protestantse
Itakers zijn
|iit op 'wraak'
Knelpunten bij
gesprek over
Guinee Bissau
Portugal en
kolonies
moeten zelf
toekomst
bepalen
Missie van Kissinger lijkt
maar half geslaagd te zijn
DDR haalt fors
■lit tegen China
eweldloos protest tegen
Izet militairen in Ulster
Overleg minder vlot dan verwacht
Syrië roept Gromiko erbij
Nixon: kans op
vrede is
groter dan ooit
Socialistische
landen zijn alle
gelijk, zegt Tito
Premier Palma Carlos:
Alleen wat het volk wil telt
/HrtJiW/KWiAMTiET DINSDAG 28 ME1 1974
BULTKMiAND
T7/K.9
:N
P.C
SONDEN/BELFAST (AP, Reuter, UPI)
akingsleiders in Ulster hebben gedreigd het hele
nd zonder stroom te zetten en ook verder econo-
isch lam te leggen uit 'wraak' tegen de beslissing
riïn militairen in te zetten bü het beheer van de
ievoorraden. De stakers hebben aangekondigd
eh 'geweldloos' te zullen verzetten. Zij zeggen
no jen harde confrontatie met de Britse troepen te
illen. Alle protestantse arbeiders zijn nu opgeroe-
en het werk neer te leggen. 'Wij zijn er op voor-
;reid gras te eten,' zei stakingsleider Barr gister-
rond.
LISSABON, LONDEN, LOEANDA (AP, Reuter, UPI) De be
sprekingen in Londen tussen vertegenwoordigers van de nieuwe
Portugese regering en afgevaardigden van de kolonie Guinee Bissau,
die eenzijdig de onafhankelijkheid heeft uitgeroepen, verlopen min
der vlot dan werd verwacht.
het ogenblik zit twee derde van
iord-Ierland, waar anderhalf mil-
jn mensen wonen, zonder stroom,
t gas is helemaal afgesneden en de
tervoorziening is bijzonder precair,
aarnemers noemen de situatie in
iord-Ierland de 'ernstigste crisis'
ids 1921 toen het weigerde zich aan
sluiten bij de (overwegend katho-
ke) republiek Ierland,
minister voor Noord-Ierland, Mer-
a Rees, heeft het besluit om mili-
ren in te zetten verdedigd door te
jgen dat 'waar anarchie dreigt alles
het werk moet worden gezet om
t leven gaande te houden. 'Onver-
jdelijk worden daarvan ook on-
ïuldigen het slachtoffer', aldus de
windsman. Rees zei dat de stap zou
nnen leiden tot 'een bloedige con-
untatie met de extremisten.'
iel
b overname door militairen ging
jzonder snel in zijn werk. Bij het
5. Beken van de dag namen vijfhon-
èrd zwaar bewapende soldaten die
5 èbruik maakte van pantserwagens,
bsities in bij de oliedepots in 3elfast
5 a Londonderry en bij 21 pompen
trspreid over het hele land. Zij rol-
fcn prikkeldraad uit en stelden ma-
ninegeweren op om eventuele bela-
trs op een afstand te houden. Toen
e berichten over de overname be-
end werden kwamen protestantse ar
eiders hun huizen uit en wierpen
arrikaden op van stenen, gekaapte
5 juto's en autobussen. Vrouwen en
pnderen vormden lange rijen dwars
yer de straten om het verkeer de
porgang te beletten.
De protestanten, die nu al 14 dagen
staken, eisen nieuwe verkiezingen
voor de 72-leden tellende provinciale
assemblee. Deze verkiezingen zouden
het einde betekenen van de huidige
'noodregering1, waarin zowel vertegen
woordigers van de protestantse meer
derheid als van de katholeike minder
heid in Noord-Ierland zitting hebben.
De protestantse arbeiders willen ook
intrekking van reeds aangenomen
voorstellen voor een nauwere samen
werking met de Ierse republiek.
Britse militairen hebben oliedepots en benzinestations met. prikkeldraad afgzet om de leveranties op
gang te kunnen houden.
