Centrale verwarmingen
kunnen stroom leveren'
Academische visie op
Monteverdi-werken
eld Sinterklaasactie
in Ermelo overgedragen
Koper van auto krijgt nu
snel z'n benzinebonnen
Personalia
rim de helft:
ddak inkomens
:t openbaar
Autoloze zondag:
extraatje NS
van 7.7 miljoen
'Vrouw als
wegwerpding
Veel haarlak
te brandbaar
pVoor bezoekers- en recreatiecentrum
Politie leert
jeugd snelheid
auto schatten
foUW/KWARTET WOENSDAG 16 JANUARI 1974
BINNENL AND/KUNST T9/K9
ioogleraar lanceert idee voor energie besparing:
in een onzer verslaggevers
JMWWGEN Het is mogelijk, tot een aanzienlijke besparing van liet energieverbruik te komen
\or met de installaties voor centrale verwarming van buizen en gebouwen, elektrische stroom op te
fikken. Die stroom zou dan aan bet openbare elektriciteitsnet moeten worden geleverd. Dit idee
i-prd gistermorgen in Groningen naar voren gebracht door prof. dr. H. J. C. Berendsen, tijdens een
inposium over niet-conventionele energiebronnen.
wees erop dat de produktie van
ktriciteit in centrales een weinig
iciënt proces is. Tweederde van de
bruikte energie gaat als warmte
loren, maar eenderde bereikt de
bruiker in de vorm van elektrici-
t Ook het verbranden van gas of
b voor het verwarmen van huizen,
rieken en kantoren, is niet erg ef-
ënt.
energie komt dan namelijk vrij bij
ge temperaturen, die typisch ge-
ikt zijn voor bijvoorbeeld het op-
(l [ken van elektriciteit. Maar de ver-
mingsinstallatie 'verdunt' die hitte
t de temperaturen die wij behaag-
vinden. En dat is het tempera-
rgebied waarin een elektrische
Jtrale zijn afvalwarmte loost omdat
„daar niets zinvols meer mee te
n valt.
er elektriciteit en wam te in één in-
u latie op te wekken, kan een totaal
adement in de buurt van 75 procent
"/den bereikt. Dat is op zichzelf
n ni.euw principe. De industrie
het voor intern gebruik toe, en
j»er de naam 'total energy* wordt
k ook voor grote gebouwen hier en
Sr gebruikt.
.juw in het voorstel van prof. Be-
dsen is een radicale omkering van
gebruikelijke gedachtengang over
onderwerp. 'Total energy' werd
fien als een methode om elektrici-
voor eigen gebruik op te wekken,
bovendien de afvalwarmte nuttig
gebruiken voor verwarming (en,
d»l in grote gebouwen nodig is,
koeling 's zomers). Dit beperkt
toepasbaarheid tot situaties waarin
niet al te scheve verhouding be-
fussen de behoefte aan elektrici
en warmte, die bovendien binnen
elijke grenzen constant is. Anders
er toch af en toe weer warmte
>osd worden, en voor grotere in-
ities is dan niet eens zo makke-
idsen begint aan de andere kant
et systeem: maak met de gecom-
de installatie zoveel warmte als
nodig hebt, en stop de 'bijbehoren-
lektriciteit terug in het lichtnet
e die niet zelf nodig hebt. Dat
zal voor elektricieitsmensen
als ketterij klinken: die zijn
ien door gewend, het elektrici-
let te zien als instrument voor
Chtingverkeer. Als ze in dat net
merken van de activiteiten van
ufnemers hee tdat 'netvervuilifig'.
•ei een verslaggever
ai 1 HAAG Ruin, de helft van
1 groep (in november) door het Ni-
cl ondervraagde Nederlanders vindt,
de inkomens niet openbaar ge
kt moeten worden, ook al zouden
oi okkenen daar geen bezwaar tegen
Epen. 28 procent vindt van wel, elf
nt had er geen men-ing over.
sfcens 59 procent van de onder-
ia gden is het openbaar maken van
"Olimens in strijd met de 'privacy* 31
i ent acht het daarmee niet in
oc|d, tien procent had geen mening,
de vraag of het eigen inkomen
ibaar gemaakt zou mogen worden,
zonder dat men het zelf zou wil-
antwoordde 58 procent van de on-
raagden dit niet goed te vinden,
procent had er geen bezwaar te-
elf procent had geen oordeel,
de enquête blijkt, dat mensen met
tre inkomens meer prijs stellen
privacy wat betreft het inkomen,
zij die met wat minder per
ld moeten rondkomen. 64 procent
mensen met meer dan vijftien-
;b ierd gulden per maand meent dat
eigen inkomen niet openbaar ge-
e kt mag worden. Bij de groep, die
der dan duizend gulden per
nd verdient was dit 52 procent.
