Ontmoeting van
wereldgodsdiensten
Uit de kerkbladen
'Beproefde' gehuwde
man geen priester
Schotten handhaven
hun oude belijdenis
Vandaag S
fllBlilallI
Conferentie
bij Colombo
Je kunt niet meer óver
de ander praten, je
leert mét hem te praten
je
Trouw
Kwartet
Beroepingswvrk
GeHeimzinnig
kudde-instinct
Nieuwe boeken
TROUW/XWiABTET DINSDAG 28 MEI 1971
KJERiK.
T2/KI10G
Toch bracht uiteraard iedere persoon
heel duidelijk de achtergrond van zijn
godsdienstige overtuiging mee en dat
was ook de bedoeling want anders zou
geen echt gesprek tot stand gekomen
zijn. Het bijzondere van deze confe
rentie, vergeleken met die van 1970,
lag vooral in twee punten. Ten eerste
waren er nu behalve hindoes, boed
dhisten, christenen en moslims ook
joden uitgenodigd. En ten tweede was
geen enkele religie in de meerder
heid. In 1970 waren er bijna dertig
christelijke deelnemers en nauwelijks
tien aanhangers van andere religies,
In Colombo telde de deelnemerslijst
acht hindoes, acht boeddhisten, vier
joden, zeventien christenen en tien
moslims.
Ten noorden van Colombo, de hoofdstad van Srilangka (Ceylon), is een door die wereldraad
van kerken georganiseerde conferentie gehouden, die in het teken stond van de zogenaamde
multilaterale dialoog. Het woord dialoog hoort al geruime tijd tot de woordenlijst van de we
reldraad. Er wordt mee bedoeld een ontmoeting en gesprek tussen de wereldgodsdiensten en
eventueel ook met niet-godsdienstige bewegingen. Zulke ontmoetingen kunnen bilateraal zijn,
dat wil zeggen tussen twee
gesprekspartners.
Zo heeft de Wereldraad
van kerken al veie jaren
gesprekken gearrangeerd
tussen christenen en mos
lims. Minder gebruikelijk
zijn multilaterale dialogen
geweest, waar aanhangers
van meer dan twee gods
diensten elkaar ontmoet
ten. De eerste werd in
1970 in Libanon gehou
den. De tweede heeft nu in
Colombo plaatsgevonden.
Prof. dr. D. C. Mulder van
de Vrije Universiteit in
Amsterdam was (afgezien
van ds. Johan Snoek en
Michael de Vries, beiden
van de staf van de wereld
raad) de enige Nederlan
der ter conferentie. Hij
geeft in bijgaand artikel
enige indrukken.
Ontmoeting van wereldgodsdiensten is natuurlijk
een al te weidse titel voor het gebeuren in Colombo.
Niet de wereldgodsdiensten maar een aantal aan
hangers van wereldgodsdiensten kwamen bij elkaar
en dat bovendien niet in een officiële capaciteit
(wie zou 'het christendom', 'de islam' of 'het boed
dhisme' kunnen vertegenwoordigen? maar als per
soon.
Op weg
Het onderwerp waarover de discussies
in Colombo handelden was als volgt
geformuleerd: op weg naar een we
reldgemeenschap, bronnen en verant
woordelijkheden. De bedoeling was
deze: we maken in onze twintigste
eeuw voor het eerst in de geschiede
nis mee dat het lot van de mensheid
en haar toekomst één en ongedeeld is
geworden. Geen enkel gebied, geen
werelddeel, geen volk, geen cultuur
kan zich isoleren van dat gezamenlij
ke lot. Wat er in de éne uithoek
gebeurt, beïnvloedt het menselijk be
staan in de andere uithoek. "We zullen
moeten leren samen te leven in een
wereldwijde gemeenschap.
De vraag is nu: welke rol spelen
religies in die wereldgemeenschap.
