r. Paul Kraemer: 'De woede over Ie vijf procent is wat hypocriet' Inbrekersgilde gaat elk jaar rauwer te werk Wethouders en de partijlijn e j btterdam gelukkig nog geen Chicago Pal weel u van iirgerschapskunde iooi krijgt tehuis voor onisch zieken Gemeenteraad geen 'parlement' maar gekozen algemeen bestuur 5W/KWARTET ZATERDAG 7 OKTOBER 1972 BINNENLAND T13/K13 Üc bocioloog dr. Paul Kraemer, zoori van de grote zendingsman |drik Kraemer, ziet maar één oplossing voor 't probleem van uitenlanders in de Rotterdamse Afrikaanderbuurt: spreiding. Lr dat moet dan niet zo vastgelegd worden als het gemeente bestuur dat nu gedaan heeft. Dr. Kraemer, die de woede over het besluit van de Rotterdamse raad een beetje hypocriet vindt, geeft in onderstaand gesprek met redacteur H. Biersteker zijn visie op het probleem. JDAM 'Wij zijn allemaal jh als het er op aankomt. Dat Iq we nu niet allemaal alleen iren op het Rotterdams ge- jestuur of op die mensen in rikaanderbuurt die voor hun en opkomen. Dat zijn gewone n met hun emoties. In hun momenten schreeuwen ze: ze al die buitenlanders in zee n, in hun goede momenten zeg- die buitenlanders missen hier imilie, geen wonder dat ze erg lkaar hangen. Ik zie maar één en dat is inderdaad sprei- Us je het maar niet gaat vast- zoals het gemeentebestuur dat jft gedaan. Want hoe goed ook d, je rilt van het misbruik dat de toekomst van gemaakt kan En: 'als ze maar als gelijk- gen bij het overleg worden jen'. lioloog dr. Paul Kraemer heeft i aantal jaren opzitten in de assentegenstellingen verscheur- y van Chicago. Nu ziet hij ilijke verschijnselen en gevoe- m zich heen in een Hollandse stad. En via de Training Urba- nenleving, gevestigd in het Dr. 't Hooftcentrum in Rotterdam, j en zijn stafmedewerkers er lij betrokken. rbane training' beoogt theolo- aar ook studenten van andere ten in te wijden in de proble- an de moderne industrieel-ste- maatschappij. Ze moeten een als ongeschoold arbeider in de werken en ze moeten een tijdje open bij een sociaal-culturele ng, een gemeentelijke dienst of liegroep. Via die cursus zijn er en de zijnen midden in de nen terechtgekomen van wij- is Cool, de Afrikaanderwijk, ijk, het Oude Westen enzo- f ADVERTENTIE) gemeenteraadslid, ge- pwfefinanciën, ruimtelij- lordening, inspraak, sub- 4es, onderwijs, cultuur en :reatie, bijstandswet, ge- stvorming, verkeer en te rvoer, milieuhygiëne, eco- t misch beleid ae en andere onderwer- n worden behandeld in GEMEENTERAAD, cursus voor gemeente- adsleden en belangstellen- prijs voor deze uit 23 lessen staande schriftelijke cursus draagt slechts 20, laag nadere inlichtingen, on vermelding van de letter T, lichting fstbus 349, LEIDEN lefoon (01710 46803. onze correspondent IDEN Op zaterdagmiddag 7 er gaat de eerste spade de grond Tor een protestants christelijk voor chronisch zieken in 't en omstreken. Het wordt ge- v d naast het diaconessenhuis in EKwen, na tien jaar van voorberei- AL in 1966 werd de stichting aal voor de bouw en exploitatie dit tehuis opgericht en daaraan v* dee'genomen door 37 diaconieën .y erechillende protestantse kerken nkeveen, Blaricum, Bussum, Gra- >d. Hilversum, Huizen, Korten- Laren, Muiden, Naarden, Neder- den Berg en Weesp. 