Vechten om vieren
{ofstee verraste
net jeugddam titel
Smyslow verslagen
in Fischer-variant
Nogmaals:
over wilde
planten en
onkruiden
in de tuin
Roofoverval was verzonnen
Autoverzekering
wordt voorlopig
niet goedkoper
Suriname boos
over hogere
tarieven KLM
Nederland dringt
in de VN aan op
onderzoek in Chili
Richtlijnen
voor melden
ongeluk in
ziekenhuizen
jêjê. m mm
e
B BB fl B
NIET PIEKEREN MAAR PUZZELEN
OPLOSSING OPGAVE NR. 562
13
Ei
*3
S'
B
23
9
9
1
9
Ei
i i i a
1 1 G I
n ei m
i l: t
)ÜW/KWARTÏET ZATERDAG 11 MEI 1974
Bt^miLL^vD/DENiKSPOiRT
(T19/1C17
I 'eel reacties op de stukjes 'On-
1niid contra zwarte grond?
(T/K 13-4-74) en Een tuintje
méén tegel groot' (T/K 27-4-
14) hebben me duidelijk ge
maakt dat ivat ik erin naar vo
ren bracht hier en daar nadere
uitleg behoeft. Zo vertelde ik in
het onkruidverhaal dat de krui
mde boterbloem Ranunculus
repens) al drie jaar in mijn
min leeft tussen de bosplanten
pnder op te vallen buiten de
romermaanden, als de grote
pudgele bloemen verschijnen,
fan (lame meende dat ik deze
boterbloem als bodembedekker
ombeval en pootte hem uit op
m kaal stuk grond in haar
tuin.
Enige regels eerder had ik echter
iust tegen deze plant gewaarschuwd
n de zin: 'Echt op je hoede moet je
njn voor zevenblad, kweek, kruipen
de boterbloem, grote brandnetel,
wind, akkerdistel en perzikkruid'.
Maar uit die zin was juist de regel
met boterbloem en brandnetel weg
gevallen. Zo zie je hoe een opmaak-
fout tot grote praktische ellende kan
leiden, want eenmaal gevestigd is de
plant niet weg te krijgen, al kan hij
>en ondergeschikte rol gaan spelen.
Maar zijn voorkomen bevorderen
door hem uit te planten gaat na-
hilirlijk te ver.
Jezelfde dame vertelde me ook iets
aardigs over de gele dovenetel (Ga-
eobdolon luteum), die sommigen
ran u misschien kennen als veel
aangeplante soort op de oude Floria-
Ie. Het is een dovenetel met prach
tig zilvergevlekt blad en (juist in
deze tijd van het jaar) grote gele
bloemen. In haar tuin wordt hij
teel hoog, overwoekert allerlei tuin
planten en klimt zelfs in bomen, die
er dood aan zouden gaan. Nu kan er
voor het doodgaan best een andere
oorzaak zijn, maar het ongebreidelde
groeien van de dovenetel doet zich
daar toch voor. In mijn tuin staat
hij al drie jaar tussen gras en
maagdenpalm (Vinca minor), die in
de tuin van mijn lezeres geheel door
de dovenetel wordt verdrongen.
Bij mij vindt juist het omgekeerde
plaats: de dovenetel heeft iets ter
rein verloren en blijft laag, de
maagdenpalm is juist in dit voorjaar
enorm uitgedijd. Zij tuint op klei,
ik op weidegrond met zand en wel
licht maakt dat veel verschil. Toch
is mijn ervaring dat veel planten
een tijdje erg kunnen domineren
"om in de jaren erna terug te vallen
tot normale, evenwichtiger propor
ties Dat was in mijn tuin het geval
met het heksenkruid (Circaea luteti-
anum) en de agressieve gevlekte
dovenetel (Lamium maculatum)'.
Zaad
Een zeer vroeg hoe ik kwam aan
zaad van wilde planten die niet in
de handel zijn. Voor een deel is het
een kwestie van krijgen van anderen
met belangstelling voor inheemse
flora, voor de rest het meenemen
van zaad van planten die ik op
excursies tegenkom. In de handel
bestaan wel pakjes wilde-bloemen-
zaad met akker- en wegberm 'on
kruiden', zoals klaproos, bolderik,
korenbloem, duizendblad, pastinaak
en zo. Zeker zullen meer kwekers
zich gaan toeleggen op het in de
handel brengen van onkruidzaden,
nu men wilde planten steeds meer
begint te waarderen, maar het assor
timent is nog erg beperkt. Of men
ooit zaden van bosplanten zal gaan
verkopen, is helemaal de vraag. Vin
gerhoedskruidzaad is wel te koop,
maar het betreft dan altijd cultivars.
