In Vietnam moeten hulp
en protest samengaan
Loop ik met gesloten ogen....
c
D
Leider Westduits diakonaat:
Trouw
K wart et
Peking signaleert
twee christenen
Veel steun voor
beleid Alfrink
Conferentie predikanten
gereformeerde gezindte
Ontvangsten diakonaat
Politie houdt 15
gokkers aan in café
Vijf maanden cel voor
niet gepleegd misdrijf
Man verdronken
Zeevarend droogdok
Vatikaan teleurgesteld
na verjaardag paus
EDOX
vandaag
Beroepfngs-
werk
Boekenetalag<
boeit
TROUW/KWARTET DINSDAG 10 OKTOBER 1972
KERK /BINNENLAND
T2/K,
BERLLJN (EPD) Op de synode van de Evangelische Kirche in Berlijn-Spandau heeft Dr. Theodor
Schober, leider van het diakonaal apparaat van deze kerk, verklaard dat massale hulp en luid protest
in de kwestie-Vietnam hand in hand horen te gaan. 'Anders worden we nog meer medeschuldig en
ongeloofwaardig ondanks alle humanitaire hulp', zei hij.
Uit de middelen van 'Brot fllr die
Welt' is de afgelopen zomer 860.000
mark in Zuid-Vietnam en 500.000
mark in Noord-Vietnam besteed, maar
daarnaast moet er constant bij de
verantwoordelijken voor deze oorlog
op gehamerd worden dat 'de bombar
dementen en de betrokkenheid bij
deze oorlog onvoorstelbaar en met
geen argument meer te rechtvaardi
gen zijn en daarom gestopt behoren
te worden'.
Schober waarschuwde er ook tegen
om zich naar aanleiding van de ge
beurtenissen in München te laten op
zetten tegen buitenlanders. 'Wij zijn
aan onze rechtsstaat en alle hier
wonende mensen van welke huids
kleur of politieke opvatting dan ook
verschuldigd voor het recht van allen
zorg te dragen en vooroordeeln te
weerleggen, zoals wij ons anderzijds
teweer zouden stellen als onze staat
terreur of geweld zou toelaten', aldus
Schober.
Uitwijzingen
De redactie behoudt tlch bet recht voer om
ter opname In dexc rubriek ontvangen me
ningsuitingen verkort «eer te geven. BI)
fiubllkatie wordt met dc naam van de
nzender ondertekend. Brieven kunnen wor
den gezonden aan de lieer Job. C. Francken.
secretaris van de hoofdredactie van Trouw-
Kwartet, Postbus 839. Amsterdam.
Standhouder
De leiders van de confessionele partij
en hebben de schrik van hun leven
gehad. Zij waren al zover dat zij
duidelijk voorkeur voor de PvdA uit
spraken (de KVP was al een stap
verder) en nu stellen Den Uyl en zijn
vazallen eisen die hierop neerkomen
dat elke partij die met hen in zee wil
gaan, nu al het eigen program moet
verzaken. En de 'zonde' van het sa
mengaan met DS'70 en vooral met
WD moet metterdaad worden bele
den door zich negatief op te stellen
tegen het huidige kabinet, dat zij zelf
mee hebben gevormd. Zelfs de heer
De Zeeuw vindt de eisen van PvdA
'honds brutaal'. Men kan zich afvra
gen: hoe komt het toch dat Den Uyl
de kans niet gebruikt om nu met de
confessionele drie in zee te gaan. Ik
geloof dat bij hem het partijbelang
boven het landsbelang gaat Wie de
krant leest ziet wel dat het er in
Nederland nu niet zo best voorstaat
(werkelijke- en dreigende bedrijfsslui
tingen, werkloosheid, toenemende
prijsverhogingen enz. Het is niet te
vermijden (wie er ook regeert) dat
impopulaire maatregelen genomen
moeten worden om de dreigende cata
strofe te ontkomen. En daarom willen
de 'progressieven' niet deelnemen aan
een raeerderheidskabinet Dat kan de
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
N.V. De Christelijke Pers
Dagelijks bestuur: B Bol, Den
Haag: dr. E-Bleumlnk. Paters-
wolde; mr. Q. C. van Dam,
Nootdorp: W. A Flbbe, Rot
terdam; J. Lanser, Utrecht;
drs. J. W. de Pous. Den Haag;
J. Smallenbroek, Wassenaar.
Overige leden van het alge
meen bestuur: K. Abma, Am
sterdam; H. A. de Boer, IJmul-
den; Th. Brouwer, Assen; rnr.
