Wat Bodegraven aan 't milieu kan doen
Daf ontkent gelijkblijvende
produktie met minder man
Vakcentrales willen
nadere analyse van
prijscijfers CBS
'De Schelde' moet aan
werkwillige CNV'ers
vergoeding uitbetalen
|Politie
ïhelpt
iminister
^schieten
Dennendal
Vrijwillige
medewerking
belangrijk
Permanente
dijkbewaking
op Schouwen
een sprake van
1 assaal maken van
ingeraf drukken
roeger pensioen
rnedie tegen
erkloosheid
Projectleidster
van Red Band
natuurlijk
Hanne Evers: de bevolking planmatig informeren
Complicaties bij
de griep: vier
mensen overleden
Edison voor Cleo Laine
lOCW/KTARTET DINSDAG 12 FEBRUARI 1974
BINNENLAND T3/K5
BAND
BORN De personenautofabriek van DAF in Born heeft opnieuw
werktijdverkorting moeten aanvragen in verband met de stagnerende
afzet. Woordvoerders van DAF hebben gisteren ontkend dat door een
verminderd ziekteverzuim de produktie op het normale peil bleef.
'De produktie is als gevolg van de
werktijdverkorting met 40 procent
dat wil zeggen met 1000 auto's per
week gezakt. De stagnerende afzet
naar Engeland en in mindere mate
naar Frankrijk en Duitsland maken
het echter noodzakelijk dat we voorlo
pig onder de normale capaciteit blij
ven draaien', aldus een woordvoerder.
Verhoging van de produktie zou tot
een onaanvaardbare voorraadvorming
kunnen leiden. Uit cijfers van de af
gelopen twee maanden is gebleken dat
de voorraad personenauto's in de
maand januari hetzelfde is gebleven
(18.000 auto's) en dat is ongeveer
8000 auto's te veel.
Het is de derde keer dat DAF voor de
3700 personeelsleden in Born werk
tijdverkorting aanvraagt De toestem
ming voor deze ver' orting wordt een
dezer dagen verwacht. Van de zijde
van DAF is wel bevestigd dat het
ziekteverzuim tijdens de drie-daagse
werkweken van 16 tot 8 procent is ge
daald. 'De mensen werken korter, dus
zijn er minder zieken', zo werd mee
gedeeld. De opmerking van de ^resi
dent-directeur, de heer L. van Dongen
dat bij de vermindering van het ziek
teverzuim ook de onzekere situatie
een rol speelt, is inmiddels door vak
bondsbestuurders bestreden. 'Nu de
werknemers drie dagen per week wer
ken, komen ze pas t< t rust. De zware
psychische druk van de ploegendienst
en de slechte werksfeer is voor veel
werknemers kennelijk te veel. De
werkgever zal nog moeten aantonen
dat ze nu harder werken en minder
verzuimen uit angst voor de toe
komst', aldus de districtsbestuurder
van de Industriebond NW, Frans
Leemans. Hij voegde hieraan toe dat
de werksfeer de laatste drie maanden
mede dankzij vakbondsacties is
verbeterd, maar dat er bij DAF nog
lang niet van een uitstekende werksi
tuatie kan worden gesproken. Uit de
daling van het ziekteverzuim is vol
gens hem alleen af te leiden dat van
de werknemers een te zware psychi
sche prestatie wordt verlangd.
Bond wint geding in Middelburg
Van een verslaggever
MIDDELBURG De kantonrechter in Middelburg heeft gis
teren bepaald dat de koninklijke maatschappij De Schelde in
Vüssingen ongeveer tweehonderdduizend gulden moet uitbe
talen aan de Industriebond van het CNV. Waarschijnlijk zal
De Schelde in deze zaak hoger beroep aantekenen.
De zaak is een nasleep van een sta- zijn leden voor die twee stakings-
king op 17 en 18 februari 1972 op dagen een voorschot van dertig
(je scheepswerf van De Schelde in gulden plus de kinderbijslag uit,
Vlissingen. De leden van de Indus- maar maakte de zaak later aanhan-
triebond van het NW namen aan gig bij de kantonrechter. Bij de
de staking deel, maar de leden van rechtszaak fungeerde een van de
de CNV-bond niet Toch konden werknemers, de heer S. Wielema-
deze ongeveer vijftienhonderd ker uit Vlissingen als 'proefko-
CNV'ers niet aan het werk omdat nijn.' Deze werknemer (en in hem
de stakers de poorten hadden ge- alle CNV-leden die ongewild bij de
barricadeerd. staking betrokken waren) is nu in
Het CNV vond dat De Söhelde er- het gelijk gesteld. Aan alle vijf-
voor had moeten zorgen dat de tienhonderd CNV'ers moet De
versperringen opgeruimd werden Schelde nu honderd gulden beta-
zodat de werkwilligen aan 't werk len. Bovendien moet De Schelde
hadden kunnen gaan. Dat gebeurde aan het CNV het betaalde voor-
echter niet De CNV-bond betaalde schot teruggeven.
