GORINCHEM
RUIME
EENGEZINSWONINGEN
GuillaumeTijssens
de gids van
de St.Pietersberg
De oplossing van uw woonprobleem vindt U op deze pagina
Te koop in ZEIST vrije vestiging
Makelaarskantoor o.g, Parmentier Van der Stok
DRIVE-IN WONINGEN
OLDEBROEK - VELUWE
SEMI-BUNGALOWS
TE HUUR
Het enige wat aan
een Belmont sta-caravan ontbrak
was een standplaats
it f>{ t.Ultl'i'PI'
^eerserfteeX
goners
A.S.D. B.V.
Amak Ede b.v.
u houdt ervan om bos en bomen te
zien als u uit uw woonkamer (9x4
m) naar buiten kijkt
u houdt van een modern huis met
een houten plafond en plavuizen op
de vloer
u houdt van een moderne keuken
met een afwasmachine, grote ijskast,
elektrisch fornuis, afzuigkap en
veel kasten
u houdt van een tuin met veel bo
men die u privacy verschaffen
u weet wat een ruime badkamer
met ligbad, bidet, wastafel en 2de
toilet betekent
u houdt van een groot balkon
(6 x 3)
u houdt van een huis met 4 slaap
kamers
overigens is het huis centraal ver
warmd, heeft het een eigen verwar
mingsketel en luxaflex aan de gehele
zonkant
de bovenste 2 etages hebben dub
bele beglazing
daarnaast is er een kelder met
volledige aansluiting voor wasma
chine en droogapparatuur en eigen
saunabadinstallatie
een ruime garage
op een afstand van 5 minuten lopen
is een modern winkelcentrum en op
10 minuten afstand zijn alle scholen
vraagprijs 150.000,k.k.
Inlichtingen over deze goed uitgedachte woning te ver-
strekken door:
DAL WEG 38 ZEIST TELEFOON 03404 -17227.
25 automin. van Rotterdam-Utreeht-Breda en *s-Hertogcnbosch,
zeer centraal gelegen aan internationale verkeerswegen.
Parel aan de rivier.
Binnenkort komen gereed, met vrije vestiging, luxueuze,
door aardgas Individueel centraal verwarmde
voor verhuur in het uitbreidingsplan „WIJDSCHILD", dicht bij het
CENTRUM van do stad.
Huur pl.m. 350,per maand incl. servicekosten.
Inlichtingen en uitvoerige documentatie bij de administratie van:
Chr. Woningbouwvereniging
.BOUWEN EN BEWAREN'
GORINCHEM TEL. 01830—25534
Binnenkort beginnen wtf met de bouw van
2 zeer luxueuze
met garage
en gelegen op goede stand.
INDELING: ruime entree, portaal, grote woonkamer met open schouw, keu
ken, badkamer, toilet, 3 slaapkamers en berging.
Het geheel wordt centraal verwarmd, gestookt met aardgas.
Koopsom ƒ159.250,- v.o.n.
Voor nadere inlichtingen, omtrent ligging, grootte van de grond en tekening
met bestek:
BOUWBEDRIJF MEESTER B.V.
Oude Dijk 5, Oldebroek - Tel. 05253 - 230 of 05250 - 2002
te Lemmer, Oosterzee en Echtenerbrug.
Huurprijzen vanaf 225,per maand.
De woningen hebben alle 4 slaapkamers en zijn
o.a. voorzien van centrale verwarming en c.a.s.
Inlichtingen bij de Woningbouwvereniging „Volksbelang",
Postbus 21 te Lemmer. Telefonische informatie 05146 -1932,
vraagt u dan naar de heer van Wijk.
Daar hebben wij snel een eind
aan gemaakt. Nu bieden wij u
zo'n "tweede huls" Belmont
inclusief een ideaal plekje
ergens in Nederland. Geniet van
de zomer, leef blij in de winter,
want een Belmont koopt u voor
alle seizoenen. Een ideale ver
warming, een gezellig interieur,
een "up to date" keuken. Wat
wenst u nog meer.
