eportatie Solzjenitsin oor verzet vertraagd Ook Italië zit met een olie-schandaal Sowjet-Unie en VS krijgen Israël en Syrië niet bijeen Leven werd 12 procent duurder voor de Britten wr rustperiode in Zwitserland aangekomen IUDIUM en PHILIPS BOORTOESTELLEN j»g meer gaten Nixons luidsbanden Argentijnse ERP dreigt met doden van een kolonel Doodstraf voor Spaanse anarchist gehandhaafd Vervuiling oceaan bedreigt visstand Trouw Kwartet ERVAREN REDACTEUR tdna legt uitenlanders -êperkingen op Prominente verdachte niet thuis maar bij Nixon Nederland niet vóór YN-resolutie tegen kolonialisme F/KWARTET ZATTBRDAjG 16 FEBRiUiAiRI 1974 BUITENLAND T7/K9 p, MOSKOU, ZURICH (UPI, Reuter, AP, OPA) Uit een ing van de Westduitse regering, duidelijk te maken dat zij niet 'meegewerkt' aan de deportatie van de Russische schrijver ;ander Solzjenitsin, is gebleken dait de dissidente auteur zich ieveer drie uur heeft verzet tegen zijn deportatie. ;onn verklaarde de regerings- •oerder Rlldiger von Wechmar, de opzienbarende komst van Solz- jsin in zijn werk ging. De Russi- i ambassadeur Valentin Falin, bel- Jinsdagavond (nadat de schrijver iddags was gearresteerd) het mi- yie van buitenlandse zaken op het verzoek, of hij de volgende end zo vroeg mogelijk een 'belang- zaak' kon komen bespreken. r fcisdagochtend om negen uur zat bij de Westduitse staatssecretaris Frank om te vertellen, dat Solz- tsin de Sowjet-Unie zou verlaten »en voorkeur voor de Bondsrepu- i Duitsland had uitgesproken. Fa- yroeg of de regering in Bonn be was, Solzjenitsin toe te laten en eschrijver en Nobelprijswinnaar irich Böll te vragen, of hij de - jische auteur onderdak wilde ver- li. Om dit laatste zou Solzjenitsin ponlijk hebben gevraagd. ADVERTENTIE haagt vrijblijvend inlichtingen {TMAN, Molenweg 297, ZWOLLE. Telefoon 6817. ii L— 5HINGTON (UPI) De speciale lager voor de Watergate-zaak, Le- aworski, heeft nog meer leemten ekt in de geluidsbanden, die pre nt Nixon aan hem heeft afgestaan, neent een journalist van de Wes- house Broadcasting Company te n. 'ens hem hebben de deskundigen, een onderzoek instelden naar het amde gat op één van de geluids- Ijes uit het Witte Huis, nu op- tot gekregen ook de andere band- te bestuderen om na te gaan of er in zijn uitgewist en hoe dat ge- ■cl is. jens het bericht is de achterdocht Jaworski gewekt, doordat er juist in vielen in de meest interessante feelten van de conversatie, jman van Westinghouse kon niet ten om hoeveel en welke gelutds- üjes het precies gaat. Op de band- I zijn gesprekken van president un met zijn belangrijkste advi- s opgenomen. ins weigering om nog meer mate- over de Watergate-zaak aan aaci- er Jaworski beschikbaar te stellen t nieuwe deining veroorzaakt in Amerikaanse congres. De demo- (ische senator John Tunney zei, de houding van het Witte Huis een gevaarlijke en scherpe botsing ten de president en het congres i leiden. 'De weigering van de pre- (nt om samen te werken lijkt een poging om zichzelf boven de te plaatsen, in strijd met zijn ei- wens om het Watergate-onderzoek ordelijk en rechtvaardig af te len', aldus Tunney. collega Birch Bayh zei dat de iring van Nixon het onderzoek in geval zal verlengen. En dat ter- de president kort geleden zelf op- i de Watergate-zaak zo snel moge- uit de werdld te helpen. Frank zei dat de regering in principe akkoord zou gaan, maar dat hij de zaak eerst aan kanselier Willy Brandt en aan Heinrich Böll moest voorleg gen. Zowel Brandt (die een zitting van de ministerraad leidde) als Böll gingen onmiddellijk akkoord en de Russische ambassade werd daarvan op de hoogte gesteld, aldus de rege ringswoordvoerder. Veel te laat Solzjenitsin heeft verklaard, pas