'De Man van Nazareth'
Zwijgen met uitpuilende ogen
De echte Falcon!
Baptisten roepen op
tot gebed voor en
hulp aan verdrukten
Trouw
Kwartet
Verontrusten houden
bidstond voor synode
Najaarspuzzel 1972
Koel, licht, droog.
vandaag
Beroepingswerk
Aannemer omgekomen
Boekenetalage
TROUW/KWARTET DONDERDAG 2 NOVEMBER 1972
KERK/BINNENLAND
ADVERTENTIE
door A. J. Klei
Kostbare boeken kunnen met de beste bedoelingen in de wieg gelegd
worden, maar ze groeien bijna altijd op als relatiegeschenk, waarvan
we de kassabon bewaren voor de belasting. Maar, zo moeten we el
kaar troosten, ook relatiegeschenken kunnen de vriendschap onder
houden en bovendien is het beter een duur boek te geven of te krijgen
dan een even overbodig als poenig prulding, verzonnen door een fa
brikant in opperste wanhoop, omdat hij niet meer wist wat hij zijn
verwende clientèle voor moest zetten.
Met dit inleidinkje probeer ik de
moeite toe te dekken, die ik altijd
heb met zo'n duur en, wat je noemt,
kloek boekwerk als waarmee de Am
sterdamse uitgever Becht nu voor de
dag gekomen is: 'De Man van Naza
reth' formaat 26.5 bij 30 centimeter,
303 pagina's plus een register van de
104 kleurenfoto's, die vaak meer dan
een pagina beslaan (en omdat in dit
register alle foto's verkleind zijn op
genomen en de toelichtingen uitvoerig,
zijn hier nog eens 12 pagina's mee
gemoeid). De prijs 125 gulden.
Geen boek om eventjes mee te ne
men, als je op een achternamiddag
even bij je boekhandelaar bent bin
nengelopen. Je pakt het op, bladert
het doorhé, een artikel van David
Flusser en die foto's zijn inderdaad
magnifiek maar ja. dat ligt straks
natuurlijk allemaal te verpieteren op
een glanzende salontafel, naast de uit
bundige dozen sigaren, die de jubila
ris ook cadeau kreeg.
Dit is de éne kant. Maar wanneer ik
bedenk wat de mensen soms neertel
len voor idiote apparaten ik zag
laatst met een half oog een of andere
ingewikkelde toestand van meer dan
honderd gulden waarmee je baklucht
voorkomen kunt (terwijl je voor niks
een keukenraam kunt openzetten)
als ik zie tot welke onzinnige
aankopen de reclame ons opjutten
wil, dan krijg ik hoe langer hoe meer
zin om 'De Man van Nazareth' harte
lijk aan te bevelen. Niet alleen in de
belangstelling van diegenen die op
fikse relatiecadeaus uit zijn, maar ook
in de aandacht van hen, die iemand
eens extra verrassen willen.
Mijn lust tot aanbevelen komt niet
hiervandaan dat ik zeg: alles beter
dan zo'n volstrekt onnodig apparaat:
'De Man van Nazareth' is werkelijk
een bijzonder mooi boek. Dat 'mooie'
is voor een niet onaanzienlijk deel te
danken aan de prachtige foto's van
Erich Lessing. 'Uit het bijbelse land
schap, uit archeologische bewijsstuk
ken en afbeeldingen van Romeins-
christelijke en Byzantijnse kunstschat
ten groeit het fascinerende beeld van
een der meest nobele figuren die de
schepping ooit heeft voorgebracht', zo
tierelliert dc flaptekst. Voor wie in
Jezus nog iets anders zien dan een in
hoge mate nobele figuur, zijn sommi
ge der landschapsfoto's misschien bij
na té mooi; ik althans verlangde soms
naar een ruigere, hardere toets. Maar,
graag toegestemd, ze zijn schitterend
om te bekijken. Getroffen word je
mijns inziens eerder door de afbeel
dingen van de kunstschatten. Neem
bijvoorbeeld foto nr. 85 (het register
herhaalt nummering en afbeelding, zo
dat de gegevens makkelijk op te zoe
ken zijn): de Judaskus. Interessant is
plaat 94: met een spijker doorboord
voetgewricht van een gekruisigde uit
de tijd van Jezus. Lessing was juist
ter plaatse, toen (in 1968) dit ge
wricht opgegraven werd.