Het is zonder meer duidelijk dat
aanhangers van religies samen met
alle medemensen- verantwoordelijk
heid hebben voor een gemeenschappe
lijke toekomst Maar kun je ook stel
len dat er in de godsdiensten of in
bepaalde godsdiensten bepaalde bij
dragen liggen of bronnen zijn aan te
treffen waaruit gemeenschapsgevoel
gevoed wordt Of moeten we constate
ren dat religies tot op heden mensen
hebben gescheiden gehouden, hebben
vervreemd van elkaar of opgehitst
tegen elkaar. Een pijnlijke vraag als
we bedenken dat in Noord-Ierland
protestanten en katholieken elkaar
naar het leven staan, dat in de Philip-
pljnen christenen moslims onderdruk
ken en in Maleisië moslims christenen
en dat tijdens de conferentie te Co
lombo in Delhi hindoes en moslims
elkaar vermoordden en dat alles in
naam van de godsdienst. Is godsdienst
eigenlijk alleen maar een negatieve
factor of gaat er ook een positieve
bijdrage van uit voor het samenleven
van mensen op deze aarde?
Aan het begin van de conferentie
werd een aantal boodschappen voorge
lezen van regeringsautoriteiten en re
ligieuze leiders in Srilangka en er
werden door vertegenwoordigers van
de vijf aanwezige godsdiensten refera
ten geleverd, waaruit zou kunnen
schijnen dat religie de vrede bevor
dert. Al gauw bleek de werkelijkheid
gecompliceerder dan het ideaal. Bin
nen de kring van de conferentiegan
gers bleken duidelijke spanningen te
bestaan.
Er was de onvermijdelijke spanning
tussen joden en moslims rondom de
Israël-Palestina kwestie. Er was een
opvallende tegenstelling tussen hin
does en boeddhisten, vooral ook om
dat op Srilangka de hindoe-minder
heid zich in de hoek voelt gedrukt
door de boeddhistische meerderheid.
Er was ook een zeker wantrouwen
tegenover het christendom, met name
dat van het westen.
Ook bleek tijdens de conferentie keer
op keer dat niet alle deelnemers in
over maatregelen die kunnen geno
men worden om mensen van verschil
lende religieuze overtuiging te leren
samenleven.
De indrukken van de conferentie sa
menvattend zou ik eerst iets willen
zeggen over de speciale problematiek
van zulke ontmoetingen en dan over
nut en nawerking.
Grote vraag
Afgezien van alle vaak imeer sociaal
en cultureel dan religieus bepaalde
spanningen is er de grote vraag op
welke basis nu juist aanhangers van
religies bijeen kunnen komen om
over de toekomst van de mensheid te
staat of bereid waren naar anderen te
luisteren. En opvallend waren ook de
onverholen spanningen tussen aanhan
gers van dezelfde religie. Hindoes
werden door hindoes gecritiseerd,
moslims door moslims, christenen
door christenen.
Saamhorigheid
Er groeide toch een zekere saamhorig
heid, resultaat vafi tien dagen met
elkaar optrekken, samen discussiëren
en samen zich ontspannen. De confe
rentie werkte ook toe naar een ge
meenschappelijk memorandum en aan
het eind kon dit unaniem aanvaard
worden, al betekende dat soms een
overeenstemming om met elkaar te
blijven verschillen van mening. Dat
memorandum zal binnenkort door de
wereldraad van kerken worden gepu
bliceerd. Het spreekt onomwonden
over de grote problemen die het ge
volg zijn van de splitsing der mens
heid in vele godsdiensten, maar ook
spreken. Het bleek uiterst moeilijk te
zijn om punten te formuleren waarop
godsdiensten van allerlei kleur elkaar
zouden kunnen vinden. Men werd het
niet eens over definities van spiritua
liteit, religieuze ervaring, transcen
dente werkelijkheid enzovoort. Vooral
de boeddhisten schiepen hier proble
men omdat ze nadrukkelijk niet-theïs-
tisch wilden zijn en noch een per
soonlijke god noch een transacendente
werkelijkheid wilden erkennen. Heb
ben de religies dan geen enkele ge
meenschappelijke trek? Misschien niet
in de zin van een grootste gemene
deler, maar toch is er weer wel
sprake van wat men familietrekken
zou kunnen noemen.
