sraël wacht op Jadats antwoord Smrkowski ging hoopvol heen enuwenoorlog tegen olzjenitsin ontbrand China en Z-Vietnam twisten om eilanden Witte Huis: Nixon heeft het bandje niet uitgewist mssinger heen en weer tussen Aswan en TelAviv tiszoefcing bij Marsjenko Rusland stoort uitzending van Goelag Archipel Nixon in papiermaché omaanslag p universiteit an Bilbao Ook Kaapstad wil kleine apartheid nu afschaffen Weer onlusten in Djakarta Peking: Moskou is 'bang als muizen' 621e Staatsloterij b'/lRWiARTET EONDER1DA.G 17 JAXüAiKI 1974 BUITENLAND .T7/K9 ^RO, TEL AVIV, DAMASCUS (UPI, Reuter, AP, AFP) Het ziet er naar uit dat Henry Kis- Her. de Amerikaanse minister van buitenland- se zaken, nog enkele malen tussen Aswan en Tel en weer moet reizen, voordat een akkoord tot stand komt over de scheiding van de troe- f 'van Egypte en Israël aan het Suezkanaal. iger zou zich volgens Amerikaan- ingen in Jeruzalem en zelfs al >ewust zijn dat er tijdens zijn in het Midden-Oosten nog geen tsUtief akkoord wordt bereikt. Als Pfeiverhoopt het geval mocht zijn, ^"en de bijzonderheden van een re- uitgewerkt kunnen worden op in Genève, die ag werd verdaagd en niet voor nde week donderdag zal worden t dergelijke oplossing zou tege- ;omen aan de Israëlische bezwa- egen het Egyptische standpunt, r slechts sprake kan zijn van af- ■lijke akkoorden tussen Egypte Verenigde Staten enerzijds en en de Verenigde Staten ander- Israël wil dat een akkoord s wordt getekend door de partij- ie er rechtstreeks bij betrokken Dat geldt ook voor een toekom- volledige vredesregeling. (kaart k I Kissinger gistermiddag in As- wan was teruggekeerd, had hij een geheel bijgewerkte Israëlische staf kaart bij zich, die hem kort voor zijn vertrek ter hand was gesteld door de Israëlische minister van defensie Mos je Dajan. Kissinger had in de nacht van dinsdag op woensdag slechts en kele uren geslapen, terwijl een Ame rikaans-Israëlische werkgroep tot in de vroege ochtenduren het troepen scheidingsplan uitwerkte. Volgens het semi-officiële Egyptische blad Al Achram omvat het Israëlische voorstel, dat Kissinger gisteren aan president Anwar Sadat van Egypte heeft voorgelegd, de volgende zes punten: 1. het stationeren van troepen van de Verenigde Naties op de westelijke oever van het Suezkanaal, nadat de Is raëlische troepen zijn teruggetrokken; 2. instelling van Egyptischnlsraëli- sche patrouilles op de oostelijke oever om de bewapening te inspecteren; 3. een verklaring van Egypte, dat de militaire operaties zijn beëindigd; 4. het opruimen van wrakken in het Suezkanaal en de hervatting van het IKOU (UP. AP) De telefoon +en huize van de Russische, 'dis- nte' schrijver Alexander Solzjenitsin staat roodgloeiend van de tergesprekken', zo vertelden gisteren vrienden van de familie, rouw Solzjenitsin spreekt van een 'zenuwenoorlog' tegen haar Ook rondom zijn huis wordt gesard. ag hadden geüniformeerde poli- enten en rechercheurs in burger acht voor Solzjenitsins huis be en, maar journalisten die er gis- gingen kijken, zagen niemand, ïnitsin die sinds de publika- Parijs van zijn nieuwste boek stalinistische gevangenkampen in ussische pers wordt aangevallen reeg het eerst het 'advies' het maar te verlaten. Het werd voor Moskou gegeven door Sergei W. tlkow, secretaris van de officiële sche schrijversbond. pjENKO jeheime politic heeft de woning rzocht van de 'dissident' Anatoli ■jenko en hem ondervraagd in ind met pogingen een einde te gegeven 'maar snel het land te verla ten' omdat hij anders weer zou wor den gezonden naar de plaats waar hij vandaan kwam. MOSKOU (AP, Reuter) De Sowjet-Unie heeft dinsdag on middellijk het storen van de - Westduitse radiozender Deut sche Welle hervat toen cr in het Russisch hoofdstukken uit het nieuwe boek Goelas Archi pel van Alexander Solzjenitsin werden voorgelezen. Volgens een woordvoerder van de radio zender begon dc storing direct na het begin van het program ma. Daarvoor waren andere uit zendingen in de Russische taal ongemoeid gelaten. In septem- ber waren de Russische autori teiten opgehouden met het sto ren van de uitzendingen in het Russisch van de Deutsche Wel le. de Voice of America en de BBC. scheepvaartverkeer door deze water weg: 5. het scheiden van de troepen aan het Suezkanaal zal niet worden gebon den aan een algehele regeling van het conflict; en 6. vermindering van de Egyptische sterkte op de oostelijke oever van het Suezkanaal, als Israël zijn troepen van de westelijke oever van het kanaal te rugtrekt. Wachten Israël heeft laten weten, dat het pas een definitief besluit zal nemen, als Kissinger is teruggekeerd van de be sprekingen, welke hij gisteren met president Sadat heeft gevoerd. Deze besprekingen zullen volgens Al Achram 'beslissend' zijn. Kissinger werd direct na aankomst in Aswan al door Sadat ontvangen. Hun gesprek duurde anderhalf uur. Later op de dag kwamen Sadat en Kissinger op nieuw bijeen, nadat een Egyptisch- Amerikaanse commissie de Egyptische kaart had herzien, die de Amerikaan se minister dinsdag had meegenomen voor de Israëlische regering. Bij aankomst in Aswan had Kissinger verklaard dat de kloof tussen de voor stellen van Egypte en Israël zich aan het vernauwen was. 'Ik kom hier om de kloof nog verder te vernauwen of zelfs helemaal te dichten', aldus de minister, die achter de schermen alles doet om te bereiken, ook Syrië bij het vredesoverleg te betrekken. Hij zou al enkele malen een beroep op de Sowjet-Unie hebben gedaan de Syri sche regering over te halen om alsnog een lijst met de namen van Israëli sche krijgsgevangenen vrij te geven. Dit laatste heeft Israël als voorwaarde gesteld voor het openen van onder handelingen met Damascus. Syrië heeft intussen zijn bezorgdheid uitgesproken over de mogelijkheid, dat Egypte en Israël het eens worden over een troepenscheiding aan het Su ezkanaal. Het is van mening dat deze scheiding alleen mag doorgaan, als te gelijkertijd aan het Syrische front eenzelfde regeling kan worden uitge voerd. In Damascus is men bevreesd dat de totale druk van de Israëliërs op het Syrische front zal worden uitgeoe fend, als de zaken aan het Suezkanaal zijn geregeld. Kabinet De Israëlische ministerraad komt van middag in buitengewone vergadering bijeen om te spreken over de ant woorden die Kissinger meebrengt uit Aswan. Als deze bevredigend zijn, kan er deze week nog een akkoord worden gesloten Premier Golda Meir zou daarover maandag in het parlement een verklaring over kunnen afleggen. De oppositie heeft om een bijeen komst van het parlement gevraagd. Aan het Suezfront werd gisteren fiks gevochten. Er werd gebruik gemaakt van artillerie, tanks, mortieren, ma chinegeweren en kleine wapens. Vol gens een VN-woordvoerder openden Egyptische troepen het vuur. dat door de Israëli's werd beantwoord. Een Finse v'aarnemersploeg zag zich ge noodzaakt te evaeuëren. Hun onderko men was in brand geschoten. Saigon: Peking bedreigt de vrede SAIGON (Reuter) Zuid-Vietnara heeft China er woensdag van beschuldigd de Zuidvietnamese soevereiniteit te hebben geschon den door schepen te zenden naar enkele omstreden eilanden in de Zuidchinese Zee en daar manschappen af te zetten. Terwijl aanhangers van Nixon in Washington bij het Capitol, waar het Ameri kaanse congres zijn zetel heeft, demonstreerden voor hun idool, maakten enkele tegenstanders van de president van een standbeeld van George Washington een caricatuur van Nixon. De politie verwijderde het paplermaché-maskcr na 20 minuten. WASHINGTON (UPI, AP. Reuter). 