Maartje van Tijn trekt
riool van verleden open
dichtbij
Commentaar Moedige analyse van een onverwerkt verleden
Apart geld
Synode (1)
Synode (2)
D'66 wil regionale
gezondheidsdienst
het weer
Zachte lucht terug
weerrapporten
'er is een vrouw overkomen'
alternatief
record
democratie
1
TROUW/KWARTET VRIJDAG 22 FEBRUARI 1974
BINNENLAND
T5/K7
Het is niet de eerste maal dat de
Zuiaafrikaanse regering bezwaar
madkt. tegen de toevloed van kapitaal
met het doel menselijke nood te leni
gen of een stem te verschaffen aan
wie geen stem hebben. Een voorbeeld
dat nog in veler herinnering voort-
leeftJ is de zogenaamde 'ton van Luns'
voor slachtoffers van de rassenwetten,
die tien f jaar geleden reeds Vorsters
wrok opwekte.
Intussen gaat Zuid-Afrika via al zijn
organen voort zoveel mogelijk geld
naar zich toe te halen, dat besteed
kan worden in de mijnbouw en andere
industrie. Dat geld ondersteunt in het
algemeen de apartheid. Als Vorster
zijn zin krijgt, en als het parlement
zijn voorstellen1 aanvaardt, waar het
wel paar uitziet, dan kan gesteld wor
den, dat. Zuid-Afrika niet alleen dis
crimineert ten aanzien van het ras van
immigranten, maar ook inzake de
vloed van kapitaal, die het land bin
nenkomt. Het minste wat van het
wetsvoorstel gezegd kan worden, is,
dat het duidelijkheid verschaft.
Een 'duidelijkheid waarmee diegenen
hun voordeel kunnen doen, die nog
steeds menen dat investeringen in
Zuid-Afrika ook maar in de verste
verte als effect zullen hebben, dat zij
de apartheid ondergraven.
door C. G. van Zweden
AMSTERDAM 1945 staat geboekstaafd als het jaar van onze bevrijding. Maar voor mensen die
werkelijk de oorlog hebben gezien, is die bevrijding veel later gekomen; vaak kwam ze helemaal niet.
Maartje van Tijn (pseudoniem) heeft het relaas op geschreven van een vrouw, die na dertig jaar
overleeft Haar boek zal morgen verschijnen.
Hoewel de hervormde synode deze
week sympathie betuigde met boycot
actie? tegen bepaalde produkten, wei
gerde zij in haar besluit nu juist die
twee acties te noemen, waarmee Ne
derland internationaal eer heeft inge
legd, namelijk de boycot-outspan-actie
en de Angola-koffie-actie. Een be
scheidenheid die naar onze smaak te
ver gaat.
We; vragen ons af, of de hervormde
synode er verstandig aan heeft gedaan
de gereformeerde 'proeve' van een ge
loofsgetuigenis niet ter bespreking de
kefk in te sturen. Voor de binnen-
wacht mag dit een kwestie van metho-
dièk zijn. de buitenwacht en daar
hoort in dit geval de doorsnee-kerk
mens bij vertaalt de synodale af
wijzing gauw met: de hervormde kerk
belijdt dus heel wat anders dan de ge
reformeerd" kerken. En dat is nu net
niet waar.
Rectificatie
In ons commentaar 'Partijdiscipline'
van gisteren vermeldden wij, dat ex-
wethouder T. W. Hendriks van Gro
ningen voorkeursstemmen op zich had
verzameld bij de Tweede Kamerver
kiezingen, nadat hij als wethouder
was afgetreden. Dit speelde zich ech
ter af bij eerdere verkiezingen, dus
voordat hij aftrad. Hoewel dit de
strekking van ons commentaar onver
let laat, nemen wij deze feitelijke on
juistheid te moeten corrigeren.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAg Op het terrein van de
maatschappelijke gezondheidszorg,
waar talrijke organisaties elkaar in
hun werkzaamheden overlappen, is
het niet alleen wenselijk maar zelfs
noodzakelijk tot integratie te komen.
Hiertoe zullen regionale gezondheids
diensten moeten worden ingesteld, die
de taken van onder meer de provinci
ale kruisverenigingen, de gemeentelij
ke geneeskundige diensten en de
schoolgeneeskundige diensten kunnen
overemen.