Over één ding waren we het allen
eens: de gemeenschappelijke overtui
ging van de waardigheid van de mens,
een waardigheid die niet afhangt van
zijn toebehoren tot een bepaalde reli
gie. Zo is. de christen overtuigd dat
alle mensen beelddragers van God
zijn en dat dit .evengoed geldt van
niet-christenen als van christenen. Op
grond van die overtuiging kan er een
gemeenschappelijke bereidheid zijn
om te strijden voor een vrije en
rechtvaardige mensenmaatschappij.
Maar dan zal de 'gelovige' medestrij
ders vinden in anderen die zonder
religieuze overtuiging zich voor de
zelfde idealen willen inzetten.
Voor de medemenselijke omgang tus
sen aanhangers van onderscheiden
godsdiensten ligt een probleem in de
pretentie van, absoluutheid of finali
teit die toch eigenlijk in elke religie
valt aan te treffen, ook al wordt ze in
hindoeisme en boeddhisme minder
scherp gesteld dan bijvoorbeeld in
christendom en islam. Het heeft geen
zin die pretentie te ontkennen of te
willen nivelleren.
Bij christendom en islam komt daar
nog bij de roeping om van eigen
geloof missionair te getuigen. Het is
echter wel mogelijk om bij alle erken
ning van diepgaande verschillen en
tegenstellingen samen te leven en sa
men te werken aan een gemeenschap
pelijke toekomst. Voorwaarde is dan
openheid, bereidheid om de ander
serieus te nemen, om hem te kennen
zoals hij gekend wil zijn, om niet zijn
zwakke maar zijn sterke punten te
zoeken. Aan die bereidheid ontbreekt
nog veel en daaraan kan veel gedaan
worden.
Het nut
Hiet ligt ook het nut van een confe
rentie als deze. Men ontmoet de ander
in levende lijve, je kunt niet meer
over hem praten maar leert met hem
te praten. Het blijvend effect hangt
echter sterk af van de nawerking.
Hier spraken de deelnemers uit dat
naast wereldconferenties met hun be
perkte nut toch bovenal belangrijk is
het leren leven met elkaar in de
plaatselijke omstandigheden. Dat
geldt natuurlijk vooral in pluralisti
sche maatschappijen, waar men meer
dere godsdiensten naast elkaar vindt
Maar is niet de hele wereld bezig
pluralistisch te worden? Er is nog
enorm veel werk aan de winkel als
we willen streven naar een samenle
ving waarin godsdienst mensen niet
van ekaar afsluit maar juist voor
elkaar open maakt
WÜRZBURG D eWestduitse roomes-katholieke bisschoppen houden vast aan
een verplicht celibaat voor priesters. Dit verklaarde de bisschop van Münster,
mgr. Tenhumberg op de vijfde zitting van de Westduitse r.k. synode.
Mgr. Tenhumberg reageerde hiermee op een voorstel 'beproefde gehuwde man
nen' toe te laten tot het priesterschap. Volgens de Westduitse bisschoppen zou
dit een eerste stap zijn naar de opheffing van het celibaat
Vanwege het grote gebrek aan priesters willen de bisschoppen wel het diako-
naat bevorderen. Wat het toelaten van 'beproefde gehuwde mannen' tot het
priesterschap betreft, waren de bisschoppen van mening, dat de synode hier
over geen uitspraak kon doen. Bovendien vonden zij, dat een pastorale plan
ning niet moet steunen op omstreden denkbeelden.
Nood in de derde wereld
Het laatste voorstel, dat de synode behandelde betrof 'de bijdrage van de
katholieke kerk in de Bondsrepubliek aan de ontwikkeling van vrede'. In dit
ontwerp wordt benadrukt, dat de kerk meer moet opkomen voor armen en
onderdrukten en meer de aandacht moet vestigen op de nood in de derde we
reld. Het ontwerp werd met grote meerderheid aangenomen. Ook vanuit de
bisschoppenconferentie was er instemming met het ontwerp, een kritische noot
van die kant was slechts dat de inzet van de kerk voor ontwikkeling en vrede
duidelijker moet worden uitgewerkt in een theologie.
