Moslems zonder gebedsplaats
'Tegenpaus' Clemens
in Amsterdam
Trouw
K wartet
DE KER
WERELD
vandaag
Beroepingswei
Boekenetalagc
TROUW/KW ARTET WOENSD AG 18 OKTOBER 1972
KERK T2/1
AMSTERDAM 'Tegenpaus' Clemens XV brengt een bezoek aan Nederland. Gisteren heeft hij in
Amsterdam een kapel ingezegend en gewijd aan Maria de Vrouwe van alle Volkeren. Tevens heeft hij
gisteren het dogma van Maria Medeverlosseres, Voorspreekster en Middelares opnieuw geproclameerd
en dat zal de hele wereld weten, want nu is de tijd aangebroken van grote wonderen, die voor ieder
zichtbaar zullen zijn.
De r.k. kerk kent hem slechts als de
fanatieke dweper, de Franse rondrei
zende boetprediker Michel Collin, die
zoveel oncontroleerbare visioenen en Verguisd
hemelse boodschappen in zijn preken
deed, dat hij in 1951 uit het priester
schap werd ontzet wegens 'val
se mystiek en de verbreiding van
bijgeloof en vervolgens in 1961 werd
geëxcommuniceerd. Maar dat zijn alle
maal bewijzen van de verwording van
Rome. In 1961 kreeg hij van de
aartsengel Gabriel in een visioen het
bevel de leidsels van de Heilige Kerk
in handen te nemen.
Sindsdien regeert hij vanuit zijn
'Klein Vaticaan', een verbouwde boer
derij in Clémery in Oost-Frankrijk, de
kerk, miskend en verguisd door een
afvallig Rome, dat hem niet erkent,
hem de mystieke paus, die door de
zieners en profeten vanouds is voor
speld en door Maria in Fatima is
schrijft
men
ons
De redactie behoudt zich het recht voor om
ter opname ln deze rubriek ontvangen me
ningsuitingen verkort weer te geven. BIJ
publlkatle wórdt met de naam van de
lusender ondertekend. Brieven kunnen wor
den gezonden aan de lieer Joh. C. Francken.
secretaris van de hoofdredactie van Trouw-
Kwartet, Postbus 859. Amsterdam.
Enka-bezetting
Als reactie op het ingezonden stuk
van de heer Koetsier uit De Bilt naar
aanleiding van de rede van prof. Vele-
ma, zij erop gewezen, dat ook het
gedrag van Akzo-bestuur werd bekriti
seerd. Ook werd gesteld dat Akzo
door haar laatste besluit overtuigd
moet zijn geweest van haar foutieve
houding bij haar eerste besluit om
Enka-Breda te sluiten. Overigens geen
verwijt aan de heer Koetsier want hij
moest zijn conclusie trekken uit een
half verslag van de belangrijke lezing
van prof. Velema. Jammer, want deze
zeer actuele lezing was een verslag in
extenso waard geweest.
Rotterdam
J. Hauweling
Merkwaardige reactie
Hét komt mij voor dat de voorzitter
van de KVP toch wel wat merkwaar
dig reageert op het congresbesiuit van
de PvdA e.a. Er was namelijk in de
brief aan de PvdA welke door Van
der Louw op het congres is voorgele
zen sprake van zoiets als 'voortgaand
progressief beleid'. Met andere woor
den de KVP acht de huidige afbraak-
politiek van Biesheuvel ooit eens
de man van een rapport over open
heid progressief. De PvdA stelt
zich, naar mijn mening terecht, op
het standpunt dat het beleid van
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
N.V. De Christelijke Pers
Dagelijks bestuur: B Bol. Den
Haag:dr. E-Bleumlnk, Paters-
wolde; mr. G. C. van Dam,
Nootdorp: W. A. Flbbe, Rot
terdam: J. Lanser, Utrecht:
drs. J. W. de Pous, Den Haag;
J. Smallenbroek, Wassenaar
Directie:
Ing. O. Postma, F. Diemer
Hoofdredactie:
J. de Berg (waarnemend)
Hoofdkantoor N.V. De
Christelijke Persi N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
Amsterdam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69.73.60.768Gem.giro
X 500.
