Luisteren en praten bij
psychische eerste hulp
dichtbij
«IES>
Rozebottel
confiture
Teleurstelling
Kritische vakbond:
óók werken
aan veranderingen
kblacleiiweekbladen weekbladen w
Het mysterie 'fiets'
-ROUAV KWARTET DONDERDAG 2 NOVEMBER 1972
BINNENLAND T5/K7
Commentaar
Dc ernstige tegenslag voor Allende,
wiens kabinet ontslag heeft genomen
om hem in de gelegenheid te stellen
een nieuwe regering te vormen, is een
teleurstelling voor allen die meeleven-
met het moeizame ontwikkelingsproces
in de Derde Wereld. Hun ogen waren
juist op Chili gericht omdat daar ge
werkt werd aan een aantal interne
voorwaarden zonder welke ontwikke
lingssamenwerking haar doel niet be
reikt. Dat zijn onder meer een betere
inkomensverdeling door fiscale hervor
ming en landhervorming en een eigen
exploitatie van de bodemschatten.
Chili leek bovendien een land met
veelbelovende potenties voor zo'n ont
wikkelingsproces. Daartoe wordt altijd
gerekend: een breed middenkader in de
bevolking dat de leiding neemt in het
proces.
Maar het is de tragiek van Allende dat
hij dat middenkader niet voor zijn
doeleinden heeft kunnen winnen. Dat
valt namelijk goeddeels samen met een
klasse, die niet zomaar bereid is om
mee te werken aan een programma dat
ook zijn eigen bevoorrechte positie zou
aantasten. Zoiets wordt in de ontwik-
kelingsstrategie nogal eens over het
hoofd gezien. Het benodigde midden
kader laat zich niet zomaar als een
legeronderdeel inzetten, maar vormt
een eigen klasse. En pogingen om die
klasse bij gebrek aan medewerking te
passeren, door bedrijven over te nemen
of er overheidsbedrijven naast te zet
ten, leiden veelal tot zo'n opzichtig
verlies aan efficiency, dat iedereen
ontevreden wordt ook de medestan
ders.
Opnieuw moet dc pijnlijke vraag ge
steld worden of diepgaande sociale
veranderingen in de arme landen in
vrijheid mogelijk zijn. Het lawaai van
de ongerechtvaardigde klachten der ge-
privilegeerden kan zo groot worden dat
men, zoals Allende's regering, in de
verzoeking kan komen om de vrijheid
van meningsuiting voor de radio een
tijdje op te schorten. Maar dat mag
natuurlijk niet, ook al staat het in geen
enkele proportie tot de schending van
de meest elementaire rechten in nabu
rige Latijns-Amerikaanse landen.
Maar ondanks alle zware salvo's van
de oppositie heeft Allende de democra
tie tot het laatst toe trachten te eerbie
digen. Daardoor werd ook alles, wat
zijn regering ondernam, kwetsbaarder
en onzekerder dan wat bijvoorbeeld de
generaals in Peru doen.
De meeste westerse landen die toch
kampioenen zeggen te zijn van de
democratie hebben niets gedaan
waaruit enige sympathie voor het Chi
leense experiment zou kunnen blijken.
Daaruit komt de gerechtvaardigde ver
denking op dat zij het beginsel van de
ondernemingsgewijze produktic. dat in
Chili inderdaad is aangetast, belangrij
ker vinden dan de democratie. Het
ontmoedigende van deze hele geschie
denis is dat wij in het Westen enerzijds
klagen dat hulp zo weinig zin heeft als
alleen de rijke bovenlaag in een ont
wikkelingsland ervan profiteert, maar
dat we anderzijds een land, waar se
rieus geprobeerd wordt om daar iets
aan te doen. onmiddellijk in een isole
ment plaatsen, omdat blijkt dat ook
onze zakelijke belangen daarmee ge
moeid zijn.
Van een verslaggever
AMSTERDAM De werkgroep voor
de maatschappij kritische vakbewe
ging ziet in het naar buiten getreden
meningsverschil binnen de vakbewe
gingsleiding over het concept-sociaal
akkoord opnieuw een bewijs van de
noodzaak tot een gezamenlijke strate
gie van een verenigde, maar ook
strijdbare, vakbeweging te komen. Dat
heeft de uit een tiental personen
bestaande centrale coördinatiegroep
meegedeeld aan de circa vijfhonderd
personen omvattende werkgroep.
