Heel gewone mensen,
verderop in uw straat
Remonstranten: 10
pet naar buiten
ROGIER EN HET
(RIJKE) ROOMSE LEVEN
Khaddaffi wil kerken
uit Afrika bannen
Conferenties*
Vandaag
Trouw
Kwartet
Christen heeft
inspraak in film
over Mohammed
S. de Vries jr.
(80) overleden
Onderzoek vrije
meningsuiting
Vrije evangelische
jeugd: 30.700 gulden
voor lepra-actie
Beroepingswerk
TROUW/XWAJtTET DINSDAG 2 APRIL 1974
KERK T2/K2
DOOR NOUD VAN IPEREN
l
Je kimt pas jüichen als je op je
sterfbed ligtdan kun je pas
jüichen en niet eerder, meent de
alcoholist die aan zijn derde
ontwenningskuur bezig is
op de grammofoonplaats 'Macht,
Onmacht, Hoop'. En wanneer
de aarde uw ledematen zal
opeisen, zult ge waarlijk dansen,
zegt de Libanese dichter Kahlil
Gib ran in zijn boek 'De Profeet'.
Wat de dichter in een 'moeilijke' taal
verwoordt, dat zegt de gewone man in
'alledaagse' woorden. Deze parallel is,
meen ik, ook te trekken tussen de
vastenbrief over macht, onmacht en
hoop van de Nederlandse bisschoppen,
en de wijze waarop een tiental
mensen vanuit hun eigen situatie
over deze belangrijke levenszaken
praten. De meeste van deze mensen,
zo staat op' de hoes, zijn heel gewone
mensen van een eind verderop in uw
straat, of van juist om de hoek. Een
paar zijn misschien 'ongewoon' te
noemen.
De verdienste van deze
grammofoonplaat lijkt mij, dat de
strekking van de vastenbrief voor vele
mensen wordt vertaald naar het eigen
persoonlijke leven van alle dag, of
daartoe een hulpmiddel is. Misschien
kan deze grammofoonplaat er voorts
toe bijdragen, dat de inhoud van de
vastenbrief doordringt tot mensen,
die er vaag of in het geheel niet van
gehoord hebben, en er zodoende toe
komen dat stuk alsnog te lezen en het
te toetsen aan de eigen kijk op
maatschappij en religie.
Mogelijk zijn er mensen die zich
storen aan de
smartlappen/levensliederen (naar
keuze doorhalen), die in bijna alle
gevallen de verbinding vormen tussen
fragmenten uit de vastenbrief en de
kijk daarop van de tien mensen,
waaronder een man uit het
Labrehuis, een politiek vluchteling,
een beroepsmilitair, een alcoholist,
een beroepsvoetballer en een man in
voorarrest. Maar hiertegenover staat,
dat al deze mensen wat te zéggen
hebben, al spreekt de een mij meer
aan dan de ander.
Ter illustratie een citaat uit hetgeen
de man, die voor de vijfde keer in
het huis yan bewaring zit, te zeggen
heeft: 'straks, als ik na mijn straf
buiten kom, heb ik grotere problemen
dan hier. Ik moet zorgen dat het
thuis goed reilt en zeilt. Ik heb zelf
meegemaakt, dat mijn gezin stuk was,
zodat ik het helemaal van de grond af
heb moeten opbouwen. En dan het
probleem om aan werk te komen. Ik
heb een hele hoop brieven met de
mededeling, dat ze helaas van mijn
diensten geen gebruik kunnen maken.
Ik heb steeds gehoopt, ik heb hier
altijd goede bedoelingen. Maar als je
voor de zoveelste keer buiten komt en
je komt weer te vallen, dan kun je
ergens niet meer hopen. Of het zou
moeten zijn dat ze tegen je zeggen
dat je met een bepaalde man kunt
gaan praten, een man die je een
beetje helpt. Dan zijn er kansen en
dan is er hoop dat alles weer goed
kan komen, Maar zelfstandig? Nee ik
dacht het niet en zeker niet in deze
tijd
De plaat (f9,50). of de cassette (f10)
van Macht, Onmacht en Hoop is te
bestellen bij de persdienst van het
Bisdom Breda, Veemarktstraat 48,
Breda. De hierbij afgebeelde tekening
is van de hoes afgenomen.
