Vistributie lijkt angs de grens vooral 'n fiasco 'Souvenirs' boeiend door Centrum gespeeld enzme Protest mogelijk tegen plaatsing in 'gesticht' BLIJF BLIJ RIJDEN (...en zuinig!) Zigeuners in Stein met vertrek bedreigd ycholoog nhaeff (80) "evoorzitter IJago mundi Prijzenoorlog in Zeeuws-Ylaanderen Minister niet zo gelukkig met 'Hogeveen' Machinist komt om bij het rangeren Mr. J. N. Scholten kandidaat voor Brabantse Staten '/KWARTET ZATERDAG 19 J A.NL AKI 1974 BINNENLAND/KUNST T9 K9 Inloze benzine als reactie op massale 'vlucht' naar buitenland ia, ïr*0Oze verslaggevers L ÏD V/EN SCHEDE Met name langs tic Nederlandse grens j de benzinedistributie een enorm fiasco te worden. In het r'jeii en oosten van ons land leveren veel pomphouders hun Iten benzine, zonder bon. tegen de prijs van een gulden per li- "jEnkele pomphouders bellen hun klanten zelfs op om orn dit i «ind te maken. 11 loch aan de voorschriften te voi re^ kopen deze pomphouders grote inéelheden bonnen op. Zij betalen in« ongeveer een rijksdaalder per dotn-liter-bon voor. Op deze manier jen de pomphouders de hoeveel- lan verkochte benzine in overeen- rojning met het aantal bonnen dat ijtekelijks bij de Distributiedienst en inleveren. Langs de Neder- n ÏDuitse grens heeft een aantal dttjhouders andere oplossingen ge- man: zij vullen hun reservoirs met pe, die met tankauto's uit Duits- ges wordt aangevoerd. Voor deze •■npe hoeven zij geen bonnen in te heèn. De oliemaatschappijen, waar- Gn lh op openbaar -rvoer bleef uit de pomphouders contractueel iden zijn, vinden dit wel niet zo aldus de pomphouders, maar zij er wel begrip voor. van deze ontwikkeling is de ie vlucht van automobilisten in :nsstreken naar pompen net de grens. Sommige, doorgaans bezochte benzinestations in Bre- jgen nog geen tien klanten per 'ompstationhouders in Enschede, inimaal vijf- tot zesduizend liter sai ag verkopen, hebben hun omzet linken tot twee tot driehonderd per dag. Op de E-10 onder de ch-Nederlandse grens bij Hazel- (op de weg Breda-Antwerpen an 111 el< i CHT De parapsycholoog Jdr. W. H. C. Tenhaeff is giste- stdp zijn tachtigste verjaardag, be- e tl tot erevoorzitter van het inter- dejale genootschap Imago mundi. neioigt in die functie de enige tijd t kn overleden Franse filosoof Ga- ev^iarcel op. Ir. Andreas Resch uit Rome, se- s-generaal van het genootschap, r ith met de grensgebieden van de vufcchap bezighoudt, deelde prof. diaeff de benoeming mee op een ertije die de nestor van de para- defeiogie in Nederland werd aange- ;'c1 door de Studievereniging voor aulcal research (SPR). De voorzit- D n deze vereniging, mr. W. C. A. i ssen, bood als verjaardagsca- 'o0feen kleurentelevisietoestel aan. i^er Francissen roemde de ver reten van de krasse geleerde, die odifcr dan veertig jaar parapsycholo- ■eityceert aan de Utrechtse universi- die nog steeds directeur is van i die universiteit verbonden pa thologisch instituut. Volgens de 'H fancissen leidt prof. Tenhaeff •sfe stituut 'met steeds toenemend •d, Zij genoegen van prof. Tenhaeff en gaa is onlangs de Zweedse psycho- d; lartin Johnson tot gewoon hoog- ?it in de parapsychologie benoemd; la schouwen dat min of meer als tfd aan het werk dat prof. Ten- heeft verricht. De SPR-voorzit- nspeelde daar gisteren slechts :n hij opmerkte dat het helaas ogelijk was geweest de hulde in dere vorm te brengen, ceptie werd bezocht door veel landse collega's van prof. Ten- onder wie prof. dr. Hans Ben- ie in Freiburg parapsychologie t en als de belangrijkste Duitse ycholoog geldt. In een toe zei hij tj hopen op een voort- vruchtbare samenwerking met Tenhaeff. Desgevraagd