Kruideniers ontdaan na artikelen pro apartheid dichtbij pmmentaar Christelijke bond in opschudding over beleid hoofdredacteur vakblad nroepbestel ~1" na Li' [0 Zaak Outspan veroorzaakt grote deining ftrechtse lessen Brandstichting niet op rekening bordeelhouders het weer Warm met bui weerrapporten Strandverwachting rc op een tandem de zee over onderweg wielrijdsters glimlach Geen verruiming vrijstellingen omroepbijdragen Ambtenaren willen onverkort stakingsrecht ROUW/KlWlAlRIHET ZATBROAlG 15 JUNI 1974 BINNENLAND T5/K7 i van de dingen waarmee Neder- Ijd in het buitenland terecht afgunst it, is zijn omroepbestel. Niet het •rnalisme van de staat, noch de icht van particulieren of bedrij- bepaalt hier de aard van het •psysteem, maar de levensbe- twelijke verscheidenheid van de liking. ïvallen op dit bestel afkomstig voorstanders van een nationale roep, en van mensen die het vrije der commerciële krachten ook in ither willen beoefenen zijn door parlement steeds afgeslagen. Maar rj strijd met deze belagers is er een, j nooit definitief gewonnen is. Zo iedere mogelijkheid om, dank zij C vorderingen der techniek, nieuwe folooiingsgebieden voor radio en tv ontsluiten, door een deel van het Irijfsleven worden aangegrepen om, het even kan, alsnog in de omroep V. ct aan de grond te krijgen. v»n hoogst actueel voorbeeld is de wikkeling van de kabeltechniek, in theorie, ieder gewest en iedere m atselijke gemeenschap het genot i een eigen omroepstation kan ver- e j iaffen. Men hoeft geen zakenman te een om, bij de gedachte aan de ge :hting en de commerciële exploitatie y 1 een net van zulke stations, de ssa reeds van verre te horen rinke- maa Sommige ondernemingen zijn dan eest k al druk in de weer om zich op de to?? overing van deze markt voor te Vj reiden; anders gezegd: zich een weg ms d'e kassa te banen. joi arom is het hoog tijd, dat Neder- id zich eens ernstig bezint op de ^€'iag, of het deze proliferatie van kejjdio en televisie wel wenst, en zo ja, at t welke vorm dan. hrei de verenigingsraad van de NCRV eft drs. M. Geerink Bakker gister- dje ddag melding gemaakt van een on- izoek, waaruit gebleken is, dat een ime meerderheid van onze bevolking tn interesse voor lokale tv-program- 's heeft, en dat de rest er maar inig voor wil betalen, it hoeft niet te betekenen dat plaat- jijke tv nooit lonend kan zijn. Als ze ir op commerciële basis verzorgd rdt (met een kloeke portie reclame) dat best kunnen meevallen. Maar zou geen argument mogen zijn om lïit'jkale tv toch naar in te voeren, als lllli. onder de bevolking geen dringende >efte aan bestaat. Of de behoefte kelijk urgent is, valt gemakkelijk ïeten: men hoeft alleen maar na te of de bevolking bereid is. de prijs voor haar programma's te len. Is ze dat, dan ligt het voor de dat plaatselijke omroepen en •tzelfde geldt natuurlijk voor regio- Ie een structuur krijgen die an instens zo democratisch als die van z. Mi landelijke omroepen is. nslotte: dit pleidooi om de commer- j1; uit ons omroepbestel te b 1 j - KRO in weren, maakt misschien een eigenaardige indruk in een krant zelf voor een belangrijk deel van komsten uit advertenties bestaat. I aar heb u van ons ooit gelezen, dat dat een ideale toestand vinden? door Kees de Leeuw 'Niemand behoeft zich te scha men, als hij Outspan-sinaasappe- len verkoopt. Niemand behoeft daarover gewetenswroeging te hebben. Er kleeft heus geen bloed aan de Outspan-sinaasap- pelen. Integendeel, door Out- span-sinaasappelen te verkopen bevordert men de sociale verhef- fing van de zwarte planitage-ar- beiders in Zuid-Afrika'. Dit schrijft de heer W. H. Kruider- iinkl hoofdredacteur