Maar prof. Berendsen is ervan, over
tuigd dat het anders kan: het omkeer
baar maken van de elektriciteitsleve
rantie stelt enkele technische proble
men, maar die zijn goed oplosbaar.
'Een bijkomend voordeel is dat de ca
paciteit van elektrische centrales niet
meer op de winterpiekbelasting be
hoeft te worden afgestemd, zodat min
der uitbreiding van centrales nodig is'.
Als elektriciteitsgenerator voor zijn
systeem stelt prof. Berendsen zich
niet de gasturbine voor die in 'total
energy'-installaties gebruikelijk is. Die
behoeft namelijk nogal wat onder
houd en toezicht. Maar op basis van
de stirlingmotor moet volgens hem
een goedkope generator kunnen wor
den ontwikkeld die bijna geen onder
houd vergt.
Er zijn wat ons energieverbruik be
treft ruime mogelijkheden voor het
systeem-Berendsen. Van alle energie
wordt in Nederland 32 procent ge
bruikt voor ruimteverwarming. Het
aantal woonhuizen met centrale ver
warming bedraagt een kleine veertig
procent en neemt nog snel toe. En de
elektrische centralen gebruiken 16 pro
cent van het totale energiepakket
voor de stroomopwekking. Er kan dus
heel wat 'in elkaar geschoven wor
den'.
Beroep mogelijk tegen weigeren extra-benzine
Van een verslaggever
DEN HAlAiG Kopers van een nieuwe of gebruikte auto kunnen
vanaf morgen - gebruik maken van een nieuwe regeling waardoor
zij niet lang zullen behoeven te wachten op het verkrijgen van
benzinebonnen.
ste
Bij de plaatselijke distributiediensten
kunnen zij een machtigingskaart aan
vragen en op grond daarvan kunnen
zij op de postkantoren een bonkaart
krijgen, bij overlegging van het ken
tekenbewijs en met afstempeling van
deel één daarvan.
De machtigingskaart wordt direct
door de distributiediensten uitge
reikt indien het deel I van het kente
kenbewijs nog niet gestempeld is, uit
deel 2 blijkt dat de tennaamstelling
kort tevoren is gebeurd en op het
aanvraagformulier wordt verklaard
dat de motorrijtuigenbelasting vol
daan is (of dat vrijstelling van belas
ting verleend is). Het is mogelijk dat
de dealer of de handelaar namens de
koper de aanvrage verzorgt ma^r dan
Van een verslaggever
UTRECHT De Nederlandse Spoor
wegen hebben op negen autoloze zon
dagen als gevolg van een vergroot rei
zigersaanbod 7.7 miljoen gulden aan
extra inkomsten ontvangen. Dit heeft
drs. Wissink. chef voorlichting bij de
NS, tijdens een radio-gesprek bekend
gemaakt. De horeca heeft tijdens de
autoloze zondagen in haar totaliteit
een omzetverlies van negentig miljoen
gulden geleden. De eerste niet-autolo-
ze zondag heeft, volgens een horeca-
woordvoerder, weinig reden tot tevre
denheid gegeven. De omzet was 40 tot
85 procent beneden de normale omzet.
Ook gisteren is er bij het treinver
keer geen sprake geweest van een ab
normale drukte. Door het inzetten
van extra materieel konden de Spoor
wegen het reizigersverkeer gemakke
lijk blijven verwerken. Wel kreeg
men meer passagiers te vervoeren dan
op 'gewone' dinsdagen.
