eer geld
energie
voor
uit zon
Spaarrentetot
Studie huisarts
moet financieel
aantrekkelijker
Kemble wordt tóch Surinaams minister
Rem
op
huren
2Periodieke autokeuring
bijna rond
Rijkspolitie op
Schiphol baas
Detailhandel
foorlopig
i^een acties
Ab
ortus
Bezorgdheid over
plan samenwerking
Limburgse kranten
Prins zet prinses op de foto
Gebukt9 onder leus naar de Tweede Kamer
Duitsers hebben werk voor
350 Limburgse mijnwerkers
Tweede Kamer dreigt met motie
Leraar aan Amsterdamse scholengemeenschap gevolmachtigde in Den Haag
'Officiële
ambtswoning
niet nodig'
—ROCWy K\S ARTLT DONDERDAG 31 JANUARI 1974
BINNENLAND T3/K.5
i onze parlementaire redacteur
HAlAG De regering heeft geld uitgetrokken voor het onderzoek naar zonne-energie. Dit
minister Vorrink (milieu) gisteravond bij de begroting van volksgezondheid. In overleg met
lister Trip (wetenschapsbeleid) en haar, heeft minister Lubbers (economische zaken) hiervoor
begrotingspost opgesteld, zei hij.
idCHIPHOL De verantwoordelijkheid
de beveiliging van het vliegveld
^chiphol berust voortaan uitsluitend
ij de dienst luchtvaart van de rijks-
Dlitie.
'eilit heeft gisteren de vaste kamercom-
van justittie na besprekingen
ei iet de ministers Van Agt (justitie),
öe Gaay Fortman (binnenlandse za-
•oaen) en Westeirterp (verkeer en wa
ad :rstaat) beslist.
•je e laatste tijd was een fikse rivali-
liBit ontstaan tussen ondermeer de
ioienst luchtvaart van de rijkspolitie
j de gemeentepolitie Haarlemmer
meer wie de baas1 is op Schiphol. Aan
c ie strijd is nu een einde gemaakt,
a eslist werd ook. dat het particuliere
orps van de luchthaven Schiphol,
idjportaan valt onider de regie van de
erjijkspolitie, althans daar waar het gaat
tm de beveiliging van Schiphol. De
«gering besloot gisteren ook Schiphol
te rusten met elektronische bevei-
"jgingsapparatuur aan alle 34 uitgan-
,en naar de vliegtuigen.
verleg met Lubbers
tj
|EN HAAG Min/ister Lubbers (e-
i pnomische zaken) Jheeft de centrale
Vfganisaties in het [midden- en klein
bedrijf voor vanmiddag uitgenodigd
•[ior een gesprek op* zijn departement,
let telefoontje van de minister kwam
•)dstermiddag terwijl' de middenstand
druk vergaderden over
acties die zij willen voeren, nu de
heeft geweigerd, ondanks de
van de meerderheid van de Twee
de Kamer, de gehele, detailhandel bui
ten de verscherping van het prijsbe-
'id te laten vallen. ïu afwachting van
ït resultaat van het overleg met de
lüiister besloten de organisaties,
orlopig van acties af te zien.
organisaties warem het er gisteren-
iiddag over eens dal,, welke actie-zij
bk zullen gaan voeren, de consument
in ieder geval niet de dupe van
^lag worden. Dit beüekent dat er ze
tter geen collectiev«e> winkelsluiting
'%mt. Ook een beroep op de winke-
tjers, de betaling van de btw aan de
t Verheid aanzienlijk te vertragen,
tuitte op grote bezwsiren bij de cen-
%le organisaties. Het ziet er' daarom
a<iet naar uit, dat een dergelijke actie
ollectief zal worden gevoerd. Het is
natuurlijk wel mogelijk, dat een der-
piijke actie individueel gestalte gaat
rlfijgen. Welke acties de middenstan
ders wel boven aan hun lijstje hebben
?iezet, wilde men gistenen nog niet be-
aijend maken. Men voind het juister
het gesprek met de minister af
3? wachten.
maken de organisaties zich
een mogelijke vertraging in de
(levering van produkten in de leven-
De faibrikanten zou-
er namelijk weinag voor voelen,
prijsstijgingen van grondstoffen
'durende acht weken voor eigen re-
te nemen. De 'winkeliers zou-
e|en daarom wel eens trager bevoor-
spad kunnen worden. Een mógelijk
wolg hiervan kan zijjn, dat er op-
ieuw bij het publiek, eén hamster-
ïede ontstaat
ilervolg van pagina 1.
