Veel dieptepunten in
Newport Jazzfestival
Liefde op papier:
onbelangrijk spel
Confessioneel onderwijs
staat kritisch tegen
'tertium' van Schelfhout
'Faust' in zijn geheel
schitterend vertolkt
Trouw
K wartet
Toneelgroep De Appel:
goed spel in vaag stuk
vandaag
Vietnamzondag in Mozes en Aaronkerk
Beroepingswerh
Boekenetalage
TROUW/KWARTET MAANDAG 30 OKTOBER 1972
KERK/KUNST T2®
door RUD NIEMANS
ROTTERDAM Liet het dienstrooster van het Newport Jazzfestival, dat afgelopen weekend in de
Doelen zijn 7e editie beleefde, ons al weinig illusies over hartige, muzikale hapjes, de nuchtere wer
kelijkheid van vrijdag en zaterdag is nog aanzienlijk beneden de verwachtingen gebleven.
Promotor George Wein speelt op 'sa
fe', mikt op musici die de zogenaamde
'schok der herinnering' oproepen, kort
om, voelt niet voor loge stoelen.
Maar zelfs redelijke jazz met professi
onele toewijding vertolkt door dikbe
taalde musici kon er bij de eerste der
6 groepen vrijdagavond niet af, nu de
baas zelf blikbaar afwezig was. Zel
den ben ik in 12 jaar jazzkritiek
getuige geweest van zo'n wanpreste-
ren, als bij orgeleur Jimmy Smith en
his Friends, onder welke noemer be
daagde sterren als Clark, Terry, Illi
nois Jacquet, Roy Haynes, Art Far
mer, James Moody samenschoolden,
Jacquet, gitarist Burreil (en Haynes)
wilden duidelijk anders, getuige hun
ball ad-beurten in resp. 'Ghost of a
chance' en 'I'm a fool to want you',
maar Smith beknotte hun positieve
voornemens met inhoudloze preludes,
wanstaltige begeleidingen en suiker
zoete waterorgelsoli van het genre
'Lovestory', alsmede met het opvoeren
van vervelende toneelstukjes met
Haynes, die de ene drumsolo na de
andere sloeg en tenslotte maar over
het podium ging stappen.
INCIDENT
Vlak voor mij stegen kwalijk-rlekende
parfumdampen omhoog, die zich nog
het best lieten associëren met de
zandzeepsoda-muziek, die van dit ge
doe het gevolg was. Men was, ondanks
pittige entrees, volslagen blind voor
Smith' verlakkerij, op enkele kritische
enkelingen na, die herhaaldelijk 'shit'
riepen en waarmee de organist aan
het slot zowaar nog dn debat ging.
Daarbij kwam het tot zulke onthullen
de kommentaren als 'U boe't, maar ik
heb 't geld op zak' en 'in de States
word ik beter betaald dan hier'. Som
mige 'Friends' gaven er (boos op
Jimmy?) de brui aan. Ik wil er alleen
nog maar dit van zeggen: wie geen
redelijke prestatie naar betaling biedt,
blijve thuis.
Van het Cannonball Adderley Quintet
kon men in het nachtconcert daarna
moeilijk anders verwachten dan rock-
jazz op het stramien 'black is beauti
ful', afgekeken, trendmuziek, die
heult met de wolven in het bos. De
maatgekostumeerde, hooggehakte Ad-
derleys, uitgekeken op pianist Joe
Zawinul, trekken George Duke plus
de nodige elektronika aan en promo
veerden hem tot de hoofdrolvertolker
van een door de uitstekende drummer
Roy McCurdy opgekrikte nachtclub-
act, die tenslotte uitmondde in het
melig opvrijen van de vokale blues
door JAC. KORT
AMSTERDAM Charles Gounod
(1818-1893) is een van die merkwaar
dige personages uit de muziekgeschie
denis, wier werken radicaal vergeten
zijn, maar die zich met één composi
tie hardnekkig op het repertoire we
ten te handhaven. Zoals Max Bruch
(wie kent hem nog?) met een van
zijn Vioolconcerten telkens weer op
de concertprogramma's paradeert, zo
is de opera Faust van Gounod een
werk, dat als enige van het dozijn
opera's dat hij schreef, sinds zijn
ontstaan in 1859 repertoire heeft we
ten te houden.
