Springer briest tegen
de Westduitse kerk
I
b
voorlopig
Uit de kerkbladen
lIlSlllslll
Nummer van
To The Point
uit roulatie
Vandaag
Trouw
K wartet
Heuss-prijs voor
Dorothee Sölle
Militaire arts
meldt marteling
niet automatisch
Interreligieus
eerbiedsuur
in Amersfoort
Wereldraad spreekt
over anti-raeisme
Fr enz vraagt
steun synode
Nieuwe boeken
TROUW/'K.WARTET DINSDAG 12 FEBRUARI 1974
KERK/BINNENLAND
T2 K2
Van een medewerker
BERLIJN De Weslberlijners, die hun familie in Oost-Berlijn
willen bezoeken, moeten per dag per persoon twintig Westmark
omwisselen in Oostmark. Dat geld moeten ze daar opmaken. Dat
valt vooral de gepensioneerden, die hun familie bezoeken, soms
zwaar. De kerk heeft aangeboden die twintig mark voor deze men
sen te betalen en in totaal twee ton voor dit doel beschikbaar ge
steld.
den is als bijvoorbeeld in Amsterdam.
De Pfarrer heeft nog zo iets als een
stralenkransje om zijn hoofd, -lat
overigens niets te maken heeft met
het evangelie, integendeel in wezen
puur heidens is.
De kerk leeft meer van het religieuze
dan van het evangelie van Jezus
Christus. De kerk is op weg te leren
leven met Christus en niet te steunen
op volksreligie.
Twee groepen
De kerk heeft het daarom in deze
overgangstijd moeilijk. Het is natuur-
Hoewel de christelijke partij CDU :n
het kielzog van de Springer-pers de
verdragen met het 'oosten' in een
kwaad daglicht tracht te stellen, pro
beert de kerk aarzelend een evangeli
sche weg te zoeken. Zij weet dat de
Duitse volkswil niet bij voorbaat sa
menvalt met wat het evangelie vraagt.
Zij heeft dat geleerd van de belijden
de kerk uit de Hitler-tijd.
De kerk in Duitsland en vooral in
Berlijn heeft het moeilijk. Zij is
volkskerk en is financieel afhankelijk
van de staat, die voor haar de kerkbe
lasting ophaalt.
Daar komt bij. dat de secularisatie in
Berlijn lang niet zo ver voort geschre-
te vinden, maar heeft het daarbij bij
zonder moeilijk. Vele doordravers ma
ken hem het leven als bisschop zuur.
Het allerergste is, dat de strijd niet
op de wezenlijke punten, maar op de
tails uitgevochten wordt.
Springer
(On)sportief
Trouw-Kwartet is naar mijn mening
een uitstekende positieve christelijke
krant, maar de laatste tijd wordt ze
erg hard meegesleept in de 'verwes-
terlijking* van het sportnieuws. Uit
de krant van 4-2-'74 bijvoorbeeld
noem ik de voorpagina kop 'Twente: 3
punten uit 3 topduels' en sportpagina-
koppen als 'Volewijckers'zegeviert'
(21). 'Periode-titel Heracles illusie'
en Twente erkent klasse Ajax\ Deze
koppen suggeren, dat er een andere
topploeg in Nederland zou zijn die
meer dan 3 punten uit 3 topwedstrij
den zou halen zonder twee van zijn
aanvalspitsen (Drost-Jeuring), of dat
optimisme in sport verkeerd zou kun
nen zijn! Mijn innige wens: laat
Trouw-Kwartet een landelijke krant
blijven met minder 'pro-westers'
sportnieuws.
Enschede H. Begemann
'Wie heeft er gelijk?'