dr. J. Donner, Den Haag; J.
van Eibergen, Schaarsbergen;
mr. K. van Houten, Wagenln-
gen; ds. O. I. Hylkema, Bilt-
hoven; Jac. Huijsen, Delft;
mevrouw M. C. E. Klooster-
man-Fortgens, Voorschoten;
mevrouw J. Q. Kraayeveld-
Wouters, Heerhugowaard;
prof. dr. G. N. Lammens.
Naarden; ds. F. H. Lands
man, Den Haag; H. de Mooij.
Rijnsburg; prof. dr. G. C. van
Nlftrlk, Amsterdam; H. Otte-
vanger. Buitenpost; mr. dr. J.
Ozlnga. Lunteren; dr. A. Veer
man. Rijswijk (Z.-H.); H. H.
Wemmers. Den Haag; drs R.
Zijlstra, Oosterland (Zld.).
Directie:
Ing. O. Postma, F. Diemer
Hoofdredactie:
J. de Berg (waarnemend)
Hoofdkantoor N.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
Amsterdam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bonk:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69.73.60.768)Gem.giro
X 500.
Enka-bezetting
De synode had een brief van zijn
studentenpredikanten ontvangen ver-
partij alleen maar schaden. Door een
minderheidskabinet zullen ze wel voe
len, dan hebben zij minder verant
woordelijkheid en kan alles wat mis
lukt geweten worden aan de 'onwil
der oppositie. Verder wordt in die
kringen verwacht dat als een samen
gaan van de confessionelen met de
progressieven niet tot stand komt, de
linkse vleugels van eerstgenoemd en
zullen worden aangetrokken. Dc hoop
zeer dat de leiders van de christelijke
partijen op de voorwaarden die hun
nu gesteld worden een krachtig 'nee'
zullen blijven zeggen, ook al zou dat
met stemmenverlies bij de komende
verkiezingen gepaard gaan. Laten zij
zichzelf blijven en zich niet met huid
en haar aan een andere partij verko
pen.
Norg J. Jager
Mistvorming
Over uw artikel 'Simonls, grenzen aan
pluriformiteit (2-10-1972) het volgen
de: Een zinnig kerkelijk, gelovig, be
langstellend mens moet een snipper
dag nemen om de 'rede' van bisschop
Simonis te begrijpen, en nog minstens
een week om de wijsgerige mistvor
ming rondom zichzelf weer op te
klaren. Mist en smog zijn afschuwe
lijk voor de volksgezondheid, geregi
streerd bewust veroorzaakt, zijn 2e
misdadig, geestelijk, mens tot schroot
verdrukkend zijn ze: zonde Mijn reac
tie gewoon is: bisschop-ingebeeld
ambt; kerk-machtsinstituut; christen
heid is heidense traditie. Koer toch
terug naar de bijbel met z'n mense
lijk realiteitsbesef in de bemoeienis
van God en Zijn belofte voor ons
aller toekomst Dan worden ambt en
kerk en christenheld geloofwaardig
voor ons en onze kinderen, maken ze
zichzelf waar in doorzichtigheid en
klaarheid. Laten de leken en de
ambtsdragers vanuit die btibel en niet
vanuit de zogenaamde 'authentieke le
ring van de kerk', welke dat dan ook
zij, proberen iets van de levensecht
heid en levensvervulling te verwerke
lijken en te ervaren. Misschien dat
dan het leven niet voorbijgaat aan
Rome en Reformatie. Tenzij beiden
een illussie prefereren boven ons al
ler werkelijkheid. Dan des te erger.
