Duitse klacht tegen
alie-internationals
in haven Rotterdam
Baby's voetballen en klimmen in ladders
V erzetsorganisatie
Palestijnen scheurt
Nieuwe ronde in
Duits loongevecht
Ook met dagvaarding
ivoor Nixon iets mis
Spanjaarden in politiek?
Conferentie
over energie
Franse reserves in
januari gedaald
Vragen over censuur
in Navo-kroniek
Solzjenitsin
Veel doden in
Phnom Penh
Oostenrijk
vakantierijk
Oostenrijk
vakantierijk
Oostenrijk
vakantierijk
BpUV/KWARTET WOENSDAG 13 FEBRUARI 1974
BUITENLAND
T7/KU
ioor Jaap den Boef
)e internationale olieconcerns hebben sinds november de energiecrisis ge-
iruikt om grote winsten te maken en andere maatschappijen als concurrenten
e verdringen. Dit zou blijken uit gegevens, die het Westduitse Kartelbureau
in Berlijn aan de Europese commissie in Brussel heeft gezonden met het ver-
iioek om maatregelen te nemen.
Ain de hand van het aan de commis-
pe verstrekte materiaal zou het ver-
noeden bevestigd worden, dat de in-
«rnationale olieconcerns de hande-
iars en verbruikers in West-Duits-
ind veel hogere prijzen hebben laten
etalen dan als gevolg van de politiek
de Arabische olielanden nodig
zijn geweest.
)e Europese commissie werd volgens
e 'Frankfurter Rundschau' ingescha-
;d nadat gebleken zou zijn dat voor
olieprodukten uit Nederland ontoe
laatbaar grote prijsverschillen beston
den en dat in Europa's belangrijkste
oliehaven Rotterdam, werd gemanipu
leerd met prijsnoteringen.
Volgens het Kartelbureau in Berlijn
hebben de Nederlandse dochtermaat
schappijen van de internationale olie
concerns de vrije Duitse Importeurs
prijzen berekend, die bijna tweemaal
hoger waren dan die van aan de Duit
se zustermaatschappijen geleverde
olieprodukten. Hiermee zou zijn ge:
4/)S ANGELES, WASHINGTON
(UPI, Reuter) De Watergate-
2J zaak heeft er weer een mysterie
37 bij: de historische dagvaarding
;voor president Nixon om te ge-
uigen voor een gerechtshof in Ca-
Vervolg van pagina 1
ij Europese regionaal bezid, dat begin
volgende week in Brussel zou worden
gehouden, ujt te stellen.
Voorlopig lijkt op een overeenstem
ming tussen de EEG landen over de
'energiecrisis' weiig kans omdat Parijs
keihard op haar standpunt blijft
7( itaan. De Franse minister van buiten-
~d landse zaken Jobert heeft daar giste-
5i ravond geen geheim van gemaakt Hij
beschuldigde zijn EEG collega's ervan
de vorige week in Brussel genomen
L\esluiten te verloochenen, nu zijn
l;teh een Institutionalisering en voori
ng van de energieconferentie wil-
in de vorm van regelmatig over
ig van de consumenten waaronder
ïtwikkelingslanden. Volgens Jobert
Hen door blokvorming van de olie-
roerende landen de Arabische pro
centen in het harnas worden ge-
ijiagd.
"Wij moeten niet proberen een nieu
we wereld energie orde in te stellen,
na te streven of op te leggen', aldus
de Franse bewindsman. Hij herhaalde
de EEG verklaring van 5 februari
k door zich te verzetten tegen geregeld
overleg van de rijke landen en pleitte
voor een dialoog met de producerende
landen waarbij zowel bilaterale als
multilaterale contacten zijn toegela-
5> ten. Alleen samenwerking tussen Eu-
ropa en met name de Arabische pro-
ducetnen kan het antwoord bieden op
al onze problemen. Wij achten het
niet wenselijk een overleg in te stel
len met andere grote consumenten
eenheden', aldus Jobert, waarmee hij
doelde op de Verenigde Staten.
lifornië was een week nadat ze
werd gepost nog niet in Washing
ton aangekomen.
