Loeren in de politieke kijkdoos
dakvpvvdarpd66chuds70cpnsgppprgpvpspdmpnmpbp
>r Riëtte Kuin en Ferry Mingelen
mmmm
[OUW/KWARTET ZATERDAG 25 NOVEMBER 1972
BINNENLAND T17/K17
HAAG Om uiteen-
ide redenen stemmen
en op een bepaalde
Voor velen zal de
lonlijkheid van de lijst
er of het program
ilaggevend zijn. Ande-
temmen om hun onge-
en over een andere
te uiten (de protest-
uit traditie of met de
:hte dat de partij van
ceus de minst slechte
[He is.
lantal van deze motie-
s onder woorden ge-
t door bekende en
tende mensen aan wie
ibben gevraagd wat zij
november gaan doen.
usies zijn daaruit
ard niet te trekken,
ve misschien dat er
wat mensen ónders
stemmen dan vorig
rs lijken nog steeds
ïoudend te zijn ten
3n van een openlijke
;eus: een aantal men-
as, om wat voor reden
iok, niet bereid ons
eus te vertellen. Daar
>ver staat de Rotter-
3 hoofdinspecteur van
en overtuigd PSP-lid
Kalma, die wèl open-
•or zijn politieke voor-
litkomt; naar zijn zeg-
ndervindt hij daarvan
in in zijn maatschap
positie.
Mies Bouwman
TV-presentatrice (42) te Blaricum
stemt D'66.
'Het is mis, zoals het nu gaat met
het milieu, het verkeer en zo
Er wordt niet genoeg gedacht aan
de toekomst, aan het land waarin
ook mijn kinderen later moeten
leven. Je leeft tenslotte niet om
het alleen nu prettig te hebben,
alhoewel dat natuurlijk ook be
langrijk is. D'66 haakt goed op de
toekomstproblemen in. Ze hebben
er zelf ook problemen mee en
daarom liggen die mensen me wel.
Ze zeggen tenminste eerlijk ook
niet overal een kant en klare
oplossing voor te hebben. Andere
partijen doen daar zo gemakkelijk
over, die stralende gezichten, die
mooie praatjes, dat babbelddebab-
bel van wij weten het zo goed, dat
bevalt mij niet. Die regeringspar
tijen doen wel hun best, ze bedoe
len het wel goed, maar het wordt
tijd dat er nu echt eens wat gaat
gebeuren. De progressieve partijen
moeten het nu maar eens probe
ren, die hebben ook geen oplos
sing voor ieder probleem, maar ik
geloof meer in de richting waarin
zij het zoeken. Zij moeten nu de
kans krijgen, daarom zijn deze
verkiezingen zo belangrijk, daarom
wil Ik er ook best voor uitkomen
D'66 te stemmen. Willem Duys
vindt dat onverstandig van mij,
misschien zijn er zo wel meer
mensen. Die moeten dan maar be
denken dat ik geen bezit ben van
het Nederlandse publiek.'
J. Damoiseaux
Secretaris Nationale Raad voor
Maatschappelijk Welzijn (51) Den
Haag, stemt KVP.
Een van de oprichters van de
PPR, de heer Damoiseaux, is on
langs weer teruggekeerd in de
KVP-mpederschoot. 'De PPR', zegt
hij, 'werd destijds opgericht om
wijzigingen te brengen in het poli
tiek bestel. Maar toen zij na de
verkiezingen maar een paar zetels
kreeg, bleek dat de opzet niet
geslaagd was. Op dat moment
twee jaar geleden, had zij een
nieuwe weg moeten inslaan: de
toen lopende contacten tussen
PvdA en KVP bevorderen. Maar
nee, de PPR vond het belangrijker
zelf een grote partij te worden.'