Zelf (vooral met mate!) verzamelen
en geen zaad meenemen van wette
lijk beschermde planten of van soor
ten die weinig op de groeiplaats
voorkomen, is nog steeds de enige
weg! Bedenk dat je niet eens veel
zaad nodig hebt om kwistig te kun
nen strooien: één enkele zaadaar van
vingerhoedskruit (Digitalis purpure-
a), teunisbloem (Oenothera biennis
of O. lamaerckiana) of zwarte toorts
(Verbascum nigrum) is al genoeg
om een tuin vol te krijgen
Lukraak?
Een andere vraag was of ik
die zaden lukraak door de tuin zaai.
Dat hangt af van de plantesoort:
moerasplanten zaai ik tussen poel-
ruit (Thalictrum flavum), valeriaan
(Valeriana officinalis), moerasspi-
raea (Ulmaria filipendula). en blau
we knoop (Succisa pratensis). Tenzij
ze laag blijven, want dan strooi ik
het zaad aan de rijver uit, tussen
egelboterbloem (Ranunculus flam-
mula), dotter (Caltha palustris)' en
Kruipende boterbloem.
moerasvergeetmeniet (Myosotis
scorpioides). Bosplanten zaai ik uit
in de boshoek of in de voortuin, die
vrijwel helemaal aan zichzelf wordt
overgelaten en voor het merendeel
bosplanten huisvest Maar er zijn
planten zoals juist het torenkruid
(Turrites glabra) en de zandscheef-
kelk (Cardaminopsis arenosa), waar
voor ik geen speciale plaats heb.
Ze houden van open zonnige grond
en die is in mijn tuin eigenlijk
alleen te vinden op het terras en de
tegelpaden. Daarom zaai ik die luk
raak uit. Eenmaal gevestigd moe
ten de planten zelf maar hun eigen
weg vinden. Ze zaaien zich allemaal
zelf en het zaad komt overal terecht,
maar kan alleen tot een volwaardige
plant uitgroeien op geschikte plek
ken. Dat betekent natuurlijk wel dat
je vingerhoed en mottenkruid (Ver
bascum blattaria) zomaar tussen de
tegels kunt verwachten. Als daar
niet gelopen wordt er zijn altijd
van die nooit betreden betegelde
plaatsen kunnen ze daar onge
moeid uitgroeien. Het is iedere keer
verrassend hoe charmant juist die
planten staan op hun zelf gekozen
plaats. Zo zijn de planten in mijn
een-tegel tuintje er vanzelf gekomen,
uit zaad van planten in de tuin dat
door de wind is verstrooid.
Wild
Tenslotte is er nog een vraag over
de tijd van het uitzaaien van wilde
planten. Dat moet eigenlijk gebeu
ren zodra de tijd rijp is, dus dade
lijk na het verzamelen, zomaar uit
de vrije hand en zonder onderhar-
ken of later verspenen. Als u zich,
zoals verscheidene briefschrijvers,
ergert aan de kale plekken in uw
tuin, zaai ze dan in met mooie wilde
planten, maar hoed u voor woeker-
raars. Dat kunt u alleen vaststellen
op de oorspronkelijke groeiplaats en
dat zegt ook nog niet alles: het is
best mogelijk dat het zaaisel zich in
uw tuin zo prettig voeltdat het an
dere tuinplanten gaat bedreigen. Al
doende leer je, al is het soms met
schade. Weet wel wat u zaait en
determineer de plant eerst met een
goede flora. Met eenjarigen zult u
weinjg last krijgen, het zijn vooral
de overblijvers met uitlopers die
gevaar opleveren.