De instelling van deze regionale dien
sten wordt bepleit in een globale
structuurschets van de gezondheids
zorg, die het wetenschappelijk bureau
van D'66 gisteren publiceerde. Hoe
groot het gebied moet zijn dat deze
diensten bestrijken, laat de nota nog
in het midden. Gedacht wordt aan ge
bieden met 500.000 inwoners, hoewel
het werkterrein ook kan samenvallen
met de nieuwe gewesten (met gemid
deld 300.000 inwoners). Als deze dis
trictsdiensten tot stand zijn gekomen,
zullen de taken van de GGD's zijn be
perkt tot beleidsvoorbereiding en de
zorg voor gemeenteambtenaren. De
districtsdiensten richten zich dan op
de bevolking als geheel.
In de structuurschets staat voorop dat
het accent van 'de gezondheidszorg
moet worden verlegd naar degenen
die de patiënten in eerste instantie
opvangen: de huisarts, de tandarts, de
vroedvrouw, de wijkverpleegster. Het
ziekenhuis, dat de huidige gezond
heidsverzorging zo duur maakt, is in
die schets het sluitstuk van de verzor
ging. Om die opvang in eerste instan
tie zo breed en zo efficiënt mogelijk
te maken, zullen bijvoorbeeld veran
deringen in de opleiding van ver
pleegkundigen en artsen moeten wor
den doorgevoerd. Zo zal de opleiding
van de verpleegkundige, nu nog een
goedkope arbeidskracht, moeten wor
den losgemaakt van de ziekenhuizen.
Met het versterken van die opvang
zou minder beslag behoeven te wor
den gelegd op dure ziekenhuisbedden.
Het Tweede-Kamerlid Jan Beekmans:
'Er zijn hiertoe indicaties. Bij een ge
zondheidscentrum in Venlo bijvoor
beeld is een maatschappelijk werker
aangesteld. Dat kostte wel wat geld.
maar het scheelde per jaar alleen al
twee ton aan verwijzingen naar speci
alisten.' Om hierover een beter in
zicht te krijgen wordt in de struc
tuurschets gepleit voor beter pnder-
zoek.
Het boekje bestaat in hoofdzaak uit
brieven, die door de hoofdpersoon,
Femke Cohen, zijn geschreven aan
een psychiater. Femke heeft een jood
se vader; ze zegt: 'geboren uit een
niet-joodse moeder en een joodse va
der, behoor ik tot geen van beide
communiteiten'. Zij overleeft de oor
log. Vraag echter niet hoe.
Haar vader, en haar joodse familiele
den, sterven in Auschwitz. Na de oor
log komt voor Femke de bevrijding
niet. Dan begint haar ellende pas
goed. Ze verdringt haar (niet ver
werkte) oorlogsverleden, ze werkt om
te werken, studeert om te vergeten,
ze trouwt, ofschoon ze lesbisch is, ze
krijgt negen kinderen bij een man die
niet van haar houdt, die lijdt aan een
permanente emotionele ondervoeding
en die geestelijk en spiritueel niet
aan zijn vrouw kan tippen. Deze man
kleineert haar, en vernedert haar stel
selmatig.
Het leven van Femke bestaat tenslotte
uit een belt van verdrongen leed en
ellende, met als bovenbouw een hel
van een huwelijk. Een hel die op een
hel is gefundeerd. In 1973 moet haar
man worden opgenomen in een
psychiatrisch ziekenhuis. Op dat mo
ment begint Femke brieven te schrij
ven aan zijn behandelende psychiater.
Die brieven bestaan vrijwel steeds uit
een droom en een commentaar op die
droom. Wat Femke in feite doet, is
haar eigen droomleven, ten overstaan
van een psychiater, analyseren. Ver
drongen leed barst door dikke lagen
van conventies heen, het riool gaat
open, en een eenzame vrouw staat
voor de onontwijkbare consequentie:
orde op zaken stellen, of sterven.
Maar haar verleden 'is te wreed om
zomaar in woorden te vatten. Daarom
heeft die uitbarsting de vorm gekre
gen van een lange reeks dromen. Met
de symbooltaal, die hecht verbonden
is met het karakteristieke levenspa
troon van Femke Cohen, weet de bui
tenstaander natuurlijk geen raad; hij
weet zelfs geen raad met zijn eigen
droomtaal.
