Immigranten Zuid-Afrika
moeten 'suiwer blank' zijn
'Goed gespreksklimaat,
maar eenzijdig rapport'
/IlSlllall
Gereformeerde synode verontwaardigd
Vandaag
Trouw
Kwartet
IKV vraagt vrijlating
300 Vietnamese monniken
Vischer betreurt
besluit Zuid-Afrika
Huiszoeking bij
talrijke dominees
in Italië
Beroepingswe
Nieuwe boeke
TROL'W/K WiVRTET VRUDAG 29 MAART 1974
KERK
Van een onzer verslaggevers
LUNTEREN Verontwaardigd toonde zich de gereformeerde synode over
het feit, dat wie naar Zuid-Afrika wil emigreren, een verklaring moet teke
nen, dat hij met zijn familie raszuivere blanken zijn. Een vergelijking werd
gemaakt met de Ariërverklaring uit de jaren 1940/45.
Prof. Tj. van der Walt, die namens de
Dopperkerk in ons land is, onder
meer om emigratie naar Zuid-Afrika
te bevorderen, probeerde het uit te
leggen (vroeger stond cr 'Europeaan'
op het formulier, maar dat is ook
weer zo'n aanvechtbaar begrip), maar
was er duidelijk verlegen mee en
zegde toe, deze zaak in Zuid-Afrika
aanhangig te maken.
Deze verklaring stond in het middel
punt van het debat over de emigratie
naar Zuid-Afrika. In het deputaten-
rapport over het programma ter be
strijding van het racisme van de we
reldraad werd voorgesteld 'de leden
van onze kerken te wijzen op de
consequenties van emigratie van ge
schoolde werkkrachten naar Zuidelijk
Afrika ten aanzien van de maatschap
pelijke gevolgen daarvan voor de mul-
tiraciale samenleving'.
De synodale commissie ging dat niet
ver genoeg. Zij stelde voor (net als de
wereldraad in 1972 en de Nederlandse
raad van kerken in 1973 deed), emi
gratie naar Zuidelijk Afrika te ontra
den. De komst van blanken betekent
verscherping van de rassendiscrimina
tie op de arbeidsmarkt.
Gewetensnood
'Is u en al die betrokke persone van
suiwer blanke afkoms?' Voor de com
missie is het onderschrijven van een
immigratieformulier, waarop zo'n
vraag voorkomt, in strijd met het
evangelie van Jezus Christus. En ver
der meende de commissie, dat een
christen, die uit vrije wil onder de
apartheidswetgeving gaat leven, wel
in gewetensnood moet raken, wanneer
hij met al zijn medemensen wil om-
Ds. J. Drost
gaan als i
Gods.
gelijkwaardige schepselen
Prof. Van der Walt drong erop aan,
oud-Nederlanders in Zuid-Afrika nu
eens te vragen naar hun ervaringen
met de apartheid. Waarom hebt u
geen contact opgenomen met de ker
ken, ook de niet-blanke, vroeg hij. De
ontwikkeling in Zuid-Afrika gaat de
goede kant uit. Wij hebben juist
behoefte aan kritiek, maar doet u het
in de geest van solidariteit, niet van
boycot. Met een variant op een uit
spraak van prof. Albeda inzake de
investeringen zei prof. Van der Walt:
'Ik ben zo bang, dat juist die mensen,
die het meest geneigd zijn zo'n syno
daal advies op te volgen, de mensen
zijn, die wij het liefst in Zuid-Afrika
zouden willen zien.'
Prof. dr. D. Nauta voelde het meest
voor de koers van deputaten: de leden
op hun eigen verantwoordelijkheid
wijzen en de beslissing aan hen laten.
Hij vond het niet tot de competentie
van de kerk behoren, over de politie
ke konsekwenties te oordelen.
Prof. dr. J. Verkuyl citeerde daarente
gen Zuidafrikaanse regeringsrappor
ten, volgens welke 37 procent van de
blanke bevolkingsgroei ontstaat door
immigratie en dat dit 'de enige weg
is, waardoor Zuid-Afrika haar leiden
de positie kan behouden'. Afdammen
van de blanke immigratie zal de rege
ring dwingen, zwarten hogere jobs te
laten innemen. Minister Boersma
heeft het apparaat voor emigratie
naar Zuid-Afrika teniet gedaan. Ook
de vakbonden hebben zich tegen emi
gratie verklaard, aldus prof; Verkuyl.
