'KERN VAN WAARHEID IN
RAPPORT MARINIERS'
dichtbij
ifS
wH.
^ïimentaar Luitenant en vlootpredikant laken
eenzijdige militair-technische opleiding
-^ï'atie (1)
gratie (2)
jigratie (3)
en CNV bereid om
jdloners te helpen
het weer
Minder regen
weerrapporten
de leugen van deze week
heath-tijd
leugen
meegevallen
meegevallen
1
KWARTET ZATERDAG 16 FEBRUARI 1974
BINNENLAND/COMMENTAAR
T5/K7
irmde synode staat volgende
»r een ernstige principiële be-
namclijk of zij al dan niet het
de raad voor de zaken van
en Samenleving zal opvolgen
imigratie naar Zuid Afrika ten
—i te ontraden. Dat advies komt
de lucht vallen. De zaak is al
lg aan de orde geweest op in-
laal niveau, in de Wereldraad
ken, maar ook hier te lande,
ie in de Raad van Kerken en
CNV. Op al deze niveaus is
de conclusie gekomen, dat de-
•atie ten sterkste ontraden
fden. Het feit dat de regering
els ook elke stimulans van haar
>n emigratieplannen naar Zuid-
A heeft ontnomen, heeft er in-
toe geleid dat de regering-
er een extra premie op is
Pietten. En dat heeft zij niet al-
idaan uit verachting voor het
indse protest tegen haar poli-
it is ook geboren uit een zeer
de behoefte om de blanke be-
sgroep 'op peil' te houden tegen
e snel in aantal toenemende
bevolkingsgroepen in de repu-
•h
et in een vorige zitting van de-
fa ode over kapitaal namelijk
;r ggingen in Zuid-Afrika nu
et over veel meer, namelijk
De synode kan er op rekenen
stiel wat kerkleden hierbij veel
moiioneel zijn betrokken. Er
meelevende protestantse kring
jiland tal van ouders met kinde-
Zuid-Afrika. Velen van hen
hun kinderen uitgewuifd voor
de zaak in discussie kwam. Er
die er nu moeite mee hebben
{zijn er die door de opgetogen
1 die zij krijgen en de bezoeken
brengen een negatief advies
verfoeien. Maar ook de emi-
l-ouders die er moeite mee heb-
llen een negatief advies erva-
een stigma dat hen wordt op-
Hun kinderen zijn al vele ja-
^jdat land, daar helpt geen lieve
meer aan. Wat moeten zij hun
;n? Om zo spoedig mogelijk te-
keren? Of om alsjeblieft alle
ï'/j te doen erachter te komen wat
de andere bevolkingsgroepen
bf om lid te worden van het
flijk Instituut of de Progressieve
j Zo die kinderen zich er al iets
Jllen aantrekken natuurlijk.
een pastoraal probleem, dat zo-
de hervormde als in de gerefor-
kerken ernstig moet worden
In 1972 emigreerden er nog
n sderlanders naar Zuid-Afrika en
3 nog 874. De synode heeft het
:t over een massaal verschijnsel,
cihaar besluit zal onvermijdelijk
:n licht werpen op de emigratie
[j h lang hiervoor (in de jaren van
mdheid?) heeft afgespeeld.
is er naar ons oordeel geen
i van twijfel mogelijk, dat er een
noet komen aan de emigratie^
danken naar Zuid-Afrika. Dr.
Naudé ere-doctor van de Vrije
tirsiteit, heeft dat nog niet lang
n openlijk toegelicht met dc op-
ig, dat er voor de openstaande
res 'genoeg Zuidafrikanen' te
i zijn, daarmee terecht de hele
raam van aan blanken voorbe-
n beroepen omvèrstotend. Juist
modeleden die vorige keer hun
liet konden geven aan een terug-
rng van investeringen uit Zuid-
"a. uit bezorgdheid voor de werk-
nheid van de zwarte bevolking,
consequent de eersten moeten
pm blanke emigratie naar dat
ernstig te ontraden. Ze zouden
moeten stemmen voor de vor-
van een fonds om Nederlandse
rranten in Zuid-Afrika aan te
igen naar hun vaderland terug te
ifficiele voorwaarde voor ernigra-
'iar Zuid-Afrika is nog altijd dat
in God gelooft. Zet daarnaast de
van een kleurling, die terwille
nieuwbouw voor blanke immi-
en werd 'verschoven' en deze
'komers alleen nog maar kon
ficeren als 'aasvogels'..Dan
nen weten hoe emotioneel het in
Afrika ligt: Het zal maar van je
ren gezegd worden.