Op de VARA-matinee, die zaterdag in
de Grote Zaal van het Concertgebouw
werd gegeven, werd deze opera in
concertvorm uitgevoerd zonder de
coupures, die er gewoonlijk vanwege
de lange tijdsduur in de schouwburg
in worden aangebracht. Het was dan
ook de eerste integrale uitvoering in
ons land. Wie zich probeert te realise
ren, hoe het komt dat deze Faust nog
steeds stand houdt, komt niet uit bij
het libretto, al is dat ook uit de verte
gebaseerd op Goethe's meesterwerk.
De romantiek met zijn kwasi-mystiek
met hemelse en helse machten en zijn
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
N.V. De Christelijke Pers
Dagelijks bestuur: B. Bol. Den
Haag; dr. E. Bleumink, Paters-
wolde; mr. G. C. van Dam,
Nootdorp: W. A. Fibbe, Rot
terdam; J. Lanser, Utrecht;
drs. J. W. de Pous, Den Haag;
J. Smallenbroek, Wassenaar.
Overige leden van het alge
meen bestuur: K. Abma, Am
sterdam; H. A.de Boer, IJmui-
den; Th. Brouwer, Assen; mr.
dr. J. Donner, Den Haag; J.
van Eibergen, Schaarsbergen;
mr. K. van Houten, Wagenin-
gen; ds. C. I. Hylkema, Bilt-
hoven; Jac. Huijsen, Delft;
mevrouw M. C. E. Klooster-
man-Fortgens, Voorschoten;
mevrouw J. G. Kraayeveld-
Wouters, Heerhugowaard;
prof. dr. G. N. Lammens,
Naarden; ds. F. H. Lande-
man, Den Haag; H. de Mooij,
Rijnsburg; H. Ottevanger, Bui
tenpost; mr. dr. J. Ozlnga,
Lunteren; dr. A. Veerman.
Rijswijk (Z.H.); H. H. Wem-
mers. Den Haag; drs. R. Zijl
stra, Oosterland (Zld.).
Directie:
Ing. O. Postma, F. Diemer
Hoofdredactie:
J. de Berg (waarnemend)
Hoofdkantoor N.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
Amsterdam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69.73.60.768). Gem.giro
X 500.
kuisheidsopvattingen ligt ons anno
1972 niet meer zo na aa nhet hart.
Neen. het is de prachtige muziek,
schitterende aria's en de al even su
blieme orkestbehandeling, die maken
dat deze opera na meer dan een eeuw
het publiek blijft boeien, ja zelfs tot
uitbarstingen van ovaties brengt, als
gold het een goal in een stadion. Er
was voor deze uitvoering een schitte
rend solistenteam geëngageerd. Ster
ren van de Parijse Opera en enige
vokalisten van eigen bodem. Albert
Lance (Faust), Roger Soyer (Mephis-
to), Audrée Esposlto (Marguérite), en
Robert Massard (Valentin) zongen
hun rol magnifiek van klank en mees
lepend van vertolking. Rink Cornelis-
sens (Siebel) Elisabeth Cooymans
(Marthe) en Corniessen (Wagner)
voldenden zeer in de bijrollen.
Het Radio Filharmonische Orkest en
het fraai zingende Groot Omroepkoor
(ingestudeerd door Meindert Boekei)
blonken telkens weer uit door hun
voortreffelijke prestaties, geleid en
aangevuurd door Roberto Benzi, die
het geheel vast in de hand had en
steeds de inspirator was van een uit
voering, die met een pauze inbegre
pen niet minder dan vier uur in
beslag nam.
Eerste concert
'Kamermuziek'
goed uitgevoerd
door P. VISSER
AMSTERDAM De Stichting 'Ka
mermuziek Amsterdam' opvolgster
van de kamermuziekconcerten van de
voormalige Kunstkring heeft 't goede
idee gehad, om dil seizoen het pu
bliek te confronteren met de kamer
muziek van de laatste halve eeuw, de
'modernen' dus. In zes concerten zal
dit verwezenlijkt worden. Zaterdaga
vond werd de serie geopend met een
'aanloop' naar de twaalftoons-muziek
van de Oostenrijkers uit het begin
van deze eeuw. Schönberg, Webern,
Hauwer, Adorno en Golyscheff be
volkten dit keer het programma. De
stukken droegen uit een oogpunt
van moderniteit gezien wel een
belegen stempel, iets van 'Musik atis
unsere Jugend'. En toch een muziek
die anno 1972 een volle Kleine Zaal
kon trekken met veel jong, maar ook
bedaagd, publiek.