zei hij ater ook prof. Johnson een be man te achten, maar hij voeg- »raan met nudruk toe dat prof. eff de belangrijke verdienste gehad als eerste in Europa de ychologie op universitair ni- e brengen, comité van aanbeveling, ge- ter gelegenheid van de huldi- an prof. Tenhaeff, hadden naast landse vakgenoten zitting geno- let Tweede-Kamerlid H. J. L. ff, staatsraad mr. dr. J. in 't in NOS-functionaris Carel Enk- lg van pagina 1 e cijfers, die de heer Den Uyl fekte over de inevoer van ruwe D Rotterdam blijkt, dat de grote P gevallen in de tijd van 30 no tr tot 10 januari. Toen bedroeg Jtto-invoer (-dat is de invoer be- I voor Nederland en voor door- Haar het buitenland) 5,1 miljoen fgen 8.3 miljoen ton in de perio n 15 oktober tot 29 november, ïiclusie is, dat sinds eind novem- k' netto-aanvoer slechts 60 pet. pg van het normale niveau. Het pingspercentage in de raffinage k 70 tot 75 procent van het nor- piveau, waardoor werd ingeteerd voorraden. Een veelzeggend cij- dat de voorraad op 30 novem- M miljoen ton bedroeg tegen 3.3 miljoen ton op 11 januari. dus)1 staan dagelijks lange rijen bij het Belgische pompstation Jaques Bo- rel. De Nederlandse pomphouders vin den deze ontwikkeling 'zorgwekkend'. Wij moeten ook een boterham verdie nen', zegt één van hen. Daarom heb ben zij besloten nu maar benzine zon der bon te verkopen, in de overtui ging dat dit niet strafbaar is. 'Dat is zonder meer niet juist', zei een woordvoerder van het ministerie van economische zaken ons gisteren. 'Het verhandelen van benzine zonder bon is strafbaar'. Bovendien handelen de pomphouders niet volgens de prijzen- beschikking, want zij verkopen de benzine voor een gulden in plaats van de toegestane 87 cent. Het ministerie van economische zaken wil hierover geen uitspraak doen, omdat voorop dient te staan dat 'zonder bonnen benzine verkopen strafbaar is'. Voor dit. volgens de wet, misdrijf, staat een maximale straf van zes jaar hechtenis of een boete van 100.000 gulden. Het over de grens tanken en de ver koop van benzine zonder bon in het zuiden en oosten van ons land heeft ook voor veel randstedelingen gevol gen. Bedrijven, die dicht bij de grens nederzettingen hebben, sturen name lijk de overbodige bonnen naar colle ga's in de Randstad. Openbaar vervoer Deze foefjes en een aantal andere oor zaken hebben er voor gezorgd dat nu een week nadat de benzine-distri- butie is ingegaan de run op het openbaar vervoer nog steeds is uitge bleven. en, volgens woordvoerders van de vervoersbedrijven, ook niet meer zal plaatsvinden. Die andere oorzaken zijn: de toewijzing van vrij veel liters per week. de overtuiging van vele mensen dat de distributie-maatregel Van een verslaggever TERNEUZEN - Behalve een bonnen oorlog dreigt er in Zeeuws-Vlaandcren nu ook een benzineprijzen-oorlog. In- koopcombinaties van industriële be drijven zijn begonnen merkbenzine vijf-en-een-halve cent onder de officië le prijs aan werknemers en gepensio neerden t e verkopen. Dc afdeling Zeeuws-Vlaanderen van de BOVAG is nu van plan de benzine óók onder landelijk niveau te gaan verkopen. van korte duur zal zijn, de extra-toe wijzing van benzine aan vele beroeps groepen en het mooie weer. Over dat laatste punt zegt een woord voerder van de Nederlandse Spoorwe gen: 'Zeventig procent van het woon werkverkeer omvat een afstand van tussen de nul en vijf kilometer. Het merendeel van deze groep heeft de fiets of de brommer gepakt'. De Nèderlandse Spoorwegen vervoer den de afgelopen dagen tussen de tien en vijftien procent meer reizigers. De twintig extra treinen en de 150 ver lengde treinen konden