van het weekblad 'Food Magazine', (het officiële orgaan van de Vereniiiginig van Levensmidde lenhandel aren ANKB, de Nederlandse Katholieke Kruideniiersb ond en de Christelijke KruidenJiersbond, in dit blad. Na een verblijf van twee weken in Zuid-Afrika heeft de heer Kruiderink in dit blad, dat zich van meet af aan fel heeft verzet tegen de Boycot Out- span Aktie (BOA), in een serie arti kelen zijn bevindingen neergelegd. Hij heeft zich, zoals hij zelf schrijft, daarbij 'inliet laten leiden door politie ke argumenten, maar door sociale en humanitaire overwegingen' en zijn conclusie luidt dan ook, dat de 'Out- spamboycot een misdaad is, die .met kracht moet worden bestreden'. Lijnrecht hiermee in tegenspraak is, ■wat de heer P. Renkema voorzitter van de Christelijke kruidendersb ond over de Boycot Outspan AJktie heeft gezegd. Deze zei onder meer (Trouw/Kwartet 6 maart 1974): 'On dernemers die naar christelijke maat staven hun zaak willen drijven dienen zich bewust te zijn van hun. verant- woordelijkheid voor de verdrukte me demens. Daarom verdient de Boycot Outspan-Aktie onze steun'. Onrust Het hoeft dan ook geen verwondering te wekken, dat met name binnen deze Kruideniiersbond nogal wat onrust en misnoegen is ontstaan over de artike- lenserie van de heer Kruiderink in 'Food Magazine'. Hoewel mien binnen deze bond al eerd'er niet tevreden was •over de manier, waarop het weekblad wend gerund, is de artikelenserie over die cijtrusplantaiges in Zuid-Afrika de druppel, die de emmer deed overlo pen. iDt heeft er inmiddels al toe geleid, dat twee leden van de redactiecom missie van dit blad, die de Christelij ke KruidenierSbond daar vertegen woordigen, te weten Fred Borgman en mevrouw L. Oostenbrink-Oosten brink, besloten hebben de vergaderin gen van de redactiecommissie niet meer bij te wonen, totdat er duide lijkheid komt over de koers van 'Food Magazine'. Ook binnen het bestuur van de christelijke kruideniersbond is men allerminst gelukkig met de op vattingen van de heer Kruiderink. Dinsdag komt het dagelijks bestuur onder voorzitterschap van de heer Renkema bijeen om de situatie nader te bespreken en de mogelijkheid is niiet ^uitgesloten, dat dan het vertrou wen öin d'e hoofdredactie van dit blad zal worden opgezegd. op landarbeiders maakt de heer Krui derink nergens melding en van bij voorbeeld de heren-en knechtenwet, die landarbeiders verlaagt tot de 'sta tus' van middeleeuwse horigen en van de pasjeswebten, die alle aspecten van werkgelegenheid, woonruimte en be wegingsvrijheid van de 15 miljoen Afrikanen in Zuid-Afrika regelen, heeft (hij blijkbaar nog nooit gehoord'. In Food-Magazine van 16 mei 1974 schrijft de heer Kruiderink onder meer 'Zuid-Afrika is geen politiestaat' en verderop stelt hij, dat er geen an weinig stadswijken in Nederland zo korte tijd zoveel papier en ju' ct gespendeerd zijn als aan 'Hoog erist itharijne' de nieuwe stadswijk rpTof n Utrecht. Ook wie positief staat gen het tot nu toe getoonde resultaat 1 toch moeten erkennen dat de ridische en bestuurlijke basis waarop t alles rust, uiterst bedenkelijk is. walioie basis wordt gevormd door een erber 2i.ibntract tussen de gemeentelijke over- lid en een particuliere ondernemer, welk contract het is hier al eens rder betoogd de overheid in feite eerstgeboorterecht voor een scho- jjjjgl linzen verkwanseld heeft aan een nderneming, die er niet in de eerste rad laats op uit hoeft te zijn er zelfs v® iet eens in de eerste plaats op uit ovj in zijn om het algemeen belang he a te streven, maar veeleer bedacht Rioet zijn op de eigen belangen en de larmee parallel lopende belangen In eigen personeel en aandeelhou- :rs. 