Iemand in Zeeland wil weten waar
Aralia elata, de duivelswandelstok,
te koop is en of hij de Zeeuwse klei
voor lief neemt. Dat doet hij zeker,
al zal wat zand en turfmolm in het
ruime plantgat zeker aan te bevelen
zijn. Te koop is de aralia bij de
meeste niet gespecialiseerde boom
kwekers en in vele tuincentra Jonge
planten zijn in de herfst bij de
kwekers te bestellen. Een goed
adres is Esveld in Boskoop (telef.
01727-3289
vmijn schande schoot me vorige
|e&pas te binnen, dat ik nog hele-
Igeen commentaar op het per-
ijk jeugdkampioenschap van Ne-
nd heb gegeven. De pers heeft
einig aandacht aan dit toernooi
terwijl het toch één van de
rtst bezette toernooien van de af
topen tien jaar is geweest.
lalde Groninger Cor Hofstee de titel
left behaald, is ongetwijfeld voor
elen als een verrassing gekomen,
wwel insiders wel degelijk met deze
«gelijkheid rekening hebben gehou-
n. Zijn voorsprong van drie punten
nummer twee, Hans Jansen, is
hter wel wat geflatteerd. Jansen is
a van de jeugdspelers die nog te
ermoedig zijn, en als het dan een
er fout gaat, wordt de moed wel
as erg vlug opgegeven. Hij startte
i de grote favoriet, maar is m.i.
wal tactisch erg tegengevallen. Het
lidelijkste voorbeeld hiervan is wel
n partij uit de zesde ronde tegen
ouwers een partij die dermate
tcht werd opgezet, dat succes bij
orbaat tot de onmogelijkheden be
urde.
lerk viel tegen
ik jeugd-wereldkampioen Clerc is
ij bitter tegengevallen. Na zijn uit-
ikende spel in het wereldkampioen-
*ap had ik wat anders van hem
rwacht, maar ja, wat niet is, kan
ig komen, en de capaciteiten zijn
dist aanwezig, zodat wij er straks
fer een concurrent bij krijgen. Maar
n moeten er geen partijen gespeeld
&rden als die tegen v.d. Wal. Dit op
nise aansturen tegen een duidelijk
'ikkere tegenstander is voor mij
'begrijpelijk.
»n is het nu tijd voor een korte
'alyse van de belangrijke partij van
(mpioen Hofstee (met wit) tegen
in grootste concurrent, Jansen.
33-29 18-22 2. 31-26 22-27 3. 32x21
*27 4. 39-33 17-22 5. 44-39 19-24 6.
144 14-19 7. 38-32
34-30 was natuurlijk verhinderd
or 27-31 8 36x18 12x25.
27x38 8. 43x32 11-17 9. 42-38 6-11
47-42 1-6 11. 4943 20-25 12. 29x20
*14.
openingsschermutselingen zijn
'ter de rug. Beide partijen zijn
ze vrij goed doorgekomen, al staat
m.i. iets gemakkelijker. Hij heeft
opbouwmogelijkheden, terwijl
door schijf 22 zijn mogelijkhe-
beperkt ziet.
34-29 15-20 14. 40-34 20-25 15. 4540.
ogenschijnlijk moeilijke beslis
sing, maar een alternatief is moeilijk
te vinden, daar 15. 44-40 niet in
aanmerking komt, want schijf 44 is
van groot belang in deze spelvormen.
15. 10-15 16. 32-28 5-10 17. 37-32 15-
20 18. 41-37 19-24 19. 29-23.
Zwart geeft wit alle kans om een
aanval in te zetten en deze accepteert
de kans gretig. Hij moest ook wel
uitkijken, want het open veld 45 is
natuurlijk wel een handicap wanneer
zwart er in slaagt een hekstelling te
verkrijgen. Deze mogelijkheid is nu
ten dele uitgeschakeld.
19. 13-19 20. 36-31 11-16 21. 46-41 8-
13 22 41-36 3-8 23. 32-27 10-15 24.
27x18 13x22 25 37-32 9-13 26. 34-2917-
21 27. 26x17 22x11.
Deze afruil is gedwongen. Na 26
13-18 volgt 27. 40-34. waarna- zwart
verloren staat.
Bij voorbeeld:A. 27. 17-21 28.
28x17 19x37 29. 31-27 21x32 30. 42x31
12x21 31. 38x27 21x32 32. 34-30 25x23
33. 33-29 24x33 34. 39x10 en wit wint.