§ie, en de CHU aan de andere kant
loit onderling van men mg hebben
'rschild over de abortusregeling,
•ouwens, de CHU is aldus de
P-woordvoerster alleian maar ge-
aagd, in de werkgroep te gaan zit-
in, niet om al van te voren het initi-
:iefontwerp van d» christenl-democra-
!n te ondertekenen.
A. D. W. Tilanus, woordvoerder
n de CHU, voert hiertegenover aan
it de CHU buiten het fonaiatie-ak-
•ord van de drie progressieve partij-
n en KVP en ARP is gebleven en
zij dus niet is gebonden aan de
(spraken die daarbij op voorstel van
Ir. Burger zijn gemaakt. Bovendien
cht de heer Tilanus het nieit juist
at het toekomstige regeringsbeleid
jordt overgelaten aan initiatieven uit
e Tweede Kamer. 'Dit achten wój een
fessief en onjuist beleid, juist cip een
•b belangrijk terrein. De overheid
^ag deze verantwoordelijkheid niet
jfcijsgeven', aldus drs. Tilanus.
je samenstelling van de werkgroep is
js volgt: mevrouw T. Gardenieirs en
j"f. Th. van Schaik (namens de KVP-
Nveede Kamerfractie), mej. H. van
leeuwen en dr. C. Boertien (namens
JRP-Tweede-Kamerfractie), mr. W.
iussel (namens de KVP-Eerste Ka-
ierfractie) en dr. J. Christiaanse (na-
de ARP-Eerste Kamerfracte',).
je werkgroep zal zich baseren op> het
jemeenschappelijk program van de
hnsten-democraten. Ze wordt boge-
Jid door een aantal externe deskundi
gen uit de christen-democratische par
en de wetenschappelijke institu-
pi van deze partij en-
Om het vervuilde milieu te lijf te
gaan, zullen binnen niet al te lange
tijd alle auto's periodiek gekeurd wor
den op luchtverontreiniging. Het over
leg hierover met het ministerie van
verkeeer en waterstaat is bijna afge
rond. Als eerste stap op weg naar de
totstandkoming van een kaderwetge
ving tegen geluidshinder wordt vanaf
mei dit jaar een cursus geluidshinder
gegeven voor ambtenaren van het de
partement voor milieuhygiëne.
De minister verdedigde zich tegen uit
latingen van D'66-fractieleider Ter
louw, die min of meer suggereerde
dat de minister de werkgelegenheid
boven de zorg voor het milieu zou
stellen: met name zou dit gebleken
zijn tijdens de oliecrisis. Terlouw:
'Met olie- en gasboringen moesten we
toen maar wat minder pietluttig wor
den'.
Minister Lubbers (economische zaken),
aldus mevrouw Vorrink, is bij zijn
voorstellen zeker niet voorbijgegaan
aan milieubelangen. Zij voegde daar
aan toe dat het belang van het milieu
beheer toch niet wezenlijker voor het
geluk van de kleine man kan zijn dan
hem passend werk.
Eerder op de dag had na CHU, WD
en in mindere mate ook haar eigen
partij de PvdA, D'66 scherpe kritiek
geleverd op het milieubeleid van de
minister. 'Niks Keerpunt '72', aldus de
D'66-er Terlouw. 'Op de oude voet
doorgaan '73, dat hebben negen maan
den progressief milieubeleid opgele
verd'. 'Wat baat het ons dat de minis
ter ons in de memorie van toelichting
gewaagt van het groeiend inzicht, dat
de gezondheid van de mens in de ruim
ste zin, meer afhankelijk is van het*
hem omringende milieu, als het kabi
netsbeleid die gezondheid vooral afhan
kelijk ziet van de werkgelegenheid. Bij
een werkelijk milieubeleid moet ook
aan die 'heilige werkgelegenheid' ge
tornd durven worden', meent hij.