Spoedoverleg
De beslissing om militairen in te
zetten zou de Britse regering in prin
cipe reeds afgelopen vrijdag hebben
genomen, maar pas na spoedoverleg
tussen minister Rees en premier Ha
rold Wilson zou definitief tot de stap
zijn besloten. In zijn radio- en televi
sie-rede had Wilson met nog geen
woord over het inzetten van militai
ren gerept. Het is niet uitgesloten dat
pas tot ingrijpen werd besloten toen
duidelijk werd dat de katholieken uit
de 'noodregering' zouden stappen als
er geen maatregelen zouden worden
genomen. Dit zou betekenen dat Ul
ster na vijf maanden al weer onder
rechtstreeks bestuur vanuit Londen
zou zijn geplaatst.
In Londense politieke kringen wordt
aangenomen dat Wilson van plan is
50.000 Britse militairen die momen
teel in West-Duitsland zijn gelegerd
terug te roepen en naar Ulster te
sturen. De legerleiding zou hem tot
nu toe daarvan hebben weten te weer
houden.
DAMASCUS/JERUZALEM (Reuter, UPI, AP) De Amerikaanse
minister van buitenlandse zaken, Henry Kissinger, is gisteravond uit
Damascus naar Israël teruggevlogen met de mededeling dat hij de
geschilpunten tussen Israël en Syrië in zijn gesprekken met president
Assad tot 'zeer weinige' heeft kunnen beperken.
OST-BERLIJN (Reuter) Het
fficiële orgaan van de Oostduit-
communistische partij Neues
Jeutschland heeft fors uitge-
aald tegen de Chinese Volks-
ipubliek en deze zelfs beschul-
igd van samenwerking met de
AVO en het saboteren van de
iternationale ontspanning.
een lijvig commentaar signaleerde
et blad hoe dankbaar de westerse
ers 'het anti-Sowjetisme en de grove
ister' van de Chinese vice-premier
eng Hsiao-Ping had opgepakt. Dit
aat op de uitlatingen van de Chine-
vice-premier aan een staatsdiner
f de Britse oudpremier Edward
leath, waarin de DDR werd gehekeld
anwege de spionagezaak, die de oor-
lak is geworden van Brandts aftre-
en.
teues Deutschland: 'In intieme vere-
t
niging met de onheilige alliantie van
tegenstanders der ontspanning in het
kapitalistische kamp, hebben de Chi
nese leiders zich gestort in de worste
ling tegen de Weense besprekingen
tot vermindering van de strijdkrach
ten in Centraal Europa'. Het blad
herinnert eraan, dat de Chinese lei
ders telkens opnieuw tot versterking
van de NAVO aanzetten, tot blijvende
Amerikaanse militaire aanwezigheid in
Europa en tot de oprichting van een
Westeuropese politieke unie 'ter
wijl zij tegelijkertijd furieus te keer
gaan tegen erkenning van bestaande
grenzen in Europa'. In dit verband
kwam Neues Deutschalnd waarschijn
lijk met zijn grootste grief jegens
Peking; voor de dag het houdt name
lijk nog steeds vast aan het concept
van de eenheid der Duitse natie,
waarmee het 'in de kaart speelt van
de revanchistische koude-oorlogsaan-
hangers in West-Duitsland.'
Zijn aandeel in de bemiddeling is
nagenoeg voorbij: hij vertrekt van
daag nog via Londen naar Washing
ton en in zijn plaats vliegt dinsdag
zijn onder-minister, de Midden-Oos-
ten-deskundige Joseph Sisco, uit Tel
Aviv naar Damascus in een poging de
resterende verschillen te overbruggen.
Waarnemers hebben in de loop van
gisteren echter de indruk gekregen
dat Kissinger nog aardig wat voetan
gels en klemmen achterlaat.
Terwijl Kissingers vliegtuig met het
grootste gedeelte van zijn staf al aan
boord, op het vliegveld stond te wach
ten en Kissinger met enkele adviseurs
nog steeds met Assad besprekingen
voerde, kwam de Russische minister
van buitenlandse zaken Gromiko in
Damascus aan. Het doel van zijn
komst is niet bekend gemaakt. In
Moskou is alleen meegedeeld dat het
bezoek van Gromiko geschiedt op uit
nodiging van de Syrische leiders. Op
vallend was in elk geval de spoed
waarmee de Rus zach naar Damascus
begaf. Syrië, dat voor haar militaire
en politieke steun afhankelijk is van
de Sowjet-Unie, was er blijkbaar op
gebrand eerst nog te overleggen met
Gromiko in dit slotstadium van Kis
singers missie.
