STRIJD OM DE ZIEL VAN
DE KLEURLINGEN
Mlende dreigt
ireep op
riilitairen te
verliezen
I
Zuid-Afrika's 'verlichten' in opmars
HJW/lKIWAlRfEET ZVEERiDAG 8 SEPTEMBER 1973
BOTTENiLAIND Tll/Kll
door H. Biersteker
strijdkrachten en een regering met te
gengestelde klasse-belangen in een
zelfde staat niet vreedzaam naast el
kaar plegen te bestaan, zal Allende er
dan ook zeker toe hebben geïnspi
reerd de middenklasse zoveel mogelijk
gerust te stellen en te ontzien. Zijn
politieke adviseur, de politicoloog pro
fessor Joan Garces verzekert daarom
iedereen, die het horen wil: 'Het pro
gramma van de Unddad Popular wil
de dominerende macht van de domi
nerende klasse breken, maar het res
pecteert de middensectoren, het wenst
geen conflict met hen.'
Ondanks deze verzekeringen werd
kort na Allende's verkiezingszege in
oktober 1970 een komplot van gene
raal Viaux om Allende's ambtsaan
vaarding in november van dat jaat te
voorkomen, in de kiem gesmoord. Na
uitvoerig overleg, waarbij Allende be
loofde onder alle omstandigheden de
grondwet te zullen respecteren, verze
kerden de militaire chefs korte tijd
later zijn socialistische experiment te
zullen respecteren.
Allende heeft na zijn ambtsaanvaar
ding op vele manieren geprobeerd de
strijdkrachten aan zich te verplichten.
Hij verhoogde de militaire lonen, ver
beterde de militaire uitrusting en liet
zich bij alle mogelijke gelegenheden
vergezellen door sterren en balken
torsende officieren. Verder trakteerde
hij de hervormingsgezinde elementen
in de strijdkrachten op een progres
sief promotiebeleid en stuurde hij
zijn felste tegenstanders met ver
vroegd pensioen, al was er geen spra
ke van een grootscheepse zuivering.
Amerika
Alende stemde ook in met voortdu
rende samenwerking tussen de Chi-
Inlijving in blanke macht, zij het voor een derde van het salaris. Het Kaapse (kleurlingen) Korps para
deert bij de opening van de Kleurlingenraad.
komen vóórdat de regering hen te
woord heeft gestaan.
Universiteit
Er wordt dus wel geworsteld om de
ziel van de kleurlingen in Zuid-Afrika
op partijvergaderingen en in kran-
te-artikelen maar bepaald niet
door de regering-Vorster. In een over
zicht van de reacties van de regering
op 75 resoluties van de Kleurlingen-
raad dat zojuist is verschenen, blijkt
hoe de vertegenwoordigers voor stoe
len en banken hebben staan praten.
Een van die resoluties luidde dat
wanneer de post van rector van de
(kleurlingen) Universiteit van West
Kaapland vrij zou komen een kleur
ling zou moeten worden benoemd. Dp
post kwam inderdaad per 1 januari
vakant en de regering benoemde
prompt een blanke: prof. C. J. Kriel.
Sindsdien is er ook deining op deze
universiteit. Eind juli wandelden dui
zend van de 1600 studenten uit de col
leges en nog altijd draait de universi
teit op halve kracht. Adam Small, de
zeer begaafde filosofiehoogleraar die
het met Kriel aan de stok kreeg, is
nu de grote leidsman van deze stu
denten geworden. De opgestoken wis
ten van de kleurlingenstudenten ma
ken duidelijk dat zij zich liever 'voe
gen in de rijen van de zwarte macht.
dan hun ziel aan de blanken te verko
pen.
Andere genegeerde resoluties van de
Kleurlingenraad: een verzoek om
kleurlingen toe te laten tot het be
roep van wagenvoerder en conducteur
bij de spoorwegen, plaatsen voor hen
te creëren in de diplomatieke dienst,
kleurlingen-stewardessen toe te laten
in de luchtvaart. Herhaalde verzoeken
om afbraak van kleurlingenwijken te
staken tct er behoorlijke woonruimte
voor de betrokken gezinnen zou zijn
geschapen haalden al evenmin iets
uit.