woensdagmiddag om één uur te heb ben vernomen, dat hij op een vlieg tuig naar West-Duitsland zou worden gezet. Het Russische lijnvliegtuig, waarmee hij naar Frankfurt werd ge bracht, arriveerde bijna vier uur later dan was aangekondigd. Aanvankelijk werd aangenomen, dat de weersom standigheden daarvan de oorzaak wa ren. Volgens kringen uit de omgeving van Heinrich Böll was het toestel ech ter veel te laat, omdat Solzjenitsin zich drie uur lang tegen zijn deporta tie had verzet. In een tweede telefoongesprek met zijn vrouw, die nog altijd met haar kinderen en haar moeder in Moskou verblijft, heeft Solzjenitsin verteld dat hij woensdagmiddag niet wist waar hij was, totdat hij na de landing op de luchthaven de woorden 'Frank furt am Main' las. De avond tevoren had hij geweigerd een protocol te on dertekenen, waarin hij verklaarde' op de hoogte te zijn van de tegen hem ingebrachte aanklacht wegens verraad (een misdaad waar de doodstraf op staat). De aanklacht wegens verraad werd boven zijn bed in de Leworto- wo-gevangenis gehangen. Woensdagmiddag om één uur werd hem het verbanningsdecreet van het Presidium van de Opperste Sowjet voorgelegd. Solzjenitsin verbrak toen zijn stilzwijgen en verklaarde niet van plan te zijn, zonder zijn vrouw en kinderen te vertrekken. Men liet hem tenslotte echter geen keus. Met acht bewakers werd hij per vliegtuig weg gevoerd. Over de bestemming van het toestel werd de auteur niets meege deeld. Donderdag ging zijn vrouw naar de gevangenis om zijn persoon lijke bezittingen op te halen. Zij kreeg zijn volgepakte handtas, zijn zware jas van schapenvacht, die hij tijdens zijn verbanning in Centraal- Azië in de jaren vijftig had gekocht en de sleutels van zijn appartement niet terug. Afwachten Volgens vrienden van Solzjenitsin heeft Michael Maljarow, een hoge functionaris van het openbare minis terie, de schrijver verteld dat zijn vrouw en kinderen toestemming zou den krijgen hem te volgen. Zij zouden zijn boeken en manuscripten mogen Solzjenitsin kort voor zijn vertrek van het centraal station in Keulen, richting Zürich. meenemen. Tot dusver heeft mevrouw Solzjenitsin echter niéts over haar man en de mogelijkheid van vertrek naar het buitenland van de autoritei ten gehoord. Zij is niet van plan, de eerste stap te doen. Intussen is Solzjenitsin per trein in Zürich gearriveerd. Hij zal enige tijd in Zwitserland blijven om uit te rus ten, voordat hij zich in een ander land vestigt. De schrijver heeft van de Zwitserse autoritéiten een ver blijfsvergunning voor drie maanden ontvangen. Waar hij in Zwitserland zal logeren is niet bekend. Men herin nert er aan, dat Swetlana Stalin in 1966 wekenlang onopgemerkt in Zwit serland kon blijven, voordat zij naar de Verenigde Staten kon doorreizen. De Wereldraad van kerken betreurt dat de Sowjet-Unie een ernstig bin nenlands probleem probeerde op te lossen door Solzjenitsin tc deporteren en hem zijn staatsburgerschap te ont nemen. De raad meent dat de schrij ver een moedige houding heeft aange nomen ter bevordering van de mense lijke vrijheid, door zijn landgenoten te» helpen, de werkelijkheid van het verleden onder ogen te zien. BUENOS AIRES (Reuter) —Het il legale Argentijnse 'Revolutionaire volksleger' (ERP) heeft gedreigd een legerofficier die zich in hun macht bevindt te executeren als zij geen be richt ontvangen over het lot van twee verzetslieden, die vorige maand bij .een overval op een garnizcen gevan gen zijn genomen. De ERP heeft aan zijn eis een ultimatum van 48 uur verbonden. De gevangene van de ERP is kolonel Jorge Ibarzabail. Hij werd op 20 janu ari gevangengenomen na een aanval van ERP op de legerbasis Azul. Daar