Rendement bedrijfsleven
jmag niet verder dalen'
De Prijswi jzer stopt.
Grote interesse voor 'oudercommissies'
Werkloosheid zal stijgen
Planbureau: 00k enkele lichtpuntjes
Een kwart miljoen
handtekeningen
tegen vogelmoord
VNO wil collectieve
sector afromen voor
particuliere inkomen
jirecteur van
De Kuyper Export Jonge Jenever
Maar u hebt alle reden
om door te gaan.
Céén massa-artikel
Prinselijke begroeting
Geen zedenmisdrijf
bij moord op
vijfjarig jongetje
Besturenraad christelijk onderwijs overstroomd met vragen
'In principe
over alles
meepraten'
C. A. Bakker
overleden
ff!OUW/KVARTET WOENSDAG 10 APRIL 1974
BINNENLAND Ï3/K5
r ran onze Haagse redactie
)EN HAAG De gevolgen van de stagnatie van de wereldhandel kunnen ernstig zijn voor de werkge- Gelatine Delft
't egenheid in Nederland. De directeur van het Centraal Planbureau, prof. C. A. van den Beid, zei gisteren
S elemaal niet gerust te zijn op deze ontwikkeling. In geen geval, zei hij, mag een verdere daling van het
rendement in het bedrijfsleven optreden. Dit zou voorkomen kunnen worden door onder meer een niet
(ADVERTENTIE)
DEN HAAG Een kwart miljoen
handtekeningen als protest tegen
de vogelmoord in Italië, heeft dc
stichting Mondiaal Alternatief gis
teren aan de Italiaanse ambassa
deur in Den Haag aangeboden.
In een begeleidende petitie wordt
een direct ingaand verbod bepleit
voor de jacht, die in de lente op
vogels wordt gehouden. De Itali
aanse ambasadeur heeft volgens
de voorzittter van de stichting, dc
bioloog E. Bartels. toegezegd de
petitie n de handtekeningen di
rect naar Rome te zullen doorzen
den. Hij wees erop dat zijn rege
ring een wetsontwerp bij het Itali
aanse parlement heeft ingediend
om de jacht te beperken, en een
landelijke jachtregeling te treffen.
In de petitie benadrukt de stich
ting dat de vogelmoord zeer ernsti
ge gevolgen kan hebben voor de
bevolking cnvan Europa en Afrika.
Hoe minder vogels er zijn, hoe
meer insekten er komen die de
gewassen in Europa en Afrika aan
tasten. Op een' gegeven ogenblik
zijn deze insekten met landbouw-
vergif niet meer te bestrijden. Tot
1968 leverde dc jacht op vogels in
Italië niet zoveel problemen op. Dc
verschillende soorten trekvogels
bleken zich van de aanslag op hun
soort te herstellen. Sinds 1968 is
het aantal gevangen en neergescho
ten vogels in Italië zo groot gewor
den, dat het aantal overlevenden
duidelijk afneemt. Deze teruggang
wordt nog erger, omdat steeds
meer vogels sterven aan de vergif
ten die tegen de insekten gebruikt
worden.
TACHTIG PROCENT
Als gevolg van deze twee faktoren
is bijvoorbeeld het aantal winter
koninkjes met 80 procent afgeno
men. Deze gevaarlijke ontwikke
ling is nu. volgens de stichting
mondiaal alternatiei, gelukkig ook
tot de publieke opinie doorgedron
gen, getuige de kwart miljoen
handtekeningen. De stichting zal
nu afwachten wat de Italiaanse
regering precies gaat doen. Ge
vreesd wordt echter dat een ver
bod op zichzelf onvoldoende is om
een eind aan de vogeljacht te ma
ken.
Vooral de arme bevolking in zuid-
Italië vangt vogels om er nog wat
bij te verdienen. Als de economi
sche situatie daar niet wordt ver
beterd, zullen deze mensen illegaal
met dc vangst doorgaan. De stich
ting zal ondertussen proberen
meer internationale organisaties
achter de aktie te krijgen. Er zal
met Belgische aktiegroepen samen
gewerkt worden om aan de nog
omvangrijke vogeljacht in dit land
ook een einde te maken.