Overige leden van het alge
meen bestuur: K. Abma, Am
sterdam; H. A de Boer, IJmui-
den; Th. Brouwer, Assen; nr.
dr. J. Donner, Den Haag; J.
van Eibergen, Sohaarsbergen.
mr. K. van Houten, Wagenin-
gen; ds. O. I. Hylkema, Bllt-
hoven; Jac. Huijsen, Delft;
mevrouw M. C. Klooster-
man-Fortgens, Voorschoten;
mevrouw J. G. Kraayeveld-
Wouters, Heerhugowaard;
prof. dr. G. N. Lammens.
Naarden; ds. F. H. Lands
man, Den Haag; H. de Mooij,
Rijnsburg; prof. dr. G. C. van
Niftrik, Amsterdam; H. Otle-
vanger, Buitenpost; mr. dr. J.
Ozlnga, Lunteren; dr. A. Veer
man. Rijswijk (2.-H.); H. H.
Wemmers, Den Haag; drs. R.
Zijlstra, Oosterland (Zld.).
Biesheuvel oer-conservatief is. Pas als
dat inzicht in KVP-kring doorbreekt
kan er sprake zijn van kans op samen
werking. Men mag, na de onvoorwaar
delijke steun welke de christelijke
partijen aan Biesheuvel gegeven heb
ben, van deze partijen verwachten dat
ze dat duidelijk laten blijken of men
moet breken met het kabinet Biesheu
vel. Aan een dergelijke eis lijkt me
niets onbehoorlijks te zitten. Het lijkt
me onbehoorlijk de progressieve drie,
als die ingegaan waren op het verzoek
van de KVP e.a. te laten zeggen dat
er thans een progressief beleid ge
voerd wordt. Het enige bezwaar dat
men kan hebben dat ook t.a.v. AR en
CHU door de progressieve drie niet
eenzelfde standpunt werd ingenomen.
Overigens wel begrijpelijk daar ARP
en CHU zich uitgeput hebben in on
duidelijke formuleringen. Dat polari
satie triest is voor een goed democra
tisch bestel in ons land (Veerman)
staat nog te bezien. Zou ook in de
politiek niet gelden dat men beter
koud of warm dan lauw kan zijn?
Bovendien berust in landen met een
twee partijenstelsel (in de praktijk
Engeland, Duitsland en de VS) de
politiek ook in polarisatie en niemand
vindt dat ondemocratisch.
Borne
B. H. Kraaljenbrink
PPR
Vroeger dacht ik dat de PPR een
afscheiding was van confessionele par
tijen. met het doel, bewust uitdragen
van het evangelie op alle terreinen.
Gezien hun optreden de laatste tijd.
zijn wij ernstig misleid. Zij was de
enige partij die elk gesprek met de
christelijke partijen zonder meer af
wees. Reden: deze christenen zijn on
betrouwbaar en onbekwaam. Als par
tij zegt zij niet openlijk dat 'christen
dom opium is voor het volk' maar in
allerlei gesprekken merk je hun haat
tegen alle christelijke partijen.
Als straks weer enkele predikanten
adviseren: stemt PPR, hoop ik dat
men ten volle beseft, dat men 40%
van ons volk beschuldigt van een
leugenachtige houding tegenover onze
Heer en Schepper. Vergeet nooit dat
ook wij biddend worstelen met de
hedendaagse problemen en dat wij
ook moeten bidden of Hij onze men
sen in deze christelijke partijen
kracht en wijsheid geeft om deze
problemen op te lossen.
Maasland
A. Noordam
Enka-bezetting (2)
Ook ik heb mijn bezwaar tegen de
rede van prof. Velema, gehouden op
de vergadering van chr. geref. man
nen (zie ingezonden stuk van de heer
Koetsier uit De Bilt). Waarom altijd
zo eenzijdig? Geen woord over de
werkloosheid en de benarde positie
van die duizenden, 't Doet zo eenzij
dig en koud aan. Zo stoot u en ook de
kerk vélen af. De schuld ligt altoos
aan één kant. In de politiek is het
ook zo. De AR partij der 'kleine
luijden' wijst steeds de voorstellen
van links af. Ook de goede sociale
voorstellen. Is het dan een wonder
dat er leden van die partij zijn die
zeggen: we praten met jullie niet
meer. Wie zorgde er dan voor de
storm?
