IRITSE KIJK OP 'HOLLANDSE MOED'
Jonge
Bols
DUJARDIN
viaux extra
DU JAR DIN
Afzetmogelijkheden voor
ijzergieterijen zijn
in ons land onvoldoende
Bas de Gaay Fortman
voor globaal akkoord
GUARDIAN EXTRA1
Dutch courage
Nog geen spoor in
moordzaak-Best
Kruisinga: beleid
niet rechtvaardig
Land waar je zelden een agent tegenkomt en waar alles kan...
Perspectiefonderzoek toont aan:
Rechter: gemeente
hoeft Proloog geen
subsidie te geven
Auto tegen trekker
Méér controles door
Hoogeveense politie
r. Burger:
irdige man op
eftijd zonder
gen mening..
DitisNeerlands
zachtste borrel
In 1973 werden
meer misdrijven
opgelost
jjjiOlTW/KWARTET DONDERDAG 14 MAART 1974
HIMNïENLAiNliD DRL15
meH"nS*
,rtll„dvan»
535®^
bijjon4et^
(ADVERTENTIE)
VAN WENNEKER ROOSENDAAL I
Dit is het gevolg van een te verwach
ten stijging van de import door een
verdere integratie van de Europese
markt. Aldus blijkt uit een perspectief-
onderzoek, uitgevoerd in de Neder
landse ijzergieterij-industrie in op
dracht van de Algemene Vereniging
van Nederlandse Gieterijen (AV-
NEG).
Volgens het thans verschenen rapport
opent deze verdere integratie overi
gens steeds meer mc gelijkheden voor
afzet van ijzergietwerk in het buiten
land door dié ijzergieterijen, die in
staat zijn zich internationaal concur
rerend op te stellen. In feite profi
teert slechts een beperkt aantal ijzer
gieterijen van deze exportmogelijkhe
den aangezien het merendeel van de
bedrijven in deze branche niet of nau
welijks tot marktbewerking in het
buitenland is overgegaan en zich hier
op nog onvoldoende heeft ingesteld.
Deze ijzergieterijen worden in ons
land geconfronteerd met een afzet
markt die geen groei meer vertoont.
De Nederlandse ijzergieterijen moeten
trachten, aldus het rapport, een bezet
ting te vinden voor de jaarlijks toene
mende capaciteit als gevolg van het
streven naar produktiviteitsverhoging
door middel van diepte-investeringen
(die veelal automatisch capaciteitsver
groting met zich brengen). Deze diep
te-investeringen zijn noodzakelijk om
de kostenstijgingen, die niet in de
prijzen kunnen werden doorberekend,
op te vangen.
Dit nu betekent dat de groei van de
afzetmogelijkheden onvoldoende is
voro de noodzakelijke produktiviteits-
toeneming, teneinde een aanvaard
baar rentabiliteitsniveau van de be
drijven te bereiken. Verder, dat pro-
duktiviteitsgroei en gelijktijdig in-
stand houden van de werkgelegenheid
BEST De politie is nog geen stap
dichter gekomen bij de oplossing van
de moord op de 60-jarlge mevrouw
Petra van de Biggelaar uit Best. Een
grootscheeps opgezet onderzoek heeft
niets opgeleverd.
Het motief is nog steeds onbekend.
Evenmin heeft men nauwkeurig kun
nen reconstrueren wat precies in de
winkel in huishoudelijke artikelen is
voorgevallen.
Het slachtoffer, gehuwd en moeder
van drie kinderen was op het moment
van het gebeurde alleen in de winkel,
die eigendom is van haar schoonzoon.
Zij verving het winkelmeisje, dat een
vrije dag had. De politie heeft geruch
ten dat de vrouw eerder door een on
bekende man zou zijn lastig gevallen
niet kunnen bevestigen. Daarom
neemt men voorlopig aan dat roof het
motief van de jonge dader is geweest.
Voorzover men echter heeft kunnen
nagaan wordt uit de winkel niets ver
mist. De vermoedelijke dader heeft
wel in de winkel een portemonnee
verloren met darin een gouden tien
tje met de beeltenis van koningin Wil-
helmina. Naar de herkomst van het
moordwapen, een groot mes, wordt
eveneens een onderzoek ingesteld dat
overigens evenmin resultaat heeft op
geleverd.
