"farce Majeure:
altijd tolerant blijven
Beelden van Willem
Reijers in Alkmaar
Minder bankovervallen,
maar de buit is groter
;ker 100 doden door geweld tenminste 250 roofovervallen
Nieuwe aanduiding
op consumptiemelk
Ds. Wiersma tegen
handtekeningenactie
Andere procedure
voor eerstejaars
Beperking arbeid
voor jeugdigen
T3fïïiW/KWARTET ZATERDAG 30 DECEMBER 1972
BINNENLAND T9/K9
ir het plegen van een geweldsmis-
f (van een moord tot een fikse
ïtpartij) zijn dit jaar bijna vijf-
derd mensen aangehouden, onder
150 niet-Nederlanders. De Haagse
tie heeft uitgerekend dat van de
le criminaliteit in Den Haag bijna
derde deel voor rekening van
geren onder de achttien komt. En
rmee is dan een algemene lijn
[gegeven: de criminaliteit onder de
gd stijgt sneller dan die onder de
olking in haar geheel.
:1 stof deed opwaaien de dood van
32-jarige winkelier J. M. van den
ch uit Schiedam (doodgeschoten
wijl de politie vlakbij was). Verder
en velen zich herinneren de dood
een vijf- en zeven-jarig meisje in
esland (die vermoord werden door
veertienjarige jongen), de dood
de negenjarige Hans van Soest
Utrecht, die van de vierjarige
iny Krijgsman uit Delft cn van de
tienjarige Lily Tooten uit Hilva-
'ieek.
jgicord
De politie had weer de handen vol in het afgelopen jaar: hier is zij bezig met onderzoek in de buurt van Ravenstein,
na een aanslag (in februari) op installaties van de Gasunie.
se bende op z'n geweten bleek te
hebben (samen 2,5 miljoen, maar een
deel daarvan was al gepleegd voordat
1972 begon) en talloze andere inbra
ken. Vooral voor de juweliers is 1972
een triest recordjaar: hun handels
waar blijkt het meest begeerde object
geweest te zijn voor de misdaad. Tus
sen 1 januari en 28 december werden
61 inbraken en overvallen gepleegd
op juweliers (in '71 was dat 49). De
totale buit bedroeg ruim drie miljoen,
tegen 2.172.000 in het vorige jaar. Bij
de 61 overvallen op juweliers waren
bijna 95 man betrokken, van wie er
dertig ingerekend konden worden.
vijfhonderd personen gepakt (van wie
dertig niet-Nederlanders).
Een voor ons land ongewone vorm
van criminaliteit werd gevormd door
de bomaanslagen en bombrieven. Van
de vele bommeldingen die de politie
bereikten waren de meeste 'nep.' In
oktober werden in de bagage van een
Algerijnse diplomaat 21 niet-geadres-
seerde bombrieven gevonden. Een
Nood greep naar het middel van de
bompakketten uit minnenijd: hij wil
de een zeeman doden die hem bij een
vrouw 'in de weg zat'. Toen het
pakket in het Rotterdamse postkan
toor ontplofte werden daar twee man
nen gewond.
Tenslotte: tot de week voor kerst
trad de Nederlandse politie en
douane 127 maal met succes op
tegen handelaars of smokkelaars
van verdovende middelen. Ruim
driehonderd mensen werden aan
gehouden, van wie 160 niet-Neder
landers. Het meeste succes in
deze strijd werd geboekt in Am
sterdam en op Schiphol.
Jeugdige
ir de overvallen zei de Bredase
icier van justitie mr J. Huygen al
eg in 1972 dat die dit jaar een
ord zouden bereiken en hij
eft gelijk gekregen. Beziet men de
rvanjstvan geroofde bedragen dan val-
op: de overval op een juwelier in
est (buit een half miljoen aan sie-
en), die op de ABN aan de Van
irlestraat in Amsterdam (115.000
Iden), op een juwelier in de Leid-
traat te Amsterdam (een ton) op
Ned. Middenstandsbank aan de A.