Van een onzer verslaggevers
ARNHEM Binnen de remonstrantse gemeente van Utrecht wordt ge
werkt aan een plan, om tien procent van het kerkelijk budget te besteden aan
taken buiten de gemeente.
Dit Utrechtse model kwam ter sprake
op de algemene vergadering van de
remonstrantse broederschap en viel
daar" zo goed, dat de vergadering aan
de commissie tot de zaken (de dage
lijkse leiding van de broederschap)
gevraagd heeft, dat soort acties te
bevorderen in alle gemeenten.
Concrete projecten, waar men in
Utrecht mee bezig is, en waarbij het
niet alleen gaat om geld, maar vooral
ook om vrije tijd van gemeenteleden,
betreffen vooral de buitenlandse
werknemers (onderwijs en het zoeken
naar moskeeruimte). Andere projec
ten richten zich op de Boddaert-stich-
NAVO (2)
De heer H. Andrea sr. noemt dhr.
Luns een communistenjager, omdat
deze, met velen, het werkelijke gevaar
van Rusland ziet. Rusland dat de
Arabieren van top tot teen bewapend
heeft en nu de stokebrand Is in het
overleg dat tussen Israël en Syrië moet
ontstaan en zelf breidt het zijn in
vloedssferen verder uit naar de Indi
sche oceaan. We denken aan de infil
traties door communisten in Thai
land, Cambodja, Laos, Zuid-Vietnam.
Het steeds maar afgeven op de NA
VO, terwijl deze een defensief karak
ter heeft, zoals steeds gebleken is, is
dan zó misleidend als we zien dat
Rusland het zwaarst bewapende land
van de wereld is. De communisten
zijn de jagers, en niet dhr. Luns!
Dokkum
W. E. Torensma
CDA (4)
De Invloed van kerk en christenheid
in de Nederlandse samenleving daalt
onrustbarend. De poging van de chr.
partijen om samen via het C.D.A.
deze funeste ontwikkeling te vertra
gen en te stoppen, verdient c^e steun
van alle christenen.
Betreurenswaardig is daarom het
schamper commentaar van Tr.Kw.
over het C.D.A. En niet minder te
betreuren is de negatieve houding
van heel wat dominees.
En deze predikanten èn deze mensen
van Tr.Kw. zou ik willen aanraden de
cursus: 'Logisch dénken en handelen'
te volgen.
En dan mee te denken en mee te
doen, kritisch maar positief en con
structief, met het C.D.A. om christe
lijke politiek beter zichtbaar te ma
ken.
Velp J. Draisma
Liedboek
Uw bericht over de voorspoedige ver
koop van het nieuwe liedboek
miljoenste exemplaar geeft mij
aanleiding het volgende op te nierken.
Is het een wonder dat reeds zoveel
liedboeken zijn verkocht en kan hier
aan het 'succes' van dit boek worden
afgemeten? Ik meen van niet. Men is
als kerkganger immers gedwongen dit
liedboek aan te schaffen op straffe
van niet aan de gemeentezang te kun
nen deelnemen. Of men dan enthousi
ast is over het liedboek is een heel
andere zaak.
De redactie behoudt zich het recht
voor haar ter opname in deze rubriek
toegezonden meningsuitingen verkort
weer te geven. Bij publikatie wordt
met de naam van de inzender onder
tekend. Brieven kunnen worden ge
stuurd aan het secretariaat hoofdre
dactie Trouw/Kwartet, postbus 859.
Amsterdam.
Geref. bond
Dat prof. Ridderbos het negativisme
van de geref. bond t.o.v. genoemde
proeve betreurt, kan ik begrijpen; dat
hij zich hierover verwondert begrijp
ik niet. Iedere nieuwigheid, of het nu
een poging is tot een eigentijds belij
denisgeschrift, een nieuwe bijbelverta
ling, een nieuwe psalmberijming of
een nieuw liedboek, wordt daar beoor
deeld vanuit het standpunt dat er
geen behoefte aan bestaat. Ik weet dat
er ook binnen de GB zijn, die het
negativisme van de toonaangevende
GB-ers veroordelen. Enkele jaren ge
leden heeft die groep zich ook geuit.
Sindsdien is van hen echter weinig
meer vernomen. Laten confessionelen
en andere schriftgetrouwen in de
herv. kerk zich toch niet door het
negativisme van de GB meeslepen. De
laatste tijd merk ik dit nog wel eens.