Ongeveer een uur nadat Gromiko in
Damascus aankwam is Kissinger naar
Israël teruggevlogen. Westerse waar
nemers geloven niet dat het doel van
Gromoko's reis is Kissinger beperkin
gen in de weg te leggen. In een artikel
in de Prawda van zondag over het te
verwachten akkoord is overigens de
naam Kissinger totaal niet genoemd.
Terwijl Kissinger met de Syrische
leideis sprak over een mogelijk ak
koord aangaande de troepenscheiding
aan het Golanfront, heeft Syrië zich
maandag openlijk harder opgesteld.
Volgens een Amerikaanse woordvoer
der wenste Syrië opnieuw de breedte
van de bufferzone tussen de twee
legers ter discussie te stellen. Verder
waren er moeilijkheden gerezen over
de ondertekening van het akkoord.
Ook was er geen overeenkomst over
de omvang van de politiemacht van
de Verenigde Naties die in de buffer
zone gelegerd zou moeten worden.
De Syriërs lieten weten een smallere
bufferzone dan die Kissinger voorstel
de, op prijs te stellen.
Dat Israël de kwestie van de infiltratie
van de Palestijnse guerrillastrijders
in Israël door Kissinger in Damascus
aan de orde heeft laten stellen heeft
de Syrische leiders zeer verbolgen.
In een officiële verklaring adviseerde
Syrië Kissinger dit onderwerp met de
Palestijnse leiders te bespreken. 'De
gene die deze kwestie wil bespreken
moet het Palestijnse probleem oplos
sen en dit met de Palestijnse leiders
bespreken, iedere andere poging is
tijdverspilling.' In de Syrische verkla-
KEY BISCAYNE (Reuter, UPI, AP)
President Nixon heeft maandag
verklaard dat de vooruitzichten op
een duurzame vrede beter zijn dan
ooit sinds mensenheugenis.
In een radiorede ter gelegenheid van
Memorial Day gaf de president als
zijn mening dat een sterk Amerika
onmisbaar is voor een duurzame vre
de. 'Amerika moet nooit de op een na
sterkste mogendheid ter wereld wor
den. Alleen een sterk Amerika, in
samenwerking met zijn bondgenoten,
kan een sterke kracht zijn voor vre
de' aldus het staatshoofd.
Sprekend over de verzoeningspogin
gen in het Midden-Oosten en de be
ëindiging van de 'langste en moeilijk
ste oorlog van Amerika in Vietnam'
verklaarde Nixon: 'Alles bij elkaar
betekent dit dat onze hoop voor een
duurzame vrede in 1974 groter is dan
op welk tijdstip ook sinds mensenheu
genis, omdat wij nu een vredesstruc-
tuur hebben en met zorg werken aan
de versterking daarvan'. Nixon sprak
over de rol van de VS als vredesbur-
ger in explosieve gebieden als het
Midden Oosten en zei dat een derge
lijk beleid alleen gebaseerd kan zijn
op militaire kracht.
'Duurzame vrede kan alleen worden
bereikt door voortdurend op onze
hoede te zijn, voortdurend gereed te
staan en steeds zowel fysiek al moreel
sterk te zijn
ring wordt er nog aan toegevoegd dat
het land iedere discussie over dit
punt had geweigerd.
Gedurende zijn missie heeft Kissinger
Gromiko twee maal op de hoogte
gesteld van de ontwikkelingen in de
bestandsbesprekingen in de hoop elke
Russische tegenwerking te voorko
men.
MOGELIJKHEDEN
Volgens een hoge Amerikaanse func
tionaris bestaan er wat het akkoord
betreft drie mogelijkheden:
1. De overeenkomst wordt gesloten en
in werking gesteld vóórdat Kissinger
vertrekt, waarbij het akkoord formeel
aan het eind van deze week in Genève
wordt ondertekend.
2. Er komt een voorlopige overeen
komst over alle belangrijke zaken en
alleen over de ondertekening zal nog
onderhandeld worden.
