'The Don is dead': Maffia
als opvoedingsinstituut
eoeo
FILMPREMIÈRES VAN DEZE WEEK
Allemaal, allemaal, allemaal op de fiets!
dagpecep
Bigi Boesi
en Watapana
Andere kant
ff
...OPROEP CODE
WALTER JOST
TROUW -KWARTET VRIJDAG 19 APRIL 1974
BINNENLAND/RADIO EN TV
MARY PERKINS
r 'si mmt Ha emaal se eiï v§r
We hebben in deze rubriek ge
wezen op een aantal Amerikaan
se politiefilms, die de laatste we
ken in onze bioscopen rouleren.
Zij pleiten onverholen voor de
sterke man, die de wet opzij mag
zetten omdat hij zijn eigen wet is.
Hij moet optornen tegen zulk
(meestal gekleurd en verslaafd)
tuig, dat het publiek geen mede
lijden kan voelen met de neerge
schoten, neergestoken, doodge
schopte slachtoffers en boven
dien wordt zijn woede gelegiti
meerd door het feit, dat een col
lega op een akelige manier aan
zijn eind is gekomen.
De moraal van het verhaal? Het doel
heiligt de middelen en het zaakje is
zo verziekt, dat alleen een dictator die
niet bang is zijn handen vuil te ma
ken de boel misschien nog kan red
deren.
Het is helamaal niet zo vreemd dat je
in een Maffia-film een film van de an-
dere kant van de wet-en-orde-1 ijn, na
genoeg dezelfde tendenties aantreft
Maffia en politie weten wat ze aan el
kaar hebben, ze zijn geen van beide
gebaat bij oproer en rellen.
In The Don is dead' van Richard
Fleischer raakt het Maffia-imperium
in nood, wanneer een Don sterft en
zijn machtsgebied verdeeld moet wor
den. De kroonprins kan het niet aan,
hij maakt fout op fout, een oorlog Is
onvermijdelijk. Een jongen die heel
laag staat m de hiërarchie en van
plan is het gangsterbijltje erbij neer
te leggen, ontsteekt in rechtmatige
toorn wanneer zijn geliefde broer
wordt vermoord. Hij maakt radicaal
schoon schip (dat hij daarbij onder
andere een levende man in een was
machine stopt doet aan zijn imago
niets af) en hij ontpopt zich als een
sterke man. een leider. In het begin
wordt hij voortdurend 'Kid' gehoemd,
later liiet meer: hij is van jongen tot
man gegroeid, hij heeft mensen ge
dood. Bij de SS dachten ze er precies
zo over.
Nu kan men zeggen: wat is daar nu
voor nieuws aan? Geweldfilms zijn zo
gewoon, je kunt er wel over aan de
gang blijven. Het nieuwe is het on
verhulde: in de politiefilms wordt
met racistische scheldwoorden gesme
ten en de politieman kan zo'n mon
ster niet zijn of hij komt toch nog po
sitief over.
In The Dond is dead' wordt de Maf
fia verheerlijkt, zonder meer. Wat
werken die mensen toch hard, wat
een verantwoordelijkheid durven zij
op zich te nemen, hun geluk zetten
zij geheel en ai opzij voor de plicht
De politie heeft ook weinig last van
ze, ze zijn zo gediscipllineerd, ze zoe
ken hun zaakjes zelf wel uit Die do
den en dat bloed nu ja, een voed
zaam soepje om de held overeind te
houden.
Als je afgaat op deze films kun je al
leen maar concluderen, dat er in
-Amerika gesnakt wordt naar een ster-
ke man, en wat voor een! Iemand die
er niet tegen opziet door bloed te wa
den teneinde zijn doel te bereiken.
W. Wielek-Berg
(Amsterdam-Cineac Damrak, 18 jr.)
Frederic Forrest, Anthony Quinn en Joe Santos in The Don is Dead
Surinaams Bigi Boesi, grote bos en
wat het betekent, is het onderwerp
van een der nieuwe films die Peter
Creutzberg daar heeft gemaakt. Behal
ve filmer is hij drs. bioloog ook, en
dat betekent dat hij veel weet en ziet
van het geheimzinnige, vaak beklem
mende. zelfs griezelige en ook indruk-
wekende. mooie, leven in de gewel
dige tropische oerwouden.
