Franse Lip-f abriek blijft in bedrijf Jtm Arbeidsonrust in Duitsland stijgt Breznjew ontmoet Castro Feisal deed over joden boekjes open Ook Egypte haalt troepen uit Sinaï Stel Soeharto neemt roer steviger in handen Congreslid stelt voor Kissinger kans te geven om president te worden Stakers gaan akkoord met regeling Positie van premier Messmer aangetast Weekeditie voor het .Buitenland (iuchtpostuitgave Staat van beleg in heel Bolivia Olieconcerns lieten NAVO in kou staan Grote aardgasbrand in Kaspische Zee bedreigt milieu Acties in Polen na prijsmaatregel Tanker loost afval illegaal in Noordzee VS: VN mogen geen hulp verlenen aan vrijheidsbewegingen Heath en Labour laken communisten in mijnwerkersbond BROUW/KVARTET WOENSDAG 30 JANUARI 1974 BUnDNI/AND T7/K9 BESANCON (AFP) De stakers bij de Franse horlogefabriek Lip hebben zich op een besloten bijeenkomst akkoord verklaard met de regeling die de vakbonden hebben opgesteld met de groep industriëlen die het bedrijf te Besangon weer op gang wil brengen. Een dergelijke oplossing zou een slag in het gezicht betekenen van de Franse premier Pierre Messmer, die eerder ver klaarde dat het met Lip 'afgelopen' is. Het weer in dienst nemen van werk nemers en een sociaal statuut vormen de hoofdpunten van het akkoord. In dit opzicht krijgen de arbeiders zij het gedeeltelijk hun zin, evenals uiteraard wat hun eis betreft dat het bedrijf niet wordt ontmanteld. Lip begint in de nieuwe vorm officieel te werken op 1 maart. Voor het eind van die maand moet het perso neel tenminste 300 man omvatten, ADVERTENTIE U hebt familie of kennissen in heO buitenland. Stel verder dat zij f weliswaar hun eigen nieuwsbronnen hebben, maar dat zij toch graag wiiien f weten hoe nu de Nederlandse kijk op hp£ j wereldgebeuren is. Bat is interessant genoeg,V om te blijven volgen, maar dat staatzelden in bijvoorbeeld Canadese,.Spaanse, Oegandese, Finse of Australische kranten. Probleem? Welnee: er is voor hen de ^van NRC Handelsblad). Wees eensy .aardig! wijs hen op 't bestaan van die weekkrant. Of ais u nog aardiger wilt zijn - IIIII 9ee* een abonnement IjllijJI wat u ook doet. >#1111111 vraag eerst even N. inlichtingen met deze bon. Zend mij inlichtingen over de NRC Handelsblad Weekeditie voor het Buitenland, de weekkrant diezovpel Nederlanders In verre landen graag lezen. iiaani StraaP_ I Plaats:- Zenden aan: NRC Handelsblad Weekeditie voor het Buitenland Antwoordnr. 534 Rotterdam. Geen postzegel. STUTTGART (DPA, UPI) De twee miljoen georganiseerde werknemers in Westduitse overheidsdienst gaan volgende week donderdag en vrijdag stemmen over een eventuele staking, nu de onderhandelingen over hun salariëring zijn vastgelopen. Tegenover het aanbod van de gemeen telijke en federale overheden voor een verhoging mët/gji procent eisen de werknemers die ztjiu georganiseerd in de Bond van personeel bij de open bare diensten, het transport en het verkeer (OETV) 15 procent meer sa laris en een extra-vakantie-uitkering van 300 mark (ruim 300 gulden). Ingeval het tot een staking komt, kunnen daar alleen de arbeiders en beambten aan mee doem Regerings ambtenaren en leden van diensten als de politie mogen volgens de wet het werk niet neerleggen. De salarisonder handelingen hebben betrekking op circa twee miljoen werknemers. De liberale minister van binnenlandse zaken, Hans-Dietrich Genscher, heeft verklaard dat hogere salarisverhogin gen dan de overheid nu aanbiedt, een gevaar vormen voor het streven van de regering naar herstel van de eco nomische stabiliteit die nu te lijden heeft van een inflatie van meer dan zeven procent per jaah Volgens waar nemers heeft de afloop van de loonon derhandelingen met het overheidsper soneel veel invloed op het komend loonoverleg in andere sectoren van de Westduitse economie. Vuilnisdienst In Hamburg