Nieuw gesprek in
W estberlij nse kerk
iH
En als die duie reis
nou eens tegenvalt?
Borrel?
Graag,
maar
aten
erst
danken
Vandaag
Dennendal
Spannendste synode-zitting na 1945
Trouw
Kwartet
Bisschop
Kurt
Scharf
wfr AH
...meer
HEL
Hk
menselijk...
ft S
Capucijnen niets
menselijks vreemd
Britse r.k. kerk niet
in raad van kerken
Gesprek Accent
en De Telegraaf
TRQUW'/XWiARjTET VRIJDAG 3 MEI 1974
KERK T2/K2
Van een medewerker
BERLIJN De scheuring, die dreigde in de evangelische kerk van West-
Berlijn, is afgewend. Op de extra synodezitting, die het afgelopen weekend
werd gehouden, is een begin gemaakt van een gesprek. Men wil weer luiste
ren naar elkaar. Men neemt elkaar weer serieus, zonder elkaar bij voorbaat te
verketteren.
Maandenlang was een verwoede strijd
gevoerd. Professor Peter Beyerhaus
uit Ttlbingen had de kerk van Ber
lijn voorgehouden, dat de kerk en de
zending op de tweesprong stonden.
Dat was eind januari. Op 18 maart
liet Prof. Ulrich Wickert, van de ker
kelijke hogeschool in Berlijn, rijn
alarmklok luiden: na de noodtoestand
in de oude kerk, was na 1750 jaren
weer een noodsituatie gekomen. Werd
in de oude kerk door de gnostieken
de vleeswording Gods en de opstan
ding van Christus geloochend, nu
wordt precies daaraan tegenoverge
steld de godheid van Christus ont
kend. Het heil is nu geworden we
reldverandering en maatschappijver
andering. Jezus is op aarde gekomen
voor de zwakken van het proletariaat.
Door deze dwaalleren verkeert de
kerk voor de tweede keer in een
noodsituatie, die veel erger is dan de
nood, waaruit de reformatie geboren
werd.
Zo was het laatste halfjaar de gang
van zaken in de kerk van Berlijn. De
strijd werd niet gestreden, waar die
allereerst gevoerd moet worden: in de
kerkelijke kolleges, maar eigenlijk
buiten de officiële kerk om, in niet-
kerkelijke bijeenkomsten, vooral met
hulp van het Springerconcern, dat
grotendeels in Berlijn de pers be
heerst.
Eindelijk kwam dan afgelopen week
end de kerkstrijd terecht, waar die
hoort te zijn. Op verzoek van meer
dan een derde deel van de 89 synode
leden kwam een buitengewone syno
devergadering bijeen met één agenda
punt.
Geen noodtoestand
De inzet van de synodezitting bleek
goed te zijn: de praeses van de west-
faalse kerk, D. Thimme, hield een bij
zonder lange en zware lezing, waarin
bijna heel de dogmatiek overhoop ge
haald werd. De spits van het betoog
was: we mogen niet spreken van een
noodtoestand der kerk, wel van een
nood in de kerk. Dit referaat werd in
derdaad het uitgangspunt voor een
beginnend gesprek. Dat vond vooral
plaats in werkgroepen. De resoluties
en conclusies, die daar geboren wer
den, nam de synode in plenaire zit
ting nagenoeg geheel over.
Hier volgt een korte samenvatting
van enkele praegnante punten. Tot nu
toe leidde het door velen verfoeide
praktisch-theologische opleidingsinsti
tuut voor predikanten een eigen zelf
standig bestaan. Vooral op dit insti
tuut der kerk, waar de toekomstige
predikanten het laatste stuk van hun
opleiding krijgen, was de kritiek ge
richt. Ondanks de eis dit instituut te
9luiiten, omdat het links is en de aan-
De redactie behoudt zich het recht
voor haar ter opname In deze rubriek
toegezonden meningsuitingen verkort
weer te geven. Bij publikatie wordt
met de naam van de inzender onder
tekend. Brieven kunnen worden ge
stuurd aan het secretariaat hoofdre
dactie Trouw/Kwartet, postbus 859.
Amsterdam.