Golyscheff, een Rus die heel de we
reld heeft rondgezworven en van
wiens werk niets bewaard is gebleven
dan dit ene Trio voor viool, alt en
cello, opende het programma en
bracht daarmee de karakteristieke
'toon' aan van heel de avond: verlate
romantiek, van een soms, zoals in dit
Trio en bijzonder bij de Serenade op.
24 van Schönberg, indrukwekkende
schoonheid. Een muzikaal staren van
uit een oneindige eenzaamheid en een
gespannen roep om verstaan. Het ziet
er niet naar uit, dat al deze pogingen
tot ontregeling van de compositie
structuren een blijvende culturele
waarde zullen achterlaten, en dat het
in vele gevallen zal uitlopen op het
zelfde beeld als dat van de toenmalige
schilderkunst, die we na veertig jaar
weer terugzagen en er een bleke
nietszeggendheid in vonden op de
plaatsen waarop wij bij hun verschij
nen 'onze hoop' gesteld hadden.
De prestaties van de uitvoerende mu
sici Jeannelotte Herzberger, viool,
Rena Scholtens alt, Rene van Ast,
cello, Ton Hartsuiker, piano, Reinbert
de Leeuw piano en directie, George
Pieterson, klarinet, Geert van Keulen,
basklarinet, Tonnie Pels, mandoline.
Jan Goudswaard, gitaar, en de vocalis
ten Anne Haenen en Grethe de Vink,
sopraan en Lieuwe Visser, bas-bariton
hebben deze composities alles gege
ven wat hen toekwam in een fraai
geluid.
door broeder Nat. Atist Julien zorgde
tenminste nog voor één witte raaf,
een met zorg en melodieuze liefde
geblazen 'Loverman'. Samen met zijn
eloquente speechjes gaf dat enig te
genwicht aan de verbijstering rond
het ijselijk-valse basspel van Walter
Booken, die zijn toonladders nog
maar eens moet doornemen.
BRUBECK
De succesformule van de onswingen-
de, pompende, loodzwaar pianospelen
de Dave Brubeck blijft mij duister.
Mijn oom kan het otok, maar die heeft
de amateurband reeds lang opgedoekt.
Er valt echter niets af te dingen op
de triomf van Brubeck, die geïnspi
reerd door de hernieuwde permanente
alliance met de weke, maar oermuzi-
kale wiskundemusicus Paul Desmond,
die hele pseudoklassieke ratjetoe van
Walt Disney, Take Five etc. weer ten
tonele voerde, alsof er geen 25 jaar
verstreken waren. De voormalige rp-
bel Gerry Mulligan schikte zich braaf
jes in dit geheel, gedachtig aan zijn
uitspraak 'if you can't beat them, join
them'. En dat gold ook voor de per-
fekte slagwerker Alan Dawson.
ZAAG
De nachtelijke sessie was weer in
tweeën gesplitst, zij het dn de verkeer
de volgorde, naar later bleek. De
Mingus-groep met wéér twee nieuwe,
jonge blazers, Joe Gardner (tp) en
Bunny Bluiett (bariton en cl.) keerde
terug tot 'the roots' van de jazz, met
Cat Anderson, ter ere van wie de
gebruikelijke workshopstrukturen ter
zijde werden geschoven, ten gunste
van gereaktiveerde hoofdstukken uit
het leven van Satchmo en the Duke.
Met de jonge blazers ontwikkelden
Cat en de geweldige pianist John
Foster een vredige, nochtans span-
Charles Mingus
ningsrijke coëxistentie op basis van
de blues. Best leuk om te horen en in
elk geval pure, swingende jazzmuziek,
die gelukkig óók ovaties en toegift
teweegbrachten. Drummer Roy
Brooks toonde een verbluffende vaar
digheid op de (beklopte) zingende
zaag(!) een act die muzikaal zelfs
uitsteeg boven de beperktheden van
een stunt.
