SCHANDE VAN ARMOEDE
HET RIJKE AMERIKA
Brussel, splijtzwam
in Belgische politiek
worden door veel Amerikanen gehaat
(HTP/KWARTET ZATERDAG 9 DECEMBER 1972
BUITENLAND T15/K15
berui i[ een 'welfare gezin' eruit volgens de meeste Amerikanen.
chter
Jelte Rep
Lee Vernon, nog maar 12 jaar, is de toekomst reeds kapot. En ijn moeder is opnieuw een illusie
r. Lee kon op school behoorlijk mee komen. Hij was zelfs één van de besten van de klas. Dat
voordat de huisbaas de huur verhoogde van hun flatje, ergens in de miljoenenstad New York.
ouw Vernon heeft geen man meer en moet van de steun leven, omdat ze nog opgroeiende kin-
0] heeft. Na de huurverhoging mocht ze niet meer in dt flat wonen. Steuntrekkers mogen name-
iet meer dan 250 dollar per maand aan huur betalen. Maar waar vind je in New York een goed
huis?
Avenue. 'Ze zouden hun krottenwij
ken kunnen opknappen. Ik werk toch
ook. Het is toch zeker een ongehoord
schandaal, dat ze van mijn belasting
geld leven, de hele dag op hun luie
gat zitten en 's nachts bezig zijn om
nog meer kinderen en nog meer bij
stand te krijgen!'
wetgeving van president Franklin
Roosevelt. Dat was iets, maar niet
veel. En het deed niets om de oorza
ken van de armoede weg te nemen.
Dat werd pas geprobeerd tijdens pre
sident Lyndon Johnsons ambitieuze
programma: de 'Oorlog tegen de Ar
moede', dat tenslotte roemloos ten
onder ging wegens de enorme omvang
van het probleem. De roekeloosheid
van de New Deal, New Frontier en
The Great Society hebben Amerika
nu opgescheept met een log, bureau
cratisch monster: het welfare-systeem,
dat door president Nixon is bestem
peld als 'een monstrueuze, verspil
lende schande'.
i kur uw Vernon kon tenminste geen Congres instemmen met de sociale
Dper onderkomen vinden. En so- jj&jUu
reero Mk:en ook njet. Daarom werd
Kin 'tijdelijk' ondergebracht op
otelkamer, waar het zijn eten
bereiden op kookplaatjes en de
loet doen in de badkamer. Voor
-j etekende het dat hij werd afge-
1 van zijn oude vrienden in de
En van zijn school, want geld
vervoer is er niet. Nu ligt hij
op bed en speelt met de
oeker van de tv, het enige
k'jak van de armen. 'Hij is nu al
lagen thuis en hij zegt niets. Dat
[hij nooit gedaan', jammert me-
Vernon, terwijl doffe radeloos-
i haar ogen staat. 'Ik heb nooit
n dat iets dergelijks bestond.
[God, ik wist ifboit dat zoiets
was'.
zijn in het rijkste land ter
is één van de ergste dingen,
kunnen gebeuren. In het bui-
1 speelt Amerika de vriendelij-
r gulle Sinterklaas, die door nie-
wordt overtroffen. Maar voor
igen kinderen is Amerika hard
ierig. 'Er is een bittere haat
steuntrekkers', zegt Mitchell
erg van de Columbia-universi-
ïen man met een lange ervaring
>t gebied van sociale bijstand
are'). 'De haat tegen bijstand is
•oflijk. In het gehele land heerst
terke stemming tegen de sociale
nd. We maken nu een ommekeer
op het gebied van de hulp aan
men, aan de minderheden. We
precies in de verkeerde richting,
ik weet niet hoe je de publieke
kunt veranderen'.