bij vielen twee overvallers in handen van militairen. Kolonel Ibarzabal is een van de twee legerofficieren die door de ERP wor den vastgehouden. De ander is kolo nel Florencio Emilio Crespo. die in november is verdwenen. MADRID (AFP) Het militaire hooggerechtshof in Barcelona heeft de doodstraf bevestigd die 8 januari was uitgesproken tegen de jonge Catalaan se anarchist Salvador Puig Antich, zo is vrijdag in kringen van zijn verdedi ging vernomen. De 26-jarige Puig Antich was beschul digd van moerd op een politieman in september 1972 toen die hem wilde arresteren. Hij zou de moord hebben begaan met de 18-jarige José Luis Pons en de 17-jarige Maria-Anguistia Mateos. De agent wilde hen aanhou den voor een overval op de Spaans- Amerikaanse bank. Antich was lid van de Iberische bevrijdings-bewe- ging. Generaal Franco kan hem nog gratie verlenen. MORGES, Zwitserland (Reuter) De concentratie van afval van giftige stoffen in de wereldzeeën is snel op weg naar een punt waar gevaar dreigt voor de voedselvoorziening. Het We- reldnatuurfonds waarschuwt in een overzicht van de toestand voor ernsti ge gevolgen voor de aanvoer van vis. De meeste afvalstoffen vervuilen de bovenste waterlaag, die van vitaal be-' lang is. Daarin zorgen micro-organis men voor de basis van de voedselke tens die via de vis naar de mens lei den. Recente computerstudies hebben aangetoond dat de hoeveelheid en de verspreiding van het plankton in de Atlantische Oceaan inkrimpt. Dat kan een nadelige invloed hebben op de hoeveelheid vis voor de kusten van Europa en Noord-Amerika. 'Vandaag de dag worden de zeeën ge bruikt als de vuilnisbakken van de wereld', aldus het Wereldnatuurfonds. 'de kusten zien er uit als de wanden van een smerige badkuip, waarop een rand vuil schuim zit'. De mensheid moet nu beslissen of de oceanen zeeën van overvloed zullen blijven, of wa terwoestijnen zullen worden. Er kan een punt worden bereikt waarop de schade onherstelbaar is geworden, schrijft de organisatie. PROTESTANTS CHRISTELIJK OCHTENDBLAD Bij de redactie Buitenland is een vacature voor een die bereid is afwisselend dag- en avonddiensten te verrichten. Sollicitaties kunnen worden gericht aan de alge meen redactie-chef, Trouw/Kwartet, Postbus 859, Amsterdam die desgewenst ook telefonisch (020-22.03.83, toestel 42) informaties kan geven over deze vacatures. TEL AVIV, DAMASCUS, PARUS (UPI, AP, Reuter) De Sowjet-Unie en de Verenigde Staten hebben nog geen succes gehad met hun pogingen om Israël en Syrië om de onderhandelingstafel te krijgen. Het Israëlische blad Jerusalem Post meldt, dat de VS zowel aan Israël als Syrië compromisvoorstellen heeft voorgelegd voor de mogelijke onder handelingen over troepenscheiding aan het Golan-front. Bij beide rege ringen hadden de Amerikanen niets bereikt. Volgens twee andere Israëli sche bladen heeft de Sowjet-Unie aan zienlijke druk uitgeoefend op de Syri sche regering. De Russische wapenle veranties aan Syrië zouden zelfs ver traagd zijn om dit land te dwingen zijn houding tegenover Israël iets te verzachten. De Syrische regering had echter niet toegegeven aan de Russi sche wensen. De bladen zeggen deze informatie van regeringsfunctionaris sen te hebben gekregen. Terwijl de Israëlische pers duidelijk maakte, dat er nog geen begin van een oplossing voor het Syrisch-Israë- lisch geschil is gevonden, brak er op de Hoogvlakte van Golan opnieuw een vuurgevecht uit. Eén soldaat kwam om het, leven toen een Israëlische mi litaire patrouille in een Syrische hin derlaag liep. Volgens Syrië zijn er vier Israëli's gedood. Israël beant woordde het vuur, maar zei, dat de beschietingen van korte duur waren geweest In