Ernststraat in Amsterdam (153.000
Iden) op de Ned. Middenstandsbank
Den Haag (120.000 gulden, achter-
ald) op een juwelierszaak in Heer-
(143.000 gulden), op een geldtran-
irt in Rotterdam (500.000 gulden)
tenslotte het miljoen dat de Bra-
ntse kruidendokter en zijn broer
irte tijd rijker maakte. Er werden
jaar ongeveer tweehonderd men-
gepakt verdacht van roverij,
iele sensationele inbraken die dit
gepleegd werden: die op een
ihandel in Amsterdam (voor twee
i buit), de 29 autodiefstallen en
iraken waarvoor zeven Hagenaars
ngehouden worden (samen een
i), ee brandkastkraken die een in
lastricht opgerolde bende pleegde
amen anderhalfmiljoen), de auto-
ïfstallen die een in Rotterdam opge-
de internationale bende pleegde
rie miljoen), de antiekdiefstallen
een Haagse barkeeper pleegde
uim een halfmiljoen) de 59 inbra-
n die een vijf man sterke Haarlem
bende pleegde (samen 31C.000 gul-
in), en inbraken die een Schaesberg-
Opvallend groot was dit jaar het aan
tal jeugdige inbrekers dat tegen de
lamp liep: in Leiden werden 25 jonge
ren gepakt voor 125 misdrijven die
hun 180.000 gulden opleverden, zeven
jonge Arnhemmers werden gegrepen
voor inbraken met een buit van
10.000 gulden. Eenzelfde aantal in
Den Bosch voor dertig inbraken, die
hun tienduizenden guldens rijker
maakte. In Tilburg pleegden twee jon
gens vijftien inbraken waarbij zij
voor 60.000 gulden schade aanrichtten
('niet om de buit, maar om ons uit te
leven', zeiden zij), In Dordrecht be
roofde een jeugdbende late wande
laars (een van de leden kwam voor de
vijftigste keer in aanraking met de
politie), in deze stad zei een achttien
jarige inbreker tot de rechter: 'U
bereikt alleen maar. dat wij na het
uitzitten van onze straf op dezelfde
voet verder gaan.' (de jongeman had
voor tienduizenden gestolen)
In Den Helder zette een vrouw een
kettingbrievenactie op, die haar
218.000 gulden in het laatje bracht.
Een andere uitschieter van het 'gilde'
was de onbekende inbreker die de
voorzitter van de Nijkerkse voetbal
vereniging Sparta een brief stuurde
met zestig gulden en de aantekening:
'Vergoeding schade in de nacht van 1
op 2 april'. Hij had toen ingebroken
in de kantine.
Telt men de buit die verkregen werd
bij inbraken boven de halve ton bij
elkaar, dan krijgt men het respectabe
le bedrag van rond 34 miljoen gulden.
Voor deze grotere delicten werden
Van een verslaggever
AMSTERDAM Voor het eerst
sinds jaren is het aantal overvallen
op geldinstituten (zoals banken,
post- en grenswisselkantoren) en
geldtransporten dit jaar kleiner ge
worden. Van 1 januari tot 28 de
cember werden 108 van deze over
vallen gepleegd tegen 117 in 1971.
Daartegenover staat dat de buit
belangrijk toegenomen is: vorig
jaar 1.322.220 gulden, dit jaar
3.350.000 gulden.
Verreweg de meeste overvallen
zijn dit jaar gepleegd op postkan
toren (27). Verder waren er bero
vingen van de Amrobank (veertien
maal), spaarbank (acht) Algemene
Bank Nederland en Boerenleen
bank (ieder zeven) Raiffeisenbank
(zes), Nederlandse Middenstands
bank (vijf) en een maal kregen
'bezoek' een grenswisselkantoor, de
Nederlandse Credietbank, De Bank
van Lanschot en de bank Van
Vlaer en Kol.
De geldtransporten (het georgani
seerde geldvervoer)' had het in
1972 zwaar te verduren. Liefst 29
maal werden hierop overvallen ge
pleegd (in 1971 was dat 22 maal).
Verspreid over het hele jaar geeft
het derde kwartaal de meeste over
vallen te zien, namelijk 37. Daarna
volgen het vierde (28), het eerste
(27) en het tweede (15). In de
laatste drie maanden was de buit
verreweg het grootst, (ongeveer
twee miljoen).