Talenchaos
Hoewel het taalprobleem in de wereld
meestal genegeerd wordt, blijkt het
toch wel degeluk te bestaan: 1) De
heren Patijn en van der Hek mochten
dan een grapje maken door het Latijn
voor te stellen als voertaal in de
E.E.G., zij wezen toch in ieder geval
op een levensgroot probleem voor al
len die in internationaal verband
werkzaam zijn, nl. het ontbreken van
een neutrale omgangstaal. 2) Tolken,
in dienst van de V.N., staakten de vo
rige week, omdat het vertaalwerk in
de 5 door de V.N. aanvaarde talen
hen vele, niet betaalde overuren kost.
3) In de E.E.G., waar het aantal offi
ciële talen van 4 op 6 is gebracht, is
men inmiddels twee jaar met vertaal
werk achter. Is op deze manier rege
ren nog wel vooruitzien? Allerlei pro
blemen worden aangepakt, maar anno
1974 modderen we met taalproblemen
nog maar voort! Waarom gebruikt
men het neutrale Ewperanto niet op
veel grotere schaal? Een langdurig ge
bruik heeft al aangetoond dat het uit
stekend voldoet
TUburg
II. J. Appelo
Zuid-Afrika (slot)
De heer Dominicus heeft nog gelijk
ook. als hij stelt dat slechts commu
nisten in Zuid-Afrika geen vrijheid
van meningsuiting hebben. Maar vol-
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing O. Postma,
F. Diemer
Hoofdredactie:
J. Tamminga.
Hoofdkantoor: NZ. Voor
burgwal 280, Postbus
859, A'dam. Telefoon
020-22 03 83. Postgiro:
26 92 74. Bank: Ned.
Midd. Bank (rek.nr.
69 73 60 768). Gem giro
X 500.
Heerde
'Schippertjes'
staande predikanten tot marxisten
maakt, mag het blijven bestaan. Al
leen moet er een goed kontakt tot
stand komen via een visitatie-kollege
met de synode. Echte visitatie bete
kent niet kontrole, maar een soort
kerkelijke bezoekdienst en wel om
zich opnieuw te bezinnen op de belof
te en opdracht der kerk.
gens de Zuidafrikaanse wet op het
communisme is iedere groep of per
soon strafbaar, die enige politieke, so
ciale en-of economische verandering
nastreeft. Dat wil zeggen dat elke te
genstander van apartheid gearresteerd
kan worden. Rapporten van de Vere
nigde Naties wijzen op martelingen
van zulke politieke gevangenen. Zelfs
Amnesty, een politiek ongebonden or
ganisatie die zich het lot aantrekt van
Alle politieke gevangen, wordt volgens
de Zuidafrikaanse regering gedreven
door communisten. Als adoptiegroep
van Amnesty hebben we een Zuidafri
kaan Achmat Donger met een banning-
order geadopteerd: d.w.z. dat hem
vijf haar lang zeer beperkte bewe
gingsvrijheid is opgelegd. Ook hij is
een 'communist', omdat hij kritiek
heeft pp het apartheidsbeleid. Hij
werkte voor het instituut voor rassen
verhoudingen, dat een betere relatie
tussen de verschillende rassen na
streeft.
Amsterdam
R. Reijenga
adoptiegroep 153 Amnesty Internatio
nal
Botswana en geweld
In Trouw van 25 april reageert J. J.
de Boer op mijn artikel over Botswa
na. Het verbaast hem kennelijk, wan
neer wordt geconstateerd dat er ook
Afrikanen zijn die principieel en
praktisch de voorkeur geven aan een
niet-gewelddadige strijd tegen het ra
cisme. Misschien kunnen we ons dat
laatste ook nauwelijks meer voorstel
len, omdat de meeste publiciteitsme
dia nagenoeg alleen aandacht schen
ken aan de gewelddadige bevrijdings
bewegingen en de niet-gewelddadige
niet onder de naam bevrijdingsbewe
gingen rangschikken. Een gunstige
uitzondering vormt in deze de NCRV.
Denken we slechts aan de radio-uit
zendingen van prof. Oberman en Wim
Ramaker. Laten we de geweldloze be
vrijdingsbewegingen toch vooral niet
van lafhartigheid beschuldigen, zoals
zo vaak gebeurt, nu in wezen ook
door de heer De Boer wanneer hij
stelt dat Botswana door zijn economi
sche afhankelijkheid van Zuid-Afrika
en ligging zijn grondgebied niet als
springplank van de guerilla kan laten
gebruiken. Zo wordt gesuggereert als
zou men uit angst voor represailles
kiezen voor de geweldloze methode.
