pouw van zomerwoningen
zou landschap bederven
Fiat 132-1800 Special
autobiografie-
Japans enige voorwiel
aandrijver in middenklasse
Autokeus
OUV/KWARTET ZATERDAG 11 NOVEMBER 1972
BINNENLAND T19/K19
-ïumansdorps raadslid:
htiri
zaak was al 'rond' toen wij ervan hoorden
Fr'
•esjjoor Rudie van Meurs
16JMANSDORP Achttienhon-
rd hectare prachtig begroeid,
fur Hollands landschap, aan de
he,nd van Haringvliet en Hol-
ïdsch Diep, dreigt versnipperd
raken en onder te gaan door
bouw van duizend zomerwo-
n dbgen. Het gaat om buitendijks
jgen land bij Numansdorp
uzen, zoals dat in de lokale
lond heet) dat in handen is
de besloten vennootschap
72"Snbachtsheerlijkheid Cromstrij-
kele invloedrijke particulieren die
»e B.V. besturen hebben de plannen
orbereid, gedeputeerde staten van
id-Holland weten te overtuigen en
eiland Hoeksche Waard op stelten
iiscf^t.
ei stichting Zuidhollands Landschap,
irei arvan het lid van het college van
rar H. B. Engelsman, bestuurs-
ictionaris is, heeft geen goed woord
er voor de procedure van voorberei-
l. 'Er is hier te werk gegaan of
de bouw van een schuurtje be-
t' zegt een woordvoerder van de
Chting.
bouw van de zomerwoningen (in-
ïsief insteekhavens en andere voor-
K1 ringen) in de polders en op de
rzen rondom Numansdorp is on-
ïgs door prof. mr. R. Prince le Roy
Utrecht als 'bedenkelijk' voorbeeld
noemd van het 'onrecht in de ruiim-
ijke ordening'. Het inmiddels be-
cht geworden artikel 19 van de wet
zekerheid over
^oeksche Waard
ordt nu uitgebuit
de ruimtelijke ordening, is ook in
ze affaire een redder in nood ge
lest voor het Numansdorpse college
n b. en w. toen de twee rentmees-
rs van de ambachtsheerlijkheid met
n plan op het gemeentehuis ver
lenen. Burgemeester J. Quast zei
m: 'Wij moeten met onze tijd mee-
an en aanvaarden daarom dankbaar
plan, dat tegemoet zal komen aan
ensen die normaal willen wonen'.
iet juist
tar eigenlijk kon het niet, want de
00 hectare puike landbouw- en weei
ng begroeide natuurterreinen ston-
in het bestemmingsplan opgeno-
als 'agrarisch gebied'. Daarom
getreurd, er was immers nog
tikel 19, dat gemeentebesturen met
estemming van gedeputeerde staten
staat stelt af te wijken van en
oruit te lopen op een bestemmings-
an. Op het provinciehuis in Den
aag werd al uitgekeken naar het
irzoek om ontheffing van Numans-
want al in een veel eerder
adium was de nv Ambachtsheerlijk-
:id Cromstrijen met de provinciale
anologische dienst tot een overeen-
>mst gekomen.
olgens prof. Prince le Roy kan bij
epassing van artikel 19, de burger
ch niet verweren. Dat is ook in
umansdorp in de Hoeksche Waard
sbleken; de mensen hebben er niets
zeggen gehad en zelfs de raad van
gemeente is er niet aan te pas
ikomen.
et enige Numansdorpse raadslid dat
ch via opmerkingen in de raad dui-
elijk tegen het plan heeft verzet is
e antirevolutionair F. Groeneweg.
lij zegt: 'De planologen en ambtena-
en hadden de zaak al rondgebreid,
oordat wij er iets van hoorden. Ik
en tegen omdat het gebied belang-
ijk is als natuurterrein en omdat ik
et niet juist vindt dat bijeen dorp
fan vijfduizend inwoners een nieuwe
lederzetting van duizend woningen
'ordt gebouwd. Bovendien is de Am-
achtsheerlijkheid (in de volksmond
p>P Hoeksche Waard kortweg ABH
enoemd) met z'n 1800 hectare een
de grootste landbouwbedrijven in
(ADVERTENTIE)
'n halfuurtje
puzzelen voor een
nieuwe auto... 2
een gloednieuwe Renault-6!