Desinvestering
De kwestie van de desinvestering gaf
een wat moeizame discussie, waarbij
diverse sprekers hun economische on
deskundigheid beleden. De wereldraad
van kerken maakte in 1972 een eind
aan eigen investeringen in Zuidelijk
Afrika en drong tevens aan bij alle
lidkerken, christelijke instellingen en
indivuduele christenen buiten Zuidp-
lijk Afrika, al hun invloed aan te
wenden om investeringen in deze lan
den te staken. Economen, die allen
principieel de apartheid afwijzen, ver-
Nhacambo (5)
Mag ik de heer W. R. Koppe van
repliek dienen. In het najaar van 1939
zijn een Amsterdamse inspecteur van
politie en een burgemeester in de
Achterhoek gearresteerd wegens uni
formsmokkel naar Duitsland! Op de
15de mei 1940 stond ik op de Boom
pjes. bij de Maasbrug in Rotterdam te
wachten op Duitse colonnes die de
brug over kwamen, ongeveer 14.30 u
's middags. Op een van die vrachtwa
gens in de colonne lagen dwars over
de laadruimte 6 dode soldaten met
het uniform van de Nederlandse in
fanterie! Gelooft u die paters in Mo
zambique maar, die er géén belang bij
hadden te vertellen wat zij weten. De
Portugese regering heeft er wél belang
bij om deze misdaden dood te zwij
gen!
Amsterdam
W. J. de Vries.
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Pers
Daqelijks bestuur: B. Bol. Den
Haag. dr. E. Bleumink, Paters-
wolde; mr G. C. van Dam.
Nootdorp; W. A. Fibbe. Rot
terdam j. Lanser, Utrecht:
drs. J. W. de Pous, Den Haag;
J Smallenbroek. Wassenaar.
Overige leden van het alge
meen bestuur: K. Abma, Am
sterdam; H. A. de Boer. IJmui-
den; Th. Brouwer, Assen; mr.
dr. J. Donner. Den Haag. J.
van Eibergen, Schaarsbergen;
mr. K. van Houten, Wagenm-
gen; ds. O. T. Hylkema, Bilt-
hoven; Jac. Huiisen. Delft:
mevrouw M. C. E. Klooster-
man-Fortgens, Voorschoten;
mevrouw J. G. Kraayeveid-
Wouters. Heerhugowaard;
prof. dr. G. N. Lammens.
Naarden; ds. F. H. Lands
man. Den Haag; H. de Mooij.
tenpost; mr. dr. J. Ozinga.
Lunteren; H. H. Wemmers.
Den Haag; drs. R. Zijlstra.
Oosterland (Zld.).
Directie:
Ing. O. Postma
F. Diemer
Hoofdredactie:
J. Tamminga
Hoofdkantoor B.V. De
Christelijke Pers, N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
A'dam. Postbus 859.
Telefoon 020-22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69 73 60 768). Gem.giro
Rijnsburg; H. Ottevanger, Bui-
X 500.
De redactie behoudt zich het recht
voor haar ter opname in deze rubriek
toegezonden meningsuitingen verkort
weer te geven. Bij publikatie wordt
met dc naam van de inzender onder
tekend. Brieven kunnen worden ge
stuurd aan hef secretariaat hoofdre
dactie Trouw/Kwartet, postbus 859.
Amsterdam.
Kruisverenigingen
Graag wil ik even terugkomen op uw
artikel over de kruisverenigingen, die
per 1 april met één landelijk bureau
gaan werken en die plaatselijk of
provinciaal al dikwijls een vorm van
samenwerking of integratie hebben
gevonden. Waar het mij om gaat, is
de zin, waarin gesteld wordt, dat het
de leden van de kruisverenigingen
blijkbaar meer gaat om het vakbe
kwaam werk van de wijkverpleegkun
dige dan om haar levensbeschouwing.