hebben maandag al onge veer 2.500 straatvegers, vuilnisopha lers en wegwerkers een waarschu wingsstaking van twee uur gehouden om kracht bij te zetten, aan de eis voor 15 procent meer loon. In Mainz legden buschauffeurs het werk voor enige .uren neer, terwijl in Freiburg 400- postbeambten demonstreerden voor het-,hoofdpostkantoor. In Hanno ver en Hamburg werden gisteren de postbestellingen vertraagd door beto gingen van het personeel. Iir Flens burg liep het verkeer vast door eeii staking van de bestuurders bij het ge meentelijk vervoer. Voor de eerste maal dreigt in West- Duitsland ook een spoorwegstaking. Het in Frankfort gevoerde loonge- sprek over een nieuwe collectieve ar beidsovereenkomst voor 200.000 werk nemers bij de spoorwegen is gisteren op niets uitgelopen. met inbegrip van het personeel dat al werkt in de afdeling bewapening. Dit aantal werknemers zal geleidelijk toe- nemen tot tenminste 500 op 1 septem ber. De industriëlen die het bedrijf weer op poten gaan zetten, zijn niet verplicht het gehele personeel van het oude concern weer in dienst te ne men. Alle partijen zijn het er over eens dat er geen werk is voor alle cir ca 1.200 vroegere werknemers. Het conflict om Lip brak op 17 april van het vorig jaar uit toen de be drijfsleiding besloot het bedrijf te sluiten omdat' het niet meer rendabel zou zijn. De werknemers accepteerden dit niet en bezetten de gbouween. Premier Messmer Het concern bestond uit drie afdelin gen: uurwerken, bewapening en preci- sie-instrumenten. De bezetters van de fabrieken betaalden de salarissen door met het geld dat zij ontvingen voor de nog aanwezige voorraden horloges. In augustus van vorig jaar maakte de politie met geweld een eind aan de bezetting. Dit leidde tot een zodanige solidariteitscarapagne onder andere Franse werknemers, dat de regering in Parijs besloot tot bemiddeling. De pogingen van de regeringsonderhande laar Henri Giraud om met de vakbon den tot een oplossing te komen, lie pen echter op niets uit, omdat de bonden niet akkoord wilden gaan met het ontslag van 300 werknemers en de ontmanteling van het concern, die Gi raud onvermijdelijk achtte. Premier Messmer liet daarop weten, dat het met Lip afgelopen was. Naar aanleiding van nieuwe verzoe ken van vakbondszijde gaf de minister voor industriële ontwikkeling, Jean Charbonnel, in het begin van dit jaar opdracht aan een deskundige op het gebied van marktonderzoek, de 41-ja- rige Claude Neuschwander, na te gaan hoe de horlogefabriek en de bewape ningsafdeling weer op gang zouden kunnen worden gebracht. Enkele da gen later doorkruste premier Messmer deze ontwikkeling echter door te ver klaren dat hij niemand had benoemd en dat het met Lip afgelopen was Hij dreigde dat dit ook voor de afdeling bewapening - die wel levensvatbaar werd geacht - zou gelden als daar niet uiterlijk op 15 januari het werk zou worden hervat. Stakingsleider Charles Piaget verklaarde daarop dat het dui delijk was dat de premier alles deed om een oplossing onmogelijk te ma ken. Deze oplossing werd tenslotte toch nog bereikt bij onderhandelingen tus sen een groep industriëlen, onder lei ding van José Bidegain, en vakbonds vertegenwoordigers. Dit overleg duur de drie dagen. Het resultaat werd op een besloten bijeenkomst van Lip-per- sone'el aanvaard met slechts drie van de 669 uitgebrachte stemmen tegen. Een van de punten van de overeen komst is dat de stakers de fabrieks- voorraden die zij nog in bezit hebben, op korte termijn zullen overdragen. LA PAZ (AP, Reuter, UPI) Presi dent Hugo Banzer van Bolivia heeft in zijn gehele land de staat van beleg afgekondigd. Als reden voor deze maatregel, die maandag is uitgevaar digd, gaf Banzer op dat een internati onale samenzwering is ontdekt, die tot doel had zijn regering omver te werpen en een linkse regering aan de macht te brengen. Aangenomen wordt dat Banzer minder door eventuele 'sa menzweringen' dan wel door de golf van stakingen en felle demonstraties tot dc staat van beleg is overgegaan. Deze acties begonnen nadat Banzer vorige week de prijzen voor koffie, suiker, rijst, tarwe, meel en andere eerste levensbehoeften verdubbelde. Gewapende landarbeiders hebben we gen naar 'cochachamba, na La Paz de grootste stad van Bolivia, gebarrica deerd en hebben gedreigd op Banzers troepen te vuren. 