Enige dagen geleden wierp in deze
rubriek de Bredase arts E. Campert
de vraag op wie gelijk had: de heer
Den Uyl (van het kabinet), die gerap
porteerd had dat in december in Rot
terdam 350 miljoen ton olie was bin
nengekomen of de Rotterdamse vak
bondsfunctionaris Schravenmade die
had becijferd dat er 600 miljoen ton
was aan komen varen, met welke
vraag hij kennelijk twijfel wilde wek
ken aan de integriteit van de heer
Den Uyl. Nu lijkt mij deze vraag voor
iemand die een klein beetje weet hoe
onze Nederlandse
samenleving in elkaar zit en boven
dien een goede krant leest (zoals
Trouw-Kwartet) niet zo moeilijk te
beantwoorden. Die turvende vak
bondsfunctionaris telde n.l. de bin
nenvarende tankers, dus bruto invoer,
d.w.z. met inbegrip van de voor door
voer bestemde olietonnen en de heer
Den Uyl gaf uiteraard slechts cijfers
over de voor de binnenlandse markt
bestemde. Dat verschil is niet zo won
derlijk als het misschien lijkt want de
heer Schravenmade ging het als vak
bondsman uiteraard om de werkgele
genheid in de Rotterdamse havens en
de heer Den Uyl om de voor binnen
lands gebruik beschikbare energie. En
dat zijn wel twee zeer verschillende
zaken.
Beek (Ubb.) L. vanVierzen
Joden en Arabieren
In het artikel van dr. E. Flesseman-
Van Leer (4-2-'74) staat een pikante
opmerking: de Arabische landen be
schouwen Israël als de bedreiger. Ter
wijl in 1967 Nasser zijn leger met de
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma,
F. Diemer.
Hoofdredactie:
J. Tammlnga.
Hoofdkantoor B.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
A'dam. Postbus 859.
Telefoon 020-22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69 73 60 768). Gem.giro
X 500.
duidelijke oproep alle Israëli's af te
maken de strijd instuurde en ook de
huidige Arabische leiders blijkens
hun uitlatingen niet vrij zijn van Jo
denhaat, komen Arabische christenen
in Génève vertellen dat ze bedreigd
voelen door de Joden. 'Zij konden
niet geloven dat de Joden in Israël
zich nog altijd niet veilig voelen', zegt
het artikel. Als je zoiets leest, heb ik
het gevoel: ben ik nou gek of zijn zij
het? Er is een grote Joden-hater: de
vader van de leugen. Wie in de bijbel
thuis is, weet wie dat is. Wie een dis
cussie met hem aangaat en zich laat
omturnen, loop grote kans achter de
volgende progrom te staan.
Schoonhoven N. Mels
Blijham
Het commentaar 'Hoogst bedenkelijk'
(over het handschriftonderzoek in
Blijham) van 30.1.74 kwam bij mij
over als bedenkelijk. Het ware te
wensen dat meer burgers de moed
hadden de politie te helpen het
kwaad te elimineren: helaas is het in
ons land al zover dat getuigen soms
moeten zwijgen uit vrees voor intimi
datie. De inwoners van Blijham wer
ken niet mee aan hun eigen veroorde
ling, maar aan het verhogen van de
bescherming van hun persoon en
goed.
Hoogeveen L. Nljenhuis
Rijden op zondag
We mogen weer rijden op zondag. De
heer Bas de Gaay Fortman vindt het
teleurstellend dat de parkeerterreinen
bij de kerken weer vol staan na de
autoloze zondagen. Mensen die per au
to naar de kerk gaan hoeven hoog
stens 4-5 km. te rijden (dat is al
veel). Als we niet naar de kerk gaan
maar willen recreëren, zouden we dan
niet zo'n 30-100 km. rijden of meer?
Kerkmensen gaan gewoonlijk na kerk
tijd naar huis voor de verdere zon
dagsviering. Het lijkt me toe dat hij
ons dan niet kwalijk moet nemen als
we 'even' van de auto gebruik maken
om naar de kerk te gaan. Denk er
eens over na Bas, of moeten we ons
echt schamen?
Benthuizen J. J. C. Schellingerhout-
Roos
Huis van bewaring
In de krant van 1 februari las ik dat
er verzet is tegen een nieuw huis van
bewaring in Amsterdam. Het is te be
grijpen dat er bezwaren zijn. De hui
zen worden paleizen van bewaring
voor dat geld, en de mensen er in
krijgen meer comfort dan ze in eigen
huis ooit zullen hebben of krijgen.