'President Nixon heeft het niet ge daan' was woensdag de duidelijk geïr riteerde reactie van het Witte Huis op het bericht dat technici hadden vastgesteld dat het befaamde 'gat' van achttien minuten op een Watergate- bandje nie onopzettelijk kon zijn verourzaakt. Een woordvoerder van het Witte Huis zei woensdag dat 'voorbarige oorde len' over de zaak 'niet gerechtvaar digd zijn'. 'Verdere discussie hierover zou niet op z'n plaats zijn omdat de zaak momenteel in behandeling is', al dus woordvoerder Fred Buzhardt. Dinsdag wis in Washington bekend geworden dat een speciale commissie van geluidstechnici aan rechter John Siric had gemeld dat het 'gat' ver oorzaakt werd doordat tenminste vijf en wellicht zelfs negen fragmenten werden opgenomen en weer uitgewist. De voormalige minister van justitie Elliot Richardson (die aftrad nadat Nixon de speciale Watergate-aanklager Archibald Cox had ontslagen) heeft gisteren gezegd 'geschokt' te zijn door de nieuwe onthullingen. De roep om een afzettingsprocedure tegen Nixon zal er volgens Richardson door toene men. Volgens de Amerikaanse omroepmaat- schappij CBS zou een medewerker van multi-miljonari Howard Hughes voor de speciale senaatscommissie hebben verklaard dat president Nixon hem persoonlijk had gevraagd bij Hughes geld los te krijgen voor z'n verkiezingsfonds. Nadat de medewer ker Hughes had benaderd, betaalde de multi-miljonair honderdduizend dollar aan Nixon's vriend, de miljonair Bebe Rebozo, die het geld in het verkie zingsfonds stortte. Rebozo en Nixon hebben beide ontkent dat de presi dent iets van de gift af wist. ijenitsin 6n aan het bestaan van het onder- dse blad 'Kroniek van actuele ge- tenissen'. froniek placht om de vijf maan- uit te komen in de afgelopen vijf maar de laatste maal was in 1972 eest. Marsjenko. een ingenieur is best bekend in het buitenland zijn boek over arbeidskampen in Sowjet-Unie. Hij heeft negen iden in dergelijke kampen door- acht [eheime politie, vertelde hij, heeft groot aantal van zijn persoonlijke imenten meegenomen alsmede exemplaar van Solzjenitsins 'Au- us 1914'. Men had hem te kennen <BAO (UPI) Bij een bomaan- op de terreinen van de jezuïetcn- fersiteit Deusto in Bilbao is giste- een computercentrum vernield, ere gebouwen liepen zware schade (ongeveer anderhalf miljoen gul- op. Niemand werd echter gedood ewond. i de politie en deskundigen een erzoek instelden naar de oorzaak de explosie, begonnen ongeveer studenten het gebouw van de fa cit met stenen en eieren te beko- !n. Zij protesteerden hiermee te- de strafmaatregel, genomen tegen studenten die deelgenomen zou- hebben aan relletjes op de uni- ilteitsterreinen. De drie mogen n colleges meer volgen, op de terreinen van een andere versiteit in Bilbao heeft zich een Ploffing voorgedaan. Jao is het universitaire centrum Baskenland, waar de separatisten streven naar een onafhankelijk «enland ln de afgelopen maanden actief zijn geweest. In 1973 belandde bij het Tsje- choslowaakse ministerie van bui tenlandse zaken een brief van Joseph Smrkowski. De brief was bezorgd aan de Russische am bassade in Praag met het ver zoek haar aan Breznjew door te sturen. Maar dat ging niet en Smrkowski kreeg zijn brief te rug. Het was de laatste poging van de thans overleden Smrkow- ksi in contact te komen met de Sowjet-heerser die zijn val had bewerkt. De voormalige parle mentsvoorzitter Smrkowski, lei dend hervormingspoliticus van de Praagse Lente van 1968, schreef deze brief in Hyskow, een dorpje niet ver van Praag. Het was in de zomer van 1973 en Leonid Breznjew vierde kort daar voor een grote triomf. Hij bezocht Bonn, Washington en Parijs en was overal enthousiast ontvangen. De ontspanningspolitiek tussen Oost en West had naar het scheen een hoogtepunt bereikt. En dat werd aanleiding tot de brief. 