'Ik ben stomverbaasd', zei rechter
Gordon Ringer, die de dagvaarding
vorige week maandag verstuurde. En
de directeur van de posterijen in Los
Angeles concludeerde eenvoudig dat
het 'niet normaal' is, dat een aangete
kend stuk langer dan een week onder
weg is. Volgens hem had het docu
ment binnen drie dagen na verzen
ding op het bureau van Nixon moeten
liggen. De vermissing van de dagvaar
ding werd ontdekt, nadat Californi-
sdhe advocaten navraag hadden ge
daan bij het Witte Huis.
President Nixon is gedagvaard op 25
februari als getuige te verschijnen
voor het gerechtshof, dat zich bezig
houdt met de strafzaak tegen drie van
zijn vroegere medewerkers. Het zijn
David Young, Gordon Liddy en John
Ehrlidhman. Deze laatste was tot vo
rig jaar één van de naaste adviseurs
van de president. Het drietal wordt
ervan beschuldigd te hebben ingebro
ken in het kantoor van de psychiater
van Daniël Elsherg, de man die in
1971 vertrouwelijke documenten van
het ministerie van defensie doorspeel
de aan de pers. De drie verdachten,
die door een zogenaamde grand jury
in staat van beschuldiging zijn ge
steld, hebben zelf gevraagd om Nixon
te laten getuigen.
Worsteling
De Nederlandse minister van buiten
landse zaken heeft de worsteling om
i' bilaterale overeenkonjsten veroor
deeld. 'Als er geworsteld moet wor
den', aldus de Nederlandse bewinds-
1 man dan door voortdurende samen
werking'. Hij zei het Algerijnse voor
stel te steunen om ter bespreking van
de energiesituatie ook een speciale
2i vergadering van de Verenigde Naties
bijeen te roepen. Over de olieboycot
tegen ons land zei minister Van der
Stoel dat 'deze tot zekere moeilijkhe
den heeft geleid. Meer wil ik er niet
over zeggen.
Dé Italiaanse minister van financiën
La Malfa heeft zich gekeerd tégen het
voorstel van de energievraagstukken
voor te leggen aan de VN, omdat
daarin zoveel communistische landen
zitten die geen energieproblemen ken
nen'. De Britse minister van buiten
landse zaken Douglas Home zei in een
voorzichtige verklaring dat de 'oliecri
sis' behandeld moet worden in de be
staande organisaties hij was het ech
ter wel eens met de Ameriiaanse op
vatting dat daarvoor een 'nieuwe on
dersteunende machinerie' nodig is.
Nixon
probeerd, de vrije Importeurs van de
Duitse markt te verdringen.
Zo moest in november de Duitse
Shell slechts 218 mark per ton benzi
ne betalen, terwijl de Duitse import-
firma's tussen 352.50 en 480 mark
werd berekend. Bij de Nederlandse
BP-dochter moesten de Duitse impor
teurs tussen 350 en 397 mark betalen,
hoewel de Duitse BP-dochter slechts
218.10 per ton werd berekend. De
Duitse Chevron-dochter moest 259.80
mark per ton betalen bij haar Neder
landse zuster, terwijl de vrije Duitse
importeurs tussen 331 en 400 mark
werd berekend.
Het Westduitse Kartelbureau meent
ook op het spoor te zijn gekomen van
manipulaties met de prijsnoteringen.
De prijzen voor Vrije hoeveelheden'
uit de raffinaderijen bij Rotterdam
waren belangrijk hoger dan nodig was
bij de bestaande schaarste. Het uitge
breide onderzoek zou duidelijk heb
ben gemaakt dat het mogelijk is, de
voor Europa prijsbepalende Rotter
damse noteringen te manipuleren.
De verdenking is gebaseerd op de ma
nier waarop de prijsnoteringen van
het zogenaamde 'Piatt's Oilprogram'
(de beslissende index van Rotterdam)
tot stand komen. De vermeende mani
pulaties hadden grote invloed op de
prijsontwikkelingen in West-Duits-
land. In de prijsbepalende noteringen
worden ook opgaven van aanbiedin
gen opgenomen, die niet tot transac
ties hebben geleid. Ook het feit dat
een kleine groep olieconcerns de
Platt-Noteringen bepaalt, zou tot ma
nipulaties leiden. De invloed van één
groot concern zou dan ook heel groot
zijn.