Bij de foto's (ik moet nog melden dat
voor de uitbeelding van het wonder
der opstanding gekozen is uit mees
terwerken in goud en email uit de
romaanse periode) zijn toepasselijke
Op de schutbladen van 'De Man van Nazareth' vindt men de afbeel
ding van broden en vissen uit de 'Kerk van de broodvermenigvuldi
ging' in Tabgha (vijfde, zesde eeuw). Op de linnen band komen de
broden en vissen terug.
bijbelteksten gezet en wat het overige
tekstgedeelte van 'De Man van Naza
reth' betreft, deze bestaat uit toegan
kelijk geschreven bijdragen van inter
nationale deskundigen: theologen en
oudheidkundigen. Tussen haken: een
boekwerk als dit verschijnt tegelijk in
verschillende landen, anders kan het
met dat kostbare plaatwerk niet uit.
Een historisch-esthetisch boek, zo
duidde de geref. nieuwtestamentische
prof. dr. R. Schippers der Vrije Uni
versiteit te Amsterdam deze uitgave
aan toen 'De Man van Nazareth in de
directiekamer van de firma Becht op
tafel kwam. Hij liep het boek met ons
De redactie behoudt zlcli het recht voor om
ter opname in deze rubriek ontvangen me
ningsuitingen verkort weer te geven. BI)
fiublikatle wordt met dc naam van do
nzender ondertekend. Brieven kunnen wor
den gezonden aan dc lieer Joh. C. Francken.
secretaris van de hoofdredactie van Trouw-
Kwartet, Postbus 859. Amsterdam.
PPR (7)
De PPR wees een gesprek met de
confessionele partijen over de vor
ming van een parlementair zes-partij
en-kabinet niet af uit haat, maar om
dat zij het onzuiver en ongeloofwaar
dig acht, dat twee politieke groeperin
gen die in de afgelopen jaren in de
praktische politiek zich totaal ver
schillend opgesteld hebben, nu plotse
ling omdat er verkiezingen komen,
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
N.V. De Christelijke Pers
Dagelijks bestuur: B. Bol, Den
Haag: dr. E. Bleumink, Paters-
wolde; mr. G. C. van Dam,
Nootdorp: W. A. Fibbe, Rot
terdam: J. Lanser, Utrecht;
drs. J. W. de Pous, Den Haag;
J. Smallenbroek, Wassenaar.
Overige leden van het alge
meen bestuur: K. Abma, Am
sterdam: H. A. de Boer, IJmui-
den; Th. Brouwer, Assen; mr.
dr. J. Donner, Den Haag: J.
van Eibergen, Schaarsbergen;
mr. K. van Houten, Wagenin-
gen; ds. C. I. Hylkema, Bilt-
hoven; Jac. Huijsen, Delft;
mevrouw M. C. E. Klooster-
man-Fortgens, Voorschoten:
mevrouw J. G. Kraayeveld-
Wouters, Heerhugowaard;
prof. dr. G. N. Lammens,
Naarden; ds. F. H. Lands
man, Den Haag: H. de Mooij,
Rijnsburg: H. Ottevanger, Bui
tenpost: mr. dr. J. Ozinga,
Lunteren; dr. A. Veerman,
Rijswijk (Z.H.); H. H. Wem-
mers. Den Haag; drs. R. Zijl
stra, Oosterland (Zld.).
Directie:
Ing. O. Posfma, F. Diemer
Hoofdredactie:
J. de Berg (waarnemend)
Hoofdkantoor N.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
Amsterdam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69.73.60.768). Gem.giro
X 500.
willen gaan praten over samengaan.
Juist de PPR is gekomen met het
voorst! om na de verkiezingen een
extra-parlementair kabinet te vormen
in geval geen van beide blokken een
meerderheid haalt. Bij een extra-par
lementair kabinet is er geen binding
met de frakties en dus geen polarise
rend regeerakkoord. In zo'n overgangs
periode kan dan nieuw vertrouwen
groeien tussen progressieven en con
fessionelen. Nogmaals, er is geen haat
bij de PPR tegen de confessionele
partijen. Wel hebben velen in de PPR
er grote moeite mee. dat de confessio
nele partijen met een beroep op het
evangelie politiek bedrijven terwijl in
hun praktische politiek het evangelie
zo weinig herkenbaar is.
