dichtbij
EEN GEBOUW DAT RESPECT
HEEFT VOOR DE MENSEN
VVV I
[1
y
v
1
n
VJ
JD
Commentaar
Kribbigheid
Kinderboeken
Aas en van alles uit de muur
uw probleem
ook het onze
JD
rRO UW/"KWARTET WOENSDAG 1 NOVEMBER 1972
BINNENLAND T5/KT
Het is zeer gord te begrijpen dat met
name de fracties van de PvdA in
Eerste en Twtede Kamer gisteren een
gevoel van kribbigheid niet hebben
kunnen onderdrukken bij het bespreken
van de afspriken die het kabinet vorige
week met jde meerderheid van het
bedrijfslevcp heeft gemaakt. Voorstel
len uit dez^ kring die bij de begrotings
behandeling in de Tweede Kamer wer
den verworpen, bleken na het gesprek
met werknemers en werkgevers plotse
ling wel iie kunnen worden aanvaard.
Dat zij nu door de volksvertegenwoor
diging moet worden gesanctioneerd is
min of 'meer een formaliteit.
Wij kunnen de onvoldaanheid hierover
heel goed navoelen, al moet daar bij
worden aangetekend dat de heer Den
Uyl wel heel zware woorden gebruikte
tpen hij opmerkte dat de parlementaire
democratie door deze manier van doen
wordt uitgehold. Juist de heer Den Uyl
heeft zich de laatste tijd in hoge mate
met de wensen van de vakbeweging
vereenzelvigd. Dat hij bereid zou zijn
geweest, de verlangens van de vakcen
trales reeds in te willigen, voordat het
overleg plaatsvond, is maar een gradu
eel verschil met hetgeen nu is geschied.
Voorts is het weinig praktisch, zoals de
heer Broeksz in de Eerste Kamer deed
het zo te stellen dat het parlement
eerst zou moeten bepalen hoever het
kabinet in zijn onderhandelingen met
het bedrijfsleven zou mogen gaan om
tot een contract te komen. Over welke
ruimte tot onderhandelen zou een kabi
net dan nog kunnen beschikken?
Senator De Gaay Fortman meende dat
de parlementaire democratie geen ge
weld wordt aangedaan wanneer een
akkoord zoals cfat van vorige week.
kan worden gepast in het regeringsbe
leid. De heer De Gaay Fortman vindt
blijkbaar dat die verenigbaarheid in dit
geval ook bestaat en minister-president
Biesheuvel zal hem daarin wel haastig
bijvallen.
Ons probleem is dat wij er niet van
overtuigd zijn dat de concessies van
vorige week in de oorspronkelijke be-
I doelingen van het kabinet passen.
Wanneer dat namelijk wel het geval
J zou zijn, dan zou het kabinet een kans
hebben laten liggen op een veel grotere
mate van parlementaire overeenstem
ming met zijn beleid dan bij de begro
tingsbehandeling in oktober kon wor
den bereikt. Dan had het kabinet zijn
wisselgeld in de Tweede Kamer al
kunnen inleveren. De marge in de
onderhandeling met het bedrijfsleven
was natuurlijk veel kleiner geweest,
maar daar zou dan een veel breder
politiek akkoord tegenover hebben ge
staan. En het kabinet is daar zeer op
gesteld. Zoals men weet wanneer men
zich herinnert d«t minister-president
Biesheuvel in de zomer van vorig jaar
tijdens zijn eerste confrontatie met de
Tweede Kamer nadrukkelijk heeft la
ten weten dat ook de argumenten van
de oppositie in het regeringsbeleid
zwaar zouden wegen.
Tegen de opvatting van senator De
Gaay Fortman dat het akkoord in
het kabinetsbeleid past kan boven
dien worden aangevoerd dat de conces
sies aan het bedrijfsleven aan de zeer
omvangrijke kant zijn. Zij reiken ver
buiten de marge waarvan de minister
president tijdens de begrotingsbehande
ling in de Tweede Kamer heeft getuigd
dat die maar heel beperkt kon zijn.