Van een onzer verslaggevers
EDINBURGH Na vijf maanden discussie heeft de algemene ver
gadering van de kerk van Schotland een voorstel van haar raad voor
de leer verworpen, om de Westminsterbelijdenis als regel des geloofs
af te schaffen.
Het voorstel, om dit beroemde belij
denisgeschrift uit de zeventiende
eeuw voortaan nog slechts als een
'historisch document' te beschouwen,
werd afgewezen met 292 tegen 238
stemmen.
Het debat, dat met grote spanning
tegemoet was gezien en dat twee uur
duurde, verliep tegen de verwachting
in rustig. Voornamelijk stonden twee
oud-moderators (voorzitters) van de
kerk tegenover elkaar. W. Roy San
derson betoogde, dat de algemene ver
gadering een grote verantwoordelijk
heid op zich zou nemen, als ze tegen
de wil van de classes en de kerkera
den in zou gaan, die in meerderheid
akkoord waren gegaan met het voor
stel, de Westminster-belijdenis af te
schaffen. Maar Andrew Herron zei,
dat de algemene vergadering helemaal
niet verplicht is, de mindere vergade
ring te volgen. Hij vond, dat er
inzake de belijdenis nu beter geen
veranderingen kunnen worden aange
bracht. De raad voor de leer is bezig
met een proeve van hedendaags belij
den. Zolang de algemene vergadering
een dergelijke proeve nog niet aan
vaard heeft, dient de oude belijdenis
van kracht te blijven, zei hij.
De Westministcr-bclijdenis is sterk
anti-rooms en noemt de paus de anti
christ. Typerend voor deze belijdenis
is ook de puriteinse zondagsopvatting.
Tradities
Bij de opening van de algemene ver
gadering brak de moderator met een
traditie, door aan zijn aanhef 'vaders
en broeders' toe te voegen: 'en dames
afgevaardigden'. Voor het eerst waren
namelijk 21 vrouwelijke ouderlingen
en drie vrouwelijke predikanten afge
vaardigd naar deze hoogste vergade
ring van de Schotse nationale kerk.
Met een andere traditie werd niet
gebroken. Allé afgevaardigden moes
ten staande de toespraak aanhoren
van de vertegenwoordiger van konin
gin Elisabeth, die formeel het hoofd
van de kerk is. Lord Ballantrae was
nog maar nauwelijks begonnen met
zijn speech, toen onder de verstikken
de hitte van de televisielampen al een
synodelid flauw viel, en de zitting
even moest worden geschorst. Hoewel
Lord Ballantrae 'toen zelf voorstelde,
dat zijn -gehoor verder zou blijven
zitten, verzocht de moderator bij de
hervatting de ruim 500 afgevaardig
den nadrukkelijk, om weer te gaan
staan. Daarna vielen nog vier mensen
flauw. Twee van hen moesten naar
het ziekenhuis worden gebracht.
Literaire-Reinaert-prijs
BRUSSEL De uitgeverij van de
Belgische Christelijke Arbeidersbewe
ging, Dap-Reinaert-uitgaven, heeft
voor de tiende maal de zogeheten
'Literaire Reinaert-prijs' uitgeschre
ven. Men kan naar deze prijs meedin
gen in twee categorieën. Voor catego
rie a (een oorspronkelijke roman) is
een prijs beschikbaar van 75.000 B.
frs (ongeveer 5250 gulden) en voor de
categorie b (een oorspronkelijk speur
ders- of science-fiction-verhaal) wordt
een prijs uitgeloofd van 50.000 B frs
(ongeveer 3500 gulden).
Algemene voorwaarden voor deze
prijsvraag zijn: de ingezonden werken
moeten voor 15 januari volgend jaar
binnen zijn, ze moeten oorspronkelijk
in het Nederlands geschreven zijn en
ze mogen nog niet eerder zijn uitge
geven. De omvang moet ongeveer
75.000 woorden zijn.