Dit leek Damoiseaux weinig zinvol
en daarom keerde hij terug naar
zijn oude partij, de KVP, toen hij
zag, dat de stroming-De Zeeuw
grote kracht had gekregen. 'Daar
door staat de KVP op het punt
waar te gaan maken wat zij altijd
heeft beloofd, bijvoorbeeld op het
gebied van onderwijsverbetering,
democratisering en inkomensnivel
lering', meent hij. Damoiseaux is
secretaris van de Nationale Raad
voor Maatschappelijk Welzijn, die
na het verschijnen van de miljoe
nennota een telegram aan de Ka
mer zond. waarin zij haar teleur
stelling uitsprak over het geringe
aandeel van CRM (waar de KVP-
minister Engels zetelt) in de tota
le rijksbegroting.
Op de vraag of hij weer de KVP
zal verlaten, als na de verkiezin
gen er opnieuw een kabinet met
VVD en/of DS'70 tot stand komt.
zegt hij: 'Nee, wel zal ik proberen
dat bij een volgende formatie te
voorkomen.'
Drs. J. J. Tigchelaar Mevrouw
Legerpredlkant (40) te Putten
stemt SGP.
'Mijn stem op de SGP moet min
of meer als proteststem be
schouwd worden. Vroeger stemde
ik AR. maar die partij is me veel
te onduidelijk de laatste tijd. Een
van de ergste dingen vind ik, als
iemand maar van de ene kant
naar de andere waait, als hem dat
zo uitkomt. Dat zie ik nu in de
AR, die naar alle kanten de zaak
open wil houden. Bij de SGP is
die duidelijkheid wel aanwezig. Ik
hoop dat die partij zo groeit, dat
het een duidelijke waarschuwing
voor de AR is. Het aantrekkelijke
van de SGP vind ik, dat deze
partij de bijbel als norm voor het
alledaagse leven en dus ook voor
de politiek, onverkort handhaaft.
De bijbel heeft voor het hele
leven grote zeggenkracht, er mag
geen enkele reden zijn wat dat
betreft water in de wijn te doen.
De SGP wil de doodstraf weer
invoeren en daar ben ik het mee
eens. De overheid mag zich vol
gens mij niet aan de verantwoor
delijkheid onttrekken, die de bij
bel ook wat dit betreft op haar
legt. De vraag welke zin de dood
straf heeft, is in dit opzicht min
der relevant omdat de bijbel hier
over positief duidelijk Is. Ik neem
overigens aan dat er van de dood- -
straf een zekere preventieve wer
king uitgaat, je moet met de toe
passing natuurlijk wel vreselijk
voorzichtig zijn.'
M. M. Y. Voss
Bloemiste (30) te Rotterdam-Hoog
vliet, stemt NMP.
Een soort dolle mina op het mid
denstandsfront blijkt mevrouw
Voss te zijn: 'Er zijn anderhalf
miljoen vrouwen van middenstan
ders die meewerken in de zaak
van hun man. Behalve dat ze in
de zaak staan moeten ze het huls-
houden doen. voor de kinderen
zorgen enzovoort; ze hebben geen
tijd om zich ook maar met iets
anders bezig te houden, ze kunnen
er nooit uit, hebben geen tijd om
eens iets te organiseren zoals an
dere huisvrouwen tegenwoordig
doen. Voor die vrouwen wil ik
speciaal opkomen, via de Neder
landse Middenstands Partij iets
voor hen doen. Als er genoeg
steun komt denk ik er over een
soort middenstandsvrouwenclub te
organiseren. Volgens mij bestaat
er een groot verschil tussen onze
partij en de Democratische Mid
den Partij van de heer Jac. de
Jong Die partij is niet voor de
middenstanders. De Jong wil zo
veel mogelijk stemmen krijgen en
zich dan bij de VVD aansluiten.
Het is hem volgens mij alleen
maar om het kamerlidmaatschap
te doen. Hij maakt op mij een wat
onplezierige, brutale indruk.'
Drs. D. J. Barth
Ambtenaar (29) te Utrecht, stemt
CHU.