Zo'n verenigde en strijdbare vakbewe
ging moet, naar het oordeel van de
centrale coördinatiegroep, bewust de
belangenbehartiging combineren met
pogingen de maatschappij structuur te
veranderen. Dat ziet de centrale coör
dinatiegroep als de enige verantwoor
de vorm van belangenbehartiging. Zij
meent daarom dat drs. Ter Heide de
industriebond te onrechte heeft be
schuldigd van verwaarlozing der be
langen behartiging. De centrale coör
dinatiegroep betreurt het ook dat in
het conceptakkoord slechts weinig is
verwerkelijkt van de gezamenlijk voor
1973 gestelde maatschappijstructurele
eisen.
De meerderheid van deze groep meent
om die reden en door het ontbreken
van voldoende mogelijkheid tot in
spraak van de vakbondsleden dat vak
bondsleden, in de nu ontstane situatie
er goed aan doen in hun bonden te
eisen:
Dat het akkoord niet in deze vorm
wordt ondertekend, dat geen loonon
derhandelingen worden begonnen zo
lang deze, of een volgende, reegring,
alsmdede de werkgevers, niet serieu
zer zijn ingegaan op de structurele
eisen uit de nota arbeidsvoorvaarden-
beleid 1973 en zolang het resultaat
van die onderhandelingen niet aan de
basis van de vakbeweging is bespro
ken.
Psychiater Meerlo: opvang patiënten lijkt vaak nergens naar...
Als je ongelukkig bent met de opvang van psychiatrische patiënten in Nederland en dat zijn nogal
wat mensen niet zonder reden dan kun je daar op twee manieren wat aan doen. Langs boven, door
liet gedrag van psychiaters te beïnvloeden, of van onderop, door met hun cliënten (en mogelijke
(cliënten) te werken.
Deze tweede mogelijkheid is nadruk
kelijk de weg die uitgeverij Bosch en
Keuning gekozen heeft pij de opzet
van een nieuwe seriè handzame
boekjes onder de titel 'Psychiatrie
van alle dag', bepaald ook bedoeld als
psychiatrie voor iedereen. Serie-redac
teur is de Amsterdamse psychiater dr.
Herman Musaph, die daar best heel
duidelijke dingen over wil zeggen.
'Ons doel is de emancipatie van de
patiënt. De situatie, die je nog gere
geld tegenkomt, van een wachtkamer
met zestig mensen die daar elkaar
steeds zieker zitten te praten, die stuk
voor stuk gemiddeld vier minuten
door de psychiater worden gezien en
dan met een pilletje weer naar huis
gaan, ds niet alleen een schande voor
de psychiatrie. Het is ook onbegrijpe
lijk dat die patiënten dat jarenlang
genomen hebben. Het is onder andere
onze bedoeling de patiënt te helpen,
deze ontmenselijkende behandeling
niet meer te slikken'.
Waarbij hij wel direct opmerkt dat
het ook niet zinvol is, de psychiater
van deze toestanden de schuld te
geven. Wel zal hij een mondelinge
patiënt beter kunnen helpen, omdat
een menselijke relatie dan gemakke
lijker tot stand komt. Een reden te
meer om de bestaande situatie aan te
pakken via de patiënt of de even
tuele patiënt (en wie is dat niet?).
Het eerste boekje in de reeks Psychi
atrie van alledag is, wat de keuze van
het onderwerp en de auteur betreft,
een voltreffer. Dr. J. A. M. Meerloo
schreef, steunend op een rijke erva
ring en een onuitputtelijke hoeveel
heid gezond verstand, over 'Psychi
sche eerste hulp'.
Die ervaring gaat terug tot het bom
bardement van Rotterdam in 1940,
toen in het rampgebied, afgezien van
doden en lichamelijk gewonden, veel
mensen voorkwamen met acute angst
verschijnselen, die zich vooral uitten
in lichamelijke klachten. In die nood
situaties bleek dat een of enkele kort
durende gesprekken meestal voldoen
de waren om een slachtoffer over zijn
acute angst heen te helpen. In de
tweede helft van de oorlog zat dr.