3. Bepaalde belangrijke onderdelen
van het voorgestelde akkoord moeten
nog geregeld worden.
In het laatste geval zullen Syrië en
Israël waarschijnlijk onderhandelaars
naar Washington sturen om de be
sprekingen voort te zetten.
PUNTEN
Het Libanese blad Al Anwar meldt
uit Damascus dat het voorgestelde
akkoord tussen Israel en Syrië de vol
gende punten bevat:
1. Israël trekt zijn troepen op de Golan
hoogvlakte 30 kilometer terug. Dit
houdt in dat Israël een deel van de in
1967 veroverde gebieden aan Syrië te
rug geeft.
2. De stad Koeneitra en 5 km terrein
ten westen ervan worden door Israel
vrij gegeven, waardoor 70.000 Syrische
vluchtelingen terug kunnen keren
naar de stad en de zes nabijgelegen
dorpen.
3. De heuvels rondom Koeneitra wor
den onder toezicht van de Verenigde
Naties geplaatst.
4. Er komen geen VN-troepen maar
internationale waarnemers die gesta
tioneerd zullen worden in een buffer
zone.
5. Israël houdt een strook van 12 km
van het in 1967 bezette gebied, in
Genève kan daarovtT verder onder
handeld worden.
6. Het akkoord wordt in Genève gete
kend 43 uur na de parafering door
beide partijen.
7. De vergadering in Genève staat
onder supervisie van de VN. De Ara
bische kant zal vertegenwoordigd wor
den door een delegatie van het geza
menlijke Syrische-Egyptische comman
do.
8. Het akkoord regel ook het uitwis
selen van gevangenen.
Gisteren is na een vergadering van
drie-en-een-half uur de langste
sinds de besprekingen zaterdag begon
nen nog geen overeenstemming be
reikt. De socialistische minister van
buitenlandse zaken van Portugal, Soa-
res, is in afwachting van een akkoord
gisteren niet volgens plan naar Lissa
bon vertrokken. Het feit dat hij in
Londen blijft wijst erop dat de be
sprekingen met goed gevolg kunnen
worden afgerond, maar het is de
vraag of dat vandaag al lukt. Soares,
die nogal optimistisch was over het
verloop van de besprekingen en aan
vankelijk voor gisteravond al een ak
koord verwachtte, wilde zich daarover
niet uitlaten. Wel zei hij 'tevreden' te
zijn met het verloop van het overleg.
Omdat de besprekingen volledig beslo
ten zijn, is niet met zekerheid bekend
wat de knelpunten zijn. Verondersteld
wordt dat de Kaap Verdische eilanden
in ieder geval nog steeds één van de
belangrijkste geschillen vormen. De
politieke vleugel van de regering van
Guinee Bissau, de PAIGC (Afrikaanse
partij voor de onafhankelijkheid van
Guinee Bissau en de Kaap Verdische
eilanden), zegt aanspraken op deze
strategische eilanden, die 500 kilome
ter uit de Westafrikaanse kust liggen,
te kunnen maken. De Portugese rege
ring ziet deze kwestie echter los van
de onafhankelijkheid van Guinee Bis
sau. Ook het al dan niet erkennen
van het bestaan van een onafhanke
lijk Guinee Bissau vormt een teer
punt: Portugal wil bij voorkeur eerst
over een wapenstilstand tussen de
Portugese troepen en de vrijheidstrij
ders ln Guinee Bissau praten en pas
later de onafhankelijkheid aan de or
de stellen'.
President Cabral van Guinee Bissau
heeft inmiddels gezegd dat de guerril
la's in zijn land gereed zijn om de
strijd voort te zetten als Portugal de
eisen niet respecteert. Cabral zei dat
Guinee in een sterke positie is: 'Onze
kracht is niet alleen moreel en poli
tiek, maar ook materieel'. Zoals be
kend heeft de bevrijdingsbeweging
verreweg het grootste deel van Gui
nee Bissau in handen.
