VADERS MOETEN
MEER AAN DE
OPVOEDING DOEN
Kindertandverzorgsters:
proef is nu al een succes
Pogo»
de glaat
Rol's om: congres in Utrecht
Vrouw werkt niet
graag onder een
vrouwelijke chef
door Cisca Dresselhuys
Goed poetsen:
een noodzaak
'Nog duizend van deze meisjes en het probleem is opgelost'
Leo Kottke
treft door
zijn rust
ua
-^IW/KWAMET ZMBROAG IX MEI 1974
BINNENLAND T9/RL13
muNts-
HOOFP-
Mtr.Oe Vries
Illustratie uit 'Trefpunt', tijdschrift van het ministerie van CRM.
'RECHT Vandaag komt in Utrecht en grote hoeveelheid vrouwen (en
tizienlijk minder mannen waarschijnlijk) bijeen om eens goed door te pra
il over de rol van de vrouw in de tegenwoordige maatschappij. Voorop staat,
t men met die rol bepaald niet tevre den is en dat het tijd wordt, dat de rollen
teen man en vrouw eens omgedraaid of in ieder geval herzien worden.
daar de naam van het congres, dat
de vrouwenbond van het NW
het NW-secretariaat voor vrouwe
werknemers wordt georgani-
d: 'Rol 's om'.
komt vandaag niet onvoorbereid
elkaar: in het najaar van 1973 zijn
ral in het land al discussiegroepen
innen met het bespreken van de
enverpen, die vandaag aan de orde
teld zullen worden. Vandaar dat er
voor het congres al een samenvat-
kon verschijnen van de menin-
en eisen van al deze discussie
pen, die zich beslist niet met een
je van Leiden van deze opdracht
len afgemaakt, te oordelen naar
vijftien pagina's eisen, die er zijn
esteld.
denkbare onderwerpen zijn in de
■ussies ter sprake gekomen, zoals
leding, onderwijs, kinderboeken,
ele voorlichting, beroepskeuze,
[gelegenheid, parttime werken, sa
lvo n en, de huishouding, reclame,
ezeggenschap, sociale verzekerin-
belastingen.
de opvoeding kwam uit de dis-
iegroepen het volgende naar
rn: vaders moeten een groter deel
de opvoeding voor hun rekening
en. Om dit mogelijk te maken
men part-time werk voor vader
moeder beiden, als een oplossing,
bij snijdt het mes aan twee
en, want de kinderen krijgen een
gevarieerde opvoeding en de
ders krijgen de kans om aan het
Schappelijke leven deel te nemen,
mjens vroeg iemand in de discus-
zich af of de vaders eigen-
nel meer bij de opvoeding van
kinderen betrokken willen wor-
of dat ze het best vinden, zoals
Is: 'vrouw in huis, man buiten
iur?'-
de mannen meer bij de
opvoeding van de kinderen betrokken
worden, is het duidelijk en rechtvaar
dig dat er dan ook bepaalde voorwaar
den voor hen moeten komen. Zo
krijgt de vrouw bijvoorbeeld een we-
duwenpensioen, wanneer de man
overlijdt, maar wanneer de vrouw
overlijdt, krijgt de man niets. Men
vindt dat het zo zou moeten zijn,
wanneer man en vrouw beiden
werken, dat zowel de man als de
vrouw een weduwen- of weduwnaars
pensioen krijgt na overlijden van de
partner. Verder, vindt men dat er in
de c.a.o.'s een regeling zou moeten
worden opgenomen dat er betaald ver
lof kan worden opgenomen door man
of vrouw bij ziekte van een kind of
huisgenoot.
Ook kwam de eis naar voren, dat na
de geboorte van een baby of de vader
of de moeder zes maanden extra ver-
behoud van bepaalde sociale zekerhe
den. zoals de ziektewet, de WW en de
WAO. Overigens was men algemeen
van mening, dat de duur van het
bevallingsverlof voor de vrouw (en de
daarbij behorende uitkering) dient te
worden verlengd tot tien weken (op
het ogenblik zes weken).
Crèches
Om het buitenshuis werken van zowel
de man als de vrouw mogelijk te
maken zijn er nog verscheidene an
dere maatregelen noodzakelijk, zoals
meer betaalbare chrèches, meer part-
timebanen voor man en vrouw, meer
overblijfgelegenheid voor dekinderen,
gelijke kansen op de arbeidsmarkt,
gelijke beloning voor gelijkwaardige
arbeid en meer her- en bijscholings
mogelijkheden.