(ADVERTENTIE)
Van een onzer verslaggevers
BODEGRAVEN 'Ik heb geen boodschap voor de mensen, ik wil geen milieuprofeet
spelen. Het milieuproject Bodegraven moet de mensen zélf bewust maken van de
mogelijkheden, dient ze zélf tot een keuze te brengen, waarbij de discussieleiders en
ik ze willen helpen.' Ir. Hanneke Evers (26) onderstreept met deze uitspraak, dat ze
als leidster van het 'Project Milieuhygiëne Bodegraven' de burgers van Bodegraven
niet wil bespreken of om de oren wil slaan met macabere feiten over de dreigende
ondergang van de natuur, maar ze tot nadenken wil brengen over de eigen inbreng.
Hanneke Evers: 'Uit dit voor
lichtingsproject moet naar vo
ren komen welke milieuhygië
nische problemen in het bij
zonder in Bodegraven spel in
en welke mogelijkheden de
Bodegravers hebben om daar
zelf iets aan te doen.'
Over twee weken, op zaterdag
23 februari, begint het milieu
project met een openingsmani
festatie: een bijeenkomst -n
het gemeenschapshuis Het An
ker, waarin in twee rondes,
met telkens een groep van on
geveer vierhonderd mensen,
de bedoeling zal worden dui
delijk gemaakt. Tweede Ka
merlid Jan Terlouw van D '66
zal deze eerste discussies bij
wonen. Daarna zullen onge
veer zestig discussiegroepen
van elk tien leden elke veer
tien dagen een gesprek voeren
over het Bodegravense leefmi
lieu. Het project richt zich op
de ouders van de leerlingen
van alle lagere scholen: 2100
mensen. Hanneke Evers ver
wacht dat ongeveer eenderde
van dit aantal eraan zal mee-
doeu.
Het project is een initiatief
van de Stichting Hygiëne in
Den Haag, wordt uitgevoerd
door de Stichting Gezond
heidsvoorlichting en Opvoe
ding in Utrecht en wordt ge
subsidieerd door het ministe
rie van volksgezondheid en
milieuhygiëne. Hanneke
Evers, landbouwkundig inge
nieur met als specialisatie mi
lieuhygiëne en voorlichtings
kunde, werd ruim een jaar ge
leden door de Stichting Hygië
ne in dienst genomen om het
project voor te bereiden.
Sinds de maand december
werkt ze dagelijks tien uur
om het experiment te doen
slagen. Na drie maanden, in
juni, als de eerste vakanties
beginnen, is het afgelopen en
kan Hanneke Evers na ook
eerst met vakantie te zijn ge
weest nog een jaar de re
sultaten verwerken in een rap
port.
Vraag aan mej. Evers: is d't
voorlichtingsproject iets
nieuws voor ons land?
Antwoord: 'Via tv-films en
boekjes is er veel voorlichting
over het milieu geweest, maar
dit is de eerste poging om
met behulp van de nieuwste
inzichten op het gebied van
voorlichtingskunde en mi
lieuhygiëne de bevolking plan
matig te informeren. Het is
dus een experiment, maar ve
willen dit niet benadrukken:
het Bodegravense karakter,
het doorlichten van de plaat
selijke problemen blijft voor
op staan Het onderzoek naar
deze manier van voorlichten,
of dit de oplossing van de mi
lieuproblematiek dichterbij
brengt, is hieraan tevens ver
bonden. Ik stel me voor dat
door de mensen bewust te ma
ken van wat ze zelf kunnen
doen voor een goed milieube
heer, veel op vrijwillige basis
kan worden bereikt. Vele
mensen vinden dat een goed
milieubeheer met wetten en
door dwang moet worden be
reikt, maar ik vind dat voor
schriften of wetten èn die vrij
willige medewerking, elkaar
moeten aanvullen.'