B. 27 8-13 28. 26-21 17x37 29. 28x8
en hoe zwart ook slaat, altijd trekt
wit aan het langste eind.
C. 27.4-9 28. 34-30 25x34 29. 29x40
18x29 30. 35-30 24x35 31. 33x4 22x33
32. 39x28 uit.
D. 27 7-11 28. 32-27 en zwart kan
niet meer aan de nederlaag ontsnap
pen. Op 28... 4-9 volgt 29. 27-21,
gevolgd door de combinatie onder C.
Gedwongen is 28.17-21 29. 26x17
(E gedwongen) 29 12-32 30. 23x3
32x23 31. 29x27 24-30 32. 35x13 14-19
33.. 13x24 20x49 met een verloren
eindspel.
E. Op 29. 29x17 wint zwart door 21x32
30. 38x27 12x32 31. 23x3 19-23 32.
29x18 32-38 33. 43x32 11-17 34. 3x21
16x49.
Keren wij terug tot het partijverloop:
28. 32-27 12-17 29. 40-34 4-9 30. 27-22
24-30. Er begon 34-30 x30 te dreigen,
waarna de zwarte stand helemaal
krachteloos zou zijn.
31. 35x24 19x30 32. 42-37 13-19 33. 38-
32 17-21 34. 31-27 7-12 35. 36-31 21-26
36. 22-18 2-7 37. 43-38 30-35 38. 48-43 8-
13. Zie diagram.
i~
IB B S B
mm 3i 2
m s m
m a
m
Wit speelt en wint
1 1 FRANK DROST
Van een correspondent
APELDOORN Een onderzoek heeft
uitgewezen dat de 30-jarige Apel-
doomse mej. K. de roofoverval, waar
van zij woensdag aangifte deed, zelf
•in scène heeft gezet. De vrouw zou de
vijfhonderd gulden, een zilveren ster
renbeeld en het gouden horloge dat
zij als vermist had opgegeven, hebben
verstopt. De vrouw zou in zwaar over
spannen toestand hebben gehandeld.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De premies voor W.A.
en all-risk autoverzekeringen gaan
voorlopig niet omlaag. Het vermen-
derende aantal auto-ongelukken ten
gevolge van de maximumsnelheid
geeft (nog) geen aanleiding de pre
mies te herszien. Dit deelden de mi
nisters Lubbers en Westerterp in de
Kamer mee.
In juli zal deze zaak opnieuw worden
bekenen aan de hand van een onder
zoek dat dim bij de verzekeringsmaat
schappijen zal worden gehouden naar
het sc hadeverloop. Momenteel kan
niet worden gezegd dat deze maat
schappijen grotere winsten behalen
doordat er minder schade zou zijn.
Weliswaar daalde het aantal schadege
vallen per hondierd auto's in de eerste
vier maanden van dit jaar met vijf
tot 10 pet., maar de gemiddelde scha
de per gevail is een jaar gestegen van
1034 tot 1154 gulden.
Van een verslaggever
PARAMARIBO De Surinaamse re
gering heeft met ontstemming kennis
genomen van berichten over de een
zijdige verhoging door de KLM van
de vliegtarieven op de route van Pa
ramaribo maar Amsterdam v.v. Dit
heeft de regerings publicitedtsddenst
dn Paramaribo meegedeeld naar aan
leiding van de tariefsverhoging op die
route van twaalf pet. die de KLM
heeft ingevoerd met ingang van 15
mei.
Het verbaast de Surinaamse regering
ten zeerste dat deze willekeurige be
handeling plaatsvindt in een periode
waarin zij de komst van een Neder
landse deskundige afwacht die aan de
betrokken Surinaamse autoriteiten
een toelichting zal geven op de gege
vens aangaande de exploitatie van de
lijn. richtlijnen-
Van een verslaggever
NEW YORK Nederland heeft bij
monde van zijn afgevaardigde dr. Th.
C. van Boven dn de sociale commissie
vn de economische en sociale raad der
Verenigde Naties (ECOSOC) aange
drongen op een onderzoek door de
volkerenorganisatie naar de situatie
waarin de rechten van de mens in
Chili verkeren.