Van onze parleraentsredactie
BEEKBERGEN Dr. R. J. H. Krui-
singa, fractieleider van de CHU in de
Tweede Kamer, heeft zijn kruis
tocht tegen het kabinet voorge
zet. In Beekbergen beschuldigde hij
het kabinet van het voeren van een
niet rechtvaardige economische-sociale
politiek. Op het terrein van de mid
denstand en de landbouw heeft het
kabinet de grenzen van wat de CHU
rechtvaardig vindt overschreden, al
dus de fractieleider. Het beleid voor
de landbouw noemde de heer Kruisin
ga zeer slecht. Hij vervolgde: 'De
CHU heeft dat in de Kamer ook
voortdurend aan premier Den Uyl
voorgehouden'. Het kabinet richt zich
wat de inkomensverbetering betreft
niet tot het gehele Nederlandse volk.
De middenstand en landbouw worden
namelijk uitgezonderd. 'Dat is meten
met twee maten', aldus de fractielei
der.
\nder de kop 'Dutch courage' Holland-
\moed) verscheen in de Engelse krant
Guardian een pagina-lange beschrij-
\ng van 'het gedrag en de aspiraties van
t moderne Holland'. Opgesierd met
ditionele plaatjes van klompen, mo-
klederdrachten, de walletjes en de
i in Amsterdam en de overbekende
paard-en-tvagen schreef Keith Botsford
een aantal opmerkelijke dingen over ons
kikkerlandje.
Nederland schijnt bij de Engelsen, en
overigens bij de meeste buitenlanders,
nog steeds de indruk te maken een land
te zijn waar alles kan en waar alles mo
gelijk is. Er blijken voorstellingen te be
staan als zou in Nederland het gebruik
van drugs toegestaan zijn en als zou je
in Nederland zelden een politieagent te
genkomen.
In het verhaal worden enkele vage per
soonlijkheden als een ex-rector, een dr.
D., een professor en een dr. L. als zegs
lieden geciteerd. Uit wat zij zeggen zou
je kunnen afleiden dat elke Nederlan
der onderwijs zou volgen van kleuter
school tot en met universiteit. En benoe
mingen van 'marxistische lectoren en
medewerkers aan universiteiten' zouden
'niet van de lucht zijn'.
Hieronder een paar citaten uit dit ar
tikel.
DEN HAAG Hoewel de vraag naar ijzergietwerk in de komende
jaren een kleine toeneming te zien zal geven, zal de produktie van
Nederlandse ijzergieterijen voor de Nederlandse markt bij onge
wijzigd beleid en een ongewijzigd gedrag van de afnemers naar
verwachting gelijk blijven in opbrengstwaarde (in constante prijzen
van 1971).
alleen mogelijk is door exportvergro
ting en importvervanging.
Het rapport stelt, dat de bedrijfstak
thans wordt geconfronteerd met de
volgende problemen: 1. het geringe
groeitempo van de bedrijfstak; 2. de
grote conjunctuurgevoeligheid; 3. de
zwakke positie van de branche t.a.v.
de grond- en hulpstoffenvoorziening
en 4. de concurrentievervalsing van
uit het buitenland. Het acht het van
belang voer de ijzergieterij-industrie
als men ook voor de Nederlandse jon
geren aantrekkelijk wil worden, de
image in de arbeidsmarkt te verbete
ren.
Van een verslaggever
DEN BOSCH De gemeente Eind
hoven hoeft de subsidie aan de to
neelvereniging Proloog voor het sei
zoen 1974-75 niet voort te zetten. Dit
heeft de president van de rechtbank
in Den Bosch, mr. M. Cremers, giste
ren bepaald in het kort geding dat de
Eindhovense toneelgroep tegen de ge
meente had aangespannen. De groep
is veroordeeld in de kosten van het
geding, 500 gulden.
Van een verslaggever
HOLTEN De 26-jarige H. D. Slui
ter uit Holten is om het leven geko
men, toen hij met zijn auto tegen de
aanhangwagen van een landbouwtrek
ker reed. Het ongeluk gebeurde toen
de landbouwtrekker de E-8 overstak.
In de chaos botsten nog ongeveer
twintig andere auto's op elkaar. De
inzittenden hiervan bleven ongedeerd.