Waarom is nu juist Bodegra
ven uitgekozen voor dit expe
riment?
'We moesten een gemeente
kiezen, waar de verhoudingen
op kleine schaal de verhoudin
gen landelijk weerspiegelden.
Bodegraven heeft hiervoor .iet
juiste aantal (15.000) inwo
ners en heeft bovendien een
gemetigde milieuproblematiek:
watervervuiling, bepaalde in
dustrieën, planologische pro
blemen.'
Wat zullen de onderwerpen
van discussie zijn en wat voor
mensen zijn de discussielei
ders'.
'De discussieleiders vormen
een gemengde groep: Bodegra
vense huisvrouwen en huisva
ders, die in technische beroe
pen werken, maar ook mens-n
uit landelijke milieugroepen
en studenten. Ze hebben een
korte cursus van zes halve da
gen achter de rug, ter voorbe
reiding. Onder hen bevinden
zich geen bewoners van hit
oude Bodegraven, dus geboren
Bodegravers. De gespreksgroe
pen krijgen een gespreksmap
mee, ten geleide, waarin alge
mene milieuproblemen wor
den belicht. Maar het is wel
Manneke Evers:
geen milieuprofeet spelen
de bedoeling die onderwerpen
eruit te halen, die gelden voor
Bodegraven. Wat in 'het bij
zonder van toepsssing is moet
uit de discussies naar voren
komen.'
Waarom zitten er geen oor
spronkelijke Bodegravers on
der de discussieleiders? Is er
geen interesse?
"We hopen uiteindelijk een
aantal autochtonen te berei
ken, maar dat kan niet van de
ene dag op de andere. Dat /al
trapsgewijze, via een verleven
diging van de discussies moe
ten gebeuren; ze zijn wat
moeilijker te bereiken dan de
'nieuwkomers' in de nieuw
bouwwijken. We vinden het
helemaal niet gek, dat de au
tochtone inwoners het project
wat vreemd vinden, maar net
is de bedoeling dat ze ook er
aan gaan deelnemen.'
U studeerde in Wageningen
voor landbouwkundig inge
nieur, met als specialisatie on
der meer voorlichtingskunde.
Waarom juist deze specialisa
tie?
'Het intrigeert me dat de we
tenschap zoveel heeft ontdekt
met gevolgen voor de samenle
ving, maar dat dit niet tot de
bevolking doordringt. Met an
dere woorden: het vertalen ge
beurt te weinig. Er zijn bij
voorbeeld weinig goeie weten
schapsjournalisten in Neder
land. Overigens moet de voor
lichting niet uitsluitend van
uit de massamedia worden be
zien, maar kunnen ook groeps
gesprekken een middel zijn
om de mensen bewust te ma
ken van maatschappelijke pro
blemen. Daarom zoeken we bij
dit project naar een combina
tie van groepsgesprekken en
voorlichting via de massamedi-
a. Het project is dus vooral
een poging om de kloof tussen
wetenschap en praktijk ie
overbruggen. Aan de hand van
de resultaten zal worden beke
ken of dsze aanpak moet wor
den voortgezet.'
In de documentatiemap van
het project wordt de milieu
problematiek in nauw verband
gebracht met onze huidige
maatschappijvorm en wordt
gewezen óp de mogelijkheid
van een andere vorm van sa
menleven, van een alternatief.
Ilanneke Evers: 'In het pro
ject staan de behoeften van
Bodegraven centraal, maar als
er vragen over de maatschap
pij ter sprake komen, kunnen
we daar niet omheen. De poli
tieke kant van de zaak staat
niet voorop, maar we verwach
ten wel dat politieke aspecten
tot een confrontatie zullen ko
men.'
Uw kind loopt er
zichtbaar beter op
Verkrijgbaar bij de
betere schoenenzaken
MIDDELBURG Het waterschap
Schouwen en Duiveland heeft in ver
band met de recente ernstige dijkval
een permanente dijkbewaking inge
steld.
De dijkgraaf van het waterschap zei
overigens dat men de toestand langs
de Oosterschelde redelijk onder con
trole heeft Aan de voet van de be
dreigde zeedijk tussen Zierikzee en
Burgsluis, heeft men de afgelopen da
gen 14.000 ton fosforslakken gestort.
'U kunt ze altijd weer omdraai
en, als u de andere schilderij
en wilt zien'.