Het valt, kortom, te vrezen dat er
onder invloed van buiten de volksverte
genwoordiging staande organen beleids
ombuigingen zijn aangebracht. Het
zijn beleidsombuigingen die men kan
toejuichen omdat daarmee een belang
rijk doel gediend is daar niet van.
Maar het kan niet staande worden
gehouden dat het parlement z i h niet
te kort gedaan zou mogen voelen.
Twee nieuwe verhalen voor jongens
en meisjes in de Nardincreeks, ver
taald uit het Engels: 'Avontuur om
klavertje vier', door Frances Cowen
en 'De verkeerde koffer', door Agnes
en Norman Furlong. Het eerste boek
.is verreweg het aardigste. Het gezin
Symes (de vader is op zee) heeft een
'saaie vakantie in het vooruitzicht,
waar vooral het oudste meisje, Marga
ret, tegenopziet. Plotseling erft de
"familie een huisje op het platteland,
dat ze samen gaan opknappen, met
'veel hulp van een oude, sympathieke
zwerver. Ze maken kennis met hun
buren en dat leidt tot ongedachte
gebeurtenissen. Een fijn verhaal, met
een goede sfeer. Het andere boek gaat
over een schoolklas op zomerkamp,
waarin niemand zich verveelt, want
de spannende en nogal onwaarschijn
lijke avonturen rondom een bende
zijn niet van de lucht. Er komt nog
een ontvoering aan te pas en een
jongen begeeft zich in meisjeskleren
in het hol van de leeuw. En dat alles
om te verhinderen, dat een belang
rijke chemische formule in verkeerde
handen komt. Deze jeugdboeken, met
bijzonder fleurige omslagen, kosten
maar 4,50. Uiig. Classics. Naarden.
Het kantoorgebouw van Centraal Beheer in Apeldoorn, dat vandaag door prins Claus geopend wordt.
APELDOORN Het kantoorgebouw van Centraal Beheer in Apeldoorn, dat vandaag door prins
Claus wordt geopend, zal ook buiten die prinselijke opening om de aandacht wel geboeid weten te
houden. De directie van Centraal Beheer heeft de lofwaardige moed gehad haar nieuwe gebouw te
laten ontwerpen door de Amsterdamse architect Herman Herzberger. Van hem mocht geen traditio
neel gebouw verwacht worden. Dat is het ook enigszins geworden. Herzberger heeft in Apeldoorn
een origineel en speels kantoor neergezet, waar je niet snel op uitgekeken raakt.
Holen en spelonken in schepping van ir. Herman Hertzberger
Een gebouw moet respect hebben
voor de mensen, zo vindt professor ir.
Hertzberger. Aan die norm voldoen
veel eigentijdse bouwwerken niet. In
tegendeel, de meeste groto rechthoeki
ge glas-in-betonconstructies, die tegen
woordig als kantoor in gebruik zijn,
hebben geen enkel mededogen met de
mensen, 's Ochtends zuigen ze de
mensen bij honderden naar binnen,
om ze in de loop van de dag voor een
belangrijk deel te verteren en 's a-
vonds weer uit te braken.
Het gebouw van Hertzberger is in elk
geval geen mensen opslorpend mon
ster. Het heeft geen grote monumen
tale ingang, waar je onverbiddelijk
door heen moet. Het heeft wel tal van
kleine ingangen, waar je eigenlijk om
moet zoeken.
Het gebouw ziet er aan de buitenkant
uit als een stel blokken van ongelijke
hoogte en op speelse wijze gerang
schikt. Die speelsheid tref je binnen
ook aan Binnen zie je nog beter, dat
het gebouw is opgebouwd uit blokjes.
Die bouwstenen zijn vloereenheden
van drie bij drie meter. Daarop kun
nen een, twee, drie of vier mensen
werken.