Meerloo in Londen waar een op deze
basis werkend eerste-hulpsysteem voor
psychische noodgevallen verder werd
uitgewerkt, onder andere in de inter-
geallieerde psychologische studie
groep, waarvan hij deel uitmaakte.
De inzichten die in die periode tot
stand kwamen beschrijft hij nu als
'het vergeten hoofdstuk in de Eerste
hulp bij ongelukken'. Maar intussen
is hij, op de leeftijd waarop anderen
aan hun pensioen denken, druk bezig
die inzichten in een stukje praktijk
opnieuw waar te maken. Dr. Meerloo
is nu psychiatrisch consulent van de
afdeling geriatrie (bejaardengenees-
kunde) van de Amsterdamse GG&GD
En daar worden dezelfde ideeën over
psychische eerste hulp toegepast.
Als oude mensen in de war of geeste
lijk in de knoop raken, dan zorgen
wij dat ze niet in die volle wachtka
mer van de psychiater terechtkomen,
zegt dr. Meerloo. Wij gaan naar ze
toe. En alleen al door te kómen, naar
hun eigen omgeving, dóén we al iets
met die mensen. En door gewoon
alleen maar naar hun problemen te
luisteren, door met ze te praten, door
ze te laten ervaren dat ze er met
iemand over kunnen praten, komen
we vaak zo ver dat ze met hun eigen
moeilijkheden kunnen klaarkomen.
Zo'n benadering, zo'n gesprek, is niet
eens de psychotherapie zoals de vak
man die toepast. Het is alleen maar
eerste hulp. Maar vaak is het afdoen
de. En als het dat niet is, heeft het
de verdere behandeling in ieder geval
aanzienlijk geholpen.
En dat is helemaal geen systeem Spp-
ciaal voor bejaarden. In Amerika
(Meerloo was lange tijd associate pro-
Tegenvoeters
Zoals te verwachten was besteden zo
goed als alle opinie-weekbladen min
of meer uitvoerig aandacht aan het
voorwaardelijk neen van de Industrie-
bond-NVV tegen het centraal akkoord.
Vooral Elseviers Magazine gaat er
fors tegenaan. Arie Groenevelt (de
agitator van het NVV, aldus dit blad)
prijkt op de omslag en wordt daar
naast binnenin uitgebreid onder
vraagd over zijn daden. Groenevelt:
'Zolang het alleen mijn maatschappe
lijke tegenvoeters zijn, die me voor
agitator uitmaken, vind ik het niet
vervelend. Mijn directe omgeving, de
industriebond, steunt me. Dat maakt
het kruis, dat ik in de publieke
opinie dragen moet, licht. Ik ben nu
eenmaal ingehuurd voor dit soort
werk en daar hoort een stuk negatie
ve meningsvorming over mijn persoon
bij. Een geboren dwarsligger ben ik
zeker niet'.
In EM ook aan het woord minister
Boersma, die vindt dat de methoden
en de taktiek, die Groenevelt gebruikt
om een anti-kapitalistische maatschap
pij te bereiken, volstrekt averechts
werken. 'Alle katten, die hij in de
gordijnen kan jagen, jaagt hij erin.
Hij gaat tever in zijn verlangens en
vooral ook in zijn timing. Maatschap
pijveranderingen gaan stap voor stap.
Dat weet hij ook'.
Splijting
Ook in de Haagse Post aandacht voor
het conflict binnen het NW. Groene
velt wordt beschreven als 'hersenloos,
demonisch, revolutionair' en 'gelijk
hebberige doordrammer', omdat hij
weigert met de confessionelen in de
pas te lopen van zijn achterban. Daar
voor riskeert hij zelfs uit het NVV te
worden gestoten. De twee weken gele
den in HP voorspelde splijting naar
links in de vakbeweging kan mis
schien nu nog voorkomen worden via
veel verzoeningsgesprekken een
nieuwe vakcentrale, die alle progres
sieven verenigt is geen hersenschim
meer. Die komt er, nu of over vijf
jaar.