Voorts is vastgesteld dat gemelde prij
zen van afgesloten transacties om
duistere redenen niet opgenomen wer
den in de noteringen. Het Kartelbu
reau kon niet nagaan, welke gemelde
prijzen wel worden genoteerd en wel
ke niet. Het is niet uitgesloten dat de
tot december tot boven 600 mark per
ton (dat ds meer dan 50 mark per 100
l'ilter) gestegen Rotterdamse noterin
gen voor benzine aan die manipula
ties moeten worden toegeschreven.
Gevallen als deze zouden zich steeds
kunnen herhalen, aldus het Kartelbu
reau, dat de aandacht vestigt op het
belangrijke feit dat Rotterdamse note
ringen 'wereldwijde betekenis' hebben
en dat zij regelmatig door talrijke in
formatiediensten worden afgedrukt.
Winsten
In Washington waar de leiders van
zeven grote Amerikaanse olieconcerns
zich voor een Senaatscommissie moe
ten verantwoorden voor de wijze,
waarop zij sinds het uitbreken van de
oktober-oorlog in het Midden-Oosten
enorme winsten hebben gemaakt, ver
klaarde de president van Exxon, Ja-
mieson 'geruststellend', dat de win
sten in de Verenigde Staten (waar
het onderzoek van de commissie be
trekking op heeft jdb) slechts met
16 procent waren gestegen. In het
buitenland en met name in Europa
waren zij evenwel opgelopen tot niet
minder dan 83 procent.
In de periode, waarin volgens Der
Spiegel 'woekerprijzen' werden bere
kend, kon West-Duitsland voldoende
olieprodukten krijgen omdat het veel
wilde betalen. Zweden daarentegen
kreeg pas weer voldoende olieproduk
ten, toen de prijzen gingen dalen. Het
moest benzine rantsoeneren om niet
in grote moeilijkheden te komen. De
onverwacht milde winter maakte een
eind aan de goede zaken van de olie
concerns.
Onduidelijkheid over Arabische top
BEIROET, CAIRO, TEL AVIV (UPI. AP, Reuter) Het radicale
Volksfront voor de Bevrijding van Palestina zal zijn harde acties
'overal ter wereld' voortzetten. Het zal zich door de overkoepelende
Palestijnse Bevrijdingsorganisatie, de PLO, niet tot de orde laten
roepen.
Een woordvoerder van het Volksfront,
Bassam Aboe Shariff, zei dit in een
interview met het Libanese dagblad
An Nahar. Het Volksfront eiste vorige
week de verantwoordelijkheid op voor
de bezetting van de Japanse ambassa
de in Koeweit. Deze actie is door de
PLO afgekeurd en bestempeld als
'schadelijk voor de Palestijnse zaak.'
Aboe Sharif zei daarover: 'Het Volks
front zal doorgaan met het bestrijden
van imperialistische en zionistische
belangen waar ook ter wereld. De
operaties in het buitenland zullen
worden voortgezet.
Hij legde uit, dat het Volksfront zich
zal blijven verzetten tegen vestiging
van een Palestijnse staat door middel
van de vredesconferentie in Genève.
De organisatie zal ook niet meedoen
aan de vorming van 'n Palestijnse rege
ring in ballingschap. Het dagblad An
Nahar meldde, dat de uitvoerende
raad van de PLO binnenkort bijeen
zal komen om te beslissen over de
vraag of het radicale Volksfront uit
de overkoepelende organisatie moet
worden gestoten. Volgens andere Li
banese bladen heeft het Volksfront
zich zelf al geheel aan de leiding van
de PLO onttrokken.
MADRID De nieuwe Spaanse premier Carlos Arias Navarro heeft gisteren Arabische top
in zijn regeringsverklaring een omvangrijk programma aangekondigd van poli
tieke hervormingen. Hij spoorde de Spanjaarden aan, actiever deel te nemen
aan de politiek. Hoewel hij met grote waardering over generaal Franco sprak,
liet de premier doorschemeren dat de politieke 'vernieuwing' niet meer alleen
van de oude 'caudillo' kan komen. Op de foto ziet men, hoe Navarro door par
lementsleden wordt gefeliciteerd.