iersgeest
bijstand gaat lijnrecht in te-
e Amerikaanse droom, tegen de
ikaanse opvattingen', zegt Mit-
t Ginsberg. 'Ieder mens wordt
1 het op zijn eentje te kunnen
i. Hoe vaak hebben mensen niet
Mij gezegd: Mijn vader en mijn
Tader waren arm, maar ze heb-
Jet toch gemaakt. Waarom kun-
fij' het dan niet maken?' (Steun-
prs worden steeds aangeduid als
]&lsof het een heel ander soort
J is) 'De oude pioniersgeest is
eeds sterk', vervolgt Ginsberg,
lelooft nog steeds, dat als je het
met lukt, je je boeltje moet
pfi en ergens anders heen moet
I Maar dat is verleden tijd. De
I schuift niet meer op. Er is geen
e meer om heen te gaan. In de
jaren zijn velen van het platle-
^Inaar de steden getrokken. Maar
I kun je het tegenwoordig hele-
met meer maken'.
|ie hulp aan behoeftigen is nooit
jair geweest in Amerika. Pas tij-
rfde depressie, toen het werkloos-
percentage boven de 11 procent
Bestegen, kon het Amerikaanse
Records
In 1969 ontvingen ruim 10 miljoen
Amerikanen sociale overheidssteun en
op het ogenblik zijn het er al 14
miljoen. De uitkeringen van sociale
zaken stegen in dezelfde periode met
bijna 55 procent tot ongeveer 18 mil
jard dollar per jaar. En volgend jaar
zullen wel weer nieuwe record-aantal
len en- bedragen worden bereikt.
Want in Amerika worden de rijken
steeds rijker en de armen steeds ar
mer. De 14 miljoen steuntrekkers zijn
naar schatting slechts de helft van
het totale aantal behoeftigen. Door de
recessie en door de toenemende acti
viteiten van actiegroepen, die de arme
Amerikanen wijzen op hun recht op
een uitkering, zal het aantal steun
trekkers in de komende jaren aanzien
lijk blijven groeien.
De sociale uitkeringen moeten niet
alleen opgebracht worden door de
federale regering, maar ook door de
steden en staten. In New York krijgt
één op de zeven inwoners een of
andere uitkering van sociale zaken
(dat wil zeggen: 1,1 miljoen mensen,
meer dan genoeg om een stad als
Amsterdam mee te bevolken). In
Washington is één op de elf inwoners
een steuntrekker, in Los Angeles één
op de acht, in San Francisco één op
de zeven en in Boston zelfs één op de
vijf. Sommige steden zijn daardoor op
de rand van faillissement gekomen.
Sommige staten hebben noodgedwon
gen gekozen tussen de armen en het
onderwijs, of andere belangrijke dien
sten. 'Welfare' betekent volgens de
reactionaire gouverneur Ronald Rea
gan: 'Belastingverhoging volgend jaar,
het jaar daarop en het jaar daarop en
tot in de verre toekomst'.
Voor de grote middengroep, die door
de inflatie en belastingdruk, steeds
sterker naar beneden gezogen wordt,
is dat een alarmerende ontwikkeling.
'Waarom gaan ze ook niet werken?',
kankerde een Amerikaanse arbeider,
toen we samen reden langs de lange
rij wachtenden voor het bureau van
sociale zaken, nabij New Yorks Fifth
Wilde verhalen
Als een Amerikaan aan 'welfare'
denkt, denkt hi.' aan een zwarte moe
der met een zwerm vaderloze kinde
ren. En als we alle wilde verhalen
moeten gëloven, die de ronde doen,
dan ziet een doorsnee welfare-gezin er
zo uit: zwart, juist uit het diepe
zuiden aangekomen, aangelokt door
de hogere uitkeringen in het noorden,
een moeder, die het ene kind na het
andere krijgt, een man die best wer
ken kan, maar in een glanzende Cadil
lac naar sociale zaken rijdt en een
reeks kinderen, die nauwelijks kun
nen wachten om hun eigen welfare
gezin te beginnen. Dankzij de uitke
ringen van sociale zaken zou hun
inkomen aanzienlijk beter zijn, dan
wanneer ze zouden gaan werken.