De directie van de BBA in Breda,
vanwaaruit in West- en Midden-Bra
bant het streekvervoer .wordt gere
geld, voelt zich door het reizigerspu
bliek bij de neus genomen. Een
woordvoerder verklaarde, dan men
zich voor aap gezet voelt door een
flinke portie extra materieel in te zet
ten, terwijl zich praktisch niet meer
reizigers hebben aangediend. Een deel
van dat materieel is afkomstig van an
dere vervoersondernemingen, waar
mee de BBA contracten had afgeslo
ten om de verwachte grotestroom
van extra reizigers op te vangen. De
BBA zal proberen deze contracten zo
snel mogelijk te beëindigen; enkele
ervan nog deze week. Het kost ons al
leen maar extra geld, aldus deze
woordvoerder.
moet het formulier wel door de koper
ondertekend worden.
Er is ook een procedure vastgesteld
voor wie bezwaar wil maken tegen ge
hele of gedeeltelijke afwijzing van
een verzoek om extra-benzine. Bezwa-
ren moeten schriftelijke gezonden
worden aan de instantie die de afwij
zende beslissing genomen heeft Indie
ning moet binnen twee weken na af
wijzing van het verzoek gebeuren. Be
zwaren tegen afwijzingen die gedaan
zijn vóór de procedure tot stand
kwam kunnen nog voor 29 januari in
gediend worden. De bezwaren worden
doorgezonden aan de minister, na
mens wie in gevallen dat de afwijzing
is geschied door de directeur van het
rijksbureau voor aardolieprodukten,
door de directeur-generaal voor de
energievoorziening wordt beslist en in
de andere gevallen door de directeur
of daartoe aangewezen ambtenaren
van het rijksbureau voor aardoliepro
dukten.
HILVERSUM De redactie
van het radioweekblad van de
VARA heeft Cees Baay, tv-dir
recteur van de Tros, aangewe
zen als de man die zich de afge
lopen maand op de meest discri
minerende manier over de
vrouw heeft uitgelaten. De re
dactie heeft dit gedaan als in
leiding op een nieuwe traditie,
waarbij met ingang van 16 ja
nuari elke keer een 'man van
de maand' wordt gekozen. De
bedoeling is dat de lusteraars
zelf de man kiezen die zich op
de meest afschuwelijke manier
over de vrouw heeft uitgelaten.
Vooruitlopend op die traditie
heeft de redactie zelf Cees Baay
gekozen, wegens een reportage
die de Tros maakte van, de miss-
Holland-verkiezing. Naar de me
ning van de redactie demon
streerde die reportage een sma
keloos, exploiterend gebruik
van de vrouw. De redactie
meent dat het beoordelen van
vrouwen op borst- dij- en kul-
tomvang, heupbreedte en jeugd
aan de hand van lachwekkende
maatstaven, mensonwaardig.
Wie een dergelijke manifestatie
op het scherm brengt reduceert
de vrouw tot een mooi stuk
sleelgoed, tot een wegwerpding,
aldus de redactie.
Burgemeester De huidige burge
meester van Sliedrecht de heer Chr.
van Hofwegen, is per 1 februari be
noemd tot burgemeester van Gouda.
De heer Van Hofwegen is 57 jaar en
lid van de PvdA
Het Turfschip Tot diïecteur van
het congres- en tentoonstellingscen
trum Het Turfschip is benoemd de 39-
jarige R. Schultink, nu onderdirecteur
van Holland Organizing Centre in
Den Haag. De benoeming gaat 1 april
in. Sinds de exploitatie van Het Turf
schip begin vorig jaar door De Boer
uit Veghel werd overgenomen van de
gemeente Breda, is hét aantal activi
teiten in Het Turfschip verviervou
digd. De heer Schultink is ook direc
teur geweest van de VW Emmen en
perschef van de VW-Den Haag en de
VW-Zuia-Holland.
CRM Dr. A. Peper werkt nu twee
dagen per week als adviseur voor de
planning op middellange termijn voor
het ministerie van cultuur, recreatie
en maatschappelijk welzijn. Dr. Peper
studeerde sociale wetenschappen in
Amsterdam en Oslo. Hij promoveerde
in 1972 op het proefschrift 'Vorming
van welzijnsbeleid, evolutie en evalua
tie van het opbouwwerk'. Hij is lector
in de beleidssociologie aan de Eras-
musuniversiteit te Rotterdam en lid
van de beraadsgroep knelpunten har
monisatie welzijnsbeleid en welzijns-
wetgeving.
