m
Dromen roijd
de
Wietiwê Kgrk^
Aannemingsbedrijf Antoon Bogman b.v. Beek (L.)
Antoon Bogman b.v.
De oplossing van uw woonprobleem vindt U op deze pagina
VERZORGINGSFLAT
„BILTSTEYN"
te DE BILT
Bungalowpark 'Vale Ouwe' 't Harde - Veluwe
WONEN IN NOORD-HOLLAND
KENNEMEU
STATEN BV
WÜ
Bfflj
RECRFATIE-
BUNGAI OWS
WATERRF^H^ATIE
Deze 77 appartementen tellende verzorgingsflat (2- en 3-kamerwoningen)
wordt nog dit jaar voor bewoning opgeleverd.
Het gebouw is gelegen nabij het K.N.M.I. en is via een speciaal aan te
leggen toegangsweg bereikbaar vanaf de Dorpsstraat. Bushalte K.N.M.I.
DE ZEER RUIME APPARTEMENTEN ZIJN ALLEN
OP HET ZUIDEN GEORIËNTEERD.
Garages bevinden zich in het verwarmde souterrain.
DE APPARTEMENTEN EN DE GARAGES
ZIJN TE HUUR.
*2 Kamerflat 799,-/maand
*3 Kamerflat 1060,-/maand
Een project van:
Uitvoerige informatie bij
de bouwer van het complex:
excl. servicekosten
BREDERO VAST GOED N.V.
N.V. MUB v/h GEBR. GODIJN
Utrechtseweg 115, Zeist
Tel.: 03404- 1 47 92, na kant.tijden 1 91 55
In het kantoor ter plaatse
Dorpsstraat te De Bilt
Tel.: 030-76 20 01
Modelwoning open van maandag t/m
donderdag van 10.00-15.00 uur en na afspr.
Temidden van de bossen worden 81 BUNGALOWS gebouwd met garage en voorzien van c.v.
De gem. oppervlakte van de percelen is plm. 1250 m2.
Zoveel mogelijk „natuur" zal worden behouden. Prijzen v.a. f 145.000,
De reeds in aanbouw zijnde bungalows zijn verkocht.
Het gehele plan de tekeningen van de nieuwste typen liggen op ons kantoor ter inzage.
Na telef. afspraak kunt u elk gewenst moment komen, hetzij op kantoor of op het terrein.
Inlichtingen: Directie-Makelaar:
J.C. STIJKEL - HARDERWIJK
Makelaar in o.g., Rooseveitlaan 11, (03410)-3595
Wij bouwen in
ALKMAAR
CASTRICUM
HEILOO
OUDKARSPEL
ST. PANCRAS
URSEM
WESTZAAN
Luxe premicwoningcn, berenhuizen, villa's, land
huizen en bungalows.
Prijzen vanaf 68.200,v.o.n.
Nadere inlichtingen:
ALKMAAR
Kennemerstraatweg 67. Alkmaar.
02200-17497,
buitenplaats
BREMERBERG" lJMl
Aan de Bijsselseweg in Z.O.-Flevoland, tussen
Harderwijk en Elburg en nabij de nieuwe jacht
haven „De Bremerbergse Hoek" en „Flevohof",
zijn, te midden van fraai natuurschoon, bos en
strand, luxueuze RECREATIEBUNGALOWS in
aanbouw, die spoedig te aanvaarden zijn.
Koopprijs vanaf 29.900.- incl. kosten. Hyp.
beschikbaar. Modelwoning dagelijks geopend
van 11.00 tot 17.00 uur.
MAKELAARSKANTOOR
Fa.G.H. VOORM A ZN
G. v. Amstelstr. 231, H'sum, tel. 02150-1.5.5.5.1
Wij zijn begonnen In
CADIER KEER
slechts co. 3 hm van Maastricht, aan de BeatrlxsUaat
en de Johan Frisostraat. In het prachtige plan
Bemelerweg" met de bouw van de laatste serie van
onzo riante
Half vrijstaande HERENHUIZEN
In 3 verschillends types, bovendien verder makkelijk
aan te passen aan de speciale individuele wensen,
met woonkamers van ca. 38 tot ca. 41 m2, ruime open
keuken, hal, betegelde badkamer met ligbed en 2e
toilet, zolder met vliezotrap, 4 slaapkamers. Inpandige
gar. In de woonkamer open hardhouten verdieplngs-
trap. open haard en schuin schrootjes vide plafond
KOOPSOM: ca. f 89.000.— Inct. grond en t4% BTW.