Maar dat is een leugenachtige mythe,
een geniepig sprookje. Het merendeel
van de steuntrekkers is blank. Velen
van hen hadden goed betaalde func
ties (ingenieurs bijvoorbeeld) en er
varen nu voor de eerste keer de
schande en de wreedheid van armoede
in Amerika. De karige uitkeringen
van sociale zaken betekenen beslist
geen vetpot. Een vier leden tellend
gezin, zonder kostwinner, krijgt in
New York, met z'n hoge huren en
levenskosten, 3.234 dollar per jaar.
Maar in het zuiden is het helemaal
een aalmoes. In Louisiana krijgt een
zelfde gezin 983 dollar, in South Caro
lina 945 dollar, in Alabama 744 dollar
en in Mississippi slechts 646 dollar.
Let wel: per jaar. Een Amerikaanse
schrijfster heeft eens een week op een
welfare-dieet trachten te leven. Ze
ervoer, door het gebrek aan voedsel,
maagkrampen en door het gebrek aan
vitaminen en proteïnen, sufheid. 'Ik
begon te begrijpen waarom arme kinde
ren op school in slaap vallen', vertel
de ze. Aan het einde van haar dieet
kreeg ze indigestie, toen ze een ei bij
haar ontbijt nam.
Profiteurs
Ook dat er veel profiteurs zijn onder
Amerika's steuntrekkers, is een
mythe, die gevoed wordt door inci
dentele krantenberichten over oplich
tingsschandalen. een hippie-commune,
die op papier acht 'gezinnen' vormde
en 1.000 dollar per maand kreeg; een
man, die dankzij een geheime functie
en sociale bijstand, 16.800 dollar per
jaar opstreek. Maar dat zijn uitzonde
ringen Naar hoeveel Amerikanen ten
onrechte sociale uitkeringen opstrij
ken, kan slechts gegist worden. Een
fanatiek onderzoek in de staat Nevada DOUr960lSl6
bracht 22 procent profiteurs aan het
licht, maar een consciëntieus onder
zoek in een ander gebied toonde
slechts één geval van bedrog aan.
Welfare-expert Ginsberg schat het
percentage bedrog op 2 a 3 procent.
'Het is maar net hoe hard je wilt
zijn', zegt een medewerker van sociale
zaken uit New York. 'Als we wilden
zouden we misschien wel 30 procent
kunnen vinden, die in theorie ge
schikt zijn om te werken. Maar dan
zouden we als de Gestapo moeten
optreden, mensen moeten schaduwen
en uitpluizen met wie zij slapen. En
wat dan nog? De mensen, die wij van
onze lijsten zouden schrappen vanwe
ge deze of die technische reden, zou
den daarom nog niet meteen aan het
werk zijn. Zij zouden nog steeds be
hoeftig zijn'.
Wee hem. voor wie de Amerikaanse
droom niet in vervulling is gegaan en
die zijn hand moet ophouden in het
rijkste land ter wereld. Hij zal uren
in de rij moeten staan op het bureau
van sociale zaken, tenslotte achter een
gepantserd loket een uitgebluste amb
tenaar ontmoeten, die 33 formulieren
moet invullen om een nieuw 'geval' op
de uitkeringslijst te krijgen. Hij zal
op de dagen dat hij eindelijk zijn
cheque kan verwachten op de loer
moeten staan bij zijn brievenbus, om
te voorkomen dat z'n post gejat
wordt. En als zijn cheque niet komt
of een fout bevat zal hij opnieuw
lange uren in de rij moeten staan. In
sommige steden kan hij zijn uitkering
verliezen na 'spceciale inspecties' om
3 uur 's nachts of na 'indicaties voor
onjuiste geldbesteding'. Hij zal dik
wijls een hamburger voor een com
plete maaltijd moeten aanzien. Hij zal
zijn kinderen suffer en suffer zien
worden als gevolg van ondervoeding.
En naast zijn nachtmerrie dat op deze
manier zijn kinderen 'het' ook ooit
zullen maken, moet hij ook nog de
minachting van zijn mede-Amerikanen
verdragen.