Arnhem Ds. G. C. Foeken
Progressieve clownerie
De laatste weken werden we regelma
tig geconfronteerd met wonderlijke
uitspraken van de z.g. progressieve
drie, u weet wel de bundeling van de
politieke krachtpatsers, die de indruk
willen wekken het in alle opzichten
beter te weten en te kunnen dan de
anderen in ons goedé vaderland. Toch
geloof ik, dat de z.g. progress! eve-drie-
mensen werkelijk menen, dat het
overgrote deel van het stenrVolk uit
sluitend bestaat uit politieke tinnegie
ters, die op 29 november nog wel
eens zullen besluiten hun stem uit te
brengen op hen, die in alle mogelijke
toonaarden suggereren de beste medi
cijnen tot herstel van ons 'zieke' va
derland in hun progressieve drieran-
seltje te hebben. De vermeende politie
ke tinnegieters zijn echter heus niet zo
dom als dezen door de progressieve
brillen bekeken worden. De heer Den
Uyl en de zijnen dienen daarom wel
te bedenken, dat regeren nog altijd
moeilijker is dan oppositie voeren op
een wijze, die me sterk doet denken
aan een rood ballonnetje, dat reeds
uit elkaar spat, vóórdat het is opge
blazen Een goede raad daarom aan
alle niet-progressieve-drie-mensen: laat
u niet in het progressieve-drie bootje
nemen!
Utrecht D. C. J. O os ting
gezeld van een hoeveelheid documen
tatie, waaruit viel af te leiden dat in
het geval van de uitwijzingen beginse
len van de rechtsstaat door de autori
teiten zijn overtreden. De kerken mo
gen volgens de studentendominees na
het zwijgen over het lot van de
Palestijnse vluchtelingen niet óók nog
eens hun mond dichthouden wanneer
Arabische burgers onrecht wordt aan
gedaan. Op hun landelijke conferentie
nebben studentenpredikanten samen
een fonds in het leven geroepen voor
de financiering van juridische bij
stand aan door uitwijzing bedreigde
Arabische studenten. 'Wij studenten
predikanten voelen ons geroepen hen
bij te staan nu zij zelf niet spreken
kunnen zonder zichzelf in gevaar te
brengen', aldus de brief aan de syno
de.
De Westduitse afdeling van Am
nesty International heeft geprotes
teerd tegen de arrestatie van de reeds
elf jaar in de Bondsrepubliek woon
achtige Palestijn Horeira Dajani. Hij
ls 27 september opgepakt onder de
aanklacht een lid van El Fatah te
zijn. Dajani die lid is van Amnesty
International, had een functie aan de
universiteit van Marburg. Amnesty
noemde de aanklacht tegen hem 'een
voudig absurd' want Dajani heeft zich
altijd tegen terreur in welke vorm
dan ook uitgesproken.
Op de synode werd voorts medege
deeld, dat de Raad van de Evangeli
sche Kirche een studie-opdracht heeft
verstrekt naar het effect van de eco
nomische betrekkingen van de Bonds
republiek met Zuidelijk Afrika.
Vorster ontkent
Inmiddels heeft de Zuidafrikaanse
premier Vorster aan de raadsvoorzit
ter van de Evangelische Kirche. lands-
bisschop Dietzfelblnger, een brief la
ten terugschrijven volgens welke 'er
van de berichten over martelingen
van leden van de evangelisch lutherse
Ovambo-Kavango-kerk in West-Afrika
om hen tot bekentenissen te dwingen,
absouut niets waar is'. Oberkirchen-
rat Herbert uit Darmstadt drong er
op aan dat de kerk zich niet met dit
antwoord moet tevredenstellen, daar
voor is de brief tezeer in strijd met
de feiten die eenparig door verschei
dene getuigen zijn gemeld, aldus Her-
bert.