Stap in een Belmont, u voelt
zich gelijk thuis.
Ga eens informeren bij de
dichtstbijzijnde dealer:
AMSTERDAM, CARAVANCENTRUM
METEORA, Middenweg 148,
020 - 949472
APELDOORN, CARAVANBEDRIJF
K. PLEYSIER B.V.,
Arnhemseweg 377, 05760 - 36650
ASSEN, CARAVANBEDRIJF ASSEN,
Peelo 16, 05920- 10606
AXEL, MEIBRO B.V.,
St. Maartenlaan 1, 01155-2030
BERGEN OP ZOOM,
GOVERS RECREATIE,
Wouwseweg 120, 01640 - 33355
DRIMMELEN, BELMONT B.V.,
Jachth. te Drlmmelen, 01626-2249
EEN (Gem. Norg, prov. Drente),
CARAVANCENTRUM AMERIKA B V.,
Middendrift 2, 05928 - 6247
GIETEN, CARAVANBEDRIJF ASSEN,
Afslag Gieten
GOUDA, CARAVANCENTRUM GOUDA,
Nieuwe Haven 197, 01820- 12325
Vanaf 6995.— incl. BTW.
HARDERWIJK, BUNGALOWPARK HET
VERSCHOLEN DORP),
Korhovenlaan 3-5, 03410-2930/3288
HULTEN, GOVERS RECREATIE,
Hultenseweg 14, 01612-2646
KROMMENIE, CARAVANBEDRIJF
VENROOY, Mercuriusstraat 1,
02980-83311/67095
NIJKERK, RECREATIECENTRUM
NIEUW HULCKESTEYN, Nijkerk
aan het Eemmeer, 03494-1288
ROOSENDAAL, CHRISTIAAN LIEBAU,
Burg. Freyterslaan 45,
01650-34919/33656
ROTTERDAM, CARAVANCENTRUM
DE HILLEGERSBERG,
Grindweg 9, 010-223550/01899-5871
VOLKEL, GEBO CARAVANS,
Leeuwstraat 70, 04134-724
WASSENAAR, N.V. RECREATIE
CENTRUM CAMPING DUINRELL,
Duinrell 1, 01751 -4065/5482
ZUIDLAREN, CARAVANCENTRUM
ASSEN, bij het viaduct
Polsbroek, Zuidzijde 92,
tel. 01822-345-266
KIES BELMONT EN HET ZAL U AAN NIETS ONTBREKEN
bouwt voor u op Noord-Beveland
recreatiebungalows op eigen grond
Inlichtingen:
Postbus 45 Zierikzee
(of telefoon: 011076 77)
WIJ WENSEN U ALLEN HEEL PRETTIGE FEESTDAGEN en als u tussen
kerstmis en nieuwjaar verlof heeft genomen, heeft u alle tijd om onze
aanbieding rustig thuis te kunnen bekijken.
Wfl hebben onder andere te koop:
OCHTEN: 12 luxe woningen, 2 onder één kap, met premie
aan de Kollumerlandstraat.
TIEL: 24 luxe woningen, 2 en 3 onder één kap en 15
royale bejaardenwoningen met premie in het plan
Groenendaal-Westrooyen.
Tevens omstreeks april 1973 10 luxe herenhuizen.
Vraagt u onze folder, het verplicht u tot niets!
Algemeen Mnkelaars- cn Assurantiekantoor
Ede, van der Hagcnstraat 7 Tel. 08380-17212
Lui N B M lid N.V A lui FIABCI -
vestigingen te Deventer Ede. Gennep. 'sHertogenbosch en Venray.
b. g. g. (08376)-2566 of (08380)-18051
JtX
door Fred Lammers
'Of ik in paniek zou raken als ze -mij geblinddoekt naar een afgelegen
plek in de St. Pietersberg zouden brengen en mij daar aan mijn lot zou
den overlaten? Beslist niet. Ik kom er altijd wel weer uit. Het grotten-
stelsel ken ik op mijn duimpje. Ik loop hier al zo'n 65 jaar rond. Als jon
gen van een jaar of acht kwam ik er al en sindsdien is de St. Pietersberg
mijn tweede huis geworden of misschien wel mijn eerste'. Guillaume
Hijssens, ondanks zijn bijna 73 jaar de vaste gids van de St. Pietersberg
bij Maastricht, zegt dit zonder aarzeling.