HEMMEN De 29-jarige A. Peters
uit Nijmegen is om het leven geko
men, toen zijn auto op rijksweg 73 bij
Venlo frontaal werd aangereden door
een andere wagen.
HOOGEVEEN In Hoogeveen wer
den in januari en februari door de
politie tachtig auto's aan het verkeer
onttrokken en doorgestuurd naar de
sloper. Hiervan stonden er dertig als
wrakken langs d eweg, die door de
reinigingscontroleur uit de circulatie
werden genomen. De overive auto's
werden nog gebruikt. Vorig jaar wer
den ruim vijfhonderd auto's onder
zocht op technische gebreken. In de
eerste twee maanden van dit jaar is
dat aantal al honderdvijfentwintig.
Volgens de politie komt dat niet in
de eerste plaats door de toestand
waarin het wagenpark verkeert, maar
vooral door de gewijzigde opzet van
de surveillance dienst, waardoor er
meer controles worden verricht.
I psterdain is een mengelmoes,
en bazaar van in Afghaanse kle-
- ij gehulde drop-outs, een heel
nid-Oost-Aziatisch gamelan -or-
st, met kleurvolle kleder-
acht, het grootste mengsel aan
ssen dat ik ooit gezien heb bui-
n Brazilië.
ssen sexshops, bordelen, antiekzaak-
banken en bars, vier op een rij,
levendig wereldje van lang sluik
ir en alarmerend uitlopende baar-
i, fluwelen gordijn-dunne kaftans,
krap gesneden zijden jurken en
litterend gebatikte sarongs en ge
lilde Indonesische rijsttafels, bestaat
die andere, prominentere helft van
stad: die vele malen geportretteer-
voorname figuren op de voorgrond
het Nederlandse leven, de bur-
die de stad bouwden, haar schil-
opdrachten gaven, dichters en
ci, die haar filosofen en weten-
jpsmensen steunden, haar ketters
radicalen tolereerden, mannen van
elijkheid nuchterheid en enorme
ilde, die vandaag de dag nog, zij
zonder witte plooikraag, het we-
van de natie beheersen,
is iets schijnbaar gerieflijks aan de
ere voortgang van het Nederlandse
•n. Maar ook iets wat onwerkelijks,
stabiele zorgeloze maatschappij is
iets dat jongelui, van waar dan
wensen. Velen van hen worden,
in het buurland Duitsland, gron-
verveeld door het brave en be-
flijke van de traditionele Holland-
nanier van leven, het knusse ge-
pper, de gelijkvormige machtsba-
'Beschermd en gesubsidieerd van
wieg tot het graf', was Fresco's
leel over de jongelui. 'Te sterk ge-
nd en te gespecialiseerd' zei de
ictor: 'Al waar ze over denken is
en carrière maken. Cultuur bete
ra niets voor ze.'
verschijnen uit de perfecte 'twee
■I eren dragende baarmoeder' als ze
lidaten zijn voor een hogere graad
■ijl Midden-Klasse zijn.' Van dan af
ze bijna dertig zijn, worden ze op-
led alsof er de dood op staat: zes
op de lagere school; op hun
ilfde voor nóg eens zes jaar wat
stal acht jaar wordt, naar de mid-
are school. Dan, na de militaire
st de universiteit, die zonder kwa-
itie toegankelijk is voor iedereen,
tijn geen toelatingsexamens: het
e dat hen kan overkomen is wach-
op plaatsing, wat nooit langer dan
jaar duurt. Na de universiteit
er nog post-doctorale studies. Dan
het regelrecht naar het uitgeko-
hoekje.
JIGELINGEN'
lat het onderwijssysteem zoveel
elingen bevat is het geen groot
der dat het meeste protest gecon-
reerd is op de universiteiten,
al onder het 'bijnaproletariaat.'
er bij een nieuwe vacature ge
ld wordt, en daarbij studenten en
mschappelijk medewerkers een
e en behoorlijk samenhangende
rderheid hebben, kan soort soort
en. Het is niet ongebruikelijk dat
advertenties ziet als:'Gevraagd,
or in sociologie, ingevoerd in Marx-
ehe leer'.