Om de rolverdeling tussen man en
vrouw wat soepeler te maken, moet al
bij de opvoeding van het kleine kind
vermeden worden het kind 'vast te
pinnen' als jongetje of als meisje, of
zoals het in de discussiegroepen werd
uitgedrukt: 'Het belangrijke is de
opvoeding tot 'mens'-zijn en niet het
opvoeden tot het 'vrouwtje' of 'man-
netje'-zijn.
Wat het onderwijs betreft uiter
aard ook een belangrijke pijler in de
opvoeding van de kinderen vindt
men dat er streng op moet worden
toegezien dat toelatingen van jongens
of meisjes tot bepaalde scholen niet
wordt uitgesloten in de statuten of
andere reglementen. Bepaalde voor
zieningen, die bijvoorbeeld in verband
met de toelating van meisjes wense
lijk geacht worden (zoals meisjes-toi
letten) moeten zo snel mogelijk wor
den aangebracht en mogen geen reden
zijn meisjes de toelating te weigeren.
Verder over het onderwijs: de kinder
boeken moeten de werkelijkheid weer
spiegelen. 'Laat er gerust maar eens
verhalen bij de kinderen doordringen,
waar het prinsesje juist door het
huwelijk een assepoester wordt en
helemaal naast de maatschappij komt
te staan'. Men vindt dat sexuele voor
lichting een duidelijke taak van zowel
ouders als de school is. De voorlich
ting moet, volgens de discussie
groepen, aan jongens en meisjes sa
men gegeven worden en al in de
eerste klassen van de lagere school
beginnen. Ook moeten er maatregelen
genomen worden om de deelneming
aan het middelbaar en hoger voortge
zet onderwijs van meisjes te bevor
deren.
Chef
Toen het onderwerp 'Het beroeps
leven' in de discussiegroepen aan de
orde kwam, bleek de eerste de beste
vraag voor fikse tegenstellingen in de
discussiegroepen te zorgen. Deze
vraag was: zou u onder léiding van
een vrouwelijke chef willen werken?
Opmerkelijk was, dat de vrouwen in
de groepen vaker bezwaar hadden
tegen een vrouwelijke chef dan de
mannen in die groepen. Deze vrouwen
verklaarden liever niet onder vrou
wen te willen werken, omdat 'vrou
wen minder soepel zijn, agressiever
en vernijniger zijn')'. Een van de
deelneemsters had de ervaring gehad,
dat zij zich bij het vragen om inlich
tingen automatisch wendde tot de ene
man en niet tot de twee vrouwen, die
deze inlichtingen konden geven. Ze
zei hier onmiddellijk wijziging in te
hebben gebracht, zodra het haar dui
delijk werd, dat ze onbewust mee
werkte aan het instandhouden van
een mannenmaatschappij'. Alle man
nen die zich over deze zaak uitspra
ken zeiden er niets op tegen te
hebben onder een vrouwelijke chef te
werken.
Over de werkgelegenheid voor vrou
wen werd opgemerkt, dat in veel
plaatsen of streken van ons land to
taal geen werkgelegenheid is voor de
nog werkende vrouw. Wanneer zij op
arbeidsbureau's komen en om werk
vragen wordt hun geadviseerd zich
maar niet te laten inschrijven, omdat
er voorlopig toch geen werk te
verwachten is. Dit betekent onder
meer dat zij niet als werkzoekenden
worden geregistreerd en er bij het
werkgelegenheidsbeleid geen rekening
wordt gehouden met deze verborgen
werkloosheid.
Verblijfsgelegenheid
Om de vrouw de kans te geven bui
tenshuis te werken moeten verder
overblijfgelegenheden geschapen wor
den bij alle kleuter- en lagere scho
len, moeten er opvangmogelijkheden
buiten de schooluren en in de vakan
ties komen, moeten de schooltijden en
de vakanties van het kleuter- en basis
onderwijs op elkaar worden afge
stemd en mogen de kinderen bij afwe
zigheid of ziekte van de onderwijzer
(es) niet zomaar naar huis gestuurd
worden. Binnen de scholen dienen
hiervoor regelingen getroffen worden.