Van het heel kleine leven (insecten,
schimmels) af tot aan het heel gote
(bomen van zestig meter en hoger).
Dat heeft hij, met veel geduld waar
schijnlijk, en geluk soms, boeiend
weergegeven: de dieren, de planten,
de bioemen, verklaringen van hoe het
groeit, met en van elkaar. De film is
vooral bestemd voor de Surinamers
zelf en die zien dan in een half uur
meer dan misschien in hun hele le
ven, want in die wouden dringen de
meesten ook nooit door.
En toch moeten die beschermd wor
den. Er is een stichting Natuurbe
houd Suriname (Stinasu), die met Sti-
cusa en de Dienst Landsbosbeheer.
Creutzberg de opdrachten voor zijn
natuurfilms gaf. Om tc behouden
heeft hij indringend getoond wat er
allemaal wordt vernield, door roof
bouw, bauxiet-winning, houtkapping
en door de jacht, niet die van de In
dianen en Bosnegers, maar van de
sportjagers. Bij deze, knap verfilmde,
waarschuwing behoren ook de opna
men uit de natuurreservaten, mooie
landschappen, waarin het natuurlijke
evenwicht wordt behouden (Browns-
berg, Raleighvallen. Voltzberg, Sipali-
wini). Hierbij komt nog de Sekant
(zekust) waar de vogels en de zee
schildpadden, die er komen broeden,
worden beschermd. In deze films
door mij achter elkaar gezien zit
ten wel herhalingen, maar zeker is
het dat Peter Creutzberg de mogelijk
heden van film boeiend heeft ge
bruikt Met muzikale ondersteuning
van Eddy Vervuurt en Eddy en Ro
land Snijders.
Op de Antillen is het kwaad al ge
schied. In Lanta Para Watapana
(Rich je op Watapana) heeft Wilbert
Tecla de oorzaken en gevolgen van de
erosie getoond. Ontbossing (vroeger
al), olieindustrie en geiten hebben de
eilanden dor en droog gemaakt Nieu
we plantengroei is alleen mogelijk
met een uiterste bescherming. Tecla
vond daan-oor de juiste beelden, plus
de goede informatie, maar dezelfde in
drukken zou hij ook bijna wel met
een dia-serie hebben bereikt. In te
genstelling tot Creutzberg heeft hij te
weinig gebruik gemaakt van de dyna
miek, de beweging van de filmmidde
len.
BH.
Experimation op
27 april in Drachten
DRACHTEN Op 27 april is er in
De Lawei in Drachten het vierde in
ternationale festival voor experimen
tele en animatiefilms, onder de naam
Experimation. Verleden jaar werden
er 32 filmpjes uit negen landen inge
zonden, van 't jaar wordt een nog
grotere deelname verwacht Alleen
smalfilms worden toegelaten. De be
doeling is om vooral de animatie- (te
ken) films in de belangstelling te
brengen, niet alleen om er naar te
kijken, maar ook om er mee bezig te
zijn. Daarom is er 's morgens een pro
gramma met filmpjes die door kinde
ren zijn gemaakt.
HAARLEM Het centraal comité
'Bloemencorso Bollenstreek' heeft be
sloten het bloemencorso opnieuw in
Haarlem te beginnen en wel op zater
dag 27 april. Net als vorig jaar zullen
de genodigden van het gemeentebe
stuur het corso kunnen gadeslaan
vanaf de tribune dié zal zijn opgesteld
aan de Dreef voor het Provinciehuis.
Na het voorbijtrekken van het corso
zal een ontvangst plaatsvinden in het
Frans Halsmuseum, waar tevens gele
genheid zal bestaan de tentoonstelling
'Tulpomania' te bezichtigen.
Met hun door de VARA uitgezonden
film De Andere Kant van de Me
daille, zijn de samenstellers er
waarschijnlijk in geslaagd nog al wat
niet-sportmensen te interesseren voor
wat er achter de schermen gebeurt.