'lan was een verpleegtehuis met edden voor chronisch zieken en bedden voor geestelijk gestoor- jaarden. De principiële toestem- 1 van de minister kwam al in af. Het definitieve bouwplan in 1969 ingediend en pas kortge- kwam de definitieve goedkeu voor de bouw af. De plannen 1 intussen helemaal gereedge- Vermoedelijk zullen de inves- iskosten die In 1969 al op 12 en werden geraamd door ver lende prijsstijgingen enkele mil- j1 hoger uitkomen. Het terrein 1 35 hectare. De hoofdingang ,«n\aan de Amersfoortsestraatweg in jkufjen, tegenover het zwemstadion 'sportvelden. Een uniek natuur- d iigt er om heen door de ves- allen en de beplanting van de 1.9 stad Naarden. Het plan omvat een recreatiezaal, een bibliotheek, winkel en kapsalon naast ^'sprekend de vele kamers voor 'tonisch zieken en geestelijk ge len. De laatste afdeling wordt geïsoleerd gebouwd zodat alle heidsvoorwaarden behoorlijk han opgelost. De bouw wordt geschat Jaar. voort. Zo ontstond er een intensief verkeer met het Comité Pro Gastar beider en het Samenwerkingsverband Oude Wijken. 'Ik vind die woede over dat besluit van de Rotterdamse raad een beetje hypocriet', zegt Kraemer. 'Men rea geert opeens vanuit een formeel vrij heidsbegrip. Maar onze maatschappij is allang doortrokken van zoveel din gen die voor buitenlanders en Surina- mers discriminerend werken dat je je afvraagt welke vrijheid ze dan tot dusver allemaal hadden. Hoe je dat ook wilt corrigeren, altijd zul je het verwijt van discriminatie krijgen. Hier zie ik wel een parallel met Chicago: Daar werd op een gegeven moment ook aangedrongen op een groot stedelijk orgaan dat ervoor zou moeten zorgen, dat in alle wijken, ook de autonome randgemeenten, elk tien percent zwarten zouden worden gehuisvest. Natuurlijk is het er nooit van gekomen. Het hanteren van zo'n quotastysteem voor een minderheid is natuurlijk discriminatie. Maar met dat argument bleven andere wijken en voorsteden van Chicago fijn gevrijwaard van het probleem, en de wijken, die er het slechtst, voor toegerust waren moesten het opknap pen. Zo zou ik hier ook zeggen: Ze zijn nou wel zo boos in Wassenaar over wat de gemeente hier had willen doen, maar de hele Nederlandse ge meenschap profiteert van de buiten landse werknemers, zij ook. Dan ho ren alle wijken hun steentje bij te dragen in de huisvesting van die mensen.' Waarschuwingen De actiegroep Pro Gastarbeider die toch waarlijk niet van vreemdelingen haat verdacht kan worden heeft al jaren geleden gewaarschuwd tegen grote concentraties van buitenlandse werknemers in de oude binnenstads- wijken. Met het Samenwerkingsver band Oude Wijken is geprobeerd de aandacht van de gemeente te krijgen voor 'het vrije spel der maatschappe lijke krachten' in deze wijken en wat dat allemaal veroorzaakte. Pas de uit barsting van augustus heeft werkelijk iets uitgericht. Maar nu speelt men paniekvoetbal. Drs. Daan van Heere (sociologisch adviseur van de hervormde gemeentê in Rotterdam): 'Communicatie was ge woon niet mogelijk. Ze wilden van die actiegroepen cijfers, statistieken, rapporten. En daar gingen ze dan over zitten twisten. Dat er ook een deskundigheid bestaat die zich niet van deze ambtelijke middelen bedient wou er gewoon niet in.' Drs. Han Hidalgo (organisator van de stages): 'Of ze betuigden hun machte loosheid: te weinig controlemogelijk heden op pensions, geen invloed op de bedrijven, de beleggingsmaatschap pijen en de huurbazen, enzovoort. Er werden veel te gemakkelijk excuses gevonden om niets te doen. De ge meente zou een vergunningenstelsel in het leven kunnen roepen voor de huizen beneden de huurwaarde. Er is trouwens een niet onaanzienlijk aan tal huizen in het bezit van de ge meente. Maar de gemeente wees naar Den Haag en Den Haag wees weer naar de gemeente en zei dat het bijvoorbeeld mogelijk is om via de gemeentelijke Woningstichting de spreiding van de woongelegenheid voor buitenlandse arbeiders te bevor deren.' Medezeggenschap 'Als je me nu vraagt om een vergelij king met zulke grote Amerikaanse steden, daar is de verwaarlozing zó ver voortgeschreden en diep ingekan kerd dat er tientallen jaren nodig zullen zijn om weer tot een maat schappelijk herstel te komen. Hier in Nederland is dat proce6 ook wel ver der ingevreten dan