Wekelijkse hoofdprijs in
Nieuwo Revu's oergezel
lige PUZZELMARATHON...
nieuure
reu u
,Nu l
I in de winkel voor 1,-.
De ambachtsheerlijkheid Cromstrijen met op de achtergrond Numansdorp.
Nederland. Een wat je zou kunnen
noemen, typisch 'Mansholt-bedrijf'.
Zo'n bedrijf moet je niet gaan volbou
wen met woningen'.
De ABH ontwikkelde het plan zelf
standig en nam prof. Bakema in de
arm (die al eens eerder flats aan de
oevers van het- Haringvliet ontworpen
heeft. Als het goed was zou, volgens
de stichting het Zuidhollands Land
schap, in beide gevallen de procedure
via negen schakels behoren te gaan.
Daar is bij de ABH geen sprake van
geweest.
Via advertentie
De Numansdorpers zelf en de overige
betrokkenen in de streek hebben vol
gens de woordvoerder van de stich
ting, zich slechts op de hoogte kun
nen stellen van de plannen via een
simpele aankondiging 'tussen trouw-
advertenties' en via een onopvallen
de advertentie in het streekblad.: In
die mededelingen kregen de burgers
tien dagen de gelegenheid hun bezwa
ren in te dienen. Ook die bezwaren
waren een louter formele zaak omdat
b. en w. konden volstaan hen te
antwoorden met een weerwoord.
Los van de procedure, heeft de stich
ting Zuidhollands Landschap, natuur
wetenschappelijke- en bezwaren uit
oogpunt van ruimtelijke ordening. De
Numansdorpse poldergronden eri gor
zen vormden vrijwel de enige open
verbinding met de rivieren in het
deltagebied. Bovendien is de plaats
voor de zomerwoningen en 'alleronge
lukkigst' gekozen, omdat de plaats van
vestiging schuin tegenover Shell Che
mie aan de Moerdijk ligt, zo wordt
gezegd.
Afgesloten
De Ambachtsheerlijkheid Cromstrijen
stamt uit een feodaal verleden en is
tot nu toe een traditioneel besloten
gebied geweest. De gehele 1800 hecta
re is afgeslopten voor publiek met
prikkeldraad en irritante bordjes. Wat
dat betreft zou 'openbreken' van het
terrein welkom zijn, maar zo zegt
een groot deel van de bevolking van
Hoeksche Waard, 'niet via zomerwo
ningen'. De aandelen van de besloten
vennootschap bestaan uit 1100 zoge
naamde 'ambachtsporties', die voor
het merendeel in handen zijn van
enkele machtige families. Een ervan
is de familie Vlielander die al enkele
generaties lang de rentmeesters le
vert. Op dit ogenblik is A. B. H.
Vlielander rentmeester en de gelijk
namige J. A. E. adjunct.
Andere families achter de ambachts
heerlijkheid zijn ondermeer oud-mi
nister ir. Staf (een zeer regelmatige
gast op jachtfestijnen waarbij dan
eenvoudige pachters als drijvers fun
geren), de familie Nauta en baron
Sweers de Lande Zwieborg. Bovendien
zijn kleinere porties in handen van
grotere en kleinere boeren in de
streek die een keer per jaar op een
soort algemene vergadering mogen
verschijnen, waarop dan 'de Heeren
rekening' wordt gepresenteerd en die
zoals de traditie wil een maal
tijd, een rondrit en een minimum aan
inspraak kent.
Onzekerheid
De ambachtsheerlijkheid heeft met
haar ingrijpende plannen in feite ge
bruik gemaakt van de onzekerheid die
over de toekomst van de Hoeksche
Waard hangt. Burgemeester W. Tho
massen van Rotterdam zou er het
liefst havens neerleggen en industrie
gebied van maken.