'at ondervond de gemeente Utrecht eens in het verleden, dat ondervin- ^9en de Utrechters opnieuw, nu blijkt HKat het voeren van politieke propagan- xBi in deze stadswijk in feite afhanke- Ijk is van de goedkeuring en de timen van die ondernemer. I ct is niet al te kras te zeggen, dat in mr" trccht op een stukje openbare straat - althans: op een stuk dat openbare raat zou horen te zijn een kleine olitiestaat gevestigd is met een eigen •uniformeerde bewakingsdienst, een ïsloten televisiecircuit en met eigen pvattingen over de vrijheid van me- ingsuiting. aat de rechter nu maar eens uitma- cn of de ondernemer al of niet recht al deze vergaande bevoegdhe- cn aan zich getrokken heeft, n wat het overige betreft: spreken ver deze Utrechtse zaken heeft on- liskenbaar het karakter het ventileren an wijsheid-achteraf. Maar ook wijs- cid-achteraf is wijsheid en het is uttig, waar het maar mogelijk is, ezc uit te spreken opdat anderen 'ing kunnen trekken uit de Utrechtse essen. Oppervlakkigheid Inmiddels is ook de Boycot Outspan AJktie in (het geweer gekomen tegen 'misleidende propaganda van de heer Kruiderink in Food Magazine'. De BOA is van mening, dat uit zijn artikelen 'een grote oppervlakkigheid spreekt en dat deze voornamelijk be staan uit anecdotes en verhaaltjes'. 'Van de Aparbheidswetten', aldus de BOA', die speciaal van toepassing zijn sprake is van rassendiscriminatie en dat dat 'ons de overtuiging heeft geschonken, dat de Outspan Boycot een misdaad is, die met kracht moet worden bestreden'. Misdaad tegen mensheid De BOA tekent hierbij aan: 'wat het eerste betreft, Zuid-Afirifca is alleen al een politiestaat op grond van de vei- lighedidwetten: wet op de onderdruk king van het communisme, terroris mewet, de 180 dagen-vvet, de sabotage- wet en de oproerwet. Wat het tweede betreft: de Verenigde Naties heeft vorig jaar de Apartheid als een mis daad tegen de mensheid verklaard. De Boycot Outspan Aktie is in overeen stemming met oproepen van internati onale organisaties, zoals de VN, de Wereldraad van Kerken en de vak bondsorganisaties ILO en met deze actie probeert men solidair te zijn met de onderdrukten zelf'. De BOA verwijst verder naar de oproepen van het Afrikaans Nationaal Congres (ANC), de South Africa Student Or ganisation (SASO) en die Black Peop les Convention (BPC). Ook (het feilt, dat de heer Kruiderink, in tegenstelling tot bijvoorbeeld ge matigde figuren als prof. dr. H- Berk hof en vroegere redacteuren van het dagblad Trouw (Bruins Slot en Ben van Kaan), wel een inreisvisum heeft gekregen, noemt de BOA tekenend. Pertinent onjuist De heer Kruiderink stelt verder, dat hij de 'volstrekte vrijheid heeft gehad om alles te onderzoeken, wat hij wil de en met iedereen te spreken, die hij tegenkwam. 'Een standpunt', aldus de BOA, 'dat pertinent onjuist is. Alleen wettelijk al was het hem onmogelijk om te praten met mensen in de hervestigingsgebdeden. de honderden poiliiltiilefce gevangen, zoals de Afrikaan se leiders, die op Robbeneiland zitten en de vele opposanten, die onder een 'banning order' zijn geplaatst'. De BOA, die de heer Kruiderink verder wijst op uitgaven als 'Je hoeft er niiet geweest te zijn,', de documen tatiemappen van de BOA en het boek je 'Heren en knechten: landarbeid in Zuid-Afrika', zegt niet bepaald onder de indruk te zijn van de meningen van de heer Kruiderink. Wel vindt het 't een zeer kwalijke zaak, dat dergelijke misleidende propaganda juist in het vakblad voor kruideniers 'Food Magazine' staat. Te meer, daar de artikelen-serie van deze hoofdre dacteur samenvalt met een adverten tie