De Nederlandse afgevaardigde zei dat
de noodzaak van een dergelijk onder
zoek, eventueel een studie of welke
andere doeltreffende actie dan ook,
dringend is, aangezien nieuwe berich
ten over ernstige schendingen van de
mensenrechten in Chili in sterke ma
te in strijd blijven met het onvol
doende en onbevredigende antwoord
van de Chileense regering op een
telegram van de VN-commissie voor
de rechten van de mens.
Van een verslaggever
UTRECHT Na een fout of een
medisch ongeluk in een ziekenhuis,
moet in principe de behandelend ge
neesheer de betrokken patient of
diens familie inlichten. Als daar aan
leiding voor is, stelt de directie van
het ziekenhuis de hoofdofficier van
justitie en de inspecteur van de volks
gezondheid op de hoogte. Zo nodig
staat zij de publiciteitsmedia te
woord.
Over deze richtlijnen is een commis
sie uit de btrokken organisaties het
eens geworden. In de commissie wa
ren ziekenhuisleiders, specialisten en
verpleegkundigen vertegenwoorridgd.
De richtlijnen hebben als voornaam
ste doel, fouten en ongelukken te
voorkomen. Er moet in elk ziekenhuis
eenvaste commissie komen waaraan
niet alleen alle fouten en ongelukken
worden gemeld, maar ook 'bijna-onge-
lukken', waarbij alleen dankzij een
toeval geen brokken vielen.
De commissie, die moet bestaan uit
de medisch directeur, het hoofd van
de verpleegkundige dienst en de voor
zitter van de medische staf, moet ook
voor meldingen door patiënten open
staan.
Goede en toegankelijke verslagleg
ging, duidelijk en schriftelijke in
structies en veiligheidsvcorsahriften,
kunnen tot voorkoming van fouten
bijdragen, aldus de richtlijnen.
i
mm a:
m m
39. 34-30 (de clou) 25x34 40. 44-40 13-
22 41. 28x8 19x28 42. 32x23 11-17 43.
23-18 17-21 44. 38-32 24-30 45. 29-23 20-
24 46. 40-34 6-11 47. 33-28 14-20 48. 28-
22 9-14 en zwart verloor door tijds
overschrijding.
Een typische Hofstee-partij. Veel par
tijen heeft hij met een dergelijk
speltype in zijn voordeel beslist.
Tot slot weer een opgave voor de
'huisdammer*, waarvan de oplossing
volgende week gepubliceerd wordt.
Veel oplossers hebben vellen vol
systematische probeersels ingezonden.
Maar dit is niet nodig. Want men
bedenke, dat men na zijn zet de
tegenstander altijd belet die zet met
de zijne tot een som van 5 aan te
vullen. Als men dus zorgt, steeds een
vijfvoud van het te bereiken getal af
te blijven, dan wint men. Avirijn kon
dus winnen als hij 4 zet (4 24 -
vijfvoud) en daarna zorgt, 9, 14 en 19
te bereiken. Begint A echter met 1, 2
of 3, dan verliest hij.
Zou het eindgetal niet 24 maar een
willekeurig ander getal zijn, dan gaat
men op dezelfde wijze te werk en
zoekt met de winstgetallen (die vijf
vouden verschillen met het eindge
tal). Zou het eindgetal bijvoorbeeld
37 zijn, dan zijn de winstgetallen 2, 7,
12, 17, 22, 27 en 32.
Dit is de oplossing van 90 pet van de
oplossers. Maar.en dit is m.i. het
aardige van het vraagstuk.ook als
men die winstgetallen niet bereiken
kan, kan men soms winnen. Kort en
kernig drukt de heer J. Kramp (152)
te Woerden de winstmethode als volgt
uit: wie de winstgetallen bereikt wint,
maar ook: wie de tegenstander het
bereiken van die getallen belet wint!
En dét is de volledige oplossing.
Laten we de 'belet-methode' wat na
der bezien. A begint met 2. Nu kan B
geen 4 maken, maar, door 1 te zetten
kan B op zijn beurt A beletten 4 of 9
te bereiken. Dit kan wederzijds het
beste spel opleveren: A2, BI, A3 (B
kan nu niet op 9 komen), B 4 (som
10, maar A kan geen 14 maken), A 2
(som 12, B kan 14 niet maken), B 1
(som 13, A komt niet op 14), en
verder A 3 (16), B 4 (20), A 2 (22),
BI (23) en A verliest.