'De Unie bestaat uit fatsoenlijke,
betrouwbare lieden, die wat voe
len voor traditie, enige stabiliteit
en harmonie, daarin voel ik mij
thuis. Ik geloof niet in radicale
oplossingen, noch van links, noch
van rechts. De mens is niet in
staat zaken volledig en eigenmach
tig via revolutionaire omwentelin
gen recht te zetten. Dat kan alleen
via redelijke compromissen, niet
door verscherping van tegenstel
lingen. Ik ben daarom voorstander
van een centrumpolitiek. Daar
heeft de CHU niet het monopolie
van, ik zou evengoed KVP kunnen
stemmen. Daarbij staat echter
mijn protestantse achtergrond en
mijn trouw aan traditie in de weg.
Vorig jaar had ik wat moeite met
de Unie, vooral door het optreden
van Udink, die zich teveel door
reclamemakers liet leiden. Volgens
mij overtuig je de mensen eerder
als je gewoon eerlijk bent.' Drs.
Barth was de tweede naam die ons
door de CHU voor dit verhaal
werd genoemd. De eerste, 'een
man die ondanks zijn lange haar
en wilde truien toch nog CHU
stemt', het CHU-gemeenteraadslid
mr. H. Kernkamp bleek de 'afkal
vende CHU' niet meer zo te zien
zitten en zoekt het op 29 novem
ber in de progressieve hoek. On
derhand blijft hij voorlopig wel
CHU-gemeenteraadslid in Rotter
dam en dat levert toch een opval
lende combinatie op.
B. D. Kalma
Hoofdinspecteur van politie te Rot
terdam, stemt PSP
Een politieofficier, die de ene keer
demonstraties begeleidt, en de an
dere mee demonstreert (Vietnam.
Griekenland etc.) heeft het niet
gemakkelijk In het Nederlandse
gezag- en orde-apparaat. 'Je kan
in Nederland nog steeds niet
openlijk voor je politieke stand
punt uitkomen, wat dat betreft le
ven we in een schijndemocratie.
Mijn PSP-lidmaatschap wordt met
Argusogen bekeken, ik weet dat
het mij in mijn carrière geschaad
heeft Niemand durft er duidelijk
bezwaar tegen te maken, de weer
stand wordt subtieler geuit. Zo
verweet de vorige hoofdcommis
saris van Rotterdam mij dat ik de
politie in een moeilijke positie
bracht door zelf mee te demon
streren. Ik beschouw dat als een
inbreuk op de vrijheid van me
ningsuiting en heb daar toen ern
stig tegen geprotesteerd.
Als je dat allemaal zo merkt, kan
je er natuurlijk mee ophouden,
maar dan komt de vraag: is je
carrière je dat allemaal waard. Ik
ben overtuigd PSP-er, wens dat
te blijven en daarvoor uit te ko
men. Ik stem PSP omdat ik deze
kapitalistische maatschappij af
wijs. Alleen in een echte socia
listische maatschappij, te berei
ken door parlementaire en buiten
parlementaire acties, kan de mens
zich gelijk ontplooien.
De politie is in vele landen een
afschuwelijk verlengstuk van de
overheid. Ik twijfel niet aan de in
tegriteit van de Nederlandse poli
tie, maar er zijn uitzonderingen.
De politie moet daarom zeer kri
tisch gevolgd worden, temeer om
dat er momenteel een sterkere
hang naar orde en gezag is. Die
omwikkeling hou ik zeer scherp
Ton Sijbrands
Beroepsdammer (25, Den Taag(,
stemt PvdA.