Vertegenwoordigers van de 'Kirchen-
bund' in de DDR waren wel uitgeno
digd om de synode bij te wonen,
maar op de uitnodigingen is taal noch
teken gehoord. Langs omwegen bon
men erachter komen dat voor dit doel
geen uitreisvisa verkregen hadden
kunnen worden.
PEKING (EPD) - Het Chinese rege
ringspersbureau Hsinhua heeft naar
nu pas bekend wordt, in een melding
van 6 september twee leidende Chine
se christenen, dr. Wu Yo-Fang en dr.
K.H. Ting genoemd. Ze werden ver
meld als deelnemers aan een rouw-
plechtigheid voor overleden voorzitter
van het nationale volkscongres, Ho
Hsiang-ning.
Mevrouw dr. Wu was vroeger leidster
van het protestantse Ginling-college
voor meisjes in Nanking en dr. Ting,
een voormalige anglicaanse bisschop,
leidde het theologische seminarie in
Nanking. Volgens Amerikaanse kerke
lijke waarnemers heeft de Chinese
pers daarmee voor het eerst sinds de
culturele revolutie van 1967 notitie
genomen van vooraanstaande christe
nen in China.
DEN HAAG (KNP) De oproep, die
vicaris-generaal van het r.k. bisdom
Haarlem, mgr. Kuipers, heeft gedaan,
dat degenen die vertrouwen hebben
in het beleid van kardinaal Alfrink,
dit via een brief of een briefkaart aan
'Utrecht' of 'Rome' moeten laten we
ten, heeft alom ruime weerklank ge
vonden. Niet alleen bij de kardinaal
en bij de verschillende bisdommen
zijn vele reakties binnengekomen, ook
de vicaris zelf kreeg honderden brie
ven. Van deze dikwijls zeer bewo
gen brieven sprak tachtig procent
een duidelijk vertrouwen uit in kardi
naal Alfrink en de ontwikkelingen
binnen de Nederlandse kerkprovincie.
De brieven getuigen, volgens vicaris
Kuipers, van een dergelijk grote zorg
en bezorgdheid, dat naar wegen ge
zocht zal worden op een of andere
manier in de toekomst op de inhoud
van deze brieven terug te komen.
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Op initiatief van het
hoofdbestuur van de gereformeerde
bond in de hervormde kerk wordt op
maandag 6 november op het congres
centrum De ble werelt te Lunteren
een conferentie gehouden die bedoeld
is voor alle predikanten van de gere
formeerde gezindte.
De bedoeling is 'gezamenlijk de ker
kelijke, geestelijke en theologische si
tuatie waarin we ons bevinden, onder
ogen te zien en daarbij na te denken
over de verantwoordelijkheden en de
opdrachten van de gereformeerde ge
zindte in deze tijd'. Uitgangspunt
voor de conferentie is een gedeelte
van Romeinen 12, onder het thema:
toewijding.
Er zijn drie referenten: de hervormde
ds. C. den Boer uit Wageningen
('Niet gelijkvorming aan de wereld'),
de christ gereformeerde hoogleraar
dr. W. H. Velema CVerscheidenheid
van gaven') en de predikant van de
geref. gemeente te Veen drs. A. Ver-
gunst ('Eén lichaam, elkaar keden').
Na groepsbespreking is er een plenai
re discussie met de referenten.
Men kan zich voor deze conferentie
(aanvang half elf, sluiting kwart over
acht) vóór 28 oktober opgeven bij ir.
J van der Graaf, Van Hogendorplaan
50, Huizen (N.H.).
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Op de zaterdag in
Utrecht gehouden algemene diakonale
vergadering der hervormde kerk
(waarover wij zaterdag hebben be
richt) is ten onrechte medegedeeld
dat de ontvangsten voor medische
zending en werelddiakonaat in de pe
riode van 20 juni tot 7 oktober dit
jaar 116.000 gulden hadden bedragen.
Dit moet zijn 161.000 gulden.