annemelijk als het voor een schil-
of beeldhouwer uit de vrije markt-
oede van Parijs of New York
lijken, komt een Hollandse schil-
die alleen twee jaar kunstacade-
behoeft te hebben doorlopen en
moet houden na het behalen van
iraad twee jaar geen baan te ac-
eren (zodoende zijn toewijding
de kunst bewijzend) in aarmer-
om van de overheid gratis te
angen alle gerei dat hij nodig
t, een vergoeding voor huishuur,
pensioen voor hej leven en de
tische zekerheid van door de
verleende opdrachten zo wordt
op zijn eigen gesubsidieerde ma-
een radicale criticus van de hand
'^khem voedt.
leeft vrij comfortabel in een
t en bevallig ruim, eenvoudig ate-
V in het hart van Amsterdam; schil-
fjjQj, wanneer hij in de stemming is,
J nhopingen van spatten in het wil-
veg op grote linnen doeken en
leer hij niet demonstreert tegen
mvapens op Nederlandse bodem,
Ie straat op gaat voor Al lende,
,'t hij een groot deel van zijn da-
en nachten door in miezerige
z^ep ruikende café's, enorme
ilheden Amstelbier drinkend.
Tden getolereerd en voor hen is
ïtie de pest. Maar kun je pro-
ren tegen tolerantie? We hebben
J behoorlijk nationale gezond-
iJpzorg, waarom protesteren ze daar
tegen?' Maar dr. D. is een soci-
emocraat van de oude school en
ïongelui hebben geen belang in
orisme' (leer, dat de verbetering
i „i de wereld door menselijk streven
J»S üflk is, red).
J kan hier zo vervelend zijn 'fluis-
i een vriend van V. G. mij ver-
:huldigend toe.' De politiek doet
linste iets, is het niet?'
de meeste Nederlandse politici
van dezelfde soort als de rest van
de bevolking. Ze hebben weinig pro
fiel; zijn onopvallend; wijzen op een
bescheiden geschipper van grote gesle
penheid; het profiel biedt niet veel
ruimte voor persoonlijke ambitie
(Zou één Europeaan op de honderd
duizend de naam van de Nederlandse
premier kunnen noemen?) maar
speelt van alles klaar, langzaam, be
kwaam en niet zenuwachtig. Daar er
zoveel politieke groeperingen in Ne
derland zijn als er stemmers zijn, is
er een broedsel van agiterende anti
politici in de beide Kamers, zoals dr.
D. zei: De Hollandse manier om iets
te doen is ze in het systeem te vlech
ten.' Weinig Nederlandse stemmers
zijn in enig opzicht 'ideologisch', ze
vertegenwoordigen graden van ver
schil over fundamentele sociale, eco
nomische en politieke beleid waarover
de meerderheid van het Nederlandse
volk het grotendeels eens is.
Nadat dr. D. verkondigd had dat alle
Nederlanders als zc over dat alles
dachten onmiddellijk zouden erken
nen dat ze 'in de beste van alle werel
den' leefden, vroeg ik hem of hij zich
niet bezwaard voelde door ongenoegen
of schuld: niet één onrechtvaardig
heid, sociaal of economisch, die
schreeuwt om een oplossing? Hij
dacht met karakteristieke Hollandse
omzichtigheid en antwoordde toen
met absolute oprechtheid: 'Ik ben
overtuigd, 'Niet één.'
CRISIS
Om de essentiële Hollandse gave voor
praktische middelen te begrijpen,
geeft een recente crisis, die zes maan
den duurde en waarin de politici het
niet eens konden worden over een
nieuwe regering een goed beeld. De
Hollandse oplossing was voor de Ko
ningin het aanwijzen van een aardige
man op leeftijd (bedoeld zal zijn: mr.
Burger, redactie) een blozend type,
een man die door iedereen gerespec
teerd werd en die iedereen graag
mocht omdat hij geen vastberaden ei
gen opinies heeft. Deze monarchale
nuntius stelde de zaken in het parle
ment op orde en stelde stipt een lijst
op van ongeveer twintig punten waar
op de verschillende partijen die de
nieuwe regering zouden moeten vor
men geheel of gedeeltelijk verschil
den.