Gedistilleerd yJJJ kenners
Een hartelijke begroeting tussen prins Bernhard en de Amerikaan
se Fleur Cowles. Fleur, een bekend schilderes, toonde gisteren in
Oegstgeest haar werk en hield een lezing. Onder de gasten was de
Prins.
Van een verslaggever
MAASTRICHT Bij sectie is komen
vast te staan dat er bij de moord op
de vijfjarige Jeroen Snelleman uit
Rotterdam geen sprake is van een
zedenmisdrijf. De politie heeft een 29-
jarige man aangehouden die door om
wonenden was gesignaleerd. Deze
heeft echter nog niet bekend.
Het Rotterdamse jongetje logeerde
sinds vrijdag bij familie in Maas
tricht. Maamdagmiddag was hij met
zijn zusje gaan wandelen in de Bosse
Fronten. Tussen twee en vijf uur is
het zusje haar broertje uit het oog
verloren. Toen Jeroen vermist werd
sloeg het zusje alarm. Wandelaars
begonnen een zoekactie en al spoedig
werd het jongetje in een bosje gevon
den. Het bleek met zijn broekriempje
gewurgd te zijn.
Aanvankelijk nam de politie aan dat
er sprake was van een zedenmisdrijf,
mede omdat het betrokken gebied
meermalen wordt bezocht door men
sen die onzedelijke handelingen wil
len plegen. De politie heeft hangende
het onderzoek nog geen initialen van
de verdachte vrij willen geven. Het
verhoor duurt voort.
il te streng prijsbeleid te voeren.
ifof. Van den Beid liet deze waar-
huwing horen in een toelichting op
ïoljt eerste hoofdstuk van het Centraal
conomisch Plan 1974. In dit ge-
hrift, dat haast geheel in mineur is
ig (schreven, wordt een prognose gege-
n van de ontwikkeling van de eco-
:ki imie in de naaste toekomst.
Ldi 3 conclusie voor de wereldhandel
difidt: weinig rooskleurig voor 1974 en
de verdere toekomst.
Hie vooruitzichten voor het binnen
in nd zijn: een stijging van de werk-
at< osheid tot gemiddeld 130.000 tot
t 15.000 per jaar (vooral onder de
ugd), terwijl alleen de lagerbetaal-
>rpin zeker kunnen zijn van een werke-
ke loonsverbetering,
geringe stijging van de produktie
Vin het bedrijfsleven met 2.5 procent
J, een oorzaak van de stijgende werk-
^sheid. Andere oorzaken zijn de
;rke stijgingen van de kosten (nb-
imale loonstijging met 14.5 procent)
DELFT Gelatine Delft NV zal
voorstellen het dividend over 1973 te
verhogen van 5 pet tot 7 pet op de
aandelen en van 5 tot 7 per
restantbewijs.
ADVERTENTIE
Van onze soc.-economische redactie
DEN HAAG Het Verbond van Nederlandse Ondernemingen noemt
het voor een gezonde ontwikkeling van onze nationale economie
essentieel, dat in de komende jaren de stijging yan de belastingdruk
en van de premies van de sociale verzekeringen wordt teruggedron
gen. Het daardoor vrijkomende geld zou ten goede moeten komen
aan de partiauliere inkomens.
het minder gunstige investerings-
imaat
dj WAARSCHUWING
J<; e regering, waarschuwde prof. Van
1 1 m Beid, moet hier heel nauwlettend
0 i toezien. Een moeilijkheid is, dat
'tr stimulerende maatregelen die de
etegering heeft getroffen (investerings
trek) niet direct effect zullen heb-
lefen. Bovendien moet rekening wor-
ig' ;n gehouden met een werkloosheid,
id ie niet direct de slechte conjunctuur
i s oorzaak heeft, van misschien wel
10.000. Deze structurele werkloosheid
B veel moeilijker te bestrijden. Een
lk (lossing kan volgens de directeur
ïtj m het Centraal Planbureau gezocht
:et orden in het verplaatsen van de
t beid. De elf regionale raden voor de
er rbeidsmarkt en de centrale moeten
eil ch hier maar eens mee bezighouden,
.£j( )nd de directeur van het Planbu-
tof. Van den Beid maakte nog de
rjpmerking, dat hij betwijfelde of de
slectieve investeringsheffing wel
loet worden doorgevoerd gezien de
J*oge werkloosheid ook in de steden
,™i het westen van het land.