Prijs nog probleem
Plastic vuilzak
lijkt nu wel
weer te krijgen
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De grootste proble
men met de levering van plastic-vuil
niszakken lijken achter de rug te zijn.
De normale bestellingen van de
(groot)winkelbedrijven komen er, zo
als dat heet, wel uit Het probleem is
echter om de achterstand in de voor
raden aan te vullen, die door de ham
sterwoede is ontstaan.
De prijsontwikkeling (lees prijsstij
ging) maakt de grote afnemers echter
wat huiverig. 'Een van de moeilijkhe
den is de prijsontwikkeling', zegt een
woordvoerder van een van de groot
winkelbedrijven. 'Het begint op een
dagprijsaffaire te lijken', zo voegt hij
hieraan toe.
De oorzaak hiervan ligt in de schaars-
teaan grondstoffen, die nog verer
gerd is door de olieboycot én het feit
dat olie wordt toegeleverd waaruit
niet de 'normale' hoeveelheid nafta
gewonnen kan worden. Deze nafta is
weer de basisgrondstof voor polye-
theen, het materiaal waaruit plastic
vuilniszakken worden gemaakt.
Bovendien heeft een van de grote fa
brieken van vuilniszakken in ons land
in de eerste dagen van dit jaar een
stagnatie in de aanvoer van grondstof
fen gehad. Sinds het begin van deze
week draait ook dit bedrijf (dat een
derde van de markt bedient en een
belangrijke leverancier is van wa
renhuizen en gemeentelijke reini-
gingsbedrijven weer op volle produk
tie.
Jeannette van Dijck in Monteverdi's II ballo dell' ingrate.
door Adr. Hager
SCHEVENINGEN De vijfdelige Monteverdi-produktie van de Ne
derlandse Operastichting wordt afgesloten met de presentatie van
drie kleinere theaterwerken, namelijk II combattimento di Tancredi
e Clorinda, Lamento d'Ariana en II ballo dell' ingrate. Onder leiding
van Gustav Leonhardt werd maandagavond in het Circustheater te
Scheveningen de première gepresenteerd, op 17 en 20 januari volgen
voorstellingen in Amsterdam.
Hoewel de naam van Leonhardt stilis
tisch verantwoorde vertolkingen ga
randeert, staat het eveneens al bij
voorbaat vast dat het muzikaal leven
dige element een secundaire plaats in
neemt. Academische interpretaties, in
teressanter en boeiender voor de mu
sicoloog dan voor de liefhebber van
theaterwerk.
Bij de strijd tussen Tancredi en Clo
rinda is er trouwens amper sprake
van theaterwerk; het uitvoerende trio
beweegt zich nauwelijks. Het komt
derhalve vrijwel uitsluitend op de vo-
caliteit aan, en deze taak vertrouwde
men toe aan drie Nederlandse
zangers: Max van Egmond, Marius van
Altena en Nelly van der Spek. Van
Egmond is de zangkunst uit Monte-
verdi's tijd op indrukwekkende wijze
meester, maar als verteller blijft hij
een oratorium-vertolker. Ook Van Al
tena. hoe bekwaam ook. moest in
Nelly van der Spek zijn meerdere
erkennen. Wel zou zij in een echt
tweegevecht reeds bij de eerste slag
het onderspit delven; met het zwaard
omgaan is duidelijk niet haar dage
lijkse taak.
De klaagzang van Adriana werd ver
tolkt door de counter tenor René Ja
cobs. Ook hier meer interessante voca
le beheersing dan boeiende expressie.