die toevloed best aan. Dringen is het niet gewor den en met een beetje moeite viel ook nog wel een zitplaats je te be machtigen. De benzine-distributie heeft ook een aantal gewoontes veran derd. Zo heeft het marktonderzoekbu reau Socmar in Rotterdam na een on derzoek vastgesteld, dat twaalf pro cent van de huisvrouwen, die gewend waren boodschappen te doen in grote winkelbedrijven, en daar met de auto naar toe reden, nu weer naar de krui denier-om-de-hoek gaat. Dit betekent dat 225.000 huisvrouwen het dichter bij huis zoeken. Van onze onderwijsredactie DEN HAAG Het ministerie van onderwijs is niet zo gelukkig met de net herdrukte Bosatlas, waarin aller lei aardrijkskundige namen in nieuwe vereenvoudigde spelling voorkomen. Zoals wij eerder berichten is in deze nieuwe kleine Bosatlas Hoogeveen Ho geveen geworden. Texel Tessel, Oister- wijk Ooste:wijk. De redacteur van de ze atlas, prof. F. J. Ormeling heeft de ze spellingwijzigingen opgenomen om dat er binnenkort een ministeriële be slissing over vereenvoudiging van aard rijkskundige namen te verwachten valt. De commissie die zich hiermee bezig houdt zal binnenkort een eindrapport uitbrengen aan de minister en vol gens prof. Ormeling is het zeer waar schijnlijk dat de minister positief zal oordelen ten gunste van Hogeveen. Herenveen (waarom eigenlijk niet Hereveen-red.) Tessel etc. Het ministerie vindt het onjuist dat er vooruitgelopen wordt op die beslis sing. De veranderingen die prof. Or meling voorstelt zijn dan ook hele maal voor zijn rekening. Het is wel waar dat er op het ogenblik over de spelling van aardrijkskundige namen nagedacht wordt, maar zolang nog he lemaal niet vaststaat hoe de eindbe slissing zal uitvallen, werkt de nieuwe Bosatla.; alleen maar verwarrend voor schoolkinderen. Bovendien zal een uit eindelijk beslissing nog wel enige tijd vergen, omdat er ook overleg ge pleegd moet worden met België. Suri name en de Antillen. Twee beelden van pompstations vlakbij de Nederlands-Belgische grens onder Tilburg. Boven: een pompstation in het Belgische Poppel, waar op het ogenblik meer dan tienduizend liter per dag in autotanks verdwijnt. Onder: een verlaten pompstation aan de Nederlandse kant van de grens. De verkoop komt daar niet hoger dan zo'n vierhonderd liter per dag. UTRECHT Iemand die door de rechter in een "krankzinnigen gesticht' is geplaatst. Tnag tegen zijn gedwongen verpleging pro testeren bij een medisch tuchtcollege wanneer hij vindt dat hij niet krankzinnig is. Dit blijkt uit een principiële uitspraak van het Centraal medisch tuchtcollege, die werd gepubliceerd in Me disch Contact. Het ging om een vrouw die was ont slagen van rechtsvervolging omdat volgens de rechtbank een strafbaar feit dat zij had gepleegd, haar niet kon worden aangerekend gezien haar geestelijke gezondheidstoestand. De rechtbank plaatste haar dus voor een proeftijd van maximaal een jaar in een rijkspsychiatrische inrichting. Zij diende daarna bij het Medisch tuchtcollege in Eindhoven een klacht in tegen de geneesheer-directeur. De klaagster maakte er bezwaar tegen dat de directeur haar tegen haar wil liet verplegen terwijl hij zou weten dat zij niet krankzinnig was. Maar het tuchtcollege vond dat zij he lemaal geen klacht kon indienen, om dat de rechtbank haar nu eenmaal in een krankzinnigengesticht had ge plaatst, waardoor zij geen zelfstandige rechtshandelingen kon verrichten. Met die cirkelredenering heeft nu het Centraal medisch tuchtcollege in ho ger beroep geen genoegen genomen. Het stelde vast dat de directeur-ge neesheer bevoegd is, een verpleegde te ontslaan als die geen blijken