Het percentage opgeloste overval
len is de laatste jaren flink ge
daald. Werd in '67 nog 87,5 pro
cent van alle bankovervallen tot
klaarheid gebracht, over 1972 zal
dit percentage rond de 45 procent
schommelen. Toch laten de banken
en de P.T.T. vrijwel geen middel
onbenut om het 'opkomende gang-
sterdom' te bestrijden. 'Achter de
schermen doen we er van alles
aan. We volgen nauwgezet de ont
wikkeling en we hebben ook regel
matig contact met collega's in het
buitenland', aldus een woordvoer
der van de P.T.T.
In het afgelopen jaar bestelden de
ABN, de Amro-bank en de Neder
landse Middenstandsbank tezamen
voor ruim vier miljoen gulden ko
gelvrij veiligheidsglas voor hun
kantoren. Er wordt naar gestreefd
eind 1973 alle bank- en postkanto
ren met kogelvrij glas of kogel
vrije balies beveiligd te hebben
tegen roofovervallen, aldus de
woordvoerder van de algemene
commissie beveiliging Banken en
PTT.
U bent in dc kritieken dikwijls
vergeleken met Hadimassa van de Va-
ra. Hoe vond u dat programma?
Pola: Geweldig goed. Die vergelijking
lag misschien een beetje voor de
hand, omdat zij op dezelfde avond
uitzonden als wij. Verder werkten zij
ook veel met de actualiteit. Maar zij
hadden natuurlijk een voorsprong. In
de eerste plaats hoefden ze maar eens
in de maand een programma te leve
ren. En verder werkten zij veel met
beroepsacteurs.
Als ik nou zeg: Geacht Forum,
wat vindt u van Barend Servet?
Pola: Wat vindt u er zélf van?
Ik heb er alleen over gelezen,
maar het programma niet gezien.
Pola: Ik ook. Maar kijk, ik vind het
allerminst erg als bepaalde zaken als
met-zondig worden gcpi csenteerd,
maar ik vind het wel prettig om zelf
bepaalde dingen als zonde te blijven
zien. Hoewel, het woord 'zonde' is in
dit verband natuurlijk idioot zwaar
belast in Nederland. Ik heb het eigen
lijk over het taboe. Ik vind het dus
uitstekend als taboes worden doorbro
ken, maar het moet niet zo ver gaan
dat ik moet zeggen: nou vind ik er
ook niets meer aan.
We kunnen Farce Majeure wel
zien als een vorm van cabaret Welke
cabaretiers bewondert u het meest?
Pola: Neerlands Hoop met onder meer
Freek de Jong, En Wim Kan. Begrijp
me goed, ik vind Toon Hermans ook
geweldig, maar dat is een geheel an
der genre. Een genre dat te veel van
onze werkwijze afligt.
IAARTJE VOL GEWELD
een verslaggever
(STERDAM Zeker honderd
'ftfcsen zijn in het afgelopen jaar
ir geweldmisdrijven om het le-
gekomen. Er zijn dit jaar
er 250 roofovervallen ge-
ïgd waarbij voor zeker vijf mil-
q gulden buitgemaakt werd en
aantal inbraken waarbij vijf-
agl luizend gulden of méér buitge-
akt werd bedroeg zeker vijfen-
hman-fentig.
dat bleek aan te slaan. Zo staan we
open voor elke nieuwe vondst.
Werken jullie met tekstschrijvers?
Pola: Nooit. Ideeën, teksten, het is
allemaal van onszelf, maar het eist
natuurlijk ontzettend veel van je cre
ativiteit. Vergeet niet dat wij elke
veertien dagen een programma moe
ten brengen. Dat zet je onder een
geweldige druk, temeer daar je tegen
de klok werkt. Maar die tijdnood
bevordert wel de creativiteit.
loor C. G. van Zweden
AARDEN Farce Majeure heeft vanavond de 99ste aflevering,
at wordt gevierd omdat we nu toch eenmaal in de feestdagen zitten,
i de filmstudio van Ago-film te Naarden ontmoet ik het team:
lexander Pola (58), Fred Benavente (46), Jan Fillekers (33) en
'enk van der Horst (33). Ted de Braak (37) had elders besognes,
'enk van der Horst zegt: Laat Alexander Pola maar het woord doen.
"j zal wel zeggen wat ik gezegd zou hebben als ik er geweest was.
•aarna blijf ik met Pola achter.
ze ten onrechte heilig verklaard.