'Wij sterven liever door kogels dan van de honger', aldus verzetsleiders. DJAKARTA (Reuter) President Soeharto van Indonesië heeft door zijn persoonlijke staf van vier generaals op te heffen en zelf de leiding van het belangrijkste veiligheidsorgaan op zich te nemen zijn persoonlijke macht sterk vergroot. Met de opheffing van de groep van speciale adviseurs (de ASPRI) is Soeharto tegemoet gekomen aan de groeiende kritiek op de machtige functionarissen, die zich rondom hem verzamelden. Deze adviseurs vormden één van de belangrijkste mikpunten bij de studentendemon straties, die deze maand tijdens het bezoek van de Japanse premier Ta- naka tot ernstige ongeregeldheden in Djakarta leidden. De studenten vielen vooral de stafleden generaal Ali Mocrtopo en generaal Söejono Hoemardani aan. die ervan beschul digd werden op te treden als bemid- dellaars voor Japanse investeerders en teveel macht zonder legale con trole zouden uitoefenen. Even opvallend is het aan de kant zetten van generaal Soemitro als commandant voor herstel van de rust en veiligheid (de Kopkamtib). Deze Kopkamtib heeft grote macht als veiligheidsdienst en als organisa tie voor politieke vorming, Door het bevel hierover aan zich te trekken heeft Soeharto zichzelf tot de sterke man van Indonesië gemaakt, aldus politieke waarnemers. Generaal Soemitro, die plaatsvervan gend bevelhebber van de strijd krachten blijft, sprak eerder deze maand nog de geruchten tegen, dat hij een rivaal zou zijn van Möertopo en generaal Soetopo Joewono bij hun streven naar het presidentschap van Indonesië. Joewono is inmiddels afgezet als hoofd van de inlichtin gendienst. Nu heeft de president ook Moertopo en Soemitro beroofd van hun posten, die hen grote in vloed gaven op de regering en hen in de gelegenheid stelde alle kabi netszittingen bij te wonen. President Soeharto De Russische partijleider Leonid Breznjew is aan het begin van zijn bezoek aan Cuba hartelijk verivelkomd door de Cubaanse leider Fidel Castro. Gisteren heeft Breznjew een krans ge legd op het graf van de Cubaanse patriot Jose Marti, een plechtig heid die via een satelietverbin- ding in de Russische huiskamers hp de tv kon worden gadegesla gen. PARIJS De Franse journalisten, die de minister van buitenland se zaken Michel Jobert op reis hebben begeleid naar Saoedie-Ara- bië hebben bij hun vertrek uit Djeddah als cadeau een tasje gekre gen niet twee boeken erin, die de lievelingslectuur van koning Fei sal bevatten. Aldus bet Franse blad Le Monde. BRUSSEL (ANP) De grote parti culiere oliemaatschappijen hebben de NAVO bij de recente oliecrisis in de kou laten staan. In verschillende NA- VO-landen ontstonden er bevoorra- dingsmoeilijfcheden die onder meer een ongunstige invloed hadden op ge zamenlijke oefeningen van NAVO- strijdkrachten. Dat is maandag ver klaard door de chef van de logistiek van het NAVO-hoofdkwartier van de geallieerde strijdkrachten in Europa (Shape), generaal Van den Heijden. Hij verklaarde dat er moeilijkheden ontstonden 'nog zonder dait er een fei telijk gebrek aan brandstof was en terwijl het militaire verbruik amper 3 tot 4 pet van het civiele verbruik ver tegenwoordigt.' In kringen van het Atlantisch bondge nootschap wijst men er op dat de NA VO, evenals de burgers, aan de gril len van de oliemaatschappijen was