Ik vind het jammer dat de AR en de
christelijke kerken met hun leiders zo
weinig weet hebben van wat er om
gaat in het leven en denken van een
eenvoudig mens, die net of niet kan
rondkomen. Ik geloof dan ook dat de
top van de confessionele partijen zich
goed thuis voelt bij de VVD. Dat zal
na 29 november ook wel blijken.
Winterswijk
G. A. Kuipers
Buitenbrievenbussen
Dat de PTT de aantrekkelijkheid van
de plaatsing van buitenbrievenbussen
uitmeet door eer fraaie foto in uw
blad en de mededeling dat ook grote
re stukken in de bus kunnen worden
gedeponeerd is haar goed recht. Dat-
de bus ook nadelen heeft blijkt na
enkele maanden gebruik. Het ongerief
dat men de post op enkele honderden
meters moet gaan halen wil men nog
voor lief nemen. Maar wel verdient
vermelding dat
1. de bussen zo ondiep zijn dat grote
re stukken, als dag- en weekbladen,
voor iedere voorbijganger uit de bus
zijn te halen.
2. de gleuf zo breed is dat kinderhan
den ook de resterende post gemakke
lijk kunnen lichten,
3. de bussen zo beperkt van inhoud
zijn dat bij ontvangst van enkele
stukken per dag na enkele dagen
afwezigheid de bus vol is en
4. de bezorging zo onregelmatig ge
schiedt dat een vergeefse gang ten
minste eenmaal per week voorkomt.
Wellicht kan de PTT zich eens bezin
nen op deze nadelen en op de moge
lijkheden deze op te heffen.
St. Johannesga
W. Thoomos
aangekondigd, de paus van de eind
tijd. die verkoren is om de kerk te
leiden door apokalyptische rampen
heen. Met grote felheid keert hij zich
tegen elke liturgiehervorming en
werpt hij zich op als pro
motor van allerlei devoties. Zijn
aanhang wordt geschat op zeker twin
tigduizend. Er zouden ook nogal wat
geestelijken onder zijn, die hoewel ze
gewoon in de r.k. kerk hun werk
blijven doen, in hun hart toch ge
neigd zijn voor Clemens te kiezen.
Een van die devoties betreft de ver
schijningen van Maria als Vrouwe
aller volkeren in de jaren 1945 tot
1959 aan mejuffrouw Ida Peerdeman
in Amsterdam. Hoewel deze verschij
ningen bij vele conservatieve rooms-
katholieken in hoge ere staan, hebben
de officiële r.k. instanties ze niet
erkend. Clemens daarentegen an
nexeerde ze luidruchtig voor zich
(hoewel mejuffrouw Peerdeman niets
van hem moet hebben) en gaf in 1960
al gehoor aan de oproep van Maria,
die mejuffrouw Peerdeman had laten
weten, dat de kerk het dogma van
Maria Medeverlosseres diende te pro
clameren.
En daarom was het gisteren zo'n
grote dag, dat Clemens was gekomen,
om dit dogma nu in Amsterdam zelf
af te kondigen. Want als dat gebeurd
zou zijn, zo had Maria aan mejuf
frouw Peerdeman verteld, dan zouden
er voor ieder zichtbaar grote wondé
ren gaan gebeuren.
Wonderen
Die v/onderen gebeuren in onze Her
nieuwde Kerk al lang, vertelde kardi
naal Emanuel gisteren. Inderdaad, de
ze kerk zit vol van de meest miracu
leuze gebeurtenissen. Onlangs bij
voorbeeld werden op een hostie zo
maar de bloedige letters X en V
zichtbaar, een duidelijk bewijs van de
hemelse zending van Clemens XV.