et verhaal van de directeur van het
ëntraal Planbureau was niet uitslui-
10 md somber. Er zijn nog enkele licht
je lintjes: het overschot op de beta-
fd ngsbalans is gunstig. Verder mag
srwacht worden, dat de grondstoffen-
i rijzen op de wereldmarkt na de
I lelie stijging toch weer enigszins
roi illen gaan dalen. Bovendien zal Ne-
si erland in een gunstiger positie ko-
I en, wanneer de aardgasprijs meer
g( ordt aangepast aan de snel gestegen
e ieprijzen. Tenslotte is Nederland een
<3 nd, dat meer energie exporteert dan
<j voert.
Prof. C. A. van den Beid
wordt voorspeld, dat het verloop van
de wereldhandel zeer traag zal zijn.
De prijsstijgingen van de invoer zal
erg groot zijn. Genoemd wordt een
percentage van niet minder dan 25
Alleen in de Korea-crisis is het hoger
geweest De groei van de Nederlandse
economie wordt hierdoor sterk ver
traagd, waardoor de nationale bespa
ringen weer teruglopen.
Een nadelige factor is ook, dat de
belasting en premiedruk tot een zeer
hoog peil oplopen en voor het eerst
boven vijftig procent van het natio
naal inkomen uitkomen. Prof. Van
den Beid sprak van een zorgelijke
stijging van de premiedruk. De nor
men worden volgens hem wel over
schreden.
Uit de beschouwing van het Centraal
Planbureau blijkt duidelijk, dat door
het ingrijpen van de regering de
situatie enigszins is verbeterd. Door
de stimulerende maatregelen blijft de
particuliere consumptie toch nog met
2.5 procent stijgen. Verder zorgde de
regering er voor, dat de terugval in
de investeringen in de woningbouw
sector beperkt bleef tot zes procent
en dat omvang van de investeringen
van het bedrijfsleven met twee pro
cent blijft stijgen.
Tien weken lang hebben we met u
boodschappen gedaan. Daarbij heb
ben we gezien dat er vaak geweldige
prijsverschillen bestaan - terwijl het
toch dezelfde of gelijksoortige pro-
dukten waren. Want we hebben wel
degelijk produkten vergeleken van
gelijke kwaliteit.
Ook dan bleven de enorme verschil
len in prijs. Dank zij de konkurrentie.
Smaken verschillen. Die hebben we
ook niet met elkaar vergeleken. Wie
'n "dure smaak" heeft moet daar
maar wat extra voor betalen. Maar
weet dan wel: het duurste is écht niet
altijd het beste. Leden van de konsu-
mentenorganisaties wisten dat a!
lang.
Vandaag staat de laatste Prijswijze/in
uw krant. Helaas! Want velen zullen
de Prijswijzers missen, temeer omdat
de prijsstijgingen doorgaan.
Maar wel werd duidelijk aangetoond
dat we toch wat minder duur kunnen
leven door scherp op de prijzen te let
ten.
Laten we daarmee doorgaan. Door
niet op de schijn af te gaan maar ook
eens iets goedkopers te proberen.
Consumentenbond
Leeghwaterplein 26
Den Haag
Konsumenten Kontakt
Leeuwendaallaan 10
Rijswijk (ZH)
Tezamen met het Nederlands Christe
lijk Werkgeversverbond werkt het
VNO aan een nota, waarin deze bezui
nigingsplannen nader worden uitge
werkt. De nota zal binnenkort worden
ingediend bij de Sociaal-Economische
Raad.