van krankzinnigheid heeft gegeven. Het gebruiken van die bevoegdheid is een medische handeling, aldus het tucht college. En dat moet dus redelijker wijs kunnen worden getoetst aan het medisch tuchtrech*. De zaak is daar om terugverwezen naar het Eindho- vense tuchtcollege, dat alsnog zal moeten uitmaken of de klaagster te recht in de inrichting werd vastge houden. AMSTERDAM De 37-jarige machi nist L. Vos uit Amsterdam is gister morgen omgekomen bij een ongeluk op het spoorwegemplacement Water graafsmeer. Een rangerende wagen reed hem aan toen hij de sporen over stak. door Ber Huising HAARLEM Toneelgroep Centrum, die in dit seizoen bijzonder veel aan nieuw Nederlands Toneel doet, maar naar mijn idee met Sterf de Moord van Bernlef en De Gast van Lemmens niet zo geluk kig was, heeft het nu, donderdagavond in de Haarlemse schouwburg, met een beste en boeiende voorstelling van Souvenirs (weer van Gerard Lemmens), beter getroffen. Lemmens schrijft uitstekende, natuur lijke dialogen, die regelrecht voortko men uit alledaagse, hoewel zonderlin ge, karakters en situaties, met gewone woorden waar nog wat achter schuilt En dat maakt de figuren en hun toe standen, als ze zo zuiver en doordacht geregisseerd worden gespeeld, herken baar menselijk en geloofwaardig. Die realistische kant is Lemmens' kracht. Wat hij er verder mee bedoelt, in doorzichtige allegorische toespelingen, is niet zo sterk nog, maar het geeft zijn stuk wel meer betekenis. Zijn Sjaak, een aan lager wal geraakte zakenman, heeft nog een hok op zijn naam. en daar gaat hij bedden verhu ren aan andere zwervers, en gastarbei ders. Hij is de bezitter temidden van bezitslozen, waarvan hij niet alleen profiteert, maar die hij ook in zijn macht krijgt. Met vermakelijk gemene intriges en demagogie. De trouwe goe dige domme Rooie gaat voor hem werken, ergens aan de lopende band, tegen zijn zin. Sjaak pikt zijn loon in maar belooft hem daarvoor inspraak, meer aanzien, compagnonschap en een deel van de winst (acht procent van zijn eigen loon). Wilfried, de kunst schilder, heeft die streken wel door, maar hij wordt medeplichtig gemaakt met jenever. De vier Turken op de vliering zijn door hun situatie vanzelf al gewillig. En de jongen, die als dienstweigeraar wordt gezocht, en zich blijft verzetten, wordt door Sjaak aan de politie verraden. Want Sjaak, blijkbaar een oud-fascist ook nog, geeft zijn huisgenoten, terwille van de orde en de netheid, uniformen en geweren, de souvernirs die hij daar voor had bewaard. Han Bentz van den Berg, die het stuk regisseerde, heeft het werkelijke, alle daagse deel van het stuk. volkomen levensecht gemaakt, en de absurde symbolische kant met een prachtig in gehouden humor behandeld. Hij speelt bovendien Sjaak zelf, en dat is een indrukwekkende rol gewor den. Sjaak doet bemiulijk en democra tisch, hij vleit en lastert, hij speelt de jongens tegen elkaar uit, hij praat ze van de sokken, hij liegt en huichelt, maar altijd zo, dat hij de leiding in handen houdt. Bentz van den Berg zet hem helemaal neer, met alle into naties en gebaren, komisch eigenlijk, maar dan beheerst van binnen uit. Je ziet hem denken. Jacques Comman deur is die goedige, goedgelovige Rooie, die er telkens weer intippelt en van zwerver een brave onderdaan wordt, die zich heel wat voelt achter zijn, overbodige, bureau. Ook een ga ve rol. Ben Hulsman is de drankzuchtige schilder, die wel eerlijk is, maar het door zijn verslaving niet kan blijven, en zich tenslotte maar slapende houdt. Theo de Groot speelt de op standige jongen met een simpele eer lijkheid. En Polio Hamburger (of Ernst Zwaan) is