Emanuel vertelde gisteren een ander
wonder. De planetariërs (want Cle
mens heeft intensief contact met be
woners van andere planeten) openbaar
den de paus onlangs de eucharistische
betekenis van het kruis van de Moe
der van alle volkeren. 'Laat nu uitge
rekend op diezelfde dag, 14 septem
ber, koningin Juliana onze kerk in
Nederland erkennen'. (Bedoeld is, dat
de stichting, waarvan de kapel uit-
Clemens XV. die paus Paulus de leiding in de r.k. kerk belwlsl. proclameerde gisteren ln Amsterdam opnieuw lu i
dogma van Maria Medeverlosseres. Voorspreekster en Middelares. Voor hem staan drie kardinalen, links een beeld van
Maria cn Christus, die zojuist door de tegenpaus gekroond zijn.
gaat, die dag koninklijke goedkeuring
kreeg).
Toen paus Clemens van deze wonder
lijke coincidentie kennis nam, besloot
hij onmiddellijk: nu kom ik naar
Nederland. Alle dingen moeten mede
werken ten goede. Heden is dan die
grote dag, die de hemel verkoren
heeft. Van nu af zullen de wonderen
ook buiten de kerk voor iedèr zicht-
ADVERTENTIE)
baar zijn, en is het eind der wereld
weer een stuk dichterbij gekomen.
Het was maar een klein gezelschap,
dat getuige was van het feit, dat de
wereld zo in beroering zal brengen,
en dat was maar goed ook, want de
kapel (de voormalige apotheek op de
AmstelveenSeweg 35) kon ze net her
bergen. Het waren nog geen vijftig
mensen, waarvan het overgrote deel
uit Clémery gekomen was. Amster
damse gelovigen waren er niet meer
dan tien.
CONCERTGEBOUW AMSTERDAM
Interkerkelijk Jeugd
koor Watergraafsmeer
15 jaar
Jeubileum-concert
VRIJDAG 20 OKTOBER.
Aanvang 8.15 uur. n.m.
U KOMT TOCH OOK?
Toegangsprijs 6,- a.i.
Kaarten o.a. Concertgebouw.
Alle inlichtingen 020-351998.
Gemoedelijk
De paus bleek een vriendelijke, ge
moedelijk keuvelende oude baas van
67 jaar, die allerlei inwijdingsritueel
verrichtte, afgewisseld me ekstatische
uitroepen, beurtelings in Frans en
Duits, zoals 'o kleine Heiland, o dier
bare Heiland' bij het in handen ne
men van de hostie. Vervolgens werd
een mis opgedragen door kardinaal
Emanuel, geassisteerd door de kardina
len Frangois en Tarcisius, re6p. een
Fransman, een Nederlander en een
Duitser, allen voorheen reeds geeste
lijken in de r.k. kerk. Van de Neder
lander Frangois werd verteld, dat hij
prior van een karmelietenklooster in
Duitsland was geweest. Het was een
echt ouderwetse mis zonder moderne
poespas en er werd door alle aanwezi
gen met toewijding en overgave ge
zongen.
Na de plechtigheid werd het nog
gezelliger. De paus onderhield zich
ongedwongen met de gelovigen. Zo
zette hij tweemaal een hartelijk
'Happy birthday for you' (in de Fran
se versie) in, want twee aanwezigen
waren jarig.
Met de bijzondere reverentie werd de
hoogbejaarde mejuffrouw A. Pijpers
(79) behandeld, want zoveel werd
wel duidelijk, dat zonder haar edel
moedigheid de stichting van de kapel
niet mogelijk zou zijn geweest. 'Haar
hele leven heeft zuster Anna hiervoor
gewerkt en dit is nu de kroon op
haar leven', werd ons met eerbied
verteld. Een hoogtepunt was het voor
zuster Anna, toen de paus haar de
heilige hostie liet kussen.
'Onze daad van vandaag is een van de
grootste voor de mensheid', zei kardi
naal Emanuel nog eens. 'Het brengt
het eind der tijden nader'. Een devote
Amsterdamse streelde bezorgd haar
meegebrachte huismus in zijn kooitje.
door H. Biersteker
'Turken breken hier met hun religie. Hier is
Aliah niet. Hier is Nederlands leven'. Dat schrijft
een van de stagères van de Training Urbane
Samenleving van het Dr. W. A. Visser 't Hooftin-
stituut te Rotterdam. Die stagères die als onder
deel van hun (meestal theologische) studie wor
den ondergedompeld in de problemen van de
industrialisatie en van de oude stadswijken heb
ben een waardevolle bijdrage geleverd in de zojuist
verschenen studie 'Buitenlandse arbeiders in Rot
terdam'. Het is een bijzonder informatief geschrift
geworden, uitgegeven door de Protestantse stich
ting tot bevordering van het bibliotheekwezen en
de lectuurvoorziening in Nederland.*).