Afstoting
Aandachtig luisteren naar de strijd
der geesten die zich in de Kleurlin
genraad afspeelde zou een minder bot
kabinet allang de oren hebben doen
spitsen om vervoigens alle verleidings-
taktieken te gaan uitspelen waarover
zij zou beschikken om de kleurlingen
alsnog over de streep te halen. Zij
verlangen namelijk ten diepste naar
gewone maatschappelijke integratie en
het gemeenschappelijk erfgoed met de
boeren is hen dierbaar. Vooral de ou
deren onder hen vinden het nog al
tijd een beetje eng om Lofty Adams
van de Arbeiderspartij te horen zeg
gen: 'Zwart bewustzijn is een bewe
ging van genade en liefde, een macht
van de ziel. Ik put mijn kracht uit
dat bewustzijn'.Maar voor de jon
geren, vooral de studenten, is deze
taal eten en drinken.
Een kabinet dat de kleurlingenleiders
domweg voor het hoofd blijft stoten
behoedt hen er tegelijk voor om 'un-
cle Toms' te worden, dat wil zeggen,
meelopers, die terwille van hun eigen
positie het lijdende volk waarvan zij
deel uitmaken vergeten. Maar dat de
keuze voor zwart nog geenszins alge
meen is en bij tegenstanders van de
Arbeiderspartij nog minachting op
roept, blijkt uit de opmerking van een
hunner, die sprak van 'de Arbeiders en
hun Zulu-hoofdman.' Daarmee werd
gezinspeeld op de bewondering in de
Arbeiderspartij voor Buthelezi. In het
dagblad 'Die Burger' waarschuwde
een blanke lezer alle kleurlingen die
voortaan zwart willen worden ge
noemd: 'Sloof u maar uit voor uw
held Buthelezi. Als hij eenmaal op de
troon van Dingaan zit zult u tever
geefs om een open gesprek vragen.'
Zulke waarschuwingen bewijzen hoe
slecht vele blanken zich in de grieven
van de kleurlingen verdiepen en be
vorderen alleen maar het proces dat
gaande is, namelijk dat de kleurlingen-
intelligentia onder aanmoediging
van de Arbeiderspartij bezig is de mo
tor te worden van 'Black poweri in
Zuid-Afrika.
FERRY
VERSTEEG
IN LATIJNS
AMERIKA
stuursleden van de Indiër-raad. Deze
drie doorgaans uiterst meegaande lie
den pakten op dit congres fors uit te
gen het beleid van Pretoria en kregen
ter beloning ook nog toegezongen:
'fcr they are jolly good fellows.' Het
uitnodigen van niet-blanke sprekers
was een idee waarop zelfs de blanke
oppositie nooit eerder was gekomen.
Minister van Binnenlandse Zaken
C(onnie) P. Mulder liet vast weten
dat hij het een belachelijke vertoning
had gevonden: 'Ik sta verbaasd van
Swartz. Hij is een leider geworden na
dat hij door de regering benoemd
werd. De Verenigde Partij heeft hem
eerst bespottelijk gemaakt en nu haalt
zij hem ineens als een groot kleurlin-
genleider binnen.
Kleurlingenraad
Deze opmerking, bedoeld voor de blan
ke oppositie, veroorzaakte onmiddel
lijk een crisis in de Kleurlingenraad.
Een paar weken nadat de zittingsperi
ode van dit voor dovemansoren advi
serende orgaan met veel poespas was
geopend is deze nu ontijdig afgebro
ken. Minister Mulder had namelijk de
Kleurlingenraad hautain laten weten
dat hij zeker tot 11 september geen
gelegenheid zou hebben voor een na
der gesprek, waarin een afvaardiging
van de raad hem opheldering wilde
vragen over zijn opmerkingen. De ge
moederen in de raad waren al geladen
omdat de leider van de Arbeiderspar
tij, Sonny Leon, geen visum had ge
kregen voor een buitenlandse reis.
Volgens nationalistische kranten was
dat omdat hij op een vorige reis nog
wel in Amerika op een economische
boycot tegen Zuid-Afrika had aange
drongen en zó bont had zelfs Gatsa
Buthelezi het nog nooit gemaakt. De
Arbeiderspartij zou de grootste fractie
in de Kleurlingenraad zijn geweest,
ware het niet dat de regering er na
de verkiezingen in 1969 ijlings een
aantal (verslagen) kandidaten tegeno
ver gezet had door ze te benoemen.
Anders was de hele Kleurlingenraad
al veel eerder leeggelopen want de
Arbeiderspartij heeft van het begin af
het standpunt ingenomen dat deze
raad een fopspeen is die zo spoedig
mogelijk moet worden weggegooid.