'Werkgelegenheid is wel de ruggegraat
voor een industriestaat, maar voor het
milieu kan zoiets niet', vervolgde Ter
louw. Het gepresenteerde schoonmaak-
plan van de minister noemde hij een
illusie. Kritiek had hij ook op de vol
gens hem schaarse inspraakmogelijk
heden van milieu-actiegroepen en de
beperkte research op milieugebied.
MAASTRICHT/EINDHOVEN De
geruchten over een komend akkoord
tussen De Telegraaf en Audet over
gezamenlijke exploitatie van de kran
ten in Limburg worden steeds ster
ker. Audet-directeur drs. A. Tummers
ontkent die geruchten met grote stel
ligheid, maar ondernemingsraad en
redactiecommissie van De Limburger
zijn ernstig bezorgd.
Volgens hoofdredacteur Nico Berg
kamp zijn er al geregelde gesprekken
gaande sinds De Telegraaf twee jaar
geleden het Limburgs Dagblad over
nam. Die gingen over het voorkomen
van de intensieve concurrentie tussen
de beide Limburgse kranten en
volgens Tummers over niets anders.
Maar Bergkamp vindt alle reden aan
wezig om- een deel van de geruchten
te geloven. Audet en De Telegraaf
zouden via aandelenruil een belang
van dertig procent in eikaars werk
maatschappijen De Limburger en
Limburgs Dagblad krijgen ('Uit de
lucht gegrepen', zegt Tummers) Er
zou een gezamenlijke drukfabriek in
Maasbracht komen.
De VVD'er Tuynman sprak over een
'visieloos' beleid. Hij vroeg zich af,
waarom er nog zo weinig gebeurt aan
de sanering van het Rijnmondgebied,
terwijl de minister dit wel noemt als
prioriteit nummer één. De ARP'er Van
Houwelingen vroeg de minister, nu
het schoonmaken van de Rijn zó wei
nig opschiet in Europees veit>and,
maar alvast in bilateraal overleg met
Duitsland en België afspraken te ma
ken om grote vervuilers aan te pak
ken. Tegelijkertijd zal dan gesproken
moeten worden over vestigingen van
ipdustrieën in de grensstreken.
De radikaal Janssen nam het als enige
voor de minister op. Hij wenste haar
sterkte met de 'moeilijkste post in het
kabinet'. 'In haar beleidsruimte speelt
zich in alle diepte het conflict af tus
sen het lange termijn- en korte ter-
mijnbeleid, terwijl op andere depar
tementen de voorwaarden geschapen
moeten worden die een toekomstge
richt beleid van deze minister moge
lijk moeten maken', aldus de PPR-
woordvoerder. Het debat wordt van
daag verder voortgezet.
Vandaag wordt piinses Beatrix 36 jaar. Ter gelegenheid daar
van maakte prins Claus deze foto.
Een groep verpleegkundigen uit psychiatrische ziekenhui
zen heeft gisteren de hal van het ministerie van volksge
zondheid en milieuhygiëne in Leidschendam bezet. Zij ei
sen de toezegging dat er meer geld beschikbaar zal worden
gesteld voor de psychiatrische ziekenhuizen ten behoeve
van een goede voor- en nazorg en voor meer personeel. Zo
lang die toezegging er niet is, zal de actie dagelijks door
ADVERTENTIE
De rente, die wij vergoeden op spaargelden, loopt van
5% voor dagelijks opvraagbare tegoeden, tot 9% voor
onze Vaste Termijn Spaarrekening (5 jaar vast) en onze
Spaarwinstbiljetten aan toonder.
Vraagt u eens bij een van onze kantoren naar
deze spaarmogelijkheden.
NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK
Van een verslaggever
MAASTRICHT In Limburg is een Duits verzoek in studie om voor onder
gronds werk in een Duitse mijnonderneming 350 Limburgse mijnwerkers be
schikbaar te stellen.
Het verzoek is gedaan door de onderneming 'Eschweilcr Bergwerks Verein' te
Aken en is in studie bij de begeleidingscommissic-HelIemans, die betrokken is
bij het sluitingsproces van de Limburgse mijnen.
