Potter: de heilige Conferenties*
plaatsen zijn niet
het belangrijkste
'Buitenlandse politiek' kan
half Nederland niet boeien
I
Lucratieve handel
in missen in India
Beyers Naudé wijst
politieke baan af
wilt lezers
willen weten
4'
Trouw
Kwartet
Bel eens even
zendeling op...
Beroepingswef
TROUW-publiek onderscheidt zich gunstig
Illsiilfi!
Nieuwe boek
TROl VT/KWlUffllET VRIJDAG IB JAM Mil 1974
KERK/BINNENLAND T2
Van een onzer verslaggevers
YELP In India bloeit een lucratieve handel in missen voor ontslapenen,
volgens het maandblad „In de Rechte Straat".
Dc prijs voor een stille (eenvoudig gelezen) nns bedraagt in India drie roe
pies, wat neerkomt op iets meer dan een gulden. In de Verenigde Staten
moet men er twee dollar voor neertellen. De Amerikaanse priesters kunnen
echter de enorme aanvraag voor het lezen van zielemissen al lang niet meer
verwerken, volgens In de Rechte Straat door de grote aantallen gesneuvelden
in de tweede wereldoorlog, in Korea en Vietnam. Daarom heeft zich een
stille export van misopdrachten ontwikkeld.
De organisatoren in de Verenigde Staten verzamelen duizenden van deze
„twee-dollarmlssen" en sturen die naar hun vertegenwoordigers in India,
waarbij zij één dollar afhouden. Dc agenten in India houden op hun beurt
twee en een halve roepie voor zichzelf, waarna de Indiase priester uiteindelijk
nog twee roepies meer verdient aan een Amerikaanse mis, dan wanneer hij 'n
mis moet opdragen voor iemand uit India zelf. Ilct gevolg is, dat de arme
Indiase rooms-katholieken herhaaldelijk worden afgewezen, wanneer zij een
priester vragen om een mis voor hun overledene.
MOTIEF
Volgens J. P. Thottil. een uitgetreden Indiase priester, zouden op deze wijze
honderdduizenden missen worden verhandeld. In dcVerenigde Staten zouden
intense campagnes worden gevoerd om zoveel mogelijk misstipendia te krij
gen met als motief, dat zo de missie geholpen wordt Thottil spreekt van „een
van de meest goddeloze religieuze business van onze moderne tijd", die zou
geschieden met oogluikende toestemming en zelfs soms met volle medewer
king van de Heilige Stoel. Heel wat missen, waarvoor in Amerika betaald
was, zouden zelfs helemaal niet gelezen worden.
Als lid van het kapittel van zijn orde in Kerala had Thottil veel met deze
zaak te maken. In 1969 verzocht het kapittel dc kloosters, niet langer missen
te weigeren van de armen rond het klooster, die niet meer dan drie roeples
konden betalen voor een mis.
GENEVE AFP) De secretaris-generaal van de wereldraad van
kerken, Philip Potter, heeft verklaard dat wat Jeruzalem betreft
niet de heilige plaatsen als zodanig de belangrijkste kwestie vor
men voor de bij de wereldraad aangesloten orthodoxe en andere
kerken uit het oosten, maar de betrekkingen tussen mohammeda
nen, christenen en joden in deze stad.
De wereldraad van kerken, aldus Pot
ter in een vraaggesprek, maakt zich
zorgen over de menselijke betrekkin
gen en streeft naar verzoening tussen
de verschillende groeperingen in Je
ruzalem.
Potter wees erop. dat 80 pet. van de
heilige plaatsen in deze stad behoort
aan de orthodoxe en andere oosterse
kerken die bij de wereldraad zijn aan
gesloten en maar 20 pet. aan de r.k.
kerk. 'Dit wordt te vaak vergeten', al
dus de secretaris-generaal van de we
reldraad.
Paus Paulus heeft aanvankelijk ge
pleit voor internationalisering van Je
ruzalem. Later drong hij echter aan
op internationale waarborgen voor
een ongehinderde toegang tot de hei
lige plaatsen in Jeruzalem van joden,
christenen en mohammedanen.