Maar, alsje bedenkt dat veel mensen
in die heilige huisjes wonen is het
onaardig om er zo hard tegen aan te
schoppen dat al die mensen dakloos
raken. Daar zien we de grap niet van
in. Daarom werken we toch met een
zekere tolerante instelling. Elke me
daille heeft immers een keerzijde, hoe
dun die medaille ook is.
iest recordjaar
ior juweliers
lexander Pola: Farce Majeure is kol-
eriek begonnen. Maar gaandeweg
«amen we er achter dat niets zo
'lderiek is als de actualiteit. Je kunt
ggen dat het een luchtig signaleren
van loodzware toestanden,
j- Maar er zit dikwijls peper genoeg
1 uw programma's om kijkers kop-
touw te maken. Levert Farce Majeu-
voor de NCRV niet een heleboel
Bedankjes op?
Jexander Pola: Nee, ik geloof niet
't het de NCRV uitzonderingen
torgelaten bedankjes kost. We blij
ft speels, cn dat komt blijkbaar
fer. We gaan ook heel zorgvuldig te
er* en heben kritiek op eikaars
erk- Dat voorkomt een heleboel
'oeilijkheden. Als we als solist te-
ftk moeten gaan, zou het vast wel
jfts te bitter en te snijdend worden.
r81 vind je dan ook in de journalis-
'fk. Maar wij kritiseren elkaar en
®uaen zo de zaak in evenwicht Er
®en ook weinig brieven op onze
tgramma's binnen. Ja, er is natuur-
irirT eens iemand die aan de bel
kt omdat hem of haar iets in het
verkeerde keelgat is geschoten, vooral
als b.v. het Gezag is geraakt, maar
over het geheel valt het erg mee.
Wij zitten ook in een veel gunstiger
positie dan jullie bij de krant. De
meeste mensen lezen maar één krant,
en daar zijn ze vrij precies mee. Maar
diezelfde mensen kijken naar pro
gramma's van wel vijf of zes omroep
verenigingen. Als er dingen zijn die
ze niet bevallen kunnen ze uitwijken.
Het komt dus nooit zo hard aan.
Zijn er onderwerpen die voor u
taboe zijn? Bijvoorbeeld godsdienst
sex, dood?
Pola: Als wij bepaalde onderwerpen
vermijden doen we dat niet op grond
van taboe-regels, maar omdat we vin
den dat ze niet belangrijk zijn of
omdat er al genoeg aan wordt gedaan.
We kunnen natuurlijk de overdreven
sex parodiëren door allemaal naakt in
een programa te gaan rondlopen,
maar dat zou niet de uitwerking heb
ben die we bedoelen.
Maar we zien er niet tegen op heilige
huisjes te schoppen. Als heilige huis
jes niet tegen een trap kunnen, zijn
Wat was uw meest aanstootgeven
de programma?
Pola: Dat zou ik echt niet weten.
Er gebeuren uitsluitend dwaze
dingen. Er gaat ieder ogenblik iets
mis Bij onze uitzending van vana
vond hbben we bijvoorbeeld Simon
van Collem gevraagd, maar die man
wist helemaal niet wat hem boven het
hoofd hing. Hij wist niet dat hij een
slagroomtaart in zijn gezicht zou krij
gen, dat hij met zijn eigen broek in
een schotel met oliebollen terecht zou
komen of dat hij met mij achter op
een paard zou rijden.
En er zijn wel eens ongelukjes ge
beurd ook. Bij opnamen met de zes
daagse heb ik mijn sleutelbeen gebro
ken, maar desondanks is er gelachen.
Ja, het is moeilijk om mallotige situa
ties zomaar even op te spuien. Je
moet helemaal in de situatie zitten
om het idiote te ervaren. Een bekend
voorbeeld was onze opname in het
safari-park te Arnhem. We hebben
toen gewerkt met de 'Finse groep'.
Dc Finse groep?
Pola: Ja, dat .s de groep leeuwen die
taartresten uit ziin gezicht. Alexander Pola (midden) en Ted de Braak
Simon van Collem (links) wrijft
kijken bulderend toe.
kort tevoren een Fin uit zijn auto
had geklauwd. Die beesten werden
met de voederauto weggelokt, waarna
wij gelegenheid kregen in een boom
te klimmen, maar dat moest wel erg
snel gebeuren. En ik herinner me dat
de cameraman omstandig werd ge
waarschuwd met zijn camera niet te
ver boven het dak van de auto uit te
komen, maar het dak van die auto
was toch maar nauwelijks lager dan
de tak waarop ik zat. En wij maar
lachen als een andermans tak kraakte.