Zonder ook maar iets af te doen aan
de waardering voor deze vakbekwaam
heid meen ik toch, dat de zaak op
deze wijze ongenuanceerd is weergege
ven. In de eerste plaats blijkt uit het
rapport 'Beeld en gebruik van de
kruisverenigingen', hoe ingewikkeld
deze materie is. Wie voor integratie
pleit, hoeft daarmee beslist niet het
levensbeschouwelijk aspect in de zorg
prijs te geven. Het resultaat van be
doeld onderzoek kan, dacht ik, ook al
dus geïnterpreteerd worden, namelijk
dat onze Nederlandse wijkverpleegkun
digen. die door haar werk misschien
wel meer dan iemand anders in aan
raking komen met tal van persoonlij
ke problemen, blijkbaar zodanig in
haar optreden functioneren, dat het
overgrote deel van de bevolking er
geen bezwaar tegen heeft dit corps
zijn vertrouwen te geven. De landelij
ke kruisverenigingen zijn dan ook
niet van plan de levensbeschouwelijke
dimensie te verwaarlozen en hebben
alle drie in hun gezamenlijke beleids
voornemens uitgesproken, dat deze as
pecten in een verantwoorde maat
schappelijke gezondheidszorg onmis
baar zijn en daarin dienen opgenomen
te worden.
Utrecht
B. van Ginkel
Maximum-snelheid
Men begint nu weer aan de maxi
mumsnelheid te tornen en wijst dan
op Duitsland en Frankrijk. Om welke
reden? Hebben die landen zo'n goede
naam op het gebied van veilig rijden?
Waarom niet op Engeland en de Ver
enigde Staten gewezen? Daar was
vóór de oliecrisis 112 km al het
maximum; in de VS zelfs op enkele
uitzonderingen na 105 km per uur.
Op dat continent met zijn resuachtige
afstanden is nu 55 mijl (bijna 90 km)
de hoogst toegestane snelheid en voor
ons kleine landje zou 100 km nog t«
weinig zijn? Onzin!
Driebergen
W. A. G. Weststrate
Zarah Leander
In Tr/Kw van 19 maart schreef de
heer A. J. Klei over Zarah Leander
en dominee Huysman. Op bijzonder
onvriendelijke wijze poogt de schrij
ver het oud-synodelid der Ned. Herv.-
Kerk belachelijk te maken, omdat hij
het door ds. Huysman geciteerde ge
dicht van de predikant Molster ('Het
zonnetje van binnen') in het Purmer
kerkblad en in de editie Noord-Hol
land van 'Kerk en Wereld' uleveL
poëzie vond. Anders dan de heer Klei
geloof ik, dat velen in Purmer en
daarbuiten opgebeurd zijn door dit
mooie gedicht. Dat smaken verschil
len, blijkt uit de negatieve reactie
van dc heer Klei overduidelijk. Er
bestaat zo iets als een vrijzinnige
mentaliteit en ds. Huysman is van
deze mentaliteit een echte vertegen
woordiger: opgewekt, zonnig, mense
lijk en liberaal, kortom: een blijmoe
dig christen met een zonnetje van
binnen, dat naar buiten schijnt en
reeds vele verkwikt heeft. Blijkbaar
voelt de heer Klei meer voor de
oogewektheid. die van Zarah Leander
uitgaat, maar laat hij zich tevens
openstellen voor de opgewektheid van
ds Huysman, de zo gewaardeerde pre
dikant van Purmer, schoon anders
geaard dan de heer Klei.
Assen
dr. P. D. van Royen.
Chili (3)
De fractieleider van de AR, Aantjes
heeft mij telefonisch meegedeeld
na de tv-uitzending van het IKOR - dat
hij het absoluut niet eens is met de
uitspraak van prof. Diepenhorst inza
ke Chili. In genoemd programma
trachtte de heer Aantjes aan Van
Gorkum van de PPR duidelijk te
maken, dat het CDA gestoeld is op
duidelijke evangelische beginselen,
ontleend aan de bijbel. Zou van Gor
kum dan toch gelijk hebben als hij
het steeds verder afkalven van de
confessionele partijen wijt aan gebrek
aan duidelijke stellingname in belang
rijke ethisch-morele en sociaal-econo
mische zaken?
Den Helder D. S. Wolff
(ADVERTENTIE)
Schrijversportretten
Ofde Haagse Pose over de
Nederlandse literatuur. F.en collectief
van HP-mede\verkcrs schetste
portretten van Claus, Couperus,
Elsschot, Hermans, Mulisch, Vestdijk
en Wolkers. Portretten, die ontstonden
uit geduldig en nauwgezet onderzoek,
met oog voor detail cn kontekst. En
die opvallen door het oorspronkelijke
taalgebruik. Schrijversportretten,
344 bladzijden fascinerende informatie
over onze belangrijkste auteurs,
kompleet met bekende cn minder
bekende fotografische dokumenten,
ccn beknopte biografische en
bibliografische kalender en ccn
inleiding van W. L. Brugsma, voor
9.9° Hij elke boekhandel.