Potter die de grote betekenis van een
politieke oplossing beklemtoonde, zei
voorts dat de wereldraad 'nauw con
tact' onderhoudt met de Israëliërs en
Arabieren. N
Wij doen ons best een verzoening tot g
stand te brengen, aldus de secretaris
generaal van de wereldraad, en wij
zullen in dit verband van 21 tot 26 ja
nuari bij Genève een conferentie hou
den over de 'interpretatie van de bij
bel en de betekenis hiervan voor de
houding van de christenen tegenover
de situatie in het Midden-Oosten'.
Noorse kerk
gen nadat die in de praktijk al is op
geheven.
Amsterdam
J. Meyer
Socialistisch
Met enige verbazing heb ik gelezen:
'Den Uyl zit altijd fout', een stukje
bedoeld om abonnees te werven. Zou
zo'n stukje niet beter geplaatst kun
nen worden in een of ander socialis
tisch blad?
Groningen
J. A. de Graaf
Margarine
De redactie behoudt zich het recht
voor haar ter opname in deze rubriek
toegezonden meningsuitingen verkort
weer te geven. Bij publikatie wordt
met de naam van de inzender onder
tekend. Brieven kunnen worden ge
stuurd aan het secretariaat hoofdre
dactie Trouw/Kwartet, postbus 859.
Amsterdam.
Ego-tripper
In een artikel over het PPR-verkeers-
plan vermeldde Tr.Kw. dat Roel van
Duvn de waarschijnlijke lijsttrekker
bij de gemeenteraadsverkiezingen
wordt. Overigens wil ik u erop wijzen
dat deze beslissing door de PPR-leden
zelf nog genomen moet worden. Het
blijft dan de vraag of zij zo'n behoef
te hebben aan een ego-tripper die niet
bepaald bekend staat om zijn heldere
visie en coöperatieve zin.
Amsterdam
Kees van Kortenhof
Rabani
Is die mr. Rabbani werkelijk zo belang
rijk dat hij beschouwd moet worden
als de olie-god die Nederland naar be
lieven kan straffen of liefhebben?
Kom nou. die olie-boycot is als poli
tiek drukmiddel gewoon mislukt! De
gedachte daarmee de wereld-economie
tc verstoren om zo de hele wereld aan
de Arabische voeten te krijgen, bleek
een misrekening te zijn. Vandaar dat
de Arabieren eieren voor hun geld
kiezen en zichzelf niet buiten de
markt willen prijzen. Opheffing dus
van de olie-boycot. Maar die mr. Rab
bani in een poging zich weer po
pulair te maken maakt nu voor de
tv een loos gebaar door te zeggen te
proberen de boycot opgeheven te krij-
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Per»
Directie:
Ing. O. Postma,
F. Diemer.
Hoofdredactie:
J. Tammlnga.
Hoofdkantoor B.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
A'dam. Postbus 859.
Telefoon 020-22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
697360 768). Gem.giro
X 500.
Philip Potter
hun huidskleur te verbreken en door
te zoeken naar mogelijkheden om
zwarten en kleurligen werkelijk bij te
staan in hun strijd voor een mens
waardig bestaan.
Voorburg
Hijme Stoffels
Vuilnis (5)
Dc margarine moet nog duurder wor
den. En wie zijn daar weer de dupe
van? Wij. invaliden, de AOW'ers en
de laagst betaalden. Want Den Uyl zal
geen margarine eten. En dat terwijl
er miljoenen kilo's roomboter liggen
opgeslagen in de koelhuizen. Waarom
kunnen wij die beter niet kopen voor
een lagere prijs?
Dordrecht
L. B. Willcmstein
Potchefstroom (1)
Laten we aan de VU ophouden elkaar
te bestrijden maar eensgezind ons in
zetten voor het doel (nl. de muren die
de rassen nu nog scheiden, afbreken),
nu Zuid Afrika eenmaal op onze weg
is geplaatst'. Aan deze slotzin van dr.