Totdat je eigen tak natuurlijk kraak
te.
Ze hebben toen vakkundig een beetje
gehakt aan de stammen gesmeerd om
die leeuwen likkebaardend omhoog te
laten reiken, maar dat lukte niet zo
best. Maar ja, er liepen nog genoeg
leeuwen rond om te kunnen filmen.
Ja, goed, en verder springt er wel
eens iemand in een sloot, als hij er
overheen moet. Er is altijd wel wat.
En we lachen ook veel om dingen die
nooit uitgezonden worden omdat we
ze niet geschikt vinden.
Wat kost een programma?
Pola: Geen flauw idee. Ik weet alleen
wat ik kost, maar dat vertel ik niet.
U werkt met muziek van Harry
Bannink. Daar is zeker wel veel sa
menspel voor nodig?
Pola: Bannink weet dat we geen van
allen zingen kunnen, maar hij weet
de melodietjes toch altijd weer zó te
toonzetten dat wij ze kunnen brengen
alsof ze professionel klinken. Tijd
voor overleg is er nauwelijks. We
brengen de tekst van de liedjes
(meestal van Jan Fillekers of van mij
- hoewel we er natuurlijk allemaal
aan schaven) twee dagen tevoren naar
Bannink. Hoe hij het voor elkaar
krijgt weet ik niet, maar ze komen er
altijd.
Gaat u met dit programma door
in dezelfde stijl?
Pola: Eigenlijk hebben we geen be
paalde stijl of formule. Die formule
groeit onder onze handen en is ook
voortdurend aan verandering onderhe
vig. Maar dat merk je niet zo erg,
zoals je ook niet merkt dat je vrouw
er elke dag een dagje ouder uitziet.
(Totdat er natuurlijk iemand binnen
komt die haar in tien jaar niet heeft
gezien). Maar onze formuleis dus
kneedbaar. We veranderen met de
dag. Ik geloof dat de kar in ons
achttiende programma opdook. Nou.
blijkt uit berekeningen die de
actie van het ANP gemaakt heeft
die net vóór de kerstdagen zijn
Kloten.
I de geweldsmisdrijven betreft: tot
ff de week voor kerst vonden onge-
r zeventig mannen en dertig vrou-
i daardoor de dood. Min of meer
rond werden 170 mannen en tach-
vrouwen, waarbij ook geteld zijn
vijftien miesjes die in Amsterdam
ir twee minderjarige jongens zijn
gerand.
DEN HAAG De verpakking voor
consumptiemedk moet met ingang van
het nieuwe jaar zijn voorzien van de
volgend benamingen:
Volle melk, als het betreft melk
met een vetgehalte van tenminste 3.15
procent.
Halfvolle melk, als het gaat om
melk met een vetgehalte van tenmin
ste 1.5 procent en ten hoogste 1.8
prooent.
Magere melk, als het betreft melk
met een vetgehalte van ten hoogste
0.3 procent.
De EEG-regelingen verstaan onder
'volle melk': melk met een vetgehalte
van tenminste 3.5 procent. Het is in
Nederland echter toegestaan, tot ui
terlijk 31 december 1973 ook de thans
gangbare consumptiemelk met een
vetgehalte van minimaal 3.15 procent
in de handel te brengen en als volle
melk aan te duiden.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Ds. Wiersma te Rin-
sumageest, eerste scriba van het mo-
deramen van de generale synode van
de gereformeerde kerken 1971-72 en
een van de vertegenwoordigers van de
gereformeerde kerken in de raad van
kerken in Nederland, heeft ons doen
weten, dat hij niet gekend is in het
besluit van de raad van kerken, een
oproep te doen uitgaan om handteke
ningen te verzamelen uit protest te
gen de Amerikaanse bombardementen
in Vietnam. Hij distancieert zich van
dit besluit en kan er geen verant
woording voor op zich nemen.