Afrika verkeert in een gistings-
Er is een nieuw zwart zelfbe-
fijn aan het groeien, dat de blan-
om antwoord vraagt. Blanke emi-
naar Zuid-Afrika is het verkeer-
ntwoord.
onze soc.èeconomische redactie
eht De industriebonden van
en CNV hebben besloten dat
:ende jongeren die met hun werk-
r moeilijkheden hebben over uit-
ling van het minimumjeugdloon
iie lid worden van een vakbond,
et zullen worden geholpen. Van
NW zijn ook de andere bonden
id tot juni de voorwaarde dat
we leden enkele maanden moeten
ingeschreven voordat de bond
p hen in het geweer komt. opzij te
door Ferry Mingelen
DEN HAAG De opleidingsin
stituten van het Korps Mariniers
leveren per jaar 250 beroëpsma-
riniers af, jongens die al op een
leeftijd van vijftien jaar en ne
gen maanden kunnen tekenen.
De verdienste en de carrièremo
gelijkheden, het idee iets nuttig
te leren en zucht naar avontuur
blijken, volgens een onderzoek,
de belangrijkste redenen om bij
de mariniers te gaan. Na zes
maanden harde training zijn de
jongens van zestien, zeventien
jaar vakbekwame vechtsoldaten.
Ze leren dingen en ondergaan si
tuaties waarover leeftijdsgenoten
hoogstens gelezen hebben. Hun
mentaliteit wordt hierdoor duide
lijk anders.
Veel te weinig
'algemene' vorming
Die andere mentaliteit bij het korps
is onlangs heftig aangevallen in een
rapport, van de VVDM en de PvdA-
defensiecommissie, over veelvuldig
voorkomende mishandelingen in en
door het korps. 'Met onze mentaliteit
is niks loos. het zijn allemaal leu
gens', reageerde.de korpscommandant,
generaal-majoor A. C. Lamers. Hij
wekte daarmee de indruk dat bij de
leiding van het korps geen enkele
twijfel bestaat over die mentaliteit en
over de daarmee nauw samenhangen
de opleidingsmethode.
Die twijfel is er echter wel. Niet voor
niets werd in augustus vorig jaar lang
vóórdat het WDM-rapport bekend
werd, met volledige medewerking van
diezelfde leiding een experiment be
gonnen met een alternatieve opleiding
voor de beroepsmariniers. Leider en
stimulator van dat experiment is de
31-jarige beroepsluitenant der mari
niers, tevens sociaal-pedagoog A. van
Dijk. Met hem en met de vlootpredi
kant ds. J. W. B. Smit hadden wij
een gesprek over de opleiding en de
mentaliteit.
In tegenstelling tot enkele van zijn
collega's staat ds. Smit bij de marine-
leiding niet bekend als 'lastige' gees
telijke verzorger, 'maftr ik stap ook
niet lollig en vergenoegzaamd in het
korps rond', voegt hij eraan toe. Ook
de luitenant der mariniers A. van
Dijk kan moeilijk verdacht worden
van anti-gevoelens jegens zijn korps.
Toch komen beiden met enige voor
zichtigheid tot de conclusie dat er in
het 'martelingenrapport' van de
VVDM een harde kern van waarheid
zit. Beiden menen ook dat de oorzaak
van deze voorvallen mede aan de te
eenzijdig militair-technische opleiding
van de mariniers te wijten is.
Vorming
Deze laatste conclusie kan met de vol
gende gegevens worden gestaafd. Wer
kende jongeren van vijftien en zestien
jaar zijn verplicht een dag per week
naar een vormingsinstituut te gaan.