BONN (DPA, Reuter) De bondsregering en de Westduitse vakbon
den voor overheidspersoneel zijn gisteravond weer om de tafel gaan
zitten voor nieuwe ronde in het loongevecht.
Het staat vast, dat een beperkte Ara
bische topconferentie In voorberei
ding is, maar oyer de plaats van de
bijeenkomst, hét tijdstip en deelne
mers bestaat nog onduidelijkheid.
In Koeweit is gezegd dat de leiders
van Egypte, Syrië Saoedi-Arabië en Al
gerije elkaar vandaag ontmoeten. De
emir van Koeweit kan er niet bij zijn,
omdat hij zelf een hoge gast, presi
dent Moboetoe van Zaire, moet ont
vangen. In de mededeling van de re
gering van Koeweit werd niet gezegd,
waar de Arabische top bijeen zal ko
men. Volgens een mededeling van de
Algerijnse ambassade in Parijs zal Al
giers de plaats van ontmoeting zijn.
hoewel president Sadat van Egypte de
sainenroeper is. In Cairo gaan geruch
ten dat ook koning Hassan van Ma
rokko van de partij zal zijn. Marok
kaanse troepen hebben zowel in Egyp
te als Syrië deelgenomen aan de strijd
tegen Israël in oktober vorig jaar.
De Arabische topconferentie, die pre
sident Sadat van Egypte bijeen heeft
geroepen, zal vandaag in Algiers wor
den gehouden. Er zullen vier Arabi
sche leiders aan deelnemen: koning
Feisal van Saoedi-Arabië. president
Sadat van Egypte, president Harez
Assad van Syrië en president Boeme-
dienne van Algerije. De emir van Koe
weit, die ook was uitgenodigd, kan er
niet bij zijn. Hij moet een hoge gast,
president Moboetoe van Zaire, ontvan
gen.
PARIJS De Franse deviezenreser
ves zijn de afgelopen maand met Ffrs
3400 miljoen gedaald tot Ffrs 37.543
miljoen per eind januari. De daling
wordt toegeschreven aan de druk op
de Franse frank, welke leidde tot het
laten zweven van de frank per 21 ja
nuari jl.
Gistermiddag hadden de vakbonden
opnieuw een voorstel van de regering
afgewezen en aangekondigd, dat de
staking zou worden voortgezet. De re
gering had een verhoging van 10,5
procent voorgesteld. Dat is te weinig,
zo lieten de vakbondsleiders weten en
evenals maandag kon de regering zich
gaan bezinnen op een nieuw voorstel.
Voordat de vakbondsleiders het voor
stel van de Tegering van de hand had
den gewezen en besloten hadden, de
staking te laten voortduren en het
overleg voort te zetten, had kanselier
Willy Brandt een dringend beroep op
de stakende overheidsdienaren en hun
'werkgevers' gedaan, zich van hun
verantwoordelijkheid bewust te zijn
nu de stakingsacties tot wanordelijke
situaties in een groot aantal steden
hadden geleid.
Meer dan 200 000 ambtenaren bij
overheidsinstellingen, bij de gemeen
ten, het openbaar vervoer, de posterij
en, de telefoondiensten, de technische
DEN HAAG Oefent de Navo-voor-
lichtingsdienst censuur of zelfcensuur
uit op de Navo-kroniek? Dit wil het
socialistisch Tweede Kamerlid P. Dan-
kert weten van minister Van der
Stoel van buitenlandse zaken.
Aanleiding tot deze vraag is het ont
breken in de Navo-kroniek van een
beschouwing over een rapport van de
heer Dankert over de betekenis van
de inleiding van het Navo-verdrag én
de kwesties Griekenland en Portugal.
Het rapport werd uitgebracht aan de
politieke commissies van de Navo-as-
semblee.
De heer Dankert vraagt zich af of da
beperking van de vrijheid van me
ningsuiting in Navo-publicaties wel m
overeenstemming is met de geest van
het Navo-verdrag. Hij vraagt van de
minister stappen om te waarborg an
dat in voor eigen land bestemde pu
blicaties de vrijheid van meningsui
ting wordt gewaarborgd.
diensten van politiekorpsen, loods-
diensten en vliegvelden bleven giste
ren weg van hun werk. Als gevolg
van de 'geselecteerde acties' liepen
bus- en tramdiensten in het honderd,
ontstonden enorme verkeersopstoppin
gen en bleven huisvrouwen zitten met
het huisvuil dat niet werd opgehaald.