Dat het professionele voetbal een
hard beroep is, weet zo ongeveer
iedereen. Maar voor het eerst heb ik
me afgevraagd of alle trainers
psychologie bedrijven met de botte
bijl.
De film wekte de indruk dat de
toegepaste methodes niet zo bar veel
verschillen van de kadaverdiscipline.
De vent moet murw gemaakt worden
om tot de gewenste prestatie te komen
zoals het 'systeem' die verlangt. Merk
waardig, dat de ondervraagde trainer
de gangbare aanpak als normaal be
schouwt en iedereen die zich erdoor
gekwetst voelt, eigenlijk maar een
slappeling vindt. Dat roept bij mij
wrange herinneringen op.
Van het korte en niet alleen door
drank verwoeste leven van de Ierse
dichter en schrijver Brendan Behan
heeft de BBC een eerlijk en triest-
stemmend portret gemaakt. De na
gespeelde episoden uit het leven
van deze onstuimige mens, die
interviews met 'ooggetuigen' af
wisselden, bereikten een bijna even
sterke authenticiteit Soms had je de
neiging, de acteur te vereenzelvigen
met de ongelukkige auteur. Niet
eerder heb ik de achtergronden van
Behan zo scherp belicht gezien als
in deze documentaire. Stel dat zo iets
zo vijftien tot twintig jaar vroeger
mogelijk zou zijn geweest, zou de
wereld hem dan beter hebben
begrepen?
De VPRO zag in de vertoning van
deze film stof voor het ontwijken
van de clichématige aankondigingen
die men doorgaans te horen krijgt.
De omroeper besloot met: 'Genoeg
ondeugd om daarna plaats te maken
voor de Evangelische Omroep'. Dat
wekte even hilariteit, maar bij nader
nadenken vond ik de opmerking
toch een vorm van natrappen jegens
de nagedachtenis van een tragische
man.
De eigen inbreng van de VPRO was
deze donderdag bijzonder pover met
een nietszeggend 'item' over de
Amsterdamse wethouder, organist
en oud-journalist Han Lammers. Dat*
de man. die zelf beweert kort
aangebonden te zijn en zich te
ergeren aan gebeuzel, zich dit on
beduidend ondervragen liet wel
gevallen, is mij een raadsel.
Ik zit nog altijd te wachten op een
slachtoffer dat een zo'n geval van de
camera wegtippelt of de jongens
de laan uitstuurt.
Van Jacob Bijls film over jaloezie
ben ik niet ondersteboven geraakt.
Het klinkt wel aardig dat je je
medewerkers hebt gebruikt in
improvisaties over gevoelens die ze
zelf zouden kunnen hebben, maar dan
moet het allemaal wel echt aandoen.
Anders kun je veel beter aan de
hand van een uitgekiend scenario
spelen. In plaats van authentiek dreigt
veel over te komen als amateuristisch.
Voor een fascinerend rollenspel is
een bijzonder inlevingsvermogen nood
zakelijk. Sterker: het vergt diepgaand
beleving. En dat konden Bijls
improvisanten niet opbrengen. Voor
het suggereren van emotionaliteit
kwamen ze niet veel verder dan het
gebruik van schuttingtaai en
vloeken.-
TON HYDRA
AMSTERDAM Twee jongens van
ongeveer twintig jaar hebben onder
bedreiging van een pistool ruim
ƒ2.000 geroofd uit een benzinestation
aan de Bilderdijkstraat in de hoofd
stad. Zij dwongen de 42-jarige pomp
bediende Guido Greatti de kluis van
het station te openen en met het daar
aanwezige geld verdwenen zij, na
eerst de telwfoon onklaar gemaakt te
hebben.