Dat is het laatste wat de Buthelezi's,
de Bevers Naudé's, de Progressieve
Partij (nu 6 parlementszetels) en de
jonge Turken van de Verenigde Partij
in Z. Afrika hebben verdiend. Laten
we dan ook Seretse Kheina serieus
nemen wanneer deze bij herhaling
o.a. met een beroep op het trwanacon-
cept Kagisano verklaart: 'Botswana
werkt aan een vreedzame verandering
in Zuidelijk Afrika'.
Menswetenschap
Daarbij zal opnieuw de relatie der
theologie tot de menswetenschappen
bekeken moeten worden, want hier
wringt de kerkelijke schoen vooral:
welke waarde mag men in de kerk
toekennen bijvoorbeeld aan de socio
logie. Is deze een soort tweede opdn-
baringsbron naast de bijbel? Neemt
deze wetenschap tegenwoordig niet
een te grote plaats in in de theologie?
Is de prediking tegenwoordig niet te
veel maatschappijkritiek en te weinig
heiisverkonddging? Daarover gaan de
strijdpunten, waarbij beide partijen
door hun strijd tot eenzijdigheden ge
dreven worden, die ze niet willen.
Van bijzonder groot belang is de uit
spraak der synode, dat er in de kerk
wel een nood, maar geen noodtoe
stand bestaat Noodtoestand is daar.
waar het wezen der kerk bedreigd
wordt, waar de levende Heer zijn
plaats en aanspraak betwist wordt,
waar zijn aanwezigheid geloochend
wordt. Ondanks de bestaande nood
kan men dit niet constateren in de
huidige kerk.
Vastgesteld wordt, dat Jezus Christus
de enige bron der verkondiging is,
dat de zonde, die volgens de bijbel tot
de dood leidt niet in persoonlijke of
maatschappelijke onmoraal bestaat,
maar in de poging van de mens niet
meer bedelaar tc willen zijn, maar
zich (religieus of areligieus) op de
plaats van God te zetten. Dat geen or
de van wereldlijke verhoudingen - ook
niet de beste - met de heerschappij
van God gelijk te stellen is. Dat ge
loof zonder liefde dood is, dat wij ge
roepen zijn en daartoe bevrijd zijn
politieke en maatschappelijke struktu-
ren daarop te testen, of ze echt men
selijk leven mogelijk maken of in de
weg staan.
Erkend wordt, dat er bij de gemeente
leden verschillende opvattingen over
de gestalte van het evangelie in de
wereld bestaan. Maar het is onza ge
meenschappelijke opdracht om het
evangelie te verwerkelijken in onze
tijd. Betreurd wordt, dat het in het
verleden tot hardheid kwam in de
strijd, dat men de anderen neerzette,
dat via de massamedia het kwam tot
polarisatie der meningen.
Topzwaar
Vroeger kende de kerk in Berlijn al
leen een generaal-superintendent. Om
dat de Russen alleen met een echte
bisschop wilden praten na de overga
ve van Duitsland, werd toentertijd de
ze man bisschop gemaakt. Dat was Di-
belius en men zegt, dat Dibelius wat
dankbaar was. Hij was ook een echte
bisschop. Zijn opvolger Scharf is heel
anders, meer menselijk. Hij wil niet
bevelen, maar gesprek voeren. Dat is
zijn kracht trouwens. De huidige ge
neraal-superintendent Helbich zou
beter bisschop kunnen zijn. Hij wil
het ambt vertegenwoordigen en met
gezag spreken, wat meer kwaad bloed
zet vooral bij jongeren.
Daar komt bij, dat de kerk Berlijn-
Brandenburg sinds enkele jaren in
twee kerken uiteengevallen is: West-
Berlijn en Oost-Berlijn, elk met een
eigen bisschop, elk met een synode.
Zodoende is de kerk topzwaar gewor
den. Helbich is de man die de nood
toestand in de kerk van Berlijn uit
riep. Bisschop Scharf is zijn tegen-
pool, in alle opzichten. De synode ver
klaarde opniieuw deze problematiek te
willen bestuderen.
De eigenlijke achtergrond van het
conflict bestaat hierin: de laatste ja
ren is veel in beweging gekomen. Wat
vroeger algemeen aanvaard werd, daar
wordt nu een vraagteken achter gezet.
Wat vroeger onomstotelijk vaststond,
is nu onzeker geworden.