De vormingsinstituten proberen ds
eenzijdige beroepsvorming aan te vul
len en de persoonlijke ontplooiing te
stimuleren. De jonge mariniersrecru-
ten vallen niet onder deze regeling;
zij volgen een opleiding en zijn in de
zin der wet dus geen werkende jonge
ren.
Maar in die opleiding wordt maar
weinig aandacht aan de algemene vor
ming besteed, laat staan aan zelfont
plooiing. Zes maanden lang wordt de
jonge marinier doorkneed in geweer-
schieten, granaat-gooien, bajonetvech-
ten, ongewapend vechten van man tot
man. kruipen, sluipen, klimmen enzo
voorts. Uitstekend allemaal om een
goede soldaat te worden natuurlijk,
maar wel wat eenzijdig.
De algemene vorming is niet hele
maal vergeten. Welgeteld 21 op de
haast duizend lesuren (omgerekend
naar 24 vijf-daagse werkweken met
acht lesuren per dag) zijn uitgetrok
ken voor geestelijke verzorging (zeven
uur), algemene vorming (twaalf uur)
eh humanitair oorlogsrecht (twee
uur) plus nog wat uren op randgebie
den als krijgstucht en dergelijke. Een
schijntje dus, zeker voor jongens met
niet veel meer dan lagere school.
Voorts gaan de recruten nog twee
maal twee-en-eenhalve dag naar een
vormingscentrum maar dat stelt vol
gens de heren Smit en Van Dijk ook
niet veel voor.
Prestaties
Welk effect heeft nu zo'n eenzijdige
opleiding op de jonge mariniers.
Vlootpredikant Smit: 'In de mariniers
opleiding wordt de mogelijkheid dat
je nog eens werkelijk de oorlog in
moet niet onder stoelen of banken ge
stoken. Van je prestaties kan dan je
eigen leven en dat van anderen afhan
gen. Prestaties zijn daarom zeer be
langrijk in het korps en wie die heeft
volbracht kan het idee krijgen: 'Ik
ben heel wat meer waard dan de an
deren: de mensen kunnen een beroep
op mij doen'.
Dat grote zelfvertrouwen wordt ver
schillend opgevangen. Je krijgt er erg
aardige stabiele mensen door maar je
hebt ook de kans mariniers te krijgen
die zich snoevend en scheldend steeds
waar willen maken. De opleiding is
steeds korter geworden en de jongens
krijgen niet meer de tijd om ook mo
reel te groeien. Als je dan overgemo-
tiveerd uit die opleiding komt en je
vervalt in de saaie legerroutine dan
kan er een latente behoefte ontstaan
aan actie om je vaardigheden bot te
vieren.
'Als er dan geoefend wordt met bui
tenlandse korpsen of met 'die zandha
zen van de landmacht, die voorbeel
den van een verwerpelijke slappe hou
ding', dan is de verleiding groot om
die lui te grazen te nemen. Het feit
dat ze doodsbang voor je zijn geeft
dan grote bevrediging'.
Correct
Mijn ervaring is dat dit soort agressie
niet voorkomt indien mariniers wer
kelijk in actie moeten komen. In
Nieuw-Guinea zat ik er boven op om
iedere mishandeling van een Indonesi
sche krijgsgevangene krijsend aan de
kaak te stellen, maar alles ging er
zer correct toe. Van een weerbebarstige
behandeling was pas achter de frontli
nies sprake, die jongens daar moes
ten, denk ik. wat heldhaftigheid inha
len.
Beheerst en correct traden de mari
niers ook op bij het bedwingen van
de onlusten in Willemstad op Cura
cao in 1969. Maar nu ze gewoon in de
kazerne zitten, weten ze vaak niet hoe
ze met hun vechtcapaciteiten moeten
omspringen'.
'Ik ken de feiten uit het VVDM rap
port niet persoonlijk maar ik kan me
voorstellen dat uitschieters zo zijn
voorgekomen. Die mishandelingen
worden dan door de slachtoffers geac
cepteerd omdat ze ook flink willen
zijn en pas achteraf denken: Ik ben
gek geweest dat ik me dat heb laten
aandoen', aldus ds. Smit.