Hans Feddema lijkt Ben van Kaam in
zijn artikel van 12 jan. j.l. geheel te
zijn voorbij gegaan. Waarom wordt
Feddema telkens afgeschilderd als
supporter van de Afrikaners? Dat hij
even fel gekant is tegen de apartheids
politiek staat buiten kijf. Het kwam
bepaald niet als een verrassing dat
hem onlangs voor de tweede keer)
een visum geweigerd werd. Ben van
Kaam wekt de indruk dat Feddema
het bestaande verdrag ongewijzigd wil
handhaven. Het is genoegzaam bekend
dat dit geheel bezijden de waarheid
is. Alleen een kritische dialoog kan
een bekering bewerkstelligen. Die dia
loog zal gevoerd moeten worden door
de kerken, de politieke partijen en
ook waar mogelijk door de VU.
Dat de situatie momenteel onhoud
baar is. is een feit. Dat door geweld
niet kan worden opgelost, eveneens.
We zullen meer dan voorheen onze
kritiek onverbloemd moeten spuien,
tegelijk met een zwarte universiteit
contacten moeten aangaan. Nederland
se investeerders in Zuid Afrika moe
ten dwingen de posities van hun
zwarte werknemers op eenzelfde ni
veau als dat van de blanke te brengen
(d.m.v. educatie, vakbonden, onderne
mingsraden, politieke partijvorming,
partijen vpor blank en zwart, gelijkbe
rechtiging m.b.t. huisvesting, inko
mens etc.).
Amsterdam
Cor Ofman
Potchefstroom (2)
De heer J. P. Feddema ziet, gezien
zijn bijdrage in Trouw-Kwartet van
zaterdag j.l. over de relatie van de
VU met Potchefstroom nog steeds de
ernst van de situatie niet in, ondanks
alles wat ook hem m.b.t. Zuid Afrika
overkomen is. Hij denkt, zoals helaas
nog te velen, dat wij als Westerse
blanken nog eeuwen de tijd hebben
om een dialoog te voeren met de
blanke 'dominant' (feddemaïsch voor
machthebbers). Feddema ontpopt zich
in dit stuk hooguit als een verlichte
loot van die groepering aan de VU en
daarbuiten die nog steeds stamverwant
schap voelt met de Afrikaans-spreken
de blanken in Zuid Afrika. Nergens
geeft hij aan hoe die dialoog gevoerd
moet worden, nergens zegt hij tot hoe
lang de dialoog voortgezet moet wor
den, nergens vermeldt hij hoe wij de
slachtoffers van de partheid kunnen
steunen. De werkelijke dialoog kan.
zoals Ben van Kaam zegt alleen tus
sen blank en zwart in Zuid Afrika
zelf gevoerd worden, aldus 't daarvoor
ook al niet te laat is. De VU doet er
goed aan ondubbelzinnig te kiezen
voor de onderdrukte zwarte bevolking
door de banden met een universiteit
die studenten weert op grond van
Van de zomer met twee broers en en
kele ande:e familieleden een week in
Leningrad en Moskou geweest. De
eerste indruk die we in die steden op
deden, was dat de straten schoon wa
ren, niemand gooide iets op straat,
het werd in de vuilnisbakken gedepo
neerd, waarvan er genoeg waren.
Waarom kan dat daar wel en hier
niet. vrijheid hier te groot? Ligt hier
voor de overheid niet een taak. als de
jeugd toch niet naar de ouders wil
luisteren? Wat ze ons in Rusland heb
ben laten zien, was mooi. Kremlin
prachtig. Ben blij dat we er geweest
zijn. Verder geen behoefte.
Emmeloord
A. Th. Luimes
Voorjaareconferentie van Kerk
Overzee in samenwerking met vor
mingscentrum De Haaf op vrijdag 29
tot 31 maart. Thema: Zuid-Oost-Azië.
Inlichtingen en aanmeldingen: Bureau
Kerk Overzee. Prins Hendriklaan 37,
Amsterdam-7. tel. 020-717634.