Vier van die bouwstenen vormen een
eiland. De hele kantoorruimte is nu
een aaneenschakeling van die eilan
den van negen bij negen meter. Ze
zijn op ingenieuze wijze naast elkaar
en boven elkaar gerangschikt. Op ver
scheidene plaatsen is de ruimte tus
sen de eilanden opengelaten, zodat je
uitzicht krijgt op de lager en hoger
liggende afdelingen.
Scheidingswanden kent het gebouw
eigenlijk niet. Hoe het allemaal pre
cies in elkaar overloopt laat zich niet
eenvoudig beschrijven, maar het re
sultaat is het best te kwalificeren als
het tegendeel van eentonigheid. Waar
je ook staat, overal zie je wel iets
aardigs, iets waar je even naar kunt
blijven kijken. Het is een gebouw vol
hoeken, holen en spelonken.
In het midden van het gebouw ligt
het 'verkeersgebied'. Je zou ook
hoofdgang kunnen zeggen, maar dat
klinkt te saai voor de met grijze
tegels geplaveide gang, die het Apel-
doorns pand in vier kwadranten ver
deelt. De gang heeft ook weer allerlei
hoeken en biedt ook weer steeds een
andere kijk op het gebouw. De bedoe
ling was deze gang te laten aansluiten
op het voetgangersgebied van het
nieuwe Apeldoornse centrum. In het
gebouw is ruimte voor winkeltjes, een
kapper, een krantenkiosk en dergelij
ke. Maar de gemeente heeft zijn plan
nen voor het nieuwe centrum in de
H
Brieven die niet zijn voorzien van naam en
adres knnncn niet in behandeling worden
genomen. Geheimhouding Is verzekerd. Vra
gen die niet onderling met elkaar In verhand
staan moeten in afzonderlijke brieven worden
gesteld. Per brief dient een gulden aan post
zegels te worden Ingesloten. Adres: redactie
Trouw-Kwartet, postbus 941, Rotterdam.
Vraag: In het vroege voorjaar hebben
mussen en andere kleine vogels van
de forsythia en ook van de aalbessen-
struiken de bloemknoppen voor een
groot deel weggepikt, zodat er geen
bloesem aan de forsythia en geen
aalbessen kwamen. Zou er een stof
zijn, waarmee de struiken bespoten
kunnen worden, zodat de vogels eraf
blijven.
Antwoord: Als u de aalbessen gaat
bespuiten, kunnen ook de mensen er
beter af blijven. Het enige middel is
een net over de genoemde planten te
spannen. In het voorjaar komen de
vogels af op wat ze in de winter
gemist hebben, hun vitamientjes. De
opvallend gekleurde bloesems en bloe
men (men denke aan de krokus)
hebben niet voor niets zo'n opvallen
de kleur. In deze tijd van bedreigd
vogelleven moet de mens kiezen of
delen.
Vraag: Is er een recept voor het
bereiden van jam van vlierbessen?
Graag zonder suiker, met zoetstof
voor suikerpatiënten.
Antwoord: Helaas is er geen suiker
loos recept voor vlierbessengelei te
vinden. Zoals u weet, laat men bessen
en vruchten met zeer weinig water
gekneusd aan de kook komen, verder
al roerende inkomen tot ongeveer een
derde. En dan komt voor ude moei-
lijkhe'd: er moet namelijk hetzelfde
gewicht aan suiker bij. waarbij men
het verkregene laat inkomen, alweer
goed roerend, tot een druppel niet
meer uitloopt Maar zonder suiker
gelukt dit niet. Men vermengd de
vlierbessengelei, die gebruikt wordt
bij verkoudheid en keelpijn, met zure
appelgelei of appel- of pruimenmoes.
U zou dan als bindmiddel de moes
wat kunnen indikken en in de koel
kast bewaren (dat kan niet te lang).
Dan kan zoetstof toegevoegd worden.
Het is echter mogelijk vlierbessenli-
monade te maken: 1 kg bessen met 2
liter water en een kwart liter azijn
een kwartier laten koken, dan op een
zeef uitdrukken e nnaar smaak zoet
stof een paar pijpjes kaneel, en wat
kruidnagelen even opkoken. Verder
vonden we een merkwaardig recept
voor vlierbessensoep: 500 gram bessen
met iy4 a 2 liter water en een stukje
pijpkaneel een minuut of tien laten
koken, zeven, en verder opkoken met
appel- of peresnippers of pruimen.