Werkendam mevr. Ippel
Krijgsgevangenen
Ontelbare keren lezen we en horen
we nu hoe Syrië doof blijft voor de
eis van Israël. Een volkomen recht
vaardige eis n.l. de namen van de Is
raëlische krijgsgevangenen aan het
Rode Kruis te overhandigen. Waarom
blijft dit land zo hardnekkig om deze
rechtvaardige eis niet in te willigen?
Israël heeft toch alle krijgsgevange
nen naar hun land laten gaan? Waar
om zijn zijn vijanden dan zo laag om
dit niet te doen?
Leiden
Els van Houwelingen
Zienswijze
Axel Springer
lijk de vraag of een kerk anders dan
in overgang, namelijk van het 'volkse'
naar het evangelie leven mag. Maar
dat Is een verhaal apart.
In Berlijn zijn er twee groepen in de
kerk.
Er bestaat de E.S.B. (evangelische
Sammlung Berlin), een samenbunde
ling van rechtse groepen, die «eggen
te willen blijven bij het fundament
van de evangelische leer. Je treft er
strenge lutheranen en piëtisten, hele
nette christenen en Prinzipienreiter.
Zoals overal in de wereld, maken ze
de anderen uit voor pure horizontalis-
ten. Ze weten alles ook zo goed. Ze
kennen eigenlijk weinig problemen,
want alles was vroeger al opgelost
Zonder dat ze het beseffen, zijn ze
conservatief en handhaven ze wat in
vroegere tijden ook een keer als
nieuw aanvaard werd. Ze huiveren
voor alles wat anders en nu nieuw is.
Tegenover hen staat een ongeorgani
seerde groep. Je vindt in deze groep
van alles en nog wat. Toch verneem
ik in deze groep heel sterk de tendens
om opnieuw te luisteren naar het
evangelie. Ze pogen temidden in deze
tijd te staan. Inderdaad bestaat het
gevaar dat ze net als de andere groep
het evangelie identificeren met hun
tijdgebondenheid. Maar sterker zien
ze dit gevaar dan de eerst genoemde
groep.
Beide groepen staan fel tegenover el
kaar. Een echt gesprek is niet (meer)
mogelijk. Ze vermorzelen mensen on
der de raderen van hun voortrazende
wagens. Ze denken dat ze na kunnen
zeggen, wat Jezus eens zei: wie niet
voor me is, is tegen me.
Bisschop Kurt Scharf poogt een weg
Het machtige krantenconcern van
Axel Springer, die demonstratief zijn
kerklidmaatschap opzegde, irriteert de
voorzichtige tastende koers van de
kerk en gaat als een briesende leeuw
tegen haar tekeer.
'Brot für die WeltV is een grote inza
meling rond Kerst voor noodgebieden
in de wereld. Dit jaar vooral voor .Ie
droogtegebiedan ten zuiden van de Sa
hara. De Arabische kerken hebben
een informatiebureau, om hun Araoi-
sche problemen te kunnen vóórleggen
aan anderen. Nu heeft, en dat was
een foutieve informatie, een medewer
ker van 'Brot für die Welt' op een
kladje voor de pers meegedeeld: pr
gaat ook geld van deze Kerstinzame
ling naar dit Arabische kerkelijke bu
reau. Daarop is de Springer-pers ge
sprongen: in enorme artikelen met
schreeuwende koppen (daar zijn ze
sterk in) wordt verteld: Brot für die
Welt ondersteunt propagandabureau
voor Arabische terreur. Dan kan 'Brot
für die Welt' verklaren: er gaat geen
Pfennig naar dit bureau: we geven al
leen voor humanitaire doeleinden: nu
kan de synode in Kassei van januari
daarover zeggen wat hij wil; nu kan
de synode in Kassei van januari daar
over zeggen wat hij wil; Springer-pers
gaat door het breekijzer te zetten in
deze inzamelingsactie, die miljoenen
opbrengt en het gif te zaaien, dat Je
kerk links is en de terreur steunt. Er
is geen praten tegen. Te begrijpen
valt, dat velen ondanks tegenverkla-
ringen van de kerk toch wantrouwend
geworden zijn.