Een uitgave van Elsevier
schillen zeer van mening over de
juistheid cn de consequenties van dit
besluit.
De synodale commissie stelde zich
met deputaten, de 'Open Brief' van dr.
J. P. Feddema c.s., vakbonden en
werkgeversorganisaties op het stand
punt, dat de zwarte bevolking in
plaats van het terugtrekken van inves
teringen meer gebaat is met maat
schappelijke en sociale hervormingen
binnen en vanuit het bedrijfsleven
(het 'hervormingsmodel') Daarom ad
viseerde de commissie 'in de huidige
situatie' geen uitvoering te geven aan
de resolutie van de wereldraad.
Roversbende
Prof. Verkuyl vond dit advies nogal
ondoordacht. Hij wees als voorbeeld
op Namibië. Daar halen buitenlandse
maatschappijen de minerale rijkdom
men weg, mede door exploitatie van
de zwarte bevolking. Uit één bepaalde
mijn heeft de Tsumeb Mining Corpo
ration al voor een miljard dollar aan
metalen gedolven. Er worden fantasti
sche winsten gemaakt. Maar de 5000
zwarte arbeiders (trekarbeiders, die
niet samen mogen leven met hun
familie, in het land van hun geboor
te) verdienen 29 dollar in de maand.
In tien jaar zal deze mijn zijn uitge
put. Dan zal het erfgoed der Nami-
biërs zijn gedaald met twee miljard
dollar aan metalen, die de rijkdom
van de Verenigde Staten zullen heb
ben vermeerderd, maar het volk van
Namibië slechts drie procent hebben
opgebracht. Het is moeilijk, een eco
nomische operatie van deze aard te
onderscheiden van het optreden van
een gewapende roversbende, aldus
prof. Verkuyl.
Hij rekende het wel degelijk tot de
taak van de kerk, ethische kriteria
aan te leggen bij investeringen. Vijf
kriteria noemde hij: 1. de werkne
mers moeten met hun gezin niet ver
van hun werk kunnen wonen; 2. rede
lijke lonen, niet op basis van kleur of
ras, maar op basis van recht en
behoefte: 3. vakopleiding; 4. erken-
Prof. dr. J. Verkuyl
ning van zwarte vakbonden: 5. partici
patie in het nemen van beslissingen
in de richting van industriële demo-
kratie.
Ds. J. L. van Apeldoorn uit Bilhtoven
vond, dat de kerk niet de bevoegdheid
heeft, te oordelen over de economi
sche gevolgen van het terugtrekken
van investeringen voor de zwarte be
volking. Vanuit het evangelie is het
hervormingsmodel de enige weg, die
de kerk kan wijzen. Dr. Feddema, die
de hele discussie als gast van de
synode meemaakte, wees desinveste
ring af, omdat deze tactiek niet past
in de geweldloze strategie.
Altijd fout
Dr. J. P. Feddema
Prof. Nauta meende, dat 'wij met die
desinvesteringsresolutievan de wereld
raad niets te maken hebben. Dat is
een kwestie voor kerken in Engeland
of in Duitsland, die rijk zijn en hun
geld beleggen. Wat zij doen, is altijd
fout: of zij nu in Zuid-Afrika investe
ren of niet, want een kerk hoort niet
zoveel bezit te hebben,' aldus prof.
Nauta.
Het lag in de bedoeling, dat de syno
de gisteravond de discussie over Zuid-
Afrika zou afronden. Oud-hoofdleger-
predikant ds. J. Drost, thans verbon
den aan het werelddiakonaat, stelde
dc Zuidafrikaanse afgevaardigden nog
de vraag: 'Waarom toont u zich steeds
zo bang voor een bloedbad? 4,5 mil
joen zwarten behoren tot uw 'dochter
kerken' en nog zeer velen tot Engels
sprekende kerken. Zij zijn toch chris
tenen?'
Ter synode was nog een stuk, afkom
stig van de Zuidafrikaanse ambassade,
waarin niet ontkend werd, dat niet-
blanken moeilijk worden toegelaten.
'Deze mensen zouden zich niet kun
nen assimileren in de Zuidafrikaanse
samenleving met haar politiek van
'gescheiden ontwikkeling' (apartheid).
Het minder makkelijk toelaten van
geschoolde niet-blanken is daarom
geen discriminatie, maar is alleen in
hun eigen belang teneinde teleurstel
ling te voorkomen,' aldus de Zuidafri
kaanse ambassade.