Wat citroensap en suiker (in uw
geval zoetstof) bijvoegen en de soep
afmaken met een bindmiddel of be
schuitkruimels en Rijn- of Moezel
wijn. De soep wordt voor de maaltijd
warm opgediend, na de maaltijd koud
of warm naar verkiezing.
De vlierbloesem wordt gebruikt bij
het inmaken van Oostindisehe kers
(kappertjes) en augurkjes. Ook trekt
men er thee van. maar dat is dan ook
wel echt een drankje voor verkouden
mensen. In een heel oud kookboek
komt een vliermelksoep voor: Verse
bloesems laten trekken in een liter
kokende melk. zeven en afmaken met
zout. maizena en schuimige eierdooi
ers.
Vraag: We zijn in het b»zit van een
Statenbijbel met koneren sloten. Op
het schutblad staat: Tot Dordrecht,
gedruckt bij Jacob-Braak. in de Wcrc-
kende Hoop. Anno 1662 (romeinse
cijfers). Is. dit een zeldzaam exem
plaar?
Antwoord: Uw Statenbijbel kan een
zeer kostbaar bezit zijn als het oen
puntsaaf pxemolaar is. Dit wil zoggen
als de bladen niet gevlekt of ge
scheurd zijn. romnleet en niet hiige-
sneden. en als de band en sloten
onbeschadigd zijn. In die iaren ver
schenen er zeor veel drukken van
Statenbijbels. Wat er nog voor ver
schillende uitgaven on de '-amelc l'«*t
en in familiebezit >s. ook in Zuid-
Afrika, weet n'emaKl Tnformeer eens
bij een grote bibliotheek.
ijskast gezet. Het gebouw van Cen
traal Beheer zou ook rechtstreeks
worden verbonden met het nieuwe
Apeldoornse station. De Nederlandse
Spoorwegen hebben het echter laten
afweten. De brug,( die van het inner
lijk van het gebouw naar de perrons
zou moeten leiden loopt nu dood. Erg
jammer; een poging om een gebouw
echt deel te laten uitmaken van het
stadsleven is nu op niets uitgelopen.
De poging van Hertzberger om de
tradities op het gebied van kantoren
bouwen te doorbreken is in elk geval
wel geslaagd. Als architect is hij ui
terst creatief aan de gang gegaan. Hij
heeft geen genoegen genomen met de
bestaande kantorensilo's en ook niet
met het veel aantrekkelijker alterna
tief van de 'kantoortuin' (alle perso
neel in één grote ruimte).
Hertzberger heeft iets heel anders
gemaakt. Inderdaad, een gebouw met
respect voor de mensen. Hertzberger
respecteert de mensen als wezens met
een eigen identiteit. Hij heeft ze geen
apparaat gegeven, wat eenmaal op
gang gebracht zelfstandig doorwerkt,
maar 'een instrument, dat bespeeld
moet worden door de mensen, die er
in moeten werken.'
Het gebouw is nu nog erg grijs.
Sommige personeelsleden ergeren zich
daaraan. Net goed, vindt Hertzberger,
dan gaan ze er tenminste iets aan
doen. Er is nu al een groencommissie
gevormd, die vast van plan is het hele
gebouw met planten te laten overwoe
keren.
'Democratiseren'
Een gebouw mag ook niet 'onderdruk
kend' werken; het moet democratise
ren, zo luidt een andere stelling van
Hertzberger. Er vanuit gaand, dat de
mocratie vooral het recht is om an
ders te zijn, biedt zijn schepping in
Apeldoorn wel mogelijkheden. Of die
allemaal gebruikt zullen worden
hangt af van het personeel, niet van
de architect. 'Vandaag kan dp zin van
architectuur alleen maar zijn, dat ze
een bijdrage levert tot de verbetering
van voorwaarden en omstandigheden
voor mensen', aldus Hertzberger.