VNO-voorzitter mr. C. van Veen zei
gisteren na afloop van de maandelijk
se bestuursvergadering van het ver
bond dat de ontwikkeling op het vlak
van de belastingen on do sociale ver
zekeringspremies de werkgevers met
zorg vervult. Hij wees erop dat door
de discussie over de energiecrisis de
aandacht dreigt te worden afgeleid
van de factoren, die de inflatie ver
oorzaken. De belangrijkste daarvan is
volgens hem de nog steeds van jaar
op jaar toenemende druk van de las
ten van de collectieve voorzieningen.
'Indien geen wezenlijke beleidsombui
gingen plaatsvinden, zal de groei van
ons nationaal inkomen vrijwel geheel
in beslag worden genomen door de
collectieve sector (overheid en sociale
verzekeringen'), aldus mr. Van Veen.
Daling inkomen
Volgens het VNO zal dit jaar dat
wordt gekenmerkt door geringe groei
van de produktie het reële natio
nale inkomen niet toenemen. Desal
niettemin vergen overheid en sociale
verzekeringen toch 1,8 procent méér
van het nationale inkomen dan in
1973. Dit betekent dat het totaal voor
1RAMATISCH
Van onze onderwijsredactie
DEN HAAG Bij de besturenraad voor het protestants-christelijk onderwijs ko- ten
;ts e achtergrond van de sombere bin-
rs enlandse situatie is wat in het cen-
v aal plan wordt genoemd 'dramati-
he' verschuivingen in de olieprijzen,
uj et gaat hier om het astronomische
[a edrag van 170 miljard gulden, dat de
Le lieproducerende landen meer zullen
atvangen en voor een belangrijk
eel niet zullen besteden.
Ie gevolgen zijn:
Voor de industriële landen door de
lid ere prijsstijgingen een rem op de
^Jestedingen.
Voor de ontwikkelingslanden doet
diet trieste feit zich voor, dat zij meer
ai ttra aan olie moeten uitgeven dan
v j aan ontwikkelingshulp ontvangen,
en optimistische benadering van de-
t problemen is, dat de rijke landen
rt, illen besluiten gezamenlijk de beste-
_g ingen te stimuleren (de Nederlandse
ne egering heeft dit met haar bekend
v akket van maatregelen al apart ge-
aan). Verder moeten de Arabische
de industriële landen meer ontwik-
elingshulp bieden. Maar er bestaat
een enkele zekerheid, dat dit ook zal
ibeuren. De regeringen van de rijke
111 inden zullen gezien het gevaar van
e prijsstijgingen, niet zo geneigd zijn
liefe koopkracht op te voeren. Prof.
an den Beid vreest daarom, dat we
iDorlopig in de problemen blijven
tten zolang niet overgeschakeld is
n p andere energiebronnen. Een deel
d« an de hogere aardgasopbrengst moet
s aarom I .steed worden voor de ener-
h ievoorzieningen in de toekomst.
;ai Ipvallend is, dat het planbureau het
1. ccent legt op het onzekere van de
7,gestand. Met het nodige voorbehoud
men wekelijks tientallen verzoeken binnen om meer informatie over oiulercom-
missies en schoolcommissies. Hoewel de wettelijke regeling op dit punt pas in 1976
van kracht wordt (als de Eerste Kamer er mee akkoord gaat), gaan veel scholen
uit zichzelf al over tot de instelling van zulke commissies.
De directeur van de besturen
raad, drs. B. de Haan, vindt
dat verheugend, al zegt hij er
wel bij, dat we niet moeten
doen of de ouders van de
bijzondere school nu pas wat
te vertellen krijgen. Wie dat
denkt, kent de geschiedenis
niet, want het bijzonder on
derwijs bestaat al'een bij de
gratie van de activiteit van
ouders.
Aanvankelijk had het christe
lijk onderwijs om deze reden
helemaal geen behoefte aan
een wetsartikel, waarin de
christelijke schoolbesturen
verplicht werden oudercom
missies op te richten. Het
schoolbestuur was immers al
een vertegenwoordiging van
de ouders? Wat moest je dan
nog met een oudercommissie
beginnen, dat was toch dubbel
op?
