Romantische
liefde in
Wilde Westen
verfilmd
Amerikanen kunnen bij
GM luchtzak kopen
CL
autobiografie
De ABN vraagt of u even
'n zonnige vakantie komt uitzoeken.
FILMPREMIÈRES VAN DEZE WEEK
De poëzie bij Polak
Autokeus
Schone Honda-motor
in produktie
Filmbeeldjes
Algemene Bank Nederland
vakantiereizen
Datsun 120 Y
r„ TROOT/KWABTET VRIJDAG 11 JANUARI 1974
AUTOMEUWS/FILMS T11/K13
The man who loved Cat Dancing
Burt Reynolds in
The Man who loved
Cat Dancing
Een romantische liefdesgeschiedenis in Wild West-decor, dat is
T'he Man who loved Cat Dancing' oftewel de man die van de dan
sende kat hield. Die dansende kat is een mooi Indiaans meisje, maar
over haar gaat het verder niet, ze is al dood als de film begint.
Haar man. Jay Grobart. is de hoofdfi
guur - een verbitterde zwijgzame doch
zeer aantrekkelijke en nobele kerel
zo vind je ze tegenwoordig nog maar
zelden. Hij berooft een trein, dat wel,
maar alleen om aan geld voor zijn
kinderen te komen- Tijdens het eve
nement wordt hij letterlijk opgezadeld
met de deftige mevrouw Catherine
Crocker, die van haar man is weggelo
pen. Ach ja. hoe gaat dat: eerst is er
niets dan haat, maar hij redt haar
The Long Goodbye
In The Long Goodbye is het Elliot
Gould, die een tikkeltje zonderling,
doodkalm slungelig, in zichzelf pra-
de tend, en met een lakonieke humor, in
een misdadige toestand verzeild raakt,
er- zoals Raymond Chandler die kon ver-
Op zinnen. Hij moet 's nachts zijn kat
nog eten geven, brengt dan een
ei- vriend weg, zit de volgende dag al op
nd het politiebureau, en loopt verder te
te- dubben hoe dat zit met de moord op
de vrouw van die vriend, die ook nog
zelfmoord pleegt. Het zit ingewikkeld
en tenslotte verrassend in elkaar. Het
brengt Elliot in handen van een stel
sadistische jonge gangsters, en in een
zenuwinrichting, waar een dronken
schrijver tijdelijk en geheimzinnig is
ondergebracht. De vrouw van die
schrijver heeft er ook mee te maken.
■Elliot scharrelt tussen strandfeestjes
Ben verknipte figuren door. en achter
Pterdachten aan. Hij babbelt wat en
I ienkt. al zie je dat nauwelijks aan
Mem. En hij lost de zaak op.
Niet alleen Elliot Gould maakt deze
film de moeite waard. Andere spelers,
waarbij Nina van Pallandt en Sterling
Hayden. en diverse figuren zijn ook
best getroffen. Regisseur Robert Alt
man heeft zich trouwens niet alleen
met de mensen bezig gehouden. Hij
zorgde ook voor een realistische, en
voor een deel melankolieke sfeer. Die
hij dan weer wist te bereiken met
mooie fotografie en niet alledaagse
opnamen door de ruiten bijvoorbeeld.
Terwijl hij ook het verhaal met de
geheimzinnige spanningen goed in de
hand hield.
The Long Goodbye is daardoor een
betere in de soort.
Ben Huising
(Amsterdam-Alhambra I, 18 j.
Filmproducent Michel
Salkind overleden
PARIJS Na een langdurige ziekte
is op 83-jarige leeftijd in Parijs over
leden de bekende filmproducent Mi
chel Salkind. Van de vele films die
hij geproduceerd heeft zijn de be
kendste 'Straat zonder vreugde' met
Orson Welles, en 'Het proces' naar de
roman van Kafka. Salkind die in Rus
land werd geboren en lange tijd in
Kiew woonde is ook directeur geweest
van het Joods Kunsttheater in Mos
kou.