1. Smid je Verholen was op weg naar
zijn eigen land en hij liep nu door de
bergen vari een voor hem volkomen
vreemde streek. Dat hij liep is eigen
lijk wel een beetje teveel gezegd,
want hij tornde moeizaam op tegen
de felle wind die zojuist was opge
stoken en daar kwam nog bij, dat hij
eigenlijk helemaal met gewend was
aan bergen. 'Brrr.rilde de smid,
toen de wind hem pal in het gezicht
begon te waaien. 'Wat een weer! Het
is koud en..., och, daar gaat het nog
regenen ook!' Die goede smid had
niet teveel gezegd, want viel er eerst
maar een doodenkele druppel, weldra
goot het water met stralen uit de
duistere hemel neer. Maar ja, zo gaat
het nu eenmaal in het leven. Het is
niet altijd rozengeur en manensohijn,
FERDINAND
en op een warme zomer volgt onher
roepelijk een kille herfst. De smid
was dan ook blij, toen hij in de verte
een lichtje ontdekte. 'Licht betekent
mensen en waar mensen zijn, is ook
onderdak te vinden', mompelde hij
kalppertandend. Zo snel als het hem
maar mogelijk was, liep hij op het
lichtje af en toen hij dichtbij was ge
komen, bemerkte hij, dat het afkom
stig was uit de verlichte ramen van
een kleine, landelijke herberg, die
naar de naam 'In 't Zwarte Paard'
luisterde. Er hing een uithangbord,
waarop deze nuttige hoefganger op
min of meer gebrekkige wijze stond
afgebeeld en als men zegt, dat het uit
hangbord in de herfstwind zwiepte,
dan overdrijft men niet. Het uithang
bord zwiepte niet alleen, het knarste
er ook nog bij en wel op eei zó 1
gende wijze, dat de smid let bif
griezelig vond. Gelukkig was het 1
nen in de herberg helemaal riet
zelig. Integendeel, toen de mid L
deur had geopend, kwam hen de f
hagelijke warmte van een loeid'
haardvuur tegemoet en ook dik)
bolronde waard schoot plicht»,
toe. 'Goeienavond, vTeemdeliig,
binnen!' zei de waard gcedlad!
'Hier.ga maar lekker op dit 1
bij de haard zitten, dan zal il U i
eens wat te eten brengen, want i
hebt U het eerste nodig, duakt
Wait zal het zijn?' 'Snert!' antwoord.,
de smid uiit de grond van zirn h|utl
'een hele pan gloeiend hete siert i
worst!'
Radio vandaag
HILVERSUM I
AVRO: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymn. 7.20
(S) Dag m«t een gaatje. (7.55 Verkeersinf.
8.00 Nws. 8.11 Radiojournaal. 8.30 Groente
man.) 9.00 (S) A'dams Barokensemble, NOS:
9 20 Wat heeft dat kind? 9.35 Waterst.
AVRO: 9.40 (S) Alt en plano: mod. liederen.
10.00 (S) V.d. kleuters. 10.10 (S-M) Arbeids
vitaminen. (11.00 Nws. 11.03-11.05 Ratliojour-
naa! 11.30 (S) Ik hoor. ik hoor wat u niet
hoort. 11.55 Beursber. NOS: 12.00 Toerismo:
toerist, inf. Overheidsvoorl.: 12.30 Uitz. v.d.
landb. NOS: 12.40 (S) Lichte muz. 12 50
Recht en slecht. 13.00 Nws. VARA: 13.11
Dingen v.d. dag. NOS: 13.25 Spiegel van
Belgie. 13.50 (S) Intern. Spectrum; oude en
hedend muz. 14.30 Blik op de 3e wereld.
14.45 Blik op Eur. 15.00 Zoeklicht op Neder
land: rep. en comm. en veel muz. (16.00
Nws.) HUMAN. VERB.: 16.43 Laat je niks
wijsmaken. VPRO: 17.00 VPRO-vrijdag:
rechtstr. progr. over een akt. onderw. 17.55
Med.
VPRO: 18.00 Nws. 18.11 Vandaag dit,
morgen dat. 18.20 VPRO-vrijdag - verv.:
komm. en analyses, KRO: 19.00 (S) Uit het
operette album. 19.30 Instemmen met velen:
gezongen woord in de liturgie. 20.00 (S) In
antw. op uw schrijver: verzoekpl. progr.
22.00 (S) Kureief. 22.25 Overweg. 22.30 Nws.
22.40 (S) Htls. 23.55-24 00 Nw».
HILVERSUM II
KRO: 7.00 Nws. 7.02 Het levende woord.