Daarvoor' kreeg zij echter niet de
steun van de andere fracties (vooral
van de Federale partij) die bang zijn
dat de kleurlingen zich helemaal niet
meer hoorbaar kunnen maken als zij
dit podium niet meer hebben. Minis
ter Mulders opmerking heeft nu ook
de loyale fracties zodanig bezeerd dat
ook zij na afdoening van een paar lo
pende zaken niet meer bijeen willen
'Kom, laten we eer
lijk zijn. Er zijn veel
woonwijkenzoals
district 6 die ont
ruimd moesten
worden. Duizenden
en duizenden van
ons hebben daar
tussen de blanken in
geivoond en nooit gaf
dit problemen. Maar
nu wordt er ont
eigend. Onze eigen
dommen worden van
ons afgepakt en aan
blanken gegeven
waaronder immi
granten die als roof
vogels zijn neerge
streken.
Van sommige van
onze kerken zijn
pakhuizen en dans
zalen gemaakt
nog onlangs moest ik
met tranen in de
og°v aanzien dat er
gedanst werd in de
kerk waarin al mijn
voorgeslachten aan
beden hebben voor
dat zij uit de moe
derkerk gezet
werden.'
Uit een brief van een
kleurling aan
Die Burger
Voor de blanken in Zuid-Afrika die zicli bedreigd voelen door de
boze buitenwereld' de oprukkende Chinese ingenieurs aan de Tan-
zam-spoorweg en liet gerommel in de Portugese koloniën in bet
noorden, lijkt er een eenvoudige oplossing te bestaan. Iedere advo
caat in kwaje zaken zou ben adviseren om de kleurlingen in de arm
te nemen» liun onmiddellijke familie van oudsher die hun dierbare
Afrikaner taal nog eerder sprak dan zijzelf en die eenmaal op
geklommen tot bun eigen bevoorrechte status evenveel als zij te
verliezen zou liebben. Wat kan men zicli voor zijn veiligheid meer
wensen als een paar miljoen bondgenoten?
Dat is dan ook precies waar Vorsters
voormalige minister Theo Gerdener
op uit is. Deze 'verligte' bewindsman
die een jaar geleden de regering ver
liet om op eigen gelegenheid te gaan
zoeken naar wegen tot verbetering
van de rassenverhoudingen in de re
publiek, heeft inmiddels besloten om
volgend jaar met een eigen partij aan
de verkiezingen deel te nemen. Hij
Theo Gerdener
wil het huidige 'vierstromen'-beleid
(blank-kleutling-Aziaten-Afrikanen)
vervangen door een 'tweestromen'-
beleid, namelijk de kleurlingen
en de Aziaten doen integreren in de
blanke groep en de Afrikanen zo
spoedig mogelijk onafhankelijkheid
geven in hun thuislanden. Zijn voor
stellen voor de positie der stedelijke
zwarten heeft hij nog niet geopen
baard.
Het is opmerkelijk zo weinig tegen
kanting als Gerdener ondervindt. Op
een congres van zijn 'Aksie Suid- en
Suider Afrika' kwam ook generaal
Hiemstra spreken (tot voor kort de
hoogste veiligheidschef van de repu
bliek) die de blanken verweet voor
hun veiligheid stomweg op de 'weer-
mag' te vertrouwen inplaats van ra
zendsnel te gaan werken aan een ver
betering van de rassenverhoudingen.
Dat er iets begint door te breken bij
de Afrikaners is duidelijk, maar nie
mand gelooft dat dat bij de verkiezin
gen van volgend jaar al veel verschil
zal maken.