De besprekingen kwamen gisteren in
een ander licht te sfoan door de
deelname van Antonio Almeira San
tos, de minister van koloniën van Por
tugal, die zich vooral bezig zal hou
den met de politieke aspecten van het
overleg en tevens zich al buigen
ovxer de eis van JAIGC om het recht
op onafhankelijkheid van Angola en
Mozambique (de andere twee Portuge
se koloniën) te erkennen. Almeira San
tos vloog rechtstreeks door naar Lon
den vanuit Angola, waaraan hij een
kort bezoek heeft gebracht. Eind vori
ge week was de bewindsman in Mo-
zambique.
Vlak voor zijn vertrek uit Angola
werd hij geconfronteerd met enkele
honderden demonstranten die vrijheid
voor Angola eisten. Er werden vlag
gen meegedragen van de MPLA (de
volksbeweging voor de vrijheid van
Angola) en leuzen geschreeuwd als
'Europeanen ga naar huis', en auto's
van kolonisten werden met stenen
bekogeld. Blanken organiseerden een
tegenbetoging toen de minister naar
het vliegveld reed. Zij schudden hun
vuisten tegen de minister.
Inmiddels zijn alle betogingen en de
monstraties in Angola verboden om
conflicten tussen de zes miljoen zwar
ten en 300.000 blanken te voorkomen
en de raciale, sociale en politieke
spanningen niet verder aan te wakke
ren.
In Portugals Oostafrikaanse kolonie,
Mozambique is een nieuwe partij ge
vormd. De oprichters zeggen dat hun
doelstellingen Js dezelfde zijn als die
voorkomt uit de guerrilla-beweging
FRELIMO, die al tien jaar vecht voor
de onafhankelijkheid van Mozambi
que. 'Alleen zijn wij tegen geweld',
zei Bernardo Fabiao Nhantoembo, lei-
LISSABON (AP) Portugese mili
tairen hebben post gevat bij een radio
station in Lissabon nadat het leger
had verklaard berichten te hebben
ontvangen dat ultra-linkse elementen
van plan waren het radiostation te
bezetten. Het radiostation "Herleving'
heeft bekend gemaakt door een Infan-
terie-eenheid te worden bewaakt, maar
heeft erbij gezegd dat het leger izch
niet heeft gemengd in de werkzaam
heden van het station. Het katholieke
radiostation zei echter dat een aantal
van zijn verslaggevers en die van een
ander radiostation bevel had gekregen
op zondag de plaats to verlaten waar
een linkse demonstratie plaats vond.
De beide stations hebben bericht dat
er gevechten hebben plaatsgevonden
tussen militairen en militante linkse
groepen in de buurt van een militair
ziekenhuis even buiten Lissabon.
der van de nieuwe partij die de naam
Modemo heeft gekregen, wat staat
voor 'Mozambiquaanse democratische
beweging".
Ook in Portugal zelf is de rust nog
niet weergekeerd ondanks de econo
mische hervormingsmaatregelen die
het nieuwe regiem in het weekeinde
heeft afgekondigd. Transportarbeiders
hebben gisteren het busvervoer voor
een deel tot stilstand gebracht uit
protest tegen het nieuwe minimum
loon; dat is vastgesteld op 3300 escu
do's (ongeveer 330 gulden). De tran
sportarbeiders willen een minimum
van 5750 escudo's (ongeveer 575 gul
den), evenveel als de werknemers van
de metro in Lissabon
BELGRADO (AP) De Joegoslavi
sche leider Tito heeft bepaald dat de
communisten weer een dominante rol
moeten gaan spelen in alle aspecten
van het maatschappelijk leven. Ilij
heeft verder gezegd dat er 'voor onze
vijanden geen democratie' is ondanks
het feit dat Joegoslavië democratisch
is. Tito zei dit in een rede ter gele
genheid van de openingszitting van
het tiende congres van de Joegoslavi
sche communistische partij.
Zonder de naam Sowjet-Unie te noe
men waarschuwde Tito dat socialisti
sche landen hun wederzijdse betrek
kingen moeten baseren op gelijkheid,
onafhankelijkheid en geen inmenging
in eikaars interne aangelegenheden.
'Socialistische landen moeten niet
denken dat hun weg de enige juiste
is, noch mogen zij hun systeem aan
anderen opleggen', aldus Tito. 'Meer
dan eens hebben we blootgestaan aan
druk om ons beleid te veranderen.