De Rotterdamse raad wenst het eiland
als woongebied voor de overvolle
stad. De provincie ziet meer in een
recreatie-functie en in landbouw,
maar weet het ook niet helemaal. Dat
bleek eind juni dit jaar tijdens de
debatten over het (nog niet officiële)
streekplan Zuid-Holland zuid, toen
een amendement van een socialistisch
statenlid om de bouw van zomerwo
ningen in Numansdorp te schrappen
met 36 tegen 25 stemmen veeworpen
werd. Tegen het amendement stemden
de KVP, CHU en AR. Het amende
ment werd ingediend omdat in het
streekplan staat dat verblijfsrecreatie
gevestigd moet worden op minstens
twintig kilometer afstand van de ste
delijke bebouwing. Aan die norm vol
doet Numansdorp niet.
De strijd om de zomerwoningen is
overigens nog niet gestreden. De ac
tiegroep 'Hoeksche Waard alarm'
heeft intussen de minister van volks
huisvesting en ruimtelijke ordening
verzocht de besluiten van b. en w. en
GS van Zuid-Holland te schrappen. De
actiegroep die vindt dat het plan niet
mag doorgaan uit oogpunt van na
tuurbescherming, heeft de indruk, dat
de ABH het plan heeft een maximaal
rendement uit de gronden te halen. J.
de Haas van Hoeksche Waard alarm
zegt: 'De stichtingskosten van zo'n
zomerwoning zijn gepland op
ƒ36.000,-, kant en klaar zullen ze
zeker zo'n 60.000 gaan kosten. Het is
daarmee wel duidelijk dat de zomer
woningen taboe zijn voor de mensen
met een normaal inkomen'.
(ADVERTENTIE)
V
'n halfuurtje
puzzelen voor een
naaimachine...
...een der vele wekelijkse J
e prijzen in Nieuwe Revu's
9 oergezellige PUZZEL- 9
0 MARATHON. Doe fijn mee
0 en win!
nieuure
revu
NU J
A in de winkel voor 1,-. a
9
De redactie behoudt zich het recht voor om
ter opname in deze rubriek ontvangen me
ningsuitingen verkort weer te geven. BIJ
publikatic wordt met de naam van de
Inzender ondertekend. Brieven kunnen wor
den gezonden aan de heer Joh. C. Francken.
secretaris van de hoofdredactie van Troiiw-
Kwartct. Postbus 859. Amsterdam.
Vietnam
Als lid van 'Kerk en Vrede' en demo
craat vraag ik me af, wat na de
Amerikaanse verkiezingen met de oor
logspolitiek in Vietnam zal gebeuren.
Zal er nu een werkelijke rechtspoli
tiek worden gevolgd? Ik twijfel. Im
mers, een verstandig mens weet, dat
het Pentagon en de oorlogsindustrie
de boventoon voeren, met alle gevol
gen van dien.
Vclp
C. H. Wcsterdijk
Nader bekeken (1)
In 'Nader bekeken' van de EO werd
dezer dagen weer zwaar geschut ge
bruikt. Aan de hand van uitspraken
van Markus Bakker en dr. Ter Scheg-
get, die voor samenwerking met de
CPN is, werd politieke eenheid van
gelovigen en ongelovigen van de hand
gewezen. De vergelijking ging natuur
lijk mank, want lang niet alle pro
gressieve christenen zijn voor samen
werking met de communisten (wat
gesuggereerd werd). Een blik in de
psychiatrische inrichtingen van de
Sowjet-Unie maakt dat begrijpelijk.
M..i. kan een christen met een ongelo
vige samenwerken op basis van een
zakelijk program, dat hem vanuit zijn
christelijke geloofsovertuiging het
meest aanspreekt. Vanwaar ook die
vaak onchristelijke kritiek van enige
Trouw/Kwartetlezers op hun mede
christenen in de PPR?