ADVERTENTIE
U bóft als u van vis houdt
I Gekookte schelvisrollen met ananas
1800 g schelvisfilels, 50 g boter, citroensap,
F paprikapoeder, 1 eetl. fijngesneden ananas. MlR]
Pocheer de filets gaar in weinig water met wat -JSJ
zout en citroensap. Smelt de boter en voeg al
roerende paprikapoeder - naar smaak - wat vlsnat en
ananas toe. Verdeel de saus over de
warm gehouden vis. yjg
Vraag recepten bij uw vishandelaar ol bij het Produktsehap^
voor Vie en Visproduktèn, Wassenaarseweg 20, Den
ALKMAAR De Alkmaarse politie
heeft zondagavond een inval gedaan
in een café bij de paardenrenbaan aan
de Nieuwpoortslaan in Alkmaar. De
politie beschikte over gegevens dat in
het café de wet op de kansspelen zou
worden overtreden. Bij de inval bleek
dat er met kaartspelen zwaar werd
gegokt Vijftien personen, waaronder
drie bankhouders en de 61-jarige Ca
féhouder L. D., hebben de nacht op
het politiebureau doorgebracht. Tegen
elf personen is proces verbaal opge
maakt en vier zijn in verzekerde be
waring gesteld. Er werd 7500 gulden
in beslag genomen plus het speelma
teriaal. Het onderzoek wordt nog
voortgezet
BREDA De rechtbank te Breda
heeft gisteren de 38-jarige Hagenaar
P. V., die in de gevangenis in Den
Haag zit, veroordeeld tot vijf maan
den. Hij moest 14 dagen geleden te
recht staan wegens uitlokking van een
niet gepleegd misdrijf. De officier van
justitie had toen een jaar geëist om
dat V. een ex-gedetineerde Rotterdam
mer die samen met hem in de Koepel
gevangenis te Breda had gezeten,
springstof uit een militaire bunker op
de Waalsdorpervlakte te Scheveningen
had willen laten weghalen.
De explosieven zouden nodig zijn ge
weest om de ringmuur om de Bredase
koepel op te blazen en te kunnen
ontsnappen. Verdachte L had de Rot
terdammer een plattegrond van de
toegangswegen en de ligging van de
bunker gegeven. Die durfde de in
braak echter niet aan Toen de politie
hem na een roofoverval te Nootdorp
had aangehouden, werd de platte
grond in zijn zak gevonden.
KORTGENE De 61-jarige landbou
wer A. A. Clement uit Kortgene reed
gisteren met zijn tractor in een sloot.
De man verdronk.
Prof. Velema van Apeldoorn heeft
volgens Trouw-Kwartet de chfistelijk-
gereformeerde mannen voorgehouden
dat de Enka-bezetting in Breda kan
leiden tot dictatuur. Democratie moet
zich houden aan spelregels en nor
men. Doet nen dat niet, dan lopen
we het gevaar dat er een dictator
optreedt We moeten ons, aldus de
hoogleraar, houden aan de nonnen en
geboden van God.
Het vreemde in Velema's betoog is,
dat hij die normen en geboden wel
voorhoudt aan de werknemers van
Enka-Breda, maar niet aan de werkge
vers, in casu de concernleiding van
AKZO. Of vindt hij het in overeen
stemming met die geboden wanneer
de directie, met voorbijzien van de
sociale en menselijke kanten, om eco
nomische redenen bedrijven gaat slui
ten en 6.000 mensen laat 'afvloeien'?
Ik ben bang dat Prof. Velema de
geboden van God te gemakkelijk laat
samenvallen met de bestaande orde
ningen in staat en bedrijf.
Prof. Velema heeft een boek geschre
ven over 'Aangepaste Theologie'. Het
lijkt erop of hijzelf aangepaste theolo
gie heeft bedreven op de bondsdag
van de christelijk-gerefonneerde man-
nenverenigingen.