Verder is men van mening, dat bij
een verdergaande arbeidstijdverkor
ting de kortere arbeidsdag de voor
keur verdient boven verkorting van
de werkweek, waardoor de werktijden
van de ouders en de schooltijden van
de kinderen meer tot elkaar in over
eenstemming worden gebracht
Samenwonen
Tenslotte kan ook het samenwonen
van meerdere gezinnen of het samen-
verrichten van bepaalde werkzaamhe
den, de vrouw de kans geven een
baan te nemen. Vijf discussiegroepen
kwamen tot de conclusie dat het sa
menwonen in groepen heel wat
problemen zou oplossen. Het huishou
delijke werk zou dan over een aantal
volwassenen verdeeld kunnen worden.
Zo ook de kinderverzorging. Kinder
oppas 's avonds zou ook nauwelijks
meer een probleem zijn. Wel een
probleem voor deze vorm van samen
wonen is het feit, dat er op het
ogenblik nog geen woonvormen be
staan waarin dit soort wonen moge
lijk is.
oor Dick Ringlever
MSTERDAM 'Nog duizend van deze meisjes n het hele probleem van de
tndverzorging bij kleuters en scholieren zou zijn opgelosfProf. dr. B. Hou-
ink van de afdeling preventieve en sociale tandheelkunde aan de VU wil
larmee maar duidelijk maken dat hij tevreden is over het experiment met de
ïrste twee kindertandverzorgsters.
bekend, gaat het hier om hulp-
achten voor de tandarts die niet al-
■n mondhygiënisch optreden, maar
curatieve bevoegdheden hebben.
kunnen boren, vullen, trekken
wanden en kiezen, maken
ntgenfoto's en wetgn wat ze moeten
aen als een zenuw wordt geraakt,
iide dames (mevrouw N. van der
8h en mej. L. van Oers) passen die
1 e«n nieuwe opleiding aan de VU
Kedane kennis nu sedert ruim een
I' jaar toe in een modern geoutil-
erae twee-stoels dental-car van de
Jiversiteit, die ingeschakeld is bij de
flooltandverzorging in en rond Am-
«dam. En hoewel de proef nog bij-
jaar moet duren, zegt prof.
ouwink nu al: 'Hier moet een ver-
op komen. Wat mij betreft, kan
september worden begonnen met
opleiding van nieuwe kandidaten.
Ld« zal gebeuren, hangt van de
erneid af. Maar zeker is wel, dat
in Den Haag positief staat tegen-
*r dit soort experimenten. Dat ook
s universiteit van Nijmegen groen
E?\ toeeg voor een gelijksoortige
™ef ('n dit geval met zeven meis-
1 getuigt daarvan. Deze dames zul-
■n binnenkort hun opleiding voltooi
en worden ingezet in de vaste een-
•.waar de tandverzorging van kleu-
wordt geconcentreerd.
'pleiding
oordat de beide Amsterdamse dames
van een tandarts) de
Wijk in mochten, hebben zij een
P> initiatief van prof. Hou wink opge
lette opleiding gevolgd. Normaal
duurt die twee jaar, maar omdat zij al
in het bezit waren van het diploma
mondhygiëniste kon daar een jaar af.
Prof. Houwink: 'Die opleiding vormde
de eerste fase van het experiment We
wilden nagaan of we in staat waren
zo'n opleiding voor een in Nederland
helemaal nieuw beroep te realiseren.
Nu, dat is gelukt. We zijn tevreden'.
Dat de dames van het VU-experiment
daarna juist zijn ingezet bij de school-
tandverzorging, bij de jeugd dus, is
geen toevalligheid. Men koos er be
wust voor. Niet alleen omdat juist bij
de schooltandverzorging het tekort
aan tandartsen zich het sterkst doet
voelen (wanneer men uitgaat van vol
ledige dagtaken, zijn er maar driehon
derd tadartsen voor beschikbaar), óók
omdat deze vorm van tandverzorging
voor een belangrijk deel wordt geken
merkt door het preventie-element En
waar de opleiding van de dames voor
al sterk gericht is op deze preventie,
leek inschakeling bij deze dienst het
meest voor de hand te liggen.