Ermelo
J. Verbaas
Nader bekeken (2)
Naar aanleiding van het programma
'Nader bekeken' van Meindert Leer
ling het volgende: Als Leerling Ter
Scheggets oprechte wens tot samen
bundeling van alle progressieve krach
ten met daarbij desnoods de CPN
wegwuift, met een zo kinderlijke naï
viteit als gedemonstreerd in zijn on
deronsje met H. Verwey, daarbij vol
ledig voorbijgaand aan Bakkeris en
Ter Scheggets doel om via deze bun
deling tot een rechtvaardige samenle
ving te komen en als hij door deze
eenzijdige, met lukraak gekozen bij
belteksten en stoffige historie 'verde
digde' afwijzing kritiekloos voorbij
gaat aan de huidige nationale en
mondiale status quo, dan wens ik
hem en de zijnen veel sterkte in de
links-rechts-polarisatie in kerkelijk op-
zicht. Tot één ding lijkt de EO mij
wel in staat, namelijk het aansturen
op een breuk in dè kerk. Het zij zo!
Pijnacker
J. Lamers
Nelly van Dijk-Has
In de krant las ik dat mevrouw Van
door Sicco de Jong
Subaru Leone 1400
De ARM-groep heeft deze week
een voor Nederland nieuw Japans
merk geïntroduceerd: Subaru.
Het is het zevende Japanse auto
merk, dat naar Europa gekomen
is. Met het model Leone 1400 be
gint in ons land de Europese ex
port van de zware industriegroep
Fuji, die nauw gelieerd is met het
Nissan-concern, dat de Datsun-
auto's maakt.
Op een moment, waarop al één op
elke twaalf in Nederland verkochte
auto's uit Japan afkomstig is, mag de
ARM-groep goede kansen voor Subaru
aanwezig achten. De 1400 cc-Leone is
een voorwielaandrijver en in de mid
denklasse als zodanig uniek onder de
Japanse auto's. Voorwielaandrijving
wint in Nederland snel terrein. De
wegligging van de Subaru voldoet,
blijkens een eerste kennismaking van
deze auto, zeker aan de verwachtingen
en ook motorvermogen en comfort
zijn ruim voldoende. Aan de carrosse
rie zijn nog enkele modificaties nodig,
voordat in januari de verkoop volop
kan beginnen.
De 1361 cc-motor levert 80 SEA-pk
vermogen, goed voor een topsnelheid
van 160 kilometer per uur. De op een
halve centimeter na 4 meter lange
wagen maakt, ook al vanwege de
kuipstoelen, een sportieve indruk. Er
zijn een Sedan en een Coupé. In
Nederland wordt de Coupé als GSR
geleverd met 13 pk extra en een
bereikbare top van 170 kilometer per
uur. De prijzen, incl. BTW tot 1
januari a.s., zijn 9.690 gulden voor de
tweedeurs Sedan, 9.990 gulden voor
de vierdeurs, 10.990 gulden voor de
vijfdeurs Stationwagon en 11.990 gul
den voor de Coupé.
De ARM-groep vertegenwoordigt veel
merken. Tot de groep behoort behalve
De Subaru Leone 1400, waarmee de Japanse autofabriek Fuji na suc
cessen op de Amerikaanse markt in Europa de verkoop start.
troën, DAF, Saab, Simca-Chrysler en
Toyota, alsmede de GM-groep Vaux-
hall-Bedford-Ranger. De overeenkomst
om te starten met de Subaru-import
sloot de ARM met de Japanse Mitsui-
groep, die Japanse exportaktiviteiten
bundelt, maar die o.m. ook belangen
heeft in de autofabriek Toyota.
Een overeenkomst tussen beide mer
ken Subaru en Saab, welke de ARM
thans importeert, is ook nog dat deze
twee automerken verwant zijn aan
vliegtuigfabricage in hun land van
herkomst. De Japanse Fuji-groep 'zwa
re industrie' bouwt behalve vliegtui
gen, o.m. autobussen, containers,
treinwagons, vliegtuigen en vliegtuig
motoren.
Subaru Nederland b.v.i.o de N.V. Au
to Import Maatschappij met Saab, van
welke beide de heer B. E. J. Plesman
directeur is. 'We hebben voor Subaru
nu een kleine vijftig dealers, waarvan
een deel tevens Saab-verkoopt. Subaru
en Saab vormen een goede combina
tie, omdat beide lijnen op elkaar
aansluiten en beide voorwielaandrij
ving hebben', aldus de heer Plesman.
Behalve de Japanse en Zweedse perso
nenauto's importeert de ARM via Eu
ro Truck Import N.V. de Duitse
vrachtauto merken Büssing en MAN
en de Franse Renault-Saviem.