Luitenant A. van Dijk: 'In de traditio
nele opleiding wordt de mariniers
vakbekwaamheid in het hanteren van
geweld maar ook zelfbeheersing aan
geleerd. De leiding van het korps ziet
er volgens mij zorgvuldig op toe dat
er geen agressie botgevierd wordt.
Ondanks alle strenge controle blijkt er
zich toch gelegenheids-agressie voor te
komen. De opleiding is kennelijk niet
voldoende om die agressie onder
contróle te houden. Bij de mariniers
kun je de discipline, die mede voor
het aanleren van zelfbeheersing is,
niet meer opvoeren. Er moet dus wat
aan de opleiding veranderen', aldus
luitenant Van Dijk.
Sinds augustus 1973 voert hij, met me
dewerking van de korpsleiding en met
steun van de universiteit te Utrecht,
een experiment met een andersoortige
opleiding uit. 'In alle grote bedrijven
en ook bij- defensie gaat bij de oplei
ding de effectiviteit van het bedrijf
voor. Er wordt dus een eenzijdige na
druk gelegd op de militair-technische
vaardigheden. De ontwikkeling van de
persoon komt pas op de tweede
plaats'.
'Met mijn experiment ben ik in de
eerste plaats van die persoonsontwik
keling uitgegaan. Bij de experimente
le opleiding worden geen sancties ge
legd op prestaties of ongehoorzaam
heid. Het kader dat de opleiding
geeft, spreekt geen waardeoordelen
uit en stelt ook het eigen voorbeeld
niet absoluut. In de groep wordt veel
over de resultaten gesproken. De be-
doeiing is een marinier te krijgen die
zich bewust is van het effect van zijn
optreden, die vanuit een groter eigen
verantwoordelijkheidsbesef eerst na
denkt vóórdat hij iets doet, die niet
alleen iets doet omdat het hem bevo
len is. maar ook omdat hij 'zelf het
nut ervan inziet'.
'De experimentele opleiding leert de
mariniers een aantal sociale vaardig
heden waarmee hij de militair-techni
sche vakkennis kan gebruiken. Hij
krijgt hierdoor meer echt zelfvertrou
wen waardoor andere mensen met an
dere meningen niet direct als een be
dreiging worden gezien.
Het apparaat verliest met zulke mari
niers niets aan zijn effectiviteit, inte
gendeel, Zo'n andere instelling is ech
ter niet in een paar vormingsuurtjes
aan te leren. Dat krijgt je alleen, als
bij ieder lesuur dat gegeven wordt,
van die andere methode wordt uitge
gaan waardoor de jongens ruimte
krijgen zelf te denken en te doen.
Dat vergt met name veel van de on
derofficieren die de opleiding geven.
Ze zullen het experiment eerst als een
bedreiging zien, maar lk heb gemerkt
dat ze goed meewerken als je ze maar
precies uitlegt waarom het gebeurt.
Dat kost veel extra-tijd en moeite,
maar juist omdat beroepsmariniers er
zo jong bijkomen, heeft het korps een
grote verantwoordelijkheid voor hun
vorming. Het moeten geen jonge
vechtrobots worden, maar jonge men
sen met vechtcapaciteiten die echter
weten dat geweld nooit onschuldig is
en altijd vanuit volledige zelfbeheer
sing benaderd moet worden. Je kunt
het vergelijken met die judo-expert,
die niet bij het minste of geringste
gelijk een nekslag uitdeelt, maar zich
weet tc beheersen. Het rapport over
de mishandelingen past daarom wel
in mijn straatje. De invoering van het
nieuwe opleidingssysteem zal er waar
schijnlijk wel door versneld worden',
verwacht luitenant A. van Dijk.
Van onze weerkundige medewerker
Tot en met vandaag is de temperatuur
na 3 januari voortdurend boven nor
maal geweest, gerekend over het hele
etmaal. Dit komt neer op een serie
van maar liefst 44 warme winterda
gen. De gemiddelde etmaaltempera-
tuur te De Bilt over de eerste helft
van februari was me- 5.7 graden Cel
sius: 4.6 graden boven normaal, iets
meer nog dan in de tweede januari-
helft: toen een afwijking van plus 3.9
gr. C.