Jonge Turken
In> liet zicht van die verkiezingen is
de Verenigde Partij het politiek
milieu van de Engelssprekende blan
ken bezig met pogingen om weer
een echte oppositie te worden. Zij
heeft de laatste tien jaar zo weinig
meer betekend, dat Vorster pas nog de
vernieuwingspogingen in de VP af
deed met de woorden: 'je moet een
dood paard niet slaan.' Maar die ver
nieuwingspogingen geleid door wat
men noemt de 'jonge Turken', hebben
in Johannesburg al een daverend
eensgezind congres opgeleverd waarin
op een radicale koersverandering werd
aangedrongen. De partij zou daarbij
zelf het voorbeeld moeten geven
bijvoorbeeld door over alle kwesties
die andere bevolkingsgroepen aangaan
die groepen te consulteren en hun
stem te beschouwen als die van partij
leden. Het Transvaals congres van de
Verenigde Partij verschafte een podi
um voor drie prominente niet-blan-
ken: Tom Swartz, voorzitter van het
uitvoerend bureau van de Kleurlin
genraad, Hudson Ntwantswisi, minis
ter van het thuisland, Gazankulu en
J. N. Reddy een der dagelijkse be-
Cliileense strijdkrachten, die lange tijd golden als een bolwerk
stabiliteit en politieke geheelonthouding, zijn de afgelopen lijd
prooi aan ernstige verwarring,
jaar november lieten ze zich door president Allende in de re-
lialen om stakingsacties van de oppositie te breken en de
liging van een burgeroorlog af te wenden. Na de verkiezingen van
ilopen maart trokken ze zich weer terug in hun kazernes. Eind
volgde een mislukte poging van een rechts tankregiment om
ïnde af te zetten en enkele weken later werd een staategreeppo-
van linkse marinemensen verijdeld.
gin augustus haalde Allende de mi-
óre chefs opnieuw in de regering
i de toenemende gewelddadigheden
het land te beteugelen. Maar eind
ustus had de ontevredenheid in de
jdkrachten over de deelname van
militaire chefs, aan de regering
i onrustbarende omvang aangeno-
dat de belangrijkste chefs
t name Allende's vriend en leger-
ef Carlos Prats weer aftraden en
rden vervangen door lagere offdoie-
i. Thans worden de politieke dis-
sies in de kazernes nog met een
ingstigende felheid gevoerd en zou
i toenemend aantal officieren in
tomen met het denkbeeld van een
welddadige verwijdering van Allen-
perette
in Europa nog te vaak gekoesterde
ndaard-ddeeën over 'operette-activi-
ten* van de Latijnsamerikaanse mi-
óren, die op simpele wijze eigen
hities uitleven zonder zich veel van
burgermaatschappij aan te trekken,
lien door deze gebeurtenissen kun-
i worden versterkt. Nu kon men
26 ideeën enkele decennia geleden in
1 aantal Latijnsamerikaanse landen
i? wel een zeker waarheidsgehalte
[■schrijven.
^*ar in de meeste landen op het La-
KHtontinent is dat zeker niet meer
'gelijk en in een politiek hoog ont
beeld land als Chili hebben de mi-
Wen zich zelfs zelden of nooit als
wette-helden gedragen. De Chileen-
militairen tonen enkele korte
episodes daargelaten al meer dan
een eeuw een grote eerbied voor de
grondwet en onderwerpen zich zonder
overmatige moeilijkheden aan het
burgerlijke gezag.
Wat zeker niet wil zeggen, dat Chili's
militaire macht volstrekt geïsoleerd
van de maatschappij opereerde en als
potentiële arbiter in nationale kwesties
nooit een indirecte politieke rol speel
de. In de vorige eeuw, toen de meeste
Chileense officieren afkomstig waren
uit de oligarchische toplaag fungeer
den de strijdkrachten als ordebewa
kers van deze oligarchie. Maar toen in
het begin van deze eeuw de Chileense
middenklasse haar opmars naar de
macht begon en het militaire kader in
toenemende mate uit deze regionen
werd igerecruteerd, toonde de Chileen
se militairen hun gevoeligheid voor
het maatschappelijke gebeuren
Vergelijkbaar
Nadat de middenklasse in 1924 haar
eerste vertegenwoordiger, president
Arturo Alessandri, aan de macht had
gebracht, verzeilde deze al snel in
problemen, die in veel opzichten ver
gelijkbaar zijn met de moeilijkheden,
waarmee Allende nu kampt. Ook Ales
sandri (vader van de latere conserva
tieve president) was een hervormings
gezinde leider, die werd geconfron
teerd met een vijandig parlement, dat
door conservatieven werd gedomi
neerd.
Toen dit parlement zijn hervormings
programma dreigde te torpederen en
bovendien tot bevriezing van de mili
De chaos in Chili's openbare le
ven is zo groot geworden dat Al
lende steeds minder kan rekenen
op de militairen. Rechtse beto
gers brengen een jonge aanhan
ger van Allende op in Santiago.
leense strijdkrachten en die van de
VS. Nog steeds worden de Chileense
strijdkrachten 80.000 man goed ge
oefende en uitgeruste militairen
voornamelijk doof Washington be
voorraad en ontvangen Chileense offi
cieren onderricht op Amerikaanse mi
litaire academies en op de amti-guer-
rilla-school in de door de Amerikanen
bezette Panaima-kanaalzone.