Een andere student schrijft daarin: 'Om dan een
specifiek religieus probleem wat nader te illustre
ren, zal ik het voorbeeld van het gebed neihen.
De meeste Turken lieten dit achterwege op de
fabriek waar ik werkte en gaven als reden op dat
ze doof het werk wat ze moesten doen vies waren
en dat het op die manier 'niet normaal' was om
tot Allah te komen. Er was één Turk die wel zijn
vijl maal daagse gebedsplicht nakwam. Hij trok
zich dan terug >n een hoekje van de fabriekshal,
spreidde een zak op de grond uit (van de stapel
die hij later moest gebruiken om chemisch pro-
dukt in af te tappen), trok zijn schoenen uit en
volvoerde het gehele ritueel. De andere Turken
deden dit niet maar er waren erbij die dan in
hun pension wel de gebedsplicht vervulden.
Een van de Turken met wie ik samenwerkte bad
ook in zijn pension niet: zouden allen bidden,
dan hij ook, net als hij het in Turkije had
gedaan, waar het 'normaal' was dat iedereen bad.
Toen ik hem vroeg of hij daarover geen wroeging
had (ik gebruikte het Turkse woord dus hij kan
het niet misverstaan heoben) antwoordde hij
bevestigend en voegde daaraan toe 'ik misschien
dood', blijkbaar de straf van Allah vrezend'.
GELOOFSCRISIS
Er zijn in ons land meer dan veertigduizend
islamieten werkzaam (Turken, Marokkanen en
Tunesdërs). Hun komt naar West-Europa dompelt
hen meestal in een geloofscrisis. Ook als zij wel
in staat zijn de sala'at te verrichten want er
zijn ook nog wel bedrijven die daar de gelegen
heid toe scheppen dan doen toch velen niet
meer mee. De verontrusting daarover onder hun
Het geloof van hun jeugd Een Koranschooltje in Marokko.
geloofsgenoten kan tot hevige conflicten leiden.
De overgang van het Turkse platteland naar een
bruisende metropool als Rotterdam is een schok
die niemand onzer kan meevoelen. In het begin
Klamp je je vast aan alles wat de moslemse
traditie je heeft meegegeven. Je loopt langs de
opengewerkte varkens in een slagersetalage met
dezelfde gêne. waarmee een gereformeerde veron
dersteld wordt langs een sexboetiek te lopen.
Maar als je al zo lang de oproep van de muezzin
niet meer hoort maar fabrieksfluiten in de plaats
ervan, als er geen imam in de buurt is, geen
ritueel geslacht vlees is te krijgen en de vasten
maand niet zoals thuis kan worden nageleefd,
waar blijf je dan?
Achterin het boek van het Visser 't Hooftinstituut
staat ook een schets van de rol die de kerken in
de problematiek van de buitenlandse werknemers
zouden kunnen spelen. Er worden een heleboel
nuttige tips in gegeven en het is begrijpelijk dat
de maatschappelijke nood van deze mensen daarin
op de voorgrond staat. De vraag die mij iptrigeert
is of de. kerken zich niet ook in hun geestelijke
nood moeten verdiepen. Zending onder hen drij
ven wordt meestal, gezien hun onderworpen posi
tie verwerpelijk gezcht. Al heb ik wel eens het
gevoel dat- we hen daarmee als mens meer serieus
zouden nemen dan met de volstrekte onverschil
ligheid die zij nu ontmoeten. Het zou overigens
best eens de taak van de kerk kunnen zijn om
hen beter in staat te stellen het geloof van hun
jeugd te beleven. Gelden ook hier niet de regels
van fair play? Ik denk aan de hulp die de grote
zeudingsman Hendrik Kraemer destijds islamiti
sche zendelingen bood om zich in Den Haag te
vestigen.