Onbehoorlijk
Verkeerde weg
Als ARP-lid wil ik mijn afschuw
kenbaar maken over het zgn. CDA.
De ARP is door deel uit te gaan
maken van die CDA voor mij op de
verkeerde weg. Wat verwacht men
van de reactionaire CHU? Ik heb
vurig gehoopt dat de ARP aansluiting
zou zoeken en zou vinden bij de
Partij van de Arbeid. Mijn stem zal
zeker niet naar de CDA gaan.
Amsterdam B. Bertram
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B V. De Christe ijke Pers
Directie:
Ing O. Postma,
F. Diemer
Hoofdredactie:
J. Tamminga.
Hoofdkantoor NZ Voor
burgwal 280. Poslbus
859, Adam Telefoon
020 - 22 03 83 Postgiro:
26 92 74. Bank: Ned
Midd Bank (rek nr
69 73 60 768) Gem giro
X 500.
Geschrokken, verontwaardigd en zeer
teleurgesteld hebben we kennis geno
men van het stukje getiteld: 'Klein
kwam er niet in. Studenten verstoren
festiviteit' Geschrokken zijn wij over
de mentaliteit van deze studenten, die
bij de officiële opening van de r.k.-
universiteit te Nijmegen deze bezetten
en de genodigden de toegang beletten.
Geschrokken zijn wij ock dat deze
jongelui in het openbaar onze natio
nale vlag neerhaalden en daarvoor in
de plaats de rode vlag hesen, en met
gebalde vuisten de Internationale zon
gen! Natuurlijk zal het weieens goed
zijn, dat ons volk op de hoogte wordt
gebracht, welke geest er heerst onder
de studenten. Maar we meenden wel
te mogen verwachten van een christe
lijk dagblad dat een dergelijk stukje
van een ander opschrift werd voor
zien bv. 'onbehoorlijke verstoring van
officiële opening* of of iets dergelijks.
Voorthuizen
J. W. Schreudcr
Emancipatie (2)
Helaas is de kern van wat ik n.a.v.
Mink van Rijsdijks boek in de krant
van 27-5 opmerkte, teloor gegaan.
Daarin nam ik het op voor al die
christenvrouwen die er maar druk
mee zijn, de smalle weg voor te staan
en daardoor aan 'werken buitenshuis'
niet toekomen, maar die daarom niet
minder geëmancipeerd zijn.
Gouda Mevr. Hospes
Kruidnagel
Mag ik nu aan alle christelijke onder
wijzers van 1974 het slot van Kypers
rede, gehouden in 1904 bij het jubi
leum van de christelijke onderwijzers
vereniging als een echte 'christelijke
kruidnagel' aanbieden? 'Christelijke
onderwijzers, gij hebt met het school
kind in de armen de wacht bij het
kruis betrokken. Laat dat kind nooit
los en laat dat kruis nooit los! En die
God, die de God is van ons aller
doop. die zal het u doen gelukken'
(uit Van strijd en zegen. pag. 533).
Zwijndrccht W. L. Korfker
Kruidnagel (2)
Nee meneer Klei, ik dacht dat u wel
het minst heeft begrepen van wat
Buskes bedoelde. Buskes bedoelt dat
hij zich zou generen als na het liedje
van Liesbeth over de versierde mei
den. de man waar de vereniging naar
genoemd is, binnen zou komen stap
pen. Klei heeft daar kennelijk geen
moeite mee. Ik wel.
Hetïoo T. de Groot
WALVIS j
Het gebeurde ergens buiten. Ik ha '3d
in een avonddienst gepreekt en d
enkele tientallen bezoekers bij d
kerkdeur een hand gegeven, med
omdat ik velen van hen kende. BijniOC
iedereen had het kerkje verlaten toe c
een van de kerkgangers nog eve &-c
terugkeerde en met zijn hele stanjrp^
een man of zes, het portaal vuüdi c
Daar stonden zij ineens om mij he ei ;qu
o.a. een paar blozende knapen. Oi'
een van hen giing het blijkbaar. Zij iet
vader spoorde hem aan z'n vraag n rj
maar aan mij te stellen. En daapd
kwam de vraag: U heeft gezegd ds
Jona in een walvis gezeten heeft, maa Lis
dat is niet waar, het was geen walvii AV<
het was een grote vis. Lijft
Even hing er de spanning om wa j a
ik op deze kritiek zou weten in tei^!