De directie van Centraal Beheer heef»
er beslist geen spijt van met hem in
zee te zijn gegaan. President-directeur
J. W. Ruiter is zeer ingenomen met
zijn nieuwe behuizing. Er werken nu
ruim negenhonderd mensen. Er is
plaats voor elfhonderd. Centraal Be
heer is een groep van maatschappijen
op het gebied van verzekeringen, be
leggingen en computerdiensten. He»
werkt voor collectieven: bedrijven of
andere instellingen. Het was tot voor
kort in Amsterdam gevestigd. Van de
zeshonderd Amsterdamse personeelsle
den zijn er vierhonderd mee naar
Apeldoorn verhuisd. CB heeft in to
taal 47 miljoen gulden geïnvesteerd
in het nieuwe gebouw.
crp
TD
Dennies Meadows en
het groei-grapje
Op het gevaar af vervelend te worden,
moeten we het voor de derde keer
nog even hebben over groei en de
begrenzing daarvan. Want het grapje
van prof. Hartog ('Als de sociale
uitkeringen zo doorgroeien, slokken
zij over dertig jaar het hele nationaal
inkomen op') heeft meer achtergrond
dan we vorige week, in een wat
beperkte ruimte, uit konden halen.
Op een wat indirecte en daardoor
minder in het oog lopende manier
heeft namelijk prof. Meadows in zijn
Rapport van de Club van Rome een
soortgelijk grapje uitgehaald, maar
dan in alle ernst.
Het ging om het doortrekken van
groeilijnen naar de toekomst. Voor
zover zo'n groeilijn exponentieel ver
loopt (wat betekent dat de groei
steeds sneller gaat) moet dat altijd
tot absurde resultaten leiden. In een
eindige wereld kunnen dingen niet
onbeperkt doorgroeien, in de werke
lijkheid kan een groeiverschijnsel al
leen maar tijdelijk exponentieel lij
ken, op een gegeven moment moet de
groei onherroepelijk afvlakken. De in
teressante vraag is dus niet, op welk
moment iets exponentieel door het
plafond heen zou groeien als het zo
doorging, maar wanneer de groeilijn
begint af te buigen cn waar we dan
terechtkomen.
Dat heeft Meadows in zijn rapport op
een wat andere manier benaderd. Zijn
redenering is als volgt samen te vat
ten: de dingen die ik in mijn wiskun
dige model bekijk (wereldbevolking,
produktie. vervuiling, uitputting van
grondstoffen) groeien exponentieel,
dat moet op ean gegeven moment met
de begrenzingen van de wereld in
conflict komen, ik wil te weten ko
men wat er dan gebeurt. Ook Mea
dows zocht dus naar het afvlakken
van de groeilijnen. Hij vreesde niet
ten onrechte dat dat wel eens een
hardhandig proces zou kunnen zijn en
kwam bi.i 'ongewijzigd beleid' inder
daad tot het bekende schrikbeeld van
de voedsel- en vervuilingscrisis.
Daaruit concludeerde hij dat wij do
groeilijnen met grote kracht zelf moe
ten gaan afvlakken, voordat de om
standigheden dat voor ons doen.
Die redenering zou helemaal juist
zijn als de dingen die Meadows be
keek inderdaad de eigenschap hadden,
exponentieel door tc groeien. In het
verleden deden ze dat wel (wereldbe
volking en produktie in ieder geval),
de vraag is of ze dat van nature
blijven doen tenzij wij nu aan de
noodrem trekken.
Het antwoord op die vraag begint na
ruim een jaar discussie over het rap
port duidelijk tc worden: nee. De
industriële produktie groeit in het
model van Meadows exponentieel om
dat Meadows zegt dat het zo is. De
studiegroep van de Wereldbank heeft
terecht opgemerkt dat dat idee van
Meadows berust op een volstrekt ver
ouderde ekonomische theorie.
