Studeren in Zuidafrikaanse
gevangenissen is voorrecht
Onderwijs wekt vrij veel
interesse bij onze lezers
2
'Kittel' voltooid
Jonge priesters blijven
parochiewerk trouw
wat lezers
i
willen weten
Vandaag
lllslllalll
De betekenis van de term 'bannen'
A CLEAR VOICE ON RACE RELATIONS
Trouw
Kwartet
Studentenpastoors
in discussie met
bisschop Simonis
Friezin naar Vietnam
als bijbelvertaalster
Evangelisatie jaar
Leger des Heils
Allemansdienst
in Geuzenveld
Beroepingswerk
Nieuwe boeket\
TROUiW/TCU'ARTBT WO&VSOAG 16 I INJUR! 1974
KERK/BP7NENLAND
TK»
door Aldert Schipper
De nationale unie van Zuid
afrikaanse studenten (NU
SAS) bestaat nog steeds,
ook al zijn verscheidene
bestuursleden, onder wie
de voorzitter en secretaris
begin vorig jaar 'ge-ban-
ned'.
Over de betekenis van de term, "ban
nen' is soms verschil van mening. To
ban is niet verbannen, maar verbie
den of met de ban (vloek) treffen. In
het Zuidafrikaanse recht kan de in
houd van zo'n maatregel per persoon
verschillen, maar hij betekent door
gaans dat de persoon in kwestie bin
nen een bepaald gebied moet blijven,
niet mag meedoen aan vergadering en
dat uit zijn pennevruchten niet mag
worden geciteerd. Een doeltreffend
middel cm een politieke tegenstander
een geweldloze en wettige oppositie
onmogelijk te maken. Bovendien
goedkoop: de man betaalt zijn eigen
gevangenis en ls zijn eigen cipier.
Van het bestuur van de nationale stu
dentenunie zijn acht leden, onder wie
de voorzitter Paul Pretorius en de al
gemeen secretaris Sheila Lapinsky,
•ge-banned' Maar de hulp bij de stu
die van gevangenen gaat door.
Acht leden
De studentenunie begon in mei 1964
met de studiehulp o.a. op verzoek van
mede studenten, die straffen uitzaten
en die hun studie in de gevangenis
wilden voortzetten. De Nusas voelde
verantwoordelijkheid voor de gevan
gen studenten en kende uiteraard de
mogelijkheden op het gebied van on
derwijs. Daar kwam bij dat geen en
kele andere organisatie zich met de
studiehulp bezighield.
In die beginfase, tien jaar geleden,
werd in eerste instantie hulp verleend
aan diegenen, die voor korte tijd hun
studie door een gevangenisstraf zagen
onderbroken. Later kwamen ook lan
ger gedetineerden aan bod.
Hulp autoriteiten
De studiehulp werd gegeven op ver
zoek van de gevangene of op dat van
zijn familie of advocaat. De Nusas
zocht dan contact met een universiteit
of correspondentie-cursus, waarna de
ze het lesmateriaal aan de gevangene
toezond op kosten van de Nusas. De
universiteit of cursus hield de Nusas
op de hoogte van de vorderingen van
de student. In de eerste maanden
waarin deze hulp functioneerde kreeg
de Nusas 117 aanvragen om hulp,
waarvan er 51 via de gevangenisauto
riteiten waren gekomen. De overige
66 aanvragen waren afkomstig van fa
milie, maatschappelijke instellingen,
enkele individuele personen en van
schriftelijke cursussen. Studenten be
gonnen de tweede-hands boeken bij
Cartoon uit het Zuidafrikaanse christelijk maandblad Pro Veritate
elkaar te halen voor de gevangenen
om de kosten van het project te druk
ken.
Nadat het programma een half jaar
had gedraaid entstonden de eerste
moeilijkheden met de autoriteiten.
Van Robben-eiland, waar langdurige
straffen worden uitgezeten, kwam een
briefje dat het ministerie voor het ge
vangeniswezen in het vervolg verant
woordelijk zou zijn voor cursussen die
gedetineerden zouden willen volgen.
Ontheven
In januari 1965 kreeg de Nusas een
briefje waarin stond dat de geschon
ken hulp op hoge prijs werd gesteld,
maar dat de Nusas zich nu van haar
taak ontheven kon achten 'gezien de
bestaande werkzame procedure voor
studies'. De Nusas was stomverbaasd.