Jan Haasbroek vertoefde enige tijd
aan de poort van jeugdherberg Ocken-
burg in Loosduinen, waar het afgelo
pen weekeinde een congres voor vrou
wen werd gehouden en mannen wer
den geweerd als onkruid. Een vor
mingsleidster uit Eindhoven (na af
loop): 'Vrouwen zijn erg op zichzelf
gericht. Als het zo doorgaat, ontaardt
het in navelstaren en dat zou ik
jammer vinden. Het moet gewoon po
litiek worden. Uit Sextant had ik
begrepen, dat we konden praten over
hoe we onze indeeën onder arbeiders
vrouwen konden verbreiden. Ik werk
namelijk met werkende jongeren. Dit
was een elitegroepje, dat het al zo'n
beetje door heeft'. Verder in HP
onder meer een hoofdstuk uit Mu-
lisch' nieuwste boek 'De toekomst van
gisteren'.
Bakzeil
De Nieuwe Linie brengt een kijkje
achter de schermen van de psychiatri
sche inrichtingen in Nederland en
hoe je daar terechtkomt. Dat eerste is
makkelijk; het er weer uitkomen valt
in de meeste gevallen beslist niet
mee. Aldus de strekking van dit ver
haal. Prof. Van Zuthem vindt, dat Ter
Heide nooit had mogen weggaan,
maar het beter op schorsing of uittre
ding van de Industriebond had kun
nen laten aankomen. Ik hoop, aldus
Van Zuthem, dat Groenevelt bakzeil
haalt en hij moet dan maar als eis
stellen, dat eindelijk de strategie van
de vakbeweging aan de orde wordt
gesteld.
Anton Constandse schrijft over de
betekenis van de verkiezingen, die in
Amerika (7 november), Duitsland (19
(ADVERTENTIE)
'flSOÓtO T IS VAN HtftO
Tijdelijk
van 1(72voor
november) en Nederland (29 novem
ber) voor de deur staan. Wat beteke
nen ze in een kapitalistische wereld
zo vraagt hij zich af: volkssouverpini-
teit of opinie-onderzoek?
Vietnam
De oorlog in Vietnam is nog niet
voorbij, waarschuwt Maarten van Dul-
lemen in De Groene. Vier haar lang
heeft president Nixon gelegenheid ge
had vrede te maken in Vietnam. Op
de valreep van de Amerikaanse ver
kiezingen lijkt plotseling een wapen
stilstand op handen. De situatie is te
onwaarschijnlijk, het Vietnamese con
flict een te lange aaneenschakeling
van Amerikaans bdrog zodat het
volstrekt onverantwoord zou zijn niet
uiterst wantrouwend te zijn.
Wouter Gortzak bericht over kommer
en kwel in omroepland, waarbij hij
nader ingaat op de conflictsituatie bij
'Achter het Nieuws' en in De Groene
verder een pagiina met informatie over
de Cineclub-films, die in de Vrijheids-
week in ons land worden gedraaid.
Overloper
In Vrij Nederland (naast uiteraard
verhalen over Groenevelt en de vak
beweging) komt Andró van der Louw
nog eens terug op het feit of er nu
wel of niet een plan was om met een
lijst-Den Uyl uit te komen. Hij vindt,
dat de redactie van VN de lezers
onjuist heeft voorgelicht. De redactie
op haar beurt blijft staande houden
uit betrouwbare bronnen te hebben
geput. Alleen de uitdrukking 'linkse
overloper' aan het adres van Van der
Louw wordt ingeslikt.
Bübeb krijgt van Roald Dahl te horen,
dat hij in zijn jeugd op school vaak
hard geslagen is, maar verder ver-
loopt het vraaggesprek nogal stroef en
krijgt ze niet de tijd, die ze normaal
gewend is om uit te trekken voor dit
soort vraaggesprekken.
Uit Terzijde: vrolijk vooruitzicht op
Sinterklaas: er rijmen wel dertig
woorden op inflatie'.
Leerling
Accent die vakbondsspecialist Bouke
Roolvink naar zijn mening vroeg over
het conflict Ter Heide-Groenevelt,
krijgt van hem te horen, dat wat
binnen het NW gebeurt vergelijk
baar is met de ontwikkeling binnen
de PvdA. 'Het gaat om fundamentele
hervormingen in de maatschappij, die
zich nog onvoldoende hebben uitge
kristalliseerd'. En verderop: 'Het radi
calisme door Kloos op gang gebracht,
heeft in bepaalde bonden een voe
dingsbodem gevonden. De leerling is
vaak radicaler dan de meester en dat
blijkt ook bij Groenevelt ten opzichte
van Kloos'.