DEN HAAG Voor de centrale aan
melding van eerstejaars studenten
voor het studiejaar is een andere
procedure opgesteld. Minister Van
Veen (onderwijs) heeft laten weten
dat eindexamenkandidaten uiterlijk 15
februari kunnen beschikken over
kaarten voor het aanvragen van aan
meldingsformulieren, die uiterlijk
voor 1 april bij het centraal aanmel
dingsbureau moeten zijn. Eind mei
krijgen de aspirant-studenten nog een
inlichtingenformulier, waarop zij kun
nen motiveren waarom zij op de uni
versiteit van hun keuze willen stude
ren.
De eerste loting voor studierichtingen
met een numerus fixus (deze zijn nog
niet bekend) is op 29 juni. Wie zo
gelukkig is een plaats te krijgen,
ontvangt het plaatsingsbewijs tussen
13 en 17 juli. Omstreeks die tijd
horen ook degenen die zijn uitgeloot
hun lot. De aanvullende plaatsings
ronde volgt tussen 30 juli en 3 augus
tus. om de opengevallen plaatsen tij
dig op te vullen. De laatste loting is
na 30 september.
Minister Van Veen zal 'op zo kort
mogelijke termijn' zijn standpunt be
kend maken over de selectie van de
studierichtingen waarvoor hij een nu
merus fixus zal vaststellen.
DEN HAAG Op 1 januari treedt
het Arbeidsbesluit jeugdigen in wer
king. Deze door minister Boersma
uitgevaardigde wettelijke regeling be
perkt de vrijheid om arbeid te ver
richten van vrouwen en jeugdige per
sonen beneden de 18 jaar.
Er zijn tal van nieuwe gevaren ont
staan onder meer door de ontwikke
ling van de chemische industrie, de
hoogbouw, de vergaande mechanisatie
in de wegenbouw en de landbouw.
Daarom zijn arbeidsverboden voor
jeugdigen ook nu nog wel degelijk op
hun plaats, aldus een toelichting van
het ministerie van sociale zaken.
'Geringer risico-inzicht, grotere be
weeglijkheid en vaak geringere aan
dacht voor de persoonlijke gezondheid
en veiligheid maken bepaalde werk
zaamheden voor jeugdigen gevaarlij
ker dan voor volwassenen. Bovendien
heerst de groeiende overtuiging dat
de jonge werknemer gevrijwaard moet
worden van werk, dat een negatieve
invloed uitoefent op zijn untwikke-
ling', aldus het ministerie.
Het Stedelijk Museum Alkmaar is een
museum voor 'vaste klanten'. Je moet
het zelf ontdekken. Het is maar zel
den in het nieuws, want er wordt niet
gestunt. Dat wil niet zeggen, dat er
niets gebeurt: er wordt alleen maar
weinig ruchtbaarheid aan gegeven.
Noodgedwongen uiteraard, omdat men
er moet roeien met de riemen, die
men heeft en het budget wordt echt
niet besteed aan luxueuze folders of
dure catalogi. Het zijn altijd maar
eenvoudige drukwerkjes, die de aan
dacht vestigen op meermalen bij
zondere tentoonstellingen, die in
Alkmaar gehouden worden. Zoals nu
de expositie van beelden van de door
het grote publiek al bijna vergeten
beeldhouwer Willem Reijers. die in
1958 op 48-jarige leeftijd overleed.
Reijers. die eens opmerkte, dat een
beeldhouwer zijn beste werk maakt
als hij de vijftig gepasseerd is.
Na een opleiding voor de handel
min of meer gedwongen trok hij
in 1931 naar Londen waar hij studeer
de aan de Grosvenor School of Mo
dern Art. Later in Parijs volgde hij
(schilder-)lessen van Fernand Léger.
Pas in 1939 begon hij te modelleren
en werkte hij nog enige tijd bij Ossip
Zadkine.
Als je Reijers werk niet kent, zal de
flitsende verscheidenheid van dit
werk het eerste zijn wat je opvalt. Er
is geen ontwikkeling, die is aan te
geven als een strakke curve, het is,
vooral in de latere tijd, een opeenvol
ging van op zichzelf staande kunst
werken, die ieder voor zich een volko
men andere taal spreken.