De bekende dammer Sijbrands
gaat op de PvdA stemmen, omdat
hij 'een aanhanger is van een
gematigd progressief kabinet. D'66
is mij eigenlijk net zo sympa
thiek', zegt hij, 'maar het is mis
schien verstandig om op een zo
groot mogelijke partij te stem
men.' Jarenlang Is hij een aanhan
ger geweest van de communisti
sche wereldbeschouwing. 'Die heb
ik verlaten, nadat ik gezien heb,
dat experimenten In die richting
eerder verslechtering dan verbete
ring brachten. Maar om dan maar
meteen op de WD te stemmen, Is
wel een beetje erg Ingrijpend, hè,
want ik ben natuurlijk altijd nog
wel een beetje socialist. Maar voor
één ding ben ik erg op mijn
hoede geworden: voor radicalen en
fanatici, zowel van links als van
rechts. Daarom stem ik maar op
de PvdA. die zit er lekker tussen
in.'
Sijbrands is niet bang voor radica
le vleugels binnen de PvdA. 'Ik
geloof dat een stroming-Nagel (die
mijn sympathie niet heeft, nooit de
partij gaat overheersen. Dat zal
nog wel meevallen.'
da Silva
rio (49) te Den Haag
MP.
die het zuidelijk tempera-
zigeunergroep Fiësta Gi-
ons land op de planken
ziet de toekomst weinig
tegemoet. 'In deze maat-
is niet voorzien in een
voor de middenstanders,
rden bedreigd door de
appelijke ontwikkelingen
al-economisch gebied. Al
lele mensen worden door
eid aangetrokken en dat is
ede zaak. Ons wordt niet
vraagd wat we ervan den-
democratische midden
de enige partij, die nog
biedt voor de kleine mid-
lers, waartoe ik mijzelf
in. De Jong is een krachti-
r. die veel heeft bereikt,
•made man, zoals ik zelf,
ook helemaal met zijn
indjes heeft opgebouwd,
n weet wat nodig is voor
enstanders, met welke pro
wij te kampen hebben. Als
n andere partij zou stern-
mijn stem gewoon verlo-
Mr. W. Beernink
Advocaat (55) te Dordrecht, stemt
GPV.
'Als de Nederlandse burgers met
man en macht op de CHU gaan
stemmen, dan komen er in deze
partij mensen aan de top, die er
niet horen, zoals de Tweede Ka
mer-leden Huijsen en mevrouw De
Ruyter.' Daardoor is de politieke
eenheid tussen de broers Beernink
ernstig verstoord. Want de advo
caat Beernink, broer van de be
kende CHU-oud-minister, gaat nu
voor het eerst niet op de CHU,
maar op het GPV stemmen.
'De CHU is altijd een partij ge
weest waarin rekening werd ge
houden met de historie van ons
land en de uitspraken van de
kerk. Maar als ik nu uitspraken
hoor. als van Huijsen: 'De CHU is
eigenlijk te christelijk,' dan zeg
ik: 'Dat is niet meer een uitspraak
van de CHU, die altijd de titel
conservatief heeft gehad, in de
goede zin van het woord.' Daaraan
vindt hij het GPV beter beant
woorden. 'met name op het punt
van de zedelijkheidswetgeving.'
Wat de buitenlandse politiek van
het GPV betreft: 'Het gaat het
GPV en mij te ver, om de Europe
se landen zomaar onder te bren
gen onder één gezagsorgaan.'
Vooral de door het GPV nage
streefde samenwerking tussen de
Noordzeestaten die nog een vor
stenhuis hebben, ligt hem na aan
het hart
C. van Beek
Kraanmachinist (31) te Klaaswaal,
stemt WD.
Kraanmachinist Van Beek ziet
rond zich heen in de havens van
Rotterdam dat al zijn collegae in
de vakbond zitten. 'Maar ik houd
er niet van, dat er over mij beslist
wordt door mensen die buiten de
realiteit staan.' Daarom stemt hij
op de VVD, 'die de mens het
vertrouwen schenkt, zelf uit te
maken wat goed of slecht voor
hem is. Dat is nog eens wat
anders dan bij de socialistische
partijen, waar de staat de dienst
uitmaakt, of bij de confessionelen,
waar het geloof het menselijk ge
drag bepaaltzegt Van Beek. Doet
de VVD genoeg voor de lagere
inkomensgroepen? 'Ja, de VVD
leert je begrijpen, waarom je van
hen dat tientje-meer niet krijgt:
omdat je door de gevolgen daar
van straks aan de andere kant
weer twaalf gulden moet betalen,
ledereen hier in de haven ver
dient graag wat extra als er een
klusje valt op te knappen Af
maal willen ze wel overwerkt -
Eigenlijk zijn het allen;-'
len', vindt Van Beek. 'Ml 1 b na
niemand is zo consequent r d?n
ook on de VVO te stemmen
Mevrouw
Th, van Lynden
van der Brugghen
Huisvrouw te Utrecht, stemt ARP.