De Duitse onderneming, die werkzaam is in het Akense kolenbekken, heeft de
350 'ondergronders' dringend nodig in verband met opvoering van de produk-
lie. Aan de minister van sociale zaken heeft het Duitse bedrijf gevraagd mee
te werken aan een wervingsactie in Limburg. Overwogen wordt nu om de bui
tenlandse werknemers die nog bij particuliere mijnen in Limburg werkzaam
zijn, te adviseren in Duitsland te gaan werken, maar dan moet daarbij de voor-
waarde gesteld worden dat het mijnsluitingsproces in Limburg niet vertraagd
wordt.
Van onze parlementsredacte
DEN HAlAG Staatssecretaris Hendriks (volksgezondheid) hangt
een motie van de Tweede Kamer boven liet hoofd, waarin zal wor
den verlangd de huisartsenopleiding financieel aantrekkelijker te
maken.
een groep mensen tijdeus de kantooruren van het ministe
rie worden voortgezet
Op de foto: 'Gebukt' onder het spandoek minister Vorrink
(midden) en staatssecretaris Hendriks (rechts) op weg
naar de Tweede Kamer, waar hun begroting zou worden
behandeld.
Van veel kaften werd gisteren bij de
begrotingsbehandeling in de Kamer
aangevoerd, dat het verschil in behan
deling tussen aanstaande medische
specialisten en aanstaande huisartsen
op den duur moet werken in een te
kort aan huisartsen.
Volgens de nieuwe regeling moet een
student in de medicijnen na vijf jaar
kiezen, of hij gedurende één jaar een
opleiding tot huisarts volgt, ofwel
doorgaat voer specialisatie.
In tegenstelling tot diegenen die voor
specialist doorgaan, krijgen de studen
ten die huisarts willen worden, voor
hun specialisatie daartoe geen dienst
verband. Zij zulien dus de eenjarige
extra studie hiervoor zelf moeten be
talen ofwel een lening hiervoor
moeten aangaan bij het Rijk.
Weerstand
De extra flranciële belasting voor de
aanstaande huisarts bleek gisteren bij
een meerderheid in de Tweede Kamer
op weerstand te stuiten. 'Willen wij
de eerste-lijns-gezondheidszorg echt
versterken, dan moeten wij ervoor
zorgen dat daze opleiding en functies
aantrekkelijk blijven', aldus de KVP-
woord voerster mejuffrouw Corne-
lissen. Zij vroeg staatssecretaris Hen
driks dringend een herziening van liet
leningenstelsel vcor de huisarts-in-spé.
Zij kondigde tevens aan hierover een
motie te zuilen indienen. Het ziet cr
naar uit dat een dergelijke motie een
ruime meerderheid zal kunnen halen,
omdat Drenth (PvdA), dr. Beekmans
(D'66), mej. van Leeuwen (ARP) en
Coppes (PPR) zich in dezelfde zin heb
ben uitgelaten.
De socialist Drenth voegde daar nog
aan toe, dat de specialisten in dienst
verband zouden moeten komen bij de
ziekenhuizen, waar ze werken. Daarbij
zouden 'te hoge inkomens van specia
listen' moeten worden teruggebracht
tot het niveau van een salaris van een
hoogleraar of een minister.
Positief
DEIN HAAG De Surinaamse regering heeft tot gevolmachtigd minister van Su
riname in Den Haag benoemd drs. Ordwin Edmund Kemble uit Zaandam de
man, die van het begin van de kabinetsformatie af kandidaat was voor deze post,
maar die in Suriname zelf in de laatste fase van de regeringsvorming enige weer
stand bleek op te wekken. t
Met name werd als bezwaar
gevoeld dat de heer Kemble
door zijn langdurig verblijf in
Nederland (hij is hier sedert
1963) niet meer als een echte
Surinamer kon worden be
schouwd, maar veeleer moet
worden gezien als het type
van de Nederlandse Surinamer
of zelfs van de Surinaamse
Nederlander.
Onmiddellijk daarop werd dit
aanvankelijke bezwaar door
vóórstanders van Kembles be
noeming omgebogen tot een
positief punt. Immers: één van
de belangrijkste taken van de
Surinaamse minister in Den
Haag is het onderhouden van
contacten met de Surinamers
in Nederland en wie zou dat
beter kunnen doen dan ie
mand die hier de weg weet in
het dikwijls zeer gecompliceer
de patroon van de Surinaamse
samenleving in Nederland?