Weekend-cursus interreligie; over
eenkomst en verscheidenheid in reli-
gieland op zaterdag en zondag 19-20
januari Den Alerdinck. Laag Zuthem,
post Zwolle, tel. 05290-284.
Weekend met zelfstandig wonen
den 'Ik sta er alleen voor' op zaterdag
en zondag 2-3 februari. Den Aler
dinck, Laag Zuthem, post Zwolle, tel.
05290-284.
Verbosonisch mengelwerk, experi
menten met woord- en toonkunst; me
dewerking Tera d'- Marez Oyens, com
poniste en Wiet Hardy Palar, yoga-le-
rares; experimentele filmpjes; zwaarte
punt: eigen experimenten op zaterdag
en zondag 23-24 februari. Den Aler
dinck. Laag Zuthem, post Zwolle, tel.
05290-284.
Praten over God met kinderen,
met kindertheologen pater dr. J.
Nieuwenhuis en mevr. Hanna Lam op
zaterdag en zondag 27-28 april. Den
Alerdinck. Laag Zuthem, post Zwolle,
tel. 05290-284.
Conferentie over 'Hoe reageren wij
op de gewijzigde welvaartssituatie?':
hoe beleven wij de gewijzigde wel
vaartssituatie zelf en wat betekent het
voor ons contact met buitenkerkelij
ken? Medewerkende: prof. dr. C. Boe-
kestijn. Datum: zaterdag 2 februari
van 10.30-16.30 u in Toerustingscen
trum te Baam, Amsterdamse straat
weg 37. Aanmelding bij het Toerus
tingscentrum. postbus 177, Baam,
tel. 02154-7636. Prijs ƒ12,-.
EL PASO (VS) Dominee Alf Skog-
ness van een baptistengemeente in El
Paso, Texas heeft volgens het baptis
tenweekblad De Christen een eenvou
dige manier bedacht, om zijn gemeen
te meer bij het zendingswerk te be
trekken. Hij startte een 'Bel-een-zen-
•deling-op'-programma.
De kerk is daarvoor uitgerust met een
speciale conferentie-telefoon. Eens in
het kwartaal beidt dominee Sk'ogness
tijdens de kerkdienst een zendeling
ergens in de wereld op om met hem
te praten. Het eerste gesprek werd ge
voerd met een zendeling in Brazilië.
Noorse kerk nog niet
achter Leuenberg
OSLO De Noorse lutherse bis
schoppen hebben hun beslissing over
al of niet ondertekenen van de Con
cordia van Leuenberg een jaar uitge
steld.
Deze concordia is een leerovereen
komst tussen de lutherse en de calvi
nistische kerken van Europa, waarin
zij hun dogmatische verschillen over
bruggen.
Van een verslaggever
KAAPSTAD Dr. Beyers Naudé,
de directeur van het Christelijk
Instituut, en zijn medewerker
Theo Kotze hebben het aanbod
van de oppositionele Progressie
ve Partij afgewezen om geplaatst
te worden op de kandidatenlijst
van die partij voor de komende
verkiezingen in Zuid-Afrika.
Dr. Beyers Naudé ziet weliswaar in
dat een positie als parlementslid hem
de kans biedt om een groot gehoor te
bereiken zonder het gevaar te lopen
getroffen te worden door een vrij
heidsbeperking, maar hij is tevens
van mening dat het getuigenis dat ge
geven wordt door het Christelijk In
stituut op dit moment belangrijker is
dan andere overwegingen.
Deze week verschijnen een aantal me
dewerkers van dr. Beyers Naudé voor
de rechter in verband met hun weige
ring te getuigen voor de parlementai
re Schlebusch-commissie. Het zijn The
Kotze, Peter Randall, Brian Brown,
Roelf Meyer, Sanie van Zijll en op 21
januari Horst Kleinschmidt. Dr.