Punt voor punt besprak hij die lijst
met de leiders van elke partij en
vroeg e hoe ver ze bereid waren deze
of die weg te gaan; zouden de spoor
wegen zestig procent van de nationale
transportpolitiek uit moeten maken of
zouden ze vijfenvijftig procent accep
teren? Zo ging het voort de hele lijst
van punten af. Aan het eind toen de
extremen teruggebracht waren tot het
midden en alle compromissen waren
opgeteld, straalde hij en zei: 'Nu he
ren, ik denk .dat mijn taak beëindigd
is, dank u zeer. 'en de Hollanders
hadden een nieuwe regering. Zoals dr.
D. zei: 'Ik geloof niet dat het iets met
'politiek* te maken had in de zin van
het huidige gebruik van dat woord,
maar heel weinig politiek gemanoeu
vreer heeft daar iets mee te maken,
als het gaat om machtuitoefenen, niet
waar?'
Wij zijn het meest democratische land
in de wereld', zei dr. D. 'Vraag het el
ke willekeurige Hollander; 'Wie be
stuurt het land nu in werkelijkheid?'
en hij zal je het antwoord schuldig
blijven. Het feit is dat niet één per
soon, één groep, een macht in dit
land bestuurt. We hebben een plura
listische maatschappij, door de eeu
wen hebben we een soort aangeboren
balans bereikt; stad en land, rijk en
minder rijk, geboren Hollander (er
zijn er enkelen die bloed van Romei
nen, Joden, Spanjaarden, vanuit Afri
ka, Azië, Zuid-Amerika in hun aderen
hebben) en pas geïmmigreerden, ar
beiders en industriëlen, de paren be
staan zoals overal, maar het zijn geen
tegenpolen.
De Nederlandse taal, incluis het ver
wante Vlaams, behoort onder 's we
relds minderheids talen, zoals Uzbek
en Gaelic. De professor vraagt zich
soms af wat er gebeurt zou zijn als
Willem de Derde (Willem de Eerste
van Engeland) nakomelingen gehad
zou hebben: 'Er zou een Nederlands-
Engels groot plan kunnen zijn, een
gezamenlijke Anglo-Nederlandse taal
kunnen zijn om de wereld te domine
ren zoals het Engels dat nu doet, onze
parlementen zouden model zijn voor
de hele wereld.
Ah. wij Hollanders' zei de Professor'
wij 'zijn gered door geld. Het is onze
enige ware en overgebleven belang.
Onze voorvaderen bereisden de wereld
voor de handel en voor de ophoping
van rijkdom. Verdraagzaam als ze
thuis waren trokken ze er niet op uit
om de achterlijken te civiliseren: wat
was civilisatie voor hen? Het was de
som van wat men was. Zij hadden te
veel keizerlijke en bekeringsijverige
godsdienst thuis om te geloven dat zij
het waren die het Heilige Kruis droe
gen. Wat onze kooplui wilden was
rijkdom. Ze stichtten geen koloniën, al
leen handelsposten. Het leren aan in
boorlingen van onze taal en gewoon
ten vulde geen schatkist
'Welvarender dan Egypte en Rome in
hun hoogtijdagen hadden zij geen ve
rering van pracht en uiterlijke praal.
We blijven een volk dat slechts geluk
kig is binnen hun eigen huis.
Heine zei (vermoedelijk), dat Neder
land altijd ergens vijftig jaar te laat
was; Brahms zei dat het een plaats
was waar men voor het eten heen
ging, niet voor de muziek; de Hollan
ders zelf zijn er verontschuldigend
over, maar hebben weinig lust in ver
andering. Misschien zien ze zichzelf
voorbestemd voor bekering-redding;
ergens daarboven is het Uiteindelijke
Hollandse Innerlijk een schone nette
knusse, goed verlichte plaats, speciaal
voor hen die een meerderheid aan
goede dingen hebben gedaan, in het
openbaar, met een bepaalde hoeveel
heid aan bescheiden moed, zonder ge-
snoef.'
(ADVERTENTIE)
Van een verslaggever
DEN HAAG Het aantal misdrij
ven, dat vorig jaar bij de politie be
kend werd, is ten opzichte van 1972
toegenomen met 12 procent. Dit heeft
het centraal bureau voor de statistiek
(GBS) gisteren bekend gemaakt. In
1973 was het aantal misdrijven 383.000
en in 1972 343.000, waarmee het aan
tal misdrijven relatief gezien is toege
nomen.