Ongeveer een jaar geleden is er in
België een boekje van Dirk Wilmars
verschenen met de titel Diagnose
Brussel. Het is een bittere aanklacht
tegen dc verfransing van de hoofd
stad. In dat boekje heeft burgemees
ter Craeybeckx een voorwoord ge
schreven, dat in felheid niet onder
doet voor de rest van het boek. 'Het
feit dat de Vlamingen er op geen
wijze toe zullen gebracht worden zich
neer te leggen bij de resultaten van
volkstellingen, verklaart zich hier
door, dat zij de vaststellingen van
deze tellingen inzake taalgebruik al
leen beschouwen als de constatering
dat het door de plaatselijke machtheb
bers toegepaste ontvlaamsingssysteem
de bedoelde rampzalige resultaten
heeft bereikt', schrijft de burgemees
ter van Antwerpen.
Ik heb de vorige week 75 jaar gewor
den Lode Craeybeckx in het statige
stadhuis van Antwerpen opgezocht om
zijn mening te horen over de achter
gronden van de val van de negentien
de na-oorlogse Belgische regerig.
Gaat het weer om Brussel?
De burgemeester beaamt dit volmon
dig. De taalproblemen in de Voer
streek waren directe aanleiding tot de
val van de regering- Eyskens, maar de
dieper liggende werkelijke oorzaken
zijn Brussel en de gewestvorming.
Over die gewestvorming, de federali
sering van België, zouden de partijen
het nog wel eens zijn geworden, maar
de toekomst van Brussel blijft de
Belgische politiek beroeren.
'Brussel is een olievlek in het Vlaam
se land. Via Brussel proberen de
Franssprekende Belgen hun invloed
uit te breiden. Wat zich nu in de
hoofdstad voordoet, heeft zich eerder
in Vlaanderen voorgedaan. Wij willen
dat bestrijden', zegt Lode Craeybeckx.
En dan geeft de burgemeester van
Antwerpen ons een uur lang college
in de geschiedenis van de Belgische
taalstrijd. Nu en dan dwaalt hij even
af, beleefd ingaand op onze vragen,
maar steeds pakt hij de draad van
zijn verhaal weer op. Ik geeft slechts
de hoofdpunten door om binnen de
perken van een krantenartikel te blij
ven, maar voldoende, hoop ik, om te
illustreren dat de huidige crisis in
België diepe historische wortels heeft
en uit kan groeien tot een conflict
vergeleken waarbij de polarisatie in
ons land een onschuldig tijdverdrijf
Na de revolutie van 1830 hadden,
naar de geest van die tijd, ook in
België alleen de gegoede burgers, de
en distinctie. Aan het hof werd ook
Frans gesproken en kringen om het
hof en allen die zich graag aan het
hofleven spiegelden, spraken Frans.
Nu was Brussel oorspronkelijk een
Vlaamse stad in Vlaanderen, maar de
gemeentebesturen van de agglomera
tie-Brussel hebben gefaald door geen
behoorlijk onderwijs in het Neder
lands te laten geven. Daarom heeft de
Vlaamse beweging geijverd voor een
wet, die er in 1963 kwam, en die
bepaalde, dat als de gemeentebesturen
het dan niet deden, de centrale rege
ring het maar moest doen. Die wet
ging uit van het overal erkende peda
gogisch beginsel, dat het in het be
lang van het kind is als het onderwijs
ontvangt in zijn moedertaal. De over
heid moest volgens die wet van 1963
controleren of het van huis uit
Vlaamse kind inderdaad ook onder
wijs in de Vlaamse taal kreeg. Daar
toe moest het gezinshoofd een taalver
klaring afgeven, die gecontroleerd
moest worden door de inspectie.
Maar de Vlaming in Brussel leeft nog
steeds in een milieu dat een diepe
minachting heeft voor het Vlaams. De
vrijheid van de Vlaming in Brussel
wordt aan banden gelegd omdat de
Franse cultuur hem overheerst, aldus
burgemeester Craeybeckx.
Barrière
De mensen uit Vlaanderen die in
Brussel gaan werken, krijgen bijna
altijd een Frans sprekende baas. Dan
blijft de Vlaming weinig anders over
dan zich zo snel mogelijk vertrouwd
te maken met de taal van zijn baas.