De vervuiling groeit in het model van
Meadows exponentieel omdat zij ge
lijk opgaat met de industriële produk
tie. Dat is strijdig met de feiten: het
is wel degelijk mogelijk om bijna
zonder vervuiling te produceren. Het
is alleen wat duurder, en niet eens zo
veel.
En de wereldbevolking «roeit mi het
model van Meadows óók exponentieel
omclnt de produktie dat doet Dit
inzicht, dat minder voor de hand ligt,
hebben we te danken aan prof. ir. O.
Rademaker, die in Eindhoven mei
zijn medewerkers druk aan het model
aan het rekenen is. Daaruit bleek
deze zomer dat. volgens de aannamen
van het model, de bevolkingsgroei de
neiging heeft van nature af te vlak
ken als hij niet op gang zou worden
gehouden door de investeringsexplo
sie.
En dus blijkt Meadows, op een wat
dieper niveau, toch het 'grapje van
Hartog' te hebben uitgehaald: uitreke
nen wat er gebeurt éls dingen expo
nentieel doorgroeien zonder je af te
vragen óf ze wel exponentieel door
groeien. Het resultaat van dat -alles
heeft ons krachtig aan het denken
gezet, en dat is een grote verdienste
van Meadows en de zijnen. Het heeft
hier en daar wat paniek veroorzaakt,
die misschien ook wel heilzaam is
geweest, maar die als blijvende grond
houding voor het aanpakken van de
problemen weinig vruchtbaar kan
zijn. Wat niet wegneemt dat die pro
blemen er levensgroot zijn.
CONTRA CLUB
In de nog steeds doorgaande stroom
van commentaren over deze zaken is
nu ook een boekje verschenen van dr.
Fred L. Polak (De Contra-club van
Rome, Elsevier. Amsterdam, 7.90).
Polak werkt daarin met groot enthou
siasme het misverstand uit. dat Mea
dows de toekomst zou hebben willen
voorspellen. Dat misverstand heeft
Meadows zelf ook wel eens wat in de
hand gewerkt, maar dat neemt niet
In Nederland staan tien aasautomaten
en dat is geen visserslatijn. Het zijn
doorgaans verbouwde kroketautoma
ten. die opgesteld zijn bij hengelsport
winkels (waar je later misschien wel
toeer kroketten uit kan eten). Na
inworp van één gulden kan er een
pakketje aas worden uitgehaald, maar
de omzet is niet groot en de automa
ten worden vaak vernield. Een ander
probleem is dat hel aas al gauw last
krijgt van de warmte en dan voor een
vis niet meer te vreten is. Waar
schijnlijk zijn die aasautomaten we-
relduniek: er is grote belangstelling
voor uit het buitenland en het Ameri
kaanse blad Life en een aantal Russi
sche tijdschriften hebben er artikelen
over geplaatst. Al deze gegevens ko
men uit het Groot Automatenboek,
gepubliceerd door het Voorlichtingsin
stituut voor Distributie door Automa
ten (V1DA).
Niet ivereldschokkend, maar wel enig
in Nederland, zijn de automaten voor
alcoholische dranken, die geplaatst
zijn in een Rotterdams automatisch
café. Voor twee gulden komt er vers
getapt bier uit, dat met behulp van
stikstof onder druk wordt gehouden.
In de VS is een automaat voor alcoho
lische dranken ontworpen, die eerst de
geschiktheid en nuchterheid van de
koper test. De geschiktheid wordt
electronisch vastgesteld als je een
identiteitskaart in het apparaat
steektom de nuchterheid te bepalen,
registreert het apparaat hoe snel de
ogen van de klant een bewegend
voorwerp volgen. Voldoet de aspirant
koper niet aan de eisen van de auto
maat. dan wordt er niet getapt. Een
voorziening die de Nederlandse pils-
automaten (geen tapbier, maar blik
jes of flesjes) nog niet kennen. Daar
staan er overigens tot nog toe zo'n
250 van in het land, maar binnen een
paar jaar wordt er een zeer snelle
verdubbeling verwacht. De automaten
werken efficient en sparen personeel
uit. Paradijselijk doet de mededeling
van de VIDA aan, dat een verder niet
met naam of toenaam genoemde brou
werij ergens in Nederland zijn werk
nemers flesjes bier uit de automaat
laat trekken voor zegge en schrijve
één stuivertje.