Geheel in het algemeen: als men met
2n stokjes ter lengte van 1, 2, 3 enz.
tot en met 2n wil winnen (waarbij op
1 niet 2n, op 2 niet 2n-l, op 3 niet 2n-
3, enz. mag volgen), dan wint de
beginner (A) die het totaal van a(2n-
plus 1) plus b (met b kleiner dan 2n
plus 1) wil bereiken in de volgende
gevallen:
1) a is een even getal; A begint met
b;
2) a is een oneven getal; A begint
met b óf met (b plus 2n plus 1):2.
In ons geval is a is gelijk 4, n is
gelijk 2, b is gelijk 4; aantal stokjes
2n is 4, te bereiken getal is 4x (2x2
plus 1) plus 4 is 24 en wint A dus
uitsluitend met de beginzet b is gelijk
4.
Stel, dat het te bereiken getal 16 zou
zijn (a is 3, b is 1, n is 2), dan wint
A dus met 1 óf met (1 plus 5):2 is 3.
in het laatste geval is de reeks der
beste zetten: A3, B4 (A kan 11 niet
bereiken), A 2, B 1, A 3 (B kan 16
niet halen), B2, Al.
Degenen, die slechts b in het algeme
ne geval als winst opgaven vonden
Horizontaal. 1. durf, 5. riviervis, 10.
voorkomen, 12. lied, 13. ovenkrabber.
15. bouwland, 17. gekneed meel, 18.
tooi, 20. eiland van Estland, 22. afk.
van idem, 23. en volgende (afk.), 25.
Emeritus (afk.), 26. foei, 27. verdeling
in graden, 31. legerorder (afk.), 32.
rondhout, 34. vrouwenfiguur als
schoorzuil, 41. Rijksgrens, 42. muziek
noot, 43. voorvoegsel, 44. votre excel
lence (afk.), 45. landschap op de O.
kust van Sumatra, 47. boom, 49. lastig
werk, 51. bergweide, 53. sociëteit, 55.
plaats in Gelderland, 58. eer, 59. rug
tas, 60. graantrechter,
Verticaal: 1. hoornachtige zelfstandig
heid, 2. rivier, 3. oorlogsgod, 4. pers.
voornaamw., 6. spil van een wiel, 7.
draskolk, 8. plaats in Gelderland, 9.
orgelregister, 11. voegwoord, 14.
welige was, 15. bijwoord, 16. sport-
term, 17. kledingstuk, 19. schortje, 21.
tennisterm, 24. heden, 27. kans, 28.
vroegere titel in Algiers, 29. droog
oven (Z.N.), 30. eer, 33. uitbarstings
mond van een vulkaan, 35. bloedhuis,
36. cylmdervormig voorwerp. 37.
reeds, 38. boom, 39. bezinksel, 40.
kwetsuur, 45. Europeaan. 46. dierenge
luid, 47. stapelmeter (afk.), 48. lof.
50. familielid, 52. bergplaats, 54.
vreemde munt, 56. muzieknoot, 57.
afk. van senior.
Oplossingen tot en met woensdag a.s.
per briefkaart zenden aan: Trouw-
Kwartet, Postbus 859, Amsterdam.
Linksboven vermelden: Weekendpuz
zel
Oplossing van vorige week
Hor. 1. ponton, 4. vlegel, 7. orgel, 9.
sero, 10. orde, 12. tank, 13. ramee, 14.
eelt, 15. raket, 18. kap, 20. nijdig, 23.
palet, 25. korrel, 26. koliek, 27. liter,
29. trots, 31. söl, 32. egard, 37. mals,
39. ander, 40. koor, 41. eter, 42. aver,
43. ellen. 44. latent, 45. tortel.
Vert. 1. poster, 2. trek, 3. noors, 4.
vloed, 5. ende, 6. lastig, 8. gemaal, 9.
snek, 11. eend, 16. anker, 17. eerst, 18.
kalis, 19. pekel, 21. ijzing, 22. imker,
23. pel, 24. tor, 28. tondel, 29. tempel,
30. oele, 33. Amor, 34. dartel, 35.
karet, 36. trant, 38. stee, 40. keer.
Prijswinnaars zijn: P. Olivier, dr. Be-
kenkampstraat 63, Veendam; mej. J. J.