DEN HAAG In een telegram aan
de ambassadeur van Zuid-Vietnam in
Den Haag heeft het Interkerkelijk
Vredes Beraad, waarbij negen kerken
zijn aangesloten, dringend gevraagd
om vrijlating van de driehonderd
boeddhistische monniken, die momen
teel gevangen zitten in de centrale
gevangenis van Saigon. Het IKV zegt
'grote eerbied' te hebben voor hun
actie van gebed en vasten, waarmee
de monniken kraoht bijzetten aan hun
verzoek om vrijlating.
JOHANNESBURG Dr. Lukas Vi
scher, het hoofd van de commissie
voor geloof en kerkorde van de wereld
raad van kerken, heeft verklaard het
besluit van de Zuidafrikaanse rege
ring geen gezagsdragers van de wereld
raad meer toe te laten, te betreuren.
In een door' de Zuidafrikaanse raad
van kerken uitgegeven verklaring zei
dr. Vischer, dat hij geen reden had
om aan te nemen, dat zijn bezoek aan
Zuid-Afrika aanleiding'tot het besluit
van de regering is geweest.
Hij zei, dat hij in Zuid-Afrika niets
had gezegd wat niet al bekend was.
Hij had geprobeerd de contacten tus
sen de wereldraad en de Zuidafrikaan
se kerken uit te breiden en het
program tegen het racisme van de
wereldraad te plaatsen in de bredere
samenhang van het totaal aan activi
teiten van de raad.
Vischer zei, dat hij er namens de
wereldraad met nadruk op wilde wij
zen, dat het nog steeds zijn wens is
de dialoog voort te zetten. 'Wij be
treuren, dat de Zuidafrikaanse rege
ring deze dialoog moeilijker wil ma
ken door een overwogen bestuurlijke
maatregel', voegde hij eraan toe.
'Kerk mag bij onrecht
niet zwijgen'
MADRID De kerk in Spanje heeft
de plicht zich uit te spreken tegen
sociale onrechtvaardigheid, zelfs als ze
daarom zou worden aangevallen, zo
verklaarde zondag de aartsbisschop
van Madrid, kardinaal Vincente Enri
que y Tarancon, in een preek tijdens
een mis in een arbeiderswijk.
Waarnemers zien in zijn woorden een
duidelijke verwijzing naar het conflict
tussen kerk en staat het ergste uit
de spaanse co'ntemporaine geschiede
nis naar aanleiding van de verdedi
ging van de bisschop Anoveros van de
culturele vrijheden van de Basken en
de aanval daarop door de regering.
De kerk is volgens kardinaal Enrique
de standaarddrager van liefde, vrij
heid, rechtvaardigheid en vrede. Ver
deeldheid ontstond door 'sommigen
die niet willen dat de waarheid wordt
gepreekt wanneer zij erdoor gekwetst
worden'. Premier Navarro waarschuw
de in februari, dat hij geen inmen
ging van de kerk in tijdelijke zaken
zou dulden.
Van een onzer redacteuren
ROME De Italiaanse politie heeft
vorige week in de provincies Agrigen-
to, Siracusa, Napels, Ferrara, Milaan,
Rieti cn Frosinone bij verscheidene
dominees huiszoeking verricht. Ande
re predikanten moesten voor verhoor
op het politiebureau verschijnen. De
politie wilde weten hoeveel leden de
gemeentes hadden, hoeveel personen
de kerkdiensten bijwoonden, de om
vang van kerkelijke bezittingen en in
sommige gevallen zelfs de namen van
de kerkeraden.
Zuidafrikaanse afgevaardigden over anti-racismefonds:
A an een onzer verslaggevers
LLNTEREN Hoe hebben de Zuidafrikaanse afgevaardigden liet debat in de gereformeerde synode
over het anti-racismefonds ervaren? Hun algemene indrukken: het klimaat waarin de besprekingen
gehouden zijn was uitstekend; er kon openhartig en kritisch met elkaar gepraat worden aan de band
van een rapport dat goed was voorbereid.
Maar bij de discussie kregen ze toch
telkens heel sterk de in druk van veel
synodeleden: U denkt eenzijdig. U
bent niet volledig geïnformeerd. U
rukt de dingen uit hun verband.