Als warmste etmaal onderscheidde
zich 11 februari met een 'te hoog' van
9 gr. C., als minst warme van de bo
ven normaal-serie: 22 januari met een
'te hoog' van één halve graad. Ook in
Duitsland is de temperatuur in deze
februari op een zacht pitje getuige de
afwijking van Berlijn over de eerste
februari-helft: plus 4 graden. In Po
len zal de warmte nog uitzonderlijker
zijn. Van die kant bezitten wij geen
harde cijfers, maar de normale febru
ari waarde voor Posnan is 2.5 gr.,
Warschau 3 3, Suwalki in het
noord-oosten 5.6 graden.
Vergelijk dit even met Berlijn-Tempel-
hof: plus 0.2 gr. C. Dit weekend blijft
er door een nabijheid van front uitlo
pers van een Ierse depressie eerst nog
wat onstandvastigheid met plaatselijk
wat regen of een bui, de systemen
zijn zwak en aan oplossing onderhe
vig. Daarom zal het zondag wel op de
meeste plaatsen droog blijven met
overdag ongeveer dezelfde tempera
tuurwaarden (normaal tot boven nor
maal), maar een toenemende kans op
nachtvorst.
Nog even een kijkje in gebieden, die
buiten het bijgaande kaartje vallen:
zeer strenge vorst komt in Europa mo
menteel alleen in hei uiterste noord
oosten van Europees Rusland voor:
Oestj Silma in de Timanbergen aan
de westkant van de Oeral vrijdagmid
dag 34 gr., Workoeta in de Oeral
38 gr. Dit onder auspiciën van een
hoge druk van 1047 millimeter bij No
va Zembla, die een uitloper heeft
naar de Zwarte Zee. Inmiddels rea
geert het Azorenmaximum alweer met
een Corvo, een barometerstand van
dicht bij de 1045 mb. Onder pressie
van een maximum boven het Megenge-
bied 1030 mb) is het in het noord
oosten van de Verenigde Staten nog
steeds flink koud: ochtendtempera-
tuur Binghamton in de staat New
York 16 graden. De kou is te vroe-
len tot in de staat Virginia: Rich
mond 1 gr., Raleigh in Noord-Caro-
lina +4 gr., Columbia in Zuid-Caroli-
na 13 gr., in Key West in Florida 21
graden boven nul. In Chattanooga,
bekend geworden door de Glenn Mil
ler-band, was het 4-11 graden.
Weerrapporten van hedenmorgen 7
uur. Maximum temperaturen gisteren
en neerslag afgelopen 24 uur.
Amsterdam eeheel bew. 7 2
De Bilt zwaar bew. 8 0.1
Deelen zwaar bew. 6 1
Eelde half bew. 7 0.2
Eindhoven zwaar bew. 7 0
Den Helder geheel bew. 7 2
Luchth. Rtd. geheel bew. 8 0.2
Twente zwaar bew. 7 0.5
Vlissingen regen 7 0.3
Zd.-Limburg licht bew. 6 0
Aberdeen regen 5 21
Athene geheel bew. 18 0
Barcelona licht bew. 16 0
Berlijn mist 8 0.4
Bordeaux regen 12 2
Brussel onbew.
Genève onbew. 8 0
Helsinki ijzel 0 0.2
Innsbrück half bew. 8 0.4
Kopenhagen mist 6. 0
Lissabon zwaar bew.
Locarno zwaar bew. 13 0
Londen regen 9 7
Luxemburg onbew. 5 0
Madrid regen 11 0.4
Malaga geheel bew. 16 0
Majorca licht bew. 14 0
Nice onbewolkt 15 0
Oslo geheel bew. 3 2
Parijs regen 10 1
Rome licht bew. 15 1
Split regen 13 5
Stockholm motregen 4 0.1
Wenen onbew. 9 0
Ziirich mist 5 1
Casa Blanca licht bew.
Istanboel licht bew.
Las Palmas onbew. 20 0
HOUü WATER 17 februari Vlissingen:
10.39-23.19. Haringvlietsluisen: 12.19
Rotterdam: 10.33-13.26. Scheveningen: 11.69-
Umuiden: 0.00 12.41, Den Helder: 2.42-
15.20, Harllngen: 5.21-17.53. Delfzijl: 7.52-
20.32.