Residentieorkest op
toeristische toer
DEN HAAG Het Residentieorkest
zal van 14 tot 27 januari een toernee
maken door Duitsland en Oostenrijk.
Een gastvrouw van de Haagse VVV,
Marlou Giesbers. zal deze reis meema
ken.
Voor en na de voorstellingen en tij
dens de pauzes zal zij, gekleed in het
traditionele Scheveningse costuum in
lichtingen geven over de toeristische
mogelijkheden van Den Haag en Sche-
veningen.
Het Residentie-orkest zal veertien con
certen geven en wel in Bielefeld, Es
sen, Stuttgart, Linz. Wenen. Neuren
berg. Hannover en Frankfurt
meerdere malen van een lot erger dan
de dood (zijn maats zijn lang zo edel
niet als hij) en per slot vatten zij een
diepe hartstochtelijke liefde voor el
kaar op. die bloeit in woestijnen en
ijsgrotten (het landschap in de film
mag gerust imposant genoemd wor
den). Grobart wordt natuurlijk achtetr-
volgd door de mannen van de wet,
Catherine's echtgenoot sluit zich bij
hen aan, het lijkt even of alles min
netjes zal aflopen, doch eind goed al
goed.
De film is op de oude toer gemahkt,
geen ingewikkelde psychologie, goed is
goed en slecht is slecht en liefde
overwint alles, zo is dat. Er spelen
een heel stel echte Indianen in mee,
die kunnen dat opk doen zonder hun
gezicht te verliezen, want ze worden
allerminst voorgesteld als barbaarse
wilden. Nee, in 'The Man who loved
Cat Dancing' hebben zij de wijsheid
in pacht. Best fijn om naar te kijken,
al met al. Burt Reynolds en Sarah Mi
les spelen de hoofdrollen met de be
nodigde zwier, bravoure en elegance.
W. W. Wielek-Berg
Amsterdam-Bellevue-Cincrama, 14 Jr.
Black Turin
De uiterst sympathieke Bud Spencer
bekend uit vrolijke Italiaanse Wes
terns, speelt in Carlo Lizzani's film
Black Turin alias Duister Turijn een
man, die ten onrechte wordt veroor
deeld voor een moord in een stadion
tijdens een voetbalwedstrijd. De poli
tie houdt vol, dat er in Turijn geen
Maffia bestaat, maar de veertienjarige
zoon van de onschuldige man weet be
ter. En hij bewijst het ook, tezamen
met zijn jongere broertje en een aan
komend advocaat. Maar helaas, zijn
vader is een Siciliaan, daarom moet
verraad gewroken worden. Hij ont
vlucht, schiet zijn vijanden neer voor
de politie hen kan pakken en ver
dwijnt dan opnieuw achter gevange
nismuren. Doch ditmaal is de eer ten
minste gered.
Black Turin is een behoorlijk gemaak
te film die heel spannend begint. Het
is jammer dat er nogal wat losse dra
den blijven hangen: op het laatst
krijg je het gevoel dat Lizzanialles
maar vlug afraffelt. Er worden ook
aanlopen ondernomen om licht te
werpen op het lot van de Siciliaanse
arbeiders die naar het Noorden ko
men en daar ma"r al te vaak een sla-
venbestaan lijden, maar in al het
duister speurwerk gaat de sociale
boodschap verloren.
W. W. B.
Amsterdam-Flora, 18 j.
Een kind van de Zon heet de
speelfilm die René van Nie maakt in
en om het P rovinciaal Ziekenhuis
te Santpoort, met o.m. Josée Ruiter,
Cox Habbema, Kitty Courbois, Huib
Broos, Ramses Shaffy, voor een NOS-
uitzending en vertoning op scholen,
vormingscentra e.d.
Melkweg in Amsterdam houdt
een Buster Keaton-week, met Go West
College, The Navigator. The General
en korte films.
Nuit Américaine van Francois
Truffaut werd door de New Yorkse
filmcritici de beste film van 1973 ge
noemd; Marlon Brando in Last Tango
in Paris was de beste acteur; Joanne
Woodward in Summer Wishes, Win
ter Dream de beste actrice van het
jaar.