De achtergrond van deze hetze tegen
de kerk is het verlangen om alles l ij
het oude te laten en dat betekent
niet: bij het evangelie, maar bij een
opvatting van het evangelie uit een
bepaalde tijd. De kerk is dan niet
meer onderweg met de mensen die
door de tijden heenlopen, maar blijft
steken bij een bepaalde tijd en fixeert
zijn boodschap met de eigentijdse ven
taling van een tijd die verleden is. Of
ben ik nu aan het polariseren, door
dit zo neer te schrijven? Het nare is,
dat ik zowel bij de ene groep als bij
de andere groep grote gevaren -ie.
Want het is mogelijk dat men bij een
vertaling van het evangelie nu ook
niet herkent de tijdgebondenheid.
Allen God kent zichzelf niet tijdge
bonden.
Wat voor een niet-Duitser erg is: hij
ziet dat de zogenaamde progressieven
zich ontworstelen aan het Duitsdom
(Deutschtum), maar dat de anderen
toch wel veel houden voor evangelie,
maar het is teveel een Duits evange
lie. Nu zie je een fout nu eenmaal bij
een ander beter dan bij jezelf.
JOHANNESBURG Op verzoek van dr. Manas Buthelezi heeft
de Zuidafrikaanse rechter het nummer van 1 februari van To
The Point uit de verkoop genomen. To The Point is een rege
ringsgezind blad, dat in Nederland wordt gedrukt en dat enige
malen aanvallen heeft gedaan op de wereldraad van kerken.
Het nummer van 1 februari bevat
te een redactioneel stuk waarin de
'inperking' van de zwarte lutherse
theoloog werd goedgepraat. Daar
toe gebruikte het blad enkele, cita
ten waarvan Buthelezi zelf de echt
heid ontkent. Buthelezi zou in
1966 volgens To The Point gezegd
hebben dat hij met genoegen van
de moord op premier Verwoerd
had gehoord en dat hij wenste dat
ook premier Vorster zou omko
men. Door dit 'citaat' maakte To
The Point zich schuldig aan het
zelfde vergrijp waarvoor ds. Beyers
Naudé binnenkort voor de rechter
moet verschijnen, namelijk het ci
teren van een 'ingeperkte' persoon.
Een woordvoerder van het christe
lijk instituut, waaraan dr. Buthele
zi is verbonden, maakte bekend
dat tegen het blad een proces we
gens smaad zal worden ingesteld,
tenzij de rechter zelf reeds een zo
danige procedure zou aanspannen.
(ADVERTENTIE)
HET FEBRUARI NUMMER IS
UJT!
Frank Goble vertelt hoe wij men
sen soms uit komen boven dat wat
we gemiddeld beleven. Het was ge
wéldig gewoon, zeggen we dan. En
woorden schieten te kort.
Een ongeneeslijke zieke vertelt hoe
hij zijn ziekte tegelijk als diepte
punt en topervaring beleeft.
Dr. Anne van der Meiden: We ne
men een 'niets', laten dat drukken,
recenseren, verfilmen en houden
verbaasd als resultaat over: de on
werkelijkheid.
Van de 2000 boodschappen waaraan
we dagelijks bloot gesteld zijn, ne
men we er zo'n 500 op. Niet meer.
En die kleuren we daarna nog eens
zo bij, dat ze ons niet al te zeer
hinderen, aldus drs. H. Hoekstra.
Onze redakteur dr. G. Dekker wil,
dat de lezers van VOORLOPIG er
een abonnement op een anders ge
kleurd blad bijnemen
Een kerkelijk aktivist is aan de haal
gegaan met een paar hoofdletters
van ds. Buskus. Het was of de duvel
er mee speelde. Maar, nee hoor, het
was een gereformeerde-bonder.