brengen. Ja, iedereen weet wat e J
dan te zeggen valt. Ik zed dus: 'jj*
hebt gelijk dn de bijbel staat ni(e"
walvis, maar een grote vis. Wij wete f®.
niet wat voor vis het was. Daaroi
zeggen we maar, omdat dat ongeve<
de enige grote vis die wij kennen, dj
Jona in een walvis gezeten heeft.' Ni
kwam ook zijn moeder xnij nog eve
te hulp: 'ja, joh, we zingen toch oollj
Jonas in de wallera*. Er viel een die
stilzwijgen. De blozende knaap kijl MS
mij onderuit aan alsof hij zegge F11
wilde: je kan me nog meer vertelle1
met je waUvds, het was een grote v
en daarmee uit. Op de vraag of heko
met het antwoord tevreden was kwa lss£
geen antwoord. Hij had voor de two'aaI
de keer gelijk. Onze antwoorden zijeed
vaak te vlot wij weten het zo goe< H
Hoewel? Louis-Paul Boon heeft ee
boekje over zijn iklednzoon gesclirevei
Davids jonge dagen. (Voor de afnemer
van Boon: uitgave: De Arbeiderspei
en Em. Querido, Amsterdam pri J
14,50). Een boekje dat inij tod /l
weer beter ligt dan andere produktii A-I
van Louis uit de laatste jaren, Piet* L
Daens uiteraard uitgezonderd. I
bleef toch al gauw met twee vrag<
zitten: sedert wanneer is David -
zoon van Salomon (pag. 12) en w
betekent petervader als ik nergejf
lees dat het kind gedoopt wordt?
dan zie ik weer mijn jonge vriend i
het kerkportaal, met ogen die zegg<
je kan me nog meer vertellen.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Waspik: A. J. Kortlev
kand. te Oud-AJiblas; te St. Maarten) p,
dijk: H. v. d. Post te Bergambaoht; i.,a
Harddnxveld: K. Schipper te Dof
drecht; te Goes: J. A. Scholten
Varsseveld.
Bedankt voor Westerihaar (toez.)- i,
Stelwagen te Nieuwpoort. eC]
Beroepbaar: D. Bouman, 8721 Wel'
hausen, AcMosz Graheim. C.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Schermerhorn: J. V oo
Doffkand. aldaar, die dit beroe ir.
heeft aangenomen; te Kootwijke tie
broek (in tijdelijke dienst): A. Brinl rs
a.s. em. pred. te Hazerswoude. an
Aangenomen naar Loppersum: K. 1
Schuring te Schiedam; naar Gramsbe
gen: G. Torenbeek te Nieuw-Lekke aa
land. aa
GEREF. KERKEN (VRIJG.) IVI
Beroepen te Brunssum en te Acereei Ir.
H. HideDing, kand. te Emmen. an
CHR. GEREF. KERKEN
Bedankt voor Dordrecht-C.: G. Bom
te Scheveningen. 'aa'
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Rotterdam-Z.: J. KostCN
te Barneveld.