Preventie
Prof. Houwing: 'De dames werken
voor vijftig pet preventief en voor de
andere helft curatief. Dat betekent,
dat de kinderen voor de behandeling
eerst uitgebreide instructie krijgen.
Ze leren hoe ze moeten poetsen en er
wordt ze ook verteld hoe gevaarlijk
snoepen is voor het gebit Meestal
worden daar de eerste keer ook de
ouders bij gehaald. Want wil je enig
effect van zo'n voorlichting overhou-
fen, dan is het noodzakelijk, dat juist
die ouders doordrongen zijn van het
belang van die preventie. Dat ze bij
voorbeeld ook weten, dat er cariësrem-
mende middelen bestaan en dat ze
daarmee leren omgaan'.
Hier ligt trouwens, vindt de hoogle
raar, ook een belangrijke taak voor
het onderwijzend personeel. Na het
bezoek van de mobiele behandelka
mer, dient op die preventie-voorlich
ting ook op school te worden inge
haakt De ervaring van de beide da
mes, prof. Houwink en de vier bege
leidende tandartsen is wat dit betreft
gunstig.
Hoewel ook prof. Houwink het experi
ment nog maar als een zeer beschei
den eerste stap op weg naar de oplos
sing van het probleem van de kinder-
tandverzorging beschouwt, ziet hij
groot perspectief als de proef op grote
schaal kan worden uitgebreid. 'Het is
noodzakelijk, dat voor de kindertand-
verzorging een vaste kern wordt ge
creëerd. Op het ogenblik fungeert de
schooldienst nog te veel als een door
gangshuis. Er zijn ook te weinig tand
artsen, die zich ervoor opgeven'.
Door het opzetten van zo'n kern zal
veel preventief werk kunnen worden
gedaan. 'Wie bij de jeugd begint,
plukt daarvan ook later de vruchten.
Als je jong wordt doordrongen van
het belang van een regelmatige con
trole en eigen voorzorgen, werkt dit
ook op oudere leeftijd door'.
Triest
Op het ogenblik is de toestand van de
gebitten van de jeugd ronduit triest,
vindt de hoogleraar. 'Statistieken to
nen aan, dat het twaalfjarige Amster
dammertje gemiddeld vijftien aange
taste tand- en kiesvlakken heeft. In
veel gevallen hebben noch het kind,
noch de ouders daar weet van. De
staat van de gebitten is zelfs vaak zo
slecht, dat al op kleuterleeftijd pro
thesen moeten worden aangebracht.
De gemiddelde leeftijd, waarop de Ne
derlander zich een kunstgebit moet
laten aanmeten, ligt nog op 42 jaar,
maar die leeftijd daalt elk jaar".
Over het effect van de schooldienst:
'Bij het eerste bezoek aan een Am
sterdamse school moesten per kind 5,5
gaatjes worden gevuld en 1,5 kies of
tand worden getrokken. Bij het twee
de bezoek van onze bus, een half jaar
later, lagen deze cijfers een stuk la
ger: het aantal vullingen per kind
daalde zelfs naar gemiddeld 0,2.'
Prof. Houwink ziet daar een goede re-
den in die schooltandverzorging te in
tensiveren. 'Maar dan zullen we daar
ook de mensen voor moeten hebben.
En waar tandartsen er te weinig be
langstelling voor tonen en er ook
nauwelijks de tijd voor hebben, is het
enige altemarlef voor dit beroep spe
ciaal mensen op te leiden. Met dui
zend dames zijn we voorlopig uit de
brand'.
dooi Willem-Jan Martin
Na de vrolijke klanken van Ry
Cooder de vorige week, lag het
deze keer in de bedoeling wederom
de schijnwerper te richten op het
puikje van het eigentijds
gitaartalent en in dat kader de
lezer van deze rubriek een
gekombineerde bespreking voor te
schotelen van een wat oudere
(Greenhouse) en de meest recente
elpee (Ice Water)' van LEO
KOTTKE, de kampioen van de
twaalfsnarige gitaar, die nog maar
kort geleden in ons land was
teneinde zijn beperkte, doch zeer
wakkere schare aanhangers te
trakteren op een aantal
hartverwarmende staaltjes van de
zgn. 'open tuning*: de gitaar
gestemd in een bepaald akkoord,
hetgeen een serie bijzondere
mogelijkheden biedt. Om diverse
redenen, die hier minder terzake
doen, was Ice Water niet
beschikbaar op het moment, dat de
vervaardiging van deze aflevering
beslist niet langer kon wachten,
zodat we het alleen met
GREENHOUSE (capital ST-11000)
zullen moeten doen.