Beyers Naudé zelf komt op 25 februa
ri weer voor de rechter, wanneer zijn
hoger beroep worde behandeld tegen
zijn veroordeling wegens het weigeren
van getuigenis.
De Zuid-Afrikaanse raad van kerken
heeft besloten de kosten te betalen
van processen tegen personen die ge
tuigenis weigerden voor de Schle-
busch-commissie. De kosten van dp
twaalf tot dusver gehouden processen
bedragen circa 70.000.
Ongehoorzaam
Dr. Bevers Naudé zei in een preek vo
rige maand dat 'zoveel van onze ras
senwetten in directe tegenspraak zijn
met de wet van God, dat veel christe
nen gedwongen worden de staat onge
hoorzaam te zijn, wanneer zij aan God
Kerkkoor Molenhoek
in staking
MOOK Het koor van de parochie
Molenhoek is in staking gegaan. Het
protesteert hiermee tegen de weige
ring van bisschop Gijsen om pater A.
van Dam te benoemen tot pastoor, on
danks een petitie van 1400 parochia
nen.
I-Iet kerkbestuur blijft zceken naar
wegen om pater Van Dam voor de
Molenhoek te behouden. Volgens drs.
C. Spruit, overste van de congregatie
van de passionisten, waartoe pater
Van Dam behoort, is deze kans defini
tief verkeken. Uit een gesprek met de
bisschop bleek hem, dat enige moei
lijkheden. die er rond pater Van Dam
geweest zijn, maar die hem volgens
drs. Srpuit niet ongeschikt maken
voor het pastoorsambt te Molenhoek,
voor de bisschop wel doorslaggevend
zijn.
NED. HERV. KERK -
Bedankt voor Kootwijk: G. Post ti
nemuiden.
Intrede op 20 jan. te Tubbergej,
W. Waardenburg uit De Waal (Ti
te .Oosterbeek: L. A. Eijgenraad
Workum; te Engwierum: mevr.
Stavenga-V. d. Waals, voorheen!
versiteitspred. te Groningen; te 'i
venpolder, c.a. V. Staniek uit Ut|
voorheen pred. in de USA.
Afscheid op 23 jan. van Huizen
P. Alblas, ber. te Barneveld.
GEREF. KERKEN
Intrede: te De Krim: D. Dijkstn
Zuidwolde (Gr.); te Kollum: Li
Kwast uit Leeuwarden-West; te L
zelerheide: kand. L. J. Posthumtff
Kampen.
GEREF. KERKEN (VRIJG.) 11
Beroepen te Rouveen: K. J. Katte
te Spakenburg-Noord.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Waarde: P. Blol
Dirksland.
BAPTISTEN GEMEENTEN 3
Aangenomen naar Almelo (Gerai; j
straat): J. C. Loot te Harlingen.
.1
Dc gedachte als zou de gemiddelde Nederlander nogal inter
nationaal georiënteerd zijn, wordt door liet Nationaal Onder
zoek Persmedia (NOP) niet gestaafd. In wat er op politiek
gebied in liet buitenland gaande is« blijkt die gemiddelde Ne
derlander niet zo bar veel belang te stellen.
Iets meer dan de helft van de Ne
derlandse krantelezers van 13 jaar
en ouder is in buitenlandse poli
tiek 'nauwelijks' of 'helemaal niet'
geïnteresseerd. In dit deel van het
publiek zijn de vrouwen oververte
genwoordigd: van hen heeft 68
procent weinig of geen belangstel
ling voor dit onderwerp, tegen 45
procent van de mannen.