Er is een geloofskrisis gekomen. Niet
dat het geloof zelf in de krisis geko
men i6, wel dat de vormen waarin het
geloof vroeger geuit werd, nist meer
zo vast staan. Maar we hebben nog
geen andere vormen om ons geloof in
uit te drukken. Dat is de verlegen
heid waar niet alleen gemeenteleden,
maar ook predikanten mee zitten en
in worstelen. Eigenlijk is dit de ach
tergrond van de kerkstrijd in Berlijn.
Maar de strijd wordt meestal op ande
re fronten gevoerd, op bijkomstighe
den namelijk.
Een'begin van een gesprek werd nu
gemaakt. Maar het eigenlijke gesprek
moet nog komen: de steeds terugke
rende worsteling om het evangelie ie
vertalen voor de mensen van nu, die
in een andere tijd, in een andere situ
atie en met een ander levensgevoel Ie
pen dan bijvoorbeeld vóór de oorlog.
ROME (AP) Van elke tien Capu-
cijner monniken zijn er drie van me
ning, dat ze vrijelijk een vrouw moe
ten kunnen beminnen. Dit valt op te
maken uit een 'onderzoek onder 10.000
Capucijnen in de hele wereld, dat
sinds 1971 is gehouden door een
groep Capucijnen en sociologen.
Op een persconferentie hierover, gis
teren in Rome, zei de Nederlandse pa
ter Asseldonk, dat de meeste Capucij-
ner monniken niet gelukkig zijn met
de geloften van kuisheid, armoede en
gehoorzaamheid. De gelofte van kuis
heid bleek de meeste moeilijkheden
te bieden.
Merkwaardig is, dat een grote meer
derheid van de ondervraagden de
kuisheids-eis voor rooms-katholieke
orden gehandhaafd wil zien, maar dat
anderzijds bijna 63 procent van oor
deel is, dat priesters van deze orden
moeten kunnen trouwen, als ze dat
willen. De orde der Capucijnen da
teert uit 1528, toen ze werd opegricht
als een afdeling van de orde der
Franciscanen.
LONDEN De r.k. kerk treedt 'op
het ogenblik' niet toe tot de Britse
raad van kerken. Dit hebben de r.k.
bisschoppen van Engeland en Wales
verklaard. Zij zeggen, dat zij altijd
volledig vrij moeten zijn om de volle
dige waarheid van de rJc. kerk te ver
kondigen zonder voorbehoud. Vol
gens hen zou het lidmaatschap van de
raad van kerken deze vrijheid belem
meren en tot misverstanden leiden
binnen de r.k gemenschap.
Wel zijn de Britse bisschoppen be
reid, de samenwerking met de raad,
waarin zij door waarnemers zijn ver
tegenwoordigd te bevorderen. Ook er
kennen zij het belang van een geza
menlijk christelijk getuigenis in En
geland. Tegelijkertijd hebben zij
rooms-kathol ieken benoemd in een
aantal commissies van de raad.
ADVERTENTIE
Jammer van uw vakantie, jammer van uw geld. Volgend
jaar beter!
Met een eigen caravan kan je gaan en staan waar je wilt.
Genieten van elk vrij weekend, elke vakantie, met het hele
gezin. Jaren-lang, want een goede caravan is 'n bezit voor
jaren. Dat is de beste rente die u van uw vakantiegeld
kunt krijgen.
Er is een caravan voor ieders wens en beurs. Plus een fijn
eigen plekje in de vrije natuur.
Ga maar 'ns met uw
caravandealer praten!
dr. J. P. Fcddcnia
Hartelijk dank voor de ruime aan
dacht welke op 25 april in Trouw-
Kwartet geschonken i> aan de nood
van het schippersonderwijs. Alleszins
gerechtvaardigd was de aandrang van
mr. K. J. van Laakc in de vergadering
van 'Schuttevaer' om het overheids
subsidie voor het onderwijs aan leer
plichtige schipperskinderen te verho
gen. Jarenlang is er reeds voor ge
pleit een einde tc maken aan de be
schamende achterstand van het onder
wijs aan onze 'schippertjes'. Bij de
aandacht welke besteed wordt voor de
behuizing van studenten zinkt de zorg
voor het nog leerplichtige schippers
kind in het niet. Het personeel van
de schippersinternaten wordt voor
een belangrijk deel onderbetaald en
aan de aandrang daarin verbetering te
brengen werd nog steeds onvoldoende
gehoor gegeven. En alle veranderin
gen welke zich de laatste jaren op het
gebied van het onderwijs voltrokken
hebben bleef voor de schippertjes
slechts een plaats in het achterschip
ingeruimd. Hoelang nog?