Nunspeet
D. A. Dooyewaard
Dolle Democraten '70
Na haar jongste congres mist de
PvdA het recht, ons land te leiden,
omdat zij zichzelf niet eens kan lei
den. Dit meent de heer Berger. Maar
wat te denken van DS'70. waarvan de
leiding zich onverhoeds door een hand-
opstekenide meerderheid tijdens het
verkiezingscongres een partij-stand
punt in zake abortus laat opdringen,
dat praktisch met het 'dolle-mina'-
standpunt overeenkomt? De partijlei
ding speelde het niet klaar, deze even
principiële als problematieke zaak
naar een studiecommissie te laten te
rugverwijzen. Hetgeen wèl gebeurde
met enige heel wat minder ingrijpen
de zaken zoals bv. die van de zieken
fondsvergoedingen. Indien DS'70 bij
al zijn ferme praat over 'Waardevast
beleid', zó lichtvaardig en onnaden
kend omspringt met de meest essen
tiële levenswaarden, vergéét het dan
maar! Want veel erger dan economi
sche teruggang, is de morele afgang
waarin DS'70 ons aldus het diepte
punt zou helpen bereiken.
Wassenaar
J. H. Peters
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De verontruste ge
reformeerden gaan een bidstond hou
den bij het begin van de laatste
vergaderweek van de gereformeerde
synode, op maandag 20 november.
In deze week moet de synode beslui
ten nemen, onder meer ten aanzien
van de ingebrachte bezwaren tegen
prof. dr. H. M. Kuitert en dr. H.
Wiersinga. De gebedssamenkomst, die
belegd wordt door de vereniging van
verontrusten 'Schrift en Getuigenis',
wordt gehouden in de Stadsparkkerk,
Snelliusstraat 91 te Groningen en be
gint om acht uur. Voorganger is ds.
E. J. Oomkes te Uithuizen, voorzitter
van 'Schrift en Getuigenis'.
door en op zijn gezag meld ik dat
artikelen als dat van de Duitse rJs.
theoloog dr. Josef Blank (over 'De
Christus van het geloof en de histori
sche Jezus') bij de vleet geschreven
worden, maar 'je hebt in een boek als
dit zoiets wel nodig.' Prof. Schippers
was geestdriftig over de bijdrage van
de Jeruzalemse joodse nieuwtesta-
menticus David Flusser. die schreef
over 'Jezus en de synagoge.' Hij atten
deerde o.a. op de opmerkelijke bijzon
derheden die Flusser geeft over de
farizeeën ('de machtigste groep, die
bovendien de algemene sympathie van
het volk genoot')de Sadduceeën en de
essenen. Ik wil hier graag het slot
van het artikel van Flusser doorgeven
(het gaat dan over: de jood Jezus en
het oristendom):
'Ik ben van mening, dat het beeld van
Jezus in onze bronnen ondanks be
paalde vertekeningen toch wei duide
lijk is, waarbij ik er echter de nadruk
op leg dat het hier uitsluitend om de
historische waarheid gaat en om niets
anders. Want joods bloed is vanaf
Pilatus en zijn antisemitische soldaten
tot in onze tijd bijzonder goedkoop
geweest, en een theologische of ideo
logische stok om de joden te slaan is
daarvoor altijd gemakkelijk te vinden.
Een ding zou ik de lezer echter wel
willen voorhouden: .het feit dat Jezus
als een goede jood heeft geleefd en is
gestorven, zou ons allen met trots
moeten vervullen. Want 'iedereen die
op deze steen vailt, zal verpletterd
worden, en op wie hij valt, hem zal
hij vermorzelen' (Lucas 20 vers 18).'
Het kan inmiddels duidelijk zijn dat
'De man Man van Nazareth' méér is
dan een gerieflijk relatiegeschenk. Ik
heb eerder een nogal reclame-achtig
stukje uit de flaptekst geciteerd. Maar
daarin staat ook: 'Jezus' woorden:
'Voor wie houdt gij mij?' worden ook
hier tot ons gericht.' En daar zet ik
een streepje onder.
Op 23 september is onze grote NAJAARSPUZZEL gestart die duurt t/m
27 januari 1973. De vierde ronde begint zaterdag 4 november.
40.000,- aan prijzen, waaronder 10 verlichte Reliëf-globes t.w.v.
95,-.