Maar dan zweert hij bij zichzelf dat
zijn kinderen het anders zullen heb
ben. Die zullen wat bereiken in de
maatschappij en dus krijgen de kinde
ren een Franse opvoeding. 'Wij moes
ten een barrière bouwen voor de
Vlamingen tegen deze verleiding. Ons
principe was, dat men van de eigen
taal uit moest gaan en en dan Frans
leren'.
Tegen die wet van 1963, die inspectie
voorschreef op de taalverklaring van
het hoofd van het gezin, kwamen de
Franssprekende Brusselnaren heftig
in verzet, en met name de verfranste
Vlamingen. 'Die zijn het ergste', zegt
de heer Craeybeckx, 'want die hebben
een slecht geweten'. Het Front des
Francophones werd opgericht, een
partij die bij de laatste verkiezingen
in Brussel dertig procent van de
stemmen behaalde. Scherper dan ooit
stonden de partijen in de hoofdstad
tegenover elkaar. De leus van de
francophonen was; vrijheid van de
Burgemeester Lode Craeybeckx van Antwerpen: Brussel is een olie
vlek in het Vlaamse land.
Vrekkig
'Als het op sociale steun aankomt zijn
de Amerikanen vrekkig', is de mening
van Mitchell Ginsberg. 'Als je hen
vertelt over één of twee kinderen, die
het moeilijk hebben, zullen ze willen
helpen. Maar als het om grote aantal
len gaat, heb ik geen aanwijzingen
dat het Amerikaanse volk bezorgd is
over deze jongelui. We zeggen zo
graag dat onze jongeren onze grote
belofte voor de toekomst zijn, maar
verder willen wc niet gaan'. Een
vakbondsleider legt uit, waarom Ame
rika zich niet bekommert om duizen
den jongens als Lee Vernon: 'Een
reden waarom arbeiders sociale steun
zo erg haten, is dat ze voelen dat het
hen psychologisch bedreigt. Werken,
elke week een loonzakje mee naar
huis brengen, is een manier om hen
zelf en hun gezinnen te bewijzen, dat
ze toch iets voorstellen. Werk is het
enige, dat zij hebben. Als zij zien dat
iemand geld krijgt voor niets doen,
worden zij razend'.
Een tweede artikel (Dat Richard
Nixon arm was, is lang, lang gele
den) volgt.
bourgeoisie, stemrecht. En die spra
ken Frans. Ook in Vlaanderen was
Frans de taal van de gegoede burgerij
en de hoge geestelijkheid. Het middel
bare en universitaire onderwijs wer
den uitsluitend in het Frans gegeven.
Berucht en in Vlaanderen nog altijd
met verontwaardiging geciteerd is de
uitspraak die kardinaal Mercier en de
bisschoppen rond 1900 deden, dat Ne
derlands geen geschikte taal was voor
hoger onderwijs. 'Wij wezen toen op
Nederland waar uitstekende universi
teiten waren en waar Nobelprijzen
werden gewonnen'.
Het zou tot de jaren dertig duren
voor de eerste belangrijke taalwetten
in België van kracht werden. Ze re
gelden het gebruik van het Neder
lands in de rechtspraak, het leger, het
onderwijs en het openbaar bestuur.
Toen werd ook de universiteit van
Gent vernederlandst. In Brussel ging
de verfransing echter onverminderd
door. Het Nederlandse onderwijs in
Brussel werd totaal verwaarloosd. Het
Nederlands bestond er eigenlijk al
leen nog in de vorm van het Brussel
se dialect. Frans leren betekende soci
aal en cultureel hoger gaan staan. Het
Vlaams dat in Brussel werd gespro
ken, wekte de weerzin van mensen
die gevoelig waren voor schoonheid
huisvader, la liberté du père de la
familie en Brussel Vlaams, dat nooit!
Waarom wilden ze de controle op de
huisvaderverklaring afschaffen? Om
dat ze werkelijk zo bezorgd waren
over de vrijheid van de vaders? Werd
de vrijheid van de Franssprekende
huisvaders aangetast?