Kiezen
Maar toen de Tweede Kamer
de redactie van het wetsarti
kel op voorstel van de confes
sionele fracties aanpaste aan
de wensen van het bijzonder
onderwijs, verdween de tegen
stand. Nu hoeft het bestuur
de ouders alleen in de gele
genheid te stellen een com
missie te kiezen. En die com
missie moet dan voor tweeder
de deel uit ouders bestaan.
Die laatste bepaling opent de
mogelijkheid dat een school
?een oudercommissie, maar
ïen 'schoolcommissie' instelt,
waarin behalve ouders ook
oersoneel en bestuur zitten.
Drs. De Haan: 'Op zichzelf is
de betrokkenheid van de ou
ders bij de school een goede
zaak. Het gebeurt natuurlijk
dat besturen zoveel scholen
beheren, dat het contact met
de ouders van de afzonderlijke
scholen te wensen overlaat.
Maar je moet de zaak niet
overtrekken.
Er zijn genoeg besturen die
pure ouder-besturen zijn. In
principe wordt het bijzonder
onderwijs altijd al bestuurd
door de ouders'.
Als nu in een bepaalde plaats
een schoolbestuur dat enkele
kleuter- en basisschalen be
heert voor elke school een
ouder- of schoolcommissie
naast zich krijgt wat wordt
dan de verhouding tussen be
stuur en commissie(s)? Drs.
De Haan: 'Je mag geen schei
ding aanbrengen tussen be
stuur en ouders. Zo van: het
bestuur zorgt voor de admini
stratie en financieel beheer,
en de ouders bepalen de in-
,houd van het onderwijs. Dat
kan niet, want het bestuur
bestaat (voor het grootste
deel) uit ouders. Het bestuur
bepaalt ook het onderwijskun
dig beleid en is daarvoor ver
antwoording schuldig aan de
vereniging. En die vereniging
bestaat weer uit ouders'.
Taak
Maar wat is dan de taak van
de ouder- of schoolcommis
sies? De Haan: 'Deze commis
sies krijgen hun taak toebe
deeld van het bestuur. Zij ad
viseren het bestuur, maar het
bestuur blijft bevoegd gezag
en beslist. Ik vind wel dat
zo'n commissie in principe
over alles moet kunnen pra-
Geen scheiding tussen bestuur
en ouders, maar in veel plaat
sen staat het bestuur natuur
lijk wel ver weg van de ou
ders. Dat ziet drs. De Haan
ook wel. 'Ouders stappen niet
zo maar naar een bestuur toe,
zeker niet als dat bestuur een
hele serie scholen beheert. De
eerste en voornaamste taak
van de ouder- of schoolcom
missie is dan het contact tus
sen ouders, personeel en be
stuur verzorgen. Verder kan
die commissie praten over de
leerstof. Niet zo dat ze de
onderwijzer voorschrijven hoe
hij het precies moet doen,
maar ze kunnen bijvoorbeeld
spreken over wat nu belang
rijk is bij bepaalde vakken.
Maar ik.ga niet zover dat zo'n
commissie medebeslissings
recht moet hebben. Als de
commissie iets wezenlijks wil
veranderen moet dat via het
bestuur'.
En als er een conflict ontstaat
tussen de commissie var een
bepaalde school en het be
stuur? De Haan: 'Dan moeten
de ouders dat via de vereni
ging aan de orde stellen'.
Niet-christelijk
Een probleem dat zich speci
aal bij het christelijk onder
wijs kan voordoen is de in
breng van niet-christelijke ou-
ders. Zij kunnen wel in de
oudcrcommiss:e worden geko
zen, vindt drs. De Haan, maar
jc moet dan bepalen dat ze
geen meerderheidspositie krij
gen. Op een school waar twee
derde van de kinderen van
niet-kcrkelijke huize is (in de
grote steden bestaan die) kan
dat moeilijkheden geven. De
Haan: 'Uitgangspunt is dat de
ouders zelf hun vertegenwoor
digers kiezen en dat alle ou
ders in principe gekozen kun
nen worden. Maar je moet
dan wel afspreken dat de le
den van de commissie niet in
strijd mogen handelen met de
doelstelling van de school.