7.07 (S) Badinerie: klass. muz. (7.30 Nws;
7 41-7.50 Echo.) 8.24 Overweg. 8.30 Nws. 8.36
Gymn. v.d. huisvr. 8.45 Moeders wil is wet.
9 40 (S) Gramm.muz. 10.00 (S) Aubade:
klass. muz. (10.30-10 32 Nws 11.00 Gebakjes
en een beter leven. 11.55 Med. 12.00 (S) Van
twaalf tot twee gevar. progr. met 12.22 Wij
v.h. land: 12.26* Med. t.b.v. land- en tulnb
12.30 Nws: 12 41-12.50 Echo en 13.00-13 05
Raden maar 14.00 (S) Gramm.muz. 14.30
(Si Interlokaal op vrijdag, met 15.30 Nws.
17.00 Zonder grenzen: rubr. over missie en
zending. 17.10 Voetlicht op::: cabaret, show
en musical. 17 30 Nws, 17.32 Écho.
18.00 (S) Licht ork. met solisten. 18 19
Uitz. v.d. P.v.d.A. 18.30 Nws. 18.41 Echo.
18.50 Verkenning: nws. feiten en achtergr.
13.58 Marktber ism KNBTB. VPRO: 19.00
(S) Nova Zembla FM: leugens, verwarr.,
Haag vandaag. VARA: 21.00 (S) Radio Kamer-
ork. met solist: klass. muz. In de pauze. ca.
21.43-21.95 Zondagschrijvers aan het woord.
22.25 (S) Staalkaart. 23.20 (S) Muz. van
deze eeuw. 23 55 24.00 Nws.
HILVERSUM III
EO: 7 02 (S) Gospelsound: muz. speciaal
voor jonge mensen. 8.02 (S) Tussen thee en
koffie. 10.03 (S) Muzikale fruitmand: ver-
verzoekpl. 12.03 Bij Barend op de toll.
13.03 (S) Ontroer, goed: Nederl. irtie:
NOS: 14.03 Heug en Meug show. AVIO:
Cees van Zijtveld I. met o.a. Soultine U,
16.03 Cees van Zijtveld II. met O.a. AmdOC
en Engelse hitpar. 17.03 Radiojournial. 1L_
Postbus 700: verzoekpl progr. f*
NOS: 18.02 Joost mag niet eten. *re
Vincent speelt oude platen. 20.02 Gevolm
tigd: verzoekpl.progr. VPRO: (S) /PRO- 5T
dagavond show: gevar. lichte muz en r
bespr. (22.55 Med.) AVRO: 2.02-U00
Torringa en Cees van Zijtveld.
BELGIE 324 m NED.
12 00 Nws. med en SOS-ber. li.OS S
en soul. (12.50 Buitenl. persoverz. 13.00 1
med., weerber. en toneelagenda.) n=
Beursber. 14 00 Nws. 14.03 Muricalptar
(15.00 Nws.) 15.03 Lichte muz. 16.(0 Nw
beursber. 16.10 Rep. wielrennen en lila:
muz. 17.00 Nws en med. 17.10 Big land i
17.55 Weegschaal. »n.
18.00 Nws. 18.05 Uitz. I
Wegwijs wezen. 18.45 Sport. 18.55 Taal
ken IS.57 Ork. v.d. week. 19.00 Nto en a
19 30 Lichte muz. (19.4 0 Keurig Eng
19.45 Liter. progT. 20.00 Gevar. prorr. C 13
Nws. 21.00 Splinternws.) 22.00 Nvs. ar
Nws.
TV vandaag
ADVERTENTIE
HmI Nederland fietst weer. Wat wil Je ook? Of Je 8 bent of 80, schooljongen of zakenman, huisvrouw of tienermeisje, opa of oma fijner en JL voordeliger dan fietsen is er niet veel!
i voordeliger dan fietsen is er niet veel!
