Maria in Fatlma zou zijn aangemoe
digd. de paus die de kerk heen zou
moeten leiden door de apokalyptische
rampen van de eindtijd. Met grote
felheid keerde hij zich tegen elke
liturgievernieuwing en wierp hij zich
op als promotor van allerlei devoties.
Zijn aanhang wordt geschat op zeker
twintigduizend, onder wie ook Neder
landers. Verschillende malen bezocht
hij Nederland. Romewas diep verdor
ven en paus Paulus noemde hij 'de
antichrist'.
Een zegsman zei in Clémery, dat de
pauselijke zetel nu leeg zal blijven.
'Clemens XV is door God zelf aange
steld. Niemand heeft het recht noch
de macht, hem op te volgen. Clemens
is eeuwig en blijft zijn kerk bestu
ren'. zei hij.
Enige tijd geleden had zich reeds in
Canada een groep afgescheiden, die
nu geleid wordt door 'paus Gregorius
XVII'.
Aan de Franse overheid is gevraagd,
of het lichaam van Collin niet begra
ven hoeft te worden. Men wil het
balsemen, om het voor de zijnen te
conserveren.
Tegenpaus Clemens
WENEN (EPD) Het Oostenrijkse
persbureau Kathpress verwacht dat
het Vaticaan en het Russisoh-ortho-
doxe patriarchaat te Moskou binnen
afzienbare tijd tot uitwisseling van
permanente vertegenwoordigers zullen
besluiten. De onderhandelingen zou
den goeddeels rond zijn.
Kathpress spreekt van twee modellen,
waartussen nog gekozen moet worden,
In het ene zouden het patriarchaat en
het Vaticaan besluiten tot uitwisse
ling van gevolmachtigde vertegen
woordigers, waarschijnlijk in de rang
van bisschop. Beiden zouden dan zui-
In Ontmoeting, het gezamenlijke
kerkblad van de hervormden en de
gereformeerden 'n Leiderdorp,
schrijft de heer J. Jonker:
Ik zie het nog voor me; als een
onthullende foto. Amsterdam. De Kei-
zersgraohtkerk. Zondagmorgen 10 a
15 jaar geleden. Belijdenis doen van
een aantal jeugdzorg-kinderen; geflan
keerd door grote groepen clubhuis-
jeugd; komend uit wat we toen
noemden zwak sociale milieus. In
onaangepaste kleding; nerveus gieche
lend en drukdoenerig vanwege al dat
vreemde. Sommige met zakjes patat
(in plaats van pepermunt!). Ongedurig
Rommelig. En de verbaasde, ietwat
verontwaardigde gezichten van de
trouwe kerkgangers die door al dit
vreemde gedoe hun gtliefde zondags
dienst zagen aangetast; en dat beleef
den als verstoring van hUn recht;
aantasting van hün bezit. En dat
duidelijk lieten blijken Waarbij elke
ruimte ontbrak tot acceptatie van de
ze jeugd belijdenis of geen belijde
nis uit een vreemd 2. andere we
reld. Geen ruimte. Dat is wellicht de
grootste vloek die cp ons als kerk
mensen rust het zo volledig in
strijd zijn van ons gedragspatroon
met dat wa' we vanuit het evangelie
belijden. We verrekken het de ander
te accepteren ia z'n anders-zijn. Vol
waardig; gelijkwaardig, met de inner
lijke bereidheid naar die ander te
willen luisteren; van hem te willen
leren. We passen wel op!
O ja, de sociaal achtergeblevene; de
artistiek-bezetene; de homofiel; de un
derdog; zij mogen best in onze groep
verkeren als ze dat vreemde, dat an
ders-zijn, maar wegdrukken; zich ge
dragen zoals wij ons gedragen. Hen
erkennen als gelijkwaardig in hun
anders-zijn? Laat me niet lachen! Nog
altijd hebben we geen ruimte voor
dat vreemde ook niet in de kerk.
En daarom zijn we meer een groep
van gelijkgezinden dan werkelijk Ge-
meente-van-de-Heer. Tegelijkertijd
worden we, als groep, steeds meer als
los zand, omdat we niet kunnen illus
treren dat de Heer ieder accepteert
en we als gemeente daarvan geen
zichtbaar teken zijn. Je vraagt je
soms wanhopig af of we het wel ooit
zullen leren samen met alle heiligen.
Te ver uiteen
In Woord en Dienst gaat prof. dr. H.
Berkhof In op de gereformeerde proe-
ye van geloofsgetuigenis en speciaal
op het onthaal, dat deze proeve vond
in de februari-zitting van de hervorm
de synode:
In de hervormde svnode hadden de
meeste leden, naar ik las. geen goed
woord voor dit getuigenis over. Links
en rechts trokken broederlijk op Ln
vernietigende kritiek. Dat klopt, en
dat pleit heel wat meer tegen de
hervormde synode dan tegen dit ge
tuigenis. In de spi -gei van dit getui
genis zien we onszelf als een kerk die
haar midden verloren heeft. Dat was
de laatste jaren al vaker gebleken bij
synodale beslissingen en vooral: niet-
beslissingen. Waarom kon rechts niet
van dit geloofsgetuigenis zeggen: dit
herkennen wij, maar we zouden meer
willen zeggen? en links: dit herken
nen wij, maar we zouden het anders
willen zeggen. Neen, de meesten her
kenden niets meer, en zeiden daarmee
stilzwijgend: dat ze dan helemaal el
kaar niet meer kon oen herkennen.