Prof. dir. H. N. Riididedbos heeft de
indruk, dat het schaapachtige, het
kudde- en zwerm-instinot in deze tijd
toch wel weer tot geheimzinnige pro
porties aanzwelt. In het Gereformeerd
Weekblad (uitgave Kok) schrijft hij:
Als je op foto's in de krant (lieve)
meisjes-studenten uit het rijke roomse
leven in Nijmegen uit volle boezem
de internationale ziet zingen terwijl
de Nederlandse vlag wordt neerge
haald vóór het gebouw van wat vroe
ger dan de alma mater van de univer
siteit heette; als je van je eigen lot
en leeftijdgenoten mensen, die vroe
ger lustig meehuppelden achter de
orthodoxe belhamels en 'nergens last'
van hadden, thans na kortere of lan
gere overgang geheel aangepast met
het linker-been vooruit in de galop
pas precies de andere richting dn ziet
slaan (compleet met col-trui en tocht
latten); als je jezeif want wie
blijft er zo graag solitair op een
eenzame tak achter, als de hele zwerm
eerst de jeuk, en dan de wind onder
de veren krijgt? ziet meedoen of
de grootste moeite ziet hebben om
niet mee te doen aan allerlei experi
menten (men dient thans wel van
'projecten' te spreken), waarvan ik
het nut niet werkelijk in-zie of waar
in ik de ellende levensgroot op mij af
zie komen nu dan moet niemand
mij zeggen dat wij de schaap-achtige
fase reeds achter ons zouden hebben
en dat wij nu van het tijdperk van de
autoriteit en de volgzaamheid in dat
van de mondigheid en de vrije zelfbe
paling zijn gekomen. Zo luiden de
leuzen en de bellen wel van de koplo
pers, die de kudde in de draf achter
zich willen krijgen. Maar ik denk, dat
het in vele gevallen slechts een wat
geraffineerdere vorm van manipulatie
is, dan die zich voorheen van allerlei
oude vormen van werkelijke of ver
meende autoriteit bediende.
Gijsen
De geruchten vanuit het bisdom
Roermond, als zou de aldaar ais bis
schop optredende dr. Jo Gijsen bij
zijn recente bezoek aan de Romeinse
curie-instanties een aantrekkelijke ar
chivarisfunctie aangeboden hebben ge
kregen, zijn vorige week wreed gelo
genstraft.
Zo begint Lambert van Gelder een
commentaar in het r.k. weekblad De
Bazuin over de Romeinse diskwalifi-
katie van de hogeschool voor theolo
gie en pastoraat in Heerlen, volgens
hem een onderdeel van een wereld
plan van curiekardinaal Garrone. Van
Gelder eindigt zijn verhaal als volgt:
Een bisschoppenconferentie met een
gezamenlijk besluit (vorig jaar: erken
de theologische opleidingen in plaats
van de overleefde groot-seminaries)
blijkt een wassen neus: Gijsen wordt
toch onder druk gezet en durft niet
anders. Laten de overige bisschoppen
hem de gele kaart voorhouden (spor
tlef meespelen of het veld uit), laten
ze openlijk de HTP in bescherming
nemen of (zoals Bluyssen deed) een
afgestudeerde als priester accepteren.
Geen diplomatieke woorden van pro
test, maar duidelijke daden van ver
zet. En geen informatief overleg en
heen en weer reizen naar Rome, maar
slagvaardig en direct reageren (het
werkmotto van het kerkprovintiale se
cretariaat), met gebruikmaking van
alie communicatiemedia. Dit vooral
ter bescherming van dr. Gijsen. Want
deze gaat niet naar Rome. Daarvoor is
hij niet prudent genoeg. Vanuit Rome
gezien is die pijprokende, en dus
weinig beschaafde noorderling precies
slim genoeg om de verstrekte op
drachten correct uit te voeren, maar
niet slim genoeg om zelf in Rome te
komen meehelpen bij het uitstippelen
van de taktieken om die opdrachten
uitgevierd te krijgen. De top van een
multinational heeft andere krachten
11
Marktverkenning
Piet Koenes interviewde voor Patri
monium (orgaan van het gelijknamig
verbond en strikt genomen geen kerk
blad) dr. Anne van-der Meiden over
zijn ideeën over marktverkenning om
het evangelie aan de man te brengen.
Een citaat (waarbij men even moet
bedenken, dat dr. Van der Meiden in
Meerkerk woont):
'Het eerste wat er in de kerk moet
gebeuren ts tolerantie. Dus dat de
kerk gesegmenteerd, d.w.z. in segmen
ten verdeeld is. Als Kuitert in de
Geref. Gemeente zou preken, krijgt
hij het er niet in. Als zijn zelfde
inhoud met andere woorden en in
andere termen door een Geref. Bonds-
predikant gebracht wordt gaat het er
wel in.