Scholten, Reeënlaan 4, Lunteren; mevr.
T. Wondergem-Voskullen, Potgieter
straat 9, Zoetermeer.
Sommigen meenden, dat het spel van Avirijn en Bataviertje hetzelfde was als het zogenaamde aftrek-
spel (men moet 100 bereiken en mag telkens, te beginnen met nul, niet meer dan 10 optellen). In
dit geval is er echter de moeilijkheid, dat geen 4 op 1 noch 1 op 4 mag volgenen evenmin 2 op 3 noch
3 op 2.
het een flauwe puzzel. 'Als dit een
serieuze puzzel was* schrijft de heer
H. Dekkers (170) te Eindhoven, 'dan
is mijn waardering een 4: was het
echter een aprilgrap, dan verdubbelt
mijn waardering!' Helaas dus een 4.
Maar de heer E. C. Buissant des
Amorie (104) te Amstelveen meent:
'Mijn waardering voor dit elegante
probleem is een 10.'
De heer G. A. Sparenburg (85) te
Bennekom vindt de titel niet in over
eenstemming met de oplossing:
In plaats van het opschrift, het 'vech
ten om neren' zou 'vechten om vij
ven' als titel meer sieren.
Maar als ik dèt had gedaan, zou de
oplossing al te zeer voor de hand
hebben gelegen.
Tot slot vindt de heer C. Slob (112)
te Nunspeet: 'Elen alleraardigst spel
hebben Avirijn en Bataviertje ontdekt'.
Het gemiddelde waarderingscijfer is
7,34 en de waardering loopt als
gezegd zeer uiteen: 3 (1,4 pet), 4
(3.0 pet), 5 (4,5 pet), 6 (14,5 pet), 7
(26,1 pet), 8 (34,6 pet.), 9 (10,7 pet),
10 (5,2 pet).
De ladder staat boven 175 punten,
met als prijswinnaars: 1) drs. B. Jan
sen, Arnhemseweg 43, Ede (voor de
tiende maal!); 2) K. Kooiker, G. K.
van Hogendorplaan 26, Huizen NH
(voor de negentiende keer!); 3) ir. P.
G. Sinia, Linnaeuslaan 28, Voorhout
mr. G. van Vorden
De 'Fischer-variant' in het afruils-
systeem van de Spaanse partij werd
eigenlijk door de Nederlandse meester
Barendregt ontdekt en geanalyseerd.
Bekend werd deze variant door drie
beroemde overwinningen in Havanna
1966 (Fischer tegen Portisch, Gligoric
en Jimenez). Intussen werd de
scherpte van dit wapen wel wat afge
zwakt De volgende, theoretisch inte
ressante partij werd gespeeld in het
laatste kampioenschap van Rusland.
Spaanse partij
SMYSLOW-GELLER
l.e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. Lc6:
d?6: 5. 0-0 f6.
Het meest geliefde antwoord. Na 5
Lg4 6. h3 h5 is naast 7. d3 Df6 8.
Pbd2 Pe7 9. Tel Pg6 10. d4! Ld6! 11.
hg4: hg4: 12. Ph2 Th2:! 13. Dg4:! ook
7. Tel een voor zwart tamelijk gevaar
lijke voortzetting. De houd 5. Dd6
voor de beste reactie, bijvoorbeeld 6.
d4 ed4: 7. Pd4: Ld7! 8. Le3 c5 9. Pb3
Ddl: 10. Tdl: b6 met gelijkspel.
6. d4 Lg4. Nu is 6 ed4: wegens 7.
Pd4: c5 8. Pb3 Dd3 Ddl: 9. Tdl: Ld7
10. Lf4! iets twijfelachtiger dan in de
bovenvermelde variant
7. c3. De door Fischer ingevoerde
methode. Later greep men vaker naar
de rustiger voortzetting 7. de5: Ddl:
8. Tdl: fe5: 9. Td3, wat voor wit een
minimaal voordeel in het eindspel
oplevert
7. Ld6 8. Le3. Een belangrijk
alternatief is 8. Pbd2, waarna De7
met 0-0-0 de beste verdediging is.
8De7. Hier is het nog de vraag of
de dame op d7 niet beter staat Bij
voorbeeld: 8. Dd7 9. Pbd2 OO-O 10.