Femke Cohen brengt echter de meer
dan middelmatige moed op haar dro
men te 'vertalen' en hun symbolen te
verstaan.
Dat hangt natuurlijk ook samen met
wat ik net schreef: ze had geen keus.
Het was orde op zaken, of sterven.
Femke heeft talrijke keren langs ver-
lokkkend, donker water gelopen. Ze
heeft de verleiding ternauwernood
kunnen weerstaan. Maar ze kan zeg
gen: 'Ik leef nog". Dat heeft ze te dan
ken aan die moed. Ze heeft de onver
schrokkenheid gehad haar gedesinte
greerde leven uit te stallen, om als
het ware haar naam te spellen en ant
woord te vinden op die intrigerende
vraag: Wie ben ik? Wat bij dit proces
naar boven komt aan geestelijk en
physiek geweld, laat zich niet zomaar
uitmeten.
Hoe kan het zover met deze Femke
Cohen komen? Ze zegt: 'Ik heb geen
enkel recht gehad om heelhuids, en
zelfs zonder kampervaringen de oor
log door te komen. Dus heb ik mijn
eigen privekampje ingericht: mijn hu
welijk* (18).
Femke heeft een gelukkige jeugd ge
had. Haar vader was hoofd van een
school, strijdbaar socialist en een man
met geestelijke standing. Het laatste
wat van hem bekend is geworden is
dit, dat hij zelfs in Auschwitz neg le
zingen gaf over Multatuli en Frank
van der Goes. Femke vertelt iets over
haar eerste kinderervaringen. Ze is
drie jaar, misschien vier, als ze 's
morgens wakker wordt en merkt in
Foto die de omslag van het boek toont.
haar bed te hebben geplast, iets wat
ze allang niet meer deed. De hummel
is zich bewust vies en stinkerig te
zijn en schaamt zich als ze door haar
vader uit bed wordt gehaald. Maar die
vader neemt haar in zijn armen, en ze
schrijft later: 'Dit heb ik geleerd: in
de armen van je vader mag je vies
zijn en stinkerig. Je vader, die is blij
dat je er bent' (87).
Maar die vader wordt het huis uitge
trapt en gedeporteerd, en haar wereld
stort in elkaar. Wat is met die vader
gebeurd? Niemand die het weet. Ei
genlijk wacht ze nog steeds. Is hij
vergast? Heeft hij een nekschot gekre
gen? Is hij opgehangen? Ze weet het
niet. Haar vader is gewoon zoekge
raakt. En nasporingen naar Cohens
deden haar steeds bij vreemde man
nen uitkomen.
Femke trouwt en baart in zeventien
jaar negen kinderen. Na haar eerste
kind heeft een storing in de hormona
le huishouding tot gevolg dat ze dik
wordt. Van haar vader mocht ze vies
zijn; van haar man mocht ze niet dik
zijn. 'Die dikte was als een jodenster,
als een bochel, of als een lamme poot:
je hoeft je maar te vertonen of je
wordt ertussen uitgepikt, je bent an
ders' (113). Dat anders-zijn heeft haar
leven gestempeld: haar joodse af
komst, haar homoseksualiteit, en haar
dikte. Maar ze verweert zich.
Ze studeert, leert Hebreeuws, geeft
les, kent de psalmen en hun rabbijnse
uitleg, sluit vriendschappen, en gaat
ondertussen door verschrikkingen
heen.
De hopeloze situatie waarin Femke is
geraakt, typeert ze met de woorden
'voortgaan met verdergaan'. Over de
diepte heenleven, verdringen, vluch
ten in activiteiten, om zo te voorko
men dat je jezelf tegenkomt. Maar ze
komt zichzelf tegen. Vroeg of laat
moest dat gebeuren. Dat proces van
naakte analyse was nodig: 'Ik schrijf
deze dingen om mijzelf te bevrijden'
(96). Hier ligt ook het antwoord op
de vraag waarom dit boek moest wor
den uitgegeven. Veel mensen denken
dat we bevrijd zijn. Sommigen menen
al in 1945. Maar het is niet waar, en
dat weten we op een verdrongen ma
nier. Veel psychische vervuiling in de
maatschappij is een gevolg van het
feit dat wij zowel persoonlijk, als col
lectief, stelselmatig weigeren onze si
tuatie onder woorden te brengen, te
ordenen en te analyseren. Wij leven
over de fundamentele nederlaag van
onze maatschappij heen door steeds
driftiger te werken, te leven, te bral
len: voortgaan met verdergaan op een
vuilnisbelt. We hebben als samen
leving een onverwerkt verleden.