van de Outspan-verbooporganasa- bi'e, waarin winkeliers kostbare prij zen worden aangeboden om de ver koop van Outspan-sinaasappelen te be vorderen. Van een onzer verslaggevers ROTTERDAM De poging tot brandstichting eind mei in het gebouw van de Katendrechtse wijkver- eniging was het werk van de twee zeventienjarige jongens, de havenwer ker L. B. en de loswerkman M. H. Zij hebben bekend uit baldadigheid een fles met brandende benzine in het wijkgebouw te hebben gegooid. Het vermoeden van de Katendrechters, dat ook deze poging tot brandstichting op rekening moest worden geschreven van bordeel- of sexclubhouders, is dus niet bewaarheid. In de nacht van 16 april van dit jaar deed wel een bordeelhouder een po ging h$t huis van de secretaresse van de wijkvereniging, mevrouw L. Lemb- ke, in brand te steken. Het wijkor- gaan voert al jaren strijd tegen de toenemende prostitutie in de wijk. Li augustus 1973 kwam deze strijd tot een explosie met onder meer het afbranden van het wijkgebouw en het 'belegeren' door sexexploitanten van het woonhuis van de voorzitter van de wijkvereniging, de heer H van Eijk. Van onze weerkundige medewerker Het komende week-einde blijft zomers. Er mag gerekend worden op zonnige periode, met middagtemperaturen tus sen 21 en 25 graden Celsius. Plaatse lijk misschien nog een beetje daarbo ven. De uit noordoostelijke richtingen aangevoerde lucht is wat vochtig en niet geheel stabiel. Dit leidt tot het ontstaan van lokale warmtebuien met onweer in de namiddag en avond. Ze kunnen dit gunstige vakantieweer beeld niet versoren. Wanneer het la ter op zondag of maandag in het westen van het land misschien wat frisser wordt, dan is het gevolg van een doorkomende zuidwest-of westen wind. Het Scandinavische hogedruk- centrum wordt namelijk zwakker, en tot ten noordoosten van de Azoren sterker. Het overvleugelen geeft op den duur een wisseling van windrich ting. zonder dat ook in dat geval het mooie weer z'n failliet beleeft. Voor waarde is wel dat de overschakeling van de ene op de andere hogedrukcel niet al te lang duurt, omdat er anders boven het Noordzeegebied een gat ontstaat waar Ijslandse storingen in zouden kunnen springen. Dat de atmosfeer wat gevoelig is voor zomerse temperaturen bleek gistermid dag al uit een verschijning van enke le van de Veluwe komende buien met onweer over het midden van het land. De waarnemer in Almkerk vernam rond. half vijf onweer uit twee comu- lonimbi in noord tot noordwestelijke richting. De temperatuur was er dan ook naar geweest: maar liefst 26 gr. C. maximaal evenals in De Bilt. Van uit De Bilt zag men om zeven uur 's avonds de bui innoordwestelijke richting. Erg veel tempo maakte de buien niet: Emden gaf van 5000 tot 9000 meter hoogte slechts een 30 kilometer per uur-wind uit noordoost tot noord. Naar boven toe vertoonde de wind dus een krimping. Uit de DDR en in de Ardennen kwam op vrij uitgebrei de schaal onweer voor, dat in de regel niet een zwaar karakter had. Dat gebeurde na maximumtemperatu ren van 23 tot 26 gr. C., maar meer dan 2 tot 9 millimeter regen vonden we niet in de opgaven. In Frankfurt werd nu wel 24 gr. C. bereikt. Dat was 9 gr. C. hoger dan de zo belan grijke voorcfgaande dag. In Barcelo na werd het daarentegen maar IS gr. C. in Madrid wel 30 gr. C. De zuid- Engelse badplaats Bournemouth kwam tot 25 gr. C. Strandverwachting voor het week-ein- de: overioegend zonnig strandioeer maar in de namiddag en avond in Zee land en Zuid-Iiolland wel een kansje op een over land komende lokale re- gen- of onweersbui. Luchttemperatuur tussen 20 en 25 graden". In het Wad dengebied circa 18 graden. Zeewater