Burgemeester Craeybeckx wordt fel.
'Niemand bestreed die vrijheid im
mers? Welke vrijheid gunnen ze de
Vlaamse vader in Brussel? Dezelfde
vrijheid die hij had toen hij zijn
kinderen van 12 jaar en soms nog
jonger naar de fabriek mocht sturen.
Kinderarbeid is destijds- ook verde
digd met een beroep op de vrijheid
van het gezinshoofd zijn kind naar de
fabriek of naar school te sturen. Maar
net zo min als die vader toen een
echte keus had, heeft de Vlaming dat
nu in Brussel. De hautaine minach
ting van de mensen met geld en
aanzien voor het Vlaams dwingt hem
zich over te geven aan de invloed van
het Frans; prest hem zijn kinderen
Frans onderwijs te geven, om ze de
ellende te besparen die hij heeft moe
ten doormaken. Dat noemen de fran
cophonen vrijheid. Maar het gaat hun
dan ook helemaal niet om vrijheid.
Het gaat hun erom de Vlaamse scho
len leeg te houden'.
Na 1963, aldus de burgemeester van
Burgemeester Lode Craeybeckx over de taalstrijd
Antwerpen, kreeg je een escalatie van
de demagogie. En toen gebeurde het,
dat de mensen uit de grote partijen
bakzeil gingen halen. Mensen die voor
de wet van 1963 hadden gestemd,
zeiden later: we hebben ons vergist.
Bakzeil
Omdat ze bang waren voor het verkie
zingssucces van het Front des Fran
cophones. En van de uitvoering van
de wet van 1963 kwam niets terecht.
'Toen heb ik de leiders van de grote
Vlaamse culturele en sociale instellin
gen hier in Antwerpen bij elkaar
geroepen. We wilden een actie gaan
voeren voor het Vlaamse onderwijs in
Brussel. Daartoe werd hier toen het
Vlaamse Onderwijs Centrum opge
richt Het bestuur ervan bestaat uit
sluitend uit Brusselse Vlamingen. U
moet weten: de Vlamingen in Brussel
hebben niet veel geld. De rijke men
sen zijn franssprekend. Daarom wil
het VOC geld inzamelen om propa
ganda voor het Vlaamse onderwijs te
kunnen maken. We geven prospectus
sen uit vangen nieuwe Vlaamse im
migranten op en ontplooien tal van
andere activiteiten die de Vlaming in
Brussel het gevoel moeten geven, dat
hij er niet verloren leeft temidden
van een vijandige Franse cultuur.
Het VOC wil graag dat de Vlaamse
gemeenten één franc per inwoner ge
ven voor het fonds van het VOC en
ik ben er trots op dat Antwerpen de
eerste stad was die aan dat verzoek
voldeed. Het project loopt nu vijf jaar
en ik kan zeggen dat er in Brussel
geen onbevolkte Vlaamse scholen zijn.
Maar nu moet ik u de laatste fase
vertellen. Een aantal instel*ingen uit
de Franse wereld, zoals gemeentebe
sturen en agglomeratiebesturen, had
den subsidie gegeven aan het Fransta
lige onderwijs in de Voerstreek. En
nu heeft de minister van binnenland
se zaken ongeveer een maand geleden
bepaald, dat vanuit het ene cultuurge
bied door officiële instellingen geen
subsidie aan instellingen in een ander
gebied mag worden toegekend. En die
bepaling treft nu ook het VOC. Dat is
voor ons een lelijke streep door de
rekening'.
Geen concessies
En dan zijn we weer terug bij de
kabinetscrisis die over de Voerstreek
is uitgebroken. Maar duidelijker dan
ooit is nu geworden hoe nauw de
problemen van Brussel daarmee ver
bonden zijn. Begrijpelijker is het nu
ook waarom de Christelijke Volkspar
tij zijn eigen premier, Gaston Eys
kens, liet vallen. De Vlamingen zijn
niet bereid nog meer concessies te
doen. De lucht moest eerst maar eens
opgeklaard worden. CVP-voorzitter
Wilfried Martens, een jonge, energie
ke man, die de nieuwe generatie van
Belgische politici vertegenwoordigt,
een generatie die zich meer en meer
begint af te zetten tegen de oude
partijbaronnen, heb ik in Brussel de
vraag voorgelegd waarom zijn partij
met de Belgische Socialistische Partij
brak en een kabinetscrisis ontketende,
die grote risico's voor België inhoudt.