NEDERLAND I
NOS
18.45 Ti-ta-tovenaar
18.55 Journaal
TROS
19.05 Levende wildernis
Verdwijnende dier
soorten
19.20 'n Gulden de man (8)
Kruiswoord-puzzel
i
2
3
4
5
6
7
8
9
10
II
12
13
14
15
16
17
18
19
21
23
24
25
26
Horizontaal: 1. deel van een fornuis,
4. toiletartikel, 7. Z.-Amer. thee, 8.
vreemde munt, 9 meisjesnaam, 11.
dwaas, 12. plaats in Italië, 14. muziek
noot. 15. onheil aanbrengende godin,
16. lidwoord, 17. keur, 19. wiel, 21.
oerwoud in het Amazonegebied, 23.
praalziek, 24. aanloop, 25. troefkaart,
26. kort afgebroken geluid.
Verticaal: 1. voorzetsel. 2. vlekje. 3.
dodelijk, 4. rivier in Rusland, 5. pape
gaai, 6. voertuig tot vervoer van bo
men. 7. vrucht. 10. dierentuin, 13. te
gelijkertijd, 17. nobel, 18. meisjes
naam, 20. vaarwel. 22. vangwerktuig.
Oplossing van gisteren: 1. knel, 2. no
de. 3. eden, 4. leng.
72
Donderdag 17 september 1970
Een doffe knal rukt ons uit onze
slaap. Door het tralievenster zien we
de schemering van de ochtend. Weer
een knal en nog een. De muren tril
len en de kalk valt van het plafond.
Het blaffen van geweerschoten. Het
knetteren van machinegeweren.
We staren elkaar verschrikt aan. Ik
voel me als verlamd. Donderslag op
donderslag. Mijn God, laat ons niet on
dergaan in deze hel! Mijn horloge
wijst half vijf aan. Het is donderdag,
17 september. De oorlog is uitgebro
ken en woedt in volle hevigheid in
het vluchtelingenkamp, heel dichtbij
ons. Wat moeten we doen? We zitten
opgesloten in dit armzalige krot,
waarvan de muren weinig bescher
ming bieden. Eén voltreffer en we
zijn allemaal dood. Werktuigelijk pak
ken we onze schoenen. Wat kan het
ons nu nog schelen, dat ze vuil zijn!
We gaan plat op de grond liggen, het
hoofd tegen de muur gedrukt. We
trekken de dekens over ons heen. Dat
zal weinig helpen als de muur instort.
Maar klampt een verdrinkend mens
zich niet aan een strohalm vast?
Het oorlogsrumoer duurt voort. Het
knalt, dreunt, knettert en fluit We
komen nooit meer uit deze hel. Het is
nu te laat Laat onze regeringen maar
rustig verder kletsen. Ieder moment
verwacht ik de fatale voltreffer. Hoe
zal dat zijn? Zal het plafond omlaag
storten? Zal de muur opensplijten en
dan in elkaar vallen? Helemaal onder
aan de muur zullen we het veiligst
7.ijn. We liggen waarschijnlijk iets la
ger dan het straatje buiten.
Als de muur splijt ren ik weg. zo
hard ik kan, ergens heen, alleen maar
weg uit deze hel. Ik denk aan mijn
gezin en smeek God om hulp Ik ge
loof. dat mijn kameraden ook bidden.
Niemand zegt een woord. 'Mijn God,
als het mogelijk is. laat dan deze kelk
aan mij voorbij gaan!'
'HAEEX
Buiten klettert het als een hagelbui.
Als de storm voorbij is, zal de buurt
er helemaal wel troosteloos bijliggen.
Maar de storm gaat niet voorbij. Alle
krachten, die zich de laatste dagen
hebben samengebald, zijn nu losgebro
ken.
Wie schieten er eigenlijk? Zijn het de
Palestijnen, die van hieruit hun gra
naten afschieten? Of 'zijn het de Jor-
daniëre, die ons met hun kanonnen be
stoken? De machinegeweerealvo's zijn
in ieder geval van de Palestijnen. Er
zit een schutter op het dak. En een
ander machinegeweer knettert vanaf
het dak van de buren. We zien niets
van de gevechten. Het gezichtsveld
dat ons getraliede raampje ons biedt
beperkt zich tot een stuk van de tegen-
over liggende huizen en het andere
raampje biedt uitzicht op het erf. Af
en toe rent een guerrilla door de uit
gang naar de steeg aan de voorkant,
waar druk geschoten wordt. Onze
deur blijft dicht. Niemand schijnt
zich om ons te bekommeren. Wie
heeft daar trouwens nu nog tijd voor?