overgeleverd. De NAVO heeft in verband met een en ander de voorgenomen oefeningen in april in Noorwegen veranderd in stafoefeningen. Noorwegen heeft na melijk te grote leveringen van ener gie voor die oefeningen geëist. Boven dien vroeg het dat de aan die oefenin gen deelnemende niet-Noorse strijd krachten hun eigen voorraden zouden meebrengen MOSKOU/TEHERAN (Reuter) Russische blusvaartuigen en marine eenheden lijn ingeschakeld in een omvangrijke poging een grote aard gasbrand te doven, die al acht dagen woedt in een gas en aardolie-winge- bied in de Kaspische Zee. Het Russische dagblad de Izwestia heeft bericht dat de blussingswerk- zaamheden ernstig werden gehinderd doqr storm, die in het gebied woedt De brand brak uit op ongeveer 30 km. buiten de kust in zee, waar zich een boorinstallatie bevindt. De brand ont stond nadat bij boringen een krachti ge stoot gas uit zee opborrelde, d;e meteen vlam vatte. Het booreiland, waar de brand zich afspeelt, was al drie jaar in bedrijf en produceerde een miljoen kubieke meter gas per dag. In Teheran hebben Iraanse ecologen (milieudeskundigen) gewaarschuwd dat door lekkages uit Russische olie- installaties en vervuiling als gevolg van de aardgasbrand de Kaspische Zee zo dreigt te vervuilen dat planten en dieren in zee met de dood worden be dreigd. Met naiiie de steur, die de welbekende kaviaar produceert, -*ou gevaar lopen. Ook vogels dreigen te sterven docdat zij wanneer zij in zee gaan zwemmen, in de knellende greeD van olielagen op het water dreigen te komen of omdat zij geen voedsel uit zee meer kunnen halen. LODZ (UPI) Ooggetuigen uit de industriestad Lodz Ln Polen hebben be richt dat taxichauffeurs in deze stad vorige week dinsdag een staking heo- ben gehouden. Do staking duurde drie dagen. Er kwam een einde aan nadat de politie was opgeroepen om de sta king te breken. De taxi-staking was de eerste in het buitenland bekend ge worden pubL:eke actie tegen een reeks prijsmaatregelen van de Poolse rege ring, die tien dagen geleden werd af gekondigd. Het eerste boek, getiteld 'De Joden', werd in 1972 uitgegeven. Het is een bloemlezing om het anti-seraitisme te rechtvaardigen. In het werkje worden 480 mensen aan het woord gelaten, onder wie Adolf Hitler, de vroegere leider van nazi-Duitsland, en Theodor Herzl, de stichte" van de zionistische beweging. Bovendien staan er' een aantal citaten in, die uit verschillende 'heilige boekon' van de joden afkom stig zouden zijn, zoals de Talmoed. Uit die citaten zou moeten blijken dat het de joden altijd te doen is geweest zoveel mogelijk niet-jodea te vermoor den en te bestelen. Het tweede boekwerk, dat de journa listen mochten ontvangen, is het be roemde 'Protocollen van de Wijzen van Zion' dat ten tijde van het tsaris tische Rusland werd samengesteld door ultra-reactionaire jodenhaters om het liberalisme te bestrijden. De tekst van de 'Protocollen' werd ver zonnen, met het doel 'te bewijzen' dat de joden erop uit waren om de hele wereld in hun machtsgreep te krijgen. In modernere tijden namen de nazi's de integrale tekst ervan over en nog later werd het boek in de Arabische wereld herdrukt, ditmaal echter om aan te geven dat het een 'zionistische samenzwering* betrof. Het nu uitge reikte boekje zegt dan ook dat de 'Protocollen' door het eerste zionisti sche wereldcongres in Bazel werden goedgekeurd. Het voorwoord ervan werd geschreven door Roger Lambe- lin in 1925, die destijds al opmerkte dat het antisemitisme geen 'opper vlakkig verschijnsel is, maar een ge rechtvaardigde reactie van zelfverdedi ging tegen het joodse gevaar.' Een tweede voorwoord van een zekere Fayez Ayyaz besluit met de wens: 'Moge de Heer alle christenen van de wereld verlichten, opdat zij zich het gevaar realiseren en zich samen met ons inspannen terwille van het wel zijn van het