Bij dit landelijk beeld steekt het
portret van de gemiddelde lezer
van Trouw/Kwartet gunstig af, al
thans in de ogen van wie interesse
voor buitenlandse politiek een lof
waardige eigenschap vindt Van de
mannelijke lezers van Trouw bezit
61 procent (landelijk gemiddelde:
36 procent) deze eigenschap in be
hoorlijke maté: deze lezers hebben
een 'zeer' of 'tamelijk' sterk ont
wikkelde belangstelling voor wat
er buiten onze grenzen op politiek
terrein gebeurt. In dit opzicht
wordt het mannelijke publiek van
Trouw alleen overtroffen door dat
van NRC-Handelsblad (72 procent
met een 'zeer 'of 'tamelijk' sterke
interesse voor buitenlandse poli
tiek) en De Tijd (63 procent). Be-
h
crp
neden het niveau van Trouw treft
men de Volkskrant (58 procent),
de Telegraaf (47) en het Algemeen
Dagblad (46) aan. Het mannelijke
publiek van Het Kwartet wil dui
delijk minder van buitenlandse po
litiek weten dan dat van Trouw:
het percentage behoorlijk geïnte
resseerden stemt overeen met dat
van de Telegraaf.
En nu de lezeressen. Zij worden
merkbaar minder geboeid door dp
politieke ontwikkelingen buiten
Nederland dan de andere sekse.
Ongeveer een derde van de vrou
welijke lezers van Trouw (31 pro
cent) stelt er 'zeer' of 'tamelijk'
veel belang in; dat is nog altijd
tweemaal zoveel dan het landelijkp
gemiddelde (16 procent). Voor Dp
Tijd geldt hetzelfde percentage
(31), voor de Volkskrant is het
iets hoger (34) en NRC-Handels
blad spant de kroon met 53 pro
cent. Veel lager zijn de percenta
ges voor het vrouwelijke publiek
van Het Kwartet (22), de Tele
graaf (25) en het Algemeen Dag
blad (22).
Dat al deze percentages toch nog
boven het landelijke gemiddelde
liggen, behoeft geen verbazing te
wekken. Het gaat hier immers om
lezers en lezeressen van (grote)
landelijke kranten, bij wie in het
algemeen een wat bredere belang
stelling aanwezig geacht mag wor
den dan bij het totale Nederlandse
lezerspubliek, dat voor het meren
deel geen landelijke kranten leest
(sterker nog: dat er voor het me
rendeel maar één bij name kent,
te weten de grootste, zoals uit een
recent onderzoek van de NOS is
gebleken).
Interesse in 'buitenlandse politiek' onder het lezerspubliek
van Trouw-Kwartet en vijf andere landelijke dagbladen. Bron:
Nationaal Onderzoek Persmedia (N.O.P.J.
De verschillende categorieën ('zeer', 'tamelijk', 'matig', 'nauwelijks',
•helemaal niet'] geven de mate van interesse aan voor resp. mannelijke
en vrouwelijke lezers (van 13 jaar en ouder). De getallen geven
percentages weer. De getallen tussen haakjes geven landelijke percen
tages aan.
Zeer
-f-
Nauwe
Helemaal
Zeer
Tamelijk Tamelijk Matig
lijks
niet
TROUW
Mannen
30 (16)
31
(20)
61
18
(19)
8
(13)
12
(32)
Vrouwen
11 5)
20
(11)
31
26
(16)
15
(16)
28
(52)
KWARTET
Mannen
23 (16)
24
(20)
47
18
(19)
14
(13)
21
(32)
Vrouwen
6 5)
16
(11)
22
13
(16)
25
(16)
37
(52)
VOLKSKRANT
Mannen
29 (16)
29
(20)
58
19
(19)
8
(13)
15
(32)
Vrouwen
13 5)
21
(11)
34
20
(16)
16
(16)
30
(52)
TELEGRAAF
Mannen
21 (16)
26
(20)
47
21
(19)
11
(13)
21"
(32)
Vrouwen
8 5)
17
(11)
25
21
(16)
16
(16)
38
(52)
ALG. DAGBLAD
Mannen
22 (16)
24
(20)
46
23
(19)
10
(13)
21
(32)
Vrouwen
7 5)
15
(11)
22
20
(16)
16
(16)
43
(52)
N.R.C.-HANDELSBLAD
Mannen
44 (16)
28
(20)
72
16
(19)
5
(13)
6
(32)
Vrouwen
20 5)
33
(11)
53
22
(19)
9
(16)
16
(52)
DE TIJD
Mannen
32 (16)
31
(20)
63
17
(19)
8
(13)
11
(32)
Vrouwen
11 5)
20
(11)
31
29
(16)
16
(16)
24
(52)
Toch geldt nog altijd voor een op
de vijf mannelijke lezers van
Trouw, en voor een op de drie van
die van Het Kwartet, dat hij nau
welijks of niet is geïnteresseerd in
buitenlandse politiek. Hetzelfde
kan worden gezegd van ongeveer
een op de twee lezeressen van onze
kranten: wat Kissinger, Breznjew,
Pompidou, Heath, Brandt en al die
anderen bekokstoven, zal 43 pro
cent van de vrouwelijke lezers van
Trouw, en 63 procent van die van
Het Kwartet, een zorg zijn.