Jeruzalem wordt het zeer waar schijnlijk geacht, dat de Franse minis ter van buitenlandse zaken Jobert vol gende maand een bezoek aan Israël zal brengen. Jobert zinspeelde daar zelf deze week ook op. Volgens rege ringsfunctionarissen in Israël is er al overleg geweest over een tegenbezoek van de Israëlische minister van bui tenlandse zaken Abba Eban aan Pa rijs. De Franse hoofdstad ontving gisteren de ministers van buitenlandse zaken van Egypte en Saoedi-Arabië. Zij kwa men in Parijs onder meer inlichtin gen inwinnen over de energie-confe- rentie in Washington, waar Frankrijk begin deze week de aandacht wist te trekken door een zeer eigen stand punt te demonstreren. De ministers Fahmi (Egypte) en Sakkaf (Saoedi- Arabië) kwamen kort nadat de Libi sche premier Jalloud zijn opwachting bij de Franse regering had gemaakt. Hij bood Frankrijk Libische olie aan in ruil voor Franse kernreactors en wapens. Fahmi en Sakkaf ontmoeten vandaag en morgen hun Amerikaanse ambtge noot Henry Kissinger. Behalve over olie zal er worden gesproken over de Syrische voorwaarden voor onderhan delingen met Israël. De Israëlische pers publiceerde giste ren zeer opvallend een toespraak, die minister van defensie Mosje Dajan op de vierde dag van de oktober-oorlog hield voor hoofdredacteuren. De pu- blikatie is kennelijk bedoeld om het gezag van Dajan wat op te vijzelen. LONDEN (UPI, Reuter) De kosten van levensonderhoud zijn vo rig jaar in Engeland met twaalf procent gestegen. De belangrijkste levensmiddelen zijn zelfs twintig procent duurder geworden. Beide percentages zijn naoorlogse records. "KING (Reuter) Buitenlanders, in China wonen, hebben beperkin- opgelegd gekregen bij het reizen dit land. Diplomaten in Peking Jben geen toestemmin g gekregen J r een bezoek aan steden als Shang- ren Hangtsjow, die anders normaal zijn. 4 van hen kreeg te horen, dat hij naar Shanghai kon, omdat het 4r te druk was. Er zijn geen aan- Pingen, dat buitenlanders, die Chi- Svoor een tijdje willen verlaten In uitreisvisum zouden krijgen. Di- ^natieke kringen brengen de reisbe- fking voor buitenlanders binnen Ina in verband met de campagne :en wijlen Lin Piao (de vroegere ifionprins' van Mao Tse-toeng) en I oude wijsgeer Confucius. Deze ppagnes zijn uitgegroeid tot ware Ksbeweigngen, die in omvang doen iken aan de culturele revolutie van 16 tot 1969. 4 >1 ADVERTENTIE door Jaap den Boef In Italië is er altijd wel iets waardoor de regering in opspraak wordt gebracht- Nu is er het olie schandaal, waarover minister van industrie Ciciaco de Mita door de politie zal worden verhoord. Hij is pas twee maanden aan liet bewind en keurde in die korte periode twee prijsverhogingen van olieprodukten goed. En dat klopte niet. Het ministerie van industrie heeft intussen al laten weten dat vijf di recteuren van oliemaatschappijen er inormeel van in kennis zijn gesteld dat een onderzoek tegen hen gaande ls. Volgens politiekringen is uit do cumenten (die vorige week in be slag werden genomen) gebleken dat zich al drie jaren achtereen onregel matigheden hebben voorgedaan en bepaald niet alleen in de afgelopen maanden, waarin de internationale oliecrisis zich afspeelde. Socialistische parlementsleden heb ben de christen-democratische pre mier Mariano Rumor gevraagd, de betrekkingen tussen de regering en de oliemaatschappijen in de afgelo pen jaren aan een nauwkeurig on derzoek te laten onderwerpen. Zij hebben hem voorts gevraagd, de wetten nader te bezien, die de in Italië opererende olieconcerns een zijdig bevoordelen. Daartoe behoort de mogelijkheid, dat de raffinaderij en in Italië meer belastingvrije in komsten hebben dan in andere lan den. Verdwenen Eén van