Verder in dit nummer weer politiek
in prenten en een introduktie op
een razend boeiend boek van
Dorothee SöIIe.
Nêém/gééf een abonnement op het
maandblad VOORLOPIG. Al was
hei voorlopig voor een jaar. O]
vraag een proefno. Adresseer:
VOORLOPIG, Antivoordno. 101,
Delft. Geen postzegel nodig, 18,90
p.j. (Stud, 12,70). Uitgave Kok
Meinema.
MÜNCHEN De Westduitse theolo
ge Dorothee Steffensky-Sölle heeft het
afgelcpen weekeinde in München de
Theodor-Heuss medaille gekregen
voor 'voorbeeldig democratisch ge
drag, burgerlijke moed en bijzondere
prestaties voor het algemeen welzijn.'
Bulten mevrouw Sölle ontvingen ook
twee actiegroepen voor buitenlanders
en een gemeenteraadslid de onder
scheiding.
Dorothee Sölle kreeg de prijs, die
12.500 mark bedraagt, voor haar 'door
christelijke verantwoording gemoti
veerde en door persoonlijke moed ge
dragen inspanning tot vernieuwing
van het menselijk en maatschappelijk
samenleven.'
Van een verslaggever
UTRECHT De veronderstelling dat
mishandelingen in de. krijgsmacht
'vanzelf' wel bekend worden omdat de
behandelende artsen die moeten mel
den, is onjuist. Dit heeft secretaris
generaal J. Diepersloot van de Konink
lijke Nederlandse maatschappij tot
bevordering der geneeskunst, meege
deeld naar aanleiding van de berich
ten over mishandeling en martelingen
in het korps mariniers.
Over aangifte kan uitsluitend het
slachtoffer zelf een beslissing nemen.
De arts heeft natuurlijk wel de more
le plicht om er iets aan te doen, aldus
de heer Diepersloot, maar dat moet
gebeuren in overleg met de patiënt, en
alleen als de patiënt dat zelf wil.
Als de onderdeelsarts 'automatisch'
vermeende mishandelingen zou mel
den, bestaat het gevaar dat de betrok
ken militairen, uit vrees voor eventu
ele gevolgen van zo'n bekendmaking,
helemaal niet naar de dokter gaan.
En dat is uiteraard niet de bedoeling.
De schrijver van Vandaag (Tr.Kw
5.2.74) beoordeelt 'Zienswijze' van
zondagavond j.l. niet helemaal juist.
Van de Guru Maharaj Ji zegt hij: 'een
allervriendelijkst lachend gezicht
wat onnozel.' Maar wist de Van-
daag-schrijver, dat deze zich 'volmaak
te Meester' noemende Indiër beweert,
dat hij Christus en God is en dat de
afgelopen 10 jaar 8 miljoen mensen
dat zijn gaan geloven? Christus zegt
in Matth. 24: 'Indien dan iemand tot
U zegt: Zie hier is de Christus, of:
Hier, gelooft het niet' Deze tekst in
dachtig, hebben de Jesus People zon
dagavond getuigd van hun geloof en
teen het bloed van Christus ter spra
ke kwam, kon de antichrist, zichtbaar
uit het veld geslagen, alleen nog maar
de kreet 'meditatie' uitbrengen.
Ermelo
N. Yerbaas-Ouboter
Vogelmoord (7)
De inzending van de heer Puite uit
Amsterdam over de vogelmoorden ge
lezen. Wat een miserabel standpunt!
Ook alwaar zo iemand die terwille
van geld en genotvolle snoepreisjes
deze jammerlijke uitroeiing wil ver
ontschuldigen. Daarom hoop ik dat,
als hij zo graag naar Italië wil, besto
len zal worden door de vele dieven
die daar lopen.
Papendrecht
Pleun Boer
De organisatie 'wereldgesprek der
godsdiensten', geleid door de her
vormde emeritus-predikant dr. R. Boe-
ke, vierde onlangs in Amersfoort zijn
zilveren jubileum. Het NPB-maand-
blad Ruimte publiceerde de orde van
dienst van het 'interreligieus eerbied
suur", waarmee de viering werd beslo
ten:
Inleiding: Dr. A. R. Sequeira hielp
ons bij het innemen van de juiste
houding van eerbied, zoals die van
verschillende godsdienstige zijden
wordt aangereikt.