Ten slotte een opmerking over het
begrip 'buitenlandse politiek'. In
het Nationaal Onderzoek Persme
dia is naar belangstelling voor dit
onderwerp gevraagd zónder dat de
term 'buitenlandse politiek' gedefi
nieerd werd. Wij zijn ervan uitge
gaan, dat alle of vrijwel alle
geënquêteerden de term hebben
opgevat als 'politiek van het bui
tenland'. Het is niet onmogelijk,
dat sommigen hunner er een ande
re uitleg aan hebben gegeven en
met name aan de Nederlandse poli
tiek ten opzichte van het buiten
land hebben gedacht Maar hoe
groot die groep dan is geweest, zal
wel altijd een raadsel blijven.
Beyers Naudé
willen gehoorzamen'. Hij riep christe
nen op zich voor te bereiden op een
komende crisis en gaf als mening dat
'Christus niet langer géhoord wordt,
wanneer een profeet der liefde zoals
Manas Buthelezi (theoog die kortgele
den beperkte bewegingsvrijheid kreeg
opgelegd) tot zwijgen wordt gebracht'.
Ds. Buthelezi's 'banning' heeft in de
wereld veel reacties gewekt. Het ziet
er naar uit dat dit er toe leidt dat hij
althans zijn pastorale werk kan voort
zetten. De 'inperking' van Buthelezi
houdt een verbod in op deelneming
aan sociale, politieke en educatieve
bijeenkomsten. Hij mag ook geen les
geven.
Aan de 38-jarige predikant is nu te
verstaan gegeven dat hij zijn werk
mag voortzetten als regionaal direc
teur van het Christelijk Instituut in
Natal.
Onder de reacties op de 'inperking'
van ds. Buthelezi is er een van de
Duitse lutherse kerk. Bisschop
Wölber van deze kerk schreef de
Zuidafrikaanse ambassadeur in Bonn
dat er zich in Zuid-Afrika een kerk
en een rassenconflict ontwikkelt. 'In
Duitsland hebben wij daar pijnlijke
ervaringen mee. Huisarrest, spreek-
en reisverboden en andere beperkin
gen van de persoonlijke vrijheid wor
den toegepast. Christenen in Duits
land kunnen niet onverschillig blijven
ten aanzien van wat gebeurt met do
kerken in Zuid-Afrika'.
A. C. Swltzar - Berkel en Rodei i1
oude ansichten - Uitgave: E ui 1
Bibliotheek - Zaltbommel.
15,90.
'Hier zien we het nieuwe gem iri
huis, omstreeks 1930, met op dejii
tergrond de tol op de weg naar
schenhoek. Jan van den Bos was
dertijd de tolbaas. Voetgangers i
ten anderhalve cent per persoon
len en paard en wagen knstt«h
dubbeltje om te passeren, 's A E
om tien uur werd het hek van i i
gesloten tot de volgende morge
uur.' t
Dit is een van de vele karakteri c
teksten uit het historisch prente F
'Berkel en Rodenrijs in oude a
ten,' geredigeerd door A. C. Sï
Het boekje is een blik in een
den van rust, toen waterleidinj
en elektriciteit ontbraken, oude
en gewoonten in zwang waren i
verkeer te water betekenis had.