Dr. J. S. Gericke, vice-voorzitter van
de synode der N.G.-kerken in Zuid-
Afrika, zou drie soorten mensen wil
len onderscheiden die in Nederland
en ook in deze synode over Zuid-Afrika
praten. Er zijn gesprekspartners die
achter het beleid in zijn land staan,
met wie natuurlijk het makkelijkst te
praten valt. Dan is er een heel grote
categorie die zeer open staat voor de
problematiek, maar zich een onvol
doende oordeel kan vormen en als het
ware voortdurend op zoek is naar
informatie.
Tenslotte is er naar zijn mening eeh
heel kleine groep, dat al een (contro
versieel) standpunt heeft, waar echter
niet meer aan getornd mag worden,
hoeveel tegenargumenten je ook aan
draagt. Daarmee is de dialoog onmo
gelijk. Maar het gesprek met de ande
re groepen moet doorgaan, vooral ook
in het persoonlijke vlak, zoals het ook
nu weer is gebeurd.
Eenzijdig
zeggen: je moet eerst een tijd in Zuid-
Afrika geweest zijn om te kunnen
oordelen. Je kunt rustig uitgaan van
de feiten, maar dan ook de volledige
feiten. Eigenlijk zou hij voor een
gedachtenwisseling met de broeders in
Nederland, de voorkeur geven aan
een besloten conferentie van kerk tot
kerk met een gezamenlijke voorberei
ding en zonder pers, radio en tv.
Desgevraagd merkte dr. Gericke over
het Christelijk instituut van dr.
Beyers Naudé op, de sympathie daar
voor in Nederland wel te kunnen
begrijpen, 'omdat u het insti
tuut ziet als een van de weinige
bruggenbouwers tussen de verschillen
de rassen'. Maar de N.G.-kerken heb
ben ook hun organen, die hiermee
bezig zijn. Alleen deze krijgen in
Nederland waardering noch publici
teit. De kerken hebben wel degelijk
hun eigen 'machinerie' om op alle
vlakken de gesprekken daarover te
voeren.
De algemene onvriendelijkheid
Nobelprijswinnaar Konrad L
heeft het geweten van onze bf
ving onderzocht Wij worden bed
door ont-menselijking, is zijn co.-a
sie in zijn boek 'De acht doodz<
van de beschaafde mensheid'. D«»
ste doodzonde is gelegen op h< ;n
bied van de overbevolking. Deze y(
bereidelde voortgang om mense ue]
wereld te brengen leidt volgei rte
geleerde tot een overdaad aan iriL,
lijke kontakten en het gevaar
op een in principe on-menselijk
ze tegen te beschermen. Hij hee£,ia
in dit verband over de algemen ,e
vriendelijkheid die wij in de
steden zien en die duidelijk even
is aan de dichtheid van de op b^ir
de plaatsen samengepakte mensei ,e]
sa's. Vroeger werden de steden
oordeeld op hun notoire zondij
'Hij is naar de grote stad gegaan'
een mededeling die op menig
maar voor één uitleg vatbaar wa r.i
een ongunstige. De grote stad w#,.
Breeveertien van onze samenli
Nu voegt zich daarbij een ande
zwaar: de algemene onvriendelijl
Men kan stellen dat dit nier
privilege is van de grote stad. Bi j
de delen van het platteland,
alleen in onze eigen onmidder
omgeving kunnen eveneens aan^_
maken op deze karakteristiek.
heeft Lorenz in zoverre gelijk da
de grote steden te dicht bevolkt|~
nen zijn. Voeg daarbij hun
uitgroeiing, zodat men er bijnal
meer uit kan en het beeld is|
pleet. Wij woonden vroeger
straat die men nu het centrum vl
stad noemt. Maar vlak achter on(
een donker pad, dat naar een i
leidde. Ik stelde me daar de bil
geschiedenissen voor, van JordaaT
standen tot de geboorte in Bethll
Dat is verdwenen. We wonen r
opeen en zonder geheimen. Dat I
een eskalatie van agressiviteit.!
schien moeten we er eens met
op letten. Onze stad hoeft ni#ï
schoon te zijn ook daarvoor z
het verleden wel eens keurige i
gevoerd als we er maar eeni
beetje meer op uit zijn om vrit
lijkheid aan de dag te leggen. Daf
een stuk schelen. En daar kang
daag mee begonnen worden,
gemakkelijk.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Polsbroek: C. Ti|
borst, kand. te Waarder.
Bedankt voor Monster: K. Schippl
Dordrecht.