V. 25 R Rond-boldiameter 25 cm. Na
tuurkundig kaartbeeld, waarop de
bergen verhoogd en voelbaar zijn aan
gebracht, terwijl de landengrenzen ook
duidelijk zijn weergegeven. In onver
lichte toestand: natuurkundig kaart
beeld; in verlichte toestand: natuur
kundig/staatkundig kaartbeeld, terwijl
bovendien en' tegelijktertijd de zeeën
en continenten een visueel reliëf aan
zien krijgen, als de globe is verlicht.
Schaal: 1 51.000.000; nederlandse
tekst; kompleet met snoer, stekker en
lamp; mahoniekleurig rond voetstuk en
gradenboog.
Deze reliëfglobes zijn beschikbaar gesteld door
DE EERSTE NEDERLANDSCHE GLOBE
INDUSTRIE te ZWOLLE.
De betreffende motie luidt:'.bewo
gen over de nood van velen in de
wereld die te lijden hebben onder
oorlogshandelingen, die in allerlei
vormen van onvrijheid levenen die
gebukt gaan onder ondragelijke zor
gen voor' de allernoodzakelijkste le
vensbehoeften', roept de Unie op tot
1. het houden van een biddag in de
gemeenten 'voor allen die lijden on
der oorlogshandelingen, onderdruk
king en armoede'
2. Vervolgens zich via de (besturen
de) Commissie der Unie te wenden
tot de 'regeringen van landen, zowel
in het Oosten als in het Westen en in
de Derde Wereld, die vormen van
onderdrukking van bepaalde groepen
omwille van hun ras, godsdienst of
(ADVERTENTIE)
Geen super
Als de heer Degens een verslag wil
maken over onze Harmonie- en Fan
farekorpsen, moet hij zich wel goed
laten voorlichten. Wamt eenmaal per
jaar komt niet 'het puik' van de
harmonie- en fanfarekorpsen bij el
kaar. Het zijn nl. maar hele gewone
korpsen, die vorig jaar in hun afde
ling het hoogste aantal punten heb
ben behaald. En dat zijn er soms
maar enkele. Het is beslist geen 'soort
superconcours zonder prijzen'. Wel is
het een Cultureel Paedagogische Vor
mingsdag, maar van dat paedagogische
heeft de heer Degens blijkbaar nog
nooit gehoord. Als er dan eens één
maal per jaar wat geschreven wordt
over onze harmonie en fanfarekorp
sen, laat het dan positief en opbou
wend zijn.
Ecfde
D. de Groot
door H. Biersteker
Tegenpaus (2)
Mag ik als secretaris van de stichting
Magnificat De Vrouwe van alle
Volkeren de hartekreet van mevrouw
G. Borst-van Dorp beantwoorden? Na
enige waarderende woorden gewijd te
hebben aan Trouw-Kwartet, vraagt de
geacht briefschrijfster: waar haalt pa
ter Michel Collin het recht vandaan
om de Vrouwe van alle Volkeren en
de zieneres van Amsterdam te gebrui
ken? Wel, dat recht ontleent deze
priester, beter bekend onder de naam
paus Clemens XV, aan het feit dat hij
de in het 3e Geheim van Fatima
geduide Heilige Vader en de door
paus Joannes XXIII aangewezen op
volger is (ook als 'kardinaal in pecto-
re": 28 maart 1960, A.A.S. en 31 mei
1963). Hoe pijnlijk het ook is voor ve
le getrouwen rond de Vrouwe, de
waarheid is, dat het bisdom en
Rome de zaak van de Vrouwe
van alle Volkeren heeft afgewe
zen, liefst zeven maal! En daarna
ons postbusnummer: 5443, Amsterdam.
Amsterdam
Ue regeringspartijen en de oppositiepartijen en
towaar ook de communisten en de NDP-nationalis-
ten hebben allen hun instemming betuigd met de
oproep van de Verenigde Evangelisch Lutherse
kerk in Duitsland (VELKD) om het netjes te
houden in de campagnes voor de bondsdagverkie
zingen van 19 november a.s. Aan hen zal het niet
liggen, zo verzekeren zij om zeerst. Eerder had
ook de Evangelische Kirche in Deutschland
(EKD) die deze lutheranen weer overkoepelt
samen met andere lutheranen, geunieerden en
gereformeerden, ook al zo'n oproep tot matiging
hef licht doen zien. Die onmiddellijke betuiging
var. braafheid aan de kerk van alle kanten
tegelijk is opmerkelijk. Ze vinden allemaal dat de
kloof tussen de partijen niet mag worden verdiept
door vertekening van eikaars bedoelingen enz.