Het boekje van Maartje van Tijn
heeft literaire kwaliteiten. Ze han
teert in dit boek de humor, soms op
een bedekte, soms op een laconieke
manier. Precies zo dat een drama
wordt ontsponnen. Humor als bittere
noodzaak.
Behalve humor, kent ze ook rake
typeringen. Bijvoorbeeld: 'nazideug-
den moet je niet verachten, je moet
ze vrezen' (92). Dat woord 'deugden'
is het geheim van deze zin. Als je die
deugden vrezen moet, kan dat maar
één ding betekenen: dat die deugden
onder ons zijn en niet als on-deugden
worden herkend.
Een ander voorbeeld. Het klakkeloos
op de vrouw gestempelde rolgedrag,
exact onder woorden gebracht: 'Een
man die mijn werk doet (bedoeld is
schrijven, vertalen, lesgeven, stude
ren), krijgt elk kopje thee nog achter
zijn luie kont aangedragen. Alles
wordt voor hem gedaan en van hem
afgehouden. Nu vraag ik dat niet. Ik
wil best de wc dweilen en poepluiers
spoelen, bedden opmaken en de was
doen, denken om de lucifers, de thee
en de zeep die bijna op zijn. Het is
eerlijke arbeid en ze moet gebeuren.
Maar ondertussen en vervolgens moet
ik kunnen werken.' (93).
Haar boek voert naar een climax.
Eens komt aan een proces van zelf
analyse een eind. Op 10 juli 1973
schrijft de hoofdpersoon, Femke Co-
hen: 'Gedroomd heb ik een paar nach
ten geleden en in deze droom kwam
ik tot de laatste grond'. De lezer
krijgt een schok. De laatste prop, de
laatste onontwarbare kluwen uit een
onverwerkt verleden moet worden uit-
eengevouwen en uit elkaar gehaald.
Die laatste etappe heeft nog twee fa
sen: eerst de dood van Carl von Os-
sietzky, Nobelprijswinnaar voor de
vrede in 1935, vriend van de scherpe
satyricus Kurt Tuscholski. Femke
heeft in '38, kort voor zijn dood, een
foto van Ossietzky gezien. Een gebro
ken en uitgemergeld man. Op de foto
staan twee lachende, weldoorvoede
kampbeulen, die naar hem wijzen. Ze
weet de werkelijkheid. Ze heeft een
uit Duitsland afkomstig illegaal pam
flet gelezen.
De tweede fase, en diepste grond be
reikt Femke, als ze de arrestatie van
haar vader beschrijft, sober, maar
gruwelijk door effioiente eenvoud.
Een vuistslag in het gezicht, laarzen
die in een lichaam trappen, handen
die scheef op een rug worden gebon
den, en een bureau (aandoenlijk ge
tuige van een geest die werkzaam
was), waarvan de laden worden omge
kieperd en door de kamer getrapt. Het
kind (8 of 9 jaar) sterft op dat mo
ment haar emotionele dood. Dertig
jaar lang zal ze als levend-dode door
de wereld gaan; dan schrijft ze zich
uit. 'Ik schrijf deze dingen om mijzelf
te bevrijden'.
'In het midden van mijn droom ston
den Carl von Ossietzky en mijn vader
tezamen met de ruggen tegen de
muur. Twee mannen aan het einde
van de weg.
Doch Tsion zegt: de Heer heeft mij
verlaten en de Heer heeft mij verge
ten. Kan ook een vrouw haar zuige
ling vergeten, dat zij zich niet ontfer-
me over het kind van haar schoot?
Maar al zouden zij ook vergeten, zo
zal lk u toch nooit vergeten. Zie, Ik
heb u in mijn beide handpalmen ge
graveerd, uw muren heb lk altijd
voor Mij'. (157). (Zie Jesaja 49).
Dat een vrouw, onder zulke omstan
digheden, deze woorden aiteert, dat
vind in on-ge-hoord.