De grootste toeneming vertonen de
vermogensmisdrijven: in vijf jaar is
het aantal verdubbeld, waarbij vooral
verschillende vormen van diefstal
daartoe hebben bijgedragen. Diefstal
met braak nam in 1973 toe van 27.600
tot 70.200, autodiefstal van 2700 tot
8150 en winkeldiefstal van 10.300 tot
14.300. In de sector agressieve misdrij
ven zijn die tegen het leven en ver
nieling de laatste vijf jaar verdub
beld.
Daarentegen werd een daling gecon
stateerd bij de seksuele misdrijven.
Deze categorie is sinds 1968 bijna
voortdurend teruggelopen. Uit de cij
fers van het CBS blijkt verder, dat
het aantal niet opgehelderde misdrij
ven ongeveer een derde van het totale
aantal is gebleven (in 1973 34 procenl
tegen 35 procent in 1972).
De politie constateerde vorig jaar
2.322.000 overtredingen. In ruim de
helft van het aantal gevallen werd
proces-verbaal opgemaakt. Van dit
aantal werden 814.000 overtredingen
door de politie met transacties afge
daan. Hierbij inde de politie 10.8 mil
joen gulden. De gemiddelde sterkte
van het personeel met opsporingsbe
voegdheid van rijks- en gemeentepoli
tie tenslotte was in 1973 ongeveer 24
procent meer dan tien jaar geleden.
PPR-fractieleider in nieuw boek:
DEN HAAG Bas de Gaay Fortman,
de fractieleider van de PPR, is tegen
het sluiten van een gedetailleerd re
geerakkoord (zoals Keerpunt '72) voor
de verkiezingen. In zo'n akkoord ko
men formuleringen voor, die dubbel
zinnig zijn. Een voorbeeld zijn de pas
sages over de kernwapens in Keer
punt, die verschillend worden uitge
legd. Dit is net zozeer kiezersbedrog
als het verzwijgen van het beleid, dat
men na de verkiezingen wil uitvoe
ren.
De PPR-fractieleider schrijft dit in
het boek 'Politiek op termijn', dat gis
teren door de acteur Jos de Vries ten
doop is gehouden. De Vries is de
man, die de politicus Bas de Gaay
Fortman les heeft gegeven in het
spreken in het openbaar.
Een bezwaar tegen het regeerakkoord
is, dat de partij nu weinig meer heeft
te zeggen. Maar gedurende de vier
jaar, dat de Tweede Kamer zit, moet
de invloed van de partij immers blij
ven bestaan. Daarom pleit Bas de
Gaay Fortman voor het vormen van
een coalitie vóór het houden van de
Kamerverkiezingen op extra-parlemen
taire basis. Er moet een globaal ak
koord komen.
De noodzakelijk compromissen wor
den na de verkiezingen door de frac
tie in het parlement gesloten en, zo
voegde hij er in een toelichting aan
toe, door de congressen van de partij
en goedgekeurd. De fractieleider van
de PPR, ziet in de toekomst in Neder
land twee soorten coalities, een recht
se en een linkse. Op het ogenblik zit
echter de vorming van de rechtse coa
litie er nauwelijks in, omdat DS'70 en
de CHU weinig neiging vertonen om
zich bij de WD aan te sluiten.
Voor het stelsel van twee coalities is
wel nodig, dat de KVP en ARP defi
nitief afzien van het plegen van part
nerruil in de politiek en als machts
middel de PvdA inruilen voor de
VVD of omgekeerd. Van de progres
sieve partijen mag dan worden ver
langd, dat zij aanvaarden, dat een
linkse coalitie niet mogelijk is zonder
samenwerking met de middenpartijen.
Bas de Gaay Fortman: 'Een voorhoe
de-partij als de PPR moet het be
staansrecht erkennen van remmende
partijen als KVP en ARP. 'Er zijn
kiezers, die voorzichtig aan maat
schappijvernieuwing willen doen'.
i*i;rhap> they S^llwmselVfi j»? prfdi-silniid lor
MlvaUon iwmïwJiSjï up there is the Dutch
Interior. nmnt. sorr.Xy KtUH BOÏörORDön the
attitudes and aspiration* ut snodorn KoUomi