Hans, die zich als een echte artillerie
officier ontpopt, begint de schoten te
analyseren. 'Dat was een raket. En
dat was een handgranaat En dat was
weer een raket'.
Norbert trekt nerveus aan een sigaret.
'En was dat niet een granaat die in
sloeg?'
'Nee, dat was absoluut het schot zelf.
Bij een inslag hoor je altijd het te
rugvallen van splinters en stenen',
stelt Hans hem gerust. Horst en Peter
liggen nog altijd onder de dekens. At-
tila staart zwijgend voor zich uit. Ik
bewonder vooral mijn rechterbuur
man Ernst Vollenweider, die zich
door het krijgsrumoer niet uit zijn
evenwicht laat brengen. Waar haalt-ie
die kracht vandaan?
Ik ben over de eerste schok heen,
maar heb nog geen zin om te praten.
Bijna apatisch laat ik het onweer over
me heen gaan. Ik denk na over de
dood, die het volgende moment al ko
men kan. Als een granaat ons huis
treft, is het uit met ons. God alleen
kan ons nog uit deze hel redden. Tot
nu toe heeft hij ons geholpen en het
ene wonder na het andere verricht.
Buiten Gods wil wordt ons geen haar
op het hoofd gekrent. Maar als God
nu eens besloten heeft, dat wij de bit
tere kelk tot de bodem moeten leeg
drinken? Dan zullen onze gezinnen
verdriet hebben. Zij zullen nooit we
ten wat er met ons gebeurd is en wat
we hebben moeten doorstaan. Zij zul
len zelfs niet weten wanneer we om
gekomen zijn. Dat zou verschrikkelijk
zijn. Konden we hen maar een bericht
geven! Ik zal enkele woorden in mijn
zakagenda schrijven. Als ze onze li
chamen ooit vinden en naar huis
transporteren, zullen ze het lezen:
'God behoede jullie! Alles is goed. Ik
ben niet bang. De heer is mijn hér-
der', krabbel ik onder de datum van
de 17e september'.
Het lawaai bedaart niet. De granaten
en de raketten barsten met doffe
klappen uit eikaar. De machinegewe
ren knetteren nerveus. Norbert is
lijkbleek en trekt grote vuurpunten
aan zijn sigaret. 'Was dót dan een in
slag?'
'Nee, het schot zelf, verzekert Hans
hem.
Zolang het schoten zijn verkeren we
niet in onmiddellijk levensgevaar. Het
zijn de schoten van de Palestijnen,
die ergens in de Jordaanse gelederen
inslaan. Andere mensen zullen erdoor
sneuvelen. Een overwinning van de
Palestijnen mag katastrofaal zijn voor
de westelijke wereld, maar voor ons
betekent zij het leven. Als de Palestij
nen verliezen, worden wij ook in de
afgrond meegesleurd. De Jordaanse
schoten zullen deze armzalige krotten
vernietigen en ons onder de puinho
pen begraven. Maar als ons huis als
door een wonder gespaard wordt, zul
len we moeten sterven. De Palestij
nen zullen ervoor zorgen, dat we niet
levend in de handen van hun vijanden
komen, want wij zijn immers gijze
laars.
Kort na zeven uur wordt het wat rus
tiger. De eerste aanvalsgolf schijnt
voorbij te zijn. Slechts af en toe knet
tert er nog een machinegeweer of valt
er een schot.
NOS
20.00 Journaal
TROS
20.21 Op losse groeven
21.20 DeF.B.I.
TROS
en)22.10 TROS"Sport
IKOR
22.50 Atlanta
NOS
23.30 Journaal
NEDERLAND II
NOS
18.45 Ti-ta-tovenaar
18.55 Journaal
KRO
19.05 KRO-Cineac
NOS
20.00 Journaal
KRO
20.20 Gunsmoke
21.10 Brandpunt
22.00 Waar gebeurd
NOS
22.35 Uit de Kunst
23.00 Journaal
DUITSLAND I
10.00 Journaal. 10.05 Alct. en muz. 10.25
Holten. 11.45 Solange der Fluss fliesst. 12.05
Econ. rep. 12.50 Persoverz. 13.00-13.20 Jour
naal. 15.50 Journaal. 15.55 TV-rep. (herh).