De kerken zelf worden eerbiedig in het midden
gelaten, ook door Barzel en Brandt Zij proberen
de kerk geen stemadvies af te troggelen en hel
laat zich ook wel verstaan waarom. In het immen
se stemmenreservoir dat de EKD oplevert moet
niet teveel beroering gebracht worden. Je weet
wa* je hebt, maar je weet niet wat je krijgt. De
christen-democraten vrezen de stellingname van
politiek geïnteresseerde predikanten, maar de soci
alisten vrezen evenzeer de instinctieve reactie van
de rustwensende burgers daarop. Het is voor elk
van beiden zeer moeilijk te berekenen of dit
stemmenwinst of -verlies oplevert. De oproep van
de lntheraanse leiders 'om ook in de verkiezings
strijd zorgvuldigheid, waarachtigheid en gerechtig
heid te betrachten in de weergave van eigen en
tegenoverliggende posities' is uit echte bezorgheid
geboren. Maar zij heeft natuurlijk hetzelfde effect
als vroeger de vlammende radiotoespraken van
Henri de Greeve, waarbij ieder zich erin kon
verlustigen dat de anderen het nu eens goed
uitgemeten kregen.
Iedereen pakt er meteen iets uit dat in zijn eigen
beleid past Zo zegt dc Strauss-aanhanger Dollin-
J. A. Stierhout ger: 'Het zou oneerlijk zijn om niet ook over de
consequenties van een bepaald beleid te spreken'.
Maar daarin horen de socialisten meteen de
dreunende verwijten in de CDU-propaganda je
gens het zittende bewind, 'uitverkoop' in de
buitenlandse politiek, 'radikalisering en brutalise
ring' in het binnenland, 'ontwrichting' in de
ecoi.omie van de openbare financiën, 'onderwijsca-
tastrofe' enz. Voor de CDU-CSU-politici is dat
allemaal spreken over de consequenties, maar de
SPD ervaart het als pure angstmakerij. Dit soort
slogans hebben er inmiddels al toe geleid dat een
kleine 70 bekende figuren uit de EKD een
pamflet uitgaven onder de titel 'Wieder das
Geschaft mit der Angst', waarvan de oplage in
middels van 30.000 op 150.000 gebracht moest
Kerk in de tvrri-ld
worden. De ondertekenaars zeggen o.m.: 'Er is een
vuistregel voor de komende verkiezingsstrijd: wie
tegen Brandt en Scheel ageert met het verwijt dat
zij het communisme begunstigen openlijk of
indirect die heeft in werkelijkheid geen argu
menten. En wie het in de naam van het christen
dom doet misbruikt het christendom'. Het pamflet
bevat een oproep tot steun aan de huidige rege
ringscoalitie. De CDU-CSU wordt ervan beticht op
angst- en onzekerheidsgevoelens van de burgers te
speculeren en deze zelf aan te wakkeren.
Geen bisschop of superintendent kan natuurlijk
dc partijpolitieke discussie bezweren die ook in de
Kerken losbrandt. Nog lastiger wordt het omdat
ook de kwestie van al dan niet confessioneel
stemmen ermee verweven is. En het debat daaro
ver is nèt zo'n warboel als in Holland. Naar de
SPD doorgebroken christenen zeggen met de éne
aaem dat christelijke politiek niet kan en met de
anéere hebben ze het ineens over een 'evangeli-
scbe grondimpuls' in de politiek van Brandt
jegens het Oosten. En CDU-politici leveren in
feite een pleidooi voor deconfessionalisering wan
neer ze theologen verwijten van de verzoeningspo
litiek van Brandt een geloofskwestie te maken in
plaats van een nuchter politiek afwegen van
voorwaarden en gevolgen
Maar omdat deze verzoeningspolitiek zó regelrecht
aansluit bij een memorandum dat de raad van de
Evangelische Kirche lang tevoren vergeefs aan de
man trachtte te brengen bij de CDU, is het
/wijgen van deze kerken in deze omstandigheden
wè! een zwijgen met ogen die uitpuilen van
welsprekendheid.