Amsterdam
A. B. Roosjcn
(oud-voorzitter C.O.O.B.)
DOOR A.J. KLEI
Een collega kreeg in zijn vrij-
gezellentijd een ouderling op
huisbezoek. Omdat hij (mijn
collega) geen koffie maar wel
een fles 'jenever in de kast had
staan, vroeg hij op een gege
ven moment of zijn eerwaarde
gast een borrel tvilde. De ou
derling antwoordde: graag,
maar laten we dan eerst dan
ken.
Aan dit voorval, dat ik graag door
vertel omdat het zo aandoenlijk il
lustreert hoe een reformatorisch
ambtsdrager op een onreformatori
sche manier natuur en genade uit
elkaar kan halen, moest ik terug
denken toen ik de agenda onder
ogen kreeg van de conferentie van
het hervormd universitair beraad,
die vandaag en morgen op Drie-
nerlo in Enschede wordt gehou
den.
Stichtelijk eind
Die agenda ziet er voor vanavond
namelijk als volgt uit: 20.00 uur,
uitwisseling gegevens plaatselijk
werk; 22.30 uur. avondsluiting;
23.00 uur. borrel. Eerst een stich
telijk eind aan de dag draaien en
daarna het glas geheven, broeders!
Ook op synodes zie je dat gebeu
ren en het is mij opgevallen dat
de heren naarmate ze meer op
hebben, minder geloven en je
opeens toevertrouwen dat zij 'voor
zichzelf gesproken', de zaak na
tuurlijk veel breder zien en veel
lichter opvatten
Maar ik wou naar die plaatselijke
gegevens toe, die keurig gestencild
op mijn bureau liggen en waaruit
om te beginnen blijkt dat ze ook
in de kringen van het hervormde
studentenpastoraat liever 'starten'
dan beginnen en eerder 'participe
ren' dan ergens aan meedoen. Met
enige moeite stap ik over dit malle
taalgebruik heen om vervolgens
vast te stellen dat althans bij Am
sterdamse studenten de geneigd
heid om ter kerke te gaan. gering
is.
'Mislukking-en'
Amsterdam meldt onder dc titel
'Mislukkingen' dat naar avonddien
sten in Amstelveen, waarin elke
week een stukje van de geloofsbe
lijdenis van Nicea behandeld
wordt, maar zo'n 30 tot 45 man ko
men. terwijl het nabijgelegen Ui
lenstede ongeveer drieduizend stu
denten herbergt. Onder de kop
'Wat beter gaat' lees ik dat de be
langstelling voor de late donderdag
avonddiensten in de Thomaskerk
in Amsterdam-Zuid, waarin de na
druk valt op de exegese, toeneemt:
vorig jaar kwamen er niet meer
dan 30 studenten, nu zijn het er
gemiddeld 45. Overigens ook nog
geen enorme toeloop. Amsterdam
klaagt erover dat 'de enige mede
werking die we van de Universi
teit van Amsterdam krijgen is een
wit kaartje bij de inschrijvingsfor
mulieren. wat door godsdienstige
liefhebbers kan worden ingevuld'.
Delft is doende de afstand tussen
studenten en 'gewone' kerkleden te
verkleinen. Je hebt daar drie keer
per jaar een zgn. thema-dag,'die
zich in en om een normale kerk
dienst afspeelt. Ook de belangstel
ling van de wijkgemeenten is tot
nu toe 'niet tegengevallen'.
Enschede rapporteert over het
huisbezoek. Daar hebben ze nu een
systeem bedacht, waarbij teleurge
stelde huisbezoekers na afloop bij
elkaar kunnen uithuilen.
Aula-diensten
In Wageningen had je de zgn. au
la-diensten, maar omdat die eerder
een sjieke dan een godvruchtige
bedoening vormden, is men er van
af gestapt en hebben de studenten
pastores zich in het leerhuis ge
stort. Daarnaast kreeg, naar aanlei
ding van vragen van een paar stu
denten, dit probleem aandacht: wat
doe je als je in een ontwikkelings
land gaat werken? Help je de an
der of eigenlijk jezelf en je eigen
land?