we dachten. Maar er is hier iets aan te doen. En door zo'n schok als die rel in augustus gaan de ogen ervoor open. Op grote schaal vind je nog de be reidheid om de ander als gelijke te beschouwen. En daarom moeten alle partijen in het beraad worden betrok ken. Maatregelen die formeel als dis criminerend kunnen worden be schouwd behoeven niet als zodanig te worden gevoeld wanneer de betrokke nen zélf actief aan het overleg erover hebben deelgenomen. Er is ook overeenstemming van belan gen. Neem deze city bouw ondanks de woningnood steeds verder oprukt en waartegen men zich machteloos voelt. Bij een open gesprek tussen gelijken kunnen de problemen open hartig besproken worden, zowel de vrees voor karakterverlies en verkrot ting van de buurt als de uitbuitings praktijken met die pensions.' Drs. Hidalgo: 'Een hoge concentratie graad van buitenlanders op zich hoeft nog niet tot rellen te leiden. Er zijn wel wijken met dertig en veertig procent buitenlanders waar nog niets Is gebeurd. Neem bijvoorbeeld de wijk Bloemhof. Maar daar heb je dat overleg al, daar zitten Nederlanders en buitenlanders in het actiecomité en er is een gemeenschappelijke socia le begeleiding. In de Afrikaanderwijk heb je dat niet. De concentratiegraad is daar maar 6,5 percent. Maar daar was een kleine aanleiding voldoende.' Rijksgenoten Dr. Paul Kraemer, drs. Han Hidalgo en drs. Daan van Heere in het Visser 't Hooftcentrum in Rotterdam. door Rimmer Mulder AMSTERDAM De gemeenteraad van Groningen mag parlementje gaan spelen. Nu het niet gelukt is de ruzie van de belangrijkste partijen over de wethouders bij te- leggen, komt er een zogenaamd program college. De wethouders gaan nu de stad besturen met behulp van een meerderheid in de raad. De minderheid wordt, net als in het parlement verwezen naar de oppositiebanken. Ze mag het nieuwe stadsbestuur aanvallen zo ze wil, maar zo lang de meerderheid niet uiteen valt kan ze niets veranderen aan het beleid. Als voordeel van een dergelijk meer derheidscollege wordt genoemd, dat het een beleid kan voeren met een duidelijk te herkennen kleur. Als er een linkse meerderheid is, kan er een links beleid worden gevoerd. De min derheid kan er wel vreselijk tegen zijn, maar kan het gemeentebestuur niets in de weg leggen. Na vier jaar is het woord weer aan de kiezers en die moeten dan maar uitmaken of de meerderheid door mag gaan of dat nu de minderheid het mag proberen. Ze kunnen dan tenminste echt kiezen. Een afspiegelingscollege, waarin de belangrijkste stromingen in de raad allemaal hun wethouder hebben, moet veel meer een middenkoers varen. Daarbij hebben de kiezers niet zo'n duidelijk beeld van wat ze met hun stem kunnen doen. Vooral onder linkse politici heeft de ze theorie veel aanhang. Ze zeggen dan dat het er om gaat de kiezers zoveel mogelijk invloed te geven. Een raadslid moet in de eerste plaats pro beren zoveel mogelijk van de beloften die hij tijdens de verkiezingen heeft gedaan, in te lossen: ook als hij door de raad tot wethouder wordt gekozen. Dat lukt natuurlijk het best als je uitsluitend met geestverwanten kunt besturen. Als het kan moet je daarom een programcollegc vormen en niet meewerken aan een afspiege lingscollege. want d aarmee kom je bijna altijd ver af te liggen van het programma, waarop je bent gekozeir. Deze theorie, die nog maar zelden in de praktijk is gebracht, gaat er van uit. dat het besturen van een gemeen te een echte politieke zaak zou zijn. Daar alt wel iels op af Ie dingen De mogelijkheden van een gemeentebe stuur om een sterk gekleurd eigen beleid te voeren zijn niet bijster groot. De belangrijkste politieke be slissingen vallen niet in de raadzaal maar in de Tweede Kamer. De grote lijnen worden niet door de