Guillaume Tijssens, de gids van de St. Pietersberg
Duizenden mensen heeft hij in de loop
der jaren rondgeleid in 'zijn' berg.
Velen zijn langzamerhand gaan denken
dat hij bij de vaste inventaris behoort,
hoewel de heerTijssens pas sinds 1965
officieel als gids in dienst is bij. Maas
trichtse VVV, die de grotten van het
Rijk pacht en exploiteert. Daarvoor
leidde Guillaume Tijssens onbezoldigd
belangstellenden rond, gewoon omdat
het naar hij vertelt zijn hobby is ande
ren 'iets te laten zien van de schoon
heid van de berg', waar in de Romeinse
tijd de basis werd gelegd voor het
huidige gangenstelsel.
De mensen vinden het op hun beurt
ook plezierig met hem op pad te gaan.
Er komen dikwijls oude bekenden, die
naar mij vragen. In de zomermaanden,
als het hier topseizoen is. dat duurt
van Pasen tot half september, werken
wij met extra gidsen. Dat zijn meestal
studenten, die ik de nodige kennis van
de grotten heb bijgebracht. Wij verzor
gen dan om de beurt een rondleiding.
Herhaaldelijk maak ik het mee, dat er
mensen zijn, die wachten totdat 'de
oude gids', zo noemen ze mij, de berg
ingaat. Zij willen met geen ander op
stap. Daar ben ik wel een beetje trots
op, daar wil ik eerlijk voor uitkomen.
Wat ik ook bijzonder waardeer is dat
vele mensen mij later nog eens schrij
ven. Zij sturen mij dan foto's die ze
tijdens een rondleiding hebben ge
maakt. Ik heb er een album vol mee en
ook sturen ze mij soms met Kerstmis
een groet', aldus de heer Tijssens.
Die voorkeur van het publiek is wel te
verklaren. Guillaume Tijssens van
Belgische afkomst, maar nu 'Limburger
in hard en nieren' kan smakelijk
vertellen over de St. Pietersberg en de
vele bezienswaardigheden die er zijn in
de vorm van fossielen; muurtekeningen
(in houtskool, dat houdt het eeuwen
uit, verf gaat doorlopen, omdat het er
vrij vochtig is) en de geschiedenissen
die aan bepaalde delen van de grotten
zijn verbonden. Daar worden telkens
nieuwe verhalen aan toegevoegd. Was
het vroeger vooral de Franse tijd, die
stof tot praten gaf nu is dat ook de
Tweede Wereldoorlog, toen de St. Pie
tersberg diende als schuilplaats voor
Nederlandse kunstschatten, met name
de Nachtwacht van Rembrandt.
'De ruimte waar die kostbaarheden
door de Duitsers werden verborgen was
in de oorlog voor ons ontoegankelijk
terrein. Met grote ijzeren hekken was
dat deel van de berg afgesloten. Na de
oorlog heeft het Rijk die bergplaats
intact gelaten. Zeker eens in de twee
maanden komen er deskundigen uit
Den Haag om de zaak te inspecteren.
Alles ziet er piekfijn uit. Als het nog
eens nodig mocht zijn, wat ik niet
hoop, kan die Nachtwacht er zo weer
naar toe. Dat is ook de bedoeling heb
ik begrepen', vertelt Guillaume Tijssens
als we op onze zwerftocht door de St.
Pietersberg in een gang zijn aangeko
men, bij een dikke stalen deur. die de
toegang tot 'de schatkamer', zoals insi
ders deze plek noemen, hermetisch af
sluit voor onbevoegden, ook voor gids
Tijssens.