VENTER De politie in Deven-
overweegt op het ogenblik niet op
ite schaal vingerafdrukken te ne-
n van Turkse gastarbeiders.
t een variant op de zeer discutabe-
schrijfproef, waaraan de inwoners
i Blijham zij het op vrijwillige
is onderworpen werden met het
1 er een pyromaan uit te schiften,
ie Deventer politie door derden de
gestie aan de hand gedaan van
te groepen Turken vingerafdruk-
i te nemen in verband met de eirï-
ivorige week op de 22-jarige mejuf-
iw Riekie Engelgeer gepleegde
ird. Zoals gemeld, had het slach-
er, dat als schoonmaakster werk-
n was in het gastarbeiderspension
Leeuwenberg, met vele Turken
tang. Naar hoofdinspecteur J. W.
dam ons meedeelde, is op dit mo-
nt nog niet te zeggen of men in
bepaald stadium van het onder-
k nog eens zal overgaan tot het
ssaal afnemen van vingêrafdrukken
i Turken.
NHEM Een verlaging van de
tsioengerechtigde leeftijd van
Wvakkers kan een remedie zijn te-
i de ernstige werkgelegenheidssitu-
e in die bedrijfstak. Dat heeft de
fdinspecteur-directeur van de ar-
Isvoorziening in Gelderland, dr. J.
Spiegelenberg, gezegd naar aanlei-
g van de hoge werkloosheid in de
derse bouw. Naar zijn mening
it ook het aantal jeugdige werkne-
rs in de bouw te worden vermin-
d.
Van een onzer verslaggevers
an een verslaggever
UTRECHT De drie vakcentrales hadden een sterkere stijging
van het prijsindexcijfer venvacht, maar ze zijn nog voorzichtig met
hun commentaar. De voorzitters van NW, NKV en CNV dringen
aan op een nadere analyse van de cijfers. Zij spreken van een mee
valler, maar met het voorbehoud dat dit commentaar een voor
lopig karakter heeft.
lij
ei Minister De Gaav Fortman
o| van binnenlandse zaken
heeft gisteren in Hoofddorp
j. het nieuwe politiebureau ge-
3I pend. Tijdens een rondwan-
it deling door het gebouw
'oefende de minister zich in
3) het pistoolschieten. Commis
saris G. H .ter Beest schoot
hem te hulp.
Motie van wantrouwen
van socialisten tegen
Europese commissie
STRAATSBURG (ANP). De socia-
listische fractie in het Europese parl>
ment zal een motie van wantrouwen
tegen de Europese Commissie indie
nen, indien de EEG-ministerraad be
gin maart niet besluit, het parlement
u itgebreider begrotingsbevoegdheden
te verlenen
De heer W. Kok (NW) beschouwt de
cijfers (een stijging van 0,6 procent
tegen een verwachte stijging van twee
of drie procent) als een steuntje in
de rug van de vakbeweging. Hij zei
dat de uitkomsten minder negatief
zijn dan de onheilsprofeten ons heb
ben willen doen geloven, maar teken
de daarbij aan dat de werkloosheid
veel zorgen baart.
Hij meent dat er nu alle aanleiding is
voor de werkgevers om rond de tafel
te gaan zitten om de positie van de
lager betaalden te bezien. Blij was hij
met de uitspraak van de premier dat
hij de cijfers dit jaar zo mpgelijk be
neden de tien procent wil houden. De
heer Kok is erg benieuwd naar het
indexcijfer van half januari tot half
februari. Dat zal mogelijk een reëler
beeld geven.
Uitverkoop
De voorzitter van het NKV, de heer
W. Spit, merkte op dat het cijfer zou
kunnen tegenvallen als in februari
het effect van de uitverkoop wegvalt.
Het indexcijfer dient overigens naar
zijn mening te worden bijgesteld, om
dat het niet meer de werkelijkheid
goed weerspiegelt.
Een definitief oordeel schort hij
graag op tot hij een nadere analyse
van de cijfers in handen heeft.
De heer J. Lanser van het CNV bere
kent het effect van de uitverkoop op
een half procent. Het eindcijfer valt
hem daarom mee.
De heer Lanser meent dat er mogelijk
ter de bezetters te staan. De bezetters
hebben de secretaris van het WA-oe-
stuur drie eisen overhandigd.