'In deze tijd is erg veel aan het
verworden, aan het afglijden.
Daarom is er een rechtlijnige man
nodig, een man als Biesheuvel.'
Mevrouw Van Lynden van der
Brugghen stemt dan ook op de
ARP, 'een partij waarin regelma
tig lezingen worden gehouden van
uitzonderlijk hoog niveau'. Boven
dien heeft zij vanuit haar christe
lijk denken, 'een open oog voor de
sociale nood.'
Als oud CHU-stemster was zij des
tijds bij de oprichting van de
PvdA, 'toen voor mij een tijd
kwam van grote bewustwording.'
Zij stemde op deze partij, die 'mij
destijds met laaiend enthousiasme
vervulde, maar die nu niet meer
is wat zij vroeger was. Vooral op
zedelijk gebied gaat zij een weg.
die ik niet meer volgen kan. En
dan die Den Uyl. die zo totaal
.^schilt van Vondeling vroeger.
Zijn ai te populaire manier van
spreken is kennelijk bedoeld om
de gewone man te binden. Maar
het kan wel eens zijn, dat hij met
zijn mentaliteit (in een Groningse
volle verkiezingszaal: toe mensen,
gewoon wat kontjes geven) deze
mensen veel te laag aanslaat', al
dus mevrouw Van Lynden van der
Brugghen
Dolf de Vries
Toneelspeler (35) te Den Haag
stemt PPR.
'Jij moet niet zo bekakt praten,
het lijkt wel of jullie dat met
opzet doen, maar zo kom je nooit
bij de mensen over', zei Dolf de
Vries tegen PPR-lijsttrekker Bas
de Gaay Fortman, toen deze de
politiek in ging. 'Toen Bas zijn eer
ste speech in de Kamer moest
houden, ben ik hem daarin gaan
oefenen, zo van 'je moet geen
veur maar voor zeggen.' Al oefe
nend merkte ik wat de PPR pre
cies wil en dat sprak mij wel aan.
Met name de punten over de ras
sendiscriminatie en de ontwikke
lingssamenwerking, dat komt om
dat ik twee jaar op de Antillen
heb gezeten. Over de NAVO en
defensieparagrafen heb ik nog wel
wat vragen, maar niet zo, dat ik
daarom niet op die partij zou
kunnen stemmen.
De PPR heeft nog een idealisme
dat je in andere partijen, door de
vele compromissen, niet meer aan
treft Volgens mij worden de men
sen in de politiek, de persoonlijke
aantrekkingskracht die zij op de
kiezers hebben, steeds belangrij
ker. Bas is een goede vent, hij
werkt er hard voor en is ook niet
bang om fouten te maken. Die
pet. bijvoorbeeld, die hij nu in de
campagne steeds draagt, als to
neelspeler weet ik, dat kan gewoon
niet, maar het is toch wel leuk
dat hij dat zomaar durft te doen.
Ik ga stemmen, maar overigens
vind ik deze verkiezingen maar
flauwe kul. je krijgt zo de indruk
dat alle kaarten van te voren al
geschud zijn.'