Omdat, zegt Martens, er fundamenteel
verschillende opvattingen tussen de
CPV en de BSP bestaan over hoe het
nieuwe België gestructureerd moet
worden. Het gaat er nu om de unitai
re Belgische staat om te bouwen in
een regionale staat. Maar volgens de
socialisten was de tijd nu nog niet
rijp voor hervormingen. Ze proberen
terug te krabbelen terwijl zij het
juist zijn geweest die de gewestvor
ming hebben gestimuleerd. Maar de
leiders van de BSP, de Vlaming Van
E.vnde en de Waal Leburton, zijn
altijd unitaristen geweest. Zij vrezen
dat de invloed van de socialistische
partij zal afnemen in een federaal
België. Men heeft aan Waalse kant
zich ook niet gerealiseerd dat de fe
deralisering financiële gevolgen kan
hebben voor Wallonnië, dat econo
misch achterblijft bij Vlaanderen.
Maar de Walen kunnen, wat Martens
betreft, gerust zijn. De Vlaamse ge
meenschap wil Wallonië best helpen,
zegt hij, maar onder één voorwaarde:
dat de Walen hun ambitie de Vlaamse
cultuur te nekken, laten varen.
Volgens CVP-voorzitter Martens zijn
nu de structuren in België aanwezig
voor een definitieve oplossing van de
taalproblemen en alles wat daaraan
vastzit. Het gaat er nu om het wan
trouwen tussen de partijen weg te
nemen. 'De toestand is ernstig. We
staan voor cruciale besprekingen die
moeten aantonen, of de wil tot het
bereiken van een akkoord er is', aldus
Martens. Hij heeft veel vertrouwen in
de pogingen van informateur Jos de
Saeger, minister van openbare werken
in het kabinet-Eyskens. Maar het lijkt
zeer twijfelachtig of deze 'Boersma
van de CVP', zoals Martens hem ka
rakteriseert, erin zal slagen alle par
tijen tevreden te stellen ten aanzien
van Brussel. Wilfried Martens gelooft
dat de oplossing een beperking van
Brussel tot de huidige 19 gemeenten
moet zijn en dat binnen die grenzen
Frans en Vlaams gelijke kansen krij
gen. Maar de francophone Brusselna
ren zullen zich daar met hand en
tand tegen verzetten.
De Vlamingen waren niet bereid pre
mier Eyskens verder te volgen op zijn
weg van het ene compromis naar het
andere. Zij wilden geen concessies
meer ten aanzien van de Voerstreek,
ze willen ook niet meer praten over
de grenzen van Brussel. 'Premier Eys
kens wilde dat we zijn voorstellen
voor de Voerstreek onmiddellijk goed
keurden, maar we hadden gem enkele
waarborg, dat het hele probleem van
de gewestvorming definitief opgelost
zou worden. Er moet een akkoord
over het hele probleem komen en dan
pas kunnen we alle details regelen',
aldus Martens.
Vorige afleveringen van deze serie
werden op 2 en 6 december geplaatst.
In een volgend artikel zullen een
Franstalige burgemeester van een
van Brussels satellietsteden en de lei
der van de Vlaamse vleugel van de
BSP aan het woord komen.
'Het is fataal voor ons land, dat de hoofdstad Brussel in plaats van
een ontmoetingsplaats een splijtzwam is geworden'. Zo vatte burge
meester Lode Craeybeckx van Antwerpen, wiens naam, volgens God
fried Bomans, heel anders wordt gespeld dan wij Nederlanders in
onze oneindige onschuld kunnen vermoeden, ons gesprek over de
Belgische taalstrijd samen.
door Harm Lamberts