Drs. Joop den Uyl is deze keer aan de
beurt om vragen van Accent-lezers te
beantwoorden. Over polarisatie zegt
hij: 'Ik ben tegen polarisatie, als daar
mee bedoeld wordt het scheppen van
kunstmatige tegenstellingen of het
overdrijven van tegenstellingen'.
fessor aan de staatsuniversiteit van
New York) zit in sommige klinieken
altijd een psychiater klaar voor een
gesprek. Desnoods midden in de
nacht. En soms zie je na dat eerste
gesprek een patiënt die kennelijk in
forse problemen zit. nooit meer terug:
het was een keerpunt in zijn moei
lijkheden, daarna kon hij het verder
weer zelf aan. Het gaat vaak om de
psychologie van wat er zo in hel
dagelijks leven gebeurt, niet eens om
de psychiatrie (de ziekelijke afwijkin
gen als gevolg van niet opgeloste
problemen).
Menselijk
Deze psychische eerste hulp is in het
algemeen niet de taak van de psychi
ater, al was het alleen maar omdat er
zo veel te weinig zijn. Maar het hoeft
ook niet zijn taak te zijn, want een
beetje verstandig, en vooral mense
lijk. met iemand praten vereist geen
jarenlange specialisaties. De mensen
die in de praktijk met de eerste
uitingen van psychische moeilijkhe
den te maken krijgen zijn maat
schappelijk werkers, verslegenden, on
derwijsmensen. en vooral ook huisart
sen.
Huisartsen krijgen, het is langza
merhand bekend, op hun spreekuur
een aanzienlijk aantal mensen met
klachten van psychische aard. meestal
'vertaald' tot lichamelijke klachten.
Ook bekend is. dat de arts tot nog toe
in zijn opleiding weinig of niet werd
voorbereid op het opvangen van deze
'psychosomatische' klachten en het
behandelen, niet van de klacht zelf
maar van het probleem en de mens
daar achter.
'Inderdaad voelt menig zogenaamd
neurotisch patiënt zich zieker en zie
ker worden omdat niemand naar hem
luisteren wil en iedereen zijn
symptomen bagatelliseert', schrijft
Meerloo. 'Hij heeft een normaal
elektrocardiogram, er is geen suiker
in zijn urine, maar niemand luistert
naar zijn werkelijke klachten. Dan
voelt de patiënt zich meer dan ooit
verworpen.
Het voorschrijven van tranquillizers
voldoet evenmin aan zijn behoefte
aan contact. Een dergelijke patiënt is
gewoonlijk zo onzeker van zichzelf dat
hij agressief wordt en zich afkeurend
uitlaat over andere mensen die
onzeker zijn. inclusief de leden van
het geneeskundig beroep. Daarom
moet de huisarts zich ervan bewust
zijn dat een te haastige voorschrijf-
reflex leiden kan tot versterking van
de psychosomatische roep om hulp.
Vele patiënten beginnen als gevolg
van onnodige medicatie steeds meer
organische klachten te vertonen.
Vooral luisteren
De oplossing van dr. Meerloo: luis
teren en praten, maar vooral luis
teren. 'Op het moment dat de patiënt
zijn klachten onder woorden brengt
en ze zelfs overdramatiseert, distan
tieert hij zich er tegelijkertijd van en
probeert meer objectief tegenover
zichzelf te gaan staan. Misschien be
gint hij zelfs om zijn klachten te
lachen. Het aandachtig luisteren van
zijn arts is zijn eerste hulp.
Bij een volgend bezoek kan hij zelfs
refereren aan het advies dat de dokter
hem de vorige keer gegeven heeft,
hoewel in feite geen enkele raad werd
verschaft. Menige patiënt vindt voor
zichzelf een oplossing dat wil zeg
gen zijn eigen oplossing voor het
conflict als hij zich rustig tegeno
ver zijn arts kan uitspreken en aldus
de dingen voor zichzelf duidelijker
maakt'.
Alle beetjes helpen
Een dergelijke benadering zal natuur
lijk in de praktijk lang niet altijd
mogelijk zijn. omdat ook voor een
dokter het etmaal maar vierentwintig
uren telt. Maar alle beetjes helpen,
zegt Meerloo.