Pianospel brengt een passende
sfeer en inkeer.
Een openingsspreuk wordt gezegd
door een christen en een boeddhis-
te.
Een zevenkleurige kaars en wie
rook worden ontstoken.
Gezamenlijke stilte, gemarkeerd
door fluitspel leidt in tot het uit
spreken van twee gedichten, over
'Silence' en 'het gouden Licht' van
Vimala Thakar.
Gelezen wordt dan uit heilige
bronnen: de Bhagavad Gita,
Boeddhistische teksten, de Tenach,
het Nieuwe Testament, de Koran,
telkens door allen beantwoord
met: 'Heilige Waarheid, verlicht
ons'.
Muziek uit oost en west roept
weerklank op.
Korte getuigenissen lichten het ge-
lezene toe.
De 'vlam der Vrijheid' wordt opge
dragen.
Uit een meditatieve stilte komt
een 'gedenken' voort, uitgesproken
voor de aanwezigen en andere be
trokkenen in land en wereld. Hier
mee wordt telkens gezamenlijk in
gestemd met de bede: 'Eeuwige,
ontferm U!'
Opnieuw concentreert men zich in
stilte, waaruit de beden van het
'Onze Vader' worden gezongen, die
expressie vinden in hand- en li
chaamshoudingen van hindoe-oor
sprong.
Tot besluit wordt een mystiek lied
gezongen waarvan het refrein ein
digt met de woorden 'Uw liefde is
geworteld in de diepten van mijn
hart'.
Een zegening wordt tenslotte be
antwoord met een ontvangend ge
baar van de deelnemers.
Daarna wordt de kaars gedoofd
door de boeddhistische participan-
te.
Houtsnede uit. Lichtstralen
Een dienst die algemeen werd er
varen als een bijzondere gebeurte
nis.
Prof. dr. Herman Ridderbos gaat in
het Gereformeerd Weekblad (uitgave
Kok) in op de kritiek op de gerefor
meerde kerken. Aan de synode ligt
het niet, meent hij:
Inflatie
Wat er aan ons mankeert blijft ook
onszelf niet verborgen. Ik voor mij
ik herhaal het zoek dan niet in de
eerste plaats in wat onze Synodes al
dan niet besloten en uitgesproken
hebben de laatste jaren. Daar zal ook
wel iets aan gemankeerd hebben en
er valt over bepaalde punten wat mij
betreft te discussiëren. Maar als de
kerk, de onze ,en heel de kerk in Ne
derland, een afspiegeling was van het
geen onze Synodes de laatste jaren
voor en na hebben uitgesproken en
bevestigd, zou er voor mijn besef van
een kerkelijke kwestie of een crisis in
het geloof geen sprake behoeven te
zijn De eigenlijke inflatie zit
veel moeilijkei; en veel dieper dan dat
men haar door een nog steviger of
'stoerder aanpak' (men vergeve dit
soort terminologie in dit soort za
ken!) zou kunnen overwinnen. De ei-
Du
LEL
Rij"
het
let
jelee
- C
Won
g
iog<
woni
ivorc
BASISHOUDING
Het wordt steeds duidelijker aan al
lerlei tekenen hoezeer wij allen be
trokken worden in een verandering
van ons cultuurpatroon, waarin gezag
en gehoorzaamheid een andere inhoud
krijgen. Er is als het ware een grote
opstand gaande tegen alle formeel
hanteren van gezag en autoriteit. Het
conflict op Dennendal spreekt er °P 6
luide toon van, maar evenzeer de te- (e SL
genstellingen in de kerkprovincie van ffe 0
de Limburgse bisschop. De universl- ,eve
teiten, de scholen en ook zo langza- |arjj
merhand de kerken hebben er mee te
maken, om van de gezinnen nog maar
te zwijgen, ben ik geneigd te zeggen,,
en misschien moet juist daarover anz
meer geschreven worden. Want daar
speelt alles zich in het klein en vaak
op beslissende wijze af. Wanneer het
ergens nauw luistert dan in de ver
houding tussen ouders en kinderen.