16.40 Kinderprogr. 17.10 Doe. progr. 17.55-
18 00 Journaal.
(Reg. progr.: WDR: 18.00 Nws uit Noordr.-
Westf. 18.10 TV-serie. 18.40 Akt. 19.20 Novel
len uit het Wilde Westen.) 20.00 Journaal en
weerber. 20.15 Ein Pyjama für zwel. 22.00
Der 7. Sinn. 22.05 Rep. uit Bonn. 22.30
Journaal en weerber. 22.45 Tatort. 0.05
Journaal.
DUITSLAND 11
11.00-11.30 Kinderprogr. 16.30 Sportprogr.
17.00 Journaal. 17.10 Kookkursus. Aansl.:
Mainzelmannchen. 17.45 Akt. en mus.
18.25 TV-flIm. 19.00 Journaal. 19.30 Buitenl.
rep. 20.13 Es geschah übermorgen. 21.05
Animatiefilm. 21.15 Journaal. 21.30 Das Beil
von Wandsbek. 22.45 Journaal.
DUITSLAND III NDR
8.40-18.00 Schooltelevisie.
18 00 Sesamstrasse. 18.30 Sexuele opvoed.
19.00 Kunstrep. 19.30 Reisprogr. 20.00 Jour
naal. 20.15 Disk. 21.00 Interv.progr. 21.45 Le
peuple en marche. 22.50 Einde uitz.
DUITSLAND III WDR
18.30 TV-kursus. 19.00 Zandmann. 19.05
Progr. voor Joegosl. werkn. 19.15 Landsfo-
rum. 19.45 Nws uit Noordr.-Westf. 19.55
Komm. 20.00 Journaal en weerber. 20.15
Progr. over een akt. thema.
BELGIE NEDERLANDS
11.50-12.35 Wielrennen. 16.15-10.50 Wielren
nen. Aansl.: Jeugdfilm.
18.00 Colargol. 18.05 Tekenfilm. 18.15 Volks-
Med. en weerber. 19.45 Journaal. 20.15
Family Ashton. 21.05 Inspraak 74. 21.50
Filosofie en maatsch. 22.35 Journaal.
to
BELGIE FRANS
11.50-12.35 Wielrennen. 16.15 Welren
16 50 Les emirats du Golfe Arabique.
18.10 Kinderprogr 18.30 Nws uit de a:
en cult, wereld. 19.00 Socialist, gedai
19.30 Tekenfilm. 19.45 Journaal. 2012 W
ber. 20.20 Faits-divers. 22.00 Histares
merique. 22 30 Wetensch, progr. Oils J I
naai.
SOPA kPORTUGUESA
2 eetl. olijfolie
300 gr. scholfilets
100 gr. gepelde garnalen
1 \<t 1. water
3 hardgekookte eieren
2 sneetjes oud brood
peterselie, basilicum
1 ui, zout
peper, knoflook
1 blikje ananas
2 eetl. aardappelmeel
De olie verhitten en hierin de sch s
lets met twee teentjes fijngewre m
knoflook, aan beide kanten bruin 1 o;
ken. Het water met een halve th d<
basilicum en de kleingesneden ui 1
aan toevoegen. Kook de zaak tien
nuten door. Dan het verkruimelde I
de brood, de fijngehakte eidooiers 1
het zout bij de soep doen. Tegen l
kook aanhouden tot het brood vrij d
is opgelost in de soep. Dan de gar li
len, ananas met siroop bij de soep i
binden met het aangemengde aan i
pelmeel. Strooi op het laatste mom i
wat fijn geknipte peterselie over
gerecht.
Menutip: Tomaat gevuld met mals
pa a Portuguesa, gevuld stokbri
koffie.
gi