Rouwen en kiezen
Zo kwam ik een artikel in de Evangelische
Pressedienst tegen waarin het hoogst merkwaardi
ge samenvallen van verkiezingsdag en 'Volkstrau-
ertag* werd besproken immers op 19 november
worden ook de doden uit beide wereldoorlogen
herdacht. Dat komt eigenlijk goed uit, constateert
de schrijver Reinhard Henkys van wie ik het
volgende citaat aanhaal tot besluit: 'Misschien
moet deze keer de gebruikelijke toespraak op
Volkstrauertag uitvallen. Maar zo erg hoeft dat
niet te zijn, en zeker dan niet wanneer de burgers
op weg naar de stembus er eens even aan denken
welke manier van spreken in Duitsland tot de
noodzaak heeft geleid om eerst h'eldengedenkda-
gen en later nationale rouwdagen in te voeren.
Laten we maar enkele grote woorden uit grote
redevoeringen noemen, zoals vaderland, eer,
roem schade, trots, rijk, heilige Duitse bo
demEn voorts: 'Werkelijk gedenken van de
doden die van dit volk gevergd zijn en dóór dit
volk van andere volken, hoeft niet te worden
belemmerd door verkiezingen waarbij het niet om
kleinigheden gaat, maar om de vredesopbouw voor
de toekomst. Op de verkiezingsdag herinneren
halfstok hangende vlaggen ons eraan, dat vrede,
vergelijk en sociale gerechtigheid de voorrang
dienen te hebben'.
Van een verslaggever
SNEEK De algemene vergadering van de unie van baptisten-
gemeenten in ons land heeft in een motie opgeroepen tot gebed voor
en hulp aan verdrukten, 'zowel in het Oosten als in het Westen en in
de Derde Wereld'.
politieke overtuiging toepassen en
oorlogshandelingen verrichten of steu
nen, daarin duidelijk .stellende dat
onze bewogenheid om Christus' wil
uitgaat naar onderdrukten en onder
drukkers, omdat deze weg nooit naar
een blijvende overwinning kan lei
den'.
3. De gemeenten aan te sporen regel
matige geldinzamelingen te houden
voor direkte hulpverlening in noodsi
tuaties in de wereld.
Een andere motie, door de algemene
vergadering aanvaard, had betrekking
op het zestig-jarig ambtsjubileum van
de hervormde predikant H. Ilasper te
Den Haag, en gaf uiting aan erkente
lijkheid 'voor diens' werk en inzet
voor het geestelijke lied, waarvan de
baptistengemeenten in Nederland ge
durende lange jaren een dankbaar
gebruik maken'. Bekend mag worden
geacht, dat de unie van baptisten in
zijn zangbundel Lofzangen en Gebe
den niet slechts vele liederen heeft
opgenomen, die ontleend: zijn aan de
grote verzameling geestelijke liederen
'uit de schat van de kerk der eeuwen',
die door ds. Hasper zijn bijeenge
bracht, maar ook de psalmberijming
van ds Hasper bevat; een psalmberij
ming die eertijds o.a. ook door de
synode van de gereformeerde kerken
werd aanvaard maar later weer werd
losgelaten.
DOMME DINGEN VAN DE DAG
Domme dingen overkomen de mensen
niet, die doen ze elkaar aan. Wie
dagelijks een beetje in zijn krant
ronddwaalt ontmoet er vele. In Miami
kreeg een 26-jarige politieman een
twee pagina's grote verklaring waarin
zijn meerdere hem meedeelde dat hij
binnen die en die tijd zijn snor moest
afscheren en dat hij anders wel kon
inpakken. Man en snor stonden er bij,
ik moet zeggen een charmante ver
schijning. Kon de meerdere een der
gelijk groeisel zelf niet opbrengen?