Don Siegel komt volgende week
in ons land in verband met de pre
mière op 17 januari in Cineac Dam
rak, van zijn film Charley Varrick.
Utrechts 't Hoogt vertoont Ole
Dole Doff van Jan Troel, en. in het
Theater de Griekse film In het Jaar
36.
door R. L. K. Fokkema
Te midden van de overvloed aan poë-
zie-series en -uitgaven vallen de boe
ken van Polak Van Gennep wel
bijzonder op qua uiterlijk en vormge
ving. Een stemmig gekleurd stofom
slag omhult de zwarte band die op zijn
beurt fraaie letters op fraai papier
omvat. Een voornaam deel van deze
produktie beslaat de (her)uitgave van
poëzie van Ida G. M. Gerhardt. In
1971 gaf Polak de derde druk uit van
Kwatrijnen in opdracht (eerste druk
1949), in 1973 deed hij dat voor Het
levend monogram (eerste druk 1955),
en voor De hovenier (eerste druk
1961). In 1970 gaf hij de nieuwe bun
del van haar uit, De ravenveer. (Dun
en ingenaaid verscheen bij hem in
1971 ook Twee uur: de klokken ant
woordden elkaar).
Reeds met haar debuut gaf de dichte
res datgene aan waaraan zij sindsdien
is trouw gebleven. De titel van de
bundel Kosmos maakt al duidelijk dat
zij het gedicht ziet als een 'in zichzelf
geordend geheel', als een heelal, als
een wereld. Zoals een plant langzaam,
vorm na vorm groeit, zo ontstaat
woord voor woord het gedicht 'waarin
het diepst verlangen tot rust wordt in
het woord.' Het gedicht oriënteert
zich op de natuur en de dichteres
wenst de tekens van duizendvoudig le
ven op te nemen in het trillend vers,
zoals bij voorbeeld Diirer kans zag de
akelei behoedzaam en nauwkeurig te
imiteren. Zo is poëzie voor Ida Ger
hardt nabootsing van de natuur, waar
in zij haar innerlijk kan uitzeggen;
Ida Gerhardt
haar leven is gewijd aan wat al in
Het Veerhuis (1945) omschreven
wordt als 'der aarde schoonste spiegel
is het gaaf gedicht'. Zij weet zich ge
roepen tot 'spiegelen en vertolken' en
haar schriftuur moet bloeien als een
plant; zij meent dat het vers van Gor
ter de geur van graan heeft. En als
zij zegt haar verzen aan te zetten als
een schepdier (in De slechtvalk 1966)
blijkt haar trouw aan haar vormge
vingsprincipe. want al in Kosmos be
tast iemand zijn schelpenverzameling
in 'een gewennen aan diepste aan
dacht' voor het 'wonderlijk gebeuren
van plant en dier'. Zo is de natuur
telkens voorbeeld en voorschrift. De
vraag 'is dichten slechts aandachtig
heid' wordt door haar gedichten
steeds weer bevestigend beantwoord
met klassieke soberheid. Het gedicht
is voltooid bewegend leven, waarin
stem moet krijgen 'wat mij heeft be
wogen. Dat is het (Hollands) land
schap. de mensen (vader en moeder,
haar leerlingen) Sonnetten van een
leraar (1951). haar kinderjaren, haar
vreemdeling zijn. het leven als een
doortocht, de stille tekenen die een
zin openbaren, de bevlogenheid. En
in dit alles het besef een goddelijk in
strument te zijn: "een dichter is in
dienst: hij is niet vrij/Vraég mij niet,
waarom ik dit neer moest zetten/Het
gaat naar onverbiddelijke wetten'.
Wij mogen Polak dankbaar zijn dat
hij dit klassiek dichterschap niet aan
de vergetelheid heeft willen prijsge
ven.