Kemble zelf onderstreepte dat
argument nog eens door in
een interview op het gerucht
van zijn benneming (en ook
dat voortijdige interview werd
hem weer door zijn tegenstan
ders kwalijk genomen) te be
nadrukken dat hij, eenmaal
benoemd, niet zou willen fun-
geren als een doorgeef-luik
van de regering in Paramari
bo naar de Surinamers hier,
maar veel eerder in omgekeer
de richting wilden werken:
van de Surinamers hier naar
de regering in Paramaribo.
Het merendeel van de Suri
naamse organisaties in Neder
land betuigde daarop zijn in
stemming met het plan van
Kembles benoeming (en gaf
blijk van misnoegen toen het
er naar uitzag dat de benoe
ming zou afspringen) en ook
in Suriname bleken er steeds
meer supporters voor Kembles
benoeming te zijn. Dinsdag
avond hakte de Surinaamse mi
nisterraad de knoop door en
zo werd Kemble benoemd.
Er is nu nog één vacature in
de Surinaamse regering: de
(niet onbelangrijke) post van
minister van financiën, welke
porteieuille nog steeds voorlo
pig wordt beheerd door pre
mier Henk Airon
NPS
Wie is Ordwin Kemble? Hij is
41 jaar, leraar aardrijkskunde
aan de Osdorper Scholenge
meenschap in Amsterdam, ge
trouwd, vader van twee kinde
ren, lid van de Nationale Par
tij Suriname en de Evangeli
sche Broedergemeente, rede
lijk progressief maar wars van
extremisme; een man van
ideeën en charismatische ga
ven, zeker voor de creoolse be
volkingsgroep en een gaaf
voorbeeld van de sociale mobi
liteit van de Surinaamse be
volking tm even het jar
gon te gebruiken van de socia
le weienschap waar de heer
Kemble zich m Nederland in
heeft getraind.
Hij werd buiten de stad, in
het district Nickerie geboren
en groeide daar ook op
trok later (als zoveel onder
nemende Surinamers uit de
districten) naar de stad. werd
daar (als zoveel pientere jon-
Drs. Ordwin Edmund
Kemble
gens overal ter wereld waar
een emancipatiebeweging
gaande is) onderwijzer en
kwam tenslotte in 1963 naar
Nederland, waar hij in 1965
een studieopdracht kreeg van
niemand minder dan de toen
malige premier Pengel.
Hij ging sociale aardrijkskun
de studeren aan de Vrije Uni
versiteit in Amsterdam. De
keuze voor de Vrije Universi
teit was mede gemaakt op ad
vies van de man die nu als
Nederlands minister verant
woordelijk is voor de zaken
-van de west, mr. W. F. de
Gaay Fortman.
Na Pengels val was er voor
Kemble geen sprake meer van
een studie-opdracht. De stu
dent Kemble moest gaan wer
ken om zijn studie af te ma
ken en hij vond werk als le
raar in Amsterdam-Osdorp.
Vorig jaar zomer deed hij doc
toraal examen aan de Vrije
Universiteit, maar hij ontdek
te tot zijn schrik dat hij ook
toen nog steeds geen volledig
bevoegd leraar was omdat hij
nog geen tentamens didactiek
had afgelegd. Zijn onderwij-
zersacte was daarvoor an
ders dan hij eerst had gedacht
volgens (bevoegde) beoor-
delexs niet voldoende.
Politieke aanval
Deze kleine tegenslag verkeer
de een maand geleden echter
in het voerdeel van drs. Kem
ble, toen namelijk een boze
minister Polanen in het open
baar eraan herinnerde dat de
heer Kemble aen aanzienlijke
studieschuld ann de Surinaam
se slaat had.
Die schu'd zou de heer Kem
ble zeker werden kwijt ge
scholden als hij na zijn afstu
deren naaf Suriname was te
ruggegaan, maar nu hij hier
ulas gebleven vond de heer
Polanen het verantwoord en
kies genoeg om de hem amb
telijk toevertrouwde vertrou
welijke gegevens van een an
der naar buiten te dragen.
'Ik ben nog niet afgestudeerd:
dus die zaak is nog niet aan
de c-rde', kon drs. Kemble zich
met recht en reden verweren
tegen deze politieke aanval.