gemeente raad maar door de centrale overheid uitgestippeld. De gemeentebesturen hebben wel een belangrijke taak bij het uitvoeren van dat beleid en ze hebben ook wel wat ruimte voor een eigen inbreng, maar gekke sprongen kunnen ze niet doen. Deze ondergeschiktheid van de ge meente aan de hogere overheid blijkt wel uit het feit dat tal van raadsbe sluiten goedgekeurd moeten worden door die hogere overheid. Ook de andere besluiten kunnen door de kroon worden vernietigd. Andere positie Wat dit betreft Is de gemeenteraad dus helemaal niet te vergelijken met het parlement. Dat is hij trouwens ook nooit geweest. In het Nederlands staatsrecht neemt, dc gemeenteraad niet de plaats in van een parlement op plaatselijk niveau en het college van b. en w. is ook heel iets anders dan een regering in het klein. De raad staat aan het hoofd van dc gemeente. De raad fungeert niet als een volksvertegenwoordiging maar als een gekozen algemeen bestuur. Voor de uitvoering en de voorbereiding van het beleid heeft dit algemeen bestuur een dagelijks bestuur: de gekozen wet houders en de door de kroon be noemde burgemeester. De Vereniging van Nederlandse Ge meenten heeft op grond hiervan in een rapport over de wethouder zonder Prof. mr. A. Kleijn: wethouders niet alleen aan partij maar aan hele college van B. en W. ge bonden. reserve gekozen voor een afspiege lingscollege. De kiezers hebben een algemeen bestuur aangesteld en de samenstelling daarvan moet zo goed mogelijk terug te vinden zijn in het dagelijks -bestuur. De invloed van de groootste partij weegt het zwaarst, maar de minderheden zitten er niet voor spelk en bonen bij. Uithdemocra- tisch en uit praktisch oogpunt is deze samenstelling van het college te ver kiezen, aldus de VNG. Voor de hele raad Bestuursdeskundige mr. A. Kleijn Drs. Van Heere: 'Ten opzichte van de Surinamers is de beeldvorming in de oude wijken veel forser dan ten op zichte van de buitenlanders. Er is veel minder begrip voor de nood die hen drijft dan voor de positie van de buitenlanders. De Stichting Sociale Belangenbehartiging Surinamers krijgt steeds grotere weerstanden. Er is vaak vergeefs aangeklopt bij de gevolgmachtigd minister. Daarom heeft het hier nogal verbazing gewekt dat hij nu ineens zo protesteert tegen dat besluit van de gemeenteraad. Het Samenwerkingsverband Oude Wijken heeft hem dan ook een brief gestuurd met de vraag waarom ze hem nooit eerder hadden gehoord over discrimi natie'. Dr. Kraemer: 'Ik ben bang dat er met de Surinamers en de Zuid-Molukkers een kloof groeit die onoverbrugbaar zal blijken. Hier is een ghettovorming aan de gang met alle insluipende verschijnselen van discriminatie waar men veel moeilijker greep op kan krijgen. Het is juist die formele ge lijkstelling met Nederlandse burgers die het veel moeilijker maakt om hier iets aan te doen. Formele gelijkstel ling en gelijkberechtiging liggen hier mijlenver uit elkaar.' ijfwB "V >vi, - 3 Werk van een gewone, slimme, jongen Gebruik van thermische lans vereist ervaring.... door Dick Ringlever VOORBURG De inbreker volgt de techniek op de voet. Dat is een paar weken terug weer eens gebleken toen zware jongens in een Helmonds bankgebouw lieten zien hoe broos zelfs de veiligste brand kast kan zijn als er vakkundig gehanteerde wapens tegen worden ingezet. (hoogleraar in Rotterdam en ruim twintig jaar burgemeester van Mep- pel) vindt, dat een wethouder niet voor een partij, maar voor de hele raad in het college van b. en w. zit 'Wethouders zijn raadsleden, waaraan de raad zelf een bijzondere opdracht heeft gegeven.' Wie zich tot wethou der laat kiezen, is niet alleen gebon den aan zijn partij, maar ook aan het college, waarvan hij deel gaat uitma ken. Dat college gaat