Niemand wist iets van een door de
gevangenisautoriteiten geschapen stu
diemogelijkheid. Het enige dat na
langdurig onderzoek bleek was dat de
regering in het verleden in enkele ge
vallen op verzoek van de gevangene
een studie toeliet. Maar studiebege-
leidng en - advies was geen sprake.
De regering bepaalde voorts dat de
studiekosten vooraf gedeponeerd
moest worden bij het ministerie voor
het gevangeniswezen in Pretoria.
Toen de Nusas de verlangde bedragen
per cheque aan de autoriteiten over
maakte, kreeg het secretariaat van de
Nusas de cheques terug. De reden is
nooit schriftelijk bevestigd, maar een
bevriende ambtenaar zei dat er in
structies waren dat geld van de Nusas
niet kon worden aanvaard. Later ver
nam de Nusas dat alleen geld van de
ouders geaccepteerd kon worden. Ook
studieboeken en ander materiaal
werden in het vervolg geweigerd.
legale en illegale plagerijen waren te
ingewikkeld geworden voor de studen
ten en bovendien bleek dat de autori
teiten bereid waren geld voor studies
aan te nemen van een advocaat. In
april 1966 werd het advocatenkantoor
door de geheime politie overvallen.
Alle documenten in verband met de
studie van gevanenen werden meege
nomen. Hoewel deze documenten later
terug kwamen, werd de advocate, döe
zich speciaal met de gevangenen be
zighield, 'ge-banned'. Zij mocht het
programma niet verder beheren. Het
werk werd vervolgens een jaar lang
opnieuw door vrijwilligers uitgevoerd.
In deze periode trok het departement
voor het gevangeniswezen de toestem
ming aan een bepaalde grote schrifte
lijke cursus in om gegevens over vor
deringen door te geven aan de Nusas.
In mei 1967 nam de Nusas de zorg
voor het programma weer op zich. De
unie stichtte daartoe een speciaal or
gaan, de National Union of Students
Educational Department (Nused).
Plagerijen
Huiszoeking
In oktober 1965 legde de Nusas de
zorg voor de gevangen studenten in
handen van een advocatenfirma. De
In februari 1971 werd het kantoor
van de Nusas cpnieuw overhoop ge
haald en werden opnieuw alle docu
menten inzake studie in de gevange
nissen verwijderd. Deze documenten
zijn pas kortgeleden teruggegeven.
Maar de plagerijen gaan door.
Tijdens het proces tegen de deken
van Johannesburg, Ffrench Beytagh,
werd gesuggereerd dat de Nused geld
ontving van het verboden Defense
and Aid Fund. Familieleden van ge
vangenen die op kosten van de Nused
studeren zijn door de politie onder
vraagd. Howard Trumbull, die in Na
tal verantwoordelijk was voor het
programma werd gedeporteerd. Het
departement voor het gevangeniswezen
betoonde weinig haast waar het sa
menwerking ten behoeve van studen
ten in de gevangenis betrof. Het geld
werd soms te laat doorgezonden, zodat
De redactie behoudt zou het recht
voor haar ter opname in deze rubriek
toegezonden meningsuitingen verkort
weer te geven. BIJ publikatie wordt
met de naam van de inzender onder
tekend. Brieven kunnen worden ge
stuurd aan het secretariaat hoofdre
dactie Trouw/Kwartet postbus 859
Amsterdam.
Vrije gemeente
Bij het utikel 'Na 250 jaar geen ds
Hugenholtz (10-1-1974) een kleine fei-
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma,
F. Diemer.
Hoofdredactie:
J. Tammlnga.
Hoofdkantoor B.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
A'dam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69 73 60 768). Gem.glro
X 500.
telijke correctie. Er staat 'de Vrije
Gemeenten'waar nu E. Frater
Smid en G. J. de Nie voorgangers
zijn.' Ds. Frater Smid ls sinds eind
vorig jaar gepensioneerd.
Amsterdam
W. A. Verloren van Themaat
Predestinatie (4)
In Joh. 3 vers 1 tot 11 zegt onze Hei
land tot Nicodemus, dat men weder
om geboren moet worden. Dat ge
beurt zeker met strijd anders kan het
niet Tevens ook dit krachtige woord
van de Heiland aan Nicodemus, zijt
gij een leraar Israëls en verstaat gij
deze dingen niet?