Belangrijker dan 'de schatkamer' was
de rol die de St. Pietersberg in de
oorlog heeft gespeeld als vluchtweg
voor in Zuid-Limburg neergeschoten
geallieerde piloten. 'In de oorlog had
den we hier in Limburg de 'witte
brigade', die alles op alles zette die
piloten vaak onder de neus van de
Duitsers via de grotten naar België te
brengen. Dat gebeurde via allerlei gan
gen, waar de Duitsers die ook in de
berg zaten, zich niet in durfden te
wagen. In België stond dan de 'zwarte
brigade' klaar om de piloten op te
vangen en ze verder te helpen op weg
naar Spanje, vanwaar ze naar Engeland
konden terugkeren. Op die manier zijn
er zeker dertig piloten gered. Groter is
het aantal onderduikers geweest dat
zich in de grotten geruime tijd verbor
gen heeft gehouden.' De heer Tijssens
heeft in dc oorlogsjaren vele tochten
naar de berg gebracht om er voor te
zorgen dat de voedselvoorraad op peil
bleef. Omdat ik nu eenmaal vaak in de
berg wandelde kreeg niemand argwaan.
Aan eten te komen was niet zo moei
lijk, de directeur van het distributiebu
reau in Maastricht zat in het complot.
Hij speelde ons de bonnen toe', herin
nert de heer Tijssens zich. Op zijn
Champignonteelt in de St. Pieters-
berg
dagelijkse tochten door de grotten ko
men vaak van die herinneringen boven.
'Ik vertel ze ook wel aan de mensen.
Eigenlijk vertel ik nooit dezelfde ver
halen. Natuurlijk zijn er bepaalde pun
ten in de grotten waar je altijd iets
over moet zeggen. Maar verder improvi
seer ik. Niet alle mensen zijn in het
zelfde geïnteresseerd. Waarvoor ze be
langstelling hebben merk ik gauw ge
noeg.'
Al is de St. Pietersberg een van de
meest zuidelijke plekjes van Nederland,
een vergeten oord is het zeker niet. De
inspecties van de mijningenieurs zijn
talrijk. 'Zij kijken of de gangen, die ik
in de regel in mijn excursies opneem,
wel betrouwbaar zijn voor een wande
ling. Er wordt wel eens een gang
afgekeurd, niet altijd terecht vind ik.
Het is natuurlijk heel goed, dat ze de
zaak op instortingsgevaar controleren,
maar soms wordt daarbij wel enigszins
overdreven. Wanneer ik daar dan iets
tegenin breng is het niet zo best. Ze
vinden mij dan maar een eigenwijs
mannetje. Ik haal het daarom maar
niet in mijn hoofd gangen in te gaan,
die de hoge heren hebben afgekeurd.
Ja. die heren mijningenieurs moeten
ook iets te doen hebben.'
Overigens is de heer Tijssens als hij
alleen op pad gaat vrij om te lopen
waar hij wil. Van die mogelijkheid
maakt hij vaak gebruik. 'Ik vind het
heerlijk zo in mijn eentje in de berg te
gaan zwerven. Er is niets griezeligs
aan. Waar zou ik bang voor zijn? Niets
is fijner dan op een koude winterdag
de grotten in te gaan, waar de tempera
tuur constant zo'n tien graden Celcius
is. Het verleden gaat dan spreken tij
dens dergelijke wandelingen in de stil
te. Ja dat laatste is een van de dingen
die mij het meest aanspreekt: de abso-
Herinnering aan het bezoek van
koningin Wilhelmitui in 1895
lute stilte rondom je. Die kan hoog
stens worden verstoord door een rond
vliegende vleermuis, die zijn winter
slaap doet'. Vroeger had de heer Tijssens
wel eens andere ontmoetingenmet
smokkelaars. 'Dat smokkelen was voor
de oorlog attractief. Nu komt het niet
meer voor. Soms kende ik de smokke
laars. Ik deed echter altijd alsof mijn
neus bloedde. Dat was werk voor de
douane vond ik. Maar ik heb in die tijd
wel eens vreemde ervaringen opgedaan.