Tot de ARM-groep behoren verder
dealerbedrijven voor de merken Ci-
Dijk-Has was overleden. Er zijn velen
die, zoals ik, genoten hebben van haar
lectuur. En dat haar boeken tijdge
bonden zijn zoals u opmerkte, vond ik
juist zo geweldig. 'Jeugd zoekt een
haven' heb ik ontelbare keren gele
zen. De problemen van dat gezin
spraken mij aan en de oplossing gaf
mij moed voor mijn eigen gezin. En
het gaat toch ook vaak zoals zij
schreef. Neem een boek zoals 'Als het
hart gaat spreken' dat vond ik ge
woon iets bijzonders. Ik heb wel eens
gehoord dat haar boeken geen literai
re waarde hadden. Begrijpen kan ik
dat niet. En als ik dan denk aan het
wel literaire werk van Ina Boudier-
Bakker 'Armoede' dat mij zo gruwe
lijk arm liet, geef mij dan de echt
christelijke boeken van mevrouw N.
van Dijk-Has maar.
Soestduinen
J. Lindhout
Sociaal contract
Als de vakbeweging zo machtig is, dat
ze het parlement gedeeltelijk kan uit
schakelen, en haar bemoeienissen zich
ook uitstrekken tot zaken, die niet
direct de werknemers als zodanig be
treffen (bijv. de kleuterscholen),
waarom probeert ze dan niet in de
eerste plaats een regeling te vinden
voor diegenen die ieder jaar meer de
dupe zijn van de loonronden: de (ge
lukkig vele) bejaarden die niet alleen
van hun AOW behoeven rond te ko
men, maar wier pensioen niet waarde
vast is? Pensioen is uitgesteld loon.
In de rechtvaardige samenleving, die
de vakbeweging voor ogen staat, kan
het toch niet zo zijn, dat het loon van
een deel van de bevolking (de ster
ken) steeds stijgt, en het loon van
een ander deel (de zwakken) steeds
daalt?
Amsterdam
A. C. M. Spljkerboer-Mons
Uiterlijk lijkt de dit jaar uitge
brachte middenklasser van Fiat,
de 132, op het prestigemodel van
het Italiaanse merk, de 130. Maar
ook in andere opzichten kan de
132 als een verkleinde 130 be
schouwd worden. De aandrijving
geschiedt eveneens op conventio
nele wijze, met de motor voorin
en op de achterwielen, en de 132
is tevens ontworpen als comfor
tabele reiswagen.
De nieuwe Fiat, die sinds september
in Nederland met 1600 cc of 1800 cc-
motor geleverd wordt, combineert zijn
voornaamste eigenschappen, comfort
en ruimte, met goede rij-eigenschap-
pen. Vergeleken met de 125, welk mo
del voor de 132 moest plaatsmaken, is
vooral de vering verbeterd. Bij de 125
was die vering stug doordat zij opge
offerd werd aan de wegligging. Bij de
132 heeft Fiat een veel betere combi
natie weten te bereiken. Het blijkt
dat de wegligging van dit model niet
voor die van de 125 onderdoet Overi
gens is die 125 ook nog altijd in ons
land te koop, maar dan in de Poolse
versie.
Voor een wagen uit zijn klasse heeft
het model 132 zeer compacte buitenaf
metingen, wat het rijden er mee ook
in de stad praktisch maakt. Fiat richt
zich met zijn gehele programma in
sterke mate op gemakkelijke manoeu
vreerbaarheid in het stadsverkeer. De
deze maamd uitgebrachte 126 en de
De Fiat 132, links als gewone Berlina, rechts als Special.
(ADVERTENTIE)
n halfuurtje
puzzelen voor een
electrisch orgel...
...een der vele wekelijkse
prijzen in Nieuwe Revu's
oergezellige PUZZEL- 9
MARATHON. Doe fijn mee
0 en win!
nieuure
Srevu
2 nu 2
A in de winkel voor 1,-. a
9
twee voorwielaandrijvers 127 en 128
zijn daar duidelijke voorbeelden van.