Ze houden in:
onmiddellijke intrekking van het
bestuursbesluit tot ontruiming van de
drie paviljoens van Dennendal.
na intrekking van dat besluit on
middellijk aftreden van het bestuur.
inzetten van een procedure waarin
met inspraak var alle personeelsleden
van de stichting no democratische wij
ze een nieuw bestuur wordt gekozen.
De bezetters hebben laten weten het
bestuursbureau pas te zullen verlaten
als aan hun eisen is voldaan. Het be
stuurslid rar. W. J. Bransen van <-ie
WA-sticlCing meende gisteravond dat
ook in do zaak van de bezetting
staatssecretaris Hendriks verantwoor
delijk is.
Vanmiddag om half drie zal in
Utrecht een kort geding dienen dat
het WA-bestuur heeft aangespannen
tegen de zeven stafleden achter Carel
Muller, die tot dusver weigeren hun
ontslag te aanvaarden. Via de uit
spraak van het kort geding hoopt het
WA-bestuur de zeven desnoods met
geweld van het terrein van Dennendal
te kunnen verwijderen.
Een groot aantal organisaties heeft
zich gisteravond achter de eisen van de
bezetters van het bureau van de W.A.
Stichting gesteld: de bond van weten
schappelijke arbeiders en de federatie
van jongerengroepen in de PvdA, ver
der de Utrechtse afdelingen van onder
meer Release, de afdeling geestelijke
gezondheidszorg van het instituut voor
ontwikkelingspsychologie van de uni
versiteit, Dolle Mina, het PPR-actie-
centrum en verschillende jongeren
centra.
sprake is van een effect van de rege
ringsmaatregelen, maar dat vergt na
dere analyse. Ook hij wil nog geen
'hoera' roepen alvorens hij het effect
van de prijsmaatregelen van de rege
ring in de komende maanden heeft
kunnen beoordelen.
Vervolg van pagina 1
Van een verslaggever
HEERLEN In Heerlen en omge
ving zijn de laatste dagen vier men
sen overleden aan een longontsteking,
die als complicatie optrad bij de
thans heersende griep.
Dr. W. J. Balvert, directeur van de
districtsgezondheidsdienst zuid-oost-
Limburg in Heerlen, noemde het vrij
snelle verloop van dc complicatie ccn
weinig voorkomend verschijnsel. Ui
terste waakzaamheid is nodig, zei hij.
De slachtoffers waren allen zogenaam
de hoge-risico-patiënten, die aan een
hartafwijking of ernstige bronchitis
leden.
De griep heeft in dit geval niet alleen
slachtoffers gemaakt onder ouderen,
maar cok onder jongere patiënten van
vijftien tot zestien jaar. Op het mo
ment is er nog geen reden tot onge
rustheid, aldus dr. Balvert. Bovendien
is de griep aan het afnemen.
tafel moeten gaan zitten 'om in een
nieuw en oren beraad voorwaarden te
scheppen waarbij de belangen van de
pupillen weer geheel gewaarborgd
zijn en waarbij er voor de werkenden
weer een aanvaardbaar klimaat ont
staat'.
De Amerikaanse zangeres Cleo Laine heeft gisteren in Amsterdam
een Edison gekregen. Cleo Laine, die in Amerika de titel 'Vrouw
van het jaar' kreeg, gaat binnenkort een toernee door I\ederland
maken.
Drie ieden van de werkgroep-Dennen
dal bestuur, prof L. Hulsman, drs. K.
Okma en de heer P. Reckman hebben
gistermiddag met staatssecretaris Hen
driks, in bijzijn van minister Vorrink.
gepraat over de nieuwe escalatie en
verzocht de ontruiming van de Den
nendal afdelingen niet door te laten
gaan. Over de volledige inhoud van
het gespreK en de eventuele toezeg
gingen van de heer Hendriks zijn
geen mededelingen gedaan.
De dertig personeelsleden die gistera
vond het rest uursbureau van de Wil
lem Arntszstichting bezetten, behoren
niet tot de zogenaamde 'Mullerianen'
op Dennendal. Zij zijn personeel van
het Willem ArntSzhuis, van waaruit de
W A-stichting wordt bestuurd. Met
hun actie blijkt dat het conflict zich
als een 'olievlek' door de WA-stich-
ting uitbreidt. De zeven stafleden van
Dennendal, de groepsleiders en ande
re medewerkers die achter drs. Carel
Muller staan hebben laten weten ach-