Het lijkt allemaal zo beginselvast wat
de GB zegt, zodat de verleiding hier
toe groot is. Laten allen die bijbelge-
trouw willen zijn zich aaneensluiten,
met het doel om de bijbel, de belijde
nis en het lied eigentijds te laten
spreken.
IJsselmuiden
ting (opvang van kinderen uit pro
bleemgezinnen), een blad voor blin
den en vakantie voor kinderen uit
Noord-Ierland.
Naar aanleiding van kritiek, die er
ook in remonstrantse kring te beluis
teren valt 'op de steun, die de wereld-
Jaad van kerken verleent aan bevrij-
ingsbewegingen in zuidelijk Afrika,
sprak de algemene vergadering nog
eens haar solidariteit met de wereld
raad uit.
Oecumene
Verder aanvaardde, de vergadering
een motie, waarin arie condities ge
noemd worden voor de verdere ont
wikkeling van de oecumene in Neder
land. De kerken dienen gezamenlijk
te bestuderen, hoe de oecumene zich
wel en niet op het grondvlak ontwik
kelt, om daaruit ook gezamenlijk een
les te trekken. De kerken dienen er
voorts voor te waken, dat de samen-
werkingsvragen en de strijd van iede
re kerk om het hoofd boven water te
houden, niet zoveel tijd, aandacht en
geld vragen, dat er te weinig over
blijft voor de vraagstukken van de
kwaliteit van het leven. Tenslotte die
nen de kerken bereid te zijn elkaar te
betrekken in hun interne problemen.
Volgend jaar zal de algemene vergade
ring van beraad gewijd zijn aan het
thema 'Verdraagzaamheid'.
Drugs
R. Paddinge
Velp
c. d. sigmond Veteranen
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma,
F. Diemer.
Hoofdredactie:
J. Tammlnga.
Hoofdkantoor B.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
A'dam. Postbus 859.
Telefoon 020-22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69 73 60 768). Gem.glro
X 500.
De heer W. R. Koppe verwees in deze
rubriek het verhaal, als zouden onze
troepen in 1940 misleid zijn door in
Nederlandse uniformen gestoken
Duitsers, naar het land der fabelen.
Ik heb, met velen, die voor hem
fabelachtige wezens in Utrecht gezien,
nog vóór die stad bezet was en in de
Greb nog hard werd gevochten. Ze
reden daar met een man of twintig,
dertig, in de Nachtegaalstraat, rich
ting Wilhelminapark op de fiets, ge
weer in de aanslag in de rechterhand,
loop op het stuur. De geweren waren
geen Nederlandse en de uniformon
derdelen behoorden niet bij elkaar,
bv. een broek voor infanteristen, tu
niek voor rode huzaar of veldartille
rie e.d. Ik stond verbluft. Nadat ook
elders vermomde Duitsers bleken te
zijn aangetroffen stond voor mij vast,
dat bovengenoemde fietsers eveneens
Duitsers waren.
Utrecht
G. J. Veldwijk
Jan Janssen
In tegenstelling tot wat Trouw-Kwar-
tet op 18 maart vermeldde, is Joop
Zoetemelk niet de eerste Nederlander,
die de meerdaagse wielerwedstrijd Pa-
rijs-Nice heeft gewonnen. Op 17 maart
1964 werd Jan Janssen winnaar van
deze wedstrijd, die toen van 9 tot en
met 17 maart werd verreden.
Wijhe
J. Zwagerman
KA1RO (EPD) Het draaiboek
voor de film over het leven van
Mohammed, die door Saoedi-Arabië
gefinancierd wordt, is niet alleen
aan islamitische theologen ter
goedkeuring voorgelegd, maar ook
aan Sjenoeda III, de patriarch van
de koptische kerk* in Egypte. Hij
heeft het recht, om te veranderen
ivat een onjuist of vijandig beeld
van het christendom zou geven.
Zoals bekend wordt dit een film
over het leven van iemand, die zelf
nergens in het beeld komt, want
dat zou in strijd zijn met de prin
cipes van de islam.