gehele menselijke ras CAIRO/TEL AVIV/ DAMASCUS/ROME (AP, UPI, AFP, DPA) Terwijl de Israëlische troepen zich dinsdag verder terugtrokken van de westelijke oever van het Suez-kanaal zijn ook de Egyptena- ren begonnen aan de uitdunning van hun strijdkrachten ten oosten van liet kanaal. Volgens het akkoord moet Egypte zijn troepen in de Sinai verminderen tot 7000 manschappen, 30 tanks en 30 ka nonnen. Israël zal zich dan hebben te ruggetrokken op nieuwe stellingen bij o.a. de strategisch belangrijke Mitla- pas in de Sinai. Volgens onofficiële berichten zouden Israëlische troepen hier al begonnen zijn met het aanleg gen van een verdedigingslinie met on dergrondse bunkers en andere stellin gen. Nadat dinsdag de verbindingen tussen de stad Suez en Cairo waren hersteld, verklaarde de Egyptische generaal Hassan el Griedly dat de Israëlische troepen zich hadden teruggetrokken onder druk van de Egyptische strijd krachten. 'De Israëli's hadden geen andere keus dan zich terug te trekken van de westelijke oever vanwege de uitputtingsoorlog die onze troepen te gen hen zijn begonnen.' 'De staat van oorlog met Israël zal voortduren tot de volledige bevrijding van de bezette Arabische gebieden is voltooid.' Vre delievender dan de militair was dins dag zijn minister van buitenlandse za ken, Ismael Fahmi, die in Rome op nieuw bevestigde dat Egypte bereid is een vredesverdrag met Israël te teke nen. 'Het is voor het eerst dat een Arabisch land dat wil doen. De twee voorwaarden zijn: terugtrekking uit de in 1967 bezette gebieden en erken ning van de natidhale rechten van de Palestijnen', aldus Fahmi. Volgens de minister zal de vredesconferentie in Genève echter pas worden hervat als Syrië besluit daaraan deel te nemen. Egypte kan niet terugkeren zonder Syrië en de voorwaarde van Syrië is een troepenscheiding op de Golan- hoogten. Een dergelijke regeling maakt voorlo pig echter weinig kans. Op de Golan- hoogten werd dinsdag voor de vierde opeenvolgende dag geschoten, waarbij volgens Syrië enkele Israëlische tanks werden getroffen. Israël beschuldigt Syrië ervan met de beschietingen te zijn begonnen. In Damascus besloot het Nationale Front (een samengaan van de Baath-staatspartij, communis ten en socialisten) dinsdag de harde lijn te blij ven.volgen en pas een lijst van Israëlische krijgsgevangenen te publiceren als Israël zich tot schei ding van de troepen bereid heeft ver klaard. Ook in Damascus keerde de Franse minister van buitenlandse zaken, Mi chel Joben, zich dinsdag tegen de 'eenzijdige bemiddeling in het Midden- Oosten-conflict door de Verenigde Staten.' 'Frankrijk is er geen voor stander van dat het conflict slechts door één mogendheid gegarandeerd wordt. Zij moet veeleer door alle gro- tp mogendheden verzekerd worden', aldus Jobert, die al eerder treurig vaststelde dat Frankrijk tijdens de laatste oorlog in het Midden-Oosten niet naar een mening was gevraagd. Van een onzer verslaggevers KOPENHAGEN Een Neder landse tanker, die regelmatig naar het Deense Esbjerg vaart om Deens chemisch, afval naar de Atlantische Oceaan te brengen, loost op weg naar Denemarken ook nog illegaal andere afvalpro- dukten in de Noordzee. De Deense regering heeft gisteren een onderzoek gelast naar de berichten die ondermeer afkomstig zijn van het Deense bedrijf dat de Nederlandse tanker chartert voor de legale afval- stortingen in de oceaan. Het zou gaan om de 1100 ton metende tanker 'Tran sporter' die verleden jaar werd ge charterd om het afval van de fabriek 'Grindstedv^rket' weg te brengen. De ironie wil dat dit gebeurde nadat Deense vissers de tanker een maand in de haven van Esbjerg opsloten om dat het schip de afval aanvankelijk op rle Deense visgronden loosde. De blok kade werd opgeheven nadat de fa briek en het regeringsbureau voor de fensie overeenkwamen dat