Van de andere dichtbundels bij hem
verschenen heb ik die van Anton Kor-
teweg reeds besproken (Trouw,
31.6.73): vind ik die van Karei Sou-
dijn, getiteld Op reis, van weinig be
tekenis; en die van Kees Ouwens In
tieme handelingen van belang en een
aparte bespreking waard. Dat kan ik
niet zeggen van de kortgeleden ver
schenen bundel van Gerard Reve Het
zingende hart. Waren zijn versachtige
notities in Nader tot U nog enigszins
verrassend door het humoristisch ge
bruik van liturgische formuleringen,
zijn nieuwe gedichten in deze trant
roepen wel een glimlach op. maar
zijn in wezen toch flauw: 'Je boek is
af, je drinkt niet meer, je hebt je rij-
bewijs:/wat wil je verder nog voor
Godsbewijs?', heet bv. 'Quia absur-
dum'. Zijn uitingen op homofiel en
religieus gebied, zijn uitvallen naar
zijn kunstbroeders, zijn preoccupaties
met ouder worden en de dood, vor
men de lading die de vlag moet dek
ken. Kloos schreef destijds over de
dichter in het algemeen dat al zijn
stemmingen 'vergeluidingen en ver
beeldingen van zijn eigen Ik zijn. Hij
ziet naar zichzelven in allerlei gedaan
ten en vermommingen en toestanden,
al naar zijn gevoel van het oogenblik:
als een heerscher over allen, een ver
laten misdadiger of een armen en ver
nederden gek'. Kloos deed dat in een
aanloop van zijn opstel over mejuf
frouw Hélène Swarth die hij vervol
gens noemt 'het zingende Hart in on
ze letterkunde*. Daarop zal toch de ti
tel van Reve's bundel niet zinspelen?
Gerard reve, Het zingende hart. 48
blz. 15,-; Kees Ouv-ens, Intidme han
delingen. 48 blz. f 12,50; Karei Sou-
dijn. Op reis. 48 blz. 12.50: Ida G. M.
Gerhardt, De hovenier. 78 blz. 15,-.
Verschenen bij Athenaeum-Polak
Van Gennep Amsterdam 1973.
(ADVERTENTIE)
Keus volop. Nu nog wel
Maar het is zomer vóór u 't weet.
De reisgidsen liggen klaar. Kom.
door Sicco de Jong
General Motors gaat talrijke mo
dellen van de merken Buick, Ca
dillac en Oldsmobile tegen bijbe
taling van een luchtzak voorzien.
Redenen hiervoor vormen de gun
stige eerste ervaringen, met de
'air bag' opgedaan, en het feit dat
vele Amerikaanse kopers van
nieuwe auto's geen gordels willen
dragen, aldus GM.
Hoewel de zin van de luchtzak bij
ernstige aanrijdingen door de meeste
autofabrikanten ook in Europa
nog sterk in twijfel wordt getrokken,
ondersteunt GM het standpunt van de
Amerikaanse overheid, dat praktische
toepassing aanbeveling verdient. Aan
leiding hiertoe is vooral een nieuw
voorschrift in de VS dat voor de 1974-
modellen is gaan gelden. Dit houdt
een blokkering van de startmogelijk
heden in, wanneer men zijn gordels
niet heeft omgedaan: men kan dan
eenvoudig geen contact maken.
Hoewel de autogordel al als een 'pas
sieve' bescherming bekend staat, moet
men die nog altijd zelf omdoen en er
vaart de bestuurder voorzover geen
gewenning optreedt, het soms als hin
derlijk dat hij in de gordels vastzit.
De luchtzak zit bij de bestuurder in
het stuurwiel en voor de passagier
naast hem in het dashboard inge
bouwd. Daarvan merkt men gewoon
lijk niets. Bij een botsing echter wor
den impulsen doorgegeven uit de
bumper en vanonder de motorkap,
waardoor de luchtzakken automatisch
opgeblazen worden en de voorste in
zittenden opvangen.
Het mooiste zou zijn, wanneer men
gordels en luchtzak combineert, want
aldus GM-president Edward N. Co-
Ie'in bepaalde gevallen functio
neert de gordel beter en in andere ge
vallen is de luchtzak het beste'. Op de
modellen van de drie GM-merken
De eerste praktisch toegepaste luchtzakken in auto's kunnen ook voor
brildragers geen kwaad, aldus General Motors.
worden gordels daarom eveneens ge
monteerd, doch zonder het 'interlock'-
systeem, waardoor men niet kan star
ten.