(door de grootte van de kavels kan de prijs tot
f 1000.naar boven of beneden afwijken).
ULESTRATEN
lo de bouw gepland van
7 riante HERENHUIZEN
waarvan 5 enkele. In diverse typen, op een exclusief
gelegen terrein met zeer veel groen. Op grond van de
eerste ontwerptekening wordt do prijs geraamd op eg,
f 130.000,— per woning Inclusief het grote bouwterrein
en BTW.
Eveneens is in Ulestraten de bouw gepland /an
10 HERENHUIZEN
waarvan ook nog slechts de eerste ontwerptekening
ontwikkeld is.
Met de bouw van deze projecten zal In het voorjaar
1973 worden gestart.
zVi) zijn begonnen In
CADIÉR KEER
i prachtig gelegen terrein
VILLA'S
in twee types, aangepast aan het glooiende terrein.
Belde types hebben het volgende gemeen- een woon
kamer van ca. 36 m2, met open haard, 2 slaapkamers
met w. en koud water, toilet met fonteintje, badkamer
met ligbad, fonteintje en tweede tollet, gas-c.v en div.
terrasjes. Bovendien heeft één type 2 grote garages,
heldor, aparte zithoek mot 2e oper, haard (ca. 12 m2).
een keuken van ca. 10 m2. hal (ca. 14 m2). kantoor en
tuinkamer (eventueel te benutten als slaapkamers).
Het tweede type heeft 1 grote garage, kelder, aparte
zithoek met 2e open haard (ca. 9 m2). een keuken van
ca. 21 m2. hal co 9 m2. grote kelder en tuinkamer
(eventueel te benutten als slaapkamers).
KOOPSOM f 155.000.— exclusief grond en 14% BTW.
De kavels zijn ca. 700 tot ca. 1400 m2 groot en kosten
van ca. f 21.000 tot ca. f 42.000.
BOURGOGNESTRAAT 28, POSTBUS 18, BEEK (LIMBURG)
Telefoon 04402-1702. Buiten kantooruren: 04409-1991.
't Was nog voor ze de Nieuwe Kerk op de Dam gingen restaureren. De door wijlen J. J. L. ten Kate met veel
hoofdletters als 'schoone Hoofdkerk, Gij, der Hoofdstad van mijn land' bezongen kerk was toen nog open
en dus dicht, maar je kon er wel, tegen redelijke betaling, via de kosterij worden binnen gelaten. En dat
was die ietwat schutterige Engelse dame, met die bos bloemen in de hand, tenslotte na veel vijven en zessen
eindelijk gelukt.
Maar zo vroeg de koster zich
af wat wilde dat mens eigen
lijk? Om dat te ontdekken liep-ie
dan maar achter haar aan de kerk
binnen. Helemaal safe leek het
niet: 't mens deed zo raar met die
bloemen, en gehuild scheen ze ook
al te hebben. Zo iemand kun je
beter in de gaten houden. Trou
wens wat zocht ze eigenlijk? Ken
nelijk een plek om die bloemen
neer te leggen, ergens aan de voe
ten van een troostende heilige,
aan wie ze haar ellende want
gehuild had ze kwijt kon.
Eerst keek ze naar alle kanten
schichtig om zich heen, en toen
liep ze van de ene, reeds door Pot
gieter als 'leeg' bezongen, kapel
naar de ander, altijd maar met die
bliemen. Totdat ze die eindelijk in
wanhoop bij het grafmonument ter
ere van Van Speyk deponeerde, en
toen mé&kte dat ze weg kwam. On
getroost.
Het verhaal is waar. Die koster heeft
het me zelf verteld. Ik moet er telkens
aan denken, als ik nog eens in Amster
dam kom en dan langs de 'kerk op de
Dam' loop en me afvraag wat ze straks
van die kerk zullen maken, als-ie op
nieuw open zal gaan, en dan hopelijk
echt open.
Deze en gene zal daar ongetwijfeld ook
wel eens over hebben nagedacht en
gepiekerd: misschien zijn er zelfs wel
commissies die zich. zoals dat tegen
woordig heet, almaar over het pro
bleem 'gebogen' hebben, en die ons
straks met een 'zó wordt het' zullen
verrassen.
Zó wordt' het. Hoe wordt het? Precies
zoals vroeger? Wordt het weer, gelijk
voorheen, een hervormde preek-kerk?