De BUt
C. H. Koetsier
Aanvulling: De brief over Help, de
PTT in onze krant van gisteren was
van de heer E. E. Zimmerman uit
Voorburg.
in Ruimte, het maandblad van de Nederlandse Pro
testanten Bond, geeft W. Sangers te kennen dat
hij gezang 300 ('Wat de toekomst brengen moge
eer. in hoge mate ongodsdienstig lied vindt. Hij
valt vooral over de regels: 'Moedig sla ik dus de
ogen naar het onbekende land', en: 'Loop ik met
gesloten ogen naar het onbekende land'. Wij her
inneren ons van een gereformeerde synodezitting
van jaren her dat wijlen prof. dr. K. Dijk toornde
tegen die regel van de gesloten ogen, hij vond het
onbijbels om met dichte ogen door het leven te
gaan. Maar nu W. Sangers in Ruimte:
'Ik vind dit een in hoge mate ongodsdienstig en
onverantwoordelijk lied. God heeft aan de mensen
hei beheer over de wereld toevertrouwd. Hoe wij
da» beheer regelen zullen wij door gedegen onder
zoek vorm moeten geven. Welnu. De Club van
Rome trekt op grond van het onderzoek aan de
noodrem. Niet met gesloten ogen met sneltrein
vaart het einde van dit wereldbestel tegemoet. We
zullen het heel anders moeten gaan doen. We zijn
op de verkeerde weg.
Het onderzoek wijst ons er op, dat we niet zo veel
tijd meer over hebben om nog te kunnen bijstu
ren We moeten dat zogenaamd vrome lied van zo
even schrappen. Want we mogen niet met gesloten
ogen de toekomst tegemoet gaan. Bovendien is dat
geen onbekend land meer. Onze verantwoordelijk
heid aan God en aan de wereld en aan elkaar
vrsagt óndere wegen.
Ei was vroeger zo'n gezegde: Alle wegen leiden
naar Rome. Daar werd toen het Vaticaan mee be
deeld Ook wat dat betreft zijn we zo langzamer
hand wat meer op eigen benen komen te staan, ge
lukkig. We zeggen nu: We moeten wegen zoeken,
die rekening houden met de gegevens van de Club
van Rome. Ik vrees dat dat vooralsnog niet geheel
samenvalt met het Vaticaan. Jammer Maar het is
wèi een evangelische opdracht!'
In De Waarheidsvriend, het officiële blad van de
gereformeerde bond in de hervormde kerk, gaat
ir. J. van der Graaf in op wat ds. C. J. van Royen,
Uit de kerkbladen
de secretaris van de vereniging van vrijzinnige
hervormden, in een interview in ons blad opmerkte
over de kwestie van het gereformeerde bonds tien-
tje-per-ziel. Ir. Van der Graaf:
maar één dink kwam niet uit de verf, namelijk
hoeveel kerkgangers er 's zondags in de vrijzinnige
gemeenten nog over zijn.
Het wordt tijd dat we in de kerk een open gesprek
gaan krijgen over de vraag wat legitiem Hervormd
is. Die discussie zullen we niet schuwen, ook in ons
blaa niet. Want subsidie voor ons werk willen we
alléén maar hebben op grond van het legitiem Her
vormde karakter. De erkenning déérvan is ons
meer waard dan de subsidie zelf. Het was helaas in
In Rotterdam is gisteren de Docklift I, een zeevarend droogdok met
een maximum-draagvermogen van 7000 ton ten doop gehouden. Op
de foto is te zien hoe een ponton, met kraanwagen erop, uit het dok
vaart.
ROMÈ (KNP) Hevig teleurgesteld
over de reacties in de wereldpers bij
en na de 75ste verjaardag van paus
Paulus, toont zich de perschef van het
vatikaan, prof. Federico Alessandrini.
Hij vindt, nu hij de knipsels uit
vrijwel alle landen van de wereld op
zijn bureau heeft, dat het oordeel
over de huidige paus overwegend ne
gatief uitvalt. Het vorige week ver
schenen nummer van de Osservatore
Delia Domenica, een blad dat vol
houdt niet de opinie van het Vatikaan
weer te geven, maar zuiver de parti
culiere opvatting van de schrijver,
geeft een uitvoerige analyse van de
commentaren in de wereldpers over
de regerende paus. Er is aan de éne
kant een groep van kranten van
rechtse, conservatieve signatuur, die
vindt dat de paus slap optreedt tegen
alle crisisverschijnselen in de kerk.