Dat is overigens beslist geen
onaangename aangelegenheid.
Greenhouse werd opgenomen na
de eerste 'officiële' elpee Mudlark;
aarzelende pogingen na een drie
langspelers tellend onderdak bij
enkele 'liefhebberslabeltjes'
(Takoma, Oblivion) wat meer
aangepaste muziek te maken, en is
daar alweer duidelijk een reaktie
op. De ritme-sektie, die op
Mudlark kennelijk de toegang tot
een iets breder publiek moest
forceren, is naar huis gestuurd, de
enigszins 'freakerige' grappen
(men herinnere zich de assistentie
van Kim Fowley) zijn verdwenen.
Kottke doet het gewoon weer
helemaal alleen en komt aldus tot
wel zo mooie muziek, die warmer
en gevoeliger is dan de Mudlark-
selektie, terwijl de demonstraties
van vingervlugheid (de korte
instrumentale stukken, die weinig
meer bieden dan een mager
themaatje, dat zeer snel enkele
keren wordt herhaald; een vast
onderdeel van Kottke's platen) in
aantal beperkt zijn.
Cat Stevens
Greenhouse treft vooral door zijn
rust, de zaken lijken wat meer
bestudeerd en er is veel ruimte
voor gedragen, tot nadenken
stemmende ballade-achtige
konstrukties, waarvan Paul Siebel's
Louise (ook bekend van de latere
live-uitvoering van de elpee My
Feet Are Smiling)', Tiny Island en
het door Kottke's leermeester John
Fahey gearrangeerde in Christ
There is No East Or West wel de
mooiste zijn. Kottke zingt hier ook
beter, bedachtzamer, dan ik hem
ooit heb horen doen. Met de
subtiele gitaarbehandeling wordt
Tiny Island zo tot het absolute
hoogtepunt van een over het
geheel uitstekende plaat. Het
wachten is op Ice Water.
Dan deel twee van deze aflevering,
een gemend gezelschap onder de
noemer heren-vokaal. De rij wordt
geopend door de ex-Stealers Wheel
medewerker Rab N oak es en zijn
eerste solo-projekt Red Pump
Special. Een aardig jongmens, die
Rab, zijn werkjes (hier tien in
getal) klinken meestentijds ook
best gezellig, maar missen
nochtans het kaliber om langer te
kunnen boeien. Het is allemaal
een beetje oppervlakkig, hetgeen
dan nog eens versterkt wordt door
de wat stoffige 'producing' en de
iets beperkte vokale middelen van
onze jonge troubadour. Wat dat
betreft springt Jesse Colin Young
(elpee: Light Shine) er beter uit
De muziek ligt voor een groot deel
in hetzelfde (folk, rock, country)
vlak als die van Noakes, maar het
is allemaal wat helderder, wat
doorzichtiger op de plaat gezet.
Het effekt is zodoende dat van een
lekker opfrissertje, waarbij Noakes
de boel gaandeweg een beetje
doodslaat Aardig bij Jesse zijn
vooral de vijf kortere nummers op
kant twee. De driedelige California
Suite van de andere zijde is met
name door het niet altijd even
spannende, maar wel zeer lange
(elf minuten) middenstuk Grey
Day toch nog wel een hele zit
Beslist onder zijn kunnen opereert
Cat Stevens naar mijn smaak op
zijn recente werkstuk Buddha And
The Chocolate Box. Niet zo sterke
nummers, kwa tekst zowel als kwa
melodie, en vooral een regelmatig
onsmakelijk pompeuze registratie
(orkesten, synthesizers, grote
koren), waarin wét er dan nog aan
kompositorisch gehalte aanwezig is
met ruim gemak ten onder gaat
Iets dat Johnny Rivers voorlopig
niet zal overkomen: hij en zijn L.
A. Boogie Band houden het de
laatste tijd vooral op onvervalste
rock-and-roll en rythm-and-blues
en edaar komt eenmaal weinig
versiering aan te pas. De 'live'»
elpee 'Last Boogie In Paris' is
daarvan een meer dan afdoende
opgenomen bewijs.