Het Elwin Jones Quartet tenslotte
was een teleurstellende anticlimax,
door BER HULSING
*w«» «c JOtt, Ultl AMSTERDAM In de Brakke Grond speelt het nieuwe toneel-
als"gastsoldst de^hoge^poten-spTcial'ist groepje De Appel en het speelt zo'n anderhalf uur mooi, goed en wel
omdat het gedreven, powerdrumwerk
van gigant Jones geen partij bleek bij
zijn matig getalenteerde rietblazers
Groesman en Liebman, die mij alleen
maar pijnlijk deden beseffen, hoe
lang Coltrane al weer dood is.
Het is mij een raadsel, hoe en waar
om Jones deze musici rekruteert en
het wordt gewoon tijd, dat hij weer
eens een gerenommeerd ensemble
gaat opzoeken. Tot zover het Doelen-
gebeuren. Morgen ben ik u nog het
slotconeert van The Giants schuldig.
boeiend, wat de vorm betreft.
Do van Stek heeft een heldere, pak
kende manier van zeggen en vertel
len. Haar spel hoort erbij. Peter van
der linden heeft een prachtige bewe
gelijke mimiek, en een spottende ma
gische toon als een trieste, twijfelen-
door BER HULSING
'DEN HAAG De Haagse Comedie gaf vrijdag in de Koninklijke
Schouwburg de eerste voorstelling van Liefde op Papier.
De schrijver Frank Marcus, een Duit
se Pool die in '39 naar Engeland ging
en daar vooral toneel- en filmsucces
had met The Killing of Sister George,
had deze keer maar weinig te vertel
len.
Hij bedacht een schrijfster die (net
als hij) niet wist waarover zij een
stuk zou schrijven, en daarom hoopte
dat haar opeens weergekeerde vroege
re echtgenoot, een berooide slappe
avonturier, in een hem opgedrongen
verhoudinkje met een 'gewoon' meis
je, wel de nodige stof zou leveren.
Dat loopt dan even anders dan zij
zich voorstelde. Als het vrouwtje in
verwachting is neemt hij de benen.
En zij zal het zonder de schrijfster
ook wel redden. Die verscheurt woe
dend een paar velletjes met de woor
den 'liefde op papier' en gaat dan
weer zitten tikken, ^an een nieuw
damesbladenverhaal waarschijnlijk.
Om het mooi te houden wordt nog
even de illusie gewekt, dat de man en
het gewone vrouwtje elkaar nog wel
zullen tegenkomen. De schrijfster, net
goed voor zo'n verwaande egoïste,
blijft lekker alleen. De drie personen
zijn zeer middelmatig getypeerd. Hun
gesprekken, vlot geschreven met een
grapje hier en daar, zitten vol aftand
se gemeenplaatsen. Wat ze alle drie
over liefde en huwelijk zeggen is
allang te duf voor een blijspel van
1972. Overigens weet Frank Marcus
genoeg voor het toneel om zo'n onbe
nulligheid met uitvoerige dialogen, of
monologen tot het publiek, met afwis
selende scènetjes van verbeelding en
'werkelijkheid' (die ook maar fanta
sieloze verbeelding is) en wat jaloerse
ruzietjes, tot een avondvullende speel
baarheid op te kloppen. De rest over
latend aan de routine van de uitvoer
ders.
Misschien trof de minst geroutineer
de, Francine Dreessen, daardoor het
meest. Zij deed dat cliché-achtige 'ge
wone' meisje wel grappig en zuiver,
als een dapper, weinig verlangend
goeierdje, zonder ontwikkeling en ver
beelding, maar simpel verstandig en
oprecht.
Eric van Ingen is, met aardig wat
ironie, de volgzame zwakkeling, cn
Elisabeth Andersen doet alles wat zij
kan, en dat is niet weinig, om die
schrijfster innemend en boeiend te
maken. Jules Ro.vaards heeft die drie
•goed geregisseerd. Maar dan er in zat
kon er toch niet uitgehaald worden.
Het bleef een onbelangrijk, matig
leuk, zonder enige verrassing bedacht,
spelletje van drie eigenlijk vrij verve
lende figuren.