Na het kabinetsberaad pleegde minis
ter van binnenlandse zaken, Hans-Die-
trich Genscher overleg met de autori
teiten van de deelstaten en gemeen
ten. Daarna ging hij naar Stuttgart
voor onderhandelingen met de vak
bondleiders, die echter bij hun eisen
bleven: 15 procent en geen stuiver-
minder. Het vorige regeringsaanbod
was 9,5 procent, dat later nog tot 10
procent werd verhoogd.
Willy Brandt
Vervolg van pagina 1
Daarop vertelde Natalya haar echtge
noot dat er twee mannen voor hem
waren. Solzjenitsin ging naar de deur
om hen te woord te staan. Zijn vrouw
deed de veiligheidsketting van de
deur. 'Toen stormden zeven mannen
naar binnen. Ik probeerde hen met
uitgespreide armen tegen te houden.
Ze traden ruw op', aldus mevrouw
Solzjenitsin. Een achtste man, een ka
pitein van de geüniformeerde politie,
bleef buiten in de hal staan, bij de
lift
'Vlug terug'
Een assistent van het parket van de
openbare aanklager toonde Solzjenit
sin een document, waarin de politie
werd gemachtigd, zonodig geweld te
gebruiken. Aanvankelijk weigerde de
schrijver mee te gaan. Toen hij daar
na ondanks tegenstribbelen werd mee
genomen. merkte één van de politie
mannen tegen zijn vrouw op: 'Het is
geen drama. Hij komt vlug terug'. Ge
vraagd of de politiemannen konden
zeggen, wat zij onder vlug verstonden,
antwoordde mevrouw Solzjenitsin:
'Dat doen ze nooit'.
Bij het verlaten van het appartement
nam Solzjenitsin zijn overjas en bont-
buin nauwelijks vroor. Eén van te
agenten in burger reageerde hier op
met: 'Wat is dat voor aanstellerij? U
blijft heus niet lang weg'. Bij hun
vertrek bleven twee man achter, de
ene in uniform van de militie en 'de
andere in burger. Zij beletten 20 mi
nuten lang, dat moeder en dochter
het appartement zouden verlaten.
Kennelijk wachtten de mannen tot
hun collega's met Solzjenitsin te be
stemder plaatse waren aangekomen.
Ze snuffelden ook in enkele kamers
van de flat, hoewel zij geen huiszoe
kingsbevel hadden.
Mogelijkheden
Intussen is het onmogelijk om aan de
weet te komen, wat de autoriteiten
voorhebben met de arrestatie van
Solzjenisin. In grote trekken zijn er
twee mogelijkheden aanwezig. De ar
restatie kan een demonstratie zijn om
te laten zien, dat zelfs Solzjenitsin
een dagvaarding van dc openbare aan
klager niet naast zich kan neerleggen.
Ook kunnen de autdriteiten tot de
conclusie zijn gekomen, dat zijn open
lijke kritiek niet langer getolereerd
kan worden en het zwijgen moet wor
den opgelegd.
Er is een -wet die het schrijven en pu
bliceren van 'anti-Sowjet-laster" ver
biedt. De sanctie is gevangensstraf en
dd autoriteiten hebben niet geaarzeld
om streng op te treden tegen minder
hem voor de rechtbank brengen in
treden, dan kunnen de autorireiten
bekende persoonlijkheden dan Solzje
nisin. Mochten zij van plan zijn
een proces, waarbij veroordeling zeker
moet worden geacht Dit zou beteke
nen dat de schrijver opnieuw tot een
verblijf in een arbeidskamp of tot
verbanning zou worden veroordeeld.
Een derde mogelijkheid zou zijn, Solz
jenitsin uit te wijzen.