Het meest geslaagde en aantrekkelijke
Szymon Goldberg
geblesseerd
AMSTERDAM De violist Szymon
Goldberg is wegens een blessure aan
zijn hand verhinderd op donderdag 17
januari op te treden in de eerste van
de 'Drie avonden met Szymon Gold
berg' in het Amsterdamse Concertge
bouw. Hij zal worden vervangen door
Theo Olof. Het programma waaraan
verder meewerken Janny van Wering,
klavecimbel, en Bengt Widlund, vio
loncel, blijft ongewijzigd.
onderdeel vormde II ballo dell' ingra
te (De dans van de harteloze vrou
wen), voor het eerst uitgevoerd in
1608. Dit bedenkende beseft men, dat
tijd toen nog geen geld kostte, men
nam die tijd royaal. Zo'n ballet is in
feite een eindeloze herhaling, doch
dankzij choreograaf Michael Holmes
groeide dit onderdeel uit tot een fa
scinerend en perfect uitgevoerd
schouwspel. Complimenten aan de
balletacademie van het Rotterdams
conservatorium. Ontwapenend was de
zang van de kleine Marco Vermie:
zijn vocale omvang hield echter ge
lijke tred met zijn lengte. Nelly van
der Spek wist ook hierin te impo
neren, wanneer zij werkelijk op dreef
is, kan zij tot indrukwekkende presta
ties komen. Jeannett* van Dijck heeft
nog weinig van haar vocale glans ver
loren en Lieuwe Visser stond op wat
kwade voet met Monteverdi's aller
laagste tonen, doch deed overigens
goed werk. Het Leonhardt Consort
vervulde hoe kan het anders de
wensen van Gustav Leonhardt, en de
stichting Muziekkring De Amsterdam
se Cantory, had de ondankbare, doch
Weer een Stradivarius
(in Korea) ontdekt?
SEOEL In het Zuidkoreaanse stad
je Nanwon is een viool ontdekt die
ongeveer driehonderd jaar geleden ge
maakt zou zijn door de Italiaanse vi
oolbouwers Stradivarius, In de viool
staat niet alleen de naam Stradivari
us, maar ook de namen van Antonio
Vivaldi en Niccolo Paganini. Zij zou
den het instrument in hun bezit heb
ben gehad. De eigenaar van de viool
is een 27-jarige aian die bereid is
haar te verkopen. Hij zegt dat zijn
grootvader het instrument omstreeks
1890 voor vijf stukken Zuidkoreaans
porcelein kocht van een Franse missi
onaris.
niettemin bekwaam uitgevoerde taak
het kooraandeel te vertolken. Het de
cor tenslotte was even effectief als
doelmatig.
Vondels 'Adam' onder
Briels in Vondelpark
AMSTERDAM Carel Briels wil van
de zomer in het Amsterdamse Vondel
park een aantal voorstellingen van
Joost van den Vondel's Adam in bal
lingschap regisseren. Er zullen uits
luitend beroepsacteurs aan meewer
ken. Er zal hiervoor een tribune in
het Vondelpark moeten worden ge
bouwd die plaats kan bieden aan on
geveer 2000 mensen.
Van een verslaggever
ENSCHEDE Verscheidene
haarlakken blijken te veel
brandbare stoffen te bevatten.
In het afgelopen jaar zijn ver
scheidene spuitbussen met haar
lak aan de betrokken groothan
del of importeur teruggestuurd,
met het verzoek het produkt uit
de handel te nemen. Gebleken
was dan dat deze bussen te veel
brandbare stoffen of toxische
lakken bevatten. Dit heeft dr.
A. M. Roos, directeur van de
keuringsdienst van waren te
Enschede meegedeeld. Zijn kan
toor, dat een van de zestien re
gionale kantoren in Nederland
is, heeft als specialisatie onder
meer het onderzoek van cosme
tica.
Vorig jaar werden ook ruim ze
venhonderd dekbedden in be
slag genomen die niet het juis
te percentage zuivere dons be
vatten. De importeur bleek te
goeder trouw te zijn maar de fa
brikant niet. Ook werden 870
flessen sherry in beslag geno
men die maar 15,5 procent alco
hol bevatten, terwijl het wette
lijk verplichte minimum acht
tien procent is.
pR.MELO In de foyer van het
moderne zustershuis van 's Hee-
'enloo in Ermelo heeft Trouw-
Kwartet de opbrengst van de
pinterklaasactie 75.000
fan het bestuur van de Vereni-
|ing tot Opvoeding en Verple-
van geesteszwakke kinde-
overhandigd. Het geld is
istemd als bijdrage voor de
ouw van een bezoekerspavil-
oen (voor de ouders van patiën
ten) en tevens bedoeld als re
creatiecentrum.