de vier Turken, die telkens, met een ander hoofddeksel, slaafs bescheiden deur in deur uit sluipen, een voor een, en dat is bij zonder komisch. Het decor, van Cor Hezemans, is een soort pakhuis, dat langzamerhand wordt ingericht tot kazerne. Grote belangstelling voor oud speelgoed ZEIST Op de tentoonstelling van oud speelgoed in het Zeister Slot wordtbinnenkort de 10.000ste bezoe ker verwacht. Deze zal van de acteur Ton Lensink een geschenk ontvangen. Lensink is een van de gebruikgevers van deze boeiende tentoonstelling, die wegens overweldigende belangstelling zal worden verlengd tot 25 maart 1974. Daarna komt er in Het Zeister 'Slot een grote overzichtstentoonstel ling van Isaan Israëls (19 april1 au gustus). Han Benz van den Berg, Jacques Commandeur en Ben Hulsman in Souvenirs. Acteur Hans Culeman (46 jaar) overleden DEN HAAG Tijdens een voorstel ling van de Haagse Comedie in de Ko ninklijke Schouwburg is de acteur Hans Culeman plotseling overleden. Culeman (46) kreeg enige minuten voor het einde van 'De zotting van Chaillot' van Jean Giraudoux en hart aanval. Hans Dieter Culeman was leerling van de toneelschool in Amsterdam. Hij werkte bij de Rotterdamse Come die, Zuidelijk Toneel, Theater en Cen trum, en kwam in 1970 bij de Haagse Comedie. Hij speelde o.a. in stukken van Molnar, Ionesco, Sartre, Genet, Beckett en Anouilh. Bij de Haagse Comedie werkte hij dit jaar ook nog mee aan 'Warenar' van P. C. Hooft. Boris Godounow in het Russisch GRONINGEN Precies honderd jaar na de première zal in Groningen de opera Boris Godounow van Modest Moussorgski in concertvorm in de oorspronkelijke taal worden uitge voerd. Dat gebeurt op 24 januari in het cultuurcentrum De Oosterpoort door het Gronings Studenten Mannen koor Terpsichore, het versterkt Toon kunstkoor Bekker en het Noordelijk Filharmonisch Orkest o.l.v. Charles de Wolff. Solisten zijn o.a. Wlodzimierz Dernsenko (Boris), Zdislaw Nikodem (Dimitri) en Cora Canne Meyer, Joke Samson, Anton Trommelem, Robert Holl en Hubert Waber. Wegens de lengte van het werk begint de uitvoe ring om 19.30 uur. (ADVERTENTIE) Onderscheiding voor schilderes Ina Hooft LAREN Op haar tachtigste ver jaardag is de schilderes Ina Hooft be noemd tot ridder in de orde van Oranje Nassau. De onderscheiding is haar donderdag door burgemeester N. Eisen van Laren uitgereikt in het Ro sa Spierhuis aldaar. Ina Hooft was een van de eersten die in dit tehuis voor oudere kunstenaars kwam wonen nadat ze driekwart eeuw in Den Haag had gewoond. Zij is nog steeds bezig met het schilderen van portretten, stillevens en bloemen. Vorige week werd in de Haagse kunstzaal Martinus Liernur een expositie van haar werk geopend. Volgende week zal ze zelf een expositie van een ander deel van haar werk in het Rosa Spierhuis ope nen. Begrafenis- crematieverzorging A. W. v. Mourik Dr. Zamenhofstraat 71, Rotterdam-16. Tel. 136468-208884-209536 Dag en nacht te ontbieden. Rouwkamers beschikbaar alle stadsdelen, in Vkn een onzer verslaggevers DEN BOSCH Mr. J. N. Scholten. lid van de Tweede Kamer voor de ARP, is tijdens een gisteravond ge houden vergadering van KVP, ARP en CHU in 's-Hertogenbosch door de ARP gehandhaafd als kandidaat in Noord-Brabant voor de aanstaande statenverkiezingen. Hoewel er binnen de KVP bezwaren waren gerezen te gen de kandidatuur van de heer Scholten in verband met de ontstane beroering over het vermoeden van grondspeculatie tijdens diens ambts periode als burgemeester, meende de KVP solidair te moeten blijven binnen het CDA-verband. Unaniem schaarden KVP. CHU en ARP zich achter een voorstel de heer Scholtens kandidatuur