Meestal zal dat ook goed gaan:
niet-christelijke ouders zullen
aanvaarden dat ze loyaal moe
ten staan tegenover de doel
stelling*.
Informatie
het najaar komt er een nieuw
concept-reglement dat meer
inspeelt op de nieuwe wettelij
ke situatie.
Dc grote belangstelling voor
ouder- en schoolcommissies
blijkt bij de besturenraad
vooral uit de stroom van ver
zoeken om informatie. Meestal
krijgen ze dan een voorbeeld
van de instructie voor ouder
commissies toegestuurd. In
Conflicten
Maar de besturenraad merkt
ook nog op een andere manier
dat de ouders actief zijn. In
het deze week verschenen
jaarverslag van de besturen
raad over 1973 staat: 'Het ver
slagjaar heeft, meer dan tot
dusver het geval was in de
personele sector een aantal
ernstige conflicten te zien ge
geven, die in de totale school
situatie nogal diep ingrepen
Het is betreurenswaar
dig dat in sommige gevallen
de 'inspraak' van de ouders
geldend gemaakt werd door de
vorming van aktiegroepen die
zonder voldoende kennis
van zaken en teveel emotio
neel geladen er opt uit
waren het beleid van het be
stuur te corrigeren of zelfs te
frustreren. Het is een veront
rustend verschijnsel, wannee
het erkende recht op inspraak
op deze wijze gebruikt, of be
ter gezegd misbruikt gaat wor
den'.
de particuliere sector reël beschikba
re inkomen in 1974 met ruim 3,6
procent zal dalen. De werkgevers wij
zen erop dat dit gepaard gaat met een
loonstijging van tenminste 14.5 pro
cent en een prijsstijging van 11,5
procent.
De geringe of ontbrekende groeimoge-
lijkheid voor de loon- cn winstinko
mens zet volgens het VNO enerzijds
de rentabiliteit van het bedrijfsleven
onder druk en veroorzaakt anderzijds
sociale spanningen. 'Waar van de in
komens uit rente, huur en pacht niets
of weinig meer valt te halen, wordt
getracht een "erschuiving ten laste
van de hogere werknemersinkomens
dienstbaar te maken aan verbetering
van de lagere inkomens (nivellering*),
aldus het verbond.
Tenslotte merkt het VNO op dat een
beleidsombuiging voor de sociale ver
zekering betekent dat er een nieuwe
programmering tot stand moet ko
men. waarbij (met behoud van het
belangrijkste) de lastenstijging moet
worden beperkt Het is voor de werk
gevers duidelijk dat de door de rege
ring beoogde stijging van drie procent
in vier jaar niet te handhaven is. Ook
de belangstelling zou op korte ter
mijn moeten worden teruggedrukt.
Voor de financiering van deze plan
nen wijst het VNO behalve op een
eventuele beperking van de overheids
uitgaven ook op de mogelijkheid de
aardgasprijzen voor buitenlandse afne
mers te verhogen. Volgens een ruwe
schatting zou de overheid per cent
prijsstijging 400 miljoen gulden meer
binnenkrijgen
UTRECHT Na een ziekte van en
kele maanden is gisteren op 62-jarige
leeftijd overleden de heer C. A. Bak
ker, oud-bestuurder van het CNV,
waar hij de speciale loondeskundige
was. Verder was de heer Bakker een
aantal jaren raadslid en later fractie-
voorzittei voor de AR in de gemeen
teraad van Utrecht. Voor het CNV
maakte de heer Bakker vele jaren
deel uit van dc SER en de Stichting
van de Arbeid.
De heer Bakker heeft ruim 33 jaar bij
de vakbond gewerkt, eerst bij de
bouwbond en sinds 1959 bij het CNV.
Hij nam in oktober 1971 afscheid.
Hij zal zaterdag om twaalf uur op de
derde algemene begraafplaats in
Utrecht begraven worden, na een her
denkingsdienst in de Julianakerk te
Utrecht.
'Neem me niet kwalijk, dat
mijn kamer er zo uitziet, mijn
moeder heeft juist opgeruimd.'