'Collega's hebben me dikwijls ge
vraagd welk nut psychische eerste
hulp heeft als een drukke praktijk
met volle spreekkamers je tijd in
beslag neemt. Ik kon hen erop wijzen
dat een dergelijke psychotherapie
reeds aan de gang is als zij, de artsen,
hun irritatie kunnen bedwingen wan
neer ze geen abjectieve ziektesympto
men kunnen vinden, en als ze ophou
den met de verlegenheidsformule 'het
zijn alleen maar zenuwen'. Als hij
dan een zekere notie heeft dat het
probleem van de menselijke angst
vlak voor hem staat, doet hij in zijn
meebeleven en taktisch optreden iets
ten goede'.
'Psychische eerste hulp' is dus in eer
ste aanleg voor huisartsen ge
schreven. maar, aldus dr. Meerloo,
ook voor diens hulpkrachten: de ver
pleegster en verpleger, de sociale
werkers. EHBO'ers, mensen in jeugd
werk en onderwijs. En ook voor de
leek. die toch regelmatig met in
psychische nood verkerende medemen
sen wordt geconfronteerd.
Moeilijk
Onder de titel 'Fietsverzorging' heeft
de 'Stichting: Fiets!' een boekje op de
markt gebracht dat kennelijk geschre
ven is door een droogkomiek. Het
extra komische is evenwel dat de
schrijver het niet komisch heeft be
doeld.
Een paar citaten uit de inleiding spre
ken voor zichzelf.
Het boekje begint aldus:
'De fiets is samengesteld uit verschil
lende onderdelen, welke op een be
paalde en solide wijze met elkaar zijn
verenigd (-) Voor de delen, onderde
len en toebehoren van de fiets wor
den soms meer dan één naamsaandui-
ding gebruikt, bijv. pedalen of trap
pers. (-) Het verschil tussen een he
ren- en damesfiets bestaat uit het
frame. Het voorframe heeft bij de
damesfiets een afwijkende vorvi ten
opzichte van de herenfiets. De boven
huis is niet aamvezig, doch vervangen
door een diep doorgebogen buis'.
Het boekje geeft ook opheldering
over de intrigerende vraag wat een
'gemengde sportfiets' is. 'Hieronder
(onder een gemengde - sportfiets
wordt verstaan een fiets welke zowel
voor heren als dames geschikt is'.
Een uitstekende opmerking vonden
wij ook de volgende: 'Om van richting
te kunnen veranderen is het voorwiel
draaibaar aangebracht. (-) Voor de
voortbeweging, het laten draaien van
het achterwiel, dient de trapas'.
Deze opmerking is treffend juist. Wij
hebben onlangs in iiet circus nog
mogen constateren dat het voorwiel
strikt genomen voor de voortbe
weging niet noodzakelijk is. Hieraan
moet echter worden toegevoegd dat
visitekaartje
'Wees geïnteresseerd in de mensen
tegen wie u spreekt. Spreek gewoon,
blijf zakelijk, vriendelijk en korrekt.
Luister eens kritisch naar uw eigen
stem. NS heeft op alle rayons casset
terecorders staan'
Echte omroepprofs onder wie tele
visieomroepster Alice Oppenheim
hebben speciaal voor NS-personeel dat
op stations en in treinen (via de
boordomroep) inlichtingen aan passa
giers moet geven, de ene kant van
een klein grammofoonplaatje vol
gepraat met adviezen hoe je wel en
hoe je niet moet omroepen, want dat
schijnt nog niet helemaal lekker te
zitten. Voor NS-mensen die vinden
dat ze hetzelfde werk ook al goed 'in
het buitenlands' kunnen, zit er een
uitnodiging bij om in Utrecht een
stemtest te komen maken. Zo'n tekst
in een vreemde taal, zegt Hans
Veerman op het plaatje, komt bij een
buitenlander vaak 'als een piepend
krijtje op een schoolbord' over.
Beroepshalve hebben (meldt De Kop
peling) intussen ruim zesduizend NS-
ers 'Uw stem is ons visitekaartje' in
handen gekregen, maar of ze er al
lemaal even oplettend naar zullen
luisteren, is dc vraag: aan de andere
kant staat een sketch van cabaretier
Henk Elsink als 'de gevonden goede
renman'.
het zich uitsluitend per achterwiel
voortbewegen in het verkeer niet
wordt toegestaan.