Het decor, een 'artistiek' ingerichte
moderne flat is van Hep van Delft.
Bert Voeten zorgde voor de vertaling.
de, sarcastische clown (met een opge
zette neus). Carol Linssen is een
vaardige acteur. Christine Ewert en
Hugo Koolschijn doen zuiver, overge
geven en gevoelig mee. Martyn van
Duinhoven zorgt, met slagwerk, voor
de ritmen bij de teksten en bewegin
gen. Leo van Oostrom blaast klachten
en kreten uit een saxofoon en een
klarinet. Erik Vos had de regie en hij
is een regisseur van vele ideeën en
probeersels. Zij hebben elkaar gevon
den om, zoals het programma ver
meldt, 'buiten het vealband van de
grote gezelschappen te gaan zoeken
naar nieuwe theatervormen. Vooreerst
om de eigen mogelijkheden te toetsen
en te verruimen, maar daarnaast ook
om zo misschien te komen tot een
doorbreking van het geijkte patroon
waarin zij tot dusverre vaak hadden
gewerkt'.
Inderdaad doen zij anders dan in een
gewone voorstelling, meer met mime
en ritme, met andere verbeeldingen
van de teksten, verruimend voor de
eigen mogelijkheden wellicht, maar
niet bijzonder doorbrekend, want het
is allmeaal al meer gedaan, en het
gaat bij dit zoeken, of ergens allang
gevonden hebben, alleen om de vorm.
Zij kwamen daarmee tot een best
geregisseerde, goed gespeelde voorstel
ling. Maar van wat? Onder de titel
God op Aarde, die hoogmoediger
klirikt dan bedoeld is, verzamelde Inez
van Dullemen vele teksten, van
Huxley, Eliot, Jakov Lind, Panizza,
Weiss (die me het meest troffen) en
uit oude of vreemde mythen. Ze voeg
de ze vrij willekeurig samen. Het
enige verband is dat er telkens goden,
afgoden, mythologische verbeeldingen
in voorkomen, die verantwoordelijk
gesteld worden voor het lot, het fa
len, het vergeefs zoeken, van zich
blijkbaar verloren voelende, in het
duister dolende, mensen. Onbestemd,
verward, mystiek. Mooi verbeeld en
bewogen, maar waarheen dan? En
waartoe? Mij werd het niet duidelijk.
Ze doen het wel mooi, dacht ik, maar
wat denken ze dat ze doen? Wat Inez
van Dullemen bijeenbracht leek me
net zo toevallig opgepikt als de decor
stukken. Die werden uit de Scheven-
ingse haven gevist.
•Van onze onderwij sredactie
UTRECHT Van de bestuurders van het christelijk onderwijs hoe
de katholieke staatssecretaris Schelfhout in een volgend kabinet n|
terug te keren. Op de vergadering van de vereniging voor prot. ch
kleuter- en basisonderwijs, zaterdag in Utrecht, bleek voor de 2
veelste maal dat men het ogenaamde 'tertium' van Schelfhout (e
soort kruising tussen openbaar en bijonder onderwijs) radicaal j
wijst.
Maar men realiseert zich ook dat met
het vertrek van staatssecretaris
Schelfhout de gevaren niet zijn gewe
ken. Zoals PCKBO-voorzitter dr. G.
Huls het zei: het idee van de samen
werkingsschool is gelanceerd en zal
ook zonder mr. Schelfhout als een
satelliet om ons heen blijven cirkelen.
Zo kritisch als het tertium ontvangen
wordt in het confessionele onderwijs,
zo hartelijk is deze gedachte verwel
komd in de kringen van het openbaar
onderwijs. Dat bleek een dag eerder
nog eens, toen de bondsraad van de
algemene bond van onderwijzend per
soneel sprak over de financiering van
het onderwijs, en daarbij ook het
tertium ter sprake kwam. ABOP-voor-
zitter E. Steenbergen verklaarde dat
hij geen al te grote bezuiniging ver
wachtte van een samengaan van open
baar en bijzonder onderwijs. Maar dat
de gedachte hem sympathiek is was
zonneklaar.