Hij maakt de indruk van een onzeker
en weifelende man. Volgens progres
sieve groepen doet de paus alles ver
keerd: het vatikaan, de curie en hij
zijn onvruchtbaar, geven vernieuwin
gen geen kans door deze als gesloten
blok af te remmen. Kortom, vrijwel
alle commentaren zijn negatief.
ADVERTENTIE
Zwitsers
herenhorloge
- automatisch
- superwaterdicht
DUS NAM HIJ
We zijn aan de ontknoping van
verhaal van de profeet Nathan
'Dus nam hij het ooilam van
armen man en bereidde dat voor
man die bij hem gekomen was.'
kon er niet toe komen om van
eigen bezit iets te nemen, hij koe
ook niet toe komen om eerlijk U
zijn bezoek te zeggen: kijk, ik ben
ónstellende gierigaard, zo is het
eenmaal, zoek een hotel op, want
mij krijg je niets, hij kon er even
toe komen om een uitvlucht te bel
ken, zo van, ik sta op het punl
vertrekken, nee, tot al die dingen
hij niet komen en dusWant
wil Nathan zeggen, als je het rei
niet doet, dan doe je het onret
Dat ligt er in opgesloten. Daar
hij wel toe komen. Dat was blijH
geen punt. Waarschijnlijk stond
arme man in zo'n verhouding tot I s
dat hij zich dit kon veroorloven,
tegenstand, als die er al mocht
zou niets te betekenen hebben,
zijn besluit van 'dus' zie ik hem g
met grote stappen, in laarzen w
schijnlijk, hij stoot de deur van
armoedige woning open en daar i
hij, groot, dreigend, de heer en n J
ter, die geen tegenspraak duldt
zelden met heil komt, wiens vera
ning vrees en angst inboezemt,
wie de kinderen stil worden en
man een grote druk op zijn
voelt, de grote donkere schaduw
het bestaan, de nagel aan zijn d
kist. Daar staat hij en hij wijst I
het ooilam, slapend in de schoot
de arme man. Dat moet ik hebbel
heb bezoek gekregen en je
grijptNatuurlijk begrijpt de
man hem. Die dingen zijn erg bé
pelijk, daar behoeven geen drie
den aan vuil gemaakt te worden,
staat ook alleen maar dat hij
misschien heeft hij helemaal
gezegd, banjerde gewoon naar bil
en deed zijn dodelijke gleep naaf
troeteldier. Of misschien heeft hij
knecht gezonden die met veel g
woorden Maar ach, wat doet ht
ook toe, hij nam en daarmee uit
met die twee woordjes staat hij
goed in de geschiedenis tegenover
Ander, die gaf. Zoals hij het
woord nemen in alle standen
voegde zo staat van die Andere
man, die uit de hemel kwam, gea
ven dat Hij gaf en gaf en nog
gaf, totdat Hij niets meer te g
had en toen gaf Hij zichzelf (2 S
el 12).
NED. HERVORMDE KERK
Beroepen: te Geldermalsen: C. G.
gerd te Balk; te Aalsmeer: J. Wot
berg te Amsterdam-West.
Aangenomen: naar Beverwijk-Hi
kerk: R. Pomp te Beilen. [70.
Bedankt: voor IJsselmuiden: E|LE
Bakker te Rijssen; voor Rottei
Delfshaven: J. C. Schuurman te
ten; voor Amsterdam-West: A. N<
graaf te Ede; voor Exmorra c.ajko:
Kieuwen te Terkaple.
Beroepherstelling: J. Kleinri
hulppred.. Zomerweg 4, Den Hal
GEREF. KERKEN
Beroepen: te Maasdijk: S. B.
Molen te Hoogersmilde; te Har<
Schelhaas te Delft.
Aangenomen naar Weesp: M. P.
Kruk te Oudega-W.
GEREF. KERKEN (VRIJG.