Want een politieke aanval was
het zonder meer. Polanen en
Kembie zijn politieke tegen
standers, maar bovendien wil
de Polanen op deze manier
wraak nemen op Kemble. Deze
laatste had al laten doorsche
meren dat hij zijn taak heel
anders zou opvatten dan dr.
Polanen het in de afgelopen
vier jaar had gedaan.
Wie wil weten wat dat precies
betekent, heeft misschien een
aanknopingspunt in de mede
dei ing van drs. Keipble dat hij
als minister niet van plan is
al te veel officiële diners en
recepties af te lopen, dat voor
hem een officiële ambtswo
ning in Den Haag niet nodig
omdat hij in zijn nieuwbouw
huis in Zaandam ook naar zijn
zin woont en de wetenschap
dat in Paramaribo een aantal
leden van de nieuwe Suri
naamse regering vorige maand
op de bromfiets naar hun
beëdiging door de gouverneur
zijn gereden.
Wat betreft de personeelsstop één
van de vier noodmaatregelen van
staatssecretaris om de kostenstijging
in de gezondheidszorg te beteugelen
kreeg de heer Hendriks alleen van
mevrouw Veder (WD) en drs. Van
Leyenhorst (CHU) ernstige verwijten.
Mevr. Veder zei dat Hendriks' maatre
gelen niet berusten op wetenschappe
lijk onderzoek of op een wettelijke
basis. Van Leyenhorst sprak van 'een
botte bijl', hij zei, dat de maatregel
een zware last op het personeel legt.
Mej. van Leeuwen (ARP) noemde de
staatssecretaris een moedig man, maar
vreesde, dat de door hem gekozen weg
zou blijken te zullen doodlopen. Zij
had zorgen over de situatie van lear-
ling-verplegenden, de overbelasting
van het bespande personeel, het ont-
heffingsbele'd en de situatie van ver
pleegtehuizen en psychiatrische in
richtingen, die ojk onder de werking
van de personeelsstop zijn gebracht.
Voorts vroeg mej. Van Leeuwen of
huisartsen er- specialisten ertoe zullen
worden aangezet minder te verwijzen.
Een meerderheid uit de Tweede Ka
mer reageerde voorts bijzonder posi
tief op een proefneming in een drietal
steden om bestaande consultatiebu
reaus voor tbc-onderzoek om te bou
wen tot consultatiebureaus ter voor
koming van hart en vaatziekten. Van
de kant van PvdA, KVP, VVD, PPR,
ARP en CHU werd erop aange
drongen, het verzoek van de konin
klijke Nederlandse centrale vereni
ging ter bestrijding van de tbc, om de
proef uit te breiden met zes andere
steden, in te willigen.
Ook zomerhuisje niet
meer dan 7 pet duurder
Van een verslaggever
DEN HAAG De huren mogen
dit jaar met niet meer dan zeven
procent verhoogd worden. Indien
voor de maand januari al een
huurverhoging van meer dan ze
ven procent is overeengekomen
geldt die hogere huur alleen voor
januari. Van 1 februari tot aan
het eind van dit jaar moet de
huurverhoging dan tot ten hoog
ste zeven procent teruggebracht
worden.
Deze maatregelen heeft de regering
genomen om tot een matiging van de
huren te komen. De maatregelen zijn
genomen op grond van de machti
gingswet, gelden van 1 februari tot
aan het eirid van dit jaar en zullen
aan de Tweede Kamer meegedeeld
worden. Een voorstel om ze (achteraf
dus) goed te keuren zal dezer dagen
aan de Kamer aangeboden worden.
De huurverhoging voor gesubsidieer
de woningen uit de periode 1 januari
1969 tot 1 april 1973 zal tot drie pro
cent beperkt moeten blijven.
De maatregelen gelden voor het hele
land. Nieuw element is dat groepen
onroerend goed, waarvan de huurprijs
tot nu toe vrij was, ook onder wer
king van de huurprijsbeheersing ko
men. Dat geldt dan voor: niet of niet
meer gesubsidieerde woningen in geli
beraliseerd gebied, vrije-sector-worun-
gen in niet-geliberaliseerd gebied,
woonschepen, zomerhuizen en recrea
tiewoningen, kampeerterreinen en be
drijfsruimten.
'We vonden het zielig om hem
wekenlang te laten staan'.