Protesten
Dr. Andrej Sacharow, eveneens een
van de leidende dissidenten in de
Sowjet-Unie, verklaarde naar aanlei
ding van de arrestatie van Solzjenit
sin, dat zij werd bevolen door de
hoogste autoriteiten. 'Het is een pro
vocatie die gericht is tegen de demo
cratisering, waar Solzjenitsin voor
vecht De arrestatie is onwettig", aldus
de Russisahe atoomgeleerde, die zich
naar de woning van Solzjenitsins fa
milie begaf.
De voorzitter van de Internationale
PEN-club, de Westduitse schrijver
Heinrich Böll, heeft verklaard dat er
een golf van verontwaardiging over
de wereld zal gaan en dat de hoop op
een betere toekomst verloren dreigt
te gaan, als Solzjenitsin langdurig
wordt vastgehouden. In een telegram
aan de Russisxche partijleider Leonid
Breznjew vraagt Böll de onmiddellij
ke vrijlating van de auteur, 'die een
symbool van de vrijheid is geworden
en een voorbeeld van het geweten van
een schrijver in actie'! aldus Böll, die
verder in een telfeggram zegt:
'De arrestatie van deze Nobelprijswin
naar gaat in tegen de geest van ont
spanning en zal ongetwijfeld de cultu
rele banden verzwakken tussen de
Russische schrijvers en hun collega's
in de hele werdld'. Ook uit andere de
len van de wereld werden verklarin
gen afgelegd, waarin tegen de arresta
tie van de Russische schrijver werd
geprotesteerd.
Praagse psycholoog: bestaande mogelijkheden gebruiken
PHNOM PENH (AP) Het Cambod
jaanse militaire opperbevel heeft be
kend gemaakt dat bij de beschietin
gen van de hoofdstad Phnom Penh
maandag 139 personen om het leven
zijn gekomen. Verslaggevers hebben
in de .ziekenhuizen van de Cambod
jaanse hoofdstad ten minste 200 ge
wonden geteld. Volgens het militaire
opperbevel zal het c'odental nog stij
gen.
Bij branden die ontstonden na de be
schietingen zijn honderden woningen
in de as gelegd. Gevreesd wordt dat
onder het puin van de ingestorte en
zwartgeblakerde huizen nog meer
slachtoffers liggen.
Bijna alle doden zijn burgers; de
meesten van hen zijn vrouwen en kin
deren. Zeker 10.000 personen zouden
dakloos zijn geworden.
door Marcus Ferrar
PRAAG Een Tsjechische psycho
loog heeft een revolutionair schema
van oefeningen uitgewerkt, dat de li
chamelijke en geestelijke ontwikke
ling van kinderen aanzienlijk ver
snelt. Dr. Jaroslaw Koch stimuleert
vanaf een paar uur na de geboorte
'zijn' baby's om aangeboren vermo
gens te ontwikkelen die gewoonlijk
vele maanden blijven sluimeren.
Zij kunnen veel vlugger dan normaal
zich omdraaien, kruipen, lopen en
klimmen. Ze leren eerder, hun bewe
gingen op elkaar af te stemmen, en
ontwikkelen daardoor hun hersenen
sneller. Proeven ln het Instituut voor
de zorg voor moeder en kind in
Praag, hebben aangetoond dat kinde
ren die door dr. Koch worden geoe
fend, op hun eerste verjaardag twee
tot drie maanden voor zijn op nor
maal opgevoede kinderen.
Ze hebben dan de beschikking over
gemiddeld twintig verschillende woor
den terwijl een gewoon kind er nog
maar vijf gebruikt En naarmate ze
verder opgroeien, wordt de voor
sprong groter, zegt dr. Koch. Zijn
kleinzoon van vier en een half speelt
schaak, leest, en heeft een vroegrijpe
belangstelling voor fototoestellen,
schrijfmachines en elektrische appara
ten.
De eerste oefeningen maken allemaal
gebruik van de natuurlijke reflexen
waarmee een kind wordt geboren. In
de eerste twee weken is het voldoen
de dat de moeder het kind gewoon
optilt en neerlegt, waarbij het zich
moet aanpassen aan nieuwe standen.
Met vier weken voetbalt de baby, op
zijn rug liggend met een opgehangen
strandbal. Als de bal zijn tenen raakt,
schopt hij automatisch. Een andere
serie oefeningen ontwikkelt dg verba
zingwekkend sterke greep van een
pasgeboren kind. Met een paar weken
houden ze een vinger zo stevig vast
dat ze er helemaal mee opgetild kun
nen worden.