Zo een die alleen op zondagochtend
even opengaat en dan hoogstens
gelijk weleer voor zo'n honderd
man, die je in de ontzaggelijke ruimte
prompt aan de arme schipbreukelingen
deden denken, die Vergilius her en der
over een onafzienbare zee verstrooid
zag: rari nantes in gurgite vasto. Zo'n
honderd man op méér kun je ook
straks echt niet rekenen, wanneer na
een paar maanden het nieuwtje er af
zal zijn.
yiak na de oorlog kon dra. M. G.
Schenk in haar 'Amsterdam stad der
vroomheid', de Nieuwe Kerk nog prij
zen als 'symbool van het feit dat de
hervormde kerk volkskerk is'. Zoiets
zal geen mens haar thans nog nazeggen:
de volkskerk-idee wordt nu toch wel
vrij algemeen daarheen verwezen waar
ze thuishoort: in het kabinet der dier
bare rariteiten.
Hoe wordt het? Toen ze met de restau
ratie begonnen heeft deze en gene (die
'gene' ben ik) wel eens met het denk
beeld gespeeld om de heropende Nieu
we kerk tot zoiets als een oecumenische
kathedraal te verheffen. Bij wijze van
stoutmoedig vooruitlopen op de komen
de eenheid der christenheid. En in dat
kader zouden dan hervormd en gerefor
meerd en baptist en remonstrant om
beurten op de zeventiendeeeuwse
preektstoel van Albertus Vickenbrink
worden toegelaten, en misschien zelfs
wel eens als hij het tenminste netjes
zou houden een oud-katholieke pas
toor. Dat was toen. zo'n jaar of tien
terug, echt wel een fraaie gedachte,
maar ik zie ze in de maandelijkse
vergadering van de raad van kerken al
unaniem de wenkbrauwen fronsen:
Heer, bespaar ons alstublieft ook dia
verantwoording!
Met de Nieuwe Kerk hebben we eigen
lijk nooit goed weg geweten. Tot het
vieren van liturgische orgiën leent zo
zich nu eenmaal niet, sinds het koor
definitief door dat monsterlijke praal,
graf van De Ruyter is ontwijd (en dan,
tussen haakjes, te bedenken dat volgens
de reeds geciteerde Potgieter er in do
Nieuwe Kerk best nog méér gedenkte
kenen voor zeehelden en zo het lege
koor en de lege kapellen hadden kun
nen vullen!)
Wanneer het precies geweest is zullen
deskundiger lieden dan ik wel weten:
bestuur, aan die 'bijzondere kerkeraad':
zorgen dat de open kerk open blijft en
liefst geen ogenblik leeg staat
En wéér dient de droom zich aan
Die bijzondere kerkeraad doet straks
tweeerlei h,j ontplooit eigen initiatie-
ven en hij geeft aan hetgeen zich
aandient zoveel mogelijk gehoor.
De eigen initiatieven! Wat valt er niet
te ondernemen! Straks wanneer het
orgel in de Nieuwe Kerk zich weer kan
laten horen. Orgelbespeling 'tussen de
middagwie wil kan binnenkomen om
7.o de lunchpauze te vullen, waarbij
niemand het je kwalijk zal nemen als
je, terwijl het orgel speelt, binnenkomt
of rondwandelt, en je brood meenemen
mag ook. En daarnaast kan er allicht
ook een 'ernstiger' concert-traditie ont
man, waarbij aan dominee Vissers
Westerkerk de Bach-cantates gegund
blijven er is nog muziek genoeg die
koren en orkesten, door het orgel on
dersteund, beter in zo'n min of meer
gewijde' ruimte gelijk de Nieuwe Kerk
dan in het beste concertgebouw ten
gehore kunnen brengen: er zou uit
zoiets best een soort festival-traditie
kunnen groeien.
Maar ook zonder steeds weer op zan
gers en strijkers en orgelisten een
beroep te doen zal een vindingrijke
leiding heel wat kunnen arrangeren:
toen vlak na de oorlog de Nieuwe Kerk
die verzets-expositie herbergde, werd
daarmee bewezen hoe voortreffelijk zij
zich leent voor het houden van zeer
bijzondere tentoonstellingen (waarom
na de heropening van de gerestaureer
de kerk niet dadelijk een over de eigen
geschiedenis van 'Neerlands Hoofd
kerk'?)