Kranten zijn aanzienlijk duurder en
de prijzen veranderen ook steeds. Dat
is een van de redenen, waarom de
toch al beperkte automat enverkoop
achteruit holt en vermoedelijk voor
het grootste deel zal verdwijnen. Het
regelmatig aanpassen van de mecha
niekjes wordt veel te prijzig. Een
aantal dagbladuitgevers was met die
krantenautomaten begonnen om dief
stal tegen te gaan. Er blijkt echter
over het algemeen minder gedrukt
papier gestolen te worden dan een
krantenautomaat kost. Bovendien kan
bij een deel van de automaten na het
inwerpen van één muntje de hele
stapel kranten ivorden weggehaald.
Ook onvoordelig.
Veel populairder zijn de alom in den
lande als paddestoelen uit de grond
rijzende flipperautomaten en die met
sexfilmpjes, een variatie op het alou
de sleutelgat-thema 'What the butler
saw'.
Wat de automaten voor bus- en tram
kaartjes betreft, heeft Amsterdam ei
genlijk het alleenrecht van spreken:
er staan er 969 in het hele land,
waarvan de hoofdstad er 963 bezit.
Vorig jaar is er voor meer dan acht-
tieneneenhalf miljoen gulden aan
kaartjes uiigetrokken: bijna zeven
miljoen stuks. Die andere zes automa
ten zijn, voor wie dat per sé loeten
wil, in Groningen te vinden.
Onder het kopje 'curiosa' rangschikt
de VIDA zaken, die incidenteel via
automaten worden verkocht. Daar zijn
bijbels, boeken en zelfs dieren onder,
maar voor dit soort 'muur-artikelen'
moet je wel naar het buitenland.
uitkomst
De vraag naar de eenvoudig te bedie
nen cassetterecorders is vooral onder
bejaarden en gehandicapten sterk ge
stegen. Ook voor blinden blijkt de
nieuwe recorder een dankbaar en ge
makkelijk middel te zijn voor het
'lezen' van boeken en kranten. In het
jaarverslag van de Nederlandsche
Blindenbibliotheek in Den Haag, waar
dagelijks ook een stroom van braille-
drukwerk de deur uitgaat, wordt spe
ciaal melding gemaakt van deze toene
mende vraag. De blindenbibliotheek
aan de Noordiwal, diie al emikele storm
achtige technische ontwikkelingen
heeft doorstaan, kan sinds kort met
behulp van een nieuwe reproduktie-
apparatuur aan de vraag naar lektuur
op de cassette-bandjes voldoen.
Directeur Jan van Rossem ziet veel
mogelijkheden voor de cassetterecor
der, niet alleen voor blinden, maar
ook voor andere gehandicapten. Tij
dens de hoorzitting over de verhoging
van de omroepbijdragen vorige week
in de tweede kamer bleek weer in de
tweede kamer de grote afhankelijk
heid van invaliden, die voortdurend
met eenzaamheid hebben te kampen,
van radio en televisie, 'vooral het
eenvoudig te bedoenden apperaat is
voor gehandicapten die bijvoorbeeld
hun hamdenfunctie missen, van het
grootste belang.
Bij de blindenbibliotheek denkt men
ook aan de vele bejaarden, die welis
waar gewoon kunnen lezen, maar
hiervan snel moe worden. Het zich
laten voorlezen via de cassetterecor
der zou een uitkomst kunnen zijn. Op
het ogenblik is de hele bijbel op de
cassetterecorder te krijgen. Naast vele
boeken en tijdschriften geven de geza
menlijke blindenbibliotheken het
eveneens op de cassettebandjes ver
krijgbare algemene gesproken week
blad uit. Dit weekblad geeft een over
zicht van het gebeuren in binnen- en
buitenland, een samenvatting van de
belangrijkste perscommentaren en
veel achtergrondinformatie in de
vorm van artikelen en beschouwin
gen.
flatje
feest
wee dat. iedereen «r langzamerhand
nvfwon zou moeten zijn.