Spoedig na de inleiding wordt het
boekje technisch. We komen dan zin
nen tegen als deze: 'De bovenbal-
hoofdkogelpot A en de onderbalhoofd-
kogelpot B moeten onbeweeglijk in de
buitenbalhoofdbuis passen.' Er be
staat ook een binnenbalhoofdbuis.
'Deze heeft aan het boveneinde
schroefdraad voor de bovenbalhoofd-
conus en de borgmoer.'
Kortom, ook een fiets heeft mysteries.
De stichting heeft met dit boekje (dat
de ondertitel heeft 'onderhoud en
eenvoudige reparaties) waarschijnlijk
tegemoet willen komen aan een toene
mende vraag naar inlichtingen. Waar
schijnlijk hangt die vraag samen met
een afnemend aanbod aan fietsenma
kers. Het boekje kost 6,50 Cincl.
BTW) en kan worden besteld door
overmaking van dit bedrag op postgi-
rio 234567 (hoe krijgen ze het voor
elkaar) t.n.v. de 'Stichting: Fiets!',
Europaplein 2, Amsterdam.
animo
Aalsmeer telt 14 buurtverenigingen,
een Oranjevereniging, 2 toneelvereni
gingen. 2 harmoniekorpsen, 1 fanfare,
1 drumband, 2 accordeonverenigingen,
15 zangverenigingen (kerkkoren 7,
overige 8). circa 16 sportverenigingen,
klaverjasclubs (3). bridgeclubs (2), en
dam- en schaakclub, 2 biljartclubs, 2
hengelsportverenigingen, 1 postzegel
vereniging, 1 konijnen- en pluimvee
vereniging. 1 postduivenvereniging, 12
vrouwenverenigingen. 1 mannenvere-
niging. 17 jeugd- en jongerenvereni
gingen. 2 jeugdsociëteiten, 3 land- en
tuinbouwverenigingen voor jongeren,
1 open jongerencentrum en 9 afdelin
gen van politieke partijen.
Aalsmeer, dat van oudsher al een
bijzonder bloeiend verenigingsleven
kent, mag dus bepaald niet klagen
over gebrek aan animo, want zo groot
is het kwekersdorp ook weer niet. Het
sociografisch bureau De Meerlanden,
dat dit allemaal uitgerekend heeft,
hield in 1970 een enquête onder de
verenigingen en *nen had Alasmeer
18.000 inwoners
slaap
Ook in het Engelse Farnborough
wachten heel wat mensen op een
huis, maar zolang Joey niet komt
opdagen, kunnen ze nog lang wach
ten. Joey is de schildpad van me
vrouw Beeching, die een stuk grond
aan een bouwmaatschappij verkocht
heeft onder één voorwaarde: eerst
moet haar lieveling Joey, die zich
ergens onder hopen afgevallen blade
ren verstopt heeft, gevonden worden.
Zolang dat niet gebeurd is, mag de
maatschappij, die er voor 1,6 miljoen
gulden aan huizen neer wil zetten, er
niet met z'n graafmachines aan het
werk. Vermoedelijk is Joey aan zijn
winterslaapje bezig, maar voor het
zelfde geld kan het al hoogbejaarde
dier aan de eeuwige slaap begonnen
zijn.
Maar dit bredere publiek wordt het
•in dit boekje niet gemakkelijk ge
maakt. want dr. Meerloo is op de
meeste bladzijden duidelijk als arts
tegen oollega-artsen aan het praten.
Weliswaar kan de leek in een woor
denlijstje achterin naslaan dat 'com
motio cerebri' een hersenschudding
is, en kan hij bij noest doorlezen
twee pagina's nadat het woord geval
len is, toch nog gewaarworden wat
'narcoanalyse' betekent. Het begrip
'neurotische conversie' daarentegen,
wordt hem helemaal niet uitgelegd.
Als dit boekje een tweede druk haalt,
en men kan van harte hopen dat dat
nodig blijkt, dan zou de uitgever er
goed aan doen de tekst volledig te
laten herschrijven, zodat het inder
daad ook voor hele en halve leken
echt toegankelijk wordt. Dat is zo
duur dat je het eigenlijk niet kan
vragen, maar het zou de waarde van
dit bijzondere boek buiten proportie
vergroten. Het boek zelf is trouwens
niet duur: 9.50.
'We moeten hem maar geen krakelingen meer laten maken.'