(ADVERTENTIE)
Dr. Koch gelooft, dat die natuurlijke
kracht zich ontwikkeld heeft in het
tijdperk van de holenmens, toen een
baby zich op zijn moeders rug moest
kunnen vasthouden terwijl zij rond
liep, zich bukte, hard liep en werkte.
Volgens dezelfde 'hol-moedertheorie'
laat hij zijn baby's in de eerste paar
maanden verticale ladders in klim
men, nog lang voordat ze kunnen
staan. Alle oefeningen worden door
de baby's naakt gedaan, omdat ze dan
het maximum aan indrukken uit hun
omgeving krijgen, en zich zo vrij mo
gelijk kunnen bewegen.
Ontwikkeling
wegingen kunnen maken, die nauw
samenhangen met de intelligentie.
Holle blokken in elkaar passen, is bij
zonder nuttig. De baby moet eerst uit
vinden dat het kleinere blok in het
grotere past, en daarna dat hij ze
recht tegenover elkaar moet houden
en niet scheef. Dat zet een van de
eerste onderdelen van de meetkunde
in zijn hoofd vast, vele jaren voordat
hij er zich op school mee zal moeten
bezighouden.
Dr. Koch is er tegen, baby's lekker
stijf in hun wieg in te stoppen. Elke
(ADVERTENTIE)
„„óendsc
Met de oefeningen van dr. Koch komt
de overgang van reflex-bewegingen
naar samenhangende handelingen ge
makkelijk. Een baby die met een op
gehangen strandbal speelt, begint er
met een vuistje tegenaan te stompen
zonder dat hij kijkt Later begint zijn
aandacht te komen, en kijkt hij naar
de bal wanneer hij ertegen slaat.
Tenslotte houdt hij zijn hand zo dat
die. aan de vorm van de bal is aange
past, een duidelijk teken dat zijn her
senen samenhang in de handeling be
ginnen te brengen.
Dr. Koch werkt nu vooral aan de ont
wikkeling van oefeningen voor han
den en vingers, die ingewikkelder be-
l5ch ui[gas
activiteit is beter dan niets in de eer
ste paar maanden, zelfs de lichte prik
kel van een warm bad. Koch gaat uit
van het beginsel dat het eerste levens
jaar van een kind een bijzonder be
langrijke rol speelt voor het bepalen
van zijn latere mogelijkheden en
vooruitzichten.
Veel ouders zijn zich daar tegenwoor
dig van bewust, maar weinigen weten
hoe ze echt contact moeten maken
met een pas geboren kind. Dr. Koch
meent dat zijn wetenschappelijk opge
stelde programma ouders in staat
stelt, hun kroost van het begin af de
goede eerste ervaringen te verschaf
fen.
Hij ontkent dat hij probeert, super
mensen te produceren die hun min
der bevoorrechte medemensen achter
zich kunnen laten in een concurren-
tie-maatschappij. Als wedijver het
hoofddoel is, zegt hij, bestaat het ge
vaar dat de ouders het kind gaan
overbelasten. 'De bedoeling is, moge
lijkheden te realiseren die al in het
kind aanwezig zijn.'
Uitverkocht
Toen dr. Koch zijn schema hier vorig
jaar oktober in tijdschriftvorm publi
ceerde, was de oplage in een paar da
gen uitverkocht Hij publiceert dit
voorjaar een in het Tsjechisch ge
schreven boek dat bestemd is voor op
voedingsdeskundigen. Volgend jaar
verschijnt een meer populaire versie
voor ouders. De internationale belang
stelling groeit al flink, vooral uit wes
telijke landen als de Verenigde Sta
ten, Engeland, Frankrijk en West-
Duitsland. De Tsjechoslowaakse uitge
verij Dilia onderhandelt al over ver
taalde edities.
Marcus Ferrar Is correspondent In
Praag van het Britse persbureau Reu
ter.
ADVERTENTIE
oension in Vn
«fefePAS?Jl
OostcnrijkjTocristcnvcrkecrs-Bureau,
Singel 464. Armterdam.Tel. 020-255933.