He' heeft mij al een paar keer getroffen dat na
discussies in grote congreszalen over zending en
dialoog, onder meer met de islam, na afloop
m.-slems de asbakken kwamen legen en de zaal
Kwamen aanvegen. Die dialoog zou dus hier ten
lande kunnen beginnenGewoon in een ge
sprek over eikaars godsdienst. Dit veronderstelt
actie je laten inschakelen in het werk dat er al
gebeurt op maatschappelijk terrein, liefst in sa
menwerkingsverbanden met buitenlandse arbei
ders zelf. Dan komt er vanzelf een moment
waarop je wederzijds informeert naar het diepste
wat je beweegt.
Juist nu er in Nederland weer zoveel stemmen
opgaan die de tijdelijkheid vah het verblijf van
buitenlandse werknemers hier benadrukken is
het even inconsequent als schrijnend dat er niet
veel meer aan wordt gedaan om hen te helpen
hun identiteit te bewaren. Een subliem middel
daartoe zijn de radio-uitzendingen in hun talen.
Maar van de toch al veel te beperkte tijd daarvan
(2 V3 uur per week te verdelen tussen zeven
nationaliteiten!) werd onlangs nog weer eens een
half uur afgeknabbeld, gezien de komst van nieu
we zendgegadigden. Een grof schandaal het is
zo ongeveer de enifje band aan thuis die zij
hebben. Dat brengt mij op de nieuwe huisvesting
van de EO: het Lutgeruscollege, een monumentaal
gebouw uit het rijke roomse leven in Hilversum.
Het was door de gemeente en de stichting bij
stand buitenlandse werknemers ideaal bevonden
voor de huisvesting van een groot aantal buiten
landse arbeiders. Maar daartoe moest het bedrijfs
leven over de brug komen. Er werd eindeloos
over geconfereerd en de- EO die een tweede
serieuze gegadigde was, wachtte beleefd. Het be
drijfsleven was door de pleidooien van de stich-
iing en het gemeentebestuur niet over te halen:
de situatie op de arbeidsmarkt was zo onzeker,
enzovoort. Toen verkocht het aartsbisdom Utrecht
dal nu eindelijk wel eens geld wou zien het
gebouw aan de EO. Als ik de liederen van
Johannes de Heer op hoor klinken uit de kapel
van het Lutgeruscollege moet ik onwillekeurig
denken aan de machteloze vreemdelingen onder
ons, aan het bedrijfsleven dat niet over de brug
wou komen en aan het aartsbisdom dat geld wou
zien Ik kan het ook niet helpen
Besteladres; Prisma-Lectuurvoorziening, Park
weg 20a te Voorburg.
IS HET WAAR
Is het waar wat ze zeggen: gt
woorden, maar daden? Dit is een t
die typische halve waarheden. En 1
ve waarheden zijn vaak hele leuge
Natuurlijk is er een soort sprek
woorden gebruiken, dat geen zo(
aan de dijk zet Wij weten 't vi
prachtig te vertellen, maar om er i
van terecht te brengen, ho maar. V
eerlijke pogingen om allerlei toesl
den te democratiseren zijn doodgi
pen in eindeloos gepraat. Niet v
niets is het leiden van een gespi
dat door meer mensen gevoerd m
worden een vak, al kan men ook
overdrijven. Maar dit alles is g
reden om alle woorden verdacht
gaan vinden. Zelfs daar waar n
deze mythische uitspraak vaak j
heft, op het voetbalveld, gaat het i
alleen om daden. Aan de daden op
grasmat zijn vaak heel wat woori
voorafgegaan. Woorden die een
paald speltype van eigen club of
de tegenstander omschrijven. W<
den die de spelers moed moeten
praten, hun moreel moeten opvi
len. Om in dit leven de weg te we
moeten or heel wat woorden ges]
ken worden. Doorgehakte knopen
niet altijd ontwarde knopen. Heel
problemen moeten eerst grondig
nalyseerd worden en zulke anal]
vragen om woorden. Wie het
bleem zinnig onder woorden
brengen heeft al een behoorlijke
drage tot de oplossing geleverd,
den waarachter geen onder woor
gebrachte gedachten liggen blij
meestal slagen in de lucht te 2
Jezus heeft veel gesproken toen
hier op aarde was. Wij hebben
slechts een fractie van in de evai
lieën. Toen Hij uitgesproken was d
Hij wat. Toen deed Hij wat
gezegd had. zodat wij het kon
begrijpen Hij zei, dat je God er
naaste lief moest hebben. En dat d
Hij toen. Aan het eind liet Hij
wat dat voor Hem in het alleruite
betekende. Bij Hem was het woof
én daden.