'Datgene wat u nu onderneemt', zo schreef Smrkowski aan de man die aan zijn persoonlijke val beslissend had meegewerkt', is ook een politiek die in 1968 eveneens door de Praag se partij en staatsleiding werd gevolgd'. Smrkowsky probeerde Breznjew uit te leggen dat hij door zijn reizen naar de Westerse hoofd steden naar buiten de politiek be- veestigde van de Praagse hervor mers. Naar zijn mening zal in de ko mende tijd de Sowjet-leiding ook naar binnen toe de weg der hervor mingen op moeten gaan. Want het volk in de Tsjechoslowaakse re publiek en in de Sowjet-Unie heeft een socialisme nodig dat meer democratisch is en meer menselijke vrijheden met zich meebrengt. Teruggestuurd De brief was afgeleverd bij de Rus sische ambassade in Praag met het verzoek om doorzending. Het epistel werd echter teruggezonden door De nu overleden Joseph Smrkowski (midden), toen hij nog voorzitter was van het Tsjechoslowaakse parlement. De foto werd gemaakt nadat de troepen van het Pact van Warschau, geleid door de Sowjet-Unie, hun invasie in augus tus 1968 reeds hadden voltooid en reeds een begin werd gemaakt met de ont manteling van de groep, die was begonnen een geheel nieuwe vorm van socialisme 'met een menselijk gezicht' in Tsjcchoslowaklje door te voeren. het Tsjechoslowaakse ministerie van buitenlandse zaken. Maar het schijnt dat er op dit departement wel een kopie 'van is gemaakt die naar Mos kou is doorgezonden. Want het duurde niet lang of Smrkowski kreeg bezoek uit Moskou. Het waren Russische gasten die zich voorstelden als vertegenwoordigers van het centrale comité. Zij wilden met hem discussiëren over de pro blemen van de binnen- en buiten landse politiek van Tsjechoslowakije en van de andere socialistische lan den. En de discussie, die urenlang duurde, werd zelfs na enige dagen nog een keer voortgezet. De tsjechoslowaakse machthebbers, die Smrkowski in 1970 uit de com munistische partij wierpen waarvan hij 37 jaar lang actief lid was ge weest, hadden weinig begrip voor deze reeds jaren aan kanker lijdende man. Toen hij in de lente van het vorige jaar op uitnodiging van de Franse socialistische leider Frangois Mitterrand naar Chur wilde reizen en om een uitreisvisum vroeg, werd hem dit geweigerd. 'Wat interres- seert ons een Mitterrand?', hadden de Praagse autoriteiten hem tegen geworpen. 'U zult nooit een uitreis visum krijgen'. Vertrouwen En zo bleef Smrkowski in Riskow Zijn vrienden bezorgden hem uit het Westen medicamenten om zijn lijden te verlichten. Nog vóór Kerst mis 1973 discussieerde Smrkowski met enkele politieke vrienden over actuele politieke vraagstukken. Hij had het vertrouwen dat 1974 ook in het binnenlandse beleid van Tsje choslowakije een nieuwe wending zou brengen. Want, zo zei de gedi plomeerde meesterbakker die zijn beroep nooit heeft uitgeoefend om dat hij zich geheel aan de commu nistische partij was gaan wijden, 'men meet vroeger of later weer tot zijn verstand komen'. Volgens hem kon de tegenwoordige partijleiding van Goestav Hoesak zich niet langer de uitsluiting ver oorloven van zeshonderdduizend par tijleden, die met de Praagse Lente hadden gesympathiseerd. Op de eerste dag van het nieuwe jaar lag Smrkowski weer in het zie kenhuis. Zijn vrienden, die bij hem op bezoek kwamen, zagen hoe snel zijn ziekte voortwoekerde. Het einde De man, die in 1945 in Praag actief deelnam aan de strijd tegen de Duit sers en na 1948 enige jaren in de Stalinistische gevangenissen in Tsje choslowakije moest doorbrengen, was de dood nabijgekomen. 