Maartje van Tijn 'Ik leef nog*. Uitg. H.
Nelissen nv. Bloemend aal. 160 pagina's
Prijs ƒ12,90.
Van onze weerkundige medewerker
Nu de zachte Atlantische lucht is te
ruggekeerd, lijkt de winter af te ste
venen op een markant eindrapportciy
fer. Natuurlijk is m de laatste week
nog wel een daling van temperatuur
mogelijk, maar we hebben de verlei
ding niet kunnen weerstaan een bij-
na-eindbalans op te maken. De gemid
delde etmaal-temperatuur van 1 de
cember 1973 tot en met 19 februari
1974 te De Bilt is 4.4 graad Celsius,
tegen normaal 2.2., overeenkomend
met een positieve afwijking van
2.2 gr. C.
Tot op dit moment zijn er deze eeuw
maar drie winters geweest, die nog
iets meer warmte produceerden, name
lijk die van 1957, (4.7) 1935 (4.8; en
1916 (4.7). De winter ran 1920 was
even warm en verder is het misschien
interessant te weten, dat recordhou
ders over de laatste tweeeneenhalve
eeuw de winters van 1737 en 1796 met
5.3 gr. Celsius zijn. Een blik op de ac
tuele weerkaart maakt al gauw duide
lijk dat de winter de komende dagen
geen schijn van kans maakt als wit
maker in Nederland te fungeren. In
de eerste plaats strekt zich van de
Azoren tot midden-Europa een stevige
hogedrukzone uit, met maximum van
1031 millibar ten westen van de Golf
van Biskaye, in de tweede plaats
koerst een in diepte toenemende de
pressie (975 millibar) langs IJsland in
oost noord-oostelijke richting. Tussen
hoge en lage druk handhaafd zich een
matige maar vooral op zee krachtige
tot harde zuid-westelijke tot westelij
ke stroming, waarmee oceaanlucht met
bovennormale temperaturen wordt
aangevoerd. De Deense weerdienst
verwacht vandaag op de Noordzee
winduitschieters tot 9 Beaufort (volle
storm).
Het koufront van bovengenoemde IJs-
landdepressie dat zich gisteravond
uitstrekte langs de Füröer tot het zee
gebied ten leesten van Ierland, geeft
later kans op regen, waarna we tij
max. neersl.
temp. 7-19 u.
21-2-74 13 uur S
Amsterdam
mist
7
0.2
De Bilt
regen
5
0.5
Eelde
motregen
5
0.1
Eindhoven
mist
4
0
Den Helder
onbewolkt
7
0.1
Luchth. Rtd.
mist
7
0
Twente
mist
4
0
Vlissingen
mist
6
0
Zd. Limburg
motregen
5
0.2
Aberdeen
zwaar bew
17
0
Athene
onbewolkt
Barcelona
onbewolkt
14
0
Berlijn
regen
4
0.1
Bordeaux
geheel bew.
6
0
Brussel
mist
4
0
Frankfort
geheel bew.
6
0
Genève
geheel bew.
7
0
Helsinki
sneeuw
1
0.6
Innsbrück
geheel bew.
8
0
Kopenhagen
motregen
5
1
Lissabon
onbewolkt
14
0
Londen
zwaar bew.
13
0
Luxemburg
zwaar bew.
6
0
Madrid
onbewolkt
12
0
Malaga
half bew.
17
0
Mallorca
half bew.
12
5
Mllnchen
geheel bew.
4
0
Nice
onbewolkt
15
0
Oslo
zwaar bew
2
0.2
Parijs
geheel bew.
8
0
Rome
half bew.
15
0
Split
onbewolkt
15
0
dens het loeekende op opklaringen of
zonnige perioden zullen mogen reke
nen. In Lillehammer (228 m. hoogte)
mogelijk het toekomstige woonoord
van Solzjenitsin, heerste gisteren goed
winterweer. Het vroor er midden op
de dag licht: 4 tot 6 graden. Er ligt
in dat gebied, ook in het zuid-weste
lijk van Lillehammer gelegen Nesbyen
(167 m.) 25 d 50 cm losse droge
sneeuw. Op het vliegveld Gardermoen
bij Oslo (204 m.) was de temperatuur
4- 4 graden. Vier graden, was het
maximum gistermiddag ook in Salz
burg, Linz en Warschau, maar het
Oostenrijkse Klagenfurt kwam tot 11
graden. In Polen daalde de tempera
tuur gisteravond plaatselijk tot onder
het vriespunt onder meer in Byalis-
tok, dicht bij de Russische grens na
melijk -3 gr. C.. een betrekkelijk hoge
waarde voor dat gebied in deze tijd
van het jaar.