Wie zich ook maar oppervlakkig in
deze problematiek verdiept verbaast iéPt(
zich met de dag meer met welk een
gemak mensen het op zich nemen kin
deren te krijgen en op te voeden.
Niet dat dit niet zou moeten gebeu
ren, maar het gemak waarmee, daar
gaat het om. De vanzelfsprekendheid
waarmee men aanvaardt dat alles wel
goed zal gaan. Nu kan men zeggen MfT
dat liefde van ouders tot kinderen p"
een wezenlijke zaak is, belangrijker
zelfs dan iedere cursus over opvoe
ding en dergelijke. Dit zal ook wel er*
gens waar zijn, maar dat neemt intus-^
sen niet weg dat ook daar waar ou
ders kinderen innig liefhebben gehad
niet alles is gelopen, zoals .men WèiV
ste. Een diepere geestelijke achter
grond is een onmisbare voorwaarde
om in de grote veranderingen van
vandaag niet alleen persoonlijk zijn
weg te vinden maar die met anderen, teci
soms mensen die aan onze zorg zijn [De
toevertrouwd, te begaan. En dan zelfs
niet alleen een dieper inzicht in de
vragen, een meer vertrouwd zijn met
de laatste wetenschapelijke resulta
ten, maar vooral een geestelijke
grondhouding, iets dat alles kan dra-tori
gen iets dat niet mee onder gaat in ep;
de stroom.
tn
-evi
)m
ve
genlijke inflatie is veel meer slui
pend. Zij bestaat in het aangeslagen
zijn van de kerk door de geest van de
wereld, die zich uit in de verzwakking
van het ware besef van God en van
een daaruit voortvloeiende vroomheid,
die nog directe en levende aansluiting
vindt aan de reformatorische belijde
nis en het paulinisch kerugma van de
rechgvaardiging van de goddeloze. Het
is de verzwakking van die religieuze
dimensie, die men niet aan de naam
van een of andere predikant of hoog
leraar kan verbinden, maar die als
een geestelijke infectie onze gerefor
meerde en christelijke identiteit be
dreigt, en ik denk niet alléén de onze.
Toen ir. J. van der Graaf in de krant
de reacties van het hervormd modera-
men las op de vragen, die de gerefor
meerde dito gesteld had ipzake de
vrijzinnigheid, 'brak hem, de klomp',
schrijft hij in het orgaan van de gere
formeerde bond De Waarheidsvriend:
Klacht
'Waar geen klacht is is geen zaak;
stelde de moderamen; daarmee aange
vende dat ieder ieder in de kerk in
feite duldt. Dat is een onjuiste voor
stelling van zaken. Toen de Kerkorde
werd opgesteld, moest alles zo worden
geformuleerd, dat processen als een
maal van broeder Marinus in de zaak-
Assen van de Gereformeerde Kerken
onmogelijk waren. Men zou geen en
kele broeder Marinus het recht geven
tot een klacht. In ordinantie XI van
de Kerkorde wordt dan ook gesteld
dat 'een Provinciale Kerkvergadering
of haar breed moderamen, redenen
hebbende om aan te nemen, dat een
dienaar des Woords bij de verrichting
van de aan zijn ambt verbonden werk
zaamheden. zo predikt en leert, dat
hij de fundamenten der Kerk aantast',
aan visitatoren-provinciaal opdraagt
een onderzoek daarnaar in te stellen.
Kennelijk hadden de P.K.V.'s echter
tot hier toe 'geen reden om aan te ne
men, datEr mogen echter wel
brieven geschreven worden aan de
P.K.V. Maar of die als klacht behan
deld worden is een tweede. Mag ik
dan namelijk stellen, dat mij bekend
is dat iemand een klacht inbracht bij
de P.K.V., waarop nooit een antwoord
is gekomen? Ik vind het een mislei
dende voorstelling van het modera
men als nu op deze wijze gesteld
wordt: waar geen klacht is is geen
zaak. Of is het de bedoeling dat nu de
klachten los gaan komen?'