Kwestie van taktiek?
Ja en woordgebruik. Kuitert heeft
een markt. Klaar! Okke Jager heeft
een markt, prof. Runia heeft een
markt, Augustijn heeft een markt,
Henk Berkhof heeft een markt, Sühil-
der Ihad een markt, enz. Wat moet je
daar van zeggen. De vorm van verkon
diging zoals zij die brengen hoort
kennelijk bij die of die groep mensen.
Hun markt is daar kennelijk op afge
steld. Daar komt het over.Nu ver
gelijk ik, neem me met kwalijk, het
Evangelie even met textiel. Je hebt
C&A en House of England. Het is
allebei textiel. Je moet Iemand die
altijd bij C&A koopt niet naar House
of England sturen. Dan voelt hij zich
doodongelukkig. Daarom ben ik tegen
al die eenheidspogingen van de ker
ken. Daar geloof ik eenvoudig niet in.
Je moet hier de Geref. Kerk niet met
de Herv. Kerk samen laten gaan. Dat
willen ze helemaal niet Natuurlijk
wel eens samen een dienst beleggen.
Op bid- en dankdag voor gewas of
met kerst Sociologische patronen zijn
zo sterk en hecht. Men wil in die
eigen gemeente op eigen wijze en in
eigen dialekt het Evangelie horen. Ik
pleit daarom voor bewustwording van
de markt. Dat is men zich niet be
wust. Ik heb er geen moeite mee dat
hier eon Geref. Bondsgemeente is die
het Evangelie zó brengt als het maar
niet zo is dat ik daar heen moet.
!r
Ir
fr
ot I
Misclia dc Vreede: Een hachelijk be
staan. De Bezige Bij - 145 blz
14,50.
'Nu ben ik dan zover dat ik weet dL
ik aan mezelf genoeg moet kunnei
hebben; aan mezelf en aan mijn zellr.
gekozen omgeving die ik eigenhandiiai
heb versierd. Wie zichzelf altijd eitx
overal redden kan zal alles wat anderei
ren hem aandoen, of dat nu onlust i
of welbehagen, ervaren als gekrabbe
of geaai aan de buitenkant. In di
kern is hij onkwetsbaar. Zover ben iB
nu en zo probeer ik het ook. Zo moe
ik leven'.
Deze conclusie is te vinden aan he n
slo tvan Mischa de Vreede's nieuw
boek dat in de flaptekst een 'babbe
boek' wordt genoemd. De titel 'Ee
hachelijk bestaan' suggereert echte
meer. De teksten zijn autobiografisc
en bestaan uit korte invallen en nol
ties, niemandalletjes en doordenken
tjes. Veel over de oorlog, het Jappeip
kamp waar de schrijfster als kind
was opvoeding, dieren en voor:
haar Léautaud-achtige liefde voor di
dieren. In grote trekken een geslaagd
zelfportret. Toch heb ik de Indruk d;
Mischa de Vreede niet het achterst
van haar tong heeft laten zien. En da
is bij dit soort sterk persoonlijk
proza wel noodzakelijk om het boe
end te houden. Een voorbeeld: d
schrijfster is gescheiden, ze heel
twee kinderen. Het komt me wa
vreemd voor dat die scheiding ni<
dan terloops een keertje wordt g<
noemd. Het zal wel met opzet zij
vermeden, maar helemaal begrijpe
doe ik het in dit verband niet."
Hoe het zij: tal van rake typeringe
worden ons deel en we krijgen ee
aardig beeld van de sores die zij a
alleenstaande vrouw, die,vrij wil bli
ven en van schnabbels leeft, heeft. O
bladzijde 77 kreeg ik voor het een
een goeie por. Daar vertelt Mische d
Vreede over de reactie van haar mof
der als zij (Mischa) eindelijk tege
haar durft te zeggen: Lieve moeder
vind u zo lief. Antwoord: Ik zou ef-n
zelf maar eens een lief roeisle
den. als ik jou was.
J