van zuid naar noord: 15 tot 13 gr. C. Amsterdam onbewolkt 21 0 De Bilt onbewolkt 19 0 Deelen licht bew 21 0 Eelde onbewolkt 19 0 Eindhoven half bew 21 0 Den Helder onbewolkt 18 0 Luchth. R'dam onbewolkt 18 0 Twente zwaar bew 21 0 Vlissingen onbewolkt 18 0 Zd. Limburg geheel bew 21 0 Aberdeen onbewolkt 17 0 Athene onbewolkt Barcelona regen 21 10 Berlijn onbewolkt 23 0 Bordeaux zwaar bew 21 0 Brussel mist 21 0 Frankfort onbewolkt 15 4 Genève onbewolkt 8 Helsinki zwaar bew 18 2 Innsbrueck zwaar bew 12 2 Kopenhagen zwaar bew 25 0 Lissabon geheel bew 23 2 Locarno onbewolkt 23 0 Londen onbewolkt 21 0 Luxemburg zwaar bew 16 0.5 Madrid zwaar bew 30 0 Malaga geheel bew 28 0 Mallorca licht bew 26 0 Muenchen geheel bew 8 30 Nice zwaar bew 23 0 Oslo zwaar bew 27 0 Parijs geheel bew 21 0 Rome onbewolkt 21 0 Split zwaar bew 21 0 Stockholm onbewolkt 22 0 Wenen regen 10 1 Zuerich zwaar bew 7 0.1 Casa Blanca zwaar bew 21 0 Istanboel onbewolkt Las Palmas zwaar bew 24 0 New York onbewolkt Tunis licht bew HOOG WATER 16 JUNI gen: 11.42- Jniuiden: 12.21 Den Helder: 2.52-15.43; Harlingen: 5.40-18.14; Dell- zijl: 8.06-20.21; 17 JUNI Vllsslngen: 11.35-23.58; Harlngvlletslulzen: 0.40-13.09; Rotterdam: 1.38-14.21; Schevenln- gen: 0.08-12.43; IJmuiden: 0.47-13.20; Den Helder: 4.20-17.02; Harlingen; 7.03-19.29; 7tjl: 9.11-21.27, onder redactie van ioessmit Op 1 juli stappen, zoals een paar weken geleden al gemeld, twaalf vierdejaars medische studenten van de Erasmus Universiteit in Rotterdam op de fiets voor een monstertocht van 1800 kilometer door Nederland, om op die manier meer bekendheid te geven aan het streven van de Hartstichting naar gezondere lichaamsbeweging voor het hele volk. Er zijn natuurlijk meer goede doe len waarvoor je kunt fietsen of op welke manier dan ook propaganda maken. Zo zijn ze in het Groningse Grooitegast op het idee gekomen om met een tandem te gaan rond fietsen voor Unicef, het kinder fonds van de Verenigde Naties, dat ook de bewoners van super-dorre droge streken aan watervoorzienin gen helpt. Vaak zij n er kostbare boorinstallaties nodig, maar soms kan gewoon worden volstaan met het graven van een put die niet meer dan tweehonderd gulden hoeft te kosten. Speciaal op deze vorm van hulpverlening willen de Grootegasters de aandacht vesti gen. Dat moet natuurlijk een beet je opvallend gebeuren en daarom gaan ze niet op een normale tan dem, maar met z'n vijftienen op een vijftiempersoons fiets. Maandag vertrekken ze, de maandag daarop willen ze de tocht uitgereden heb ben. Afgezien van de bijzondere tandem is het trouwens ook helemaal geen gewone fietstocht. Als de fietsers maandag van Grootegast naar Zwol le getrapt zijn, dinsdag naar Hil versum, woensdag tot Roekan je, donderdag tot het Belgische Knok- ke en vrijdagavond in het Franse Calais aangekomen zijn, willen ze het Kanaal oversteken. Op de fiets willen ze in de Engelse havenstad Dover arriveren en daarvoor moe ten ze hun slangachtige tandem eerst op drijvers met schoeprade ren vastzetten. Als ze het halen, zullen ze dus als een soort mense lijke raderboot aan de andere kant van het Kanaal aankomen. Vóór dat moment willen ze onderweg heel wat posters en stickers aan belangstellenden kwijt. Tegen beta ling natuurlijk, anders heeft Uni cef nog niet zo bar veel aan hun aktie. Er is trouwens ook een speciaal postgironummer geopend: 604020, Unicef, Den Haag. Wie on der het motto 'fiets naar de pomp' iets op dat gironummer stort, helpt de Grootegasters geld voor Unicef bijeen te brengen. De onderweg-diensten in Blauwka pel - het kerkje tussen Utrecht en Hilversum - krijgen morgen een