Nieuw Lekkerland
J. de Lange sr.
Predestinatie (5)
Met mij zullen zeer veel lezers grote
waardering hebben voor de artikelen
van de Spijkerboer en ir. v. d. Graaf,
waarin de geref. bond en de predesti
natie ter sprake kwamen. Deze artike
len worden gelezen en verhogen het
gehalte van Tr/Kw. als chr. dagblad.
Wat de opmerking van de heer Witzel
in deze rubriek betreft meen ik te
mogen stellen dat de Dordtse leerre
gels niet naast de Heilige Schrift
evengroot gezag hebben maar bedoe
len weer te geven de korte inhoud
van de hoofdwaarheden des heils, ook
de predestinatie (de troost der verkie
zing) volgens Ef. 1 en Rom. 8, de be
wogen woorden van Jezus over de
roeping tot bekering van allen doch
ook over eeuwig wel en wee (lees de
gelijkenissen) dus onverkort de bij
belse inhoud weergeven. Helaas is be
kend, dat in ultra geref. predikingen
de leer der verkiezingen vooropge
steld wordt en hoorders op het bed
van de onmacht in valse lijdelijkheid
inslapen. Ieder die de vruchten der
verkiezing bespeurt in eigen leven,
heeft de heerlijke zekerheid, dat niet
de mens, maar God in hem werkt en
nooit loslaat
Oldebroek
H. Boeve
Predestinatie (6)
Jaren terug hoorde ik een lijdens-
preek van een gereformeerd predi
kant waarin de rol van Judas ter
sprake kwam. De predikant zei toen:
'Hier zitten wij midden in de predesti
natie (uitverkiezing) en weet U nog
gemeente wat dit is? Dit is: Als ik be
houden wordt is dat Gods genade, ga
ik verloren dan ls dat mijn eigen
schuld'. Ik zou Ieder die hiermede
moeite heeft verzoeken één en ander
eens zo te bekijken, dan kijkt men
ook anders tegen de Dortse leerregels
aan. Het wordt dan een verhelderend
en troostrijk stuk!
Meppel
C. Frederiks
Principe
Van een onzer verslaggevers
STUTTGART Hét standaard
werk in de boekenkast van zeer
veel theologen is compleet Dezer
dagen is het negende en laatste
deel van Kittel's 'Theologisches
'Wörterbuch zum Neuen Testa
ment' verschenen.
Totaal telt dit woordenboek circa
8500 bladzijden. Alle woorden en
begrippen van het Griekse Nieuwe
Testament worden er tot cp de bo
dem taalkundig en theologisch in
uitgespit. De negen delen kosten
samen ruim 1200 gulden.
Gerhard Kittel, hoogleraar nieuwe
testament in Tiibingen, begon dit
werk in 1928. Hem stonden twee
delen voor ogen, die hij met vijf
tien collega's in drie jaar dacht te
voltooien. In totaal hebben 105
nieuwtestamentici meegewerkt.
Van wie er reeds vijftig zijn over
leden. Na Kittel's dood in 1948
leidde zijn collega Gerhard Fried-
rich het werk verder.
een gevangen student net niet meer
op tijd was om voor een cursus in te
schrijven.
Direct nadat de yxnetaris van de Nu
sas, Sheila Lapinsky, in februari vcrig
jaar werd 'ge-banned' werd het bu
reau overgebracht naar Johannesburg.
Hoewel dit een kostenstrijging bete
kende, kon de Nused overigens onge
hinderd doorwerken- Maar inmiddels
was wel duidelijk dat het bezwaarlijk
voor de Nused was, wanneer deze af
deling in handen bleef van de Nusas,
gezien het herhaalde regeringsin grij
pen in de studentenunie. In juli 1973
besloot het bestuur daarom een zelf
standig centrum op te zetten voor
beurzen ten behoeve van studerende
gevangenen, ex-gevangenen en kinde
ren van gedetineerden. Het kantoor
wordt geleid door Sindiwe Sayedwa,
een maatschappelijk werkster. Zij
bracht het centraal kantoor weer over
naar Kaapstad, waar het vroeger ook
was. Aanvragen voor studiebeurzen
worden nu via gevangenisautoriteiten,
familie of vrienden aan de Nused
doorgegeven. De Nused zendt het be
nodigde geld naar de familie, die het
weer aan de gevangenen doorstuurt.