P. Beljaars
Henri Knap
Sportleraar (45) te Tilburg, stemt
Boerenpartij
'De Boerenpartij is een partij,
waarin weinig mensen met titels
zitten. Vooral daardoor is het een
uitstekende partij', meent de heer
Beljaars. directeur van een sport
school in Tilburg. 'Mensen met
titels durven nooit anderen voor
de tenen te stoten. En als dat
nodig is, ook letterlijk, dan mag
dat bestzegt hij zijn leerlingen
dan ook in de vele discussies die
na afloop van de judolessen over
de politiek losbranden.
Over het eigen rechter spelen dat
de Boerenpartij nogal eens in de
schoenen wordt geschoven: 'Als
de wet tekortschiet bijvoorbeeld
in de zaak: vrij kamperen bij de
boer dan hebben wij het recht
zelf ons have en goed te verdedi
gen.' Vroeger stemde Beljaars al
tijd op de KVP. 'Maar', zegt hij.
'nu dekt daar de vlag de lading
niet meer. Sterker nog. zij heeft
verraad gepleegd aan haar eigen
vlag, onder meer met haar behoor
lijk vrije standDunt over de abor
tus', aldus Beljaars.
Publicist te Amsterdam (61), stemt
DS'70
'Drees jr. en De Brauw zijn geen
mooipraters en veel-belovers. Min
der dan andere politieke leiders
zeggen ze dingen om de kiezers te
behagen. Ik heb een groot ver
trouwen in die mensen. DS'70 is
ook de partij die het sterkst tegen
de inflatie optreedt. Die geldver-
dunning is een aanslag op de
zwakste groepen, de gepensioneer
den. de kleine beleggers en de
arbeiders. Die denken wel dat ze
er door loonverhogingen beter van
worden maar die verbetering staat
in geen verhouding tot de nadelen
die daaruit voortvloeien voor het
algemeen belang, dat ook hun be
lang is.
Ik ben het ook eens met de ideeën
die Drees heeft over de auto. Dat
autogebruik zal moeten worden
beperkt omdat de benzine opraakt.
Een vergunningenstelsel lijkt mij
in de toekomst onontkoombaar.
De drukte op de wegen is een
andere zaak. die zou aangepakt
kunnen worden door bijvoorbeeld
de ene zondag alle even nummers
te laten rijden en de andere zon
dag alle oneven nummers. Overi
gens vind ik dat er te negatief
over de auto gepraat wordt. Hij
wordt afgeschilderd zoals in de
middeleeuwen de duivel, de oor
sprong van alle kwaad. Voordat
DS'70 ontstond stemde ik PvdA.
Den Uyl is volgens mij een gema
tigd en realistisch man. maar ik
zou niet op een partijleider stem
men met zo'n wilde achterban.'
Rob Ramaekers
Dienstplichtig soldaat (21) te Am
sterdam, stemt CPN.
'Vooral het gevecht voor de vrij
heid van meningsuiting is een as
pect van 't CPN-beleid dat mij erg
aantrekt.' zegt Rob Ramaekers.
De communistische partij heeft
een jarenlange traditie in haar
strijd voor de democratische rech
ten. In Nederland vaart zij een
strikt zelfstandige koers. Al in
1946 voerde zij actie tegen het feit
dat de verspreider van het blad
Een (van het algemeen Neder
lands jeugd verbond) twee en een
half jaar werd vastgehouden.' In
kazernes deelde hij dit blad rond,
waarin een artikel stond: 'Maak
van onze jongens geen SS-ers. Dit
werd geschreven in verband met
'de onderdrukking van de vrij
heidsstrijd in Indonesië
Dit actiepunt spreekt Ramaekers
erg aan. als bestuurslid van de
Vereniging Van Dienstplichtige
Militairen (VVDM). Zelf doet hij
ook regelmatig mee aan acties die
de democratische rechten van de
soldaat binnen het leger kunnen
vergroten. Zo werd hij vorig jaar
veroordeeld voor zijn actie, de sol
daat toe te staan buiten zijn
diensturen in burgerkostuum te
laten rondlopen. Een paar weken
terug stond hij nog terecht voor
het hoog militair gerechtshof voor
zijn aandeel in de anti-groetdag.