'Ik was de eerste die door de dogma tici uit zijn functie werd verjaagd. Ik ben ook de eerste die moet ster ven', zo zou de 63-jarige Smrkowski nog op zijn sterfbed hebben gezegd. De Zuidvietnamese miniser van bui tenlandse zaken Vuong van Bac ver oordeelde op een persconferentie deze onverwachte uitdaging' en noemde haar een 'bedreiging voor de vrede en veiligheid in ons gebied.' Zuidvietnam zal nu alle 'noodzakelijke maatrege len' nemen om haar soevereiniteit te verdedigen, aldus de minister. De omstreden eilanden maken deel uit van de Paracelgroep in de Zuid chinese Zee. De groep ligt op 400 mijl ten zuidwesten van Hong Kong. Ze bestaat uit elf eilanden en onbewoon de riffen die dwars over of in de buurt van belangrijke scheepvaartrou tes in het Verre Oosten liggen. Ze zijn internationaal omstreden sinds de Britse marine er in het begin van de negentiende eeuw Chinese piraten verjoeg. China en Vietnam hebben daarna de soevereiniteit over de eilan den opgeëist. Frankrijk liet er tegen 1900 rechten op gelden en de Japan ners bezetten de eilanden in de tweede wereldoorlog. Na de oorlog werden de JOHANNESBURG (DPA) De bur gemeester van Kaapstad, David Bloomberg, heeft een campagne geo pend ter afschaf-".ng van de zogenaam de 'kleine apartheid', de rassenschei ding in het dagelijks leven, in zijn stad. Bloomberg wil dat alle bordjes en opschriften die op deze verneder ende rassenscheiding wijzen, uit het stadsbeeld verdwijnen en dat ook ge scheiden ingangen voor blank en zwart, speciale toiletten en 'witte' bankjes in het stadspark tot het verle den gaan behoren. Kaapstad volgt hiermee het voorbeeld van Johannes burg, Durban en Pietermaritsburg. Daa zijn al langer warenhuizen en winkels toegankelijk voor alle rassen en mogen neger-parkeerwachters ook blanke automobilisten bekeuren. Deze week werd in Durban nog bekend dat zwarte verpleegsters nu ook blanke patiënten mogen verzorgen (wegens het gebrek aan verpleegsters, met principes had het niets te maken). Volgens burgemeester Bloomberg is het ook de oprechte wens van de mul- ti-raciale bevolking van Kaapstad om de 'overbodige ergernissen van de kleine apartheid' uit de weg te rui men. Over de 'grote apartheid' werd met geen woord gerept. DJAKARTA (Reuter, AFP, DPA) In het centrum van Djakarta is giste ren opnieuw een massale betoging ge houden. Militairen openden het vuur als waarschuwing aan de menigte om zich te verspreiden. Ongeveer 10.000 mensen marcheerden over één van de hoofdwegen. Honderden jongeren vie len 'massagehuizen' aan, gooiden meu bels naar buiten en staken ze in brand. Volgens waarnemers waren er minder studenten onder de betogers dan dins dag. De voorgaande dag was de de monstratie uitsluitend gericht tegen het bezoek van de Japanse premier Tanaka en het 'economisch' imperia lisme van Japan. Maar nu werden er ook leuzen tegen de regering geroe pen, die naar de mening van de beto gers de prijzen moet verlagen en meer voor de armen moet doen. eilanden w.er tijdelijk door de Fran sen beheerd. Olie Vijf dagen geleden werd in een ver klaring van het Chinese ministerie van buitenlandse zaken de soevereini teit ov erde eilanden opnieuw opge ëist De Paraceleilanden staan weer in de belangstelling nu men vermoedt dat zich onder de Zuichinese Zee olie bevindt. Minister Vuong zei woensdag dat de aanspraken van zijn land teruggaan tot 1802 toen de Vietnamese keizer Gia Long er een compagnie vestigde voor de ontginning