gemeenschappelijk werken aan een taak en dat schept een band. Er moet een gevoel van solidariteit ontstaan, anders kan het gezelschap niet werken. Dat betekent dat een wethouder nooit zover kan gaan als zijn partijgenoten, die alleen maar in de raad zitten. De wethouder zit niet in het college om zijn partij te dienen. Hij dient de gemeente' aldus prof. Kleijn. Wie vindt, dat hij als wethouder in de eerste plaats de partijlijn moet volgen, moet niet in een afspiege lingscollege gaan zitten, zo vindt prof. Kleijn. Dat leidt onvermijdelijk tot conflicten, die het bestuur stagneren. Hij vindt, dat een gemeentebestuur juist zoveel mogelijk naar gemeen schappelijkheid moet zoeken. Dat kan het best in een afspiegelingscollege vooral in Nederland met zijn veelheid aan partijen. 'Wij hebben in Neder land veel minderheden. Die moet je toch iets meegeven waar ze recht op hebben. Juist in Nederland past een programacollege zo slecht. Het frus treert de minderheden. Het is ook zo autoritair om als meerderheid steeds je zin door te drukken. Professor Kleijn houdt tegen dat je in een afspiegelingscollege je politieke overtuiging niet voldoende tot gelding zou kunnen brengen. Een socialist blijft wel degelijk een socialist, om maar wat te noemen. Op dit punt lijkt de geschiedenis van de socialistische beweging hem gelijk te geven. Toen de SDAP nog ver buiten de regering stond, zaten er al heel wat socialistische wethouders in afspiegelingscolleges gemeenten te besturen. En die hebben heel wat sociale voorzieningen tot stand kun nen brengen. Met een thermische lans, waarin zui vere zuurstof tot ontbranding wordt gebracht, vermorzelden zij het letter slot in de dertig centimeter dikke kluisdeur en gingen er met zes ton vandoor. In de inbrekerswereld was het de eerste maaal, dat dergelijke appara tuur met succes werd gebruikt. En de aard van de operatie toonde wel aan, dat het geen beginnelingen waren, die het wapen hanteerden. Het omgaan met de termische lans. die onder meer in de bouw wordt gebruikt om gaten en sleuven in hard beton te branden, vereist vanwege de zeer ho ge temperaturen (tweeduizend gra den) ervaring. En die hebben de heren in Helmond, gezien het succes van hun actie, kennelijk in ruime mate gehad. Hoe staat de politie tegenover dit toenemend 'professionalisme' in de onderwereld? Kan het gebeurde in Helmond representatief worden ge steld voor een mogelijk nieuwe ont wikkeling. waarbij het inbrekersgilde zich van steeds verfijnder en geraffi neerder wapentuig gaat voorzien? Overste G.J. Feijlbrief, hoofd van de afdeling toezicht recherchediensten Rijkspolitie in Voorburg, toont cr zich nogal lakoniek over. 'Dat de thermische lans een keer zou worden gebruikt, lag voor de hand. Het ding bestaat al vele jaren en wordt in verschillende bedrijfstakken veelvul dig toegepast. Dat ook de onderwereld er zich van zou bedienen, kon dus worden verwacht. Het heeft ons niet verbaasd'. Politie-deskundigen zien er ook geen bewijs in, dat het inbrekersgilde bezig zou zijn zich technisch verfijnder wa pens te verschaffen. Wat wél wordt geconstateerd, is dat men rauwer te werk gaat De serie 'plof-kraken' van vorig jaar, waarbij onder meer in Bodegraven royaal met springstof werd gewerkt om brandkasten open te krijgen, is er maar één voorbeeld van. Ander vlak Overste Feijlbrief: 'In feite beperkt de gewone inbreker zich nog steeds tot het eenvoudige, wat grove werk. Zo'n thermische lans mag dan mis schien aanspreken, het blijkt natuur lijk een grof middel, want de kans is groot, dat je behalve de kluisdeur ook de inhoud verbrandt. Je kunt zulke methodes in geen enkel opzicht vergelijken met de technieken die je wel eens in televisie-films krijgt voorgeschoteld. Behalve, dat