Rotterdam bericht dat de catechese
meer belangstelling krijgt, zowel
bij de gereformeerde als de her
vormde studentendominees. Ver
meldenswaard is véfcder dat twee
medische studenten gelegenheid
kregen hun derdejaars keuzepracti
cum te wijden aan 'een onderzoek
naar de plaats en betekenis van
het pastoraat in de gezondheids
zorg, bezien vanuit het gezichts
punt van de medicus'.
In Utrecht is het leerhuis al een
vertrouwd verschijnsel dat meer
aandacht trekt dan de catechese
(respectievelijk ruim honderd en
circa vijftig deelnemers). Utrecht
heeft in het verlengde van de vre
deswerk een heel vredesobject ach
ter de rug.
'Krummes Holz'
In Groningen tenslotte heeft men
zich beziggehouden met het boek
•Krummes Holz' van Gollwitzer.
Het was 'geen daverend succes' en
niet omdat de gespreksgroepen te
klein, maar omdat ze te groot wa
ren. Bovendien bleek het boek te
moeilijk, 'met name voor het denk
kader van de katholieke studen
ten', waarmee, als ik goed begrijp,
gezegd wil zijn dat roomse studen
ten zo niet te stom zijn om voor
de duvel te dansen, dan toch wel
om Gollwitzer bij te benen.
Bijgaand plaatje van Arend van
Dam moge de ernst illustreren,
waarmee studentendominees zich
op hun werk voorbereiden.
NED. HERV. KERK
Beroepen: te Kootwijk J. A. v. d. Vel
den te Lopikerkapel.
Bedankt: voor Katwijk aan Zee J. Jon-
gerden te Veenendaal.
Afscheid: van Seroosl:erke (Walche
ren) op 5 mei F. H. A. v. d. Wind,
wegens emeritaat; van Ridderkerk G.
J. v. d. Bogerd, ber. te Rijnsburg.
Intrede: te Leiden M. H. Bogert uit
Hellendoorn; te Dussen kand. G. J.
van Steeg uit Putten.
GEREF. KERKEN
Beroepen: te Loppersum K. IL Schu
ring te Schiedam; te Rottevalle D.
Verwey kand. te Amsterdam.
Aangenomen: naar Assen J. Popping
te Spijk-Godiinze; naar Beverwijk-
Heemskerk L. J. G. Llkel te Vrouwen
polder.
Bedankt: voor Hoofddorp H. Procee te
Wieringen.
Afscheid: van Musselkanaal R. Hassef-
ras, ber. te Putten.
Intrede: te Zwolle J. Jurjens uit De
venter en Deventer-West; te Emme-
loord E. C. Kim uit Vroomshoop.
GEREF. KERKEN (VRIJGEM.)
Bedankt: voor Dordrecht en voor
Leek K. J. Kapteijn te Spakenburg-N.
Intrede: te Delft B. Gratz te Steen-
wijk.
HOOP
Af en toe gebeuren er dingen die een
mens weer hoop geven. Je kunt zeg
gen dat de hoop geboren moet wor
den uit het horen van het Woord en
door de Geest van God. Dat is hele
maal waar, maar daarnaast kunnen er
tcch dingen gebeuren in onze omge
ving die je kunnen opbeuren. Geloven
heeft met niet-zien te maken en wij
zijn op zien ingesteld. In Portugal ge
beurde het menselijk onmogelijke. Nu
na de 1 mei viering durven we er nog
wat optimistischer over te schrijven.