Afscheid op 31 maart van Valburfcl
Vink, ber. te Genderen; op 3
van Nieuw-Lekkerland: Tj. de
ber. te Garderen.
Intrede te Workum: P. Vroegindll
uit Oudega (classis Sneek); te pi
denmeer: P. Datema uit Nijverda|
Besoyen: J. Ouwendijk uit Den J
mei; te Eemnes-buiten: L.
kand. uit Laren (NH); te Holtei
Schellevis, kand. aldaar; te Auj
nusga: J. Hofstra, kand. aldaar.
Bevestiging te 's-Gravenhage (d<
pastoraat): F. A. L. Franken uit
brugge. Beroepbaar T. B. Hop, G
Leliestraat 121 A, Groningen.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Bolnes: L. J. G. IJk
Vrouwenpolder.
Beroepen: te Noordeloos-Ottolan
R. V. Schuddebeurs te Dordrecht
Aangenomen naar Nieuwegein:
Dijkstra te Zetten (streekgem Mi
Betuwe); naar Zweeloo: P. A. C.
gers kand. te Haarlem.
Intrede te De Wilp: H. Klein li
uit Kampen; te Kommerzijl: J.
Houwelingen, kand. uit Giessenb
te Nijkerkerveen (tijdelijke die I
G. Morsink em. pred. uit Halfweg
GEREF. KERKEN (VRIJG. B.V.l
Aangenomen naar Zaandam: J. C.
se te Velp (nadere beslissing)'.
EV. LUTHERSE KERK
Ordening op 31 maart te Amster
van proponent K. v. d. Horst,
te Delft.
CHR. GEREF. KERKEN
Intrede op 3 april te Bennekora
Bilkes te Zaandam.
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Intrede te Groningen-Z.: K. Ded'
te Rijsburg.
GEREF. GEMEENTEN
Intrede op 3 april te Elspeei
Vogelaar te 's-Gravenpolder.
"t)l
Vrije kritiek
Mét dr. Gericke, moest ook prof. Tj.
van der Walt van de Dopperkerk
constateren, dat het rapport, hoe goed
ook bedoeld, zijns inziens mank gaat
aan ernstige eenzijdigheid ten opzich
te van het gebruik van bepaalde bron
nen, de weergave van de wetgeving,
het hanteren van (verouderde) statis
tieken. Zo kan wellicht gerechtvaar-
Dr. J. S. Gericke
digde kritiek op Zuid-Afrika alleen
maar moeilijker overkomen, omdat de
basis-waarop niet voldoende objectief
is.
In dat verband merkt dr. J. O'Brien
Geldehuis, eveneens moderamenlid
van de synode der N.G.-kerken op, dat
hij heus niet tot diegenen behoort die
Overigens wilde dr. Gericke zich van
veel commentaar op het Christelijk
instituut onthouden, omdat het onder
werp van een officieel onderzoek is.
Wel wilde hij desgevraagd nog kwijt,
dat het Christelijk instituut net zo
goed in beginsel het recht van vrije
kritiek toekomt, waarom niet. Alleen:
naar dr. Gericke's mening doet het
dat op dusdanige manier, dat het in
zijn pogingen verongelukt en meer
hinderend dan hulpverlenend bij het
bruggen bouwen bezig is.
A. Viruly - Normandisch Fretf
Uitgave: Strengholt. Prijs: 17,50.rP
De voormalige vlieger Viruly
weer eens een duik in z'n rijke
den genomen. Dat heeft geresuli
in een reeks verhalen, die nogal
sofisch zijn getint Ronduit voorti
lijk zijn 'Cruise over de Golf', 'R
door Soissons' en 'Absurde veiligl
Levenschetsen, ontmoetingen van
door het leven gerijpte man met
en daar de vluchtige schijnwerpei
een vliegpionier, zoals Evert van II
thans een tachtiger, in het raam®,'
een tragisch-komisch gebeuren j®
Schiphol tijdens de oorlogsdagen'-
1940. Een ander oorlogsverhaal,^
humoristisch bericht over psychi^j
in het Engeland van de invasie,
geleid tot het titelverhaal. Van
zuiverheid is het genoemde venD
'Absurde veiligheid', een ontmo<
van de schrijver met een Benedii
se monnik in Vaals én een Boedi
tische in New Delhi. Een bundel,
men met een glimlach van waarde*;?
leest.
■tb
|ere
|z.j