de in het Italiaanse oliewe reldje zeer bekende figuren die zich aan een verhoor moeten onderwer pen is Vito Antonio di Cagno, voor heen directeur van de nationale electriciteitsmaatschappij ENEL. Be weerd wordt dat functionarissen van dit concern enkele jaren geleden werden omgekocht om af te zien van plannen voor het bouwen van kernenergie-centrales en in plaats daarvan aan te sturen op het hand haven van electriciteits-centrales, die olie stoken. Hier zouden grote som men aan steekpenningen mee ge moeid zijn. In verband met deze zaak is zelfs een arrestatiebevel uitgevaardigd te gen Vincenzo Cazzaniga, voormalig president van Esso Italia en de Ver eniging van particuliere olieprodu centen. Toen de politie hem in zijn villa wüde arresteren, bleek hij Ita lië te hebben verlaten. Het is niet bekend of hij een seintje had gekre gen en daarom voor onbepaalde tijd (naar later bleek) naar de Verenig de Staten was vertrokken om 'zaken te doen'. In St. Paul (in de Ameri kaanse staat Minnesota) verklaarde Cazzaniga, met president Nixon en Amerikaanse oliedeskundigen de energiecrisis te hebben besproken, terwijl men in Italië'bezig was, zijn arrestatiebevel op te stellen. Het Romeinse dagblad II Messaggero schreef dat Cazzaniga's reactie op het arrestatiebevel niet geschikt was voor publikatie. 'Alles is absurd en verzonnen', aldus Cazzaniga die zich zelf beschouwt als 'een patriot die in Amerika de Italiaanse energiecri sis moet helpen oplossen.' De man die als voorzitter van het Verbond van christen-democratische onderne mers een prominente figuur is in de Democrazia Cristiana van premier Rumor, wordt beschuldigd van om koping en het maken van afspraken voor 'criminele doeleinden'. Opening Het arrestatiebevel tegen Cazzaniga opent volgens de Romeinse corres pondent van de Süddeutsche Zeitung de mogelijkheid om gerechtelijke stappen te ondernemen in het schandaal rond de olie-industrie. De ze industrie wordt er van verdacht, door misleidende cijfers over de oliesituatie en door het omkopen van ambtenaren en politici gemani puleerd te hebben. Daardoor kon zij de beslissingen van de prijzencom- missie van de Italiaanse regering in haar voordeel beïnvloeden en vele miljoenen winst extra opstrijken. Uit in beslag genomen documenten en bandopnamen die door de politie afgeluisterde telefoongesprekken be vatten. zou duidelijk blijken dat vrijwel alle politieke partijen en met name de regeringspartijen, be taald werden voor hun 'hulpverle ning*. Cazzaniga wordt als de verant woordelijke man en de organisator van de beweerde zwendel be schouwd. Of ook, de andere nationa le oliemaatschappij ENI op de één of andere wijze bij malversaties is betrokken, is nog niet gebleken. Behalve met het olieschandaal en het ongewenste maar steeds onver- mijdelijker wordende referendum over de (nog maar enkele jaren be staande) wet, die echtscheiding mo gelijk maakt, kampt de links van het midden opererende regering van premier Rumor ook met enorme economische moeilijkheden als ge volg van geweldige prijsstijgingen en een dreigende algemene staking. Rumor heeft de leiders van de vak bonden duidelijk gemaakt, hoe cata strofaal de situatie is.. Op die ma nier probeerde hij met succes overigens een algemene staking te voorkomen. De premier verklaar de dat vorig jaar de betalingsbalans een nadelig saldo vertoonde van een Mariano Rumor en Amintore Fanfani /rechts,), de twee krachtigste figui'en in de Italiaanse Democrazia Cristiana, die als premier en voorzitter van de Senaat een belangrijke rol spelen bij het bezwe ren van de politieke crisis in Rome. bedrag ter grootte van ongeveer 13 miljard gulden. Dit jaar wordt gere kend