President Allende streefde er ook
naar van de militairen 'mensen in
uniformen' te maken en hen veel
meer te betrekken bij de 'opbouw van
de natie', wat lang niet slecht is ge
zien in een land, dat honderd
jaar geleden voor 't laatst oorlog voer
de en nauwelijks van buitenaf wordt
bedreigd. Zo werden officieren als 'in
terventoren' aan het hoofd van mij
nen en belangrijke genationaliseerde
ondernemingen geplaatst, die van be
lang zijn voor de bevoorrading van de
strijdkrachten. Ook werden de militai
ren ingeschakeld bij rampenhulp en
nemen militairen deel aan alfabetisatie-
campagnes op het platteland en leiden
zij traktorchauffeurs op voor de agrari
sche hervormingscentra.
Allende slaagde er op deze wijze in
de militairen tot op zekere hoogte aan
zijn hervormingsprogramma te bin
den. Maar deze loyaliteit bleef voor
waardelijk. Allende diende de be
staande wetten zonder meer te respec
teren. En bij een agressieve opkomst
van de lagere klasse en bij een over
lopen van de middenklasse naar het
oppositionele kamp zouden de strijd
krachten als typische vertegenwoordi
gers van de middensectoren deze om
mezwaai waarschijnlijk volgen.
Strijd
De toenemende strijd van de afgelo
pen tijd tussen het rijke en het arme
Chili en de daaruit voortvloeiende
crises op vele terreinen lieten de
strijdkrachten daarom niet onberoerd.
De onrust onder de militairen werd
nog aangewakkeerd door de acties, die
zowel uiterst links, als ultra rechts in
de kazernes voerden. Zo ontketenden
de Beweging voor Revolutionair
Links (MIR) en het radicaalste deel
van de Socialistische Partij een be-
wustmakingscampagne an de strijd
krachten onder liet motto 'Het geüni
formeerde volk is net zo goed uitge
buit.'
Tegelijk werd de soldaten op het hart
gedrukt eventuele tegen de Unidad
Popular gerichte bevelen van officie
ren te negeren. Deze linkse activisten
wijzen er bovendien op, dat een echte
revolutie niet kan worden doorge
voerd, zolang volgens de woorden
van Mao 'de partij het geweer niet
beheerst'Zolang dus de volksregering-
Allende de strijdkrachten niet heeft
omgevormd tot een haar ondergeschikt
volksleger.
De Chileense rechterzijde liet zich
evenmin onbetuigd, want al bleek bij
de mislukte staatsgreep van 29 juni,
die op touw was gezet door de fascis
tische organisatie Vaderland en Vrij
heid. Allende's tegenstanders hebben
voortdurend geprobeerd de militairen
tot een staatsgreep aan te zetten. En
zij beschikken daarbij over goede
kaarten, die zij zichzelf voor een be
langrijk deel in handen hebben ge
speeld: de economische crisis, de ver
lammende stakingen en de dreigende
burgerioorlog.
Troef
Maar de belangrijkste troef van rechts
bij de beïnvloeding van de militairen
vormde de afgelopen maanden onge
twijfeld de snelle groei van de auto
nome arbeidersorganisaties, zoals Cor-
dones Industriales en Commandos
Coramunales, die er naar streven het
zwaartepunt van de macht in Chili
definitief naar de lagere klasse te ver
plaatsen. Daarmee werd een zeer ge
voelige snaar geraakt bij de midden
klasse-militairen.
De oppositie beschuldigde deze nieu
we volksorganisaties er bovendien van
gewapende milities te vormen om de
geregelde strijdkrachten te vernieti
gen. Wat een hoogst ernstige zaak is,
want in het verleden vonden talrijke
staatsgrepen in Latijns Amerika hun
oorzaak in dergelijke geruchten. Ze
werden fel ontkend door de regering,
die de oppositie er van beschuldigde
het overheidsgezag doelbewust te on
dermijnen en een panieksfeer te kwe
ken, waarin een rechtse militaire re
actie mogelijk wordt. Toch reageer
de 't leger veelal vergeefs met hard
handige zoekacties in arbeidsbolwer-
ken.