BEROEPINGSWERK
NED. HERVORMDE KERK
Broepen: te Oudewater G. v. d.
te Zalk.
Bedankt: voor Joure A. J. de Bui
Yerseke.
Beroepbaar: G. H. Korporaal, W
hoornweg 25, Gorinchem, W.
Schaap, kand. Verversdijk 156a D
Toegelaten tot de evangeliebedie)
T J. de Heer. F. C. Donderst
32bis Utrecht, H. E. G. Reefhuis
Ruysdaelstraat 70 Utrecht.
GEREF. KERKEN
Beroepen: te Zwolle H. Olden, n
pred. te Baarn, te Bruchterveld G
Hooijen, kand. te Bruchterveld,
dit beroep heeft aangenomen.
Aangenomen: naar Groningen-NO
ziekenhuispred. aan het Acad.
kenh.) F. Strlkwerda te Santpoort.
Nagekomen bericht: te Sleen deed
24 september intrede M. Uittenbo
wiens beroeping en aanvaarding
verzuimd hadden te melden.
GEREF. KERKEN (VRIJGEM.)
Beroepen: te Drogenham J. M.
Groeneveld, kand. te Utrecht.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt: voor Poortvliet J. Karen)
Opheusd'en, voor Wagendirgen Ch.
d. Poel te Yerseke.
Beroepen: te Rotterdam-Alexander
der K. de Gier te Den Haag.
Het Volkomen Groenteboek, uitgi
ven door Meijer Pers op initiatief'
Albert Heijn N.V.; 208 blz. P
9.96. Alleen in de Albert HeijDt
kei verkrijgbaar.
AlKert Heijn is op het prima i
gekomen zijn serie kookboeken uil
breiden met dit boek over groenl
De titel verwijst naar een eer
verschenen Albert Heijn kooklx
Het Volkomen Vleesboek dat i
groot succes werd. Zo zal het met
kookboek ook wel gaan. Het W
samengesteld door Ans Verheul
Ton van Es en geeft behalve I
grote hoeveelheid recepten, ook na
ge informatie over de voedingswas
van de verschillende groenten, cod
natiemogelijkheden met vlees,
schillende sauzen waarmee groed
'verlekkerd' kunnen worden,
groenten zijn per soort ingedeeld
als bladgroente, peulvruchten, sten
gewassen, knolgewassen, waar de n
appels bij behandeld worden) en
die hoofdstukken staan dan weer
groente korte inleidingen over de I
komst en bijzonderheden van juist
groente. In die inleidingen I
meestal ook in welke tijd van het
de groente verkrijgbaar is. Het
handig geweest zijn een kalender
groenten voorin het boek af te dt
ken. Want al kan alles tegenwoot
wel ln blik of diepvries gekocht
den, veel kokers en kooksters re
in de praktijk wel met seizoengn
ten rekening houden.
Het boek ziet er smakelijk en k«
uit. Nieuw lijkt het onverslij»
maar de ervaring met het Vlees,
is op dit punt slecht. Na korte
laten de bladzijden los. Hopelijk
boek wat steviger. Veel kleuren"
traties (die altijd zo eetlustopweki
zijn) en tekeningetjes maken
kookboek tot wat het eigenlijk
eerste plaats moet zijn: een kP
leesboek. Dat de recepten niet
volgende recepten overbodig
hoeft geen betoog. Een volk*
groenteboek bestaat niet en kif
leen door liefhebbende koks
verzonnen worden.
Van een onzer verslaggevers