van de meststof Guano. Peking zegt dat zijn rechten teruggaan 'tot het grijs verleden'. Raket In de Cambodjaanse hoofdstad Phnom Penh zijn dinsdag zeker elf mensen om het leven gekomen toen een raket terecht kwam op een blok woonhui zen in het centrum van de stad. Se dert 23 december zijn meer dan vijf tig raketten op Phnom Penh terecht gekomen waarbij ongeveer honderd mensen om liet leven kwamen. In het Centrale Bergland van Zuid-Vietnam wordt hard gevochten. Rond de stad Pleikoe zouden volgens militaire woordvoerders van Saigon 56 Noord- vietnamezen £jo gesneuveld. De eigen verliezen zoudea vier man bedragen. PEKING (Reuter) Met een feUe aanval op de Sowjet-Unie in verband met de voortdurende Russische bezet ting van Tsjechoslowakije hebben de Chinezen gisteren het feit herdacht dat de Tsjechoslowaakse student Jan Palach vijf jaar geleden op het Wen- ceslasplein in Praag zelfmoord door verbranding pleegde. Het officiële Chinese Volksdagblad herinnert er aan dat Palach zich van het leven beroofde 'uit protest tegen de bezetting van zijn land door de Russische revisionisten'. Ook de rouw van het Tsjechoslowaak se volk bij Palach's graf was een ui ting van protest tegen de revisionisti sche bezetters geweest. Maar, aldus het Volksdagblad, de vlammen van de kaarsen bij dit graf zullen uiteindelijk een woedend vuur van verzet doen ontbranden en de verse bloemen die rood waren ge kleurd van het bloed, zullen een 'on afhankelijke en vrije Praagse Lente' inluiden. Het blad merkt dan op dat de Russen 'die in paniek waren geraakt' omdat het Tsjechoslowaakse volk de nage dachtenis aan een patriot levend had gehouden, eerst de houten muur om Palachs graf hebben weggehaald en daarna diens beenderen hebben ver brand. Uit deze angstreactie, zo zegt het Volksdagblad, blijkt wel duidelijk dat de Russische meester uitwendig zo koppig als stieren, maar in wendig zo bang als muizen zijn. Het blad wijst er dan verder op dat de Russen hun militaire greep op Tsje choslowakije hebben versterkt. Hier uit kan worden opgemaakt dat de Russische revisionisten als zij een maal een gebied door geweld in hun macht hebben gekregen, de dingen ze ker niet op hun beloop zullen laten. Maar, zo besluit het Volksdagblad, de bezetters hebben tanks en het volk de waarheid. 'De waarheid zal de over winning behalen en de bezetters zijn gedoemd in hun streven te falen'. (ADVERTENTIE) Eerste trekking 16 januari 1974 Prijzen van 10,zijn gevallen op nummers 50,zijn gevallen op nummers 50,zijn gevallen op nummers 100,— zijn gevallen op nummers 100,— zijn gevallen op nummers 200,— zijn gevallen Op nummers 400,— zijn gevallen op nummers 1.000,— zijn gevallen op nummers eindigende op: eindigende op: eindigende op: eindigende op: eindigende op: eindigende op: eindigende op: 0 99 17 003 570* 839 514 eindigende op: 0127 Een prijs van 2.000,is gevallen op het nummer: 000484 2.000,is gevallen op het nummer: 047551 2.000,is gevallen op het nummer: 002481 2.000,is gevallen op het nummer: 067278 2.000,is gevallen op het nummer: 057918 De prijs van 5.000,is gevallen op het nummer: 017980* ƒ25.000,is gevallen op het nummer: 020108 Een extra prijs van 50.000,is gevallen in de serie D op het nummer: 069209 En een troostprijs van 1.000,op nummer: 069209 van elk van de andere series. Een extra prijs van 50.000,is gevallen in de serie M op het nummer: 054461 En een troostprijs van 1.000,op nummer: 054461 van elk van de andere series. ATTENTIE: op een met een gemerkt nummer is meer dan een prijs gevallen. Gewonnen prijzen kunnen na de derde trekking worden geïnd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1974 | | pagina 9