Maar we zijn altijd tegen die druk
bestand geweest omdat we één waren
en bereid om voor onze onafhanke
lijkheid te vechten. Dat zal in de
toekomst ook zo zijn'.
Hij zei dat de partij moest worden
verenigd en legde de nadruk op de
mocratisch centralisme. 'Wanneer de
meerderheid een beslissing neemt op
basis van een brede democratische
discussie, moet de minderheid zich
hierbij neerleggen', aldus Tito. De
partij is overigens niet van plan om
'humanistische en wetenschappelijke
kritiek, die aan de wortel van alle
waarlijk creatieve inspanningen ligt,
in de kiem te smoren.' Tito riep de
communisten op om te strijden tegen
degenen 'die slogans over de vrijheid
van meningsuiting veranderen in een
politiek wapen tegen de revolutie.'
door UPI-correspondent Peter Ubersax
LISSABON Premier Adelino da Palma Carlos
heeft de bevolkingen van Portugal en de Portu-
se kolonies in Afrika toegezegd, dat zij zelf kun
nen beslissen over hun bestuur.
Hij zei, dat de «nieuwe Portugese
regering volgend voorjaar vrije ver
kiezingen zal houden voor het kie
zen van een president en het samen
stellen van een nationale vergade
ring, die een nieuwe grondwet
moest maken. De Afrikaanse gebie
den Angola, Guinnee-Bissau en Mo
zambique zullen in een even vrij
referendum mogen beslissen over
hun toekomst. 'Wij willen, dat het
volk zijn wil te kennen geeft. De
wil van het volk is het enige, dat
telt', zei de premier in een exclusief
vraaggesprek. Zittend in het Sao-
Bento-paleis, dat jarenlang de zetel
was van dictator Salazar en diens
opvolger Caetano, lijkt Palma Carlos
nog steeds meer op de universiteits
bestuurder, die hij tot voor kort
was, dan op het hoofd van een
regering, die bijna meedogenloos zal
moeten zijn om Protugals proble
men het hoofd te kunnen bieden.
Wachtende taken
Tot de wachtende taken behoort het
beëindigen van de meer dan tien jaar
durende oorlogen in Afrika. Binnen
lands moet worden voorkomen, dat
het Portugal, dat een maand geleden
zijn bevrijding vierde met revolutio
naire gloed en op de militaire
staatsgreep een serie stakingen liet
volgen, ten prooi valt aan de anar
chie. Meer dan zestig politieke groe
peringen zijn opgerezen uit de ruï
nes van het één-partijenstelsel van
Caetano. 'De vrijheid was snel ge
wonnen, maar velen zijn er niet aan
gewend', geeft Palma Carlos toe. Hij
zit aan het bureau, waaraan Salazar
en Caetano ook hebben gezeten.
De 69-jarige regeringsleider ziet er
twintig jaar jonger uit dan hij is.
Aan de wand hangt nog steeds een
foto van een menigte, die juicht
voor Salazar. De premier veront
schuldigt zich met: 'Wij hebben nog
geen tijd gehad om die te verwijde
ren. Wij hebben dringender proble
men om op te lossen'.
Hij geeft de volgende opsomming:
'Het eerste probleem is het stichten
van vrede in Afrika. Het tweede,
bijna even belangrijk, is de sociale
situatie. Het derde de economie. Wij
moeten een klimaat van rust en
vertrouwen zo snel mogelijk herstel
len'.
Werkelijk vrij
En daarna komen dan de verkiezin
gen, die over minder dan een jaar
gehouden moeten worden. Zullen
die verkiezingen, waaraan ook de
militaire junta en president Antonio
de Spinola zich hebben gebonden,
werkelijk vrij zijn? 'Dat kan ik u
verzekeren', zegt Palma Carlos. Zal
elke partij, van links tot rechts, mee
kunnen doen? 'Allo partijen van
links, het centrum en rechts, die nu
naar voren komen in Portugal'.
Zou een pro-Salazar-partij ook aan
de verkiezingen mee kunnen doen?
'Wij zullen iedereen laten meedoen.