18 februari: VHwingen: 11.44Haring-
vlietsluizen: 1.03-13 30. Rotterdam: 2 08-14 41.
Scheveningen: 0.44-13.12. IJmuiden: 1.26-
13.51. Den .leider 4 04-16.45. Harllngen: 6.42-
19.13. DelfYL: 9.13-21.45
onderredactie van loessmit
'In een tijd van economische ver
warring en voor sommigen zelfs
vertwijfeling, wordt men door som
mige 'vakkundige' uitspraken
voortdurend herinnerd aan het ou
de Nederlandse spreekwoord 'holle
vaten klinken het meest.' Wie
niets te riskeren heeft, heeft het
meeste te wagen. Dat is de enige
slotsom waartoe men kan komen
bij het doorlezen van het artikel
'goudaandelen winstgevend door
goedkope zwarte arbeid.' door
Henk Thomas in de Nieuwe Haag
se Courant van 5 februari 1974.'
Zo verontwaardigd reageert het
Nieuwsbulletin van de Zuidafri-
kaanse ambassade in ons land op
het hierboven genoemde artikel
van financieel-economisch redac
teur Henk Thomas in Trouiv-Kwar-
tet, dat de mensen van de ambassa
de in de Nieuwe Haagse vonden.
'Leugen van de week' staat er in
vette letters boven, toegelicht met
een citaat van de helft, van het
artikel, waarin onze redacteur aan
de hand van het jaarverslag van
'Goldmines' een beleggingsfonds
voor aandelen Zuidafrikaanse
goudmijnen aantoont dat de
goedkope arbeid van zwarte werk
nemers een van de belangrijkste
factoren voor de hoge winsten van
de Zuidafrikaanse goudmijnen is.
Ondanks deze officiële en deskundi
ge bron noemt het Nieuwsbulletin
dat 'ondeskundige aantijgingen
van een oningélicht redactielid' en
'een desperate poging om de facto
ren, verbonden aan de jongste stij
ging van de goudprijs te doorgron
den en aan lezers uiteen te zetten.'
Commentaar laat het Nieuwsbulle
tin over aan de Zuidafrikaanse
krant 'Hoofstad', waarvan een re
dacteur vorig jaar de mijn Wes
tern Deep Levels bezocht en er on
der meer dit over schreef: 'Samen
met administrateur A. J. du Plessis
loop ik door het hostel van de
Western Deep Level mijn, waar
8750 ongehuwde Bantoe mijnwer
kers gehuisvest zijn. Waar men
ook kijkt Bantoes en zo te
zien allemaal gelukkig. Voor de
rijen en rijen kamers zitten groep
jes te praten en bier te drinken.
Anderen zijn actief op de atletiek-
haan, het voetbalveld en de dansa-
rena. Tijdens de vrije uren in de
zon zijn de donkere mijngangen
even vergeten. 'Soms benijd ik
hen', zegt de heer Du Plessis,
'u:ant alles wordt voor hen gedaan
om ze gelukkig en gezond te hou
den. Gratis eten en inwoning, vrije
medische behandeling, gratis film
vertoningen en de best denkbare
sportfaciliteiten.' En dan volgt het
verslag van een kijkje in de keu
ken, een lijstje van wat er alle
maal aan voorzieningen voor de
Bantoes is en de mening van een
personeelschef: 'Alles krijgen ze
kosteloos, vrij en voor niets. Hun
lonen kunnen ze zó in hun zak ste
ken en mee naar huis nemen wan
neer hun contract verstreken is.
Maar lang blijven ze niet weg. Na
zes, acht maanden komen ze terug.'
Gek toch, dat er vrijwel geen blan
ken in die goedbetaalde, voortref
felijk verzorgde lagere baantjes te
rug te vinden zijn. Ze zijn er wel,
maar dan hebben ze hogere en dus
beter betaalde functies. Dat stond
in een passage van Thomas' arti
kel, die het Nieuwsbulletin ge
makshalve maar heeft laten schie
ten. Zelfs heeft het Nieuwsbulletin
niet nader verklaard wat voor
soort maatschappij 'Goldmines' is.