Bij een vergelijking herken je ook
zelden de 'hand' van de kunstenaar,
iedere plastiek is een nieuwe wereld,
telkens op een andere manier opge
bouwd. Wat je herkent is de geest,
die dit werk bijna extatisch beheerst
en de steeds weer verrassende symbo
liek, die het vormenspel benadrukt en
het een grote bewogen spanning
geeft
't Vroege werk vertoont duidelijk het
stempel van Zadkine. Reijers heeft
dat niet verdoezeld, hij laat het soms
zelfs min of meer extra naar voren
komen alsof hij daarmee te kennen
wilde geven, dat hij deze vroege
beeldjes als vormoefeningen be
schouwde.
Bezieldheid en tederheid. Zoals je die
ook terugvindt in de vrouwentrosjes
die in de oorlog tot stand kwamen.
Beeldjes met een eenvoudige en rusti
ge contour en van een verfijnde vorm-
op vatting.
Reijers had contact gezocht en gevon
den met de Nederlandse beeldhouwers
traditie en in deze traditie wortelt
ook één van zijn bekendste en mooi
ste werken, het 'Monument voor een
fusillade' te Zijpersluis. Geen onver
staanbaar teken, maar een fascinerend
symbool, dat niets te raden overlaat
in zijn suggestieve zeggingskracht.
Publicist Colmjon in
Den Haag overleden
DEN HAAG In Den Haag is op 73
jarige leeftijd overleden de publicist
Gerben Colmjon. Op 26-jarige leeftijd
begon hij met Lex Verbraeck in Den
Haag een boekhandel die zich in het
bijzonder op buitenlandse Ietteren
richtte en die de veel aandacht trek
kende 'Literaire Gids' uitgaf.
Zijn eerste roman publiceerde Colm
jon in 1926 'Kalderionen'. De in 1940
verschenen roman 'De blauwe wereld'
werd door de Duitsers verboden en
verscheen na de oorlog nogmaals.
Voorts publiceerde hij studies over de
rol van de tachtigers (De renaissance
der cultuur), Busken Huet, R. C.
Bakhuizen van den Brink en een boek
over de Haagse (schilders-)school, in
samenwerking met P. A. Scheen. Naar
aanleiding van zijn in 1954 versche
nen kroniek in oud-Saksisch, noemde
prof. Heeroma hem in 1956 een non-
conformistische mystificator.
tffeigË
Willem Reyers: Ontwerp voor een
beeldhouwwerk in brons voor een
Ambachtsschool te Amsterdam,
1956.
Een tentoonstelling, die voor velen
een verrassing zal zijn.
G. K.
Nijhoff vertaalprijzen
voor Jassin en Verstegen
DEN HAAG De door het Prins
Bernhard Fonds ingestelde 'Martinus
Nijhoff-prijs' voor vertalingen is dit
jaar toegewezen aan de heer H. B.
Jassin voor zijn vertalingen uit het
Nederlands in het Bahassa Indonesia,
in het bijzonder van Multatuli's Max
Havelaar, en aan de heer P. Verste
gen voor zijn vertalingen van Franse
en Engelse literatuur in het Neder
lands, in het bijzonder van Nabokov's
Pale Fire. De jury werd gevormd
door prof. dr. S. Dresden, prof. dr. J.
C. Kamerbeek, Gerrit Kouwenaar,
Adriaan Morien, Paul Rodenko, Dolf
Verspoor, Bert Voeten en drs. H. J.
van Royen. De uitreiking van de prij
zen, elk groot 3000, zal plaatsvinden
op 26 januari in de oude raadzaal van
de gemeente Den Haag door de voor
zitter van het Prins Bernhard Fonds,
mr. K. H. Beyen.
Burgemeester Mr. J. van Huis.
burgemeester van Poortugaal, is per
16 januari benoemd tot burgemeester
van Wageningen. De heer Van Huis
(47) is sinds 16 juli 1967 burgemees
ter van Poortugaal. Hij is hervormd
en lid van de PvdA.
Onderscheiding Mr. dr. A. E. Th.
Kooien is gisteren, op zijn zeventigste
verjaardag, bij zijn afscheid als rech
ter in de rechtbank te Utrecht, be
noemd tot ridder in de orde van
Oranje-Nassau. Hij kreeg deze onder
scheiding vooral vanwege zijn ver
diensten als voorzitter van de commis
sie van beroep van het katholiek
kleuter- basis- en buitengewoon on
derwijs in de bisdommen Groningen
en Utrecht.