Jijdens de hoorzitting over de drug
nota, pleitte de méerderheid van de
aangemelde degaties vóór de in die
nota voorgestelde (of zelfs een nóg
verder gaande) drugliberalisering. Dit
is geen wonder als men bedenkt dat
de inbreng bij deze 'hearing' vrijwel
geiheel afkomstig was van organisaties
of organisatie-afdelingen tot hulpver
lening aan wie reeds druggebruiker
zijn! Behalve de Algemene Bond van
Ouders en Opvoeders, die duidelijk een
ander geluid liet horen, waren gele
dingen van de maatschappij-als-geheel
nauwelijks vertegenwoordigd. Het re
sultaat van de hoorzitting blijft daar
om uiterst eenzijdig. De overweging
hoe te voorkomen dat mensen tot
druggebruik vervallen (en hoe de sa
menleving te beschermen tegen de
funeste drug-epidemie) kwam ternau
wernood aan de orde! Toch is het met
name uit deze overweging, dat de
overheid zich met drugs heeft in te
laten. Is het niet absurd wanneer een
regering, die miljarden spendeert aan
onderwijs en vorming van de jeugd,
tegelijkertijd door een liberaal beleid
inzake het overwegend door jeugdigen
gepleegde druggebruik, zou gaan be
vorderen dat niet alleen het persoon
lijk maar ook het maatschappelijk
rendement van al die geïnvesteerde
kosten, moeite en bekwaamheid voor
een aanzienlijk deel in mislukkingen
teloorgaat?!
Vught
Th. Verhoeven
Subsidiariteit
De gemeenteraad van Eindhoven
heeft de subsidiëring van Proloog
beëindigd. Die redenen zijn niet van
financiële aard, maar liggen kennelijk
in de beoordeling van de activiteiten
van genoemd 'toneelgezelschap' als
niet strokende met het gemeenschaps
leven waarvoor de plaatselijke over
heid verantwoordelijkheid heeft.
Prompt doet nu de minister van CRM
het aanbod om het door deze gemeen
tebeslissing ontstane tekort uit
's lands schatkist te helpen aanzuive
ren en op die manier het beleid van
de lagere overheid te frusteren. En
daar gaat dan het dierbare subsidiari
teitsbeginsel, dat een der grondpijlers
vormt van onze democratische samen-
levings- en bestuursopbouw. Indien
men enig beleid van een lagere over
heid wil aanvechten, dan zijn er de
daarvoor aangewezen beroepsprocedu
res. Maar dat, zoals in het onderhavi
ge geval, een landelijke bewindsman
aldus, om partij-politieke redenen,
een lager bestuurslichaam regelrecht
buitenspel probeert te zetten, lijkt me
een in ons politieke rechtsbestel on
toelaatbaar machtsmisbruik, waarvoor
de aanduiding 'détournement de pou-
voir' nog te mild is.
Maarheze
J. van Wijk
HILVERSUM Op de leeftijd van
tachtig jaar is overleden de bekende
oud-hoorspelregisseur S. de Vries jr.
Hij is donderdag overleden, maar dit
is eerst gisteren bekend gemaakt. De
naam S. de.Vries jr. was een begrip
in de omroepwereld'. Sinds de jaren
dertig leidde hij hoorspelen voor de
VARA. Dat gebeurde in een tijd dat
hoorspelen een even gewaardeerde
plaats innamen als de tv-drama's van
nu.
Oorspronkelijk schreef hij alleen de
hoorspelen, maar al gauw wilde hij
ook de regie in handen hebben om
verzekerd te zijn van een uitvoering
naar zijn zin. De serie 'Dodenhuis'
behoorde tot zijn meest bekende grie-
zelspelen. Ook hield hij fic.h bezig
met cabaret en documentaires. Naast
hoorspelen schreef hij romans.
DEN HAAG Staatssecretaris Klein
(Onderwijs) heeft de Tweede Kamer
een onderzoek toegezegd naarde
juistheid van berichten als zouden
wetenschappelijke onderzoekers, die
in universitair, TNO- en FOM-verband
werken, onder druk worden gezet om
zich te onthouden van publieke stel-
lingname over het vraagstuk van de
kernenergie.
Daarbij zal worden nagegaan, of het
recht op vrijheid van meningsuiting,
de academische vrijheid en de moge
lijkheid tot verwerkelijking van maat
schappelijk verantwoordelijkheidsge
voel Voor de betrokkenen in het ge
ding zijn.