Er werdt geen onderscheid gemaakt
tussen politieke en andere gevange
nen.
Uitbreiding
Het Nused programma wordt nu uit
gebreid tot kinderen van gevangenen
en tot vrijgelaten gevangenen. Veel
van de vrijgelaten gevangenen worden
door de autoriteiten naar zgn. 'herves-
tigingsgebieden' gezonden, zoals Dim-
baza, Hinge en Sada. Zij worden daar
gewoonlijk 'ge-banned'. Er zijn in de
ze gebieden weinig mogelijkheden om
werk te vinden. Anderen krijgen
moeilijk een baan omdat de werkge
vers gewaarschuwd worden, wanneer
de werkzoekende een vroegere politie
ke gevangene is. In dit soort gevallen
is een studiebeurs vaak een humani
taire noodzaak.'
Bij Nused is Intussen een lijst van
veertig kinderen van gevangenen op
Robben-eiland binnen, die hulp bij
hun studie nodig hebben. De Nused
heeft de lijst opgesteld in samenwer
king met de conferentie van familiele
den, een orgaan van de Zuidafrikaan
se raad van kerken.
Betekent dit nu dat het programma
ongehinderd uitgevoerd kan worden?
Studeren in de gevangenis is in Zuid-
Af rika een voorrecht. In november/-
december 1968 mochten 56 gevange
nen zomaar niet aan een examen mee
doen, omdat een van hen een niet na
der omschreven 'onregelmatigheid'
had begaan. Toen in het parlement
vragen werden gesteld, zei de minis
ter voor het gevangeniswezen, dat de
stap genomen was omdat de gevange
nen 'herhaaldelijk' een inbreuk deden
op de discipline. Op het moment be
staat bij de Nused het vermoeden dat
opnieuw aan een aantal studenten het
recht op studie ontnomen is. Studeren
is blijkbaar een voorrecht dat alleen
ten deel valt aan brave gevangenen
en dat door de gevangenisautoriteiten
naar eigen goeddunken aan deze
wordt verleend en aan gene ontno
men.
P.S. Het zou misschien niet gek
zijn wanneer de jongens van Nu
sas uit Nederland wat financiële
hulp voor hun werk zouden krij
gen.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Er is geen sprake
van een vlucht van jonge pries
ters uit het basispastoraat naar
kategoriale (d.i. gespecialiseer
de) taken of naar maatschappe
lijke taken. Het missionaire élan
van jonggewijden is nauwelijks
verminderd.
Dit constateert het katholiek sociaal
kerkelijk instituut (Kaski) op grond
van een onderzoek naar de functies
van de pasgewijde priesters, vergele
ken met die van hun oudere collega's.
Het Kaski vt-rrichtte dit onderzoek
naar aanleiding van de veel gehoorde
klacht, dat er nog nauwelijks jonge
priesters bereid zouden zijn voor het
gewone parochiewerk. Zij zouden zich
allemaal maar storten in meer gespe
cialiseerd werk, a'.s godsdienstleraar,
moderator of zielzorger voor speciale
groepen, of zelfs vluchten in maat
schappelijke functies, die men nog
nauwelijks als priesterlijke taken zou
mogen beschouwen, als vormingslei
der, maatschap, «.lijk werker, jeugdlei
der, leraar profane vakken. Deze
klacht wordt door de cijfers weerspro
ken.
In totaal werden in de jaren 1968 tot
1972 373 personen tot Driester gewijd,
van wie er inmiddels elf uitgetreden
zijn. De animo voor het basispastoraat
is bij de jonggewijden zelfs nog iets
groter (36.5 procent), dan onder het
totale priesterkorps (35.4 procent).
Toevloed
De toevloed van jonggewijden naar de
kategoriale zielzorg is geringer dan
onder hun oudere collega's (9.4 tegen
14.6). Van een vlucht naar maatschap
pelijk werk is niets te r.erken. Zowel
onder de oudere als de jongere pries
ters zijn er weinigen, die een dergelij
ke functie ambiëren (resp 3.8 en 3.5
procent).
Van een afname van missionair élan
is nauwelijks sprake: 39.4 procent van
de jonggewijden is werkzaam in het
buitenland, tegen 41.8 procent van de
oudere priesters.