bijzonder tintje: dan wordt daar herdacht dat op die plek, in het zelfde gebouw, vijftien jaar gele den de eerste interkerkelijke dien sten voor mensen onderweg wer den gehouden. Na drie jaar restau reren werd het in de oorlog zwaar beschadigde gotische kruiskerkje uit de vijftiende eeuw toen door de stichting Blauwkapel bestemd tot oecumenische ontmoetings plaats. Nog steeds is er elke zon dag dienst om negen, tien en elf uur, vanaf augustus alleen om tien en elf uur. De glimlach om de mond van Mo- na Lisa, haar volronde gezicht en figuur en haar fraaie, ringloze handen, verraden volgens de Lon- dense arts-in-ruste en Da Vinei- kenner dr. Kenneth D. Keale, dat de vrouw die voor La Gioconda of Mona Lisa model heeft gestaan, in verwachting was. Keale weet er bij Lr 111111p te vertellen, dat Leonardo da Vinei zich niet seksueel tot vrouwen voelde aangetrokken, maar dat hij wel erg geboeid werd door hun moederlijke eigenschappen. Laten we overigens vooral niet den ken, dat alleen mannen zulke enor me fietsprestaties voor goede doe len leveren. Tien meisjesstudenten uit Groningen hebben de Nier stichting uitgekozen voor een pro- paganda-fietstocht. De achtste juli, om tien uur 's morgens, geeft Gronings burgemeester Bxiiter het startschot voor de tocht, die de meisjes via Leeuwarden, Assen, Zwolle, Arnhem, Venio, Eindho ven, Breda, Utrecht, Delft, Den Haag, Leiden en Halfweg op zater dag 20 juli uiteindelijk in Amster dam brengt. In al die plaatsen collecteren ze dan gelijk (in Gro ningen wordt 6 juli al geld ingeza meld), speciaal voor het binnen kort te openen kinder-nierdialyse- centrum in Rotterdam. Zo hopen op die manier ƒ35.000 op halen en wie ze niet tegenkomt, kan altijd nog iets bijdragen op postgiro 3152425 in Groningen ten name van 'Fietsen wij - geeft u - leven zij', het motto waaronder de stu denten hun fietstocht ondernemen. Een kunsthistoricus van de Natio nal Gallery in Linden noemt het 'een interessante theorie', maar meer ook niet. Intussen hangt Mo na Lisa al of niet zwanger, te kijk in het Moskouse Poesjkin-museum. De vrouwen die in Nieuw Zeeland in een kraamkliniek worden opge nomen, vragen zich wel af of de medische wetenschap nou echt zo ver gevorderd is als ze altijd ge dacht hebben. Tegenwoordig krij gen ze bij binnenkomst in zo'n ziekenhuis een formulier onder hun neus, waarop hun onder meer gevraagd wordt: van welke kunne bent u? DEN HAAG Minister Van Doorn (CRM) meent dat een verruiming van het vrijstellingenbeleid voor omroep bijdragen 'bezwaarlijk kan worden ge realiseerd'. Hij heeft dit de Tweede Kamer mee gedeeld in antwoord op vragen van het PvdA-kamerlid Voogd. Deze had gevraagd of uit het 'over schot' in de omroep een verruiming van ht vrijstellingenbeleid gefinan cierd kan worden. Hij ivilde deze verruiming in het bijzonder voor de bejaardn en de volledig arbeidsonge schikt-verklaarden. Minister Van Van Doorn zei verder dat oorlogsvervolgden voortaan ook in aanmerking kunnen komen voor het toekennen van een vrijstelling van de omroepbijdragen. Een bsluit terzake wordt voorbereid, waarbij wordt opge merkt dat dit besluit wel enige tijd kan vergen. ROTTERDAM De Algemene Bond van Ambtenaren, waarbij ruim 150.000 man zijn aangesloten, heeft zich gistermiddag, aan het eind van haar drie-daags congres, uitgesproken voor onverkort stakingsrecht. Met 1647 stemmen voor en 1377 tegen werd het betreffende amendement op een voorstel van het hoofdbestuur aangenomen. ©P1B Deu-'Met dit soort honden raakt hij altijd in de war. Daarom geeft hij aan twee kanten eten I

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1974 | | pagina 7