de afval voortaan naar de Atlantische Oceaan zou gaan. De vissers en de havenauto riteiten zeggen dat de lege ruimen van de Transporter, als het schip in Esbjerg aankomt, zo sterk naar onbe kende chemische afvalprodukten rui ken dat het welhaast zeker is dat het schip onderweg chemisch afval in de Noordzee loost. NEW YORK (Reuter) De VS ver zetten zich tegen Iedere vorm van hulp aan bevrijdingsbewegingen in omstre den gebieden, die wordt verleend via het ontwikkelingsprogramma van do Verenigde Naties (UNDP). De Amerikaanse VN-ambassadeur Cla rence Ferguson heeft in de bestuurs raad van de UNDP verklaard dat Washington 'grote bezwaren heeft te gen voorstellen die bevrijdingsbewe gingen in omstreden gebieden recht streeks voorzien van UNDP-huip'. De mogelijkheid dat de VS hun bij drage aan het UNDP zullen blokkeren, indien dit aan bevrijdingsbewegingen hulp zou verlenen maakt het nu nogal twijfelachtig of het UNDP hiertoe zal overgaan. De Nederlandse minister Pronk heeft in de toelichting op zijn ontwikkelings beleid herhaaldelijk te kennen gege ven via de VN een weg te zoeken voor hulpverlening aan de bevolking van bevrijde gebieden in de Portugese koloniën. Het ontwikkelingsprogramma van de VN (UNDP) kwam daarvoor naar zijn oordeel het meest in aan merking. LONDEN (AP, Reuter, UPI) De Britse regering en de Labour-opposi- tie hebben leden van de Britse com munistische partij, die mede in de lei ding van de mijnwerkersbonden zit ten, ervan beschuldigd de mijnwerkers acties te hanteren om de democra tisch gekozen Conservatieve regering "omver te werpen. In een verklaring in het Lagerhuis zei premier Edward Heath gisteren te hopen dat alle democraten in zijn land zich zullen keren tegen commu nistische mijnwerkersleiders, die heb ben gedreigd het leger tot muiterij te bewegen, machten zij bij een eventue le mijnwerkersstaking worden ingezet. In een verklaring van de Labour-par- tij werd gezegd dat 'elke poging van communisten of anderen de mijnwer kers als een politieke stormram te ge bruiken, voor een algemene staking of troepen te bewegen tot ongehoorzaam heid jegens wettige bevelen ingeval van een staking' met kracht wordt verworpen. De aanval van Heath en de Labour- partij was voornamelijk gericht tegen Mick McCahey, de vice-president van de mijnwerkersbond NUM, die tevens communistisch partijlid is. McGahey had zondag met tegenacties gedreigd, mocht het leger bij een staking wor den ingezet McGahey heeft tevens ge dreigd een algemene staking te ontke tenen, zodra de mijnwerkers deze week tot staken hebben besloten. In een tv-interview heeft premier Heath maandagavond verklaard dat communisten onder de mijnwerkers een nationale kolenstop willen forceren om het anti-inflatiebeleid van de rege ring te torpederen en de regering uit het zadel te lichten. Kissinger WASHINGTON (Reuter) Het Amerikaanse, democratische congreslid Jonathan Bingham van New York heeft een grondwetswijziging voorge steld die het minister van buitenlandse zaken dr. Henry Kissinger moge lijk maakt zich kandidaat te stellen voor het presidentschap, ondanks het feit dat hij genaturaliseerd en geen geboren en getogen Amerikaan is. Momenteel sluit de Amerikaanse grondwet het presidentschap voor niet ln de Verenigde Staten geboren burgers uit. Dr. Kissinger werd in Duitsland geboren en kort voor het begin van de Tweede Wereldoorlog Amerikaan. Bingham zei dat hij met zijn voorstel niet voorhad campagne voor Kissin ger ais president te voeren. 'Maar,' zei hij 'waarom zou een burger als Kissinger met zijn talenten van het presidentschap moeten worden uitgesloten? En wat nog belangrijker is, waarom zou de Amerikaanse kiezer het recht ontzegd moeten worden op een Kissinger zijn stem uit te brengen?'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1974 | | pagina 9