Terug naar de rede die dr. Huls
zaterdag hield. Het eerste motief van
mr. Schelfhout om het tertium te
lanceren is geweest, dat veel mensen
zelf een derde mogelijkheid wensen
naast de 'principiële onuitdrukkelijk
heid van het openbaar onderwijs' en
'de exclusieve uitdrukkelijkheid van
het confessioneel onderwijs'. Voor dr.
Huls is het de vraag of werkelijk een
grote groep in de bevolking hier voor
is. Zou dat het geval zijn, dan lijkt
het inderdaad democratisch dat deze
voorkeur grondwettelijk een kans
krijgt. En dan kan iedereen kiezen of
hij zijn kind naar een tertium-school
stuurt of niet.
Maar toch vreest dr. Huls dat die
vrijwillige keus gemakkelijk een opge
legde dwang kan worden. Die vrees
wordt versterkt door het tweede mo
tief dat Schelfhout voor zijn tertium
aanvoert: de besparing.
Al gauw zal blijken, aldus dr. Huls,
dat er in veel gevallen eigenlijk nog
maar één mogelijkheid overblijft. In
het voortgezet onderwijs en in het
beroepsonderwijs is dat nu soms al
zo. Om een school met alle mogelijke
specialisaties op te richten zijn dan
zoveel kinderen nodig dat één rii
ting dat niet kan verwezenlijken.
dan zegt ook de overheid al gau
waarom geen samenwerkingsschol
Dat die tendens erin zit blijkt ook 1
wat staatssecretaris zelf over de 4
wording van kleuter- en basisschc
gezegd heeft. Dat kwam erop neerd
zoiets niet te betalen zou zijn, wa
neer we vast hielden aan het vera
de onderwijs.
Voor dr. Huls is dat alles een rei
om erg bezorgd te zijn. Want
samenwerkingsvorm van het tertio
zal al gauw leiden tot een overh«
sende positie van de overheid. Dat
ook buiten het onderwijs meer di
eens gebleken. De overheid beklee
dan een dubbelrol als subsidiegen
enerzijds en als participant andenijd
In de praktijk betekent dat vaak d
de overheid de sterkste partij is.
Goed concert van
Brabants Orkest
in congresgebouw
door ADR. HAGER
DEN HAAG Het ontbreekt bij de
populaire serie van het Residentie
Orkest zeker niet aan belangstelling.
Ook bij het gast-ensemble het Bra
bants Orkest onder leiding van de
Amerikaan James de Preist, was de
PWA-zaail vrijwel uitverkocht. De Bra
banders presenteerden vijf composi
ties die geschreven werden binnen
een tijdsbestek van een halve eeuw.
Tsjaikowsky's vioolconcert uit 1878
als oudste en An American in Paris
van Gershwin uit 1928 ais jongste
werk. Daartussen: Smetana's verkoch
te bruid-oeverture, Finlandia van Si
belius als verlaten hulde aan de presi
dent van dat land en de Grand Ca
nyon Suite van Grofe, een in 1971
overleden Amerikaans componist, die
met dit werk een muzikale uitsmijter
schreef.
Het Brabants Orkest liet zich gewillig
door James de Preist leiden. De ver
tolkingen maakten een frisse, sponta
ne en levendige indruk ook in de
begeleiding. Die begeleiding gold
Emmy Verhey als solist dn Tsjai
kowsky's vioolconcert. De avond daar
voor stond Vera Beths op datzelfde
podium met het Bruoh-concent. Hoe
wel het karakter van beide concerten
verschillend is, trof mij de intensiteit,
de romantische warmbloedigheid en
de verfijnde afwerking, van Vera
Beths tegenover de meer virtuose in
slag, de koelheid en de strakheid in
het spel van Emmy Verhey. Los van
deze vergelijking leverde zij over het
geheel een aanvaardbare prestatie,
waarbij met name de voortreffelijke
cadans uit het eerste deel genoemd
dient te worden.