Dat zou ik me als enige reden voot
een dergelijke domme beslissing kun
nen indenken, een ordinair geval van
jaloezie. Dat komt meer voor. Maar
goed, las ik één dezer dagen niet dat
een zekere kolonel Meinderts ook
weer aan 't overwegen was of hij
geen macht kon krijgen om tegen
lange haren op te treden. Dat had
Den Toom er nu net zo fraai van af
gebracht en zich zo verstandig opge
steld door de eenvoudige erkenning
dat 's mans haar 's mans eigen zaak
is. zoals dat ook het geval was in de
dagen van De Ruyter en Tromp, want
al die oude helden kunnen ze dan wel
van de wanden halen, met hun bepoe
derde koppen en al. Hoe komen men
sen zo dom? En niet ongevaarlijk,
want weer jagen ze een aantal men
sen in dit korte leven op aarde als
katten in de gordijnen. Het bestuur
van de universiteit van Nijmegen was
al niet veel wijzer door prof. Duyn-
stee tot rector te benoemen. De man
zal kwaliteiten hebben, maar zijn op
stelling is precies die, die niet bij
studenten past. Men is er zo op uit
om de studenten te laten studeren,
maar waarom bederft men dan eerst
het klimaat door een scribent in sen
satiekranten tot rector magnificus te
benoemen? Dat is toch dom. Dat is
toch van te voren te bekijken? Maar ja,
wie doet er wat aan.' Zoiets wordt al
gauw weer een prestige-affaire. De zo
veelste, in Eindhoven bij de hartchi
rurgen, bij het NVV en ga zo maar
even door. Domme dingen overkomen
ons niet. Die doen we elkaar gewoon
aan. Wij volwassenen.'
BORGER De 47-jarige aannemer G.
Kingma uit Middenmeer is gistermor
gen in Borger om het leven gekomen.
Hij zou volgens de rijkspolitie geen
voorrang aan een vrachtauto hebben
verleend.
NED. HERVORMDE KERK
Beroepen te Oudewater: E. M. Bakker
te Rijssen, die bedankte voor Ede; te
Ommelanderwijk: W. G. Schaap, kand.
te Delft
Aangenomen naar Koog-Zaandijk: P.
Ausoren, kand. te Utrecht; naar Heer
enveen: J. C. van' de Berg jr. te Goes-
Vlissingen.
GEREF. KERK
Beroepen te Reeuwijk: F. D. Meyn-
hardt, kand. te Kampen, die dit be
roep heeft aangenomen.
Beroepen: te Apeldoorn N. Schelhaas
te Lochem, die geen nieuwe beroepen
meer in overweging kan nemen.
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen te Bedum: T. Dekker te
Capelle aan den IJssel; te Delft: K. J. i
Kapteyn te Spakenburg-N.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Rotterdam-W.: H. C. van
der Ent te Katwijk aan Zee.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Hoofddorp: C. de Ridder
te Nunspeet
BAPTISTEN GEMEENTEN
Beroepen te Hengelo: J. A. Malgo te
Amsterdam (onafh. bapt. gem.).
J. van Baal, De boodschap der drie
illusies, overdenkingen over religie,
kunst en spel. Uitg. Van Gorcum &-
Comp. N.V., Assen, Dr. H. J. Prakke
en H. M. G. Prakke, 135 blz., 9,90.
Van Baal is voormalig gouverneur
van Nederlands Nieuw-Guinea en
hoogleraar in de culturele antropolo
ge te Utrecht. Hij stelt zich in dit
helder geschreven en ook typografisch
prettig leesbare boek de vraag waar
om religie, kunst en spel zo hoog
worden gewaardeerd. Nuchter bezien
moet men ze illusies noemen, vanwe
ge hun onbewijsbare realiteit (reli
gie), symbolische realiteit (kunst) en
fictieve realiteit (spel), oordeelt
auteur. De schrijver tracht deze vraag
te beantwoorden 'vanuit de fundamen
tele oppositie tussen het menselijk
subject-zijn en het menselijk deel-zijn.
De noodzaak als subject deel te zijn
en als deel subject, stelt de eis van
communicatie, een communicatie, die
altijd onvolkomen is. Wat hij met dit
filosoferen wil, is stimuleren tot na
denken, in laatste instantie ook na
denken over de vraag van de moge
lijkheid van religie überhaupt'. Men
late zich door deze geleerde zegging
niet afschrikken; ook als men het met
de visie van de schrijver niet eens is
biedt het boek veel en veelzijdige
informatie in een plezierige, half do
cerende en half causerende stijl. Zijn
afwijkende visie op Pilatus (130/31)
is voor theologen de moeite van het
kennisnemen waard. Enkele citaten
uit de vele mogelijke. 'De natuur van
de vrijetijdsbesteding is een ontman
de natuur* (44). 'Die echte stilte is
een moeilijke gezel, wier kwalijkste
eigenschap is, dat zij spreekt' (45).
'Wij vinden het (zelfs) gewoon cyclo
nen meisjesnamen te geven' (54).
Niet zozeer diepzinnigheid, als wel
veelzijdige kennis, praktische ervaring
en heldere zegging maken dit boek
tot boeiende lectuur.
C.R.