Nu wandel je rustiger.'
Al houdt de heer Tijssens van die
eenzame tochten in de grotten, waar
lang voor hem ook beroemde personen
als Philips de Tweede, Lodewijk de
14e, czaar Peter de Grote, de hertog
van Alva en Walter Scott hebben rond
gelopen als hij in functie is geeft hij er
de voorkeur aan met een groep mensen
er op uit te trekken.
'Dat brengt ook meer op hé! Want hoe
plezierig ik het vind mensen hier rond
te leiden, ik heb ook graag dat ze aan
het eind iets van hun waardering laten
blijken in klinkende munt. Vlak voor
dat de rondleiding is afgelopen passe
ren we een muurtekening, waarop een
gids staat afgebeeld met daarbij in
diverse talen de wenk aan hem te
denken. Ik zorg er wel voor dat die
tekening even goed verlicht wordt door
mijn lamp. Als ik dan gerinkel hoor
weet ik dat het goed zit en wandel ik
verder de laatste meters naar de uit
gang. Over het algemeen zijn de men
sen wel gul, vooral de Amerikanen.
Engelsen en Maastrichtenaren zijn
krenterig. Die geven hun geld kenne
lijk liever aan iets anders uit', grapt
gids Tijssens.
Als gids maak je het nodige mee. Je
moet overal op voorbereid zijn. 'Je
hebt soms mensen die in het onder
aardse ineens in paniek raken. Zij ma
ken zich bv. zorgen over het feit dat
mijn lamp wel eens kan uitgaan. Even
rustig met ze praten helpt in de regel
wel. In noodgevallen kan ik iemand
heel snel naar buiten brengen soms via
een andere uitgang.'
Scholieren maken zich ook nog al eens
bezorgd over de kans die ze lopen 'met
dat oude mannetje' te verdwalen. Tot
hun opluchting loopt het echter altijd
weer goed af. Verdwalen kan je als je
er zonder gids op uittrekt. De heer
Tijssens geeft dat grif toe. In het
verleden is dat wel eens gebeurd. Er
gens in de grotten herinnert een op
schrift aan de vier paters, die dat lang
geleden overkwam. Zij waren afkomstig
uit het klooster dat eens op de SL
Pietersberg stond en waar een deel van
de berg, de Slavante, naar is genoemd.
De paters hadden uit voorzorg om de
weg terug te vinden een touw meegeno
men, dat zij ontrolden. Het touw brak
en de paters zochten tevergeefs naar de
uitgang. Zij stierven de hongerdood. Zij
waren niet de enigen, die dit over
kwam. Vandaar dat om ongelukken te
voorkomen de St. Pietersberg reeds
voor de oorlog werd afgesloten. Slechts
een paar mensen hebben de sleutels
van de ingangen. Guillaume Tijssens is
een van hen en hij waakt over zijn
sleutels alsof ze de toegang tot een
goudschat ontsluiten kunnen. 'Ik geef
ze aan niemand af en 's nachts liggen
ze onder mijn hoofdkussen. Overigens
zijn er in vergelijking met vroeger niet
zoveel ingangen meer.
In de loop der jaren is er veel veran
derd. Er zijn gedeelten van de berg,
die niet meer toegankelijk zijn vanwege
Instortingen, maar ook omdat de ENCI
er bezig is. Dat geldt met name voor
het gangenstelsel dat wordt aangeduid
als Slavante. Vroeger was dat het meest
bezochte deel van de grotten. Nu is dat
gedeelte van de berg verloren gegaan,
omdat de afgraving voor de cementbe-
reiding nog steeds doorgaat. Dat is heel
jammer. Als het Rijk' vroegtijdig de
hele berg had aangekocht of tot be
schermd gebied had verklaard zou dat
niet mogelijk zijn geweest. Maar on
danks alles wat verloren is gegaan ls er
nog veel moois gebleven. 'Voor mij is
de St. Pietersberg altijd nog bijzonder
Zie verder pagina 41