Wie had dat kunnen denken toen eni
ge tijd gelegen storm gelopen werd
tegen Portugals fascistische opstel
ling? Wie had kunnen denken dat de
ze mensen nog ooit bevrijd zouden
worden van hun overheersers? Want
dat is nu wel duidelijk dat dit bewind
wat het volk betreft geen been had
om op te staan. Maar wie kon vermoe
den dat op zo'n snelle en doeltreffen
de wijze aan dit bewind een einde
kon worden gemaakt? Dat sterkt onze
hoop voor al die volken die nog in
een dergelijke situatie verkeren. En
dan denken we aan de Grieken, de
Spanjaarden, de Tsjechen, de Honga
ren, de Russen en de Zuid-Vietname-
zen. En er zijn er nog wel meer te
noemen, in alle werelddelen. Het
blijkt mogelijk dat een bewiind dat
het vijftig jaar uitgehouden heeft om
iedere volksinvloed tegen te houden
toch omver gaat. En dat zelfs zonder
geweld. Onbevredigend komt ons nog
voor dat de voormalige machthebbers
als 'gasten' verkeren op Madeira. Be
ter ware het hen voorgoed uit te wij
zen of anders hen te straffen voor de
moorden die zij gepleegd hebben en
hebben laten plegen. Maar dat zal de
vreugde van het Portugese volk niet
drukken. Zij zijn vrij. Zij hebben hun
D-day, al is het dan wat laat. Laten
nu mensen die naar het zuiden met
vakantie, willen gaan tonen dat zij
die hoop kennen en koesteren en Por
tugal bezoeken, banden leggen met
deze bevokking die nog met de ogen
staat te knipperen tegen dit licht over
hun land. Ook de kerk heeft hier een
taak, vooral de Rooms Katholieke
kerk. Het gaat om mensen die niet
opnieuw met de haak opgetrokken
mogen worden en in het net van de
boosdoeners terecht mogen komen
(Habakuk 3). De generatie van de vis
sen waarover de hongaar Odö von
Horvath in zijn 'Jugend ohne Gott'
schreef kan daar voorbij zijn. Maar
dan zal dit westen daar mede voor
verantwoordelijkheid moeten dragen.
AMSTERDAM De directies van het
uitgevers- en publiciteitsbedrijf De
Lage Landen en de Holdingmaat
schappij De Telegraaf hebben bespre
kingen gevoerd over een samenwer
kingsovereenkomst inzake de exploita
tie van het opinieweekblad Accent.
Het is in dat geval de bedoeling dat
de Telegraafholding per 1 juli 1974
voor 50 procent zal deelnemen in het
aandelenkapitaal van De Lage Lan
den.
Vervolg van pag. 1.
gen verstuurde de werkgroep Nieuw-
Dennenda! een telegram aan de be
windslieden van Volksgezondheid en
Milieuhygiëne, mevrouw Vorrink en
de heer Hendriks, met het verzoek
dat de minister onmiddellijk zou in
grijpen, en het ontslag binnen 24 uur
ongedaan gemaakt zou worden. An
ders 'zullen wij ons als werkgroep pu
bliekelijk van alle verdere verant
woordelijkheid distanciëren onder het
geven van volledige opening van za
ken'.
Gisteravond maakte de heer Gay Bal-
maz, na een gesprek met ABVA-be-
stuurder Trappel, bekend, dat het ont
slag van de creatief-therapeut was in
getrokken. Volgens de heer Gay Bal-
maz zullen geen verdere ontslagen
volgen. Hoewel het ontslag van de
therapeut officieel gehandhaafd blijft,
kan hij op basis van een nieuw con
tract doorgaan met werken.
De werkgroep was vooral verontwaar
digd over het feit, dat de heer Gay
Balmaz nog niet eens officieel als be
heerder was benoemd en nog niet met
de betrokkenen 'spelregels* had opge
steld, en nu al zonder de vakbond
in te lichten tot het ontslag van
een medewerker was overgegaan.
Blunder
Na afloop van het overleg zei de heer
Trappel gisteravond: 'Het ministerie
van volksgezondheid heeft een enor
me blunder gemaakt. Toen ik gistera
vond nog belde met het ministerie en
met de commissie Langemeijer om te
horen hoe het met de status van de
heer Gay Balmaz stond, kreeg ik nul
op mijn rekest. Nu blijkt, dat alles in
kannen en kruiken was, maar dat het
ministerie heeft verzuimd de heer Gay
Balmaz op de hoogte te stellen van de
bij een ontslag te volgen regels'. Het
ministerie van volksgezondheid liet
later op de avond weten dat er geen
sprake is geweest van verzuim.
De arts-beheerder van Dennendal ver
klaarde, dat hij het arbeidscontract
met de therapeut niet had verlengd,
omdat hij 'niet functioneerde voor de
zaken waarvoor hij was aangenomen'.
Hij zal zijn taak als supervisor over
Dennendal houden. Onder het nieuwe
contract, dat voor bepaalde tijd geldt,
zal hij zijn werkzaamheden hervatten
in de functie waarvoor hij is aangeno
men: begeleiding van de groepslei
ding.
De heer Gay Balmaz gaf toe, door bij
het ontslag buiten de vakbonden om
te handelen, een fout te hebben ge-
maakc, maar 'ik wist niet hoe hei
moest omdat het mij niet was verteld
door het ministerie'.