Prijs
Al eerder had GM aangekondigd deze
maand voor enkele modellen de lucht
zak als extra te gaan leveren, maar
het aantal modellen voor die optie is
nu sterk uitgebreid. Tevens is de
prijs bekendgemaakt, die neerkomt op
225 dollar of in Nederlandse valuta
exclusief belastingen circa 650.-.
Die prijs is vaak als een bezwaar aan
gevoerd, omdat het nuttig effect van
de veel goedkopere autogordel een
paar tientjes nauwelijks met de
luchtzak zou verschillen. Verder zijn
ook technische bezwaren geopperd, zo
als problemen voor brildragers en de
knal bij het plotselingen opblazen.
Deze bezwaren heeft GM blijkbaar on
dervangen. Een groot nadeel blijft,
dat de luchtzak alleen bij frontale
botsingen een goede bescherming
biedt, waartegenover de gordel veel
meer 'all-round' werkt.
GM begon vorig jaar duizend Chevro-
lets als proef met een luchtzak uit te
rusten. Daarmee werden echter alleen
nog zeer lichte aanrijdingen geregi
streerd, hetgeen dus weinig houvast
voor het wetenschappelijk onderzoek
biedt Eén vrij zware botsing maakte
een overheidsauto mee, waarbij de
man naast de bestuurder slechts 'een
vlekje aan zijn bril' als gevolg had
overgehouden. Hij had geen hinder
gehad van het opblazen van de 'air
bag', maar hij had wel de klap van de
botsing gehoord.
De Datsun 120 Y Coupé: zuinig dank zij de tweetrapsearburateur.
Datsuns nieuwe compacte middenklas
ser, die het afgelopen najaar als 120
Y in Nederland werd geïntroduceerd,
heeft een zeer zuinige 1200 cc-motor.
Een felle wagen is het nieuwe model
bepaald niet, maar het biedt alle ei
genschappen, die van een goede gezins
auto verwacht mogen worden. Daar
bij munt ook dit Japanse produkt
weer uit in de complete uitrusting en
perfecte afwerking.
De voorin geplaatste 1200 cc-motor,
die de achterwielen aandrijft dus
geen voorwielaandrijving als bij de
Datsun 100 A Cherry heeft 52ft
DIN-pk vermogen. Dat is niet véél,
maar voldoende om een topsnelheid
van zo'n 150 km. per uur te bereiken.
Het optrekken gaat evenmin zoals bij
een sportieve auto, hoewel toch ook
de tweede trap van de caburateur ex
tra 'push' geeft.
Dit is echter het tegendeel van wat
we in deze tijd van een auto verlan
gen. En het aardige van de Datsun is
nu. dat door alleen de eerste trap van
carburateur te benutten, een zeer
spaarzaam gebruik van brandstof
wordt gemaakt. Daartoe houdt men de
motor laag in de toeren en dan blijkt
deze krachtbron bijzonder soepel te
functioneren.
Normaal komt het benzineverbruik
van de Datsun 120 Y tussen de 1 op
11 en 1 op 13 uit, maar door kien te
zijn op het voordeel van de zogenaam
de registercarburateur valt zeker een
gemiddeld verbruik van 1 op 14 te ha
len, zonder dat men daarvoor nu lang
zaam behoeft te rijden.
De motor volstrekt geruisloos in
vrijloop voldoet kortom zeer goed,
maar datzelfde geldt de overige me
chanismen, die met de aandrijving te
maken hebben. Koppeling en schakel-
pook zijn zijzonder goed hanteerbaar.
Ook de bestudering is uiterst gemak
kelijk. zodat het rijden in de stad
moeiteloos verloopt Datzelfde geldt
het parkeren, gezien de compacte af
metingen: de lengte blijft nog 5 centi
meter onder de 4 meter.