Vrij. Wij willen dat de verkiezingen
de wil van het volk tonen, veilig,
nauwkeurig en betrouwbaar', aldus
de premier. Hij vertelt, dat er een
net een commissie is benoemd, die
voor 15 november een verkiezings
wet moet hebben uitgewerkt. Deze
wet moet twee verkiezingen regelen,
die volgend voorjaar kor» achter
elkaar zullen worden gehouden. De
eerste voor een assemblee, die Por
tugals grondwet moet herzien, de
tweede voor het kiezen van de presi
dent. De president zal daarna on
middellijk een nieuwe premier aan
wijzen.
Onafhankelijk
Tegen die tijd moet in Portugals
Afrikaanse kolonies in elk geval vre
de en misschien zelfs onafhankelijk
heid tot stand zijn gebracht.
'Wij zullen dezelfde beginselen van
zelfbeschikking toepassen in de
overzeese gebiedsdelen', zegt Palma
Carlos. 'Zij moeten ons door een
vrije stemming vertellen wat zij wil
len. Zij moeten zelf hun bestem
ming bepalen. De enige voorwaarde,
die wij voor onafhankelijkheid stel
len, is dat de bevolking het moet
willen'.
Zal het referendum worden gehou
den volgens het principe van één
man, één stem? Dat zou de zwarten
een enorme voorsprong geven op de
blanke kolonisten.
'De details zijn nog niet vastgesteld.
Maar wij willen, dat iedere burger
zijn wil uit', reageert Palma Carlos.
Zal democratie wortel schieten in
Portugal, of is er een kans op
terugkeer van de dictatuur?
'Ik ben altijd optimistisch geweest,
zelfs tijdens de lange nacht. Ik heb
altijd vertrouwen gehad in democra
tische oplossingen. Na een halve
eeuw dictatuur heeft Portugal elke
genegenheid voor dat systeem verlo
ren. Er is een enorm vertrouwen,
dat democratie zich zal handhaven'.
Militairen
Zal de wettige regering, die Portu
gal volgend jaar zal kiezen, onafhan
kelijk zijn van de militaire junta,
die nu het hoogste gezag vormt in
het land en gesteund wordt door 200
jonge legerofficieren? Zal de junta
worden opgeheven'
'Ik kan mij zelf niet vastleggen op
dit punt', zegt de premier wat aarze
lend. 'Deze vraag is formeel nog
niet besproken. Maar persoonlijk
ben ik ervan overtuigd, dat wij na
de verkiezingen terug zullen keren
naar de normale grondwettige toe
stand, wat de richting van de nieu
we regering ook zal zijn'.
Palma Carlos kwam aan de macht in
een land, waarvan het zakenleven en
de grote industrie- in handen van
ongeveer 200 families zich altijd
eenstemmig achter de vroegere
rechtse regering hebben geschaard.
Kunnen de economische problemen
van het land inflatie, lage pro-
duktiviteit, te weinig buitenlandse
investeringen en ee noverheersende
rol van de landbouw opgelost
worden zonder de hulp van deze
groep?
Samenwerken
'Het is noodzakelijk, dat de leiders
van de vrije ondernemingen met ons
samenwerken. Verscheidene hebben
ons verzekerd, dat zij dat zullen
doen, dat zij alles voor het land
zullen doen. Het is duidelijk dat er
mensen zijn, die vroeger politiek
actief zijn geweest en die in de
gaten gehouden moeten worden. An
deren zorgden voor hun eigen zaken
en bleven buiten de politiek. Wij
kunnen niet iedereen ontslaan. Wij
moeten de aanbiedingen om samen
te werken accepteren'.
Palma Carlos verzekert met opgehe
ven handen, dat hij niet gevraagd
heeft om zijn huidige functie. 'Het
was een geweldige verrassing voor
mij toen Spinola mij opbelde en de
functie aanbood'.
De verbannen Caetano, die dezelfde
opleiding had als de nieuwe pre
mier, wordt door Palma Carlos nog
steeds 'mijn vriend' genoemd. Op de
vraag om nog enkele vrienden te
noemen zegt de premier: 'Mijn boe
ken ik heb een bibliotheek met
duizenden boeken - en mij klassie
ke platen'. Op de vraag welke figuur
uit de geschiedenis hij het meest
bewondert, antwoordt hij zonder
aarzeling: 'Jezus'