Het moet een boeiende taak zijn om op
die manier steeds weer nieuwe dingen
te bedenken. Vaak zullen ze voor de
hand liggen, wanneer bepaalde gebeur
tenissen cn herdenkingen op nationaal
niveau om een feestelijke ruimte vra-
ge waar ze nu eens écht gevierd kun
nen worden: een universitaire ere-pro-
motie waarbij eindelijk eens heel de
bevolking betrokken wordt, een waardi
ge jaarlijkse viering van de bevrijding
stijlvolle ontvangst van buitenlandse
gasten van importantie. maar ook
(en waarom niet) een goed opgezette
opening van laat ons zeggen een lande
lijke hulpactie voor wat dan ook.
Wij misten tot nu toe voor al dat soort
zaken zo'n vast en aangewezen centrum,
zo'n plek waar Nederland zich haast
automatisch omdat het nu eenmaal
die plek is, in het hart van de stad die
het hart van het land is op z'n best
manifesteert.
De eigen initiatieven! Maar daarnaast
ook: gehoor geven aan wat zich aan
dient!
Wat dat betreft zul je van de bijzonde
re kerkeraad der Nieuwe Kerk cn voor
al van haar (volledig 'vrijgestelde')
praeses naast veel wijsheid veel open
heid mogen vragen. In een kerkgebouw
waarvan de deuren letterlijk 'oecume
nisch', d.is. voor heel de wereld, worden
opengezet, zul je veel moeten 'toelaten':
laten er buiten de meer georganiseerde
bijeenkomsten en vieringen om, ook
maar eens speaker-corners ontstaan,
waar kreten worden geslaakt die anders
maar zelden in kerkgebouwen worden
vernomen; laat moderne Socratessen en
Aristotclcssen er maar rondwandelen
en met hun peripatetici, oftewel meelo
pers. discussiëren en disputeren: de gro
te ruimte gedoogt ongetwijfeld een
veelvoud van stemmen; laat in het
kerkgebouw, waar voorheen de mono
loog domineerde, nu maar eens, bijwij
ze van geestelijk marktplein, dc dialoog
een kans krijgen: wie weet zal de grote
cn 'ergens' toch nog sacrale ruimte
daaraan als vanzelf elke redeloze fel
heid ontnemen. Ja. cn waarom zou er
niet ook op eigentijdse wijze spontaan
gemusiceerd mogen worden, wanneer
bijvoorbeeld na zo'n orgelbespeling
'tussen de middag' Baeh of Widor,
Franck of Mcssiacn. niet langer aan het
woord zijn?
Zie verder pagina 33
door Johan Winkler
Dc oorspronkelijke hoofdingang van de Nieuue Kerk, aan de Nieuwe-
zijds Voorburgwal
maar men schijnt er in de vorige eeuw
wel eens aan gedacht te hebben de
Nieuwe Kerk dan maar bij wijze van
nationaal centrum aan het rijk over te
dragen. We plegen voor al wat ncgen-
tiende-eeuws is onze betwetersneus op
te halen. Maar dit vorig-eeuwse denk
beeld was toch zo gek nog niet. Je zou
het natuurlijk op eigentijdse manier
moeten modifiëren. maar ook dan blijft
het in wezen nog de beste, want meest
oecumenische oplossing. Oecumenisch
dan niet in de engere, raad-van-kerkeri-
ge zin. maar in de betekenis van: voor
heel de wereld, voor ons allemaal.
Dóórvoor zou de Nieuwe Kerk straks
moeten opengaan: voor ieder.
En nu dient de droom zich aan! De
droom van een Nieuwe Kerk als tege
lijk besloten en open ruimte, toeganke
lijk voor ieder die er wil inkeren. De
Nieuwe Kerk worde aan dezelfde ge
meenschap, die immers, via de miljoe
nen die de staat aan de herbouw be
steedde. die herbouw mogelijk heeft
gemaakt, teruggeschonken. Juristen en
notarissen zullen met wat goede wil de
juiste stichting- en beheersvorm van
zo'n Nieuwe Kerk van ons allemaal wel
kunnen uitdenken. 'Vrienden van de
Nieuwe Kerk', die het stichtingskapi
taal bijeenbrengen? Het moet mogelijk
zijn. Zoals er ook een bestuur denkbaar
ls, een soort 'bijzondere kerkeraad'. dat
de kerk met veel zakelijke nuchterheid
en tegelijkertijd veel visionaire fantasie
gaat 'exploiteren'. Een zeer 'algemeen'
bestuur, Roel van Duyn of zo mogen er
best ook in.
Enige en duurzame opdracht van dat