Tel Ph6! met ongeveer gelijk spel.
9. Pbd2 OO-O 10. Dc2!? Gebruikelijk is
hier 10. Tel. Smyslow bereidt een
tweesnijdend pionoffer voor.
10. ed4: 1L cd4: Te8 12. e5!? Er
dreigde Lf3: 13. Pf3: De4: Het idee
van wit is nu 12. fe5: 13. deö: Le5:
14. Tel. Nu gaat Ld6? niet wegens 15.
Ld4, maar 14. Xf6 is mogelijk.
12. Lb4!? 13. h3 Le6 14. Pe4 Df7
15. a3. Op 15. Da4 is Ld5! goed.
15. Lb3 16. Dbl Lf8 17. Ped2 Ld5
18. b4 Dg6 19. Db2? Hier was 19. Dg6:
beter, hoewel wit in het eindspel
geen voordeel meer heeft.
19Pe7 20. a4 Pf5 21. Tfel fe5: 22.
de5: Le7 23. Te2 Thf8 24. Lc5? De
beslissende fout Wit wil het zwarte
loperpaar kwijtraken maar overziet
daarbij een fraaie, tactische wending.
24. Kh2 was juist geweest.
24. Lc5: 25. bc5: Pd4ü 26. Dd4:
Tf3:! Nu dreigt Th3: en na 27. Dg4t
Dg4 28 hg4: volgt Tc3 met verovering
van pion c5 en een voor zwart gewon
nen eindspel, y
27. Pe4 Th3: 28. Pg3 Th5! 29. Tael?
Meer tegenspel bood 29. Db2 Th4 30.
Tbl Ta4:! 31. Db7:t Kd7.
29. Tg5 30. Tb2 Tg4 31. Dc3 h5!
32. Tebl h4 33. Tb7: hg3: 34. f3 Dh6
35. Tc7: Kc7: 36 Dat Kd7 37.
e6+ Ke6: 38. Delf Kf6. Opgegeven.
Eenvoudiger gaat het niet!
Minder dan vier stukken is werkelijk
in een schaakprobleem onmogelijk,
maar dat met zo wedniig materiaal
toch iets te maken is, dat zal velen
wel verrassen. De eerste zet in het
probleem van De Jong is beslissend
want wit moet met pat-gevaar
rekening houden!
L. N. DE JONG
M
m
m
m
m
K'
m
m
Mat in drie zetten
Beide paarden verdwijnen!
Twee paarden tegen een koning kun
nen geen overwinning behalen. Als
elke partij echter nog een toren heeft
moet het volgens de theorie gemakke
lijk gaan. In deze stelling moet wit
echter een van zijn paarden verliezen
en het eindspel van toren met paard
tegen paard is weer remise-materiaal!
Wit lost het op fraaie wijze op, door
in plaats van een paard twee paarden
te verliezen!
Neute Lepziger Zeitung 1928
Fr. RICHTER
Svobodne Slovo 1953
ij H mt
m m m «Li
Wit speelt en wint
Oplossingen.
PROBLEEM: 1. Lg4-h3! Kg5-h4 2.
Td6-d5! (als de loper op de eerste zet
naar d7 of c8 gegaan was, dan was
zwart nu pat geweest!)
Kh4xh3 3. Td5-h5 mat. 1. Kg5-h5
2. Kf3-f4 Kh5-h4 3. Td6-h6 mat
EINDSPEL: 1. Kf2-e2 Td4-e4t (niet
Tdl:? vanwege 2. Tc2t en wint) 2.
Ke2-d3! Te4xel 3. Tb2-c2+! Kclxdl
(Kbl 4. Pc3t Kcl 5. Tc2 mat) 4. Tc2-
a2 en wint
LUDEK PACHMAN
Bedrijf spionage
JANTES (AFP) De 200 werkne
mers van de drukkerij Quo Vadis in
de Franse stad Nantes zijn in staking
gegaan uit protest tegen het plan van
hun baas, een installatie te laten
aanleggen, waardoor hij vanuit zijn
woning, 100 meter van de fabriek
gelegen, kan zien en horen wat er in
zijn bedrijf gebeurt. Bij het systeem
behoort ook een luidsprekerinstallatie
via welke de baas opdrachten en te
rechtwijzingen hoopt te kunnen ge
ven.