Voor Fre.d Polak is het daarentegen
aanleiding, een half boek lang een
overzicht te geven van de manieren
waarop in grijs en minder grijs verle
den de toekomst werd voorspeld. Dat
loont uit op de stelling dat het met
een computer ook niet kan. Voor
cultuurhistorisch geïnteresseerden
vormt dit aardige lectuur, maar het
doet niet helemaal ter zake.
Wanneer Polak dan bij de Club van
Rome is aangeland ontwikkelt hij zijn
hoofdbezwaar: dat het rapport de ge
weldige technisch-wetenschappelijke
mogelijkheden van de toekomst als
oplossing voor alle problemen ver
waarloost. Nu taxeert Meadows de
technische vooruitgang inderdaad wel
erg voorzichtig, maar het toekomst
beeld van Polak getuigt van meer
belezenheid dan kritische zin of ken
nis van zaken. Vervolgens stelt hij
zonder bewijsvoering dat ook de men
selijke creativiteit en inventiviteit ex
ponentieel groeien en ontwerpt nieu
we inspirerende toekomstbeelden.
De enige reden voor het verschijnen
van dit boekje lijkt mij, dat Fc-d
Polak, ('internationaal bekend futuro
loog en schrijver van Prognostica,
zijn opzienbarende toekomst-verken
nende werk' aldus Elsevier) het aan
zijn stand verplicht was, commentaar
te hebben.
De Contra-club van Rome heeft
slechts één lid: Fred Polak (schrijft
hij zelf). Ik wens de nieuwe club een
lang en vruchtbaar leven toe, maar ik
hoop dat het ledental zich niet te snel
zal verdubbelen. Want dat is een heel
gevaarlijke manier van groeien, weten
we sedert Meadows.
Het moest toch wel een leuk verlo
vingsfeestje zijn, waartoe zelfs twee
keurige heren zich geheel ongenood
aangetrokken voelden. Maar voor de
zestienjarige J. J. en zijn één jaar
oudere verloofde, die hun receptie in
Baarn vierden, was het feest toen wel
meteen afgelopen. De ongenode gas
ten bleken wel heren, maar toch ook
rechercheurs te zijn, die de handen
van de verloofden opvallend lang vast
hielden, vooral de ringen nauwkeurig
bekeken en daarna sommeerden ze af
te doen.
De jongen had het pakje met de
ringen op het postkantoor van Baarn
zien liggen en ze maar meegenomen.
Ongelukkig genoeg had hij voor de
gravering juist de juwelier uitgeko
zen. die vergeefs op de zending zat te
wachten. Toch leken de ringen voor
Drieënveertig miljoen gulden heeft dit
flatgebouw gekost maar daarvoor is
het jlan ook de hoogste woontoren
van Europa geworden. De wolken
krabber staat in Keulen waar in
derdaad een hoop gedonder geweest is
voor ie af was is bijna 140 meter
hoog. telt 46 verdiepingen en is be
doeld als woonruimte voor ongeveer
duizend mensen, die er behalve hun
huis bovendien een supermarkt, was
serette, kapperszaak, sigarenwinkel,
spaarbank. zwembad, sauna,
sportschool, bowlingbaan, dokters-
spreekkamers en een crèche in vinden.
Helemaal beneden kunnen 320 auto's
geparkeerd worden, helemaal boven
kunnen in de daartoe bestemde zaal
feesten bij het leven gevierd worden
en borrels in de bar gedronken.
het paar voorbestemd te zijn, want
zelfs de rechercheurs konden ze niet
van de verloofde vingers los krijgen.
Er moest een zaagje aan te pas komen
voor de rechtmatige eigenaar ze lerug
kon krijgen.
'Ongelooflijk, nietwaar?'