Natuurlijk zijn er wapens in arbei
derskring* te vinden. Maar het is in
Chili een publiek geheim, dat het zo
veel kapitaalkrachtiger rechtse kamp
er nog aanzienlijk meer bezit. Daarom
is het veelzeggend en voor Allende
en zijn volgelingen beangstigend
dat de militaire speuracties naar wa
pens vooral in fabrieken en vakbonds
bureaus werden uitgevoerd.
De verwarring in militaire kring be
reikte eind vorige maand een gevaar
lijk hoogtepunt. Onder druk van de
politieke stakingen en steeds feller
wordende oppositie besloot Allende
de chefs van de drie strijdkrachton
derdelen en de commandant van de
para-militaire politie in zijn kabinet
op te nemen. Omdat zelfs de christen
democratische oppositie deze manoeu
vre van Allende met voorzichtige in
stemming begroette, werd aangeno
men, dat de militaire ministers voor
een drastische beleidsombuiging in de
richting van het centrum zouden zor
gen, niet in de laatste plaats om de
onrust dn de strijdkrachten over het
verloop van de Chileense revolutie te
onderdrukken.
Verzwakt
Maar al snel bleek, hoezeer Allende's
greep op de strijdkrachten verzwakt is
en een groeuend deel van het offi
cierscorps openlijk voor de oppositie
kiest. Want de afkeer over het minis
terschap van de militaire chefs nam
in de strijdkrachten zulke vormen
aan, dat Allende de belangrijke leger-
chef, generaal Prats, en diens collega
van de luchtmacht, moest vervangen
door lagere officieren.
De christen-demomcraten buiten deze
ernstige tegenvaller voor Allende uit
met de fijngevoeligheid van een
bulldozer. Zij steken nu de rechtse
Nationale Partij op het terrein van de
anti-Allende-agitatie naar de kroon,
lijken alleen nog maar genoegen te
nemen met een volledige kapitulatie
van de Unddad Popular en dreven er
in het parlement een resolutie door,
waarin de regering praktisch ongrond
wettig werd verklaard en de militai
ren op nauwelijks verkapte wijze wer
den uitgenodigd gewapenderhand in
te grijpen.
Daar komt nog bij, dat Allende ook
in eigen huis met problemen kampt.
Zo steunen alleen de communisten en
de radicalen zijn besluit, militairen in
de regering op te nemen en de revo
lutie belangrijk te temperen, zonder
voorbehoud. Allende's eigen socialis
ten. die bij de installatie van het
nieuwste kabinet zelfs verstek lieten
gaan. morren. En de Beweging van
Revolutionair Links (MIR) overweegt
zelfs ondergronds te gaan 'om de re
volutionaire authenticiteit veilig te
stellen.'
Meedogenloos
Intussen duurt de meedogenloze uit
puttingsslag tussen het rijke en het
arme Chili voort met alle desastreuze
gevolgen van dien. In de strijdkrach
ten blijft het op gevaarlijke wijze gis
ten, terwijl de vakcentrale CUT de ar
beiders heeft opgedragen fabrieken en
kantoren dag en nacht te bewaken on
der het motto 'Houd de staatstreep te
gen.
Dit was het derde artikel uit een se
rie van vier. Volgende week: Frank
rijk en Italië Chili's in de dop?
taire lonen besloot, greep het leger
in. Een groep nijdige officieren para
deerde opzichtig door de parlements
gebouwen en hun wapengekletter had
blijkbaar een grote overtuigings
kracht, want binnen enkele uren
kreeg Alessandri zijn zin. Deze opval
lende actie markeerde het begin van
één van die zeldzame intermezzo's in
de Chileense geschiedenis, waarin de
militairen zich geregeld en onge
vraagd op het politieke strijdros he-
sen.
Maar sinds 1932 werd de traditionele
politieke geheelonthouding weer regel
in de Chileense kazernes. De midden
klasse, die afwisseldnd met rechts en
links samenwerkte, had zich definitief
op het politieke toneel gevestigd, in
het algemeen tot tevredenheid van de
middenklasse-militairen, die dezelfde
verwachtingen en aspiraties koester
den als bankklerkeii, onderwijzers en
ambtenaren.
Deze situatie dreigde in 1970 te wor
den verstoord door de komst van de
socialist Salvador Allende, die een
zeer aanzienlijk deel van zijn aanhang
zoekt en vindt in de lagere klasse.
Het historische feit, dat gegeregelde