♦a een welkomstwoord van de
feneesheer-directeur dr. A. C. de
jonde, heeft Trouw-Kwartet-
^dacteur, Jan Roelfs, die de
">ctie van onze bladen
rtegenwoordigde, een korte
fteenzetting gegeven van de opzet
[•n de jaarlijkse actie, die in 1951
begon. In de loop der jaren is zowel
in binnen als .buitenland
daadwerkelijke aandacht besteed aan
projecten op het terrein van de
christelijke sociale arbeid en dat
van de kinderbescherming. Hij wees
op steun, die onder meer is
verleend aan protestants-christelijke
kindertehuizen in België, Italië, aan
de protestantse scholen in Madrid,
aan de Nederlandse kibboets in
Israël en aan het schoolwerk van de
Evangelische Broederschap in
Suriname.
Onze redacteur wees op de grote
trouw en offervaardigheid die
telkenjaren bij een groot deel van
onze lezerskring aan de dag treedt.
Het eindbedrag van de 22ste actie
werd symbolisch overhandigd aan
een patiënte, Trix van Willigen, die
(zie foto) de enveloppe op haar
beurt ter hand stelde aan de
voorzitter van het bestuur, de heer
H. M. Oldenhof. Laatstgenoemde
prees de 'moed en de kracht'
waarmee jaarlijks deze actie wordt
gevoerd en roemde de bereidheid
van zeer velen om een daad te
stellen ten bate van raenSen, die
ónders zijn. Hij noemde het geld
uitermate waardevol voor de
inrichting, waar duizend patiënten
soms jarenlang, worden begeleid en
verpleegd.
Het onderhavige project wordt als
urgent beschouwd!, maar kon uit
eigen middelen niet op korte
termijn worden verwezenlijkt.
Overigens blijkt de Trouw-Kwartet
actie dusdanig stimulerend te
hebben gewerkt, dat van andere
zijde aan het basisbedrag van 75.000
gulderi (reeds bijeengebracht door
ouders en vrienden) 15.000 gulden
kon worden toegevoegd.
De heer Oldenhof betuigde allen,
die tot het prachtige resultaat
hebben bijgedragen, namens
patiënten, verplegend personeel en
directie zijn warme dank. 'We
zullen het goed gebruiken.'
Dr. De Ronde zei in een slotwoord,
dat er nu intensief aan de
voorbereidingen woidt gewerkt en
dat men na consent van de
landelijke ziekenhuiscommissie
over enkele maanden aan de
werkzaamheden ter plaatse hoopt te
kunnen beginnen. Herman
Boelhouwers, een van de patiënten,
kwam nog naar voren om op
eenvoudige wijze te bedanken.
Namens de ouders van de
verpleegden, bracht de heer B. van
't Riet (Putten) dank aan de
lezerskring van Trouw-Kwartet
De bijeenkomst werd opgeluisterd
door zang en muziek
(mondharmonica en blokfluit) van
een groepje patiënten onder leiding
van Dikkie Dijkhuis.
Maximum-snelheid in
Ritthem mag niet
Van een verslaggever
VLISSINGEN Dertig kinderen van
de openbare lagere school ln het
Zeeuwse dorpje Ritthem krijgen van
de Vlissingse politie les ln het snel
heid schatten. Een groot deel van de
ze kinderen moet dagelijks de zeer
drukke verbindingsweg tussen het
Zeeuwse Industriegebied Sloe en Vlis-
singen oversteken.
Herhaalde verzoeken van burgemees
ter en wethouders van Vlissingen aan
gedeputeerde staten van Zeeland tot
het instellen van een maximumsnel
heid, zijn afgewezen. Wel mocht er
een bord geplaatst worden met 'over
stekende kinderen'. Toch vliegen de
auto's met een snelheid, die meestal
ver boven de honderd kilometer ligt,
aan de kinderen voorbij.
De politie in Vlissingen heeft nu op
verzoek van het gemeentebestuur een
systeem bedacht waarbij kinderen
door middel van tellen de afstand van
een naderende auto leren schatten. Zo
wordt erop gewezen dat er minstens
tien tellen, dus tien seconden nodig
zijn, om een weg veilig over te ste
ken. Zo probeert de politie de kinde
ren zelf bewijst te maken van de snel
heden op de weg.