OPKLARINGEN
MIST
REGEN
PA.W
HAGEL
SNEEUW
ONWEER
BEWOLKING
«10 MAX TE MP.
10 MIN. TEMP.
WINDRICHTING
onder redactie van loessmit
De vierdeklassers van de Amster
damse lagere Prinsenschool hebben
zich voor en na het bezoek van on
ze heer Legerstee aan hun school
verdiept in het probleem raat ei
genlijk een krant is. Een week ge
leden waren de vragen die dat on
derwerp bij hen opriep, al in deze
hoek te lezen. En nu blijkt 'de
krant' ook de gedachten van de
kinderen uit de tweede klas dusda
nig bezig te houden, dat ze zelf
krantenpagina's hebben volgeschre
ven. 'I-Iet is moeilijk als je zeven
jaar bent', schrijft hun onderwijze
res, maar toch draaiden de kinde
ren 'helemaal naar eigen idee deze
ongecorrigeerde kopij in elkaar'.
Wat die zevenjarigen vinden dat
er op zo'n pagina moet staan, volgt
hieronder, hier en daar een beetje
'vertaald', want ongecorrigeerd
hoort nu eenmaal niet in een
krant, al gebeurt niet altijd alles
wat hoort.
De voorpagina van 'De Prinse
Krant nieuicsle krant' brengt
een bericht 'Huis in brand' met
maar liefst tweehonderd doden in
dat ene huis. Een fel realistische
illustratie hoort er ook bij: een tot
de nok toe brandend huis met bo
venop een mannetje en de nood
kreet 'help', de 'ambulans' met
brancard er naast. De brandweer
staat druk le spuiten, maar dat
lijkt niet veel uit ie halen.
Een sportpagina wordt voor het
grootste deel gevuld met 'moppen'
en advertenties, maar ook met
nieuws over een overval op een
bank; de sport op deze sportpagina
bestaat uit twee bescheiden be
richtjes: Ajax heeft gewonnen met
6-0 'voor de super-cup', en Johan
Cruyff vertrekt naar Barcelona.
Een klasgenootje verklaart dat
laatste nader: 'Johan moest naar
Spanje om meer geld te verdienen'.
Een andere voorpagina opent met
een spectaculaire brand in de
Prinsenschool en een commentaar
op de Amsterdamse metro: 'Neder
land krijgt steeds meer benzine
dus de metro gaat door'. Kinderen
verwachten blijkbaar in de eerste
plaats rampen en sportberichten in
een dagblad te vinden, want ook
'Volkskrant' brengt sensationeel
nieuws: 'ln Rotterdam zijn van
nacht ruim 60.000 bomen omge-
uaaid er waren 10.000 mensen om
het leven gekomen'. Verder op de
ze pagina vetgeschreven
'voetbal', waarbij de Amsterdamse
scholier uiteraard Ajax weer laat
winnen, het weerbericht met daar
onder 'dit teas het nieuws' en dan
is liet uit.
En dan nog wat politieberichten
van diverse pagina's, keurig met
kop en al: 'Man en vrouw dood
Zaterdagmorgen om 11 uur gin
gen een man en een vrouw naar
de badcel en namen een pil maar
die pil was vergif en toen lagen ze
op de grond'. Grote boef ontsnapt
Zaterdagmorgen om 9 uur is er
een grote boef ontsnapt. Om 12
uur had de politie hem gevonden
op het Amstelveld. 'Winkel in
brand Zaterdagmiddag om 4
uur is er een brand uitgebroken
schijnbaar door 2 jongens aange
stoken. Er is een vrouw overkomen
en een jongen man kon nog net
weg komen'.
En deze zevenjarige moet wel erg
weinig vertrouwen in de behande
ling in de ziekenhuizen hebben:
'ln het Emma Kinderziekenhuis is
een kind overgereden en toen is ze
doodgegaan'.