te handhaven. Voorzitter Wagenmakers van de KVP- kring Noord-Brabant zei: 'Wij willen niet veroordelen voor er geoordeeld wordt', hiermede doelend op het on derzoek dat gaande is naar het beleid van de heer Scholten als burgemees ter van de voormalige gemeente An- del, Glessen en Rijswijk in het Land van Heusden en Altena. (ADVERTENTIE) Zuinigheid hoeft niet ten koste te gaan van autoplezier. Er zijn immers veel Fiats. In alle opzichten de meest economische auto's (ook qua waardevastheid) om blij te blijven rijden. Fiat 500R dc aller goedkoopste Fiat 126 net iets leuker §"iat 600L een oude bekende Fiat 850D nog steeds zeer geliefd Fiat 127 zuinig en vlot rijdend A 112 zuinig en toont meer Fiat 128 nog iets ruimer Benzineverbruik variërend van 1 liter op 20 km tot 1 liter op 14,9 km bij een snelheid van 80 km/u. Prijzen af Bom. Imp.: Leonard Lang b.v.,Stadhouderskade 113, Amsterdam.Telefoon (020) 730867 cxcl.B.T.W. incl.B.T.W. f4.258,- f 4-939," f 5-029." f 5-834,- f4325.- f 5.017,- f5-056,- f 5-865," f 5-901,- f 6.845,- f6.240,- f 7-238," f6.877,- f 7-977,- Na uitspraak Hoge Raad Van een onzer verslaggevers DEN HAAG/STEIN De gemeente Stein heeft het recht van de be woners van het woonwagenkamp te eisen dat zij een machtiging tekenen waarin zij akkoord gaan met hun verhuizing, mits een andere plaats elders aanwezig is. Dat heeft gisteren de Hoge Raad beslist. Met die uitspraak zijn de zigeuners (zie Trouw/Kwartet van gisteren) in Stein in het ongelijk gesteld. Zij heb ben steeds het tekenen van zo'n mach tiging gezien als 'het tekenen van hun eigen doodvonnis'. Als de zigeunrers blijven weigeren de machtiging aan de gemeente te ondertekenen, kunnen ze van het plaatselii'-e woonwagen kamp worden verwijderd. Niet binnen twaalf uur, zoals de gemeente aanvan kelijk bepaalde, maar binnen één week plus die twaalf uur. Zo oordeel de de Hoge Raad gisteren. Een van de bewoners van het woonwagenkamp in Stein, de heer J. Bern, was bij de Ho ge Raad in cassatie gegaan omdat hij er onmogelijk mee akkoord kon gaan mee te werken aan z'n eigen onder gang. Het verwerpen van het beroep van de zigeuners, vergrootte gisteren de on rust en de angst onder de vier fami lies iu Stein. Wat gaat er nu gebeu ren, zo vroegen Z" zich af. Burgemees ter J. L, J. M. Coenders van Stein zei gister-n er nog niet aan te denken nu al t;> ian optrede,. 'Misschien dat de zaak m de zigeuners volgende week in dc raad komt. maar het kan ook pas over een maand zijn. Wij zouden ons natuurlijk vrijwillig kunnen aan bieden om in Stein een klein woonwa genkamp te vestigen maar daar moet eerst met iedereen over gepraat wor den. Wij gaan eerst met het provinci aal bestuur praten. Tot dusver zijn we door de provincie in de steek gela ten. De provincie moet met een be leid komen.' Gedeputeerde drs. P. J. G. Lebens van Limburg zegt dat burgemeester Coen ders maar dc halve waarheid spreekt 'De provincie heeft steeds gezegd graag mee te werken aan een oplos sing. Die mensen in Stein horen niet thuis in een regionaal kamp. Er moet voor hen een aparte voorziening ko men.' Een woordvoerder van het mi nisterie van CRM zei gisteren 'graag' mee te werken om in Stein een klein kamp te creërea. De rijksoverheid zou in dat geval graag met subsidie over de brug willen komen. 'Maar de bur gemeester is in dit geval de baas. Hij handelt autonoom Het onderwijscollectie! in Limburg verwacht dat dc competentiestrijd zal leiden tot nog lange onzekerheid on der de zigeuners. Bovendien zijn ze nu. meer dan ooit 'vogel.rij' verkl aard.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1974 | | pagina 9