Meer dan dertig beelden van
de periode van 1880 tot 193(
herkenningsmelodie voor hen, d
vorderd zijn op de levensavond,,
inkijkboekje, dat bij jongeren "-r"
dering wekt.
K. Norel: Karei Commandeur,
ve: La Rlvière &Voorhocve
1c. Prijs: 14,90.
Uit de nalat-nschap van manusc
van Norel ervaart men de roman
een boerenzoon uit het Noorde i
lands, die zich opwerkt tot een
nationaal z.adhandeLar als eei i
Nederlands verhaal. Het leven v>.
invalide (één-armige) Karel-d<
zetter en z'n vrouw Sijtje is doo
ken van een calvinistische gees
men zelden meer in na-oorlogsi
ken aantreft. Norel geeft een e
lisch getuigenis in de omlijstin E
de vooroorlogse periode, toen
reizend met de stoomtrein, z'n
tiekring in het land opbouwde
kens keert het beeld van hard
kende mannen en vrouwen teru
een rake kenschets van hun omg{
en het zich wijzigende miliei
dorp en stad. De auteur besteed,,
me aandacht aan de wijze, waan
geslacht Commandeur de st
der wordt ontboden b:j Ab
Kuyper en gaat een kamerzetel
ten zich vertakt. Een „toer
over 'Cocksianen', met sterke,
allerminst onfeilbare karakters,
geld en een ongedachte status,
de Commandeurs hebben gelee
relativeren. De geschiedenis va
koopmansgeslacht, dat mede va
z'n zeer menselijke aspecten, vel1
zeker ouderen zal aanspreke^'
'Beeldende economie', door drs.
van der Meer en J. Slagtcr,
uitg. Agon Elscvicrs, Amsterdam t
Dit boek is niet alleen bestemd
leerlingen van havo en v.w.o.
is ook zeer bruikbaar voor het h<
Onze aandacht ging naar het e
deel, dat de micro-economie behai
Na een algemene inleiding en e(
knopt historisch overzicht wi
waarde, kosten en prijs bespr
Het boek bevat, zoals de meeste
ncmie-boeken, een groot aantal g 1
ken, die goede weerspiegelingen
de duidelijk geschreven tekst
Het bijzondere van 'Beeldende e
mie' is, dat de stof op wel zeer
wijze wordt gepresenteerd: de
ziet de op de rechter bladzijden
melde tekst weergegeven via illij
ties op de linkerbladzijden. Tot
lustraties behoort een aantal car
van Peter Loeb. die op kostelijk*1
ze de relatie tussen theorie en
tijk uitbeeldt. Dit gebruik van
technieken maakt het leren tol1
prettige bezigheid. Ook het opl<1
van de bij elk hoofdstuk behor
vraagstukken is met deze bijzoi
visuele informatie zeer gebaat.
De scribenten zetten de stof op 1
re en instructieve wijze uiteen,
om kunnen de delen 2 en 3, di
macro-economie en het geld, kr
en bankwezen zullen behandelen,
grote interesse tegemoet wordei
zien.
Zuidelijk Afrika O) weg naar d
vrijding, vijf po-tretten van m<
die bij de strijd betrokken zijn ei
analyse door R. van Waesberge.
artikelens-.rie verscheen eerdei
Vrij Nederland en is een uitgave
Vrij Nederland in samenwerking
't Angola Comité, de Anti Apartli
beweging Nederland, het Interk
lijk Vredesberaad, de NJG, het
en School en Wereld 40 blz. - gi
DIDAKTIEK - Uit 1969 dateert
nu in het Nederlands verschener J
dactiek, theerieën en modellen'
Herwig Blaukertz. Als Aula-p
uitgegeven door Het Spectrur
Utrecht, prijs ƒ9.50.
HOGER ONDERWIJS - Probl
van het hoger onderwijs en moge
oplossingen worden behandeld in
andere Aula-pocket: 'Onderwijs i1
maaU onder redactie van W JJ.
Woerden en anderen, 340 blz.,
9,50.