met een tekort ten bedrage van ongeveer 22 miljard gulden, als het niet lukt, het verbruik van goe deren die geïmporteerd moeten wor den (zoals olie en vlees) drastisch in te krimpen. Versoberen De crisis maakt het volgens Rumor noodzakelijk dat de Italianen harder gaan werken en soberder moeten le ven, wil de werkgelegenheid behou den blijven en de voortwoekerende inflatie een halt worden toegeroe pen. Rumor kan voorlopig nog wel een beroep op de vakbonden doen om rekening te houden met noodsi tuatie, waarin het land zich bevindt Niemand heeft op het ogenblik be hoefte aan een nieuwe politieke crisis. Nog maar een half jaar gele den kwam met veel pijn een kabinet tot stand, waaraan voor het eerst na enkele jaren ook de linkse socialis ten hun medewerking verleenden. Ook de communistische partij, die zich loyaal tegenover dit nieuwe ka binet heeft opgesteld, wenst geen kabinetscrisis. Aangezien zij grote invloed heeft op de grootste vak bond, mag worden verwacht dat een algemene staking niet zal worden uitgeroepen, zolang duidelijk is. dat zij de economische chaos alleen maar zou vergroten. Dat neemt niet weg, dat radicale groeperingen in de Italiaanse bedrijven 'spontane sta kingen' zullen organiseren om de volgens hen tolerante vakbonden de communistische partij schade te be rokkenen. Deze definitieve cijfers over de prijs ontwikkeling in 1973 werden gisteren bekend gemaakt. Op dit moment tref fen zij vooral de regerende conserva tieve partij van Edward Heath. Bij de algemene verkiezingen van 28 februa ri kunnen zij hem net de overwinning kosten. De sterk stijgende prijzen wa ren al één van de belangrijkste pun ten in de verkiezingsstrijd en Labour- leider Wilson zal zeker niet nalaten deze twee 'inflatie-records' van pre mier Heath breed uit te meten. Hij plaatste de club van Heath giste ren meteen al in het zonnetje als de regering, die de prijzen maar laat stij gen maar de lonen van de arbeiders wel zo laag mogelijk probeert te hou den. Heath stelde daartegenover, dat de inflatie voor het belangrijkste deel uit het buitenland komt 'Wat kan de Labour-partij doen tegen de stijging van de wereldprijzen? Het antwoord is niets', zo wierp hij Wilson toe. De Labour-partlJ belooft in haar verkie zingsprogram niet de lonen maar de prijzen te zullen afremmen. Kolen De kolenvoorraden van de Britse elek triciteitscentrales zullen halverwege maart het kritieke punt bereiken, zo blijkt uit de laatste officiële gegevens. Dat kritieke punt ligt bij zeven mil joen ton. De centrales verbruiken per week 1,3 miljoen ton. Als de grens van zeven miljoen ton bereikt is, zul len drastische beperkingen van het stroomverbruik worden doorgevoerd. De sinds zes dagen stakende mijnwer kers zeggen dat ze er nu ook in ge slaagd zijn het kolentransport over de spoorwegen lam te leggen. Sinds be gin deze week blokkeerden ze al het vervoer per auto's. Zij hopen op deze manier de elektriciteitscentrales nog eerder in het ongerede te krijgen. NEW YORK (AFP) De VN-com- missie voor de mensenrechten heeft met 21 stemmen, bij 7 onthoudingen, een resolutie aangenomen, waarin lan den worden veroordeeld, die politieke, militaire, economische of andere hulp verlenen aan 'racistische en koloniale regimes in zuidelijk Afrika'. Amerika, Frankrijk, Engeland, Italië, Noorwegen, Oostenrijk en Nederland onthielden zich van stemming. Aan de economische en sociale raad, waaron der de commissie ressorteert, wordt aanbevolen deze veroordeling uit te spreken. Voorts wordt aanbevolen de landen die hulp aan de veroordeelde staten verlenen, als medeplichtigen te beschouwen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1974 | | pagina 9