Op de buitenweg valt echter wel te
merken, dat de achterwielophanging
nog zeer conventioneel is. De Datsun
120 Y heeft een starre achteras met
bladveren. Zulks houdt een matig
veercomfort en bij hard rijden enige
vaagheid in het wegcontact in. Niette
min hebben we de wegligging als zeer
goed ervaren, mede dank zij de radi-
aalbandcn, die standaard geleverd wor
den. Het betrof hier de Bridgestone
Super Steel Radial, die er fors op
vooruitgegaan is. Bij onze Autokeus
van de Datsun Cherry bekritiseerden
we destijds het lawaai van deze ban
den. De huidige Bridgestone-radizaals
zijn echter veel stiller.
Het interieur van de nieuwe Datsun
is, ondanks de combinatie van geringe
buitenafmetingen en achterwielaan
drijving, opmerkelijk ruim voor zijn -
klasse. Datzelfde geldt de bagageruim
te, die met name flink diep is. Fraai
in het interieur is de vormgeving van
het dashboard: enigszins gebogen. De
instrumenten daarop zijn goed binnen
handbereik. De stoelen blijken com
fortabel. Verlichting, verwarming en
ventilatie werken zoals het moet.
De luxe versie, die slechts 300 gulden
meer kost dan de tweedeurs standaard-
uitvoering, biedt voor dat geld zeer
veel: o.m. achterruitverwarming,
hoofdsteunen en getint glas voor de
ruit Een vierdeurs versie komt 500
gulden hoger in prijs; de fraai ge-
styleerde coupé kost nog 800 gulden
meer: dat is 10.300,-.
Maar in sedan-ontwerp hebben we
hier te doen met een auto uit de klas
se onder tien mille, die rijdt, remt en
stuurt, zoals dat van een complete
middenklasser verwacht mag worden.
Tegen dankzij de aanschafprijs en het
benzineverbruik aanvaardbare kosten.
In het kort: aantal cilinders: 4; cilin
derinhoud: 1171 cc; maximum-vermo
gen: 521/2 DIN-pk; per 100 kg: 6,4;
benzineverbruik: 1 op 11 op 13; in
houd benzinetank: 40 liter; remmen:
schijfremmen voor, trommelremmen
achter; gordels: heupgordels met
drukknopsluiting; leeg gewicht: 820
kg.; lengte: 3,95 meter; breedte 1,55
meter; hoogte: 1,37 meter; prijs isncl.
BTW: ƒ8.695,- (tweedeurs standaard).
Schone Honda-motor in produktie
~D/ H
V
«r j
-
ijSSg
n,
De Honda Civic: thans ook met een schonere motor in produktie.
De Japanse fabriek Honda heeft de ef
ficiënte en schone CVCC-motor in
produktie genomen. Deze maand zul
len er 1.500 van gebouwd worden
voor het model Civic. De produktie
zal worden opgevoerd tot 5.000 eenhe
den in maart en tot 10.000 in augus
tus. Dan begint ook de export naar
Amerika, aldus Honda.
De schone Honda-motar is een variant
op de conventionele viertakt automo
tor. maar er wordt een minder 'rijk'
benzinemengsel ingevoerd. Dit wil
zeggen, dat er meer lucht in de motor
gelaten wordt, waardoor de verbran
ding een gunstiger verloop heeft.
Omdat de motor tot nu toe de beste
oplossing schijnt om het luchtvervui
lingsprobleem aan te vatten hebben
reeds enkele Amerikaanse en Japanse
autofabrikanten licenties van Honda
gekocht. Het betreft hier Ford.
Chrysler, Toyota en Isuzu. Isuzu is de
Japanse partner van General Motors,
welk concern OQk de Honda-motor in
eigen reserarch-laboratoria onderzoekt
en daarmee gunstige resultaten meldt.
De Honda Civic met de nieuwe
CVCC-motor kost ia Japan 595.000
yen, wat neerkomt op rond zesduizend
gulden. Het model Civic werd in juli
1972 geïntroduceerd met conventione
le 1200 cc-motor.