In de weggelaten passage waren
harde cijfers genoemd uit hetzelfde
jaarverslag van 'Goldmines': negen
procent van de werkers in de
goudmijnen is blank en verdient
samen tweederde van alles wat er
aan lonen wordt uitbetaald. De 91
procent gekleurde Zuidafrikanen
deelt samen de rest, éénderde deel.
Het weglaten van zo'n belangrijke
passage kun je op z'n minst on
zorgvuldig noemen, iets wat een
goed journalist niet mag overko
men.
Overigens, hebben we onszelf ook
op een 'leugentje van de week'
moeten betrappen: gisteren hebben
we de 'Indiërkinders' van de kwes-
tie-skoppelmaaie in deze hoek ten
onrechte een keer 'kleine kleurlin
gen' genoemd. Deze kinderen, van
wie de voorouders uit India afkom
stig zijn, worden wel tot de 'ge-
kleurden', maar zeker niet tot de
grote groep kleurlingen gerekend.
Daaronder verstaat men in Zuid-
Afrika de afstammelingen uit ge
mengde huwelijken; zulke verbin
tenissen werden daar vroeger niet
als 'ontucht' beschouwd.
Of ook het volgende de nieuwe
treinreizigers is meegevallen of al
leen de Spoorwegen, is nog niet
duidelijk, maar het aantal gevallen
van agressie tegen mensen is vorig
jaar 35 procent lager geweest dan
in 1972; toen waren het er 135, vo
rig jaar 89. Over het geheel steeg
de criminaliteit tussen de rails
met 15 procent, vrijwel evenveel
als wat er in het land gebeurt.
Spoorwegrechercheurs turfden vo
rig jaar ongeveer 2800 zaken (in
1972 ruim 2400) op hun misdrij-
flijstjes, waarvan 378 inbraken en
overvallen o stations. Vernielingen
op stations en in de treinen kwa
men erg vaak voor, anderhalf maal
zoveel als in 1972. En met de kof-
ferdieven en zakkenrollers was het
ook niet best: ze maakten 1021
slachtoffers tegen 786 in 1972.
Behalve Greenwich-time hebben dc
Engelsen nu ook de juist Heath-
tijd bij de hand. Met e dverkiezin-
gen vlak vor oogen lopen fervente
aanhangers van de huidige Britse
premier met een foto van het
hoofd van Edward Heath in hun
polshorloge rond. Heath' gezicht
dient als wijzerplaat, de wijzers lo
pen vanuit de redelijk grote neus
van de premier. Linksboven op het
plaatje is duidelijk t ezien hoe He
ath er in zijn glazen kastje uitziet.
Lang in de trein zitten, geringe
frequentie, moeten wachten en
overstappen, onvoldoende comfort
en te weinig privacy, dat zijn alle
maal klachten die nieuwe klanten
van de Spoorwegen uit de tijd van
de benzinedistributie over de trein
hebben. Maa dat waren er niet zo
veel. Bijna driekwart van de nieu
we passagiers viel het reizen per
spoor eigenlijk best mee, vertelden
ze aan NS-enquêteurs. Van die
kersverse reizigers bekende 70 pro
cent vóór de distributie zelden of
nooit per trein te hebben gereisd.
Gemak en comfort stonden voorop
bij al die positieve reacties, want
vermoeiend vonden de nieuwen de
trein bepaald niet. De mogelijk
heid om te kunnen lezen en wer
ken tijdens de reis vond 8 procent
'meegenomen' en 7 procent meen
de zelfs dat ze met de trein tijd
wonnen. Meer dan een derde gaf
op voor zaken op (trein-)reis te
zijn gegaan en toen de onderzoe
kers vroegen of dat in de toekomst
meer gaat gebeuren, antwoordde
20 procent van plan te zijn dat ge
regeld te doen en 40 procent 'wel
eens vaker'. Iets wat de Spoorwe
gen natuurlijk graag zien, want in
die distributietijd pakte 10 tot 18
procent méér mensen de trein in
de spitsuren.
'Eén ogenblikje, meneer Simpkins. Ze bekijken uw levensloop
even'.