Maar ook wanneer de Italianen een
auto bouwen met een ruim interieur,
dan wordt zo'n constructie beslist niet
onnodig verlengd.
De 132 bewijst echter zijn diensten
vooral op de buitenweg, waar de ac-
celratie ook bij hoge snelheden vrij
pittig blijft. De uitvoering 1800 Speci
al, die wij reden, komt tot een top
van 170 km. per uur. De 1600 en 1600
Special de aanduiding Special
duidt op een luxere versie komen
tot 165 km per uur. De 1600 cc-motor
levert 98 DIN-pk; de 1800 cc 105 DIN-
pk, zodat in accelleratie de verschillen
tussen beide niet groot zijn. Ook in
benzineverbruik is er weinig verschil:
1 op 8y2 1 op 10Vi voor de 1600
tegen 1 op 8 1 op 10 voor de 1800:
alleszins acceptabele cijfers voor een
wagen uit deze klasse.
De Fiat 132 heeft vijf versnellingen,
bediend met het pookje op de vloer.
Al deze vijf versnellingen leveren bij
het schakelen geen problemen op; al
leen moet bij de achteruitversnelling
nogal flink wat kracht op de pook
worden uitgeoefend. Die achteruit ligt
tegenover de vijfde versnelling, doch
is goed vergrendeld. Meer dan norma
le kracht uitoefenen moet men overi
gens ook bij het parkeren van de 132.
Dit ligt stellig mede aan de forse
Pirelli Cinturato-banden: voor een au
to met achterwielaandrijving moet er
te zwaar aan het stuur getrokken
worden.
Dezelfde radiaalbanden vormen echter
een bijdrage tot de goede wegligging.
De 132 trekt gemakkelijk door boch
ten heen en blijft bij fors remmen
goed in het spoor. Over die remmen
niets dan lof: bekrachtiging, een rem-
krachtbegrenzer en uiteraard een ge
scheiden remsysteem, dat de schijven
op de voor- en achterwielen afzonder
lijk bedient, voldoen uitmuntend.
Voortreffelijk is ook het functioneren
van ventilatie en verwarming en ver
der is de wagen zeer compleet uitge
rust. De Special heeft achterruitver
warming, ruitewissers met twee snel
heden en intervalschakelaar, een toe-
renteller fraaie hoofdsteunen, arm-
steun achter, dubbele halogeen kop
lampen en ook een buitenspiegel, die
nog altijd op de gewone Fiat-versies
ontbreekt. Toch nog één wens overge
houden: kindersloten op de achterpor
tieren. Fiat heeft bij de introduktie
van het model er de aandacht op
gevestigd veel méér aan anti-roestbe-
handeling te doen dan in het verle
den het geval was.
Zo komen we tot een zeer positieve
indruk over deze auto, welke als extra
nog voorzien was van een Autovox-
cassettestereoinstallatie (prijs: 695,-) -
die het toch wat pittige motorgeruis J
ruimschoots overstemde. De luidspre
kers waren in de portieren ingebouwd -
en het stereo-effect was het aanhoren
ten volle waard.
In het kort: aantal cilinders: 4; cilin- J
derinhoud: 1756 cc; maximum-vermo-
gen: 105 DIN-pk; pk per 100 kg: 9,8;
benzineverbruik: 1 op 8 1 op 10;
inhoud benzinetank: 56 liter; rem
men: schijfremmen rondom met ser-'
vo-bekrachtiging en remkrachtbegren-
zer; gordels: heukgordels met druk-J
knopsluiting; leeg gewicht: 1070 kg;»
lengte: 4,38 meter; breedte: 1,64 me-
ter; hoogte: 1.36 meter; prijs incl.
BTW: 12.336,- met automatische»
transmissie: 13.476,- (de 132-1600
kost 11.229,-; de 132-1600 special
11.835,-).
(ADVERTENTIE)
'n halfuurtje
puzzelen voor een
fiets...
...een der vele wekelijkse
2 prijzen in Nieuwe Revu's
w oergezellige PUZZEL- 9
9 MARATHON. Doe fijn mee 9
G en win!
nie we
reu 43
NU
in de winkel voor 1,-.
"•••••••••ar