Alleen de confessionelen spraken an
ders. Misschien hernemen die nog
eens hun bemiddelende rol, die ze
sinds het getuigenis voor een polarise
rende frontvorming leken in te rui
len. Daarmee zeg tk niet, dat het
heilzaam zou zijn als de hervormde
synode diie geloofsgetuigenis tot het
hare maakte. Want dit heeft zijn
functie in een ander stuk kerkgeschie
denis. Bovendien vind ik het te zwak
van structuur en taal, zoals ik zei.
Maar vooral: het zou bij ons niet
helpen. Wij hervormden zijn te ver
ui te en geraakt. Er is veel en veel meer
inspanning en geduld nodig om dat
getij te keren dan in de gereformeer
de kerken blijkbaar nodig is.
UTRECHT Tussen de ziekenfond-
sorgamisataes en de academische zie
kenhuizen is overeenstemming bereikt
over de vergoeding van in academi
sche ziekenhuizen uitgevoerde harto
peraties. De ziekenfondsen hebben
zich bereid verklaard per hartoperatie
aan de academische ziekenhuizen
25.000 gulden uit te betalen. Daar
naast zullen deze ziekenhuizen geen
dagverpleegprijzen en afzonderlijke
verrichtingen in rekeningen brengen.
De regeling kan waarschijnlijk per 1
juli van kracht worden.
'JAO, JAO'
Op de terugweg van de kerk,
een beetje orgel had zitten r
blij, dat niemand luistert als
of ander ver boven mijn mi
gend Bach-werk zit uit te prol
kwam ik langs Piet de Kraay.
duidelijk bezig om een deel
huis af te breken en dat nodi
dat hier op ons dorp, tot ei
'Aan 't afbreken?' Dat is v<
Piet zegt dan: 'Jao, jao' en d;
al een heel stuk conversatie,
zelf overkomen dat ik bezig
gras voor ons huis een beetje
harken en dat ik in vijf 11™
zeker ook vijf keer de Vraag t
had -gekregen: 'Aon 't kuisen?'lc
dan nog weer wat breedspra z'
bedwing nog net 'nee, ik b^"
banden aan 't oppompen' en
dwee, desnoods tot vijf keer 1
dat moet ook gebeuren'. Zo j
bij ons op 't dorp. Hoewel 1
eens een schilder geweest
tegen een dorpsgenoot die
keer langs was wezen fietsen
drie keer had gevraagd of 1'"'
aan 't schilderen was, gezegd
hebben: 'Ik zal 't nog een k(11
gen: jao'. Die man heeft de
keer toen niet meer de Ke
maar de Dorpsstraat genomen,
wij hier op 't dorp van weinl
den. Wat weer niet inhoudt
niet lang in de avond kunne
praten, maar dat gaat dan nt
met veel 'jao, jao's en zo. M
nog even op Piet de Kraay t
komen. Z'n vrouw kwam er 1
bij staan en troonde mij mi
binnen om daar dc inwendige
wing te zien. Dat was niet
vroeg mij uiteraard of ik
vond en ik betrapte me erop
zei: 'Jao, jao'. Want 't was 't ztji'I,
'interieur afkomstig uit die
supermarkten zonder smaak en
de zoveelste teak-houten wa
alles doodsloeg, 't Was heel nma
we gingen dan ook niet zitte n
jao'.
Ju
NED. HERV. KERK
Beroepen te Vriezenveen (toe p
G. Zwanenburg te Huizen; te
wijk: J. Wieman te Alblasserd
Aangenomen naar Arnhem (toe11
M. Loran, pred. voor buiten"
werkzaamh. (herv. jeugdraad),
de te Leusden; naar Veen
(toez.) Th. B. Hop, kand. te
gen.
Bedankt voor Huizen: J. de Vr
Haaften; voor Nieuw-Lekkerli
de Jonig te Ouddorp.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Nieuwendijk: H.
te Meppel; te Hoogkerk: H.
burg te Vlaardingen; te Schili
kand. T. J. Edelman, kand.
beroep heeft aangenomen.
Aangenomen naar Vroomshoop
W. van 'tHoff te Haariem-Zuii
GEREF. KERKEN (VRIJG; BÜ
Beroepen te Barendrecht:
Brink te Zwolle.
Bedankt voor Urk: O. Mooiw
Enschede-N.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Dordrecht-C.: H.
Ent te Katwijk aan Zee; te Scx
P. den Hartog, kand. te Apeldo
OUD GEREF. GEM. IN NED.
Bedankt voor Kinderdijk:
Prooijen te Stavenisse.
ver kerkelijke opdrachten krijgen,
hoewel het politieke uiteraard in een
dergelijke verhouding zijn eigen rol
zou spelen.
Het tweede model is ook zuiver ker
kelijk, maar heeft een andere struc
tuur: in Moskou wordt dan een ge
woon r.k. bisdom opgericht, dat alle
rooms-katholieken in dé Sowjetunie
(Litouwen wellicht uitgezonderd) zal
omvatten. De te benoemen bisschop
krijgt dan tevens diplomatieke taken
waar te nemen bij de Russische rege
ring en bij het patriarchaat.
u
Potje
Ds. Akkerman geeft in Waarheid en
Eenheid op duidelijke wijze uiting
aan zijn gevoelens over het besluit
van de gereformoeriJe synode tot
steun aan het weretdraadprogram tot
bestrijding van het racisme:
Het synodale meerderheids-advies om
de met vereende krachten overeind-
geholpen guerrilla-p-u te gedenken,
lappen we vanzelfsprekend aan onze
laars. Hoogstens spuwen we er
verachtelijk in, stel dat die pot in
onze buurt zou staan.
Emoties
De commandant van het Leger des
Heils in Nederland Leslie Plndred
schrijft iin Dc Strijdkreet over emotie
in de godsdienst:
In onze tijd wordt er zó veel gedaan
om het christendom van zijn vlam
mende aantrekkingskracht te beroven.
Heel wat beste, brave mensen en daar
zijn helaas niet weinig heilssoldaten
bij, kijken met een zekere angst naar
ieder teken van bewogenheid en devo
tie. Ik luisterde eens naar een radio-
predikant die zoals hij het noemde
'een opwekking' propageerde. Toen
hij verteld had wie ei zouden zingen
en spreken, zei hij: 'Komt u gerust
eens kijken, u behoeft nergens bang
voor te zijn. er is geen sprake van
emotie in onze bijeenkomsten'. Onge
looflijk absurd zoiets! De Bijbel, de
geschiedenis van de Kerk en de per
soonlijke ervaring van Gods kinderen,
die zielen voor Hem winnen, zijn
volledig in tegenspraak met zo'n be
wering. Gezond verstand verbiedt de
emotie in de godsdienst te negeren of
te onderwaarderen; gebeurt dit wel
dan betekent dit dat de Hei.ige Geest
uit de Kerk wordt geweerd en de
natuur van de mens geweld wordt
aangedaan. De mens van nature een
emotioneel wezen met intellect, gevoe
lens, wil en geest. Het christendom
richt zich op de mens Ln zijn totali
teit en het ervaren van Gods genade
heeft dan ook zijn uitwerking op de
gehele mens.
Feyenoord, jaarboek '73-'74, d|r
Wolff. Uit?. Boekerij. Baarn. lf"
16,50.
Ajax, jaarboek '73-'74 door H.
naar. Uitg. Boekerij, Baarn; 16
16,50
Europacup '73-'74, door H. Mo;c
Uitg. Boekerij, Baarn. 160
16,50 (geb. 18.90).
Van dc grote Nederlandse Li
Encyclopedie, een uitgave van
tens en Giltay in Den Haag, Is
verschenen (DAR-EEUW)
In de Bij-reeks van uitgeve
Bezige Bij te Amsterdam zijn v
nen Chantage op het leven, 1
Mulisch (120 blz. - 5,90; 9e
van De echtgenoot van A. P. Ts
(161 blz - 5,90; 5e aruk). 1
liet bewogen leven van Baro
der Trcnck (waarnaar de gelijki
tv-serie werd gemaakt) dot
Franck. Gooise uitgeverij Bussu r
blz - 12.90.
De seksuele liefde van de vrouv
G. Valensin. Een groot deel i;
documentatie voor dit boek he
schrijver verworven tijdens ee
blijf in Amerika in 1966 bij sp
ten en andere informanten daar J
Bezig Bij, Amsterdam. 336 blz -
Eten van moeder aarde, kot J
voor voedinigsbewuste mensen.11
F. Moore Lappé. Vertaald en b
door Jo Fiedeldij Dop-Phaff, n
Lopes Cardozo-Boissevain en 0 J
Vries. Uitg. Elsevier. Amsterdar -
blz - 12.50
Napoleon, door" prof. dr. J. Pr j
Historie en legende. 5e druk.
Elsevier, Amsterdam. 632 'j
39,50.
Bijbelstudie door F. A Schaefft.
pag., prijs 7,50 en De brief a[|
Thessalonicenzen door ds. M. R
Berg (104 pag., prijs 8,90).
deel 4 en 5 in de serie Zicht
bijbel. Uitg. Buijten en Schipper
Amsterdam.
Hoe moeten wij bidden? dooi
hard Becker. Uitg. J. N. Voor
Den Haag, 147 pag., prijs 14,9
Duitse auteur, vooraanstaand c
de zgn. 'Rufer'-beweging (oeci
sche leefgemeenschap van vrnL
ren) houdt zich in dit boek bezi
de verhouding tot God in het gt