daar wel eens een overdrevea verte kend beeld van wordt gegeven,, liggen zulk operaties ook op een heel ander vlak. Daar heb je te maken met spionage en oorlogvoering, waarvoor speciaal opgeleide 'professionals' wor den ingezet. En omdat er overheden achter staan, kunnen die beschikken over het modernste materiaal. De ge wone inbreker komt daar niet aan toe: omdat hij er het geld niet voor heeft en omdat hij zo'n specifieke opleiding mist'. Lef De ervaring van de politie is, dat er van deze op het scherm gepresenteer de ideeën ook weinig of geen invloed uitgaat op de technieken van de in breker. 'Natuurlijk volgt men de technische ontwikkelingen op de voet, maar dat uit zich niet in operaties, waarvan wij van onze stoel vallen. In de praktijk bedient dc onderwereld zich van rau were middelen. Welke middelen dat zijn hangt vaak helemaal af van de achtergrond van de man, die de actie uitvoert. Komt zo'n jongen uit de metaalsector dan zal hij bij voorkeur gebruik maken van gereedschappen, waarmee hij in zijn werk vertrouwd is. Een ander bedient zich weer van methodes, die hij in militaire dienst heeft geleerd. En een jongen, die in het slopersbe drijf heeft gezeten, hanteert wéér an dere technieken. Meestal is er een nauwe relatie tussen het beroep en de wijze waarop wordt gewerkt'. 'Dat ligt ook voor de hand, want de meeste inbrekers opereren vrij indivi dueel. Het zijn gewoon slimme jon gens met vaak een hoop lef. Dat blijkt wel als je ziet hoe ze soms te werk gaan. Als je bij een kraak in een juwelierszaak hele muren weg breekt. of de boel met springstoffen in de lucht laat vliegen, doe je dat niet zondei bravour'. Toename Of zij in hun opzet slagen wordt helemaal bepaald door de deskundig heid waarmee ze te werk gaan en - uiteraard - door de maatregelen van de tegenpartijen. Niet alleen die van de politie, ook die van de industrie. 'Wat dat laatste betreft: het is wel zeker, dat de brandkastfabrikanten al druk bezig zijn met het ontwerpen van kasten, die óók tegen de thermi sche lans bestand zijn'. Dat men hiermee in een waarschijn lijk nooit ophoudende kringloop zit, wijzen de statistieken uit. Niet alleen wordt een toename geconstateerd van het gebruik van driester geweld, ook het aantal inbraken groeit snel. Al leen al van 1970 naar 1971 steeg het aantal gekwalificeerde diefstallen (de ernstiger gevallen waarin van braak gebruik wordt gemaakt) van 54000 naar 710000. En van al die zaken wordt ongeveer maar een kwart opgelost. Overste Feijlbrief: 'Hoewel de politie er in absolute zin in slaagt - dank zij verfijnder wordende opsporingsmetho des - elk jaar meer zaken tot een oplossing te brengen, noteren we rela tief gezien de laatste tijd een daling. Met het huidge personeelsbestand blijkt de toename van de criminaliteit nauwelijks bij te houden. Wanneer we over meer mensen zouden beschik ken zou zeker meer effect bereikt kunnen worden'. Mobieler De vraag, waardoor die criminaliteit zo snel stijgt, lean de heer Feijlbrief moeilijk exact beantwoorden. 'Natuur lijk speelt de groei van de bevoliing een rol. maar daarnaast is ook van invloed, dat de misdadigers mobieler zijn geworden. Als er vroeger in bij voorbeeld Groningen werd ingebro ken. wist je van tevoren, dat de dader in de stad of de regio moest worden gezocht. Nu moet het onderzoek zich over het hele land en zelfs tot in het buitenland uitstrekken. Bovendien hebben we waarschijnlijk te maken met een mentaliteitsverandering. In breken blijkt voor velen een gewone re zaak dan vroeger. Ook gemakkelij ker. Om je tegen zo'n ontwikkeling te blijven wapenen, heb je steeds meer mankracht nodig. Je zit gewoon in een vicieuze cirkel'.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1972 | | pagina 13