BENGHASI (KNA) Kolonel
Khaddaffi, staatshoofd van Libye
en voorvechter van een militant
panislamisme, heeft de Afrika
nen opgeroepen, zich ,van het
christendom te ontdoen, opdat
'de Afrikaanse mens zijn eigen
heid terugvindt'.
Khaddaffi sprak bij de opening van de
vierde conferentie van de panafri-
kaanse jeugdbeweging in Benghasi.
Hij noemde het christendom een ele
ment van het kolonialisme en verweet
paus Paulus, dat hij Afrika wil over
heersen.
Het Libische staatshoofd heeft zich
tijdens een officieel bezoek aan Oe
ganda. enkele weken geleden, in
soortgelijke zin uitgelaten. In een toe-
spraak tot studenten van de universi
teit van Kampala noemde hij de ker
ken toen 'een werktuig van het impe
rialisme' en de Koran een mogelijke
basis voor een culturele revolutie in
Afrika.
Orientatiedag theologie voor jonge
ren, die er over denken theologie te
gaan studeren. Vrijdag 5 april van
half elf tot vier uur op 'Nieuw Ruim
zicht' te Doorn (Driebergsestraat 44;
tel. 03438-2548), belegd samen met de
commissie voor het theologisch weten
schappelijk onderwijs der ned. herv.
kerk.
Jordanië wil congres
over Jeruzalem
AMMAN (AFP) De regering van
Jordanië streeft naar een islamitisch-
christelijke conferentie 'voor het be
hoeden van het historische en reli
gieuze karakter van Jeruzalem'.
Bedoeling van de conferentie zal vol
gens Achmed Toekan, de voorzitter
van de koninklijke hoge commissie
voor Jeruzalem, zijn 'het behoud van
de heilige plaatsen, het doen falen
van de Israëlische verjoodsingsvoorne-
mens met betrekking tot Jeruzalem
en het stopzetten van excavatiewerk-
zaamheden door de bezettiuigsautori-
teiiten'.
Van een' onzer verslaggevers
UTRECHT De lepra-actie van de
vrije evangelische jeugdorganisatie
(VEJO-Nederland) heeft 30.700 gul
den opgebracht.
De zeshonderd VEJOdeden brachten
dit bedrag de afgelopen maanden bij
een met bingo-avonden, bazars, rom
melmarkten, cake-bakken, voetballen
met de kerkeraad en tal van andere
activiteiten. Op de jaarvergadering
van VEJO-Nederland werd de op
brengst overhandigd aan mevrouw E.
Hissink, bestuurslid van de Neder
landse stichting voor leprabestrijding.
Het geld is bestemd voor het Alupe-
project in WestKenia, waar een Land
rover is aangeschaft en een jaar
ingezet kan worden in de poliklini
sche behandeling van patiënten.
Op de jaarvergadering werd met alge
mene stemmen het werkplan aan
vaard, dat inhoudt, dat het thema voor
het komende jaar is 'Jezus, man van
deze tijd?'
VERRUWING
Een tweede doodzonde die Lorenz
noemt is die van de vernietiging van
ons leefmilieu. Hij spreekt in dat
verband van vervreemding van de
leverde natuur, die voor een groot
gedeelte schuldig is aan de estheti
sche en ethische verruwing van de
geciviliseerde mens. We hadden 't er
gisteren eigenlijk al even over. Ik
herinner me hoe m'n vader op een
dag thuis kwam met de mededeling
dat hij een volkstuintje gehuurd had.
Wij haalden onze wenkbrauwen op,
vermoedden een ongedacht plezier,
maar vroegen ons tegelijk af wie
daaraan iets moest doen, want vader
zelf was altijd druk bezig met andere
zaken. Gelukkig was één van ons een
jongen die met z'n hanqten kon ma
ken, wat z'n ogen zagen. En zo kwam
het huisje er. Het was in mijn herin
nering geen schoonheid en diende ook
in hoofdzaak als gelegenheid om alles
op te kunnen bergen, 's Zomers was
het er smoorheèt, dat herinner ik mij.