MENS EN BELOFTE
Er is vaak de nadruk op gevestij
dat Abram zijn weg moest gaan ti
geloof tot geloof. Het kreeg, met
dere woorden, niet veel te zien. I
brieven bleven verzegeld. Wel we
hem telkens opnieuw verzekerd \t
erin stond en dat dat goed was 1
dat alles in orde zou komen, ma
hij kreeg het niet te zien. In Genes
15 worstelt de aartsvader met die 1
lofte, of liever met de belovende Go
Opvallend is zijn vrijmoedige omgan
Hij is niet de als een knipmes bi
gende onderdaan, veeleer de man d
wel eens wil weten waar hij aan ti
is. Dat kan bij zijn God. Deze G<
gaat niet graag om met mensen wi
hoogste wijsheid het buigen in het st
is, want dan nemen ze Hem blijkbii
niet serieus. Hij verwacht dat menst
met een belofte ernaar uitkijken
die, beloften in vervulling gaan. En a
dat niet gebeurt dan verwacht B
hun vragen. Niet-vragen zou erop ku
nen wijzen dat ze de belofte afgesch!
ven hebben. Bovendien zijn het bijzo
dere beloften. Beloften die, zoals
vroeger zeiden, aangegrepen dienen
worden. Daarmee moet gewerkt wo
den in hoop en moed en aktie.
Het antwoord op de belofte is ni
het lijdelijk afwachten (hoezeer o(
het stil zijn tot het geloof kan b
horen) maar het aktief ermee bez
zijn. Dat doet Abram. Hij informee
als hem opnieuw verzekerd is dat G(
zijn schild is, wat daarvan te zien i
Hij komt zelfs met iets negatiefs
zijn woorden komen hierop neer. Voo
lopig ziet het er niet naar uit, Go
Voorlopig zit ik nog alleen met dei
Damaskener Eliëzer, van wie Abrai
geen woord kwaad wil zeggen. Maar dl
is het niet. Op die manier komt
van dat bewuste volk en dat land niel
terecht. Het heil loopt vast in hl
woestijnzand. Het antwoord van de mi
de aartsvader sprekende God is gi
weldig. Abram moet mee naar buite
komen. Hij moet de sterren proberei
te tellen en van zijn God horen da
zijn volk zo zal worden. Het laatst
vers kan zo vertaald worden: En hi
geloofde in de HEER en hij erkend
dat de HEER met zijn belofte alleen a
recht op zijn geloof had. Zo'n nw
buigt zich diep en staat tegelijk recb
op als een mens Gods. In het licË
van Gods toekomst. Vol vertrouwen e
zekerheid. Niet meer te .verwarm
(Genesis 15,1-6).
Op de Vietnamzondag in de Mozes en Aaronkerk in Amsterdam is gisteren onder meer gesproken door een woordvoerdster van het Zuid-
vietnamese Bevrijdingsfront, mevrouw Bhan Thi Minh, die ook deelneemt aan het vredesoverleg in Parijs. Op de foto links mevrouw Tlii
Minh en haar tolk.
NED. HERVORMDE KERK
Beroepen: te Zoetermeer, J. C. Schuur
man te Putten.
Len Deighton: 'Alleen als ik moei
lachen'. Bruna Specials, 283 blz; ƒ5,-
Len Deighton: 'Soldalen sterven niet'.
El: Ier Amsterdam, 176 blz; ƒ9,50.
In de Bruna Special belicht Deighton
het werk van drie zwendelaars, die
miljoenen in de wacht slepen. Geraffi
neerde superoplichting, maar niet alle
bedenkelijke zaken komen tot een
'goed' einde. En op het laatst 20
gaat dat dan nemen de bedriegers
elkaar in de boot. De titel is ontleend
aan een belegen mop, het verhaal
echter wordt origineel en vtadfaiCT
uit de doeken gedaan. Dertien verf®
len vormen samen het tweede boel:
'Soldaten sterven niet'. Op de oorlog*
toer is Deighton een auteur var
grote klasse. Vlijmscherp ontleedt hij
de man die onder het uniform aanwe
zig is. In beeldend proza worden
krijgsbedrijvers uit het verse heden
en verre verleden tijdens him acties
gevolgd, met een verrassende vaardig
heid wordt hun menselijke zijde aan
de lezer getoond. Men kan zelf oorde
len. Daarbij geholpen door een mees
terlijk verteller, die bepaald geen
voorstander van het militaiirisme i«
waar hij zo uiterst deskundig en boei
end over schrijft. G.I»