Vernieuwd
Het vrijgemaakt-gereformeerde evan
gelisatieblad Lichtstralen is geheel
vernieuwd. Het is een aantrekkelijk
geïllustreerd tijdschrift geworden
(drie-wekelijks, 6.50 per jaar, uitga
ve Drukkerij J. Boersma te Ensche
de). Het eerste nummer van de jaar
gang 1974 is een themanummer over
ethiek en sexualiteit.
it
NED. HERVORMDE KERK
Beroepen te Woudsberg: C. Trure te pn|
Katwijk aan Zee; te Beverwijk, bui-
tengew. wijkgem. in wording (toez.); inj
mevr. L. W. van Reijendam-Beek, ooi
kand. te Breukelen.
Aangenomen naar Gorinchem: F. J.
Th van Boven te Soesterberg; naar di
Ferwerd: S. J. Seinen te Tange-Altej. r<
veer.
Bedankt voor Reeuwijk: G. Post tl
Arnemuiden.
GEREF. KERKEN. I Lj
Beroepen te Augustinüsga-Surhuizum: IiJ
A. Velthoen te Renfrew (Canada): te
Oud-Beijerland: J. Wagenmakers tei
Baarland-'s Gravenpolder, die dit be
roep heeft aangenomen.
Bedankt vcor Kampen: P. van der
Wel te Baarn.
Overleden: K. G. Idema te Ede (68),
em. pred. van Bentheim (W. D'land).
Stond voorhfen te Borne/Dëlden, Lol-
lum, Oud-Beijerland en Wilsum (W.
D'land).
CHR. GEREF. KERKEN
Bedankt voor Eindhoven: J. J. Rebel
te Hilversum-C.; voor Vlaardingen: R.
van Beek te Eindhoven-
et
BERLIJN Het uitvoerend comité lai
van de wereldraad van kerken komt0,3
van 18 tot 22 februari bijeen in Bad
Saarow in de Duitse democratische re
publiek. Het uitvoerend comité be
staat uit 24 leden. Voorzitter van het 'ti
comité is dr. M. M. Thomas.
Een van de belangrijkste onderwer
pen waar het uitvoerend comité over en
moet beslissen is de voortzetting, e
van het program tot bestrijding van
het racisme.
SANTIAGO De Chileense lutherse
kerk zal binnenkort een buitengewone
synode houden op verzoek van bis
schop Helm'.'t Frenz, het hoofd van
de kerk. Mgr. Frenz heeft om de bui
tengewone zitting gevraagd wegens dei-
kritiek die in de kerk op hem is geuit
wegens zijn werk voor degenen, die
na de coup tegen Allende in moeilijk
heden kwamen. Mgr. Frenz zou ont
slag willen nemen, indien hij op de i
synodezitting niet voldoende steun uitgj
de kerk zou krijgen.
AO boekje no 1500. Ruilverkaveling.
Vooruitgang of ontluistering? door E.
J. v.d. Linden - Nijdam. Uitgave
Stichting IVIO - 1.25.
C. J. M. Schuyt: Rechtvaardigheid en
effectiviteit in de verdeling van de le
venskansen. Een rechtssociologische "r
beschouwing. Uitgave Universitaire
Pers Rotterdam - 38 blz - 4.50. J1
Martin Page/N. H. M. Dekker: Magiër i
cf manager? Primitief stammenleven
in de moderne organisatie. Nederland
se bewerking van drs. N. H. M. Dek-
ker. Uitgeverij Contact Amsterdam
163 blz - ƒ17.50.
De oogst rijpt ieder jaar door Hen
drik Sturm; Opus 2, paperback nr. 7.
Kortgene (Z.) ƒ16,- Een boeiend ver-
haal in het genre streekroman, maar
nogal wijdlopig. Voor lezers met een i
lange adepi.