Elke twee jaar wordt het nieuwste
van het nieuwste op onderwijsge
bied geshowd op de Nederlandse
Onderwijs Tentoonstelling. Het is
al weer bijna zover: van 8 tot 11
april is die expositie in Utrecht te
zien. Je vindt er 'de nieuwste vide-
o-apparatuur, overhead-projectoren,
fraai uitziende wereld-oriëntatie
mappen en uitgebreide documenta
tiecentra', weet het Utrechtse ac
tiecentrum De Kargadoor. 'Heel
commercieel uitgevend Nederland
toont hier zijn allerlaatste snufjes
en methodes als blijk van hun in
teresse voor de vernieuwing van
het onderwijs. Helaas blijft deze
vernieuwing meestal steken in een
technische aangelegenheid, die
vaak maar weinig te maken heeft
met echte onderwijsvernieuwing.'
Echte onderwijsvernieuwing, vindt
De Kargadoor. heeft te maken met
materiaal, gemaakt voor en in sa
menwerking met kinderen, materi
aal dat op de wereld van het kind
betrekking heeft. En dat vind je
niet op de officiële tentoonstelling.
Daar heeft De Kargadoor iets op
bedacht: een alternatieve tentoon
stelling met materiaal over de
buurt, over beroepen, milieu, kort
om over alles dat kinderen een
inzicht in hun eigen leefwereld
verschaft. Om dat alternatieve ma
teriaal bijeen te krijgen, roept het
centrum de hulp in van bijvoor
beeld onderwijzers en onderwijze
ressen. Wie iets voor zo'n expositie
denkt te hebben, moet zo snel mo
gelijk contact opnemen met De
Kargadoor, Oudegracht 36 in
Utrecht, tel. 030-310377.
Voordat alle tweede kamerleden
het zo'n beetje eens konden zijn
met de begroting van verkeer en
waterstaat hebben ze vijfentwintig
moties ingediend, een record-aantal
waarover de ARP-er Schakel zich
nogal boos heeft gemaakt, zoals
gisteren in de krant stond. Binnen
dat record vestigden mevrouw
Smit-Kroes en de heer Koning van
de WD nog eens een eigen record
door in hun motie het langste
woord te gebruiken: openbaarver-
voersinfrastructuurfonds. Een
woord van welgeteld vijfendertig
letters, dat alle eerder door de
WD gebezigde grote woorden met
stukken slaat De indieners bedoel
den daarmee een fonds dat moge
lijkheden moet bieden 'om te ko
men tot een beter op de doelein
den van de ruimtelijke ordening
en de vervoersbehoefte afgestemd
beleid' en wat ze daar dan weer
mee bedoelden, lichtten ze in de
motie toe met uitdrukkingen als
'infrastructurele voorzieningen' en
'nieuwe geleide vervoerstechnie
ken'.
En nu maar hopen dat de kamerle
den gesnapt hebben waar ze voor
of tegen stemden.
Ongeveer 1650 van de 15000 weten
schappelijke medewerkers hebben
de slavist dr. Marius Broekmeyer
per briefkaart laten weten dat ze
instemmen met zijn voorstel om
de wet universitaire bestuursher-
vorming (WUB) strakker te inter
preteren. Maar er zijn ook mensen
die niet zo staan te juichen over
het terugdraaien van de democrati
sering, getuige deze macabere
prent uit het boekje 'Marius
Broekmeyer tussen wetenschap en
demagogie' (Socialistische Uitgeve
rij Amsterdam).
Wie het niet op prijs stelt dat de
WUB door Broekmeyer ten grave
wordt gedragen, kan nu ook een
briefkaart aan hem sturen. De ant
woordmogelijkheden die hem op
de voorgedrukte briefkaart in dc
anti-Broekmeyer-brochure gelaten
worden, zijn beperkt:
Ik vind uw argumentatie we
tenschappelijk ver beneden peil. U
bent niet deskundig.
U maakt kennelijk deel uit van
een kleine maar effectief optreden
de groep van keiharde en reactio
naire activisten.
U bent nog steeds de gek waar
men u vroeger voor hield. Maar u
bent nu ook buitengewoon ver
velend geworden.
'Is dat een scheutje, Simpkins?
veel bewolking
en mist