Wat de tuin betreft brachten we het
niet verder dan een aantal hoog opge
werkte perken, veel goudsbloemen en
rozen. Maar toch zijn de herinnerin
gen goed. Aan de ene horizon lag de
stad en de andere horizon was groen
en in de verte kon je 't spoor horen
rijden, 't Had voor ons jongens uit de
straat iets van het paradijs, want wat
moet een mens zich daarvan voorstel
len. En vooral toen verderop dat
bleek te vertoeven, naar wie ik graag
keek, om het daarbij te lïrten. Maar
nu moet je voor een volkstuintje een
auto hebben, want die liggen een eind
weg. En verder leven we bij de krant
en wat er verteld wordt en bij radio
en televisie. Wat die esthetische ver
ruwing betreft keren sommigen terug
tot de liefde voor het detail en kom
ik die jongen nog wel eens tegen die,
zoals Ter Braak al vertelde een
prélude van César Franck staat te
fluiten op het achterbalkon van de
tram. Als hij tenminste niet moet
doorlopen van de metalen stem die
het inkomen van de derde thema-stem
bruut verhindert. En ethisch? Ja,
maar dat is een punt apart. Lorenz
zal wel gelijk hebben, hoewel je dan
ook altijd moet bedenken dat niet
iedere verandering tegelijk verruwing
moet zijn. Je hebt bovendien de com
binatie fijn-gemeen en ik kom ook
nog al eens tegen ruw-eerlijk.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Hillegom: W. van Brug
gen te Arnhem; te Vreeswijk (toez.):
J. C, Schuurman te Putten; te Meer
kerk: H. Stroeve te Andel; te Veldho
ven (herv. gem. en geref. kerk): J.
Klouwen te Terkaple.
Bedankt voor De Lier: J. Visser te
Nieuw-Stadskanaal; voor Delfzijl
(toez.): dr. H. R. Smid te Emmeloord;
voor Huizen: L. Kievit te Gouda.
Benoemd: tot docent g.o. aan het chr.
lyceum te Gouda: J. G. Jansen te
Naaldwijk die deze benoeming heeft
aangenomen.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Bennekom: drs. A. J. van
Nijen, leraar g.o. aan de chr. ped.
academie teSneek.
Aangènomen naar Alblasserdam: J. C.
v.d. Drift te Nieuwerkerk a.d. IJssel;
Naar Appingedam: R. Petersen te Ro
den.
Bedankt voor Hilversum: L. Bech te
Wassenaar-Z.
Overleden; H. L. van Aller (67) te
Geersdijk, em. van Geersdijk.
door Jan Kuijk
Wat al te gemakkelijk wordt het jongste verleden van het katho
licisme in ons land ook door heel wat katholieken gevangen
onder het tot begrip geworden 'rijke roomse leven'. Dat is jam
mer, want daardoor gaat een beetje het zicht verloren op die per
sonen en stromingen in dat katholicisme, die op geen enkele wijze
zijn onder te brengen in die kleurrijke santekraam en toch met
huid en haar tot hetzelfde rooms-katholicisme behoorden. Minder
anekdotisch, maar zeker zo aardig.
Zo'n man was prof. dr. L. J. Rogieij
de zaterdag op 79-jarige leeftijd
overleden Nijmeegse historicus. Hij
hoorde nergens anders thuis dan in
het Nederlandse katholicisme van
vóór het tweede Vaticaanse concilie.
Hij vertoonde, ook persoonlijk een
aantal trekken van de emancipatie
van het volksdeel waarin hij was
opgegroeid en rondging; Hij was op
passende ogenblikken als feestrede
naar zelfs een stukje van het katho
lieke establishment (omdat nare
woord even te gebruiken) en hij
was ijdel genoeg om zich dat dan
behagelijk te laten aanleunen.
Toch te dwars
Maar even waar is dat hij er nooit
helemaal in hoorde Daarvoor was hij
toch te dwars en te onafhankelijk;
te anti-clericaal ook, want hij door
zag al heel vroeg de gewichtigdoene
rij van heel wat leden van de katho
lieke geestelijkheid (maar juist uit
die gesteldheid zag hij kans om een
prachtige en sympathieke karakter
schets te geven van bijvoorbeeld de
gewichtigdoende vooroorlogse hoofd
redacteur van de Maasbode, mgr.
Witlox); daarvoor was hij er maar
al te tuk op om voor zijn geloofsge
noten (natuurlijk voor zijn geloofs
genoten, want juist op dat moment
hoorde hij meer dan ooit bij hen)
onvermoede en positieve kanten van
andersdenkenden naar voren te
brengen.
Hij was om binnen het katholi
cisme te blijven één van de
eersten die aangaf hoe Rome niet
onberispelijk had gehandeld bij het
Schisma van Utrecht in de achttien
de eeuw (waardoor de pud-katholie-
ke kerk ontstond). Bij de officiële
herdenking van het eeuwfeest van
het herstel van de bisschoppelijke
hiërarchie, op 16 mei 1953 in het
Utrechtse stadion, herdacht hij ook
een man als Thorbecke, die dat
allemaal dan toch maar mogelijk
had gemaakt en wees hij er op dat
de April-beweging van 1853 niet
representatief is (en was) voor het
protestantisme.
Grote gedenkboek
Bij die herdenking schreef hij ook
(met N. de Rooij) het grote gedenk
boek: 'In vrijheid herboren', waarin
hij zich om vele zaken bekommerde,
behalve over de vraag waar de tenen
van de betrokkenen zaten. Echter:
het is onjuist te concluderen dat hij
er maaT op los hakte. Integendeel
Met dit boek kreeg hij zijn erken
ning als, virtuoos gebruiker van het
Nederlands. In 1954 was hij op het
Muiderslot om de bekroning met de
P. C. Hooftprijs in ontvangst te
neanen.
Rogier was ook een bijzonder ver
standige man in die zin dat hij
steeds zijn ijdelheid heeft weten in
te tomen en zich nooit geleend heeft
voor de journalistieke waan van de
dag: het interview. Zelfs Puchinger
is het niet gelukt tot hem door te
dringen voor een vraaggesprek. Als
hij iets te zeggen had, kon hij het
zelf wel formuleren en hij wilde
zich daarbij niet laten-voeren door
een journalist die op zijn beurt
weer op het eigen belang uit was.
Zekere voldoening
Het moet hem dikwijls een zekere
voldoening hebben gegeven zijn ka
tholieke tijdgenoten te kunnen
jennen en choqueren; juist omwille
van dat hele sfeertje rondom de nu
als het 'rijke roomse leven' herkende
folklore en een in een impasse ge
raakte traditionele theologie.
'Er is onder ons te veel laffe angst
om de waarheid te zeggen, ook om
consequent door te denken en aldus
het risico van alle blinde' volgzaam
heid, alsmede de fataliteit van alle
misbruiken van het beginsel der
pauselijke onfeilbaarheid, scherp te
zien. Men behoorde zich nooit op dit
dogma te beroepen om onderwerping
aan enige tuchtmaatregel te bevor
deren. Is er nog een gemeen
schap op aarde, die de volgzaamheid,
als een deugd vereertVolgzaam
heid is geen deugd; zij is het in
stinct van de schapen; zij is bene-
denrmenselijk en ontbreekt zelfs bij
kleine kinderen. Zij moet ons aange
leerd worden Ik denk er niet
aan de kardinale deugd der gehoor
zaamheid te kleineren, maar maak
bezwaar, als iemand het kardinale
verschil tussen gehoorzaamheid en
volgzaamheid verwaarloost, want dit
is identiek met het verwaarlozen
van het verschil tussen een metis en
een schaap'.
Dat is uit Rogiers rede over de
'culturele inertie bij de Nederlandse
katholieken'-, die hij hield in sep
tember 1958 let wel: toen paus
XII nog leefde en iedereen precies
wist over wie hij het had.
Het merkwaardige en intrigerende
is nu idat er in zo korte tijd niets
meer van dit alles is overgebleven
niet van de folklore, maar ook
niets van die kritische randbewoners
die toch op één of andere manier de
sterke magnetische kracht van een
organisatorisoh centrum hebben ge
voeld en hebben willen ondergaan.
Geen eenling
Rogier was geen eenling, maar wel
jéén van de laatsten van een snel
verdwijnende en nauwelijks meer
hoorbare, groep, zonder opvolgers.
Want laat niemand zich vergissen:
noch de moderne vormingsleider
die het woord voert bij de breking
van het brood, zoals de mis nu heet,
noch de Confrontatie-man die alleen
maar gesticht wordt als de mis in
het Latijn gelezen wordt, mag zich
erfgenaam weten van deze stroming.