DELFT De rooms-katholieke stu
dentenpastores van Delft, Leiden en
Rotterdam hebben op een door bis
schop Simonis bijgewoonde vergade
ring ernstige kritiek geleverd op
diens uitspraak dat de niet-katholieke
kerken eigenlijk geen kerken zijn,
maar slechts kerkelijke gemeenschap
pen en genootschappen. Woordvoerder
pastoor Litjens uit Leiden vroeg dr.
Simonis deze uitspraak, gedaan in het
dagblad De Tijd van 24 december en
voor de tv-rubriek Kenmerk van 2 ja
nuari, te herroepen.
De studentenpastores vinden dat de
bisschop het decreet over het oecume-
nisme van het laatste concilie op de
minst voor de hand liggende wijze
uitlegt. Zij constateerden dat hun re
formatorische collega's zich door de
uitspraken zeer gekwetst voelen.
Bisschop Simonis stelde dat het stre
ven naar eenheid allerhoogste plicht
is, maar dat deze alleen maar is ge
diend met eerlijkheid. De andere
christen-gemeenschappen kennen niet
de kerkstructuur met de opvolgers
van Petrus en de apostelen aan het
hoofd. Er ontbreekt bij hen een zeer
wezenlijk door Christus voor zijn
kerk bedoeld element, aldus Simonis.
Hij bleek overigens geen bezwaar te
hebben de niet-katholieke christenge
meenschappen 'kerken' te noemen, te
meer omdat het kerk-zijn in theologi
sche zin niet geheel aan deze gemeen
schappen ontzegd kan worden.
LEEUWARDEN In de baptistenge
meente te Leeuwarden vond de uit-
zendingsdienst plaats van mejuffrouw
Feikje van der Haak, die als Wijclif-
fe-bijbelvertaalster in Vietnam gaat
werken. Vrijdag vertrekt zij naar
Texas voor een aanvullende cursus
taalwetenschap en aansluitend naar
Mexico voor jungle-training. In juli
hoopt zij door te reizen naar Viet
nam.
Meer belangstelling bij mannen dan bij vrouwen
In zaken van onderwijs en op
leiding is ongeveer de helft van
de Nederlandse bevolking van
13 jaar en ouder behoorlijk ge
ïnteresseerd: 50 procent van de
mannen en 52 procent van de
vrouwen heeft er een 'zeer' of
'tamelijk' sterk ontwikkelde be
langstelling voor. (Dat rest is
'matig', 'nauwelijks' of 'hele
maal niet' geïnteresseerd.)
Het publiek van Trouw/Kwartet
steekt vrij duidelijk boven dit lande
lijke gemiddelde uit De groep die
'zeer* of 'tamelijk' geïnteresseerd ls
in onderwijs en opleiding, vormt 67
procent van het mannelijke Trouw
publiek, en 63 procent van het vrou
welijke. Voor het Kwartet zijn deze
percentages respectievelijk 56 en 55.
Trouw ligt daarmee voor op de Te
legraaf en het Algemeen Dagblad,
maar haalt nog niet het niveau van
de Volkskrant, NRC-Handelsblad en
De Tijd. NRC-Handelsblad heeft de
meest geïnteresseerde lezerskring:
maar liefst 78 procent van de vrou
welijke lezers van deze krant, en 71
procent van de mannelijke, valt in
de hoogste twee belangstellingscate
gorieën.
Het verschijnsel dat de gemiddelde
vrouw wat meer interesse heeft voor
de onderwijswereld en wat daaraan
verwant is, treft men niet alleen
aan bij het publiek van NRC-Han
delsblad, maar ook bij dat van de
Volkskrant, De Tijd en de Telegraaf.
Het landelijke beeld vertoont het
zelfde kenmerk. Trouw/Kwartet met
een lezerskring waarin de 'mannelij
ke' belangstelling overheerst, vormt
daarop een uitzondering.
Interesse in 'onderwijs en opleiding' onder het lezerspubliek
van Trouw-Kwartet en vijf andere landelijke dagbladen. Bron:
Nationaal Onderzoek Persmedia CN.O.P.).
De verschillende categorieën ['zeer', 'tamelijk', 'matig', 'nauwelijks',
'helemaal niet'] geven de mate van interesse aan voor resp. mannelijke
en vrouwelijke lezers (van 13 jaar en ouder). De getallen geven
percentages weer. Tussen haakjes staan de gemiddelde percentages voor
heel Nederland.
Zeer
Nauwe
Helemaal
Zeer
Tamelijk Tamelijk Matig
lijks
niet
TROUW
Mannen
37 (23)
30
(27)
67
16
(18)
8
(12)
8 (20)
Vrouwen
32 (26)
31
(26)
63
16
(17)
11
(14)
10 (17)
KWARTET
Mannen
29 (23)
27
(27)
56
16
(18)
12
(12)
16 (20)
Vrouwen
25 (26)
30
(26)
55
14
(17)
15
(14)
16 (17)
VOLKSKRANT
Mannen
38 (23)
33
(27)
71
14
(18)
6
(12)
8 (20)
Vrouwen
43 (26)
30
(26)
73
13
(17)
8
(14)
6 (17)
TELEGRAAF
Mannen
28 (23)
31
(27)
59
18
(18)
11
(12)
11 (20)
Vrouwen
33 (26)
29
(26)
62
17
(17)
10
(14)
11 (17)
ALG. DAGBLAD
Mannen
29 (23)
32
(27)
61
19
(18)
7
(12)
13 (20)
Vrouwen
35 (26)
28
(26)
63
16
(17)
11
(14)
10 (17)
N.R.C.-HANDEI/SBLAD
Mannen
38 (23)
33
(27)
71
16
(18)
6
(12)
8 (20)
Vrouwen
55 (26)
23
(26)
78
13
(17)
3
(14)
6 (17)
DE TIJD
Mannen
37 (23)
31
(27)
68
17
(18)
7
(12)
9 (20)
Vrouwen
45 (26)
29
(26)
74
13
(17)
7
(14)
6 (17)
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Onder het motto
'Wees meer, evangeliseer' staat het
jaar 1974 in het Leger des Heils in
het teken van een wereldwijde 'evan
gelische kruistocht.'
Het Is de bedoeling dat alle officieren
en soldaten over de gehele wereld dit
jaar bijzonder actief zullen zijn om
'de onbekeerden te bereiken en voor
Christus te winnen'. In Nederland
wordt eén van de hoogtepunten een
48-uur nonstop evangelisatie-'bombar-
dement' in Amsterdam.
AMSTERDAM Zondagavond 20 ja
nuari wordt er in de Sionskerk in de
dr. H. Colijnstraat een Allemansdienst
gehouden. Aanvang 19.00 uur. Spreker
is ds. Joh. C. Baumfalk. Thema van
de dienst is 'Verkillen of Volharden?'
Muzikale medewerking verlenen orga
nist Jan Keijzer en de Liturgische
Cantorij Amsterdam o.l.v. John Grim.
De kerk is bereikbaar met bus 19.
Het is soms verbijsterend om aan U
zien hoe bepaalde instanties aan alltLl
tijd en verandering kunnen voorbijle l0
ven. Alsof er nooit iets verandert
de mensen een soort machines zijr.fo
eens en voor altijd geprogrammeerd,
volgestopt met zeer bepaalde wens«Er
en verlangens, zo gaan deze instantiate
hun weg. Ze trekken zich van ni»ge
mand en niets iets aan en varen doo ge
op eigen kompas al zijn de polen vaifdi
het leven allang verlegd. Of de beeld.ni:
spraak helemaal klopt en door Wii M1
Kan niet eng gevonden zal wordejéa
zullen we maar afwachten. Maar goe$s>'
die instanties dan. Ik las dezer dagwrij
dat de zaligverklaring van paus Jore1
hannes XXIII nog wel enkele jare g?
op zich zal laten wachten omdat hedi
onderzoek meer tijd vergt dan sommige
gen denken. Zo'n bericht kan allerléoo
vragen oproepen. Is er een duistere
verleden aan de dag gekomen? Wj$<
heeft de goeierd uitgespookt toen hpa
nog een jonge man was? Niemand a stl
daarvan iets bekend zijn, want zijn li P
vensbeschrijvingen zijn allemaal bhte
kend van goedheid en eenvoud. Ol®1
heeft men de wonderen nog nitjS11
rond? En niemand moet denken dam
ik met deze man wil spotten. Ik acluP1
hem een van de grootste kerkleider^1
om dat vervelende woord eens te gt*"
bruiken, van deze eeuw en ik ve/V-
moed dat ik daarin niet alleen sü£
Als er iemand zalig verklaard mot''
worden, dan deze man van het grot/
Initiatief tot het concilie. Daar zou ir
weinig tijd voor nodig hebben. Maj L
ja, ik begrijp het wel: er komt
gauw de klad in. De advokaat van dm
duivel moet ook z'n tijd hebben e
met zoiets kan je niet voorzichtig gtj,
noeg zijn. Intussen wel een volkome P
achterhaalde zaak. Daar maken zich i
weet niet hoeveel mensen nu druL
voor, zijn daarvoor waarschijnlij
vrijgesteld. Voor een volstrekt waa_
deloze en nergens gehonoreerde vei"
klaring. Want waar komt zo'n verkl II
ring terecht? De wereldkerk zal, al1'
het eenmaal zo ver is zeggen: o, is ht~
zover, en dan verder gaan. Een aanüiJ
journalisten zullen weer even stc
hebben. Maar wie in hemel en op aa L
de zit op zo'n verklaring te wachten L
En van wie? De Heer zelf heeft paid
Johannes allang zalig gesproke n
'tGing in één moeite door met all k:
zachtmoedigen en vredestichters. D u
moet toch genoeg zijn. Wie won li
daar één gram gelukkiger door, wa b
neer deze man door een volkomen
tands college zalig verklaard wore
Wordt het niet tijd om er op aanl
dringen dat zulke dingen die het i
loof bij eerlijke mensen zo moeilil
maakt af te zweren? Dan bestaat t
zelfs hoop dat al die vergeefse moel|
vergeven wordt.
NED. HERVORMDE KERK
Beroepen te Oene: J. C. Schuurman
Putten; te St. Maartensdijk: T. Langfv
rak te Veenendaal; te Wijk bij Heu/j
den: A. Vroegindeweij to Veenendaal]
voor de streekgemeente Drieslag (on
vattende Oostelijk West-Friesland
(toez) B. C. Helmers kand. te Amstt
dam.
Aangenomen naar St. Annaparochi
(toez.): L. J. de Leeuw vic.
Utrecht.
Bedankt voor Grotegast-Doezu 2
(toez): S, P. Nijdam te Drachten.
Benoemd tot pastor van het Johanm
sen Julianaziekenhuis te Zaandam:
Bartlema te Amsterdam.
1
GEREF. KERKEN
Beroepen te Utrecht-O: Th. Ferweri
te Veenendaal.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Hardinxveld-Giessejl
dam: W. C. Lamain te Grand Rapii T
(USA). 1
GEREF. GEM INNED.
Bedankt voor Gouda: M. van Beek I
Opheusden.
'Hans Bouma, Wat overbleef. UiU -ï
mij J. H. Kok, Kampen 1973. 64 b
5,90.
De bundel bevat een selectie gedif i
ten uit de jaren 1961-1972, die zi
wel prettig laten lezen als men niet
te hoge eisen stelt aan (christelijk
poëzie.
Corrle Vollcnhoven Op 't las
Stokbrood uit eigen vuur. Uitg. mij
H. Kok, Kampen 1973, 48 blz. 5,9}
Een bundel niet al te opvallen
stichtelijke poëzie, die het leven, do«
evangelische bril gezien, probeoT
draaglijk te maken. Ook van de
bundel geldt dat men zijn eisen ni
te hoog mag stellen.
Berendien Meyer-Schuijing. Bloedro
wijn. Uitg. mij J. H. Kok, Kamp'
1973. 56 blz. 5.59.
Deze bundel bevat een 'keuze uit
de en nieuwe verzen' die stichtell
zijn en bovendien nog rijmen.
Lcrus Roelofs. Van Nijs. Uitg. J. Ni
meyer, Groningen 1973. 40 blz.
Deze bundel, met lino's van wijl'
Jan Beins, bevat merendeels religie
ze verzen in het Gronings.
De vraag naar het wonder door J»
D. Bosch. Beschouwingen over de vfl
kondiging van Jezus. Uitgave Big
en Van Rossum te Blaricum. 1
blz.: 11,50).
Wijn en sterke drank in de bijb*
door ds. D. van Dijk. Uitg. Verer
ging van (vrijgemaakte) gereformee
de geheelonthouders, 12 pag., besti
len bij adm. der vereniging, Hun*
15. Drachten.