Beroepen: te Pietersburen
H. J. Boiten, kand. te Den Haag.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Beroepen: te Harderwijk: P. den
ter te Bunschoten.
Bedankt: voor Doesburg: H. de
te Maarssen.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen: te Zwolle: J. Mol te
dinxveld-Giessendam.
Chr. Geref. kerken'
Beroepen: te Klundert: B. de B«
FG.)
i i.s.m. Bp*-
te Naarden.
fc'
onze kerk nodig dat er bepaalde organisaties in het
leven geroepen moesten worden, die werk ter hand
gingen nemen dat in het geheel van onze kerk an
ders niet verricht zou worden. Een minderheid
moet zich in dit opzicht nu eenmaal organiseren.
Maar we zouden de dag zegenen dat onze kerk in
al haar werk legitiem Hervormd zou zijn, dat wil
zeggen naar haar reformatorische confessie zou
handelen. Dan kan de Gereformeerde Bond ver
dwijnen. Maar zolang we dat niet zien is de Bond
er. Intussen stellen we echter de hoogste prijs op
een kritische toetsing van ons Hervormd zijn.
Maar mag dat dan ook gebeuren met het werk van
de Vereniging van Vrijzinnig Hervormden? Want
zolang ik het blad Zwingli lees heb ik nog nooit
iets Hervormds erin kunnen ontdekken, waarbij
Hervormd dan wel op de juiste wijze geïnterpre
teerd dient te worden.
Daarom vind ik de deining, die men nu tracht te
ontketenen, een storm in een glas water. Er zijn
dunkt me redenen te over voor de Vereniging van
Vrijzinnig Hervormden dat ze zich zelf eens op
haar Hervormde positie beraadt.
Wat is Hervormd, wat is gewoon. Hervormd? Een
vraag voor de vrijzinnigen, een vraag voor ons, een
vraag voor de Hervormde Kerk. Ik zeg niet dat wij
het alléén zijn. Ik zeg wel dat wij het gewoon wil
len zijn. Dat zeg ik tegen al diegenen die altijd
maar weer hebben gedaan alsof we het niet zijn en
een volksstammetje zijn, die de dolerende (of de
afgescheidenen) in 1886 (of 1834) hebben verge
ten mee te nemen (ds. H. G, Abma in Gewoon
Hervormd).'
Hella Haasse. Zelfstandig, bljvoi
Zeven essays over schrijvers, se
sters en hun personages. Amstö|*ooi
Querldo, 1972. 15,90.
Evenals haar vroegere 'Leesteken
vat deze nieuwe essay-bundel van n
la Haasse interessante beschouw jjli
over literatuur, makers van liter
en hun visie op de werkelijkheid [pi
centraal probleem waarop zij Cl
voortduring stuit, is de man-i
verhouding zoals die in literatui JJle
uitdrukking komt. Het is duii Han
dat voor Hella Haasse van groc *ro<
lang is dat een relatie gelegd 1 aLl
tussen tekst en leven. Een werk t
nooit op zichzelf maar dient
schouwd in een biografisch, ove
risch-maatschappelijk of filosofi» Mjk
der. Soms forceert zij, naar mijl jpr_
ning, in de grote greep naar n
zicht wel eens de geloofwaardi Craa
van haar beschouwingen, maar jje
staat haar stimulerende vertelwijGn v
ning, die verrassingen kent «em
In 'Zelfstandig, bijvoeglijk' «n i
gens niet zo'n mooie titel vooi °n<ie
boek dat zich met het mannelijke Av
het vrouwelijke occupeert Smu
essays over Multatuli en de vro
over Louise Michel, een interei
Communarde, over Vestdijks I «n s
van het hooggebergte, en over fjor'
'De koperen tuin', over HeikcJ;.
meester-roman 'Nooit meer sh
over de hoofse minne en 'Liefl
gelijk'. Hella Haasse's belezenhi c,
groot Haar vermogen om al L
lend literatuur en leven te inter]
reen